PROCEDURA ODWRÓCONA (USTAWA PZP)
Procedura, w ramach której zamawiający może najpierw dokonać badania i oceny ofert, a następnie dokonać kwalifikacji podmiotowej wykonawcy, którego oferta została najwyżej oceniona, w zakresie braku podstaw wykluczenia oraz spełniania warunków udziału w postępowaniu, o ile taka możliwość została przewidziana w SWZ lub w ogłoszeniu o zamówieniu. Możliwa do zastosowania wyłącznie w postępowaniu prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego a zatem dla zamówienia powyżej progu unijnego.
Przygotowując postępowanie, które będzie prowadzone w trybie przetargu nieograniczonego, zamawiający powinien przeanalizować, w jaki sposób będzie badał i oceniał oferty złożone przez wykonawców. Zamawiający może postanowić o procedowaniu w sposób klasyczny, gdzie badanie ofert oraz wstępna weryfikacja w zakresie braku podstaw wykluczenia oraz spełniania warunków udziału w postępowaniu poprzedza ocenę ofert.
Może również zdecydować o procedowaniu w sposób „odwrócony” i wówczas jest zobowiązany zastrzec w warunkach zamówienia, że najpierw dokona badania i ceny ofert, a następnie sprawdzi, czy wykonawca, którego oferta została najwyżej oceniona, nie podlega wykluczeniu oraz spełnia warunki udziału w postępowaniu Należy jednak pamiętać, że jeżeli zamawiający planuje postępować w sposób „odwrócony”, powinien przewidzieć to w SWZ lub w ogłoszeniu o zamówieniu. Procedura odwrócona została uregulowana w art. 139 ustawy Pzp (przed 2021 rokiem – art. 24aa ustawy Pzp).
Procedura odwrócona uregulowana w art. 139 ustawy Pzp – krok po kroku
Zamawiający, który postępuje w sposób „odwrócony”:
- bada oferty z zastosowaniem przesłanek odrzucenia zgodnie z art. 226 ust. 1 ustawy Pzp, za wyjątkiem tych dotyczących braku podstaw wykluczenia oraz spełnienia warunków udziału w postępowaniu,
- ocenia oferty niepodlegające odrzuceniu z zastosowaniem kryteriów oceny ofert,
- bada wykonawcę, którego oferta została najwyżej oceniona, w zakresie braku podstaw wykluczenia oraz spełniania warunków udziału w postępowaniu – Jednolity Europejski Dokument Zamówienia /podmiotowe środki dowodowe.
Zamawiający może przewidzieć w SWZ obowiązek złożenia oświadczenia JEDZ, wyłącznie od wykonawcy, którego oferta zostanie najwyżej oceniona. W takiej sytuacji, wykonawcy nie będą zobowiązani składać JEDZ z ofertą. Warto jednak podkreślić, że przepisy pozwalają zamawiającemu zarówno na zastosowanie procedury odwróconej przewidującej żądanie JEDZ na etapie składania ofert, jak i modelu odwróconego przewidującego brak obowiązku składania JEDZ z ofertą.
Jeśli wobec wykonawcy, którego oferta została najwyżej oceniona zachodzą podstawy wykluczenia, wykonawca ten nie spełnia warunków udziału w postępowaniu, nie składa podmiotowych środków dowodowych lub oświadczenia JEDZ, potwierdzających brak podstaw wykluczenia lub spełnianie warunków udziału w postępowaniu, kwalifikacja podmiotowa kolejnego wykonawcy odbywa się po dokonaniu przez zamawiającego ponownego badania i oceny ofert.
Zamawiający kontynuuje procedurę ponownego badania i oceny ofert, w odniesieniu do ofert wykonawców pozostałych w postępowaniu, a następnie dokonuje kwalifikacji podmiotowej wykonawcy, którego oferta została najwyżej oceniona, w zakresie braku podstaw wykluczenia oraz spełniania warunków udziału w postępowaniu wielokrotnie, aż do momentu wyboru najkorzystniejszej oferty albo unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia.
