Jeśli cena jest niska z oczywistych względów, wówczas można odstąpić od jej badania

Z orzeczeń Krajowej Izby Odwoławczej wynika, że:

• zaniechanie weryfikacji ceny ofertowej jest odstępstwem od reguły, z zatem może dotyczyć jedynie wyjątkowej sytuacji, która nie może być interpretowana rozszerzająco,
• rezygnacja z badania rażąco niskiej ceny może nastąpić jedynie w przypadku zdarzeń i faktów dostrzeganych natychmiast, bez konieczności dokonywania głębszej analizy.

Przykładem okoliczności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia, są:

1)      zawyżona wartość szacunkowa − ustalenie wartości szacunkowej na poziome wyższym niż rynkowy może stanowić przesłankę do odstąpienia do badania rażąco niskiej ceny. Najlepszym potwierdzeniem zawyżenia szacunku jest sytuacja, w której wszystkie lub przynajmniej większość złożonych ofert ma ceną znacznie poniżej kwoty oszacowanej przez zamawiającego;

2)      zawyżona średnia arytmetyczna ofert − jeżeli jedna ze złożonych ofert jest znacznie wyższa od pozostałych, to można przyjąć, że w sztuczny sposób zawyża ona średnią cen złożonych ofert. Jeżeli ceny innych ofert są zbliżone do siebie, to zamawiający ma prawo uznać, że to one wyznaczają rynkowy poziom cen. Jeszcze bardziej klarowna jest sytuacja, gdy ceny większości ofert są zbliżone nie tylko do siebie, lecz również do kwoty oszacowanej przez zamawiającego. W takim przypadku można przyjąć, że wyliczając średnią arytmetyczną ofert, można pominąć zawyżoną ofertę. Tylko w takim wypadku średnia będzie odzwierciedlać realny (rynkowy) poziom cen.

Zamawiający nie może odstąpić od badania rażąco niskiej ceny, powołując się na okoliczności związane z właściwościami wykonawcy, takie jak:

• jego renoma,
• stała współpraca czy
• wcześniejsza prawidłowa realizacja zamówień.

Żadna z tych okoliczności nie przekłada się na zaproponowaną cenę i wobec tego nie może być brana pod uwagę przy analizowaniu możliwości odstąpienia od badania ceny oferty.