Pytanie:
Wykonawca w odpowiedzi na wezwanie w trybie art. 26 ust. 1 ustawy Pzp złożył wymagane dokumenty z wyjątkiem zaświadczenia właściwego naczelnika urzędu skarbowego potwierdzającego, że nie zalega z opłacaniem podatków. Jako uzasadnienie wskazał, że aktualnie trwa u niego kontrola urzędu skarbowego i do momentu jej zakończenia urząd nie wyda takiego zaświadczenia. Nie jest przy tym w stanie wskazać, kiedy ta kontrola się zakończy (w międzyczasie wszczęto wobec tego wykonawcy kontrolę ZUS i wtedy urząd skarbowy zawiesił prowadzone przez siebie czynności).
Powstaje problem z zachowaniem sprawności postępowania oraz co najważniejsze pojawia się ryzyko niepodpisania umowy. Zamówienie musi zostać zrealizowane w tym roku (kwestia zabezpieczonych środków). Podpisanie umowy powinno nastąpić najpóźniej do 15 maja (termin realizacji zamówienia to 200 dni od dnia zawarcia umowy). Wykonawca zgłasza gotowość do realizacji umowy, jednakże z przyczyn niezależnych od niego nie może złożyć dokumentu. Wezwaliśmy go do przedłużenia terminu związania ofertą i prawdopodobnie to zrobi. Teraz oficjalnie wezwiemy go w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp do złożenia ww. zaświadczenia. Co w sytuacji, gdy urząd skarbowy stwierdzi jakieś nieprawidłowości u wykonawcy i odmówi mu wydania zaświadczenia? Czy prócz wykluczenia go, powinniśmy również zatrzymać jego wadium? Jak długo zamawiający powinien czekać na złożenie dokumentu?
Zamawiający w dokumentacji z innego postępowania dysponuje aktualnym zaświadczeniem z ZUS dla tego wykonawcy. Z formalnego punktu widzenia można posłużyć się tym dokumentem w odpowiedzi na ww. wezwanie z art. 26 ust. 1 ustawy Pzp. Czy jednak w związku z prowadzoną kontrolą wolno tak zrobić? Czy zamawiający musi czekać na wynik tej kontroli, w której mogą zostać wskazane jakieś nieprawidłowości, czy też może zaakceptować wcześniej wystawione zaświadczenie?
Na tym etapie nie ma jeszcze podstaw, aby bezwzględnie stwierdzić, że wykonawca podlega wykluczeniu z postępowania. W opisanej sytuacji zamawiający, posiadając aktualne zaświadczenie z ZUS tego wykonawcy, może się nim posłużyć. Fakt prowadzenia kontroli nie przesądza o tym, że sytuacja podmiotowa wykonawcy stała się nieprawidłowa. Jednak warto pamiętać o możliwości wykluczenia wykonawcy na każdym etapie postępowania o udzielenie zamówienia, z tego względu w miarę możliwości należy monitować sytuację.
Najpierw trzeba zweryfikować, czy żądany dokument był dokumentem na potwierdzenie fakultatywnej przesłanki wykluczenia określonej w art. 24 ust. 5 pkt 8 ustawy Pzp. Stosownie do tego przepisu fakultatywną przesłanką wykluczenia jest okoliczność, gdy wykonawca naruszył obowiązki dotyczące płatności:
- podatków,
- opłat lub
- składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne,
co zamawiający jest w stanie wykazać za pomocą stosownych środków dowodowych, z wyjątkiem przypadku, o którym mowa w art. 24 ust. 1 pkt 15 ustawy Pzp. Wyjątkiem będzie sytuacja, w której wykonawca dokonał płatności należnych podatków, opłat lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne wraz z odsetkami lub grzywnami bądź zawarł wiążące porozumienie w sprawie spłaty tych należności.
