KIO 1475/16 Sygn. akt: KIO 1475/16 WYROK dnia 23 sierpnia 2016 r.

Sygn. akt: KIO 1475/16 

WYROK 

z dnia 23 sierpnia 2016 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:     Renata Tubisz 

Protokolant:             Agata Dziuban 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  23  sierpnia  2016  r.  w  Warszawie 

odwołania 

wniesionego  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  8  sierpnia  2016  r.  przez 

odwołującego 

SANBUD Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe B.N., ul.  Celna 21; 74-

300  Myślibórz  w  postępowaniu  prowadzonym  przez  zamawiającego  Gmina  Miasto 

Szczecin pl. Armii Krajowej 1, 70-456 Szczecin  

przy udziale wykonawcy 

Konsart Sp. z o.o., al. Wojska Polskiego 162/1, 71-335 Szczecin 

zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego. 

orzeka 

1.  oddala odwołanie 

2.  kosztami  postępowania  obciąża 

SANBUD  Przedsiębiorstwo  Handlowo  –  Usługowe 

B.N., ul. Celna 21; 74-300 Myślibórz i: 

2.1.  zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  10.000  zł  00  gr 

(słownie:  dziesięć  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez 

SANBUD 

Przedsiębiorstwo  Handlowo  –  Usługowe  B.N.,  ul.  Celna  21;  74-300  Myślibórz 

tytułem wpisu od odwołania, 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  -  Prawo  zamówień 

publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 2164 z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni 

od  dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby 

Odwoławczej do Sądu Okręgowego w 

Szczecinie.  

Przewodniczący:     

…………… 

Uzasadnienie 

Numer ogłoszenia o zamówieniu: 78217-2016 data zamieszczenia: 09.06.2016 w Biuletynie 

Zamówień Publicznych; Znak sprawy: BZP/40/16. 

Sprawa  podlega  rozpoznaniu  według  dotychczas  obowiązujących  przepisów  prawa  to  jest 

przed  wejściem  w  dniu  28  lipca  2016  roku  nowelizacji  ustawy  z  dnia  22  czerwca  2016  r.  o 

zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 

r. poz.1020) 

Odwołanie  

Podstawę  wniesienia  odwołania  przez  SANBUD  Przedsiębiorstwo  Handlowo  –  Usługowe 

B.N. z siedzibą w Myślibórz zwane dalej „SANDBUD” stanowią: art. 180 ust. 1 i ust. 2 ustawy 

z  dnia  29  stycznia  2004  r.  Prawo  zamówień  publicznych  (Dz.  U  z  2015,  poz.  2164  ze 

zmianami). 

Odwołanie  na  czynność  wykluczenia  odwołującego  i  uznania  jego  oferty  za  odrzuconą  w 

postępowaniu  „Remont i konserwacja elewacji obiektu Bramy Portowej w Szczecinie”. 

Zamawiający  pismem  z  dnia  3  sierpnia  2016  r.  zawiadomił  odwołującego  o  uznaniu  za 

najkorzystniejszą  i  wyborze  oferty  KONSART  sp.  z  o.o.  oraz  o  wykluczeniu  odwołującego  i 

uznaniu  jego  oferty  za  odrzuconą  na  podstawie  art.  24  ust.  4  w  zw.  z  art.  24  ust.  2  pkt  4 

ustawy Pzp. Zgodnie z dyspozycją ww. przepisów z postępowania o udzielenie zamówienia 

wyklucza się wykonawców, którzy nie wykazali spełnienia 

warunków udziału w postępowaniu. Oferty takich wykonawców uznaje się za odrzucone. 

Powyższa czynność dokonana przez zamawiającego w ocenie odwołującego jest niezgodna 

z  przepisami  ustawy  Pzp  albowiem  odwołujący  wykazał  spełnienie  warunków  udziału  w 

postępowaniu. 

Sformułowano następujące zarzuty naruszenia przepisów ustawy Pzp: 

— 

art. 7 ust. 1 ustawy Pzp - poprzez prowadzenie postępowania w sposób naruszający 

zasadę uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, 

— 

art.  24  ust.  4  w  zw.  z  art.  24  ust.  2  pkt  4  ustawy  Pzp  -  poprzez  ich  błędne 

zastosowanie  i  wykluczenie  odwołującego  a  co  za  tym  idzie  uznanie  jego  oferty  za 

odrzuconą, mimo iż odwołujący wykazał spełnienie warunków udziału w postępowaniu, 

— 

art.  91  ust.  1  ustawy  Pzp  -  poprzez  nieuzasadniony  wybór  oferty  KONSART  sp.  z 

o.o., która nie jest ofertą najkorzystniejszą na podstawie kryteriów oceny oferty określonych 

w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. 

Odwołujący przedstawił następujące żądania: 

1.  nakazania  zamawiającemu  unieważnienia  czynności  wykluczenia  i  w  konsekwencji 

odrzucenia oferty odwołującego. 

Ponadto odwołujący wnosi o: 

unieważnienie  czynności  wyboru  oferty  najkorzystniejszej  ,(tj.  czynności  z  dnia  3 

sierpnia 2016r,, polegającej na wyborze oferty KONSART sp. z o.o.), 

nakazanie  zamawiającemu  kontynuowania  postępowania  zgodnie  z  przepisami 

ustawy Pzp i celem postępowania, 

nakazanie 

zamawiającemu 

dokonania 

wyboru 

oferty 

odwołującego, 

jako 

najkorzystniejszej w niniejszym postępowaniu, 

przeprowadzenie dowodów z dokumentów wymienionych w uzasadnieniu odwołania, 

jak również dokumentów, które zostaną przedłożone na rozprawie, 

 zasądzenie od zamawiającego na rzecz odwołującego kosztów postępowania wedle 

spisu kosztów, który zostanie przedłożony na rozprawie przed Krajową Izbą Odwoławczą. 

Co do okoliczności formalnych i prawnych stanowiących podstawę do wniesienia odwołania i 

dowodów stanowiących podstawę do podniesionych zarzutów. 

Zamawiający  pismem  z  dnia  3  sierpnia  2016  r.  zawiadomił  odwołującego  o  uznaniu  za 

najkorzystniejszą  i  wyborze  oferty  KONSART  sp.  z  o.o.  oraz  o  wykluczeniu  odwołującego  i 

uznaniu  jego  oferty  za  odrzuconą  na  podstawie  art.  24  ust.  4  w  zw.  z  art.  24  ust.  2  pkt  4 

ustawy Pzp. Zgodnie z dyspozycją ww. przepisów z postępowania o udzielenie zamówienia 

wyklucza  się  wykonawców,  którzy  nie  wykazali  spełnienia  warunków  udziału  w 

postępowaniu. Oferty takich wykonawców uznaje się za odrzucone. 

Dowód: pismo z dnia 3 sierpnia 2016r. 

Odwołujący wskazał na następujące okoliczności: zachował wszystkie przewidziane prawem 

terminy  i  dokonał  czynności  koniecznych  do  wniesienia  niniejszego  odwołania,  albowiem  w 

terminie  5  dni  od  dnia  przesłania  informacji  o  czynności  zamawiającego  stanowiącej 

podstawę jego wniesienia, składa niniejsze odwołanie na czynność zamawiającego. 

Powołał  się  na  interes  w  uzyskaniu  danego  zamówienia  i  poniesienie  szkody  w  wyniku 

naruszenia  przez  zamawiającego  przepisów  ustawy  Pzp.  Oferta  odwołującego  winna  być 

uznana za najkorzystniejszą w oparciu o przyjęte przez zamawiającego kryteria oceny ofert. 

Najlepiej  o  powyższym  świadczy  fakt,  że  pierwotnie  oferta  odwołującego  została  wybrana 

jako najkorzystniejsza w niniejszym postępowaniu (pismem z dnia 15.07.2015 r. - czynność 

ta została następnie unieważniona czynnością z dnia 20 lipca 2016r.). 

Dowód: pismo z dnia 15 lipca 2015r., pismo z dnia 20 lipca 2016r. 

Odwołujący  powołując  się  na  interes  w  uzyskaniu  zamówienia  domaga  się  ze  strony 

zamawiającego    czynności  w  postępowaniu  w  zakresie  badania  i  oceny  złożonych  ofert 

zgodnych z ustawą Pzp.  

Odnosząc się do czynności wykluczenia z postępowania odwołujący podniósł argumentację 

jak poniżej.  

W  uzasadnieniu  dokonanej  czynności  wskazano  na  dwie  podstawy  wykluczenia 

odwołującego.  Zamawiający  wskazał,  że  powołana  przez  odwołującego,  robota  polegająca 

na  wykonaniu  prac  o  charakterze  modernizacyjno-konserwatorskim  Pałacu  pod  Globusem, 

nie  spełnia  wymogów  z  SIWZ.  W  ocenie  zamawiającego  w  ramach  w.w.  robót  nie  było 

możliwym  wykonanie  prac  konserwatorskich  polichromii  oraz  złoceń  na  elewacji,  ponieważ 

elewacja  budynku  polichromii  oraz  złoceń  nie  posiada.:„Wskazane  przez  Wykonawcę 

polichromie oraz srebrzenia, które znajdowały się w partii detalu jakim jest globus wieńczący 

tympanon  budynku  Pałacu  pod  Globusem,  nie  mogą  potwierdzać  spełniania  przez 

wykonawcę warunku udziału w postępowaniu, ponieważ ww. element (globus) wykonany jest 

z  metalu.  W  siwz  zamawiający  wyraźnie  zastrzegł  z  kolei,  iż  polichromie  oraz  złocenia 

powinny  znajdować  się  w  remontowanej  elewacji,  czyli  na  powierzchni  ścian  budynku 

wykonanych z cegły, kamienia lub pokrytych tynkiem. Ewentualne polichromie oraz złocenia 

wykonane na materiale, z którego wykonany jest globus, tj. na kompozycji różnych metali nie 

mogą zatem zostać zakwalifikowane jako spełniające wymogi SIWZ. Za spełniające wymóg 

wskazany w SIWZ mogą być uznane bowiem jedynie takie polichromie oraz złocenia, które 

znajdują  się  na  elementach  elewacji  wykonanych  z  cegły,  kamienia  lub  tynkowanych,  a 

takich polichromii /złoceń elewacja Pałacu pod Globusem nie posiada". 

Zdaniem  odwołującego  takie  uzasadnienie  jest  niejasne  i  wewnętrznie  sprzeczne. 

Zasadniczą  i  podstawową  sprawą  winno  być  jednoznacznie  określenie  co  dokładnie 

zamawiający rozumie pod pojęciem elewacji oraz jakie są jej elementy, w szczególności czy 

przedmiotowy  globus  w  Pałacu  pod  Globusem  jest  elementem  elewacji.  Próżno  szukać  w 

uzasadnieniu  czynności  chociażby  definicji  elewacji,  którą  przyjął  zamawiający  jako 

podstawę  swoich  ustaleń  i  rozważań.  Co  jednak  najistotniejsze  w  zakresie  kwalifikacji 

globusu  jako  elementu  elewacji  rozważania  zamawiającego  są  wewnętrznie  sprzeczne.  W 

sprawie nie jest spornym, że omawiany globus zawierał polichromie oraz srebrzenia (będące 

równoważne  złoceniom,  o  czym  będzie  mowa  w  dalszej  części  niniejszego  odwołania).  Z 

jednej  strony  zamawiający  wskazuje,  że  „elewacja  budynku  polichromii  oraz  złoceń  nie 

posiada”  co  jednoznacznie  sugeruje,  że  zamawiający  nie  uznaje  rzeczonego  globusa  jako 

elementu  elewacji".  Z  drugiej  natomiast  strony  wskazuje,  że:  „Ewentualne  polichromie  oraz 

złocenia wykonane na materiale, z którego wykonany jest globus, tj. na kompozycji różnych 

metali  nie  mogą  zatem  zostać  zakwalifikowane  jako  spełniające  wymogi  SIWZ.  Za 

spełniające  wymóg  wskazany  w  SIWZ  mogą  być  uznane  bowiem  jedynie  takie  polichromie 

oraz złocenia, które znajdują się na elementach elewacji wykonanych z cegły, kamienia lub 

tynkowanych, a takich polichromii/złoceń elewacja Pałacu pod Globusem nie posiada”. Z tej 

części  uzasadnienia  zdaje  się  więc  wynikać,  że  zamawiający  przedmiotowy  globus  uznaje 

jednak  za  element  elewacji  a  przyczyną  wykluczenia  jest  wyłącznie  fakt,  że  globus  ten  nie 

jest wykonany z cegły, kamienia lub nie jest tynkowany. 

Wątpliwości  w powyższym zakresie zamawiający mógłby uniknąć wskazując jednoznacznie 

czy  globus  uznał  za  element  elewacji  lub  chociażby  wskazując  na  definicję  elewacji  którą 

kierował  się  w  swoim  postępowaniu.  Jak  już  jednak  wskazano,  w  uzasadnieniu  czynności 

brak jest zarówno jednego jak i drugiego elementu. 

Ustalenie  prawidłowej  definicji  elewacji  (a  co  za  tym  idzie  kwalifikacja  globusu  jako  jej 

elementu),  którą  winna  się  kierować  Krajowa  Izba  Odwoławcza  przy  rozstrzygnięciu 

niniejszej  sprawy,  nie  powinno  nastręczać  większych  problemów.  Zgodnie  z  definicją  ze 

słownika  języka  polskiego  PWN,  elewacja  to:  „zewnętrzna  ściana  budynku  wraz  z 

występującymi na niej elementami architektonicznymi". Takim też rozumieniem pojęcia 

elewacja posługuje się prawodawca. Przykładowo w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 

dnia  26  sierpnia  2003  r.  w  sprawie  sposobu  ustalania  wymagań  dotyczących  nowej 

zabudowy  i  zagospodarowania  terenu  w  przypadku  braku  miejscowego  planu 

zagospodarowania  przestrzennego,  prawodawca  posługuje  się  sformułowaniem  „Wysokość 

górnej  krawędzi  elewacji  frontowej,  jej  gzymsu  lub  attyki".  Co  jednak  najistotniejsze,  w 

niniejszej sprawie również sam zamawiający, przynajmniej na etapie ogłoszenia o przetargu i 

sporządzania  SIWZ  podzielał  tę  definicję.  Świadczyć  o  tym  może  zapis  z  ogłoszenia  o 

przetargu  i  SIWZ  o  treści:  „Remontowana  elewacja  powinna  zawierać  detale 

architektoniczne  i  elementy  ozdobne  z  kamienia  naturalnego  (ti.  rzeźby  lub  gzymsy  lub 

opaski okienne..". 

W świetle powyższego nie może więc budzić żadnych wątpliwości, że pod pojęciem elewacji 

rozumieć należy nie tylko samą ścianę budynku ale również wszelkie znajdujące się na niej 

elementy architektoniczne, przykładowo rzeźby, gzymsy I attyki. Przedmiotowy globus, jako 

element  architektoniczny,  kwalifikować  więc  należy  z  całą  pewnością  jako  część  składową 

elewacji. 

Zaznaczyć  przy  tym  należy,  że  definicja  i  pojęcie  elewacji  nie  są  zbyt  skomplikowane. 

Ustalenie  ich  jest  możliwe  dla  każdego  dorosłego,  prawidłowo  funkcjonującego  człowieka. 

Najlepszym  na  to  dowodem  jest  fakt,  że  sam  prawodawca  nie  uznał  za  potrzebne 

definiowanie  przedmiotowego  pojęcia  w  obowiązujących  przepisach  -  wystarczającym  jest 

istnienie  językowej  definicji.  To,  że  przedmiotowy  globus  stanowi  element  elewacji  jest 

oczywiste  -  już  sam  rzut  oka  na  wspomniany  Pałac  pod  Globusem  nakazuje  utożsamiać 

globus jako element lica budynku, tj. elewacji dowód: zdjęcie Pałacu pod Globusem 

Dalej idące rozważania w tym zakresie zdają się być całkowicie zbędne. Niemniej jednak, z 

daleko posuniętej ostrożności procesowej, wnoszę o przeprowadzenie dowodu z poniższych 

dokumentów na okoliczność tego, że globus stanowi element elewacji: 

Dowód:  opinia  I.N.-C.  z  3  sierpnia  2016r„  opinia  Wojciecha  Bal  z  4  sierpnia  2016r.,  opinia 

K.K.-S. z 4 sierpnia 2016r. 

Skoro  nie  może  budzić  wątpliwość  kwalifikacja  globusu  jako  elementu  elewacji  to  w  tym 

momencie  przejść  należy  do  kolejnego  istotnego  zagadnienie  -  czy  fakt,  że  ten  element 

elewacji nie jest wykonany z cegły, kamienia lub nie jest tynkowany uzasadniał wykluczenie 

odwołującego.  Odpowiedź  musi  być  negatywna.  Zgodnie  bowiem  z  zapisami  SIWZ 

Zamawiający  wymagał  wykonania  „robót  remontowo-  konserwatorskich  elewacji  jednej  lub 

wielu  ścian:  ceglanej, kamiennej  lub  tynkowej”  dalej  natomiast  wskazał,  że:  „Remontowana 

elewacja  powinna  zawierać  detale  architektoniczne  i  elementy  ozdobne  z  kamienia 

naturalnego  (tj.  rzeźby  lub  gzymsy  lub  opaski  okienne)  oraz  polichromie  i  złocenia".  Z 

powyższych  zapisów  ani  nie  sposób  wyprowadzić  wniosku,  że  wszystkie  elementy  elewacji 

winny być wykonane z cegły, kamienia lub tynku ani też że element pokryty polichromią lub 

złoceniem  taki  powinien  być.  Całościowy  opis  wymagań  SIWZ,  a  także  zasady  logiki  i 

doświadczenia  życiowego  którymi  winniśmy  się  kierować  przy  interpretacji  omawianych 

zapisów nakazują przyjęcie, że wymóg wykonania z cegły kamienia lub tynku dotyczył tylko 

ś

cian  budynku.  Tylko  bowiem  w  tym  kontekście  był  postawiony.  Jak  już  wskazano  wyżej, 

elewacja  składa  się  natomiast  nie  tylko  z  samych  ścian  ale  również  z  elementów 

architektonicznych takich jak np. gzymsy, attyki czy rzeźby. W tym zakresie Zamawiający nie 

postawił  wymogu,  że  również  te  elementy  muszą  być  wykonane  ze  wspomnianych 

materiałów.  Ciężko  też  byłoby  zresztą  uzasadnić  taki  wymóg  z  zasadami  racjonalności, 

równego  traktowania  wykonawców  czy  też  uczciwej  konkurencji.  Najistotniejsze  jest  jednak 

to, że ani zapisy SIWZ ani ogłoszenia o zamówienia literalnie nie pozwalają na postawienie 

takiego wymogu. 

Mając  powyższe  na  uwadze  uznać  należy,  że  pierwszy  z  przywołanych  argumentów 

będących podstawą wykluczenia odwołującego był oczywiście błędny. 

W  tym  miejscu  wskazać  należy,  że  zamawiający  nie  kwestionował  wykonania  złoceń  i 

polichromii  w  ogóle  -  podnosił  jedynie,  że  przy  pracach  w  Pałacu  pod  Globusem  były  one 

wykonane  na  elementach  innych  niż  wymagane  w  SIWZ.  Formalnie  rzecz  biorąc  w  ww. 

pracach  wykonane  były  polichromie  i  srebrzenia.  Technologia  złocenia  i  srebrzenia  jest 

jednak  identyczna,  co  wynika  chociażby  m.in.  ze  Wspólnego  słownika  zamówień,  zasad 

artystów  plastyków  konserwatorów-  restauratorów  dóbr  kultury  -  Ogólnopolska  Rada 

Konserwatorów Dzieł Sztuki ZPAP katalog „8.A-2 złocone, srebrzone". Jak już wspomniano 

powyższego  nie  kwestionował  zresztą  sam  Zamawiający  -  brak  złoceń  w  ogóle  nie  był 

bowiem przyczyną wykluczenia. Niemniej jednak również w tym zakresie powołuje dowód z 

poniższych  dokumentów  na  okoliczność  spełnienia  przez  odwołującego  wymogu  z  zakresu 

wykonania złoceń. 

Dowód: opinia I.N.-C. z 3 sierpnia 2016r., opinia K.K.-S. z 4 sierpnia 2016r. 

Drugim  z  powodów  wykluczenia  odwołującego  było  dokonane  przez  zamawiającego 

ustalenie,  że  spółka  CALBUD  (podmiot  na  którego  potencjale  wykonawca  się  opierał  w 

ramach  spełnienia  warunków  wiedzy  i  doświadczenia),  nie  wykonała  żadnych  prac 

związanych  z  remontem  elewacji  wspomnianego    budynku  Pałacu  pod  Globusem.  Ww. 

spółka była członkiem konsorcjum wykonującego ww. prace, jednak zgodnie z wewnętrznym 

podziałem  zadań  między  konsorcjantaml,  nie  wykonywała  akurat  prac  przy  elewacji.  W 

ocenie  Zamawiającego  powyższe  uniemożliwia  powoływanie  się  na  potencjał  ww.  spółki  w 

zakresie doświadczenia w wykonaniu wymaganych w SIWZ prac elewacyjnych. 

Powyższe  stanowisko  jest  oczywiście  błędne.  Godzi  ono  bowiem  w  istotę  powoływania 

konsorcjum  i  dzielenia  obowiązków  z  tym  związanych.  Konsorcjanci  wspólnie  realizują  całe 

przedsięwzięcie,  solidarnie  odpowiadają  za  jego  wynik,  mają  obowiązek  wspierać  się 

wzajemnie.  Każdy  z  wykonawców  wspólnie  realizujących  dane  zamówienie  publiczne 

nabywa  więc  doświadczenie  w  całości  a  nie  tylko  w  części  realizowanych  prac.  Przyjęcie 

odmiennego  stanowiska  pozbawiłoby  w  istocie  prawa  legitymowania  się  zdobytym 

doświadczeniem  większości  wykonawców  większych  przedsięwzięć,  gdzie  uczestnictwo  w 

zamówienia  w  formie  konsorcjum  jest  przecież  normą.  Stanowisko  Zamawiającego  jest 

również sprzeczne z konsekwentną i jednolitą linią orzecznictwa KIO: 

Wyrok  KIO  z  dnia  18.08.2011r.  (sygn.  akt  KIO  1661/11)  zgodnie  z  którym  brak  jest 

podstawy prawnej dot. każdorazowego ustalania zakresu uzyskanego doświadczenia w razie 

realizacji prac w ramach konsorcjum. 

Wyrok  KIO  z  dnia  05.10.2009r.  (sygn.  akt  KIO  1187/09)  gdzie  wskazano: 

„przedstawianie  przez  wykonawców  wykazu  robót  budowlanych,  dostaw  i  usług  na 

podstawie rozporządzenia w sprawie rodzajów dokumentów nie oznacza automatycznie, że 

chodzi  tylko  o  ich  fizyczne  wykonywanie.  Doświadczenia  nie  zdobywa  się  tylko  wyniku 

faktycznie  wykonywanych  czynności  i  tylko  w  tym  zakresie.  Doświadczenie  może  wynikać 

również z obserwacji, ze współpracy. Takie rozumienie tego pojęcia odpowiada' również jego 

językowemu  znaczeniu-  doświadczenie  to  ogół  wiedzy  zdobytej  na  podstawie  obserwacji  i 

przeżyć  :znajomość  życia,  w  prawa  w  czymś.  Nie  sposób  ograniczyć  doświadczenia  do 

wykonywanych  zadań.  Odnieść  to  można  także  do  wykonawców  samodzielnie 

występujących  w  postępowaniu  ale  legitymujących  się  realizacją  zadań  w  ramach 

utworzonego konsorcjum",  

(por. wyrok KIO z dnia 08.09.2008r., sygn. akt KIO 886/08. 

Wyrok  KIO  z  dnia  11  lutego  2008  r.  (sygn.  akt  KIO/UZP  99/08)  wskazano: 

"Bezsprzecznie  konsorcjantowi  przysługuje  prawo  posługiwania  się  dokumentami 

(referencjami)  udzielanymi  z  tytułu  zrealizowania  zadań  przez  konsorcjum,  do  wykazania 

swego  doświadczenia,  co  spełnia  wymagania  z  art.  22  ust.  1  pkt  2  Pzp.  (...).  Nie  można 

bowiem  odmówić  konsorcjantowi  prawa  do  doświadczenia  nabytego  w  ramach  konsorcjum 

przy  inwestycji  realizowanej  jako  całości,  przy  jednoczesnej  zgodzie  na  zawiązywanie 

konsorcjum  celem  spełniania  warunku  określonego  przez  Zamawiającego.  Powyższe 

działanie  pozbawia  bowiem  konsorcjantów  prawa  do  wykazywania  się  doświadczeniem  w 

ramach  wspólnie  realizowanego  przedsięwzięcia.  Ponadto,  co  nie  mniej  istotne,  a  może 

nawet  najważniejsze,  przyjęcie  innego  stanowiska  jak  prezentowane  pozbawiałoby  małe  i 

ś

rednie  przedsiębiorstwa  możliwości  uzyskania  tak  cennego  dla  nich  doświadczenia  w 

obrocie gospodarczym". 

Wyrok KIO z dnia 02.09.2011 r. (sygn. akt. KIO 1794/11) w którym czytamy: 

„Każdy  uczestnik  konsorcjum  w  przypadku  wspólnego  zrealizowania  zamówienia,  nabywa 

doświadczenie  w  wykonywaniu  tego  zamówienia.  Realizując  wspólnie  zamówienie

wykonawcy 

ponoszą solidarną odpowiedzialność za jego wykonanie. Wspólnie też 

uzyskują  niezbędne  doświadczenie  w  realizacji  prac  będących  przedmiotem  zamówienia. 

Każdy z nich zatem może w kolejnych postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego 

posługiwać  się  otrzymanymi  dokumentami  referencyjnymi  potwierdzającymi  należyte 

wykonanie  wspólnie  zrealizowanego  przedmiotu  zamówienia.  Doświadczenia  tego  nie 

można  ograniczać  jedynie  do  czynności  faktycznie  wykonywanych  przez  poszczególnych 

konsorcjantów". 

Wyrok  KIO  z  dnia  09.09.2009r.  (sygn.  akt  KIO/UZP  1101/09)  gdzie  Izba  podkreśliła 

brak  w  przepisach  ustawy  Pzp  gdzie  zakazu  -  podstaw  do  zakazania  wykonawcom 

wykazywania  doświadczenia  w  realizacji  zamówień  na  podstawie  referencji  wystawionych 

wzajemnie przez członków konsorcjum na przestrzeni pewnego okresu. 

Również  więc  druga  z  przywołanych  podstaw  wykluczenia  Odwołującego  jest  oczywiście 

błędna. 

Na  tej  podstawie  zdaniem  odwołującego  jego  wykluczenie  z  postępowania  nastąpiło  z 

oczywistym naruszeniem przepisów ustawy Pzp. W związku z powyższym odwołujący wnosi 

jak na wstępie. 

Zamawiający 

Pismem z dnia 17.08.2016 roku zamawiający wniósł odpowiedź na odwołanie wnosząc o nie 

uwzględnienie zarzutów podniesionych w odwołaniu.  

Zamawiający przede wszystkim podtrzymał wszystkie twierdzenia i wnioski zawarte w piśmie 

z  dnia  3  sierpnia  2016  r.  w  którym  poinformowano  wykonawców  uczestniczących  w 

postępowaniu m. in. o wykluczeniu odwołującego z postępowania i o uznaniu jego oferty za 

odrzuconą oraz o wyborze jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez KONSARTsp. z o. o. 

Odnosząc  się  następnie  do  zarzutów  podniesionych  w  odwołaniu  zamawiający  w  pierwszej 

kolejności stwierdza, iż w siwz wyraźnie wskazał, że warunek wiedzy i doświadczenia uzna 

za spełniony, jeżeli wykonawcy wykażą, że wykonali należycie minimum jedną najważniejszą 

robotę  budowlaną.  Za  jedną  najważniejszą  robotę  budowlaną  zamawiający  uznał  pracę 

polegającą  na  wykonaniu,  (na  podstawie  jednej  umowy),  robót  remontowo  - 

konserwatorskich  elewacji  jednej  lub  wielu  ścian  ceglanej,  kamiennej  lub  tynkowej  o 

powierzchni  minimum  500  m2,  budynku  wpisanego  do  rejestru  zabytków  w  rozumieniu 

ustawy  z  dnia  23  lipca  2003  r.  o  ochronie  zabytków  i  opiece  nad  zabytkami  będącego  w 

użytkowaniu.  Zamawiający  zastrzegł  jednocześnie,  że  remontowana  elewacja  powinna 

zawierać detale architektoniczne i elementy ozdobne z kamienia naturalnego (tj. rzeźby lub 

gzymsy lub opaski okienne) oraz polichromie i złocenia. Ponadto, zamawiający wskazał, że 

uzna  warunek  wiedzy  i  doświadczenia  za  spełniony  także  wówczas,  jeżeli  Wykonawca 

wykaże, że wykonał należycie w okresie wskazanym w siwz kilka umów (robót budowlanych) 

polegających  na  wykonaniu  robót  remontowo-konserwatorskich  elewacji  (jednej  lub  wielu 

ś

cian)  ceglanej,  kamiennej  lub  tynkowej  o  łącznej  powierzchni  minimum  500  m2,  budynku 

lub budynków wpisanych do rejestru zabytków, będących w użytkowaniu, przy czym w takiej 

sytuacji, przynajmniej jedna remontowana elewacja (ściana lub wiele ścian objętych robotami 

na  podstawie  jednej  umowy)  posiadać  powinna  powierzchnię  minimum  300  m2.  Także  w 

sytuacji  opisanej  w  rozdziale  V  pkt  3  ppkt  2  lit.  b  tiret  drugie  siwz,  remontowana  elewacja 

zawierać  miała  detale  architektoniczne  i  elementy  ozdobne  z  kamienia  naturalnego  (tj. 

rzeźby lub gzymsy lub opaski okienne) oraz polichromie i złocenia. 

Robota  budowlana  wskazana  w  złożonych  przez  Odwołującego  uzupełnieniach  oferty 

(pierwotnie  wskazane  prace  bezsprzecznie  nie  potwierdzały  spełniania  warunku  wiedzy  i 

doświadczenia),  tj.  Modernizacja  Pałacu  pod  Globusem  w  Szczecinie,  nie  spełniała 

wymogów określonych w siwz i to z kilku powodów. 

Przede wszystkim, w siwz Zamawiający wyraźnie zastrzegł, że to remontowana elewacja, a 

nie inne elementy budynku, powinna zawierać m. in. polichromie oraz złocenia. Dodatkowo, 

stawiając  wymóg,  aby  prace  remontowo  -  konserwatorskie  dotyczyły  elewacji  ceglanej, 

kamiennej  lub  tynkowanej,  Zamawiający  wyraźnie  oczekiwał,  że  to  na  takim  rodzaju 

materiału, a zatem na elementach elewacji wykonanych z cegły, kamienia lub tynkowanych, 

znajdować  się  będą  objęte  renowacją  polichromie  oraz  złocenia.  Podsumowując,  za 

spełniające  wymóg  wskazany  w  siwz  mogły  być  uznane  wyłącznie  prace  remontowo  - 

konserwatorskie dotyczące polichromii oraz złoceń znajdujących się: 

na elewacji objętej remontem, 

a dodatkowo 

tylko  na  takich  jej      elementach,    które    zostały  wykonane  z    cegły,    kamienia    lub 

tynkowanych. 

Powyższy wymóg, wbrew twierdzeniom Odwołującego, był jak najbardziej uzasadniony pod 

kątem  racjonalności,  równego  traktowania  Wykonawców  oraz  uczciwej  konkurencji, 

ponieważ  prace  remontowo  -  konserwacyjne  polichromii  oraz  złoceń  wykonywane  na 

materiale takim jak cegła, kamień, czy tynkowanych (elewacja Bramy Portowej w Szczecinie 

wykonana jest właśnie z ww. materiałów, a polichromie i złocenia wykonane są na kamieniu) 

zasadniczo różnią się technologią wykonywania prac restauratorskich od analogicznych prac 

wykonywanych na innych materiałach, w tym np. na metalach. 

W  trakcie  badania  i  oceny  ofert,  na  podstawie  informacji  uzyskanych  od  podmiotu 

zlecającego  prace  remontowe,  na  które  powoływał  się  Odwołujący,  tj.  Akademii  Sztuki  w 

Szczecinie oraz od Miejskiego Konserwatora Zabytków w Szczecinie ustalono jednak, że w 

ramach  modernizacji  Pałacu  pod  Globusem  niemożliwym  było  wykonanie  prac 

konserwatorskich  polichromii  oraz  złoceń  na  elewacji,  ponieważ  elewacja  ww.  budynku, 

polichromii  oraz  złoceń  nie  posiada.  Powyższy  fakt  potwierdzony  został  m.  in.  przez 

Miejskiego  Konserwatora  Zabytków  w  Szczecinie,  który  wyraźnie  wskazał,  że  na  elewacji 

budynku  Pałacu  pod  Globusem  nie  znaleziono  żadnych  polichromii,  w  związku  z  czym,  w 

ramach  roboty  budowlanej  wskazanej  przez  Wykonawcę  „(...)  żadne  prace  związane  z 

konserwacją  polichromii  na  elewacjach  budynku  nie  były  wykonywane".  Wskazane  przez 

Odwołującego  polichromie  oraz  srebrzenia,  które  znajdowały  się  w  partii  detalu  budynku 

jakim jest globus wieńczący tympanon Pałacu pod Globusem, nie mogły zatem potwierdzać 

spełniania warunku udziału w postępowaniu i to co najmniej z dwóch powodów. 

Przede  wszystkim  bowiem,  ww.  globus  wykonany  jest  z  metalu.  W  siwz  Zamawiający 

wyraźnie  zastrzegł  z  kolei,  iż  to  remontowana  elewacja,  czyli  ściany  budynku  wykonane  z 

cegły,  kamienia  lub  tynkowane,  powinny  zawierać  polichromie  oraz  złocenia.  Ewentualne 

polichromie  oraz  złocenia  wykonane  na  materiale,  w  którego  wykonany  jest  globus,  tj.  na 

kompozycji różnych metali nie mogły zatem zostać zakwalifikowane jako spełniające wymogi 

siwz. Za spełniające wymóg wskazany w siwz mogły być bowiem uznane jedynie polichromie 

oraz  złocenia  znajdujące  się  na  elementach  elewacji  wykonanych  z  cegły,  kamienia  lub 

tynkowanych, nie natomiast na elementach wykonanych z materiału takiego jak metal. 

