KIO 1432/16 WYROK dnia 16 sierpnia 2016 r.

Sygn. akt: KIO 1432/16 

WYROK 

z dnia 16 sierpnia 2016 r.  

Krajowa  Izba Odwoławcza  -   w składzie: 

Przewodniczący: 

Jolanta Markowska 

Protokolant:   

Adam Skowroński   

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  16  sierpnia  2016  roku  w  Warszawie

  odwołania 

wniesionego  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  1  sierpnia  2016  r.  przez 

wykonawcę

AWIMA 

Sp. 

Jawna 

B. 

W., 

Józefów  

w  postępowaniu  prowadzonym  przez  zamawiającego: 

Ministerstwo  Obrony  Narodowej,  

Warszawa,  

przy  udziale  wykonawcy 

P.  F.  prowadzący  działalność  gospodarczą  pod  firmą  Clean 

Service  P.  F.,  Piaseczno  zgłaszającego  przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  po 

stronie zamawiającego, 

przy  udziale  wykonawcy 

Impel  Cleaning  Sp.  z o.o.,  Wrocław  zgłaszającego  przystąpienie 

do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego, 

orzeka: 

1.  oddala odwołanie, 

2.  kosztami  postępowania  obciąża  wykonawcę

AWIMA  Sp.  Jawna  B.  W., 

Józefów,

i:

 
1)  zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę 

15 000  zł  00  gr 

(słownie:  piętnaście  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  wykonawcę: 

AWIMA Sp. Jawna B. W., Józefów tytułem wpisu od odwołania. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  -  Prawo  zamówień 

publicznych (Dz. U. z

2015 r., poz. 2164 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia 

jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej 

do 

Sądu Okręgowego w Warszawie.  

……………………………… 

Sygn. akt: KIO 1432/16 

Uzasadnienie 

Zamawiający:  Ministerstwo  Obrony  Narodowej  z  siedzibą  w  Warszawie  prowadzi

postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na: 

„wykonywanie  usług  sprzątania  i  utrzymania  w  czystości  pomieszczeń  oraz  terenu 

zewnętrznego (powierzchnia zewnętrzna utwardzona oraz pielęgnacja i utrzymanie terenów 

zieleni)  w  kompleksach  Urzędu  MON  przy  Al.  Niepodległości  218,  ul.  Rakowieckiej  4a,  

ul.  Puławskiej  4a,  ul.  Rakowieckiej  2  oraz  ul.  Klonowej  1,  2  i  6  w  Warszawie  -  V  części". 

Ogłoszenie  o  zamówieniu  zostało  opublikowane  w  Dzienniku  Urzędowym  Unii  Europejskiej 

pod poz. 2016/S 072-126078 w dniu  13 kwietnia 2016 r. 

Wykonawca: AWIMA Sp. Jawna B. W. w Józefowie wniósł odwołanie wobec: 

1.  zaniechania  wezwania  wykonawców:  Clean  Service  P.  F.  (dalej  jako:  „Clean 

Service")  oraz  Impel  Cleaning  Sp.  z  o.o.  (dalej  jako:  „Impel  Cleaning")  

w  zakresie  części  I,  II  i  V,  Impel  Cleaning  oraz  Konsorcjum:  M.  B.  prowadzący 

działalność  gospodarczą  pod  nazwą  M.  B.  BM.COMPLEX  oraz  J.  B.  prowadzący 

działalność  gospodarczą  pod  nazwą  J.  B.  Przedsiębiorstwo  Usługowo-Handlowe 

VIVA-AQUA (dalej zwane: „BM.COMPLEX") w zakresie części III oraz Impel Cleaning 

w  zakresie  części  IV  -  do  udzielenia  wyjaśnień  dotyczących  elementów  oferty, 

mających  wpływ  na  wysokość  ceny,  co  mogło  doprowadzić  do  wyboru  oferty 

zawierającej rażąco niską cenę, a tym samym podlegających odrzuceniu; 

z  ostrożności  procesowej  (w  przypadku,  jeśli  Zamawiający  zwrócił  się  w  toku  czynności 

badania ofert o udzielenie przedmiotowych wyjaśnień) - zaniechania odrzucenia ww. ofert;  

2.  wyboru oferty Clean Service, jako oferty najkorzystniejszej w części I, II, III, IV i V. 

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 

2004  r.  -  Prawo  zamówień  publicznych  (Dz.  U.  z

2015  r.,  poz.  2164  ze  zm.),  zwanej  dalej 

„Pzp”: 

art. 90 ust. 1 Pzp, poprzez zaniechanie wezwania wykonawców: Clean Service, Impel 

Cleaning  oraz  BM.COMPLEX  do  udzielenia  wyjaśnień  dotyczących  elementów  oferty, 

mających  wpływ  na  wysokość  ceny,  co  mogło  doprowadzić  do  wyboru  oferty  zawierającej 

rażąco niską cenę, a tym samym - podlegającej odrzuceniu, 

z  ostrożności  procesowej  (w  przypadku,  jeśli  Zamawiający  zwrócił  się  w  toku  czynności 

badania ofert o udzielenie przedmiotowych wyjaśnień) - naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp 

poprzez  zaniechanie  odrzucenia  ofert  Clean  Service  w  części  nr  I,  II  i  V,  Impel  Cleaning  

w  części  nr  I,  III,  IV  i  V  oraz  BM.COMPLEX  w  części  nr  III,  pomimo  iż  oferty  ww. 

wykonawców zawierały rażąco niskie ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia; 

art. 7 ust. 1 Pzp

poprzez prowadzenie postępowania w sposób naruszający zasadę 

uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców.  

Odwołujący  wniósł  o  uwzględnienie  odwołania  oraz  nakazanie  Zamawiającemu 

unieważnienia  i  powtórzenia  czynności  badania  i  oceny  ofert  w  zakresie  wskazanym  

w niniejszym odwołaniu, a w konsekwencji: 

wezwanie wykonawcy: Clean Service w części nr I, II i V, wykonawcy Impel Cleaning 

w części nr I, III, IV i V oraz wykonawcy BM.COMPLEX w części nr III na podstawie art. 90 

ust.  1    Pzp  do  udzielenia  wyjaśnień  dotyczących  elementów  ofert,  mających  wpływ  na 

wysokość  ceny,  a  w  przypadku,  jeśli  takie  wyjaśnienia  były  już  składane,  odrzucenie  ww. 

ofert na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3  Pzp; 

wyboru oferty Odwołującego, jako najkorzystniejszej w częściach nr I, II, III, IV i V. 

I. 

Zarzut  naruszenia  art.  90  ust.  1  Pzp,  poprzez  zaniechanie  wezwania 

wykonawców:  Clean  Service,  Impel  Cleaning  oraz  BM.COMPLEX  do  udzielenia 

wyjaśnień  dotyczących  elementów  ofert,  mających  wpływ  na  wysokość  ceny,  co 

mogło doprowadzić do wyboru oferty zawierającej rażąco niską cenę, a tym samym - 

podlegającej  odrzuceniu,  ewentualnie  -  naruszenia  art.  89  ust.  1  pkt  4  ustawy  Pzp 

poprzez  zaniechanie  odrzucenia  ofert  złożonych  przez  Wykonawców:  Clean  Service  

w części nr I, II i V, Impel Cleaning w części nr I, III, IV i V oraz BM.COMPLEX w części 

nr III, pomimo iż oferty ww. Wykonawców zawierały rażąco niskie ceny w stosunku do 

przedmiotu zamówienia. 

Odwołujący  wskazał,  że  oferty:  Clean  Service  w  części  nr  I,  II  i  V,  Impel  Cleaning  

w częściach nr I, III, IV i V oraz BM.COMPLEX w części nr III, powinny zostać odrzucone na 

postawie  art.  89  ust.  1  pkt  4  Pzp,  bowiem  przyjęte  przez  wykonawców  koszty  (ceny 

jednostkowe)  za  wykonywanie  usług  sprzątania  powierzchni  wewnętrznej  są  rażąco  niskie 

i nie odzwierciedlają rzeczywistych cen rynkowych. 

Zdaniem  Odwołującego,  w  niniejszym  postępowaniu  pojęcie  rażąco  niskiej  ceny 

należy  odnosić  do  ceny  jednostkowej  ze  względu  na  sposób  wynagradzania  wykonawcy. 

Wynagrodzenie  miesięczne  wykonawcy  stanowić  będzie  iloczyn  powierzchni  faktycznie 

sprzątanej  i  ceny  jednostkowej,  podanej  w  szczegółowej  kalkulacji  formularza  ofertowego. 

Dodatkowo,  Zamawiający  nie  gwarantuje  zakresu  przedmiotu  zamówienia  (rzeczywistej 

powierzchni przedmiotowego zamówienia). Oczywistym jest zatem, że pojęcie rażąco niskiej 

ceny  należy  odnieść  także  do  poszczególnych  cen  jednostkowych,  które  powinny  być 

przedmiotem  badania  Zamawiającego  na  podstawie  art.  90  ust.  1  Pzp.  W  przedmiotowym 

postępowaniu  łączna  cena  ofertowa  służyć  ma  określeniu  maksymalnego  pułapu 

zobowiązań Zamawiającego z tytułu realizacji umowy, na co wskazuje § 11 ust. 5 Istotnych 

Postanowień Umowy (Załącznik nr 7 do SIWZ). 

Skoro Zamawiający sporządził formularz cenowy i wymagał wyceny poszczególnych 

usług,  jak  również  wprowadził  do  umowy  zasady  rozliczania  według  iloczynu  powierzchni 

faktycznie  sprzątanej  w  danym  miesiącu  i  ceny  jednostkowej,  podanej  w  szczegółowej 

kalkulacji formularza ofertowego, to dla wykonawcy powinno być oczywiste, że Zamawiający 

wymaga  realnej  wyceny  każdego  z  elementów  zamówienia,  a  tym  samym  nie  zezwala  na 

dowolne przerzucanie kosztów w ramach wyceny oferty. 

Część I zamówienia 

Odwołujący  podniósł,  iż  ceny  jednostkowe  netto  za  1  m

  powierzchni  wewnętrznej 

płatnej  za  jeden  miesiąc,  wskazane  przez  Clean  Service  oraz  Impel  Cleaning  są  rażąco 

niskie.  

W  ofercie  wykonawcy  Clean  Service,  jako  cenę  jednostkową  netto  za  1  m

powierzchni  wewnętrznej  za  jeden  miesiąc  wskazano  kwotę  2.695.399,20  zł,  zaś  w  ofercie 

Impel Cleaning - kwotę 2.228.887,80 zł. 

Na  wynagrodzenie  wykonawców  z  tytułu  realizacji  przedmiotu  zamówienia  składają 

się:  koszty  zatrudnienia  pracowników  oraz  materiały  (m.in.  środki  czystości),  które  musi 

zapewnić wykonawca. Zamawiający zobowiązał wykonawców do zapewnienia bezpośredniej 

realizacji usług sprzątania i utrzymania czystości pomieszczeń przez 26 pracowników, w tym 

co  najmniej  11  zatrudnionych  na  postawie  umowy  o  pracę.  Koszt  zatrudnienia  jednego 

pracownika  na  podstawie  umowy  o  pracę  (biorąc  pod  uwagę  realny  koszt  zatrudnienia 

pracownika  przez  pracodawcę  przy  zapewnieniu  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę 

brutto w 2016 r.) to kwota 2.231,28 brutto. 

Minimalny  koszt  wynagrodzenia  za  pracę  dla  25  pracowników  przez  okres  36 

miesięcy wynosi zatem - 2.008.152 zł. 

Biorąc pod uwagę fakt, iż na wykonawcy ciąży obowiązek zapewnienia zastępstwa za 

pracowników skierowanych do realizacji zamówienia w czasie ich przebywania na urlopach, 

zwolnieniach  bądź  w  inne  dni  wolne  od  pracy  (Załącznik  nr  11  do  SIWZ),  przy  ustalaniu 

wartości netto usługi, należy wziąć pod uwagę co najmniej koszty związane z koniecznością 

udzielenia  urlopów  wypoczynkowych  i  zatrudnieniem  dodatkowych  pracowników  w  czasie 

przebywania przez skierowanych do realizacji zamówienia pracowników na urlopach. 

Na potrzeby niniejszego wyliczenia założono, iż każdy z 25 pracowników w ciągu 36 

miesięcy wykorzysta 78 dni urlopu (tj. 26 dni urlopu rocznie - zgodnie z 154 § 1 pkt 1 ustawy 

z  dnia  26  czerwca  1974  r.  Kodeks  pracy,  Dz.U.  z  2014,  poz.  1502  ze  zm.).  Koszt 

zatrudnienia dodatkowych pracowników obliczono na podstawie wzoru: 

-  2.231,28  zł  (miesięczny  koszt  zatrudnienia  pracownika)/20  (średnia  ilość  dni  świadczenia 

usług w miesiącu kalendarzowym) = 111,56 zł 

-  111,56  (stawka  dzienna  wynagrodzenia  pracownika)  x  78  (ilość  dni  urlopu 

wypoczynkowego przypadająca na jednego pracownika w ciągu 3 lat) = 8.701,68 zł 

- 8.701,68 zł (koszt zatrudnienia jednego dodatkowego pracownika) x 25 (ilość pracowników) 

= 217.542 zł 

Koszt zatrudnienia dodatkowych pracowników wynosić będzie zatem średnio 217.542 

zł.  Kwotę  tę  należy  dodać  do  sumy  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  dla  25 

pracowników przez okres 36 miesięcy (tj. 2.008.152 zł). 

Minimalny  koszt  zatrudnienia  personelu  przez  okres  36  miesięcy  wynosi  zatem  - 

2.225.694  zł.  Do  kwoty  tej  należy  także  doliczyć  koszty  związane  z  nieobecnością 

pracowników  przebywających  na  zwolnieniach  lekarskich,  bądź  innych  wolnych  od  pracy 

dniach oraz koszty materiałów potrzebnych do należytego świadczenia usług. Z ostrożności 

procesowej  wskazać  także  należy,  iż  w  przypadku  zatrudniania  osób  niepełnosprawnych,  

w  kosztach  należy  dodatkowo  uwzględnić  m.in.  urlop  wypoczynkowy,  przewidziany  

w ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu 

osób niepełnosprawnych (tj. Dz.U. z dnia 2011 r., Nr 127, poz. 721 ze zm.). 

Część II zamówienia 

Ceny  jednostkowe  netto  za  1  m

  powierzchni  wewnętrznej  za  jeden  miesiąc 

wskazane przez Clean Service oraz Impel Cleaning są rażąco niskie. 

W  ofercie  wykonawcy  Clean  Service  jako  cenę  jednostkową  netto  za  1  m  kw. 

powierzchni  wewnętrznej  za  jeden  miesiąc  wskazano  kwotę  1.727.035,20  zł,  natomiast  w 

ofercie Impel Cleaning - kwotę 1.413.028,80 zł. Na cenę tę składają się koszty zatrudnienia 

pracowników oraz materiały (m.in. środki czystości), które musi zapewnić wykonawca. 

Zamawiający zobowiązał wykonawców do zapewnienia bezpośredniej realizacji usług 

sprzątania  i  utrzymania  czystości  pomieszczeń  przez  20  pracowników.  Koszt  zatrudnienia 

jednego pracownika na podstawie umowy o pracę to kwota 2.231,28 brutto. 

Minimalny  koszt  wynagrodzenia  za  pracę  dla  20  pracowników  przez  okres  36 

miesięcy wynosi średnio -1.606.521,60 zł. 

Koszt  zatrudnienia  dodatkowych  pracowników  (na  czas  korzystania  pracowników  z 

urlopu) wynosić będzie średnio 174.033,60 zł. Kwotę tę należy dodać do sumy minimalnego 

wynagrodzenia za pracę dla 20 pracowników przez okres 36 miesięcy (tj. 1.606.521,60 zł). 

Minimalny  koszt  zatrudnienia  personelu  przez  okres  36  miesięcy  wynosi  zatem  – 

1780555,20  zł.  Do  kwoty  tej  należy  także  doliczyć  koszty  związane  z  nieobecnością 

pracowników  przebywających  na  zwolnieniach  lekarskich,  bądź  innych  wolnych  od  pracy 

dniach oraz koszty materiałów potrzebnych do należytego świadczenia usług. W przypadku 

zatrudniania osób niepełnosprawnych w powyższych kosztach należy dodatkowo uwzględnić 

m.in.  urlop  wypoczynkowy  przewidziany  w  ustawie  o  rehabilitacji  zawodowej  i  społecznej 

oraz  zatrudnianiu  osób  niepełnosprawnych  (tj.  Dz.U.  z  dnia  2011  r.,  Nr  127,  poz.  721  ze 

zm.). 

Część III zamówienia 

Ceny  jednostkowe  netto  za  1  m

  powierzchni  wewnętrznej  za  jeden  miesiąc 

wskazane przez BM.COMPLEX oraz Impel Cleaning są rażąco niskie. 

W  ofercie  BM.COMPLEX  jako  cenę  jednostkową  netto  za  1  m

  powierzchni 

wewnętrznej  za  jeden  miesiąc  wskazano  kwotę  307.008  zł,  a  w  ofercie  Impel  Cleaning  - 

kwotę 87.497,28 zł. Na cenę tę składają się koszty zatrudnienia pracowników oraz materiały 

(m.in. środki czystości), które musi zapewnić wykonawca. 

Zamawiający zobowiązał wykonawców do zapewnienia bezpośredniej realizacji usług 

sprzątania  i  utrzymania  czystości  pomieszczeń  przez  2  pracowników.  Koszt  zatrudnienia 

jednego  pracownika  na  podstawie  umowy  o  pracę  (biorąc  pod  uwagę  realny  koszt 

zatrudnienia  pracownika  przez  pracodawcę  przy  zapewnieniu  mu  minimalnego 

wynagrodzenia za pracę brutto w 2016 r.) to kwota 2.231,28 brutto. 

Minimalny koszt wynagrodzenia za pracę dla 2 pracowników przez okres 36 miesięcy 

wynosi średnio -160.652,16 zł. 

Koszt  zatrudnienia  dodatkowych  pracowników  (  na  zastępstwo  w  czasie  urlopu)  wynosić 

będzie średnio 17.403,36 zł. Kwotę tę należy dodać do sumy minimalnego wynagrodzenia za 

pracę dla 2 pracowników przez okres 36 miesięcy (tj. 160.652,16 zł). 

Minimalny koszt zatrudnienia personelu przez okres 36 miesięcy wynosi zatem - 178.055,52 

zł.  Do  kwoty  tej  należy  także  doliczyć  koszty  związane  z  nieobecnością  pracowników 

przebywających  na  zwolnieniach  lekarskich,  bądź  innych  wolnych  od  pracy  dniach  oraz 

koszty materiałów potrzebnych do należytego świadczenia usług. W przypadku zatrudniania 

osób  niepełnosprawnych  w  niniejszych  kosztach  należy  dodatkowo  uwzględnić  m.in.  urlop 

wypoczynkowy  przewidziany  w  ustawie  o  rehabilitacji  zawodowej  i  społecznej  oraz 

zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. 

Część IV zamówienia 

Cena  jednostkowa  netto  za  1  m

  powierzchni  wewnętrznej  za  jeden  miesiąc 

wskazana przez Impel Cleaning jest rażąco niska. 

W  ofercie  Impel  Cleaning  jako  cenę  jednostkową  netto  za  1  m

  powierzchni 

wewnętrznej za jeden miesiąc wskazano kwotę 200.912,40 zł. Na cenę tę składają się koszty 

zatrudnienia  pracowników  oraz  materiały  (m.in.  środki  czystości),  które  musi  zapewnić 

wykonawca. 

Zamawiający zobowiązał wykonawców do zapewnienia bezpośredniej realizacji usług 

sprzątania  i  utrzymania  czystości  pomieszczeń  przez  4  pracowników.  Koszt  zatrudnienia 

jednego pracownika na podstawie umowy o pracę to kwota 2.231,28 brutto. 

Minimalny koszt wynagrodzenia za pracę dla 4 pracowników przez okres 36 miesięcy wynosi 

ś

rednio - 321.304,32 zł. 

Koszt zatrudnienia dodatkowych pracowników ( zastępstwo w czasie urlopu) wynosić będzie 

ś

rednio 34.806,72 zł. Kwotę tę należy dodać do sumy minimalnego wynagrodzenia za pracę 

dla 4 pracowników przez okres 36 miesięcy (tj. 321.304,32 zł). 

Minimalny koszt, zatrudnienia personelu przez okres 36 miesięcy wynosi zatem - 356.111,04 

zł.  Do  kwoty  tej  należy  także  doliczyć  koszt  związane  z  nieobecnością  pracowników 

przebywających  na  zwolnieniach  lekarskich,  bądź  innych  wolnych  od  pracy  dniach  oraz 

koszty materiałów potrzebnych do należytego świadczenia usług. W przypadku zatrudniania 

przez  wykonawców  osób  niepełnosprawnych  w  niniejszych  kosztach  należy  dodatkowo 

uwzględnić  m.in.  urlop  wypoczynkowy  przewidziany  w  ustawie  o  rehabilitacji  zawodowej  i 

społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.  

Część V zamówienia 

Ceny  jednostkowe  netto  za  1  m

  powierzchni  wewnętrznej  za  jeden  miesiąc 

wskazane przez Clean Service oraz Impel Cleaning są rażąco niskie. 

W  ofercie  Clean  Service  jako  cenę  jednostkową  netto  za  1  m

  powierzchni 

wewnętrznej  za  jeden  miesiąc  wskazano  kwotę  198.877,56  zł,  natomiast  w  ofercie  Impel 

Cleaning  -  kwotę  151.146,95  zł.  Na  cenę  tę  składają  się  koszty  zatrudnienia  pracowników 

oraz materiały (m.in. środki czystości), które musi zapewnić wykonawca. 

Zamawiający zobowiązał wykonawców do zapewnienia bezpośredniej realizacji usług 

sprzątania  i  utrzymania  czystości  pomieszczeń  przez  4  pracowników.  Koszt  zatrudnienia 

jednego pracownika na podstawie umowy o pracę,  to kwota 2.231,28 brutto. 

Minimalny koszt wynagrodzenia za pracę dla 4 pracowników przez okres 36 miesięcy 

wynosi średnio - 321.304,32 zł. 

Koszt  zatrudnienia  dodatkowych  pracowników  (na  zastępstwo  w  czasie  urlopu)  wynosić 

będzie średnio 34.806,72 zł. Kwotę tę należy dodać do sumy minimalnego wynagrodzenia za 

pracę dla 4 pracowników przez okres 36 miesięcy (tj. 321.304,32 zł). 

Minimalny koszt zatrudnienia personelu przez okres 36 miesięcy wynosi zatem - 356.111,04 

zł.  Do  kwoty  tej  należy  doliczyć  koszty  związane  z  nieobecnością  pracowników 

przebywających  na  zwolnieniach  lekarskich,  bądź  innych  wolnych  od  pracy  dniach  oraz 

koszty materiałów potrzebnych do należytego świadczenia usług. W przypadku zatrudniania 

osób  niepełnosprawnych  w  niniejszych  kosztach  należy  dodatkowo  uwzględnić  m.in.  urlop 

wypoczynkowy  przewidziany  w  ustawie  o  rehabilitacji  zawodowej  i  społecznej  oraz 

zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. 

II.  Zarzut  naruszenia  art.  7  ust.  1  Pzp  poprzez  prowadzenie  postępowania  w  sposób 

naruszający zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców. 

Zdaniem  Odwołującego,  Zamawiający  nie  dokonał  właściwej  oceny  jego  oferty, 

dokonując  wyboru,  jako  najkorzystniejszych,  ofert  wykonawców,  którzy  złożyli  oferty 

zawierające  zaniżone  ceny  jednostkowe,  co  skutkowało  znaczącym  zaniżeniem  kwoty 

wynagrodzenia z tytułu realizacji zamówienia, co narusza zasadę uczciwej konkurencji oraz 

równego traktowania wykonawców, stanowiąc rażącą obrażę art. 7 ust. 1 Pzp. Zamawiający 

nie odrzucił ofert ww. wykonawców, mimo iż zawierały one rażąco zaniżone wynagrodzenie 

w stosunku do realnych cen rynkowych za tożsame usługi.  

W dniu 4 sierpnia 2016 r. wykonawca P. F. prowadzący działalność gospodarczą pod 

firmą  Clean  Service  P.  F.  z  siedzibą  w  Chyliczkach  oraz  wykonawca  Impel  Cleaning  Sp.  z 

o.o. z siedzibą we Wrocławiu zgłosili swoje przystąpienia do postępowania odwoławczego po 

stronie 

zamawiającego. 

Obaj 

przystępujący 

wnieśli  

o oddalenie odwołania jako niezasadnego. 

Zamawiający,  pismem  z  dnia  12  sierpnia  2016  r.  złożył  odpowiedź  na  odwołanie 

i wniósł o oddalenie odwołania. Zamawiający nie zgodził się z twierdzeniem Odwołującego, 

iż  w  przedmiotowym  postępowaniu  zarzut  rażąco  niskiej  ceny  należy  odnosić  do  ceny 

jednostkowej usługi w przeliczeniu na m

powierzchni. Zamawiający wyjaśnił, że w przypadku 

usług  sprzątania  w  obiektach  Ministerstwa  Obrony  Narodowej  ilość  i  zakres  wyłączeń 

powierzchni do sprzątania jest marginalna i w skali terminu realizacji zamówienia w żadnym 

z  obiektów  nie  przekraczała  kilku  procent  w  zakresie  powierzchni  wewnętrznej  oraz 

właściwie  nie  występowała  w  zakresie  powierzchni  zewnętrznej.  Powierzchnia  nie  ulega 

również  zwiększeniu.  Biorąc  pod  uwagę  powyższe,  Zamawiający  badał  oferty  w  zakresie 

ceny  całej  oferty  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia.  Jednocześnie  Zamawiający 

zauważył, że wycenione w ofercie prace wykonywane są równolegle, co pozwala wykonawcy 

w elastyczny sposób przenosić koszty wykonania zamówienia. 

Zamawiający podał kwoty, które zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia 

w poszczególnych częściach (wartość zamówienia brutto): Część I – 5383036,00 zł, Część II 

– 4332836,62 zł, Część III – 745980,69 zł, Cześć IV – 1057863,86 zł, Część V – 1765604,01 

zł  oraz  średnią  cenę  ofert  złożonych  w  postepowaniu  w  każdej  z  ww.  części:  Część  I  – 

4837263,90 zł, Część II – 3722689,61 zł, Część III – 699934,59 zł, Cześć IV – 932938,19 zł, 

Część  V  –  1415160,52  zł.  Zamawiający  przedstawił  stosunek  procentowy  cen  ofert 

wskazanych  w  odwołaniu  zarówno  do  wartości  poszczególnych  części  zamówienia,  jak  do 

ś

redniej  ceny  złożonych  ofert  na  poszczególne  części  zamówienia.  Stosunek  ten  kształtuje 

się  na  poziomie  kilkunastu  procent  w  stosunku  do  wartości  przedmiotu  zamówienia  i  kilku 

procent w stosunku do średniej ceny złożonych ofert. W kilku przypadkach (w części III i V) 

ceny ofert są nawet wyższe od wartości przedmiotu zamówienia i od średniej ceny złożonych 

ofert.  Zamawiający  zwrócił  uwagę,  iż  ceny  ofert  z  pierwszego  i  drugiego  miejsca  

w rankingu w większości części są bardzo zbliżone. Dokonana przez Zamawiającego analiza 

ww.  ofert  utwierdziła  Zamawiającego  w  przekonaniu,  że  są  to  ceny  wiarygodne  i  realne  

w stosunku do cen rynkowych i nie zaistniały przesłanki do wzywania ww. wykonawców do 

wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 Pzp. Zamawiający wzywał w tym trybie innego wykonawcę – 

którego oferta została w konsekwencji odrzucona.  

Krajowa Izba Odwoławcza, uwzględniając dokumentację postępowania, dokumenty 

zgromadzone  w  aktach  sprawy  i  wyjaśnienia  złożone  na  rozprawie  przez  strony 

i uczestników postępowania odwoławczego, ustaliła i zważyła, co następuje. 

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. 

W  pierwszej  kolejności  Izba  stwierdziła,  że  Odwołujący  posiada  legitymację  do 

wniesienia  odwołania,  w  myśl  art.  179  ust.  1  Pzp.  Odwołujący  wykazał,  że  ma  interes  

w  uzyskaniu  zamówienia  oraz  może  ponieść  szkodę  w  przypadku  potwierdzenia  się 

naruszenia przez Zamawiającego wskazanych w odwołaniu przepisów ustawy Pzp.  

Izba  stwierdziła  skuteczność  przystąpień  do  postępowania  odwoławczego 

zgłoszonych przez wykonawców: Impel Cleaninig Sp. z o.o. i Clean Serwis P. F., stosownie 

do art. 185 ust. 2 i 3 Pzp. 

Izba  rozpoznała  odwołanie  w  zakresie  zarzutów  zawartych  w  odwołaniu,  tj.  zgodnie  

z art. 192 ust. 7 Pzp. 

Izba stwierdziła niezasadność zarzutu naruszenia przez Zamawiającego przepisu art. 

90 ust. 1 Pzp, poprzez zaniechanie wezwania wykonawców: Clean Service, Impel Cleaning 

oraz  BM.COMPLEX  do  udzielenia  wyjaśnień  dotyczących  elementów  oferty,  mających 

wpływ na wysokość ceny w poszczególnych częściach zamówienia.  

Izba  zważyła,  że  ceny  ofert  ww.  wykonawców,  jak  wynika  z  wyjaśnień 

Zamawiającego,  których  Odwołujący  nie  kwestionował  na  rozprawie,  tylko  w  niewielkim 

stopniu  odbiegają  od  wartości  zamówienia  lub  od  średniej  cen  złożonych  ofert,  a  w  części 

ceny  te  są  nawet  wyższe,  co  jednoznacznie  potwierdza  dokumentacja  przedmiotowego 

postępowania. Nie zostały zatem spełnione w tym przypadku przesłanki wskazane w art. 90 

ust. 1 Pzp, w zakresie procentowej różnicy ceny oferty w stosunku do wartości zamówienia 

lub  średniej  cen  złożonych  ofert,  obligujące  zamawiającego  do  wezwania  wykonawcy  do 

wyjaśnienia wysokości ceny oferty. Przepis art. 90 ust. 1 Pzp wskazuje, że jeżeli cena oferty 

wydaje  się  rażąco  niska  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  i  budzi  wątpliwości 

zamawiającego  co  do  możliwości 

wykonania  przedmiotu  zamówienia 

zgodnie  

z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, 

w szczególności jest niższa o 30% od wartości zamówienia lub średniej arytmetycznej cen 

wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie 

dowodów  dotyczących  elementów  oferty  mających  wpływy  na  wysokość  ceny.  Zatem, 

w  przypadku  zaistnienia  30%  różnicy  ceny  oferty  do  wartości  zamówienia  lub  średniej 

arytmetycznej  cen  złożonych  ofert,  zamawiający  ma  obowiązek  wezwać  wykonawcę  do 

wyjaśnienia  ceny,  natomiast  inne  przesłanki  uzasadniające  wezwanie  do  wyjaśnienia  ceny 

oferty  muszą  być  za  każdym  razem  wykazane  przez  tego,  kto  twierdzi,  że  wezwanie  było 

uzasadnione. 

