Sygn. akt: KIO 248/16
WYROK
z dnia 4 marca 2016 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący:
Magdalena Rams
Protokolant:
Paulina Zielenkiewicz
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu
4 marca 2016 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu
25 lutego 2016 r. przez wykonawcę
Fiorentini Polska sp. z .o.o., z siedzibą w Poznaniu
w postępowaniu prowadzonym przez
Polską Spółkę Gazownictwa sp. z o.o., z siedzibą w
Warszawie,
przy udziale wykonawców: (i)
Elektrometal S.A., z siedzibą w Cieszynie; oraz (ii) HEAT
POLAND sp. z o.o., z siedzibą w Katowicach, zgłaszających swoje przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
Oddala odwołanie.
2. Kosztami postępowania obciąża
wykonawcę Fiorentini Polska sp. z .o.o., z
siedzibą w Poznaniu i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
Fiorentini Polska sp. z .o.o., z siedzibą w Poznaniu tytułem wpisu od
odwołania;
zasądza od
wykonawcy
Fiorentini Polska sp. z .o.o., z siedzibą w Poznaniu na
rzecz zamawiającego
Polskiej Spółki Gazownictwa sp. z o.o., z siedzibą w
Warszawie kwotę 3 600 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych i zero
groszy),
stanowiącą
uzasadnione
koszty
strony
poniesione
z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 907 z późn. zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w
Warszawie.
Przewodniczący
………………………………
Sygn. akt: KIO 248/16
UZASADNIENIE
W dniu 25 lutego 2016 r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło odwołanie
wykonawcy FIORENTINI POLSKA sp. z o.o. (dalej „
Odwołujący”) zarzucając
zamawiającemu Polskiej Spółce Gazownictwa sp. z o.o., z siedzibą w Warszawie (dalej
„
Zamawiający”):
niezasadnie wykluczenie Odwołującego w częściach nr 1, 3, 4, 5, 7, 8, 10, 11, 12,
13, 14, 15, 16, 17 z postępowania prowadzonego w trybie przetargu
nieograniczonego w sprawie udzielania przez Zamawiającego zamówienia
publicznego na „Dostawę fabrycznie nowych reduktorów ciśnienia gazu do 60
m3/H dla Polskiej Spółki Gazownictwa Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie”, co w
konsekwencji odrzuceniem oferty Odwołującego;
niezasadnie odrzucenie oferty Odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2
PZP;
niezasadny wybór oferty złożonej przez HEAT Poland Sp. z o.o. (dot. części 1, 3,
4, 5, 10, 11, 12, 13 Zamówienia), oferty złożonej przez Zakład Wytwórczy
Urządzeń Gazowniczych „Intergaz” Sp. z o.o. (dot. części 7 Zamówienia), oraz
oferty złożonej przez ELEKTROMETAL S.A. (dot. części 8,14 i 15 Zamówienia),
jako najkorzystniejszych;
niezasadne unieważnienie postępowania w zakresie części nr 16 i 17 na
podstawie art. 93 ust. 1 pkt 1 PZP.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
(a)
art. 24 ust. 2 pkt 4 PZP poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i wykluczenie
Odwołującego z postępowania w sytuacji, gdy Odwołujący wykazał spełnienie
wszystkich warunków udziału w postępowaniu w ramach wszystkich części, na
które złożył oferty;
(b)
art. 87 ust. 1 PZP poprzez nieprzeprowadzenie rzetelnego badania i oceny
całości oferty, a w konsekwencji przyjęcie, że Odwołujący nie wykazał spełnienia
warunków udziału w postępowaniu w ramach wszystkich części, na które złożył
oferty;
(c)
art. 91 ust. 1 PZP poprzez wybór jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez
HEAT Poland Sp. z o.o. (dot. części 1, 3, 4, 5,10,11, 12,13 Zamówienia), oferty
złożonej przez Zakład Wytwórczy Urządzeń Gazowniczych „Intergaz” Sp. z o.o.
(dot. części 7 Zamówienia), oraz oferty złożonej przez ELEKTROMETAL S.A.
(dot. części 8, 14 i 15 Zamówienia), podczas gdy najkorzystniejszą ofertę w tym
zakresie złożył Odwołujący;
(d)
art. 24 ust. 4 PZP - jego niewłaściwe zastosowanie poprzez uznanie oferty
Odwołującego na odrzuconą w sytuacji, gdy brak było przesłanek do wykluczenia
Odwołującego z postępowania;
(e)
art. 91 ust. 1 PZP w zw. z art. 2 pkt 5 PZP poprzez uznanie, że oferta złożona
przez HEAT Poland Sp. z o.o. (dot. części 1, 3, 4, 5, 10, 11, 12, 13 Zamówienia),
oferta złożona przez Zakład Wytwórczy Urządzeń Gazowniczych „Intergaz” Sp. z
o.o. (dot. części 7 Zamówienia), oraz oferta złożona przez ELEKTROMETAL S.A.
(dot. części 8, 14 i 15 Zamówienia) są najkorzystniejszymi ofertami, podczas gdy
najkorzystniejszą ofertę w tych częściach zamówienia złożył Odwołujący;
(f)
art. 93 ust 1 pkt 1 PZP poprzez jego błędne zastosowanie i unieważnienie
postępowania w zakresie części 16 i 17, w związku z uznaniem, że w zakresie
tych części nie złożono żadnej oferty niepodlegającej odrzuceniu, podczas, gdy
taka oferta została złożona przez Odwołującego;
(g)
art. 26 ust. 4 PZP poprzez jego nie zastosowanie w sytuacji, gdy przedstawione w
uzupełnieniu oferty przez Odwołującego dokumenty wzbudzały wątpliwości — i
nie wezwanie Odwołującego do złożenia wyjaśnień.
W związku z powyższym Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu: (i) unieważnienie
czynności wykluczenia Odwołującego z udziału w postępowaniu i w konsekwencji
unieważnienie czynności odrzucenia oferty Odwołującego; (ii) unieważnienie czynności
Zamawiającego polegającej na wyborze oferty złożonej przez HEAT Poland Sp. z o.o. (dot
części 1, 3, 4, 5, 10, 11, 12, 13 Zamówienia), oferty złożonej przez Zakład Wytwórczy
Urządzeń Gazowniczych „Intergaz” Sp. z o.o. (dot. części 7 Zamówienia), oraz oferty
złożonej przez ELEKTROMETAL S.A. (dot. części 8, 14 i 15 Zamówienia) jako ofert
najkorzystniejszych;
(iii)
unieważnienie
czynności
polegającej
na
unieważnieniu
postępowania w zakresie części 16 i 17; (iv) dokonanie ponownej oceny ofert i dokonania
wyboru oferty najkorzystniejszej z uwzględnieniem oferty Odwołującego;
Ponadto Odwołujący wniósł o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka Tadeusza
Dziedzica (adres do wezwań: Instytut Nafty i Gazu ul. Lubicz 25 a, 31-503 Kraków) na
okoliczność tego, jakie dokumenty należy uznać za dokumenty równoważne do krajowego
certyfikatu zgodności wskazanego w pkt 7.4.5. SIWZ dla oferowanych przez Odwołującego
każdego typu reduktora pozwalającego na znakowanie go znakiem budowlanym, w sytuacji,
gdy dla tego typu reduktorów wydana została Aprobata Techniczna według systemu 3 oceny
zgodności oraz o zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów
postępowania, w tym kosztów wynagrodzenia pełnomocnika w wysokości 3.600 zł.
W uzasadnieniu podniesionych zarzutów Odwołujący wskazał, że Zamawiający prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na
Dostawę fabrycznie nowych reduktorów ciśnienia gazu do 60 m3/h dla Polskiej Spółki
Gazownictwa Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, znak: 2015/PSG1/WP- 000018.
Postępowanie zostało ogłoszone w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej pod nr 2015/S
W dniu 15 lutego 2016 r. Zamawiający drogą elektroniczna poinformował wykonawców o
wyborze najkorzystniejszej oferty oraz o wykluczeniu Odwołującego z postępowania z
powodu niespełnienia warunków udziału w postępowaniu. Jednocześnie oferta
Odwołującego została odrzucona, a postępowanie w częściach 16 i 17 unieważnione, z tej
przyczyny, iż nie złożono w tych częściach żadnej oferty niepodlegającej odrzuceniu.
