TRYB PODSTAWOWY
Tryb prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia o wartości równej lub przekraczającej kwotę 130.000 zł i jednocześnie mniejszej niż progi unijne, w którym w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu oferty mogą składać wszyscy zainteresowani wykonawcy. Następnie zamawiający, wedle własnego wyboru dokonanego przed wszczęciem postępowania:
- wybiera najkorzystniejszą ofertę bez przeprowadzenia negocjacji (wariant I) albo
- może prowadzić negocjacje w celu ulepszenia treści ofert, które podlegają ocenie w ramach kryteriów oceny ofert, o ile przewidział taką możliwość, a po zakończeniu negocjacji zaprasza wykonawców do składania ofert dodatkowych (wariant II) , albo
- prowadzi negocjacje w celu ulepszenia treści ofert, a po zakończeniu negocjacji zaprasza wykonawców do składania ofert ostatecznych (wariant III).
W uzasadnieniu do ustawy Pzp z 2019 roku tryb podstawowy został określony jako elastyczna i uproszczona procedura, której wprowadzenie ma gwarantować realizację celów systemu zamówień publicznych, zapewnić odpowiednią elastyczność, a także wykorzystanie narzędzi, które sprzyjają dialogowi z wykonawcami w celu pozyskania jak najlepszych rozwiązań dotyczących konkretnego zamówienia.
Przepisy regulujące tryb podstawowy zostały umiejscowione w dziale III – Postępowanie o udzielenie zamówienia klasycznego o wartości mniejszej niż progi unijne, w art. 275–296.
Co niezwykle istotne, ustawodawca przewidział możliwość udzielenia zamówienia w trybie podstawowym aż w trzech wersjach:
1) bez negocjacji,
2) z możliwością przeprowadzenia negocjacji oraz
3) z negocjacjami.
Wybór stosownego wariantu spoczywa na zamawiającym i musi zostać dokonany przed wszczęciem postępowania.
Tryb podstawowy bez negocjacji
Wariant I to opcja zastosowania trybu podstawowego, najbardziej zbliżona do przetargu nieograniczonego. Wariant ten, powinien być stosowany wówczas, gdy wiedza zamawiającego na temat pożądanego przedmiotu świadczenia, umożliwia opisanie wszelkich warunków zamówienia w sposób jasny i precyzyjny. Dla prawidłowości dokonania wyboru tego wariantu, fundamentalne znaczenie ma również świadomość zamawiającego w zakresie warunków rynkowych, w tym m.in. wpływu zastosowania kryteriów jakościowych na istnienie możliwości realizacji zamówienia w ramach środków zabezpieczonych w budżecie zamawiającego.
W ramach dwóch pozostałych wariantów trybu podstawowego ustawodawca przewidział dialog z wykonawcami w ramach negocjacji. Jak zostało wskazane w uzasadnieniu do nowej ustawy Pzp, wprowadzenie możliwości zastosowania negocjacji w ramach dwóch wariantów trybu podstawowego, służy realizacji jednego z celów nowego Pzp, jakim jest:
- zwiększenie roli dialogu zamawiającego z wykonawcami, oraz
- odformalizowanie procedury udzielenia zamówienia publicznego.
Staje się to także niezbędne w związku z koniecznością uwzględnienia obecnej sytuacji rynkowej i zmniejszenia zainteresowania ze strony wykonawców ubieganiem się o zamówienia publiczne.
Negocjowanie w toku trybu podstawowego nie będzie jednak mogło mieć charakteru nieograniczonego. Przepisy ustawy Pzp jasno wskazują ramy takich negocjacji. Negocjacje mogą dotyczyć zarówno ceny za realizację precyzyjnie opisanego przedmiotu zamówienia, zakresu świadczenia jak i warunków realizacji umowy. Zakres możliwych negocjacji zależy jednak od wariantu trybu, na którego zastosowanie zdecyduje się zamawiający.