Dodatkowo,  abstrahując  nawet  od  kwestii  materiału,  z  którego  wykonany  jest  globus, 

wskazać  należy,  że  drobne  prace  konserwatorskie  zachowanych  śladowo  dekoracji 

malarskich  na  metalu,  z  którego  został  on  wykonany,  nie  potwierdzają  spełniania  warunku 

wiedzy i doświadczenia także z tego powodu, iż przedmiotowy globus nie stanowi elementu 

elewacji.  Przedmiotowy  globus  bowiem,  będąc  najwyższą  ozdobną  częścią  budynku, 

usytuowaną nad częścią środkową fasady, stanowiącą jego zwieńczenie, umocowany jest w 

dachu,  w  części  pokrywającej  tympanon,  a  nie  na  jakiejkolwiek  z  zewnętrznych  ścian 

budynku.  Zgodnie  natomiast  z  definicją  zawartą  w  Słowniku  terminologicznym  sztuk 

pięknych,  wyd.  PWN,  elewacja  to  „lico  budynku,  jedna  z  zewnętrznych  jego  ścian  wraz  ze 

wszystkimi  występującymi  na  niej  elementami".  Analizując  stan  faktyczny  będący 

przedmiotem  odwołania,  za  oczywiste  należało  jednak  uznać,  że  globus  nie  stanowi 

elementu elewacji budynku. 

Do  powyższych  wniosków  powinien  także  dojść  Odwołujący,  tym  bardziej,  że  jak  sam 

wskazuje, „(...) definicja i pojęcia elewacji nie są zbyt skomplikowane", a dodatkowo dlatego, 

ż

e  cytowane  przez  Niego  definicje  pojęcia „elewacji"  nie  stoją  bynajmniej  w  sprzeczności  z 

ustaleniami 

Zamawiającego. 

Zgodnie 

zatem 

z 

definicjami 

przywołanymi 

przez 

Odwołującego, za elewację można uznać zewnętrzną ścianę budynku wraz z występującymi 

na  niej  elementami  architektonicznymi.  Globus  znajdujący  się  na  remontowanym  budynku 

nie  stanowi  zatem  elementu  elewacji  także  w  rozumieniu  definicji  przyjętych  przez 

Odwołującego,  ponieważ  będąc  umocowanym  w  dachu,  nie  może  jednocześnie  znajdować 

się na elewacji, czyli na ścianie budynku. 

Już  tylko  na  marginesie  Zamawiający  wskazuje,  że  zgodnie  z  programem  prac 

konserwatorskich,  na  globusie  znajdującym  się  na  remontowanym  budynku  wykonano 

jedynie  oczyszczenie  ze  starych  warstw  do  czystego  metalu,  zabezpieczono  go  farbą 

antykorozyjną  i  pomalowano  w  kolorze  patyny  szlachetnej  farbami  do  metalu.  Zgodnie 

natomiast z definicją polichromii, którą przywołał w przystąpieniu do odwołania Konsart sp. z 

o.  o.,  a  z  którą  Zamawiający  w  pełni  się  zgadza,  polichromia  to  wielobarwna  ozdoba 

malarska ścian, sufitów, podniebienia sklepień, rzeźb stosowana do dekoracji wewnętrznych 

i  zewnętrznych.  Prac,  na  które  powołuje  się  odwołujący,  nie  można  zatem  uznać  za 

spełniających  warunek  siwz,  ponieważ  stanowiły  one  roboty,  które  miały  na  celu  jedynie 

zabezpieczenie  antykorozyjne  i  wykonanie  powłoki  malarskiej,  a  nie  restaurację 

zabytkowego detalu. 

Reasumując  powyższe  rozważania  wskazać  należy,  że  prace  polegające  na  modernizacji 

Pałacu  pod  Globusem  nie  potwierdziły  spełniania  przez  Odwołującego  warunku  wiedzy  i 

doświadczenia. Prace te dotyczyły bowiem elementu budynku umocowanego w dachu, a co 

istotniejsze,  elementu  wykonanego  z  metalu.  W  siwz  natomiast  Zamawiający  wyraźnie  i 

jednoznacznie  wymagał,  aby  remontowane  polichromie  i  złocenia  znajdowały  się  nie  dość, 

ż

e  na  elewacji,  to  dodatkowo  na  tych  jej  elementach,  które  wykonane  zostały  z  cegły, 

kamienia lub tynkowanych. 

Przechodząc  do  drugiego  z  zarzutów  Zamawiający  podnosi,  że  również  w  powyższym 

zakresie złożone Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. 

Przede  wszystkim,  z  ustaleń  poczynionych  podczas  badania  i  oceny  ofert  jednoznacznie 

wynikało,  że  Calbud  sp.  z  o.  o.,  w  ramach  prac  związanych  z  modernizacją  Pałacu  pod 

Globusem,  nie  wykonywał  żadnych  prac  związanych  z  remontem  elewacji  budynku. 

Powyższe  ustalenia  potwierdziła  także  Akademia  Sztuki  w  Szczecinie,  która  w 

korespondencji  skierowanej  do  Zamawiającego  wyraźnie  wskazała,  że  podczas  realizacji 

robót  związanych  z  modernizacją  Pałacu  pod  Globusem  prace  dotyczące  remontu  elewacji 

budynku  były  realizowane  przez  pracowników  spółki  KONSART,  wg  podziału  zawartego  w 

umowie  konsorcjum.  Z  powyższego  wynikało  więc  bezsprzecznie,  że  na  podstawie  umowy 

konsorcjum,  Calbud  sp.  z  o.  o  oraz  Konsart  sp.  z  o.  o.,  przystępując  do  wspólnej  realizacji 

umowy,  wyraźnie  wyodrębniły  zakres  prac  związany  z  robotami  konserwatorskimi  elewacji 

budynku, powierzając te prace do wyłącznej realizacji KONSART sp. z o. o. Wyraźny podział 

realizowanych  zadań  wynikał  zatem  z  zapisów  umowy  zawartej  pomiędzy  konsorcjantami, 

znajdując  następnie  pełne  potwierdzenie  w  toku  realizowanych  prac,  czego  dowodzi  m.  in. 

dokumentacja  sporządzona  po  zakończeniu  ich  realizacji  (np.  zestawienie  wszystkich 

kosztów załączone do oferty przez samego Odwołującego), z której bez żadnych wątpliwości 

wynika,  że  udział  Calbud  Sp.  z  o.  o.  w  pracach  dotyczących  remontu  elewacji  budynku 

wynosił „0". 

Calbud Sp. z o. o. od początku nie zamierzała zatem, ani bezpośrednio, ani nawet pośrednio 

realizować  jakichkolwiek  prac  związanych  z  remontem  elewacji  budynku,  przekazując  ww. 

prace do wyłącznej realizacji Konsart sp. z o. o. Mając powyższe na uwadze, Zamawiający 

uznał, iż niedopuszczalnym, niezgodnym z zasadami logiki, a przede wszystkim z zasadami 

uczciwej konkurencji i równego traktowania Wykonawców byłoby ustalenie, że Calbud sp. z 

o.  o.  wspierać  będzie  skutecznie  podczas  realizacji  zamówienia  niezbędnym 

doświadczeniem  Odwołującego,  skoro  spółka  ta,  sama  wymaganego  doświadczenia  w 

wymaganym zakresie nie posiadała. 

Biorąc  pod  uwagę  powyższe,  nie  sposób  uznać,  jak  podnosi  Odwołujący,  by  stanowisko 

Zamawiającego  godziło  np.  w  istotę  umowy  konsorcjum.  Istoty  zawiązywania  konsorcjum, 

wbrew poglądom Odwołującego, nie stanowi bowiem możliwość powoływania się na fikcyjne, 

nienabyte  realnie  doświadczenie,  lecz  możliwość  wspólnego  ubiegania  się  kilku 

Wykonawców  o  udzielenie  zamówienia  (arg.  z  art.  23  ustawy  Pzp).  Istotę  tworzenia 

konsorcjum stanowi więc, co do zasady, możliwość połączenia potencjałów kilku podmiotów, 

które  to  potencjały  samodzielnie  byłby  niewystarczające  do  ubiegania  się  o  udzielenie 

zamówienia, lecz ich suma umożliwia już jego uzyskanie, a następnie należytą realizację. 

Co  równie  istotne,  wniosek  o  niejako  „solidarnym"  nabywaniu  doświadczenia  w  realizacji 

całego  zakresu  prac  wykonywanych  w  ramach  konsorcjum,  wyprowadzony  przez 

Odwołującego  wyłącznie  z  zasady  solidarnej  odpowiedzialności  Wykonawców  wspólnie 

realizujących  zamówienie  (art.  141  ustawy  Pzp)  nie  znajduje,  zdaniem  Zamawiającego, 

ż

adnego  racjonalnego,  a  już  tym  bardziej  prawnego  uzasadnienia.  Przede  wszystkim 

bowiem  solidarna  odpowiedzialność  Wykonawców  wspólnie  realizujących  zamówienie, 

stanowi instytucję mającą chronić interes Zamawiającego jako wierzyciela, a zatem stanowi 

instytucję  mającą  na  celu  zabezpieczenie  konkretnego  zobowiązania,  a  nie  instytucję 

mogącą  stanowić  uzasadnienie  dla  nabywania  wiedzy  i  doświadczenia  w  realizacji  prac, 

które  wykonywane  są  wyłącznie  przez  inne  podmioty.  Z  solidarnej  odpowiedzialności 

konsorcjantów,  ustanowionej  w  drodze  art.  141  ustawy  Pzp,  nie  sposób  zatem  wyciągać 

wniosków,  ani  prawnych,  ani  tym  bardziej  faktycznych,  o  nabywaniu  doświadczenia  w 

realizacji konkretnych prac, pomimo braku jakiegokolwiek udziału w ich wykonywaniu. Z art. 

141  ustawy  Pzp  wynika  bowiem  tylko  i  wyłącznie  solidarna  odpowiedzialność  członków 

konsorcjum wobec Zamawiającego za realizację umowy. Z charakteru tej odpowiedzialności 

nie sposób zatem wywieść uzasadnienia dla tezy, zgodnie z którą jej konsekwencją miałoby 

być  niejako  automatyczne  nabywanie  wiedzy  i  doświadczenia  w  realizacji  prac,  których  się 

faktycznie, nawet pośrednio, w ogóle nie wykonywało. 

Już  tylko  na  marginesie  Zamawiający  wskazuje,  że  „zasada",  na  którą  powołuje  się 

Odwołujący, a zatem zasada, zgodnie z którą z faktu, iż konsorcjanci solidarnie odpowiadają 

za  realizację  umowy,  wywodzić  należy,  bez  względu  na  okoliczności,  że  każdy  z 

Wykonawców  nabywać  miałby  doświadczenie  w  realizacji  całości  prac,  doznawałaby 

zasadniczych  ograniczeń  podczas  realizacji  umów,  do  których  nie  stosuje  się  ustawy  Pzp, 

czyli  w  szczególności  w  zamówieniach,  których  wartość  nie  przekracza  kwoty  określonej  w 

art. 4 pkt 8 ustawy, a także w kontraktach „prywatnych", realizowanych poza rygorem ustawy 

Pzp.  Skoro  bowiem  do  ww.  umów  ustawy  Pzp  nie  stosuje  się,  nie  miałby  do  nich 

zastosowania także art. 141 ustawy Pzp, z którego to przepisu Odwołujący wyciąga wniosek 

o specyficznych zasadach „nabywania" wiedzy i doświadczenia przez członków konsorcjum. 

