Zasada swobody umów, opisana w art. 3531 Kodeksu cywilnego, doznaje szczególnego ograniczenia na gruncie zamówień publicznych, w ten sposób że zamawiający jest w istocie jednostronnie uprawniony do kształtowania warunków przyszłej umowy. Dzieje się tak m.in. z uwagi na ograniczenie możliwości podjęcia swobodnej decyzji co do wyboru kontrahenta. Niemniej jednak uprawnienie to nie może mieć charakteru absolutnego (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 10 lipca 2018 r., sygn. akt KIO 1266/18).
Zamawiający nie ma legitymacji do nadużywania pozycji dominującej w świetle i tak ograniczonej, na gruncie Prawa zamówień publicznych, zasady swobody umów i realnego wpływu wykonawców na treść zawieranego stosunku umownego.
Wykonawca może i powinien mieć prawo do sądowej modyfikacji stosunku zobowiązaniowego na zasadach wynikających z Kodeksu cywilnego w przypadku niemożliwej do przewidzenia na etapie zawierania umowy zmiany stosunków, czy istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza.