Szczególne przepisy ustawy o COVID-19 dotyczące umów o zamówienia publiczne – wskazówki UZP

Zgodnie z art. 15r ust. 4 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1842 ze zm.) zamawiający, po stwierdzeniu, że okoliczności związane z wystąpieniem COVID-19, o których mowa w ust. 1, wpływają na należyte wykonanie umowy, o której mowa w ust. 1, w uzgodnieniu z wykonawcą dokonuje zmiany umowy, o której mowa w art. 455 ust. 1 pkt 4 ustawy z 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych. Zmiana odbywa się w szczególności poprzez modyfikację:

1)     terminu wykonania umowy lub jej części, lub czasowe zawieszenie wykonywania umowy lub jej części,

2)     sposobu wykonywania dostaw, usług lub robót budowlanych,

3)     zakresu świadczenia wykonawcy i odpowiadającą jej zmianę wynagrodzenia lub sposobu rozliczenia wynagrodzenia wykonawcy.

Warunek jest taki, że wzrost wynagrodzenia spowodowany każdą kolejną zmianą nie przekroczy 50% wartości pierwotnej umowy.

Dodatkowo zgodnie z art. 15r¹ ust. 1 ustawy o COVID-19, w okresie:

• obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego w związku z COVID-19, i
• 90 dni od dnia odwołania stanu, który obowiązywał jako ostatni,

zamawiający nie może potrącić kary umownej zastrzeżonej na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, o której mowa w art. 15r ust. 1, z wynagrodzenia wykonawcy lub z innych jego wierzytelności. Nie wolno mu także dochodzić zaspokojenia z zabezpieczenia należytego wykonania tej umowy. Przy czym zdarzenie, w związku z którym zastrzeżono karę, musiało nastąpić w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii.

Autor opinii wskazuje, że przywołane przepisy odwołują się do umowy, o której mowa w art. 15r ust. 1 zd. 1 ustawy o COVID-19, w świetle którego strony umowy w sprawie zamówienia publicznego, w rozumieniu ustawy z 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych, niezwłocznie, wzajemnie informują się o wpływie okoliczności związanych z wystąpieniem COVID-19 na należyte wykonanie tej umowy, o ile taki wpływ wystąpił lub może wystąpić.

Przepis ten nie określa reżimu prawnego, pod rządami którego umowa w sprawie zamówienia publicznego została zawarta. W opinii podkreśla się jednak, że rozumienie pojęcia umowy w sprawie zamówienia publicznego w nowej ustawie Pzp z 11 września 2019 r. jak i w tej obowiązującej do 31 grudnia 2020 r. ustawie Pzp z 29 stycznia 2004 r. nie uległo zmianie.

W opracowaniu przypomniano również, że zgodnie z art. 91 ust. 1 ustawy z 11 września 2019 r. przepisy wprowadzające ustawę ‒ Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 2020), do umów w sprawie zamówienia publicznego oraz umów ramowych, o których mowa w ustawie z 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1843), zawartych:

1)     przed 1 stycznia 2021 r.,

2)     po 31 grudnia 2020 r., w następstwie postępowań o udzielenie zamówienia wszczętych przed 1 stycznia 2021 r.

– stosuje się przepisy dotychczasowe.

Zdaniem UZP gdyby wolą ustawodawcy było, aby szczególne rozwiązania przewidziane w ustawie o COVID-19 znalazły zastosowanie wyłącznie do umów z uwzględnieniem stanu prawnego, na podstawie którego zostały zawarte, skorzystałby z zabiegu legislacyjnego podobnego do tego, jaki istnieje w art. 91 ust. 1 ww. ustawy. Wskazałby zatem reżim prawny, jaki w tej sytuacji należałoby wziąć pod uwagę.

Zaprezentowane wyżej stanowisko wynika także z celowościowej wykładni art. 15r ust. 4 i art. 15r¹ ust. 1 ustawy o COVID-19.

Wprowadzenie możliwości dokonania szczególnych zmian umowy w sprawie zamówienia publicznego oraz zakazu potrącania przez zamawiającego kar umownych, a także dochodzenia zaspokojenia z zabezpieczenia należytego wykonania umowy miało na celu zminimalizować negatywne skutki gospodarcze wynikające z pandemii COVID-19. Sama ustawa o COVID-19 miała m.in. na celu właśnie złagodzenie ekonomicznych skutków wystąpienia COVID-19, dotykających zwłaszcza przedsiębiorców. Właśnie temu służy uelastycznienie mechanizmów kontraktowych w sferze zamówień publicznych.

To również przemawia za tym, że omawianymi przepisami są objęte również umowy o zamówienia publiczne zawarte zgodnie z ustawą Pzp z 29 stycznia 2004 r.

Źródło: www.uzp.gov.pl