WYBÓR NAJKORZYSTNIEJSZEJ OFERTY

Pojęcie to występuje w ustawie z 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych jako tytuł rozdziału 4 w Dziale II. Rozdział obejmuje art. 82–95, regulujące procedury od złożenia ofert, przez ich ocenę, po wybór najkorzystniejszej. Definicja oferty najkorzystniejszej znajduje się w art. 2 pkt 5 Pzp i określa, że przedstawia ona: najkorzystniejszy bilans ceny lub kosztu i innych kryteriów odnoszących się do przedmiotu zamówienia publicznego albo jest ofertą z najniższą ceną lub kosztem, gdy jedynym kryterium oceny jest cena lub koszt.

Według art. 91 ust. 2a Pzp: Zamawiający kryterium ceny mogą zastosować jako jedyne kryterium oceny ofert lub kryterium o wadze przekraczającej 60%, jeżeli określą w opisie przedmiotu zamówienia standardy jakościowe odnoszące się do wszystkich istotnych cech przedmiotu zamówienia oraz wykażą w załączniku do protokołu, w jaki sposób zostały uwzględnione w opisie przedmiotu zamówienia koszty cyklu życia. Wyjątek stanowią zapisy art. 72 ust. 2 i art. 80 ust. 3, odnoszące się do trybów zapytania o cenę i licytacji elektronicznej, w brzmieniu: Zamawiający udziela zamówienia wykonawcy, który zaoferował najniższą cenę – wynikające ze specyfiki tych trybów.

Przy zastosowaniu przez zamawiających określonych w Pzp kryteriów istotne jest przestrzeganie przepisu art. 91 ust. 2c: Kryteria oceny ofert są związane z przedmiotem zamówienia, jeżeli dotyczą robót budowlanych, dostaw lub usług, które mają być zrealizowane w ramach tego zamówienia, we wszystkich aspektach oraz w odniesieniu do poszczególnych etapów ich cyklu życia, w tym procesu produkcji, dostarczania lub wprowadzania na rynek, nawet jeżeli nie są istotną cechą przedmiotu zamówienia.

W sytuacji gdy nie można wybrać najkorzystniejszej oferty ze względu na to, że dwie lub więcej ofert przedstawia taki sam bilans ceny lub kosztu i innych kryteriów oceny ofert, zamawiający wybiera spośród nich ofertę z najniższą ceną lub najniższym kosztem, a jeżeli zostały złożone oferty o takiej samej cenie lub koszcie, zamawiający wzywa wykonawców, którzy złożyli te oferty, do złożenia w terminie określonym przez zamawiającego ofert dodatkowych (art. 91 ust. 4 Pzp). Oferta dodatkowa jest też rozwiązaniem w analogicznej sytuacji, gdy jedynym kryterium oceny ofert jest cena lub koszt. Składając oferty dodatkowe, wykonawcy nie mogą zaoferować cen lub kosztów wyższych niż zaoferowane w złożonych ofertach – wskazuje art. 91 ust. 6 Pzp.

Z kolei w sytuacji gdy w postępowaniu o udzielenie zamówienia, w którym jedynym kryterium oceny ofert jest koszt rozumiany jako suma kosztu nabycia i innych kosztów cyklu życia, nie można dokonać wyboru najkorzystniejszej oferty ze względu na to, że zostały złożone oferty o takim samym koszcie, zamawiający wybiera ofertę z niższym kosztem nabycia albo z niższymi innymi kosztami cyklu życia – jeżeli przewidział to w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.

Artykuł 91 w ust. 7a i 7b wskazuje, że w przypadku gdy na mocy przepisów prawa Unii Europejskiej, określonych w załączniku XIII do dyrektywy 2014/24/UE lub w załączniku XV do dyrektywy 2014/25/UE, wspólna metoda kalkulacji kosztów cyklu życia jest obowiązkowa, do oszacowania tych kosztów stosuje się metodę określenia kosztów przypisywanych ekologicznym efektom zewnętrznym. Spełnia ona następujące warunki:

- oparta jest na kryteriach obiektywnie możliwych do zweryfikowania i niedyskryminujących,

- dostępna jest dla wszystkich zainteresowanych stron,

- dostarczenie danych przez wykonawców działających z należytą starannością nie jest nadmiernie uciążliwe, także dla wykonawców z państw trzecich będących stronami Porozumienia Światowej Organizacji Handlu w sprawie zamówień rządowych lub innych umów międzynarodowych, których stroną jest Unia Europejska.

Szczególna formą wyboru oferty jest aukcja elektroniczna. Jak określa art. 91a pkt 1: jeżeli postępowanie jest prowadzone w trybie przetargu nieograniczonego, przetargu ograniczonego lub negocjacji z ogłoszeniem, zamawiający po dokonaniu oceny ofert w celu wyboru najkorzystniejszej oferty przeprowadza aukcję elektroniczną.

Warunkiem jest wskazanie tej czynności w ogłoszeniu o zamówieniu, zaproszeniu do potwierdzenia zainteresowania lub w ogłoszeniu o ustanowieniu systemu kwalifikowania wykonawców. Inne warunki to możliwość określenia w sposób precyzyjny treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz złożenie co najmniej 2 ofert niepodlegających odrzuceniu.

Na podobnych zasadach można przeprowadzić aukcję elektroniczną w niektórych zamówieniach udzielanych na podstawie umów ramowych oraz w ramach dynamicznego systemu zakupów (art. 91a ust. 1a).

Kryteriami oceny ofert w toku aukcji elektronicznej są wyłącznie kryteria określone w specyfikacji istotnych warunków zamówienia i zaproszeniu do aukcji elektronicznej, umożliwiające automatyczną ocenę oferty bez ingerencji zamawiającego, wskazane spośród kryteriów, na podstawie których dokonano oceny ofert przed otwarciem aukcji elektronicznej – podsumowuje ust. 3 tego artykułu.

Patrz: Najkorzystniejsza oferta; Ocena ofert; Cykl życia produktu; Aukcja elektroniczna.