Ustawa z 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych przewiduje dwa sposoby zakończenia postępowania o udzielenie zamówienia. Pierwszy z nich to wybór najkorzystniejszej oferty na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w dokumentach zamówienia i zawarcie umowy w sprawie zamówienia publicznego. Drugi to unieważnienie postępowania.
Z punktu widzenia interesów zamawiającego i wykonawców oraz ekonomiki postępowania najbardziej pożądany jest pierwszy sposób zakończenia postępowania, czyli wybór najkorzystniejszej oferty, w wyniku którego zostanie podpisana umowa.
Ustawodawca w art. 239 ust. 2 ustawy Pzp, określił, że najkorzystniejsza oferta to oferta przedstawiająca najkorzystniejszy stosunek jakości do ceny lub kosztu lub oferta z najniższą ceną lub kosztem.
W komentarzu UZP do art. 239 (nb. 3) wyjaśniono, że „(...) definicja ta wskazuje na możliwość zastosowania przez zamawiającego, w celu ustalenia, która oferta jest najkorzystniejsza, następujących równorzędnych metod: przy udziale kryteriów jakościowych, dla określenia, która z ofert przedstawia najkorzystniejszy stosunek jakości do ceny, oraz przy wskazaniu wyłącznie kryterium ceny lub kryterium kosztu”.
Zamawiający wybiera najkorzystniejszą ofertę na ostatnim etapie procesu badania i oceny ofert. Ustalenie, która ze złożonych ofert jest najkorzystniejsza, wymaga uprzedniego zweryfikowania ich pod kątem:
Stosownie do art. 239 ust. 1 ustawy Pzp kryteria oceny ofert, na podstawie których zamawiający wybierze ofertę najkorzystniejszą, muszą być określone w dokumentach zamówienia. Chodzi o dokumenty sporządzone przez zamawiającego lub dokumenty, do których zamawiający się odwołuje, inne niż ogłoszenie, służące do określenia lub opisania warunków zamówienia, w tym specyfikację warunków zamówienia oraz opis potrzeb i wymagań.
Kryteriami tymi może być połączenie kryteriów jakościowych oraz ceny (kosztu) albo sama cena (koszt).
Przykładowe kryteria jakościowe wymienia art. 242 ust. 2 ustawy Pzp. Katalog kryteriów jakościowych ma charakter otwarty. Oznacza to, że zamawiający może ustanowić inne kryteria niż wskazane bezpośrednio w ustawie Pzp. Istotne jest jednak, że kryteria oceny ofert muszą być związane z przedmiotem zamówienia i nie mogą dotyczyć właściwości wykonawcy, w szczególności jego wiarygodności ekonomicznej, technicznej lub finansowej.
Artykuł 252 ust. 1 ustawy Pzp nakłada na zamawiającego obowiązek wyboru najkorzystniejszej oferty w terminie związania ofertą określonym w dokumentach zamówienia. Obowiązek ten nie ma jednak charakteru bezwzględnego. Możliwy jest bowiem wybór najkorzystniejszej oferty po upływie terminu związania ofertą, o ile zamawiający wezwie wykonawcę, którego oferta otrzymała najwyższą ocenę, do wyrażenia, w wyznaczonym przez zamawiającego terminie, pisemnej zgody na wybór jego oferty, a wykonawca taką zgodę wyrazi.
Moment uznania oferty za najkorzystniejszą jest istotny z uwagi na powiązanie z niektórymi okolicznościami wynikającymi z przepisów ustawy Pzp. Do najważniejszych z nich można zaliczyć:
Zobacz także: OCENA OFERT, OFERTA, WYBÓR NAJKORZYSTNIEJSZEJ OFERTY.
Podstawa prawna
art. 74 ust. 2, art. 126 ust. 1, art. 239, art. 241, art. 242, art. 252, art. 253, art. 274 ust. 1 ustawy z 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1605 ze zm.).