ŚREDNIOROCZNY WSKAŹNIK WZROSTU CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH OGÓŁEM, KWARTALNY WSKAŹNIK CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH OGÓŁEM

Główny Urząd Statyczny wyjaśnia, że wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych obliczany jest na podstawie wyników badania:

• cen towarów i usług konsumpcyjnych na rynku detalicznym,
  • budżetów gospodarstw domowych, dostarczającego danych o przeciętnych wydatkach na towary i usługi konsumpcyjne.

GUS ustala wysokość wskaźnika wzrostu cen i usług konsumpcyjnych w ujęciu rocznym, półrocznym, kwartalnym i miesięcznym. Informacje takie dostępne są na stronie internetowej GUS.

Jeżeli wskaźnik wzrostu cen i usług konsumpcyjnych przekracza 100 w stosunku do poprzedniego analogicznego okresu odniesienia (rok, półrocze, kwartał, miesiąc – oznaczonego jako „100”), to mamy do czynienia ze wzrostem cen, czyli inflacją. Innymi słowy następuje obniżenie siły nabywczej pieniądza. Oznacza to, że przy niezmienionym dochodzie jesteśmy w stanie jest w stanie kupić mniej towarów lub usług.

Zjawiskiem przeciwnym do inflacji jest deflacja, czyli długotrwały spadek przeciętnego poziomu cen w kraju. Wskaźniki zmian cen przyjmują wówczas wartości poniżej 100 (jeśli okres odniesienia oznaczony jest jako „100”). W krótkim okresie deflacja oznacza zwiększanie się siły nabywczej gotówki w posiadaniu konsumentów, którzy mogą wówczas nabyć więcej towarów lub usług za tę samą kwotę.

W jednej ze swoich publikacji GUS wyjaśnił, że „(...) Polska gospodarka nie doświadczyła typowej deflacji, ale niewielkie spadki cen miały miejsce w ciągu kilkunastu miesięcy w latach 2014–2016”.

W praktyce zamówień publicznych wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych może mieć zastosowanie przy kształtowaniu postanowień umowy dotyczących waloryzacji wynagrodzenia.

Przepis art. 439 ust. 1 ustawy z 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych mówi, że umowa, której przedmiotem są roboty budowlane, dostawy lub usługi, zawarta na okres dłuższy niż 6 miesięcy, zawiera postanowienia dotyczące zasad wprowadzania zmian wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy w przypadku zmiany ceny materiałów lub kosztów związanych z realizacją zamówienia.

Jednym z obligatoryjnych elementów klauzuli waloryzacyjnej jest wskazanie sposobu ustalania zmiany wynagrodzenia. Może to nastąpić poprzez odesłanie do wskaźnika zmiany ceny materiałów lub kosztów, w szczególności wskaźnika ogłaszanego w komunikacie prezesa Głównego Urzędu Statystycznego (art. 439 ust. 2 pkt 2 lit. a ustawy Pzp).

Zatem przygotowując postanowienia umowy dotyczące waloryzacji, zamawiający powinien ustalić wskaźnik publikowany przez GUS (np. w Dziedzinowej Bazie Wiedzy GUS), który najlepiej oddaje zakres objęty umową.

Przykładowo na stronie GUS dostępne są kalkulatory opracowane jako narzędzie pomocnicze do przygotowanej przez UZP klauzuli waloryzacyjnej dotyczącej robót budowlanych. Gdyby zamawiający nie był w stanie ustalić żadnego wskaźnika GUS odpowiadającego charakterowi jego umowy, to może zastosować wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych oddający wzrost lub spadek inflacji.

Zobacz także: CENA ZA ZAMÓWIENIE PUBLICZNE, EURO, KURS EURO PZP, UMOWA O ZAMÓWIENIE PUBLICZNE