Kierując  się  zatem  argumentacją  Odwołującego,  Wykonawcy  realizujący  wspólnie  umowy, 

do  których  stosuje  się  ustawę  Pzp,  nabywaliby  w  każdym  przypadku,  automatycznie,  bez 

względu na konkretne okoliczności, wiedzę i doświadczenie w realizacji całości prac objętych 

umową  konsorcjum,  a  Wykonawcy  realizujący  umowy,  do  których  nie  stosuje  się  ww. 

ustawy, wiedzy i doświadczenia w tak szerokim zakresie już nie nabywaliby. Założenie takie 

byłoby  jednak,  co  oczywiste,  sprzeczne  z  zasadą  równego  traktowania  Wykonawców  oraz 

zasadą 

uczciwej 

konkurencji, 

ponieważ 

w 

sposób 

zupełnie 

nieuzasadniony, 

dyskryminowałoby  podmioty  wspólnie  realizujące  umowy  zawierane  poza  ustawą  Prawo 

zamówień  publicznych.  Gdyby  zatem  przyjąć  stanowisko  Odwołującego,  do  tych  samych 

stanów  faktycznych  zmuszeni  bylibyśmy  przypisywać  diametralnie  różne  konsekwencje 

faktyczne  i  prawne,  uzależnione  wyłącznie  od  tego,  czy  umowa  realizowana  byłaby  na 

podstawie ustawy Prawo zamówień publicznych, czy poza rygorami tejże ustawy. Powyższe 

oznaczałoby,  że  pomimo  braku realizacji  określonych  czynności  składających się  na 

przedmiot  umowy,  w  jednym  przypadku  Wykonawca  miałby  możliwość  legitymowania  się 

doświadczeniem w realizacji tych prac (czynności wykonywane przez konsorcjum w ramach 

umów  podlegających  ustawie  Pzp),  a  w  innym  przypadku  (umowy  realizowane  poza 

reżimem ustawy Pzp) takiej możliwości by już nie miał. 

Reasumując  powyższe  rozważania  „zasada",  z  której  Odwołujący  wywodzi  nabycie 

niezbędnego doświadczenia przez Calbud sp. z o. o. nie znajduje żadnego uzasadnienia w 

obowiązujących  przepisach  prawa,  a  próby  jej wyinterpretowania  z  art. 23  w  zw.  z  art.  141 

ustawy Pzp, z przyczyn o których mowa powyżej, nie powinny zasługiwać na aprobatę. 

Odnosząc się na zakończenie do orzeczeń Krajowej Izby Odwoławczej przytaczanych przez 

Odwołującego,  należy  podkreślić,  że  orzeczenia  te  nie  wprowadzają  żadnej  zasady,  a  już 

tym bardziej zasady prawnej, dotyczącej nabywania doświadczenia podczas realizacji prac w 

ramach konsorcjum, a stanowią jedynie rozstrzygnięcia w konkretnych stanach faktycznych i 

to  dodatkowo  takich,  które  zasadniczo  różnią  się  od  sytuacji  będącej  przedmiotem 

wniesionego odwołania. 

Po  pierwsze  bowiem,  przytoczone  orzeczenia  odnosiły  się  do  sytuacji  typowych,  gdzie  w 

ramach konsorcjum realizowano umowy zasadniczo jednorodne (głównie usługi i dostawy, w 

ramach których rzadziej występują wyodrębnione, specjalistyczne zakresy prac, wymagające 

wysoce specjalistycznej wiedzy i doświadczenia) i gdzie dodatkowo konsorcjanci, w umowie 

konsorcjum, nie wyodrębniali konkretnych zakresów prac, realizowanych następnie w całości 

przez jednego tylko konsorcjanta. 

Dodatkowo, ze wskazanych orzeczeń nie wynika, aby Izba akceptowała sytuacje, w których 

wspólne nabywanie wiedzy i doświadczenia do całości prac realizowanych przez konsorcjum 

miałoby być przez Zamawiających przesądzane z góry, niejako automatycznie, bez względu 

na  to,  czy  konkretny  członek  konsorcjum  daną  wiedzę  i  doświadczenie  rzeczywiście  nabył. 

Ocena, czy dany podmiot nabył wymagane w siwz doświadczenia, powinna zatem stanowić 

wynik  analizy  konkretnej  sytuacji,  co  też  uczynił  Zamawiający,  a  nie  rezultat  stosowania, 

wygodnej  dla  Odwołującego  „zasady",  skonstruowanej  przez  Niego  dodatkowo  poza 

brzmieniem jakiejkolwiek normy prawnej. Na powyższe wskazuje, zdaniem Zamawiającego, 

np. uzasadnienie wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 5 października 2009 r., sygn. akt 

KIO/UZP  1187/09,  na  które  to  orzeczenie  także  powołuje  się  Odwołujący,  w  którym  Izba 

wywodzi,  że  „(...)  mówiąc  o  doświadczeniu  w  kategoriach  faktycznych,  na  co  zwrócono 

uwagę w przedmiotowej opinii, nie sposób twierdzić, iż doświadczenie zdobywa się jedynie w 

wyniku  faktycznie  wykonywanych  czynności  i  tylko  w  tym  zakresie.  Doświadczenie  może 

wynikać  również  z  obserwacji,  ze  współpracy.  Takie  rozumienie  tego  pojęcia  odpowiada 

również ujęciu słownikowemu tego pojęcia. Słownik współczesnego języka polskiego podaje, 

ż

e  doświadczenie  to  ogół  wiedzy  zdobytej  na  podstawie  obserwacji  i  przeżyć;  znajomość 

ż

ycia; wprawa w czymś (Warszawa, 1998 r.)." 

Z  powyższego  orzeczenia  wynika  zatem,  że  nawet  jeżeli  uznać,  iż  doświadczenia  nie 

nabywa się jedynie poprzez faktycznie realizowane czynności, to w jakiś sposób, chociażby 

pośredni,  tj.  poprzez  obserwację,  czy  współpracę  przy  realizacji  konkretnych  czynności, 

doświadczenie to należy nabyć, aby później móc się na nie powoływać. 

Reasumując powyższe, należy więc raz jeszcze podkreślić, iż Calbud sp. z o. o. nie dość, że 

nie  realizowała  bezpośrednio  podczas  modernizacji  Pałacu  pod  Globusem  żadnych  prac 

związanych  z remontem elewacji, to również nie uczestniczyła  w  wykonywaniu tych prac  w 

sposób  pośredni,  tj.  poprzez  obserwację,  czy  współpracę.  W  analizowanym  stanie 

faktycznym mamy zatem do czynienia z sytuacją skrajną, w której konsorcjanci od początku 

współpracy  wyraźnie  i  jednoznacznie  podzielili  pomiędzy  siebie  konkretne  zakresy  prac,  a 

następnie  przestrzegali  tego  podziału  podczas  ich  realizacji.  Jak  zatem  wynika  z  materiału 

zgromadzonego  w  toku  postępowania,  zakres  robót  dotyczący  remontu  elewacji  został 

zastrzeżony  do  wyłącznej  realizacji  przez  Konsart  sp.  z  o.  o.,  przez  co  udział  w  tychże 

pracach  Calbud  Sp.  z  o.  o.  wynosił  „0".  Calbud  sp.  z  o.  o.  ani  nie  obserwował,  ani  nie 

współpracował  w  realizacji  tych  robót  z  ich  właściwym  i  jedynym  wykonawcą,  czyli 

KONSART  sp.  z  o.  o.  Z  powyższego  wynika  więc,  że  Calbud  sp.  z  o.  o.  nie  wykonując  w 

jakikolwiek  sposób,  choćby  pośredni,  tj.  poprzez  współpracę,  żadnych  prac  dotyczących 

remontu  elewacji  budynku  Pałacu  pod  Globusem,  nie  mógł  w  sposób  realny  i  rzeczywisty 

nabyć  jakiejkolwiek  wiedzy  czy  doświadczeń  w  przedmiotowym  zakresie,  w  konsekwencji 

czego,  nie  może  tej  nienabytej  wiedzy,  czy  doświadczenia  przekazać  Odwołującemu. 

Akceptacja  takiej  „fikcji  prawnej"  prowadziłaby  bowiem  do  sytuacji,  w  której  podmiot 

nieposiadający  żadnego  doświadczenia  w  realizacji  wysoce  specjalistycznych  robót,  jakimi 

są roboty remontowo -konserwatorskie obiektów wpisanych do rejestru zabytków, wspierałby 

takim  fikcyjnym  potencjałem  inny  podmiot,  który  także  wymaganej  wiedzy  i  doświadczenia 

nie  posiada.  Powyższe  prowadziłoby  z  kolei  do  sytuacji,  w  której  specjalistyczne  roboty 

budowlane  na  obiekcie  objętym  zamówieniem  prowadziłyby  podmioty  bez  jakiegokolwiek 

wymaganego  doświadczenia  w  tym  zakresie.  Wniosku  takiego  nie  można  jednak 

zaakceptować  mając  na  uwadze  chociażby  podstawowe  zasady  udzielania  zamówień 

publicznych,  racjonalne  gospodarowanie  środkami  publicznymi  oraz  konieczność 

zapewnienia należytej realizacji robót dotyczących obiektów wpisanych do rejestru zabytków. 

Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła co następuje 

Izba ustaliła 

Na  rozprawie  przeprowadzono  dowody  ze  wskazanych  przez  strony  i  przystępującego 

dokumentów z dokumentacji postępowania przekazanej do akt sprawy przez zamawiającego 

oraz z dokumentów przekazanych przy pismach i na rozprawie.  

Izba przeprowadziła dowody z następujących dokumentów dokonując ustaleń jak poniżej.  

W  dniu  03.08.2016  r.  zamawiający  zawiadomił  wykonawców  o  wyborze  najkorzystniejszej 

oferty  spółki  KONSART  Sp.  z  o.o.  i  odrzuceniu  oferty  odwołującego  SANBUD.  Z  pisma 

wynika, że wykonawca SANBUD został wykluczony a jego oferta odrzucona. Jako podstawę 

prawną podano art.24 ust.2 pkt 4 i ust.4 ustawy. Zamawiający przywołał rozdział V pkt 3 lit.b 

SIWZ.  Z  jego  treści  jego  wynika,  że  elewacja  remontowanego  budynku  powinna  być 

kamienna,  ceglana  lub  tynkowa.  Budynek  powinien  być  wpisany  do  rejestru  zabytków. 

Remontowana  elewacja  powinna  zawierać  detale  architektoniczne  i  elementy  ozdobne  z 

kamienia  naturalnego  (tj.  rzeźby,  gzymsy,  opaski  okienne)  oraz  polichromie  i  złocenia.  Z 

oferty  odwołującego  nie  wynikało  czy  remontowane  elewacje  zawierają  detale 

architektoniczne  i  elementy  ozdobne  z  kamienia  naturalnego  (tj.  rzeźby  lub  gzymsy  lub 

opaski  okienne)  oraz  polichromie  i  złocenia.  Mając  powyższe  na  uwadze    zamawiający 

wezwał odwołującego o uzupełnienie oferty. W odpowiedzi na wezwanie odwołujący wskazał 

nową  robotę  budowlaną  o  charakterze  modernizacyjno-konserwatorskim  Pałacu  pod 

Globusem  znajdującego  się  w  Szczecinie  przy  ul.  Orla  Białego.  Przedmiotowe  prace  nie 

zostały  zaliczone  do  wymaganego  doświadczenia,  ponieważ  według  informacji  uzyskanej 

między innymi od Miejskiego Konserwatora Zabytków w Szczecinie, który wyraźnie wskazał, 

ż

e w ramach roboty budowlanej  wskazanej przez wykonawcę (…) żadne prace związane z 

konserwacją  polichromii  na  elewacjach  budynku  nie  były  wykonywane”.      Wskazane  przez 

wykonawcę  polichromie  oraz  srebrzenia,  które  znajdowały  się  w  partii  detalu  jakim  jest 

globus  wieńczący  tympanon  budynku  Pałacu  Pod  Globusem,  nie  spełniają  warunku, 

ponieważ  globus  jest  wykonany  z  metalu.  W  SIWZ  zamawiający  wyraźnie  zastrzegł,  że 

polichromie  oraz  złocenia  powinny  znajdować  się  na  remontowanej  elewacji,  czyli  na 

powierzchni  ścian  budynku  wykonanych  z  cegły,  kamienia  lub  pokrytych  tynkiem.  

Zaznaczono,  że  odwołujący  wykazując  doświadczenie  opiera  się  na  potencjale  osoby 

trzeciej  spółki  Calbud  Sp.  z  o.o.,  która  realizowała  zadanie  wspólnie  ze  spółką  KONSART 

Sp. z o.o. Z pisma Akademii Sztuki w Szczecinie - zamawiającego wynika, że w konsorcjum 

Calbud Sp. z o.o. i KONSART Sp. z o.o. był wyraźny podział prac. Przy czym Calbud sp. z 

o.o.  nie  wykonywała  żadnych  prac  na  elewacji  pałacu  pod  Globusem  co  potwierdzają 

dokumenty powykonawcze. Według oceny zamawiającego spólka Calbud sp. z o.o. nie ma 

prawa  przekazywania  doświadczenia  odwołującemu,  ponieważ  nie  posiada  takiego 

doświadczenia.  Zdaniem  zamawiającego  nie  można  dopuścić  do  fikcji  prawnej  przez 

przyznanie  doświadczenia  zawodowego  członkowi  konsorcjum,  który  w  ramach  podziału 

prac nie wykonywał tych prac a wykonywał je drugi konsorcjant. Zdaniem zamawiającego nie 

można  nabyć  doświadczenia,  jeżeli  prac  się  fizycznie  nie  wykonuje,  mimo  udziału  w 

konsorcjum gdzie drugi partner takie specjalistyczne prace wykonuje. Zamawiający powołał 

się na orzecznictwo, które w tym zakresie jest niejednolite a poza tym wydawane w różnych 

stanach  faktycznych.  Zamawiający  przywołał  stanowisko  Prezesa  Urzędu  Zamówień 

Publicznych,  które  nie  akceptuje  automatycznego  zaliczania  tzw.  prawnego  z  racji  samego 

udziału  w  konsorcjum,  całego  doświadczenia  wynikającego  z  prac  wykonanych  przez 

konsorcjum.  

Ze  stanowiskiem  zamawiającego  co  do  wykluczenia  jego  z  postępowania  odwołujący  nie 

zgadza się i na tę okoliczność przedłożył już w odwołaniu a także dalsze na rozprawie opinie 

ekspertów co do spełnienia warunków udziału w postępowaniu.   

I  tak    pismo  z    dnia  03.08.2016  r.  Pani  I.N.-C.  posiadającej  uprawnienia  do  Sanbud  na 

okoliczność  jako  nadzorująca  prace  konserwacyjne  remontu    Pałacu  pod  Globusem  z 

ramienia  wykonawcy.    W  piśmie  tym  stwierdza,  że  całość  stanowi  zwieńczenie  elewacji  na 

jego  osi  głównej,  co  oznacza,  że  jest  detalem  architektonicznym  elewacji,  jego  integralną 

częścią. Według jej opinii detal może być wykonany z każdego materiału trwałego. Zarówno 

odlany jak rzeźbiony, z masy ceramicznej, kamienia, metalu czy też drewna, ponieważ został 

stworzony  jako  element  kompozycji  w  całym  masywie  fasady,  stanowiąc  jednolitą  całość 

kompozycyjną  jaką  zamyślił  architekt  w  procesie  tworzenia.  Reasumując  stwierdza,  że 

globus  jest  elementem  elewacji  i  stwierdza  jaki  była  zakres  prac”  Globus  został 

zakonserwowany  zgodnie  ze  wskazaniami  nadzoru,  ubytki  w  partii  miedzi  zostały 

uzupełnione,  a  całość  zabezpieczona  przed  korozją  i  pomalowana  (a  więc 

polichromowana)”.    Z  tej  opinii  należy  wyciągnąć  dla  wyjaśnienia  sprawy  dwa  wnioski  po 

pierwsze  globus  jest  elementem  elewacji  i  globus  jest  wykonany  z  materiału  ulegającego 

korozji czyli nie z kamienia, cegły czy tynku.  Z kolei w piśmie z dnia 04.08.2016 r. Pan dr niż 

arch.  Wojciech  Bal  posiadający  uprawnienia  do  Sanbud    stwierdza,  że  globus  jest 

elementem  elewacji.  „Nie  ulega  wątpliwości,  że  globus  wraz  z  jego  podstawą  stanowi 

kluczowy  element  kompozycji  plastycznej  elewacji  Pałacu  pod  Globusem  w  Szczecinie.  W 

dalszej  kolejności  należy  wskazać,  że  pod  względem  kompozycyjnym  nie  ma  żadnego 

znaczenia  z  jakiego  materiału  sporządzono  przedmiotowy  globus.  Stanowi  on  bowiem 

integralną część kompozycji plastycznej elewacji , a zatem istocie samej elewacji frontowej.”. 

Reasumując  potwierdza,  iż  jest  to  element  elewacji  budynku  rozumianej  jako  „zewnętrzna 

powierzchnia ściany budynku ze wszystkimi znajdującymi się na niej elementami” . W dalszej 

kolejności autor tej opinii stwierdza, że”(…)pod względem kompozycyjnym nie ma znaczenia 

z jakiego materiału sporządzono przedmiotowy globus”. Kolejna opinia z dnia 04.08.2016 r. 

Pani  K.K.-S.  mgr  zabytkoznawstwa  i  konserwatorstwa,  Rzeczoznawca  Stowarzyszenia 

Konserwatorów Zabytków, pismo do odwołującego stwierdzające, że detal w formie globusa 

usytuowany na attyce fasady osi pałacu jest elementem wystroju fasady pałacu oraz określa 

jakie  prace  na  nim  wykonano  (Czy  na  ww.  detalu  wykonano  polichromie  i  złocenia 

odpowiedź  :uzupełniono  ubytki,  pokryto  farbą,  płatkami  srebra)  .    Na  rozprawie  odwołujący 

przedstawił dodatkowe oświadczenia pismo z 19.08.2016 r. Pani dr M.G. konserwator dzieł 

sztuki,  adiunkt  w  Katedrze  Konserwacji  i  Restauracji  Ceramiki  i  Szkła  Akademii  Sztuk 

Pięknych we Wrocławiu do Sanbud, która odpowiedziała twierdząco  na następujące pytania: 

czy  globus  jest  elementem  elewacji  i  czy  globus  wieńczący  elewację  jest  detalem 

architektonicznym  złoconym  i  polichromowanym.  Z  odpowiedzi  wynika,  że  globus  jest 

elementem  elewacji  budynku,  detalem  architektonicznym  dla  tejże  elewacji.  Detale 

architektoniczne na elewacjach budynków są i były wykonywane z różnych materiałów takich 

jak  kamień  naturalny  i  sztuczny,  ceramiki,  szkła,  metalu,  drewna  często  pokrywane 

warstwami  dekoracyjnymi  –  monochromiami,  polichromiami,  złoceniami  i  srebrzeniami. 

Globus  jest  pokryty  warstwą  malarską,  zawierający  elementy  srebrzone  jest  elementem 

polichromowanym  (wielobarwnym).  Polichromia  jest  warstwą  dekoracyjną  wielobarwną 

(minimum  dwie  warstwy  barwne).  Również  pismem  z  dnia  22.08.2016  r.  od  Pana  dr  hab. 

prof.  uczelniany  J.R  prof.  UMK  w  Toruniu  Zakład  Technologii  i  Technik  Malarskich 

odpowiedział  na  trzy  pytania.  Pierwsze  z  nich  to  globus  stanowi  integralną  część  elewacji 

frontowej pałacu. Na drugie co do detalu architektonicznego złoconego i polichromowanego: 

termin  polichromia  „wielobarwna  dekoracja”(od  gr.  Polychromos)  jest  szeroki  i  dotyczy 

zarówno  dekoracji  ścian  budowli  (w  tym  malowideł  ściennych  i  mozaik),  rzeźb,  ołtarzy  jak  i 

wyrobów  rzemiosła  artystycznego.  Na  powierzchni  globusa  występuje  zielonkawa  farba 

imitująca  patynę  miedzi,  natomiast  w  obrębie  obręczy  stanowiącej  tło  dla  znaków  zodiaku, 

warstwa  z  farby  brązowej.  Powierzchnie  poszczególnych  znaków  zodiaku  są  pozłacane  na 

wytrawę olejną (mikstion). Złocenia Ochodza w skład polichromii. 

Podsumowując  opinie  ekspertów  wynika  z  nich,  że  w  ich  ocenie  globus  jest  elementem 

architektonicznym  elewacji  Placu  pod  Globusem  w  Szczecinie  i  że  wykonany  jest  z  metalu 

oraz  został  pokryty  farbami  w  tym  złoceniami.  Definiują  również  polichromię  jako 

wielobarwne malowidła ścienne w tym sklepienia ale również wyroby rzemiosła.  

Odwołujący  dokonując  interpretacji  pkt  III.2  stwierdza

ż

e  z  opisu  nie  wynika,  iż  wymagane 

doświadczenie  powinno  obejmować  polichromie  i  złocenia  w  elewacji  kamiennej  lub 

ceglanej, wymóg polichromii i złoceń w elewacji kamiennej wynika dopiero z odpowiedzi na 

odwołanie,  a  nie  z  jednobrzmiących  warunków  SIWZ  w  tym  zakresie  oraz  wykładnia  ta 

została  stworzona  dopiero  w  wykluczeniu  go  z  postępowania.  Co  do  kwestii  konsorcjum  i 

podziału prac to prezentuje przeważające stanowisko, iż nie należy wyodrębniać w zakresie 

doświadczenia tylko prac dla członka konsorcjum, które on wykonywał. Generalnie przyjmuje 

się,  że  doświadczeniem  może  posługiwać  się    także  wykonawca  bez  rozdzielania  i 

wyodrębniania  który  wykonawca  które  prace  wykonywał.  Natomiast  nie  kwestionuje 

podnoszonego zagadnienia, że spółka Calbud wykonywała prace remontowo – budowlane a 

Konsart tj. przystępujący wykonywał prace stricte konserwatorskie. Natomiast kwestią istotną 

jest fakt, że Calbud w tym konsorcjum był liderem, był liderem zarówno na etapie wstępnym i 

na  etapie  realizacji  prac,  na  niego  były  wystawiane  faktury  i  reprezentował  konsorcjum    w 

relacjach z zamawiającym. Podkreśla zagadnienie funkcji i skutków związanych z pełnieniem 

przez Calbud roli porównywalnej do generalnego wykonawcy, który faktycznie nie wykonując 

stricte  prac  konserwatorskich  jednak  to  on  organizował  prace,  kontaktował  się  z 

zamawiającym  w  tym  zakresie,  uczestniczył  we  wszystkich  czynnościach  wynikających  z 

zakresu  prac  dla  całego  konsorcjum.  Uważam,  że  jest  to  tylko  kwestia  zatrudnienia 

odpowiednich fachowców a nie kwestia, że nie nabył doświadczenia w tego rodzaju robotach 

i  w  związku  tym  jeżeli  on  zdobył  takie  doświadczenie  w  ramach  konsorcjum    to  może 

przenieść w ramach know how takie doświadczenie innemu wykonawcy.  

