PODPIS ELEKTRONICZNY

Do polskiego systemu zamówień publicznych podpis elektroniczny wdrożony został w konsekwencji przeniesienia regulacji zapisanych w dyrektywach Unii Europejskiej. Po raz pierwszy pojęcia tego użyto w uchylonej już Dyrektywie o Wspólnotowej Infrastrukturze Podpisów Elektronicznych (1999/93/EC).

Wyróżniała ona trzy rodzaje podpisu elektronicznego o stopniowo rosnącym poziomie wiarygodności:

1)      podpis elektroniczny – postrzegany jako deklaracja tożsamości autora, złożona w postaci elektronicznej pod dokumentem;

2)      zaawansowany podpis elektroniczny – dzięki zastosowaniu odpowiednich środków technicznych jednoznacznie związany z dokumentem oraz autorem i trudny do sfałszowania (np. podpis cyfrowy);

3)      kwalifikowany podpis elektroniczny – w formie zaawansowanej, spełniającej szczególne wymagania techniczne i organizacyjne: oznacza to konieczność korzystania z certyfikatu kwalifikowanego wystawionego przez kwalifikowany urząd certyfikacji oraz klucz prywatny przechowywany na karcie kryptograficznej.

Dyrektywę tę zastąpiono rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady nr 910/2014 w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym. Regulacja ta wprowadza jednolite w całej Unii Europejskiej podejście do świadczenia usług zaufania, których zadaniem jest zapewnienie bezpieczeństwa transakcji elektronicznych realizowanych w Internecie.

Rozporządzenie wprowadza także powszechnie rozpoznawalne mechanizmy identyfikacji elektronicznej, umożliwiające jednoznaczną weryfikację tożsamości użytkowników usług on-line. Oprócz podpisów elektronicznych i znakowania czasem wprowadza także pieczęci elektroniczne, doręczenia elektroniczne, zabezpieczenia stron internetowych oraz usługi walidacji i konserwacji pieczęci i podpisów elektronicznych.

Definicje podpisu elektronicznego i kwalifikowanego podpisu elektronicznego zawarte w rozporządzeniu obowiązują bezpośrednio na terytorium Polski. Wydany przez Ministerstwo Cyfryzacji komunikat w sprawie tego rozporządzenia określa obowiązek stosowania jego wskazań od 1 lipca 2016 r.

Obecnie obowiązuje w Polsce ustawa z 5 września 2016 r. o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej. Zastąpiła uchyloną ustawę z 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym, która wprowadziła pojęcie podpisu elektronicznego: stanowiły go dane w postaci elektronicznej, które wraz z innymi, z którymi były logicznie powiązane, służyły do identyfikacji osoby składającej podpis elektroniczny.

Dokument opatrzony podpisem elektronicznym może być – przy spełnieniu dodatkowych przesłanek – równoważny pod względem skutków prawnych dokumentowi opatrzonemu podpisem własnoręcznym. Skutki prawne związane ze złożeniem oświadczenia woli w formie elektronicznej, opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, określa art. 78¹ § 2 kc. Zgodnie z tym przepisem oświadczenie woli złożone w formie elektronicznej jest równoważne z oświadczeniem woli złożonym w formie pisemnej.

Podmioty upoważnione do wystawiania i odnawiania e-podpisów są wpisane do rejestru dostawców usług zaufania Ministerstwa Cyfryzacji prowadzonego przez Narodowe Centrum Certyfikacji.

Ustawa z 5 września 2016 r. o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej spowodowała istotne zmiany w ustawie z 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych.

W art. 10a ust. 5 otrzymuje brzmienie:

5. Oferty, wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu oraz oświadczenia, w tym jednolity dokument, sporządza się, pod rygorem nieważności, w postaci elektronicznej, i opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym.

W art. 91c ust. 2 otrzymuje brzmienie:

2. Postąpienia, pod rygorem nieważności, składa się opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym (dotyczy aukcji elektronicznej).

W art. 131bc ust. 5 otrzymuje brzmienie:

5. Ofertę składa się, pod rygorem nieważności, w formie pisemnej w postaci papierowej albo, za zgodą zamawiającego, w postaci elektronicznej, opatrzoną przez wykonawcę odpowiednio własnoręcznym podpisem albo kwalifikowanym podpisem elektronicznym (dot. zamówień w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa).

W art. 180 ust. 4 otrzymuje brzmienie:

4. Odwołanie wnosi się do Prezesa Izby w formie pisemnej w postaci papierowej albo w postaci elektronicznej, opatrzone odpowiednio własnoręcznym podpisem albo kwalifikowanym podpisem elektronicznym.

W art. 183 ust. 6 otrzymuje brzmienie:

6. Wniosek, o którym mowa w ust. 2, zamawiający może złożyć za pośrednictwem operatora pocztowego, w rozumieniu ustawy z 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe, osobiście, za pośrednictwem posłańca albo przy użyciu środków komunikacji elektronicznej (dot. zakazu zawarcia umowy przed rozstrzygnięciem odwołania).

W art. 185 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

2. Wykonawca może zgłosić przystąpienie do postępowania odwoławczego w terminie 3 dni od dnia otrzymania kopii odwołania, wskazując stronę, do której przystępuje, i interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia na korzyść strony, do której przystępuje. Zgłoszenie przystąpienia doręcza się Prezesowi Izby w postaci papierowej albo elektronicznej opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym, a jego kopię przesyła się zamawiającemu oraz wykonawcy wnoszącemu odwołanie.

Artykuł 10a Pzp w zakresie dokumentu JEDZ będzie stosowany od 18 kwietnia 2018 r., co zapisano w art. 15 ust. 2 ustawy nowelizującej Pzp.

Patrz: Aukcja elektroniczna; JEDZ; Odwołanie; Oferta; Przystąpienie do odwołania; Zamówienia w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa.