W sytuacji, gdy cena oferty odbiegała o ponad 50% od wartości szacunkowej zamówienia powiększonej o należny VAT, zamawiający, zgodnie z art. 90 ustawy Pzp, miał nie tylko prawo ale i obowiązek wezwać wykonawcę do złożenia wyjaśnień w zakresie wyliczenia ceny oraz złożenia stosownych dowodów. Jak wynika z art. 90 ust. 2 ustawy Pzp, polski ustawodawca przesądził, że wykonawca wezwany do złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 ustawy Pzp ma obowiązek udowodnić zamawiającemu, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. Z przepisu tego wynika zatem domniemanie, że wykonawca wezwany do złożenia wyjaśnień zaoferował cenę rażąco niską. Wyjaśnienia i dowody na ich poparcie składane przez wykonawcę w odpowiedzi na wezwanie muszą zaś obalić owo domniemanie (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 15 czerwca 2020 r., sygn. akt KIO 656/20).
Nie ulega również wątpliwości, że udowodnienie realności ceny powinno nastąpić w toku postępowania o udzielenie zamówienia przed zamawiającym. Zdaniem Izby wyjaśnienia ogólne, lakoniczne i gołosłowne, ograniczające się do hasłowego wskazania kilku grup kosztów, takich jak: koszt wykonania mapy do celów projektowych, koszty prowadzenia biura projektowego, koszty projektanta oraz projektanta sprawdzającego, koszty dojazdu i transportu, koszty pośrednie oraz szacowany zysk, nie wychodzą naprzeciw wynikającemu z art. 90 ust. 2 ustawy Pzp ciężarowi wykazania, że cena nie jest rażąco niska. Dodatkowo w żaden sposób nie zostało wyjaśnione zamawiającemu, jak podane koszty obliczono, jakie poczyniono założenia oraz jakie elementy cenotwórcze w nich uwzględniono.
O rażąco niskiej cenie i wyjaśnieniach składanych przez wykonawców piszemy także tutaj Rażąco niska cena.