Z kolei zamawiający na rozprawie podnosił, że sfera oceny doświadczenia powinna opierać 

się w sferze faktów a nie w sferze prawa. Przywoływane wyroki nie są adekwatne, ponieważ 

z  dokumentów  wynika,  iż  wykonawca  KONSART  organizował,  przygotowywał  i  wykonywał 

prace  konserwatorskie  w  pełnym  zakresie  w  których  nie  uczestniczył  lider  konsorcjum 

CALBUD.  W  efekcie  CALBUD  który  nie  posiadł  doświadczenia  w  zakresie  prac 

konserwatorskich  w  ramach  konsorcjum  udziela  wsparcia  kolejnej  firmie,  która  też  takiego  

doświadczenia  nie  posiada.  Odwołujący  nie  wykazał  też  swoich  prac  w  zakresie 

doświadczenia  o  charakterze  konserwatorskim.  Odwołujący  posługuje  się  generalnie 

doświadczeniem podmiotu trzeciego, który nie spełnia wymagań SIWZ, na etapie pierwotnej 

oferty  gdzie  wezwaliśmy  do  jej  uzupełnienia  i  otrzymaliśmy  doświadczenie  CALBUD.  Z 

ewidencji gospodarczej wynika, że CALBUD zajmuje się w przeważającej części remontem 

dróg.  

Zamawiający przyjmuje za wiarygodne stanowisko Miejskiego Konserwatora Zabytków Pani 

M.G.,  znajdująca  się  w  dokumentacji,  a która  była  przywołana  w  odpowiedzi  na  odwołanie, 

pismo  z  dnia  22.07.2016  r.  z  pisma  tej  osoby  wynika,  która  jest  konserwatorem  zabytków 

oraz zna dokumentacje przygotowawczą program prac konserwatorskich oraz dokumentację 

powykonawczą  całego  zadania  jednoznaczne  stwierdza,  że  na  Pałac  Grumbkowa 

powszechnie  nazywany  pałac  pod  Globusem  stwierdza,  że  nie  znaleziono  żadnych 

polichromii  zawierających  pigmenty  barwne  oraz  złocenia.  W  związku  z  tym  żadne  prace 

związane  z  konserwacją  polichromii  na  elewacjach  nie  zostały  wykonane.  Przywołuję 

odpowiedź  na  odwołanie  gdzie  stwierdzamy,  że  przedmiotem  postępowania  jest  Brama 

Portowa  w  Szczecinie,  która  zawiera  polichromię  na  elementach  kamiennych  elewacji  czyli  

nie  na  metalu,  szkle,  ale  na kamieniu.  Sposób  nakładania  polichromii  i  złoceń  na  elementy 

kamienne,  ceglane  lub  otynkowane  jest  inna  niż  na  elementy  metalu  czy  szkła. 

Rozszerzyliśmy  zakres  doświadczenia  na  tynk  i  cegłę  mimo,  że  brama  jest  kamienna  bo 

technologia  polichromii  i  złoceń  jest  podobna.  Trudno  jest  w  naszej  sytuacji  w  Pałacu  pod 

Globusem rozdzielić elewacje od dachu bo globus jest elementem ozdobnym ale dachu a nie 

elewacji bo na dachu jest zamontowany. Sporne jest, że globus nie ma polichromii tylko ma 

srebrzenia. Zapisy SIWZ o polichromii i złoceniach nie mogą być interpretowane jak to czyni 

odwołujący do elewacji innej niż kamienna, ceglana czy otynkowana. Dalej też kwestionując 

stanowisko  odwołującego,  że  globus  jest  elementem  elewacji.  Przyznaję,  że  myśmy 

dopuścili doświadczenie poprzez jedną czy kilka robót niemniej  postanowienia wskazują na 

wymóg polichromii i złoceń na warstwie tynkowanej, ceglanej czy kamiennej.    

Przystępujący  -    okoliczność,  iż  CALBUD  nie  wykonywał  prac  konserwatorskich  jest 

bezsporna. Podtrzymuje stanowisko zamawiającego. wnosi o włączenie w poczet dowodów 

program  prac  konserwatorskich  Pałacu  pod  Globusem,  oprócz  tego  wydruk    w  polichromii 

chodzi  o  malowidło  artystyczne  i  wielobarwne,  a  w  opinii  Pani  Z.  jest  to  jednobarwne 

pokrycie  warstwy  metalu  farbą.  Przywołuje  str.  17  prac  konserwatorskich  elementy 

miedziane  ozdobne  globusa,    wyraźnie  chodzi  tutaj  o  pokrycie  metalu  farbą  w  jednym 

kolorze.  Można  to  porównać  do  krat  elewacyjnych  na  str.  17  gdzie  po  oczyszczeniu  i 

zabezpieczeniu antykorozyjnym należy pomalować kraty farbą do metalu. Ja uważam, że nie 

można prac malowania metalu zrównać z pracami konserwatorskimi na polichromii. Elewacja 

wg  definicji  to  zewnętrzna  ścian  budynku  od  strony  ulicy,  a  globus  co  wynika  z  rysunków 

mieści  się  poza  ścianą  na  dachu.  Odnosząc  się  do  interpretacji  rzutów  z  dokumentacji 

projektu  budowlanego  złożonego  przez  zamawiającego  to  twierdzenie  odwołującego,  iż 

globus  znajduje  się  na  elewacji  a  nie  na  dachu  to  można  byłoby  stwierdzić,  że  dach  jest 

elementem  elewacji.  Uważa  również,  że  z  postanowień  SIWZ  przywoływane  dzisiaj  i  w 

odwołaniu to polichromia i złocenia powinny być na elewacji która jest kamienna, ceglana lub 

tynkowana.  Istotne  jest,  że  kierownikiem  budowy  był  pan  G.P.  inżynier  budownictwa 

posiadający  uprawnienia  do  kierowania  pracami  na  obiektach  zabytkowych.  To  są 

uprawnienia,  które  wydaje  konserwator  inżynierom  na  podstawie  doświadczenia 

zawodowego.  

na  pytanie  czy  elewacja  posiada  polichromie  i  złocenia  odpowiada,  że  elewacja  pałacu  w 

partii detalu jakim jest globus posiada malaturę oraz srebrzenie znaków zodiaku, nie mówi o 

polichromii  i  złoceniu  i  stwierdza,  że  wykonano  także  patynowanie  na  miedzi  samego 

globusa.  

Zamawiający – dla mnie najistotniejszym dowodem jest stanowisko konserwatora miejskiego 

pani M.G., ma komplet dokumentów i która jednoznacznie stwierdza, że na elewacji nie ma 

polichromii.  

Izba zważyła  

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. 

Co  do  zarzutu  czy  „globus”  na  Pałacu  pod  Globusem  w  Szczecinie  jest  elementem 

elewacji  (ściana  frontowa  budynku)  czy  też  dachu  budynku  i  czy  blacha  z  której 

„globus” wykonano odpowiada wymaganemu doświadczeniu konserwatorskiemu. 

Zarzut nie potwierdził się. 

Zamawiający    dokonał  prawidłowej  oceny  oferty  odwołującego  SANBUD  także  z 

uwzględnieniem  dokonanych  na  wezwanie  zamawiającego  uzupełnień  dokumentów,  w 

części odnoszącej się do doświadczenia zawodowego a w spornej sprawie udostępnianego 

przez podmiot trzeci to jest spółkę CALBUD w trybie art.26 ust.2 b ustawy.  

Zasadnicze  okoliczności  w  sprawie  odnoszące  się  do  prac  zwłaszcza  podziału  tych  prac 

pomiędzy  członków  konsorcjum  CALBUD  i  KONSART  są  bezsporne  ale  są  odmiennie 

postrzegane  przez  strony  zwłaszcza  w  zakresie  skutków  prawnych  doświadczenia 

zawodowego wymaganego przez zamawiającego. 

Zamawiający z uwagi na przedmiot zamówienia jakim jest Remont i konserwacja zabytkowej 

elewacji obiektu Bramy Portowej w Szczecinie przy ul. Brama Portowa 5 (Rozdział XV Opis 

przedmiotu  zamówienia  pkt  1  i  2),  wymaga  kwalifikacji  konserwatorskich  zabytków 

potwierdzonych  doświadczeniem  zawodowym  opisanym  w  Rozdziale  V  SIWZ  (Warunki 

udziału  w  postępowaniu  oraz  opis  sposobu  dokonywania  oceny  spełnienia  tych  warunków  

pkt 3 ppkt 2 lit. a i b) .  

Zamawiający  dostosowując  postanowienia  SIWZ  stosownie  do  przedmiotu  zamówienia  ( 

remont  i  konserwacja  elewacji  Bramy  Portowej  w  Szczecinie  o  łącznej  powierzchni 

ok.1.000,00m  kwadratowych  oraz  wszystkich  stałych  elementów  dekoracyjnych  a  w 

szczególności  konserwacja  kamiennych  partii  elewacji,  kamienia  polichromowanego, 

ceglanych  partii  elewacji,  fragmentów  tynkowych  i  metalowych  elementów  zdobniczych) 

wymagał umiejętności konserwacji powierzchni kamiennych lub ceglanych lub tynkowych. Z 

uwagi  na  przedmiot  sporu  należy  w  szczególności  zwrócić  uwagę  na  powyżej  wymieniony 

element  przyszłych  prac  jakim  jest  remont  i  konserwacja  kamienia  polichromowanego.    Z 

kolei również na przedmiot zamówienia należy zacytować fragment przywołanego Rozdziału 

V  gdzie  zamawiający  umieścił    postanowienia  na  temat  wymaganego  doświadczenia  w 

konserwacji  elewacji  budynków  o  treści  roboty  remontowo-konserwatorskie  elewacji 

ceglanej,  kamiennej  lub  tynkowej.  Remontowana  elewacja  powinna  zawierać  detale 

architektoniczne  i  elementy  ozdobne  z  kamienia  naturalnego  (tj.  rzeźby  lub  gzymsy  lub 

opaski okienne) oraz polichromie i złocenia.   

W  związku  takimi  postanowieniami  SIWZ  w  zakresie  przedmiotu  zamówienia  i  wymagań 

doświadczenia zawodowego wynika następujący stan rzeczy. 

Przedmiotem  prac  remontowo  –  konserwatorskich  ma  być  zabytek  (elewacja  Bramy 

Portowej  w  Szczecinie),  która  posiada  w  swoich  zasobach  między    innymi  kamień 

polichromowany a oprócz tego kamienne partie elewacji, ceglane partie elewacji , fragmenty 

tynkowe  i  metalowe  elementy  zdobnicze.    Przedmiot  sporu  w  kontekście  wymaganego 

doświadczenia  zawodowego  nie  dotyczy  rodzaju  samej  elewacji  (kamienna,  ceglana, 

tynkowa) ale elementu elewacji zawierającego polichromię (w Bramie Portowej znajduje się 

kamień  polichromowany).  Z  ustaleń  Izby  wymagane  doświadczenie  w  zakresie  prac 

konserwatorskich na polichromii sprowadza się do prac na elewacji czyli ceglanej, kamiennej 

czy  tynkowej,  ponieważ  warunek  kamienia  naturalnego  ograniczył  zamawiający  do  detali 

architektonicznych i elementów ozdobnych z kamienia naturalnego (tj. rzeźby lub gzymsy lub 

opaski okienne) a nie do polichromii i złoceń. Wynika to ze zdania drugiego ( Rozdział V pkt 

3 ppkt 2 lit.b SIWZ) wskazującego na polichromię  i złocenia gdzie nie wymienia się rodzaju 

elewacji  a  tylko  wymienia  się  rodzaj  elewacji  do  detali  architektonicznych  i  elementów 

ozdobnych stawiając wymóg kamienia naturalnego. Powyższe oznacza, że doświadczenie w 

zakresie  polichromii  i  złoceń  zamawiający  rozumie  szeroko  to  jest  zarówno  do  elewacji 

ceglanej,  kamiennej  i  tynkowej.  Jak  zamawiający  wyjaśnił  na  rozprawie,  mimo  że  

polichromia  występuje  w  Bramie  Portowej  na  elewacji  kamiennej  to  dopuścił  możliwość 

szerszego jej rozumienia w przedstawianym doświadczeniu  zawodowym to jest do elewacji 

kamiennej  ale  również  ceglanej  jak  i  tynkowej.    Natomiast  wywody  odwołującego,  że  jeżeli 

chodzi  o  polichromię  to  SIWZ  dopuszcza  również  polichromię  na  metalu  jak  to  jest  w 

przypadku  Globusa  na  Pałacu  pod  Globusem  w  Szczecinie  są  nieuprawnione  wobec 

postanowień  SIWZ    zarówno  w  części  poświęconej  warunkom  udziału  jak  i  opisowi 

przedmiotu zamówienia, przedstawionym powyżej.  

