ŚRODKI OCHRONY PRAWNEJ wg PRAWA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH

Szczegółowe regulacje dotyczące środków ochrony prawnej zawarte są w Dziale IX ustawy Pzp, tj. w art. 505–590.

Stosownie do art. 505 ust. 1 ustawy Pzp, uprawnienie do skorzystania ze środków ochrony prawnej przysługuje:

• wykonawcy,
• uczestnikowi konkursu
• innemu podmiotowi (np. osobie fizycznej lub prawnej)

– jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu zamówienia lub nagrody w konkursie oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy.

Przepis art. 505 ust. 2 ustawy Pzp wskazuje, że ze środków ochrony prawnej – ale tylko wobec ogłoszenia wszczynającego postępowanie o udzielenie zamówienia lub ogłoszenia o konkursie oraz dokumentów zamówienia – mogą korzystać:

• organizacje wpisane na ogłaszanej na stronie internetowej Urzędu Zamówień Publicznych liście organizacji uprawnionych do wnoszenia środków ochrony prawnej;
• Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców.

Podstawowym środkiem ochrony prawnej jest odwołanie wnoszone do prezesa Krajowej Izby Odwoławczej. Przysługuje ono – zgodnie z art. 513 ustawy Pzp – na:

• niezgodną z przepisami ustawy czynność zamawiającego, podjętą w postępowaniu o udzielenie zamówienia, o zawarcie umowy ramowej, dynamicznym systemie zakupów, systemie kwalifikowania wykonawców lub konkursie, w tym na projektowane postanowienie umowy;
• zaniechanie czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia, o zawarcie umowy ramowej, dynamicznym systemie zakupów, systemie kwalifikowania wykonawców lub konkursie, do której zamawiający był obowiązany na podstawie ustawy;
• zaniechanie przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia lub zorganizowania konkursu na podstawie ustawy, mimo że zamawiający był do tego zobowiązany.

Termin na wniesienie odwołania zależny jest od wartości zamówienia. Przepis art. 515 ustawy Pzp wskazuje, że w przypadku zamówień, których wartość jest równa albo przekracza progi unijne, odwołanie wnosi się w terminie:

• 10 dni od dnia przekazania informacji o czynności zamawiającego stanowiącej podstawę jego wniesienia, jeżeli informacja została przekazana przy użyciu środków komunikacji elektronicznej,
• 15 dni od dnia przekazania informacji o czynności zamawiającego stanowiącej podstawę jego wniesienia, jeżeli informacja została przekazana w sposób inny niż przy użyciu środków komunikacji elektronicznej.

Przy zamówieniach o wartości mniejszej niż progi unijne jest krótszy termin na wniesienie odwołania i wynosi on:

• 5 dni od dnia przekazania informacji o czynności zamawiającego stanowiącej podstawę jego wniesienia, jeżeli informacja została przekazana przy użyciu środków komunikacji elektronicznej,
• 10 dni od dnia przekazania informacji o czynności zamawiającego stanowiącej podstawę jego wniesienia, jeżeli informacja została przekazana w inny sposób przy użyciu środków komunikacji elektronicznej.

Terminy na wniesienie odwołania wobec treści ogłoszenia wszczynającego postępowanie o udzielenie zamówienia lub konkurs lub wobec treści dokumentów zamówienia albo w przypadku, gdy zamawiający nie opublikował ogłoszenia o zamiarze zawarcia umowy lub mimo takiego obowiązku nie przesłał wykonawcy zawiadomienia o wyborze najkorzystniejszej oferty lub nie zaprosił wykonawcy do złożenia oferty w ramach dynamicznego systemu zakupów lub umowy ramowej, określone są odpowiednio w art. 515 ust. 3 oraz art. 515 ust. 4 ustawy Pzp.

Kolejnym środkiem ochrony prawnej jest skarga do Sądu Okręgowego w Warszawie – sądu zamówień publicznych. Przepis art. 579 ust. 1 ustawy Pzp mówi, że skarga przysługuje na:

• orzeczenia (wyroki i postanowienia) KIO;
• postanowienie prezesa KIO o zwrocie odwołania w związku z nieuiszczeniem w terminie wpisu od odwołania albo upływem terminu do poprawienia lub uzupełnienia odwołania lub złożenia dowodu uiszczenia wpisu lub dokumentu potwierdzającego umocowanie do reprezentowania odwołującego.

Uprawnionym do wniesienia skargi są strony (zamawiający oraz odwołujący) oraz uczestnicy postępowania odwoławczego (np. wykonawca, który skutecznie przystąpił do postępowania odwoławczego). Skarżącym – stosownie do uprawnienia przyznanego przez art. 580 ust. 4 ustawy Pzp – może być również prezes UZP.

Skargę do sądu zamówień publicznych wnosi się za pośrednictwem prezesa KIO, w terminie 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia KIO lub postanowienia prezesa KIO o zwrocie odwołania w związku z nieuiszczeniem w terminie wpisu od odwołania albo upływem terminu do poprawienia lub uzupełnienia odwołania lub złożenia dowodu uiszczenia wpisu lub dokumentu potwierdzającego umocowanie do reprezentowania odwołującego. Obowiązkiem skarżącego jest jednoczesne przesłanie odpisu skargi przeciwnikowi skargi.

Ostatnim środkiem ochrony prawnej jest skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego. Stosownie do art. 590 ust. 1 ustawy Pzp skargę kasacyjną można wnieść od dwóch rodzajów orzeczeń wydawanych przez sąd zamówień publicznych:

1)       wyroków oraz

2)       postanowień kończących postępowanie w sprawie.

Skargę kasacyjną może wnieść strona oraz prezes UZP.

W komentarzu UZP do art. 590 (nb. 4) wyjaśniono, że „(...) skargę kasacyjną wnosi się do sądu zamówień publicznych w terminie dwóch miesięcy od dnia doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem (zob. art. 398⁵ Kodeksu postępowania cywilnego). Z kolei Prezes Urzędu może wnieść skargę kasacyjną w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, a jeżeli strona zażądała doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem – od chwili doręczenia uzasadnienia stronie (art. 398⁵ § 2 Kpc w zw. z art. 590 ust. 3 Pzp)”.

Zobacz także: ODWOŁANIE DO KIO, PRZYSTĄPIENIE DO ODWOŁANIA, SPRZECIW WOBEC UWZGLĘDNIENIA ZARZUTÓW, KRAJOWA IZBA ODWOŁAWCZA, WPIS OD ODWOŁANIA, LISTA ORGANIZACJI UPRAWNIONYCH DO WNOSZENIA ŚRODKÓW OCHRONY PRAWNEJ, ŁĄCZNE ROZPOZNANIE ODWOŁAŃ, ODRZUCENIE ODWOŁANIA