Odwołujący wskazał, że złożył ofertę na następujące części zamówienia: 1, 3, 4, 5, 7, 8,10,
Dalej Odwołujący wskazał, że zgodnie z zapisami pkt 7.4.5. Specyfikacji Istotnych Warunków
Zamówienia (dalej „
SIWZ”) w celu wykazania spełnienia warunków udziału w postępowaniu,
o których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo Zamówień
Publicznych (Dz. U. 2015.2164, j.t.) oraz w celu potwierdzenia, że oferowane dostawy
odpowiadają wymaganiom Zamawiającego Wykonawca powinien załączyć do oferty m.in.
aktualny krajowy certyfikat zgodności dla każdego oferowanego typu reduktora pozwalający
na znakowanie reduktora znakiem budowlanym (zgodnie z Rozporządzeniem Ministra
Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie sposobów deklarowania zgodności
wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym — Dz.U. nr 198,
poz. 2041 ze zm.) lub w przypadku, gdy przepisy prawa będą tego wymagały dokument
pozwalający na oznaczenie reduktora oznakowaniem zgodności „CE”, lub dokument
równoważny.
Odwołujący wyjaśnił, że Zamawiający uznała, że nie przedłożył dokumentu, o którym mowa
w pkt 7.4.5 SIWZ. W związku z powyższym Zamawiający na podstawie art. 26 ust. 3 PZP
wezwał Odwołującego do uzupełnienia dokumentacji. W odpowiedzi na wezwanie do
uzupełnienia dokumentów potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniu
wymaganych przez Zamawiającego dla reduktorów FM10, FM25 i FMS oferowanych w
ramach Części 1, 3, 4, 5, 7, 8, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16 i 17 Odwołujący przedłożył Krajową
Deklarację Zgodności wraz Aprobatą Techniczną nr AT/2015-03-03 wydanie 1/2015 dla
reduktorów do gazu FM i FMX na ciśnienie średnie do paliw gazowych wf PN-C- 04750:2011
z ustalonym ciśnieniem wyjściowym Pa równym 1,3 kPa lub 2,0 kPa przy ciśnieniu
wejściowym Pe w zakresie 0,01 MPa do 0,5 MPa, w odmianach:
FM10 o przepływie nominalnym gazu 10 m3/h,
FM25 o przepływie nominalnym gazu 25 m3/h,
FMS o przepływie nominalnym gazu 50 m3/h,
FMX o przepływie nominalnym gazu 60 m3/h,
W ocenie Odwołującego złożone przez niego dokumenty te są dokumentami równoważnymi
do krajowych certyfikatów zgodności wymaganych zgodnie z pkt. 7.4.5. SIWZ.
Odwołujący wskazał, że w chwili obecnej obowiązują dwa podstawowe typy dokumentów
określających cechy produktów przeznaczonych do stosowania w budownictwie: Polskie
Normy (PN) i Aprobaty Techniczne (AT). Polskie Normy Budowlane są ustalane i
aktualizowane przez Polski Komitet Normalizacyjny. Natomiast dla wyrobów nieujętych w
Polskich Normach oraz dla materiałów, których właściwości techniczne i użytkowe różnią się
istotnie od właściwości określonych w Polskiej Normie, producent musi uzyskać Aprobatę
Techniczną. Dotyczy to także reduktorów średniego ciśnienia, gdyż od 2013 r. nie istnieje
Polska Norma dotycząca tych urządzeń (Polska Norma obowiązująca w tym zakresie została
wycofana bez wznowienia).
Zgodnie z § 4 ust 3 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 r. w
sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu
znakowania ich znakiem budowlanym producent dokonuje oceny zgodności wg
następujących systemów: systemów 1 + oraz 1 (tj. wg systemów wymagających od
producenta uzyskania certyfikatu zgodności wyrobu, wydawanego przez jednostkę
certyfikującą) oraz systemów 2+, 2, 3 oraz 4 (tj. wg systemów polegających na deklarowaniu
zgodności wyrobu przez producenta). Zatem, w ocenie Odwołującego, czy produkt jest
zgodny z Polską Normą lub gdy takiej nie ma — z Aprobatą Techniczną, oraz czy może
zostać dopuszczony do obrotu, ocenia się jednym z dwóch systemów:
certyfikacją zgodności;
deklaracją zgodności.
Dalej Odwołujący wskazał, że zgodnie z Załącznikiem nr 1 (poz. 45) do Rozporządzenia
Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie sposobów deklarowania
zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanych
reduktory do