Izba  w  dużym  zakresie  zgadza  się  z  wywodami  przedstawionymi  przez  ekspertów 

konserwatorów  działających  na  zlecenie  SANBUD,  których  opinie  przedstawiono  w 

ustaleniach  Izby.  Wszyscy  oni  orzekli,  że  globus  jest  częścią  elewacji.    Izba  nie  podziela 

jednak  tego  poglądu,  nie  tylko  z  racji,  że  konserwatorzy  zabytków  nie  są    właściwi  do 

orzekania  czy  globus  to  jest  element  dachu  czy  elewacji.  Izba  nie  zgadza  się  również  z 

powodu  przedstawionego  na  rozprawie  dowodu  przez  zamawiającego  rzutu  dachu  a  także 

logicznego  rozumowania.  Izba  skłania  się  do  ustalenia,  że  Globus  jest  elementem  dachu, 

skoro Globus posadowiony jest na dachu a budynek ma w każdym przypadku ściany i dach. 

Gdyby  przyjąć  stanowisko  konserwatorów  zabytków  to  Pałac  pod  Globusem  nie  ma  dachu 

jak  wyodrębnionego  elementu  budynku  tylko  dach  jest  elementem  ścian  w  tym  elewacji. 

Reasumując  dla  Izby  jest  to    niedorzeczność  nie  do  przyjęcia.  Niemniej  to  zagadnienie  nie 

jest rozstrzygające, ponieważ nawet gdyby uznać, że Globus znajduje się nie na dachu tylko 

na ścianie(elewacji) to i tak materiał z jakiego go wykonano nie kwalifikuje jego konserwacji 

do  doświadczenia  wynikającego  z  SIWZ,  o  czym  Izba  wywiodła  powyżej.  Natomiast  Izba 

przyjmuje za autorytatywne stanowiska, że polichromie mogą być na różnych materiałach w 

tym  drewna,  metalu  czy  szkła  a  nie  tylko  kamienia,  cegły  czy  tynku.  Niemniej  nie  ma  to 

znaczenia  ze  względu  na  opis  wymaganego  doświadczenia  sprowadzającego  się  w 

polichromii  do  cegły,  kamienia  tynku  o  czym  Izba  wywiodła  powyżej.  Również  definicje 

szeroko  rozumianej  polichromii  wywiedzione  w  opiniach  ekspertów  konserwatorów  należy 

sprowadzić  do  przedmiotu  zamówienia  czyli  kamiennych  malowideł  na  Bramie  Portowej  w 

Szczecinie.  Izba  przywołuje  za  autorytatywną  definicję  prof.  W.K.,  który  polichromię 

identyfikuje z wielobarwnym malowidłem dekoracyjnym na ścianie, sklepieniu itp. jak również 

do  barw  zdobiących  rzeźby,  wyroby  rzemiosła  art.(  Słownik  wyrazów  obcych  i  zwrotów 

obcojęzycznych część druga od M do Ż tom V Wydaw. Rzeczpospolita 2007 Warszawa str. 

81). W niniejszej sprawie z uwagi na przedmiot zamówienia (kamień polichromowany) należy 

odnieść do definicji w części „wielobarwnym malowidłem dekoracyjnym na ścianie”. 

Reasumując  Izba  nie  uznaje  za  udowodniony  zarzut  odwołującego,  że  zamawiający 

nieprawidłowo  ocenił  doświadczenia  zawodowe  prac  konserwatorskich  polichromii  na 

elewacji Pałacu pod Globusem w Szczecinie wykonanych w ramach konsorcjum przez spółki 

CALBUD  i KONSART.  

Powyższe  sprowadza  się  do  stwierdzenia,  że  zamawiający  wykluczając  odwołującego  z 

postępowania nie naruszył art.24 ust.2 pkt 4 w związku z art.24 ust.4 ustawy. 

Co  do  zarzutu  nie  zaliczenia  doświadczenia  Lidera  Konsorcjum  SANBUD,  którego 

partnerem był KONSART na pracach konserwatorskich przy Pałacu pod Globusem w 

Szczecinie.  

Zarzut nie potwierdził się. 

Izba  w  powyżej  przedstawionych  ustaleniach  wskazała  na  okoliczność,  że  odwołujący 

SANBUD  nie  posiada  własnych  doświadczeń  konserwatorskich  i  wezwany  do  uzupełnienia 

dokumentów 

przez 

zamawiającego 

przedstawił 

doświadczenie 

od 

podmiotu 

udostępniającego zasoby to jest CALBUD. Z kolei CALBUD powołuje się na doświadczenie 

uzyskane  z  realizacji  zamówienia  w  konsorcjum  z  KONSART  na  obiekcie  Pałacu  pod 

Globusem  w  Szczecinie.  Przy  czym  Liderem  konsorcjum  był  udostępniający  zasoby 

CALBUD.  Natomiast  prace  konserwatorskie  wykonywał  KONSART.  Wykonawca  CALBUD 

wykonywał  inne  prace  niż  konserwatorskie.  Powyższe  okoliczności  są  bezsporne  i 

potwierdzają  je  nie  tylko  przystępujący  w  sprawie  KONSART  ale  przede  wszystkim 

odwołujący SANBUD jak i zamawiający Miasto Szczecin.  Ponadto wynikają one z istniejącej 

w  tym  zakresie  dokumentacji rozliczeniowej  jak i  powykonawczej, kto  rej  wiarygodności  nie 

odmawiają ani odwołujący SANBUD jak i przystępujący KONSART .  

W ocenie Izby w takiej sytuacji wykonawca CALBUD jest nieuprawniony do posługiwania się 

doświadczeniem w pracach konserwatorskich na Pałacu pod Globusem skoro takich prac nie 

wykonywał  i  w  związku  nie  posiadł  doświadczenia  zawodowego  w  pracach 

konserwatorskich.    Nie  uprawnia  go  do  tego  również  pełniona  funkcja  Lidera  na  etapie 

postępowania  przetargowego  jak  i  na  etapie  realizacji  zamówienia.  Brak  przepisu  prawa  w 

tym  zakresie  co  do  skutków  dla  doświadczenia  zawodowego  w  przypadku  realizacji 

zamówienia w formie konsorcjum w rozumieniu art.23 ust.1 ustawy. Przepis ten od szeregu 

lat  obowiązuje  w  niezmienionej  formie.  Niemniej  na  tle  stosowania  tego  przepisu  narosło 

bogate  orzecznictwo  jak  i  doktryna  w  tym  opinie  Urzędu  Zamówień  Publicznych. W  ocenie 

Izby  nie  można  wprost  stosować  przy  rozstrzyganiu  kwestii  spornych  zapadłych  w  innych 

stanach faktycznych jak i prawnych orzeczeń. Przede wszystkim w zawislej sprawie istotnym 

zagadnieniem  jest  jednoznaczność  co  do  tego,  że  z  umowy  jak  i  z  jej  realizacji  wynika,  że 

prace  były  wykonywane  przez  każdego  z  członków  konsorcjum  we  własnym  zakresie.  Nie 

zmienia  tej  sytuacji  również  odpowiedzialność  solidarna  na  etapie  realizacji  inwestycji.  

Wyróżniającą  i  zasadniczą  kwestią,  która  wskazuje  na  odmienność  sytuacji  członków 

konsorcjum jak i wynikającą z tej sytuacji kwestię nabycia doświadczenia jest okoliczność, że 

w  ramach  konsorcjum  nie  wykonywano  wspólnie  prac  w  taki  sposób,  że  trudno  byłoby 

rozdzielić  i  ustalić  jaką  częśc  prac  wykonal  poszczególny  konsorcjant.    W  przywoływanych 

orzeczeniach kwestia możliwości wyodrębnienia prac poszczególnych członkow konsorcjum 

ne była podnoszona. Ponadto w zawisłej sprawie cecha wyróżniającą od innych konsorcjów 

jest okoliczność, że przedmiotem były roboty budowlane i roboty konserwatorskie. Zwłaszcza 

roboty  konserwatorskie  wymagają  umiejętności,  kwalifikacji  i  uprawnień,  których  według 

wskazanych  okoliczności  CALBUD  nie  posiada.  Ponadto  twierdzenie  pełnomocnika 

odwołującego,  że  w  tym  zakresie  wystarczy  zatrudnić  do  prac  konserwatorów  nie  zmienia 

oceny  uzyskanego  w  ramach  konsorcjum  doświadczenia,  ponieważ  prace  konserwatorskie 

nie wykonywali pracownicy CALBUD tylko spółka podmiot gospodarczy KONSART. 

W  tym  stanie  rzeczy,  pominąwszy  okoliczność  powyżej  wywiedzioną  co  do  braku 

wymaganego  doświadczenia  w  ramach  prac  remontowo  -  konserwacyjnych  na  Pałacu  pod 

Globusem    w  Szczecinie,  spółka  CALBUD  nie  jest  uprawniona  na  powoływanie  się  na 

doświadczenie konserwatorskie z tytułu bycia nawet Liderem w konsorcjum z KONSART. W 

związku z powyższym spółka CALBUD nie może skutecznie udostępnić zasobów w ramach 

art.26  ust.2  b  ustawy  w  zakresie  prac  konserwatorskich  ubiegającemu  się  o  niniejsze 

zamówienie odwołującemu to jest wykonawcy SANBUD. 

Reasumując  Izba  nie  uznaje  za  udowodniony  zarzut  odwołującego,  że  zamawiający 

nieprawidłowo  ocenił  brak  uzyskania  doświadczenia  przez  udostępniający  zasoby 

odwołującemu SANBUD z tytułu prac CALBUD w ramach konsorcjum ze spółką KONSART 

na  Pałacu  pod  Globusem  w  Szczecinie.  Co  sprowadza  się  do  stwierdzenia,  że  odwołujący 

nie  udowodnił  zamawiajacemu,  że  skutecznie    pozyskał  zewnętrzne  doświadczenie 

zawodowe od podmiotu trzeciego to jest wykonawcy CALBUD. 

Powyższe  sprowadza  się  do  stwierdzenia,  że  zamawiający  wykluczając  odwołującego  z 

postępowania  nie  naruszył  art.24  ust.2  pkt  4  w  związku  z  art.24  ust.4    jak  i  art.26  ust.2  b 

ustawy. 

Podsumowując  odwołujący  nie  udowodnił  naruszenia  przez  zamawiającego  przepisów 

wskazanych w odwołaniu w związku z tym na podstawie art.192 ust.2 ustawy odwołanie nie 

zasługuje na uwzględnienie.  

O kosztach orzeczono stosownie do wyniku sprawy zgodnie z art. 192 ust.9 i 10 ustawy i § 3 

pkt 1 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010r. w sprawie wysokości i 

sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  w  postępowaniu 

odwoławczym  i  sposobu  ich  rozliczania  (Dz.  U.  2010r.  nr  41  poz.238)  zaliczając  uiszczony 

wpis przez odwołującego w kwocie 10.000,00 zł. w koszty postępowania odwoławczego . 

                                                                   Przewodniczący:      ……………