Kiedy wolno unieważnić postępowanie, gdy jego prowadzenie nie leży w interesie publicznym?

Stan prawny na dzień: 31.03.2021
Czy zmiana strategii działania zamawiającego to uzasadniona podstawa do unieważnienia postępowania?

Zamawiający może unieważnić prowadzone postępowanie, jeśli wystąpiła istotna zmiana okoliczności powodująca, że prowadzenie postępowania lub wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym, czego nie można było wcześniej przewidzieć. KIO daje zamawiającym wyraźną wskazówkę, aby zmiany strategii działalności zamawiającego lub jego organów nadrzędnych czy choćby samego procesu analitycznego w strukturach zamawiającego, który zmierza do takich zmian, uwzględniać w dokumentacji prowadzonego postępowania. W ten sposób można zabezpieczyć zarówno swój interes, jak i wykonawców przed niepotrzebnymi sporami. 

W odniesieniu do unieważnienia postępowania na podstawie przesłanki wskazanej w art. 255 pkt 5 nowego Pzp:

  • musi być ona interpretowane ściśle, według reguł wskazanych w przepisie jako wyjątek od zasady udzielenia zamówienia;
  • wobec faktu, że ciężar udowodnienia spoczywa na zamawiającym, musi być ono poprzedzone precyzyjnym, szczegółowym i popartym dowodami uzasadnieniem podstaw dokonania przez zamawiającego takiej czynności;
  • podstawy dokonania tej czynności muszą znaleźć się już w piśmie dotyczącym unieważnienia, tak aby wykonawcy mogli podjąć decyzję w sprawie środków ochrony prawnej oraz aby zamawiający nie był zmuszony uzupełniać argumentacji przed Izbą, ponieważ będzie to uznane za spóźnione i nieskuteczne;
  • jego uzasadnienie musi wskazywać na okoliczności zewnętrzne, niezależne od zamawiającego i przez niego niewykreowane, których pojawienie się spowodowało konieczność unieważnienia postępowania. Do takich okoliczności nie należą zmiany otoczenia biznesowego u zamawiającego, decyzje podejmowane w strukturach zamawiającego lub jego organach nadrzędnych czy okoliczności wynikające z opieszałości zamawiającego. Takimi okolicznościami mogą być natomiast akty prawne wiążące zamawiającego i stanowiące źródła prawa (tak np. wyroki o sygn. akt KIO 991/14, 1001/14);
  • musi wcześniej wystąpić obiektywna i trwała zmiana stanu faktycznego, w stopniu tak istotnym, że wykonanie zamówienia będzie niecelowe, a nawet będzie wiązać się z wyrządzeniem szkody w mieniu czy interesie publicznym;
  • zamawiający musi dowieść, że wykonanie zamówienia lub prowadzenie postępowania straciło w wyniku tych okoliczności na znaczeniu dla interesu publicznego;
  • nie można utożsamiać interesu zamawiającego z interesem publicznym czy społecznym, definiowanym jako sytuacje faktyczne doniosłe prawnie, społecznie i gospodarczo.

Szerokie omówienie wyroku Krajowej Izby Odwoławczej o zastosowaniu omawianej podstawy unieważnienia znajdziesz w artykule Czy zmiana strategii działania zamawiającego to uzasadniona podstawa do unieważnienia postępowania?

Autor:

agata smerd

Agata Smerd

Agata Smerd

Specjalistka w obszarze zamówień publicznych, autorka licznych publikacji poświęconych problematyce związanej z Prawem zamówień publicznych, zawodowo związana z zamówieniami publicznymi od 2003 roku...