Różnice między wariantami trybu podstawowego
|
|
Wariant I – TP bez negocjacji |
Wariant II – TP z możliwością negocjacji |
Wariant III – TP z negocjacjami |
|
Opis przedmiotu zamówienia |
Ujawniany w SWZ tj. na etapie wszczęcia postępowania. Musi spełniać wymogi z art. 99–103 ustawy Pzp |
Ujawniany w SWZ tj. na etapie wszczęcia postępowania. Musi spełniać wymogi z art. 99–103 ustawy Pzp |
Opis wiążący na etapie wszczęcia postępowania ujawniany jest w OPiW. Zamiast opisu spełniającego wymogi z art. 99–103 ustawy Pzp obejmuje:
Opis spełniający wymogi z art. 99–103 ustawy Pzp pojawia się na etapie po negocjacjach |
|
Dokument zamówienia |
SWZ |
SWZ |
OPiW – przygotowany w celu wszczęcia postępowania SWZ – przygotowywana po negocjacjach i przekazywana wraz z zaproszeniem do składania ofert ostatecznych SWZ stanowi doprecyzowanie oraz uzupełnienie informacji zawartych w OPiW, w zakresie, w jakim było to przedmiotem negocjacji |
|
Minimalny termin składania ofert |
7 dni – dostawy/usługi 14 dni – roboty budowlane |
Oferty składane w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu:
Oferty dodatkowe – 5 dni |
Oferty podlegające negocjacjom:
Oferty ostateczne:
|
|
Informacja z otwarcia ofert |
Publikowana 1 raz po otwarciu ofert składanych w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu. Zawiera informacje o:
|
Publikowana 2 razy:
Zawiera informacje o:
|
Publikowana 2 razy:
Zawiera informacje wyłącznie o wykonawcach (nazwa/adres)
Zawiera informacje o nazwie wykonawcy i cenie/koszcie oferty |
|
Informacja o ofertach dla prezesa UZP |
Przekazywana 1 raz, w terminie 7 dni od dnia otwarcia ofert złożonych w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu, o ile została złożona co najmniej jedna taka oferta |
Przekazywana 1 lub 2 razy, w terminie 7 dni:
|
Przekazywana 1 raz, w terminie 7 dni od dnia otwarcia ofert ostatecznych albo od dnia unieważnienia postępowania, o ile unieważnienie nastąpiło po upływie terminu składania ofert składanych w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu i została złożona co najmniej jedna taka oferta |
|
Badanie ofert składanych w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu |
Art. 226 ust. 1 ustawy Pzp |
Art. 226 ust. 1 ustawy Pzp |
art. 226 ust. 1 pkt 1–7 i pkt 15–16 ustawy Pzp |
|
Wpływ liczby ofert na negocjacje |
|
brak |
Jeżeli liczba wykonawców, którzy złożyli oferty w odpowiedzi na ogłoszenie o zamówieniu jest mniejsza niż 3, zamawiający może kontynuować postępowanie, zapraszając do negocjacji ofert tych wykonawców albo unieważnić postępowanie na podstawie art. 258 ust. 2 ustawy Pzp |
|
Zakres negocjacji |
|
Mogą dotyczyć wyłącznie tych elementów treści ofert, które podlegają ocenie w ramach kryteriów oceny ofert, i nie mogą prowadzić do zmiany treści SWZ |
Mogą dotyczyć wszystkich warunków zamówienia, z tym tylko zastrzeżeniem, że nie mogą prowadzić do zmiany minimalnych wymagań dotyczących przedmiotu zamówienia lub realizacji zamówienia określonych w OPiW |
Tryb podstawowy a przetarg nieograniczony – najistotniejsze różnice
1. Przetarg nieograniczony musi zostać poprzedzony analizą potrzeb i wymagań. Ten wymóg nie dotyczy trybu podstawowego.
2. Komisja przetargowa jest powoływana:
- obligatoryjnie – przetarg nieograniczony,
- fakultatywnie – tryb podstawowy.
3. Różnice w treści SWZ. Minimalną treść tego dokumentu określa:
- Art. 134 ustawy Pzp – dla przetargu nieograniczonego
- Art. 281 ustawy Pzp – dla trybu podstawowego.
4. Sposób podmiotowej weryfikacji wykonawców:
- w przetargu nieograniczonym – żądanie podmiotowych środków dowodowych na potwierdzenie braku podstaw wykluczenia jest obligatoryjne;
- w trybie podstawowym – żądanie podmiotowych środków dowodowych na potwierdzenie braku podstaw wykluczenia jest fakultatywne, a zamawiający może wybrać, czy brak podstaw wykluczenia zweryfikuje wyłącznie na podstawie oświadczenia wstępnego, czy również zażąda podmiotowych środków dowodowych.
5. Odwrócony model badania i oceny ofert, o którym mowa w art. 139 ustawy Pzp, może zostać zastosowany w przetargu nieograniczonym. Nie jest to możliwe w trybie podstawowym.
6. Różnice w długości terminu związania ofertą:
- 30 dni, od dnia upływu terminu składania ofert – w trybie podstawowym
- 90 dni – w przetargu nieograniczonym
- 120 dni – jeżeli wartość zamówienia dla robót budowlanych jest równa lub przekracza wyrażoną w złotych równowartość kwoty 20.000.000 euro, a dla dostaw lub usług – 10.000.000 euro.
Możliwe wydłużenie o:
- 30 dni od dnia upływu terminu składania ofert – w trybie podstawowym
- 60 dni – w przetargu nieograniczonym.
7. Różnice w minimalnym terminie składania ofert. Termin ten nie może być krótszy niż:
- w przetargu nieograniczonym – co do zasady – 35 dni lub jeżeli składanie ofert odbywa się w całości przy użyciu środków komunikacji elektronicznej – niż 30 dni.
- w trybie podstawowym – 7 dni dla dostaw lub usług i 14 dni dla robót budowlanych.
8. Wymagana forma składanej oferty oraz oświadczenia wykonawców o niepodleganiu wykluczeniu oraz spełnianiu przez wykonawców warunków udziału w postępowaniu:
- w przetargu nieograniczonym – dokumenty te składane są w formie elektronicznej;
- w trybie podstawowym – dokumenty te składane są w formie elektronicznej lub w postaci elektronicznej opatrzonej podpisem zaufanym lub podpisem osobistym.
9. Maksymalna wysokość wadium:
- 3% – przetarg nieograniczony,
- 1,5% – tryb podstawowy.
10. Ogłoszenia o zamówieniu zamieszczane są w:
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (dalej: Dz.Urz. UE) – dla przetargu nieograniczonego;
Biuletynie Zamówień Publicznych (dalej: BZP) – dla trybu podstawowego.
11. Inne wytyczne w zakresie wprowadzania bardzo istotnych zmian do treści SWZ lub ogłoszenia o zamówieniu. W przetargu nieograniczonym – gdy zmiana prowadziłaby do istotnej zmiany charakteru zamówienia w porównaniu z pierwotnie określonym, w szczególności prowadziłyby do znacznej zmiany zakresu zamówienia, obligatoryjne postępowanie na podstawie art. 256 ustawy Pzp. Regulacja ta nie znajdzie zastosowania do trybu podstawowego.
12. Inne wymogi odnośnie do wstępnego oświadczenia w zakresie niepodlegania wykluczeniu oraz spełniania warunków udziału w postępowaniu. Oświadczenie to w przetargu nieograniczonym składane jest na formularzu JEDZ. Dla trybu podstawowego nie została określona ustawowa forma oświadczenia.
13. Różnice w minimalnym terminie, jaki należy wyznaczyć wykonawcy na złożenie podmiotowych środków dowodowych:
- w przetargu nieograniczonym – 10 dni;
- w trybie podstawowym – 5 dni.
14. Różnice w okresie standstill tj. w długości czasu od dnia przesłania zawiadomienia o wyborze najkorzystniejszej oferty do podpisania umowy, celem umożliwienia wykonawcom skorzystania ze środków ochrony prawnej. Jeżeli zawiadomienie to zostało przesłane przy użyciu środków komunikacji elektronicznej, termin wynosi:
- w przetargu nieograniczonym – 10 dni,
- trybie podstawowym – 5 dni.
Jeżeli zostało przesłane w inny sposób, ulega wydłużeniu o kolejne 5 dni, stosownie do 10/15 dni.
Zobacz także: PRZETARG NIEOGRANICZONY, NEGOCJACJE Z OGŁOSZENIEM, NEGOCJACJE BEZ OGŁOSZENIA, TRYBY UDZIELANIA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH
Podstawa prawna
art. 275–296 ustawy z 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2024 r. poz. 1320).