Odwołujący  ani  na  rozprawie,  ani  w  odwołaniu  nie  przedstawił  żadnej  argumentacji 

lub  też  dowodu  na  potwierdzenie,  że  jakieś  inne  istotne  okoliczności  w  niniejszej  sprawie 

powinny  spowodować  u  Zamawiającego  w  przedmiotowym  postępowaniu  uzasadnione 

wątpliwości,  że  ceny  złożonych  ofert  nie  umożliwiają  prawidłowej  realizacji  zamówienia,  

a  zatem takie  okoliczności, które  powinny  zobowiązywać  Zamawiającego  do  zastosowania 

trybu  wyjaśnień  na  podstawie  art.  90  ust.  1  Pzp  w  odniesieniu  do  ofert  Clean  Service  

w części nr I, II i V, Impel Cleaning w części nr I, III, IV i V oraz BM.COMPLEX w części nr III 

zamówienia. 

Izba  wzięła  przy  tym  także  pod  uwagę  argumentację  przedstawioną  przez 

Odwołującego  w  odniesieniu  do  zarzutu  naruszenia  art.  89  ust.  1  pkt  4  Pzp,  który  został 

podniesiony w odwołaniu jedynie jako zarzut ewentualny.  

Zarzut  naruszenia  art.  89  ust.  1  pkt  4  Pzp,  poprzez  zaniechanie  odrzucenia  ofert 

Clean  Service  w  części  nr  I,  II  i  V,  Impel  Cleaning  w  części  nr  I,  III,  IV  i  V  oraz 

BM.COMPLEX  w  części  nr  III  został  podniesiony  w  odwołaniu,  jak  jednoznacznie  wynika  

z  jego  treści,  jedynie  z  ostrożności  procesowej, na  wypadek,  jeśli  Zamawiający  zwrócił  się 

do  ww.  wykonawców  w  toku  czynności  badania  ofert  o  udzielenie  przedmiotowych 

wyjaśnień.  Izba  ustaliła  w  toku  rozprawy,  co  potwierdził  także  sam  Odwołujący,  

ż

e Zamawiający nie wzywał ww. wykonawców do złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 

Pzp,  tj.  w  zakresie  elementów  oferty  mających  wpływ  na  wysokość  zaoferowanej  ceny  

w  poszczególnych  ww.  częściach  zamówienia.  Zatem,  w  związku  z  zastrzeżeniem 

dokonanym przez Odwołującego w powyższym zakresie, zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 

4  Pzp,  poprzez  zaniechanie  odrzucenia  oferty  Clean  Service  w  części  nr  I,  II  i  V,  Impel 

Cleaning  w  części  nr  I,  III,  IV  i  V  oraz  BM.COMPLEX  w  części  nr  III  nie  podlegał 

rozpoznaniu.  Aby  rozstrzygać  ten  zarzut  konieczne  byłoby  wcześniejsze  wezwanie 

wykonawców do wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 Pzp. 

Argumentacja  przedstawiona  przez  Odwołującego  w  odwołaniu,  wskazująca  na 

zaniżenie cen jednostkowych w ofertach: Clean Service w części nr I, II i V, Impel Cleaning  

w  częściach  nr  I,  III,  IV  i  V  oraz  BM.COMPLEX  w  części  nr  III,  miała  na  celu  wykazanie,  

ż

e  ceny  jednostkowe  za  wykonywanie  usług  sprzątania  powierzchni  wewnętrznej  w  tych 

ofertach  są  rażąco  niskie  i  nie  odzwierciedlają  rzeczywistych  cen  rynkowych.  Odwołujący  

w  odwołaniu  podkreślał  w  szczególności  konieczność  zapewnienia  zastępstwa  za 

pracowników  skierowanych  do  realizacji  zamówienia  w  czasie  ich  urlopów,  zwolnień 

lekarskich  bądź  w  inne  dni  wolne  od  pracy  (Załącznik  nr  11  do  SIWZ).  Odwołujący  nie 

wykazał  i  nie  przedstawił  jednak  dowodu  na  okoliczność,  że  poszczególni  wykonawcy  nie 

uwzględnili  tych  kosztów  w  swoich  ofertach.  Odwołujący  przedstawił  kalkulacje  własne 

kosztów  osobowych  na  poziomie  bardzo  uogólnionym,  nie  odnosząc  się w  żadnym  stopniu 

do specyfiki działalności  poszczególnych wykonawców lub treści złożonych przez nich ofert.  

Powyższe  wskazuje,  że  Odwołujący  nie  dokonywał  analizy  poszczególnych  ofert,  

a  zarzuty  dotyczące  zaniżenia  cen  jednostkowych  w  ofertach  innych  wykonawców 

postawione  zostały  jedynie  w  oparciu  o  porównanie  cen  tych  ofert  do  własnej  oferty 

i  zaoferowanych  przez  Odwołującego  cen  w  poszczególnych  częściach  zamówienia. 

Odwołujący  uznał  tym  samym,  że  ceny  zaoferowane  przez  niego  są  wyrazem  tzw.  cen 

rynkowych,  co  nie  znajduje  żadnych  podstaw  w  zgromadzonym  materiale  dowodowym. 

Powyższe,  stanowisko  Odwołującego  jest  zatem  błędne  i  nie  zasługuje  na  uwzględnienie. 

Istotą wykazania, że dana cena ofertowa jest rażąco niska, jest odniesienie jej do warunków 

działania  i  specyfiki  konkretnego  wykonawcy.  Konieczne  jest  wykazanie,  że  dany 

wykonawca,  działający  w  konkretnych  warunkach  nie  jest  w  stanie  za  określoną  cenę 

wykonać  w  sposób  prawidłowy  przedmiotu  zamówienia.  Zarzucając  rażąco  niską  cenę,  nie 

można  abstrahować  od  indywidualnych  okoliczności  i  warunków,  w  których  działa  dany 

wykonawca,  albo  arbitralnie  przyjmować,  że  każdy  wykonawca  ponosi  identyczne  koszty 

działalności  w  danej  branży.  Konkurowanie  ceną  stanowi  podstawowy  aspekt  konkurencji, 

zatem  wykonawcy  dokładają  starań,  aby  pozyskać  jak  najlepsze  warunki  działalności 

umożliwiające  obniżenie  ceny.  Kluczem  jest  zatem  indywidualne  podejście  do  każdego 

przypadku i każdego wykonawcy oraz przeanalizowanie oferty i wykazanie, że w warunkach 

dostępnych danemu przedsiębiorcy nie jest możliwe zrealizowanie zamówienia za określoną 

cenę. 

Izba  oceniła  kalkulacje  przedstawione  przez  Odwołującego  w  odwołaniu,  jako 

pobieżne  i  niewiarygodne.  Zawierają  one  błędy,  na  które  wskazywał  sam  Odwołujący  na 

rozprawie, jak i Przystępujący Clean Servis – w stosunku do jego oferty, np. w zakresie ilości 

pracowników.  Ponadto,  na  rozprawie  Odwołujący  przedstawił  nowe  kalkulacje, 

uszczegółowione  i  poprawione,  co  również  potwierdza,  że  wyliczenia  przedstawione  

w  odwołaniu  były  ogólne  i  pobieżne.  Nowe  kalkulacje  również  nie  uwzględniały  specyfiki 

wymagań  Zamawiającego  w  przedmiotowym  postępowaniu  w  zakresie  przedmiotu 

zamówienia,  ani  specyfiki  działalności  poszczególnych  wykonawców,  np.  w  zakresie 

zaopatrzenia w materiały lub polityki zatrudnienia personelu, co przyznał sam Odwołujący na 

rozprawie. 

Choć zdaniem Odwołującego, w niniejszym postępowaniu pojęcie rażąco niskiej ceny 

należy odnosić do ceny jednostkowej, ze względu na sposób wynagradzania wykonawcy, to 

jednak  Odwołujący  nie  przedstawił  swoich  wyliczeń  i  kalkulacji  kosztów  wykonania 

przedmiotu  zamówienia  -  w  przeliczeniu  na  ceny  (koszty)  jednostkowe.  Przyjął  w  sposób 

całkowicie  subiektywny  (nie  poparty  dowodami),  że  ceny  przedstawione  w  jego  ofercie  są 

wyznacznikiem cen rynkowych, co nie może być uznane za zgodne z rzeczywistością.  

 Ponadto,  w  ocenie  Izby,  w  przedmiotowym  postępowaniu  nie  mamy  do  czynienia  

z  wynagrodzeniem  kosztorysowym  gdyż,  jak  wskazał  Zamawiający,  wahania  co  do  ilości 

powierzchni  objętej  usługami  (zakresu  przedmiotu  zamówienia)  mogą  być  jedynie 

nieznaczne.  Porównaniu  ofert  służyły  ceny  całkowite  oferty,  a  zatem  te  ceny  powinny  być 

analizowane  w  kontekście  zarzutu  ceny  rażąco  niskiej  w  okolicznościach  tej  sprawy. 

Przedmiot  zamówienia  obejmuje  dokładnie  i  konkretnie  określony  zakres  usług  (w  tym 

możliwość  zmniejszenia),  a  zatem  to  cena  za  cały  przedmiot  może  być  porównywana 

z  wartością  zamówienia  lub  średnią  cen  złożonych  ofert,  a  nie  cena  jednostkowa  podana  

w szczegółowej kalkulacji formularza ofertowego.  

Reasumując  powyższe,  Izba  stwierdziła,  że  Odwołujący  nie  wykazał  okoliczności, 

które  zobowiązywałyby  Zamawiającego  do  wezwania  wykonawców  Impel  Cleaninig,  Clean 

Servis  oraz  BM.COMPLEX  do  wyjaśnienia  elementów  oferty  mających  wpływ  na  wysokość 

zaoferowanej ceny w trybie art. 90 ust. 1 Pzp.   

Zarzut  naruszenia  art.  7  ust.  1  Pzp  poprzez  prowadzenie  postępowania  w  sposób 

naruszający  zasadę  uczciwej  konkurencji  i  równego  traktowania  wykonawców  również  nie 

potwierdził  się  w  świetle  zgromadzonego  materiału  dowodowego.  Brak  wykazania  przez 

Odwołującego  obiektywnych  przesłanek  do  zastosowania  przez  Zamawiającego  procedury 

opisanej  w  art.  90  ust.  1  Pzp  wobec  wskazanych  przez  Odwołującego  ofert 

(w  poszczególnych  częściach  zamówienia),  skutkuje  w  konsekwencji  stwierdzeniem,  

ż

e  niezasadny  jest  zarzut  naruszenia  zasady  uczciwej  konkurencji  i  równego  traktowania 

wykonawców przy ocenie ofert, w tym oferty Odwołującego.  

Biorąc  pod  uwagę  stan  rzeczy  ustalony  w  toku  postępowania,  Izba  orzekła,  jak  na 

wstępie, na podstawie art. 192 ust. 1 Pzp. 

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy 

Pzp  oraz  §  3  pkt  1  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  roku  

w  sprawie  wysokości  i  sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  

w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238). 

…………………………………….