UZP podpowiada, jak ułatwić i usprawnić realizację umowy w sprawie zamówienia

Stan prawny na dzień: 16.12.2021
UZP podpowiada, jak ułatwić i usprawnić realizację umowy w sprawie zamówienia

Urząd Zamówień Publicznych opublikował krótkie opracowanie, w którym przypomina o kilku ustawowych narzędziach wspomagających realizację zamówień publicznych. Wśród nich znajdują się takie instytucje prawne jak: analiza potrzeb i wymagań, klauzule waloryzacyjne, raport z realizacji zamówienia, wstępne konsultacje rynkowe czy odpowiednio dobrany tryb postępowania. Poniżej znajdziesz kilka wskazówek, jak zastosować niektóre z nich i o czym szczególnie pamiętać, aby uchronić się przed trudnościami w realizacji kontraktów zamówieniowych.

W tym artykule

W opracowaniu znajdziesz kilka informacji na temat:

  • analizy potrzeb i wymagań,
  • wstępnych konsultacji rynkowych,
  • klauzul waloryzacyjnych,
  • metod zmiany umowy w sprawie zamówienia publicznego,
  • pozasądowego rozwiązywania sporów.

Analiza potrzeb i wymagań

W przypadku zamówień tzw. unijnych tj. tych o wyższych wartościach zamawiający publiczni muszą przed rozpoczęciem postępowania dokonać analizy potrzeb i wymagań. Mają przy tym obowiązek wziąć pod uwagę rodzaj i wartość zamówienia (art. 83 ust. 1 ustawy Pzp). W innych przypadkach opracowanie analizy jest fakultatywne.

Zamawiający przygotowując analizę, bada rynek i ustala, jakie ma możliwości realizacji potrzebnego mu zamówienia. Określa także, jakie ryzyko wiąże się z prowadzeniem procedury zamówieniowej a potem z wykonaniem umowy.

Wstępne konsultacje rynkowe

Zamawiający, który potrzebuje więcej danych i informacji na temat zamówienia bądź rynku, na którym będzie nabywał zamówienie, może przed wszczęciem postępowania przeprowadzić wstępne konsultacje rynkowe (art. 84 ust. 1 ustawy Pzp).

Podczas konsultacji zamawiający informuje wykonawców o swoich planach i wymaganiach dotyczących zamówienia. Jak wskazuje UZP „Taka forma dialogu z rynkiem może stanowić doskonałe narzędzie umożliwiające pozyskanie przez zamawiającego wiedzy rynkowej, a także przygotowanie rozwiązań dla ewentualnych ryzyk, dotyczących etapu realizacji zamówienia (np. adekwatne klauzul przeglądowe i waloryzacyjne, odpowiednie terminy dostawy, itp.)”.

Więcej informacji na temat wstępnych konsultacji rynkowych znajdziesz w opracowaniach:

>> Czy wstępne konsultacje rynkowe wolno przeprowadzić przed trybem podstawowym?

>> Opis przedmiotu zamówienia w nowej ustawie Pzp

Procedury z negocjacjami

Mimo, że raczej niechętnie stosowane przez zamawiających, to jednak polecane przez UZP. Podczas negocjacji zamawiający mają szansę na pozyskanie korzystnych dla siebie rozwiązań. Dialog z wykonawcą pozwala także lepiej zrozumieć realia wykonania danego zamówienia.

Jak podaje UZP: „W związku z przygotowywaniem na etapie wszczęcia postępowania jedynie opisu potrzeb i wymagań – elastyczne reagowanie na zmieniające się okoliczności rynkowe na etapie postępowania o udzielenie zamówienia. Taka forma dialogu z rynkiem pozwala z jednej strony na optymalne przygotowanie specyfikacji warunków zamówienia, z drugiej zaś - otrzymanie ofert uwzględniających potrzeby zamawiających”.

Wzór opisu potrzeb i wymagań zamawiającego znajdziesz tutaj: >> Wzór OPiW (TP wariant III)

Pełna dokumentacja do trybu podstawowego z obowiązkiem negocjacji jest opublikowana w dziale: >> Tryb podstawowy z obowiązkiem negocjacji (TP wariant III)

Pamiętaj o możliwości zmiany umowy

UZP przypomina, że warto przewidzieć w umowie możliwość jej zmiany.

Stosownie do art. 455 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp wolno zmienić umowę bez przeprowadzenia
nowego postępowania o udzielenie zamówienia, niezależnie od wartości tej zmiany, o ile
przewidziano ją w ogłoszeniu o zamówieniu lub dokumentach zamówienia, w postaci jasnych,
precyzyjnych i jednoznacznych postanowień umownych.

Postanowienie te muszą:

1)      określać rodzaj i zakres zmian,

2)      określać warunki wprowadzenia zmian,

3)      nie przewidywać takich zmian, które modyfikowałyby ogólny charakter umowy.

W przypadku nieprzewidzianych okoliczności zamawiający i wykonawca mogą zmienić umowę na podstawie art. 455 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp. Zgodnie z jego brzmieniem wolno zmienićumowę bez przeprowadzenia nowego postępowania o udzielenie zamówienia, jeżeli:

  • konieczność zmiany umowy spowodowana jest okolicznościami, których zamawiający, działając z należytą starannością, nie mógł przewidzieć,
  • zmiana nie modyfikuje ogólnego charakteru umowy, a
  • wzrost cen spowodowany każdą kolejną zmianą nie przekracza 50% wartości pierwotnej umowy.

Klauzule waloryzacyjne

Klauzule waloryzacyjne chronią strony umowy na wypadek np. zmiany cen na rynku danych dostaw czy usług a także inflacji. Na skutek ich zastosowania wynagrodzenie wykonawcy może zarówno wzrosnąć jak i się obniżyć.

Ich zastosowanie jest obowiązkowe w umowach na roboty budowlane lub usługi, które zawarto na okres dłuższy niż 12 miesięcy.

Strony umowy powinny współdziałać a w razie sporu próbować rozwiązać go polubownie

Na końcu opracowania UZP przypomina o konieczności współdziałania stron umowy w sprawie zamówienia publicznego (art. 431 ustawy Pzp). W razie natomiast nieporozumień i sporów ustawa Pzp daje możliwość pozasądowego ich rozwiązania (art. 591–595 ustawy Pzp). Taki sposób przyspiesza rozstrzygnięcie konfliktu, wpływa na lepsze wzajemne relacje stron i jest po prostu tańszy niż procedury, które toczą się w sądach.

Opracowanie:


Justyna Rek-Pawłowska

Justyna Rek-Pawłowska

Prawnik z wieloletnim doświadczeniem w stosowaniu Prawa zamówień publicznych, w tym jako pracownik działu prawnego dużej spółki budowlanej na rynku inwestycji infrastrukturalnych reprezentujący...