Wykazanie przez wykonawcę interesu w uzyskaniu zamówienia

Stan prawny na dzień: 18.04.2024
Wykazanie przez wykonawcę interesu w uzyskaniu zamówienia

W procedurze odwoławczej, Wykonawca zobowiązany jest wykazać interes w uzyskaniu zamówienia i okoliczności, które uniemożliwiają mu złożenie oferty w danym postępowaniu.

Zgodnie z art. 505 ust. 1 ustawy Pzp środki ochrony prawnej przysługują Wykonawcy, uczestnikowi konkursu oraz innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu zamówienia lub nagrody w konkursie oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy. Wynika z tego, że legitymacja do wniesienia służy tylko takiemu podmiotowi, który wykaże interes w uzyskaniu danego zamówienia. Odwołujący się Wykonawca musi dowieść, że posiada obiektywną, tj. wynikającą z rzeczywistej utraty możliwości uzyskania zamówienia lub ubiegania się o udzielenie zamówienia, potrzebę uzyskania określonego rozstrzygnięcia. Zobligowany jest więc wykazać, że obiektywnie w konkretnym postępowaniu ma potrzebę uzyskania danego zamówienia, będącego przedmiotem określonego postępowania. Fakt posiadania przez odwołującego interesu, uprawniającego go do wniesienia odwołania, podlega badaniu w toku postępowania odwoławczego lub skargowego. W przypadku stwierdzenia braku tej przesłanki dopuszczalności wniesienia odwołania, podlega ono oddaleniu.
Oprócz interesu w uzyskaniu danego zamówienia, Wykonawca, którzy korzysta ze środka ochrony prawnej w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, zobowiązany jest wykazać, że poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp. Zauważyć należy, że utrata możliwości uzyskania zamówienia ma głównie charakter ekonomiczny, a zatem szkoda zasadniczo przyjmuje charakter szkody majątkowej. Ponadto szkoda musi być wynikiem naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp. Oznacza to, że wykazywana przez odwołującego się Wykonawcę szkoda musi pozostawać w adekwatnym związku przyczynowym z naruszeniem przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp. Odwołujący musi zatem wykazać, że Zamawiający dokonał albo zaniechał dokonania określonej czynności wbrew przepisom ustawy Pzp, czego normalnym następstwem, w okolicznościach danej sprawy, jest poniesienie lub możliwość poniesienia szkody przez wnoszącego odwołanie. Szkodą są zarówno straty poniesione przez poszkodowanego (damnum emergens), oznaczające każde pogorszenie się jego sytuacji majątkowej, jak i korzyści utracone przez niego (lucrum cessans), stanowiące stratę tego, co poszkodowany by uzyskał, gdyby mu szkody nie wyrządzono. A zatem wykonawca, który zamierza skorzystać ze środków ochrony prawnej, musi wykazać, że chce lub chciał uzyskać dane zamówienie publiczne, a Zamawiający swoim działaniem lub zaniechaniem niezgodnym z przepisami ustawy Pzp, albo pozbawił go możliwości uzyskania tego zamówienia, albo w sposób istotny je utrudnił, w wyniku czego Wykonawca poniósł lub może ponieść szkodę. Szkoda Wykonawcy najczęściej polegać będzie na utracie korzyści wynikających z realizacji tego zamówienia.
W przypadku wnoszenia odwołania na treść zamówienia o zamówieniu oraz postanowień specyfikacji warunków zamówienia,  wykazanie interesu w uzyskaniu zamówienia polegać będzie na oświadczeniu wykonawcy, iż ma zamiar i potrzebę ubiegania się o dane zamówienie publiczne. Ponadto Wykonawca powinien wskazać na:

  • poniesienie lub możliwość poniesienia szkody,
  • naruszenie przez Zamawiającego przepisów ustawy
  • związek przyczynowy pomiędzy wskazanym naruszeniem a szkodą.

Izba nie uznała za zasadny zarzutu dotyczącego:

  • zaniechania żądania przez Zamawiającego złożenia przez wykonawców przedmiotowych środków dowodowych,
  • postanowień SWZ nie dających Zamawiającemu gwarancji wyłonienia w postępowaniu podmiotu, który zapewni właściwą realizację usługi,
  • ustalenia kryterium ceny o wadze 100%, jako niezabezpieczającego w sposób należyty bezpieczeństwa Zamawiającego zarówno w kontekście praktycznym jak i formalnoprawnym,

bowiem okoliczności te nie uniemożliwiały Wykonawcy złożenia oferty zgodnie z ustawą Pzp.

Sygnatura

Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 14 marca 2024 r. sygn. akt  KIO 583/24, KIO 588/24

Agata Hryc-Ląd

Agata Hryc-Ląd

Specjalistka z zakresu zamówień publicznych zawodowo związana z największą instytucją zamawiającą w Polsce działającą w branży inwestycji infrastrukturalnych, uczestniczka procesu legislacyjnego...