Jak formułować kryteria oceny ofert, aby nie narażać się na zarzuty wykonawców?

Swoboda zamawiającego w ustalaniu kryteriów nie jest nieograniczona, ale musi zapewnić przeprowadzenie postępowania i wybór najkorzystniejszej oferty z poszanowaniem zasad uczciwej konkurencji, równego traktowania wykonawców oraz proporcjonalności. Ponieważ kryteria oceny ofert ze swej natury – poprzez promowanie określonych cech lub funkcjonalności – prowadzą do zwiększenia szans na uzyskanie zamówienia przez jednych wykonawców, ograniczając te szanse innym wykonawcom, nie mogą one odnosić się do takich aspektów, które nie mają znaczenia z punktu widzenia uzasadnionych obiektywnych potrzeb zamawiającego. Potrzeby te należy natomiast postrzegać przez zasadę proporcjonalności, rozumianą jako stosowanie wymagań adekwatnych do potrzeb i zakładanych celów postępowania, bez żadnych wymiernych korzyści w postaci uzyskania produktów lepszych jakościowo.

Przenosząc powyższe na grunt rozpoznawanej sprawy w pierwszej kolejności należy stwierdzić, że kwestionowane przez odwołującego kryteria nie są niezgodne z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp i służą uzyskaniu zamówienia lepszego jakościowo. Izba uznała, że zamawiający przedstawił przekonujące uzasadnienie ich zastosowania, a także wykazał, że nie preferuje rozwiązania jednego producenta. Zamawiający nie ograniczył się do lakonicznych i gołosłownych twierdzeń, lecz szczegółowo wyjaśnił, czym się kierował przy doborze określonych kryteriów pozacenowych.

Dodatkowo przygotował zestawienia podmiotów mogących zaproponować rozwiązania opisane w siwz, potwierdzające, że co najmniej trzech potencjalnych wykonawców oferuje rozwiązania, które są wymagane przez zamawiającego.

Odnosząc się zaś do zarzutu opisania przedmiotu zamówienia w sposób, który utrudnia uczciwą konkurencję, Izba wskazuje, że warunki określone w opisie przedmiotu zamówienia dotyczą wszystkich potencjalnych wykonawców, zatem wszystkim podmiotom działającym na rynku postawiono takie same warunki początkowe. Ponadto, Izba podziela stanowisko, że art. 29 ustawy Pzp nie powinien być odnoszony do sytuacji jednego wykonawcy i trudności, jakie mogą u niego wystąpić, z uwagi na takie, a nie inne wymagania zamawiającego. Przepis ten nie powinien być również odczytywany w ten sposób, że nakłada na zamawiającego obowiązek uwzględnienia i wyeliminowania z opisu przedmiotu zamówienia uzasadnionych wymagań, które dla wykonawcy mogą stanowić źródło ewentualnych niedogodności czy potrzeby reorganizacji swojej pracy bądź stworzenia nowych rozwiązań dostosowanych do realizacji konkretnego zamówienia.

Wyrok został wydany na podstawie poprzednio obowiązującej ustawy Pzp z 29 stycznia 2004 r.

Źródło: Informator UZP nr 4/2020, www.uzp.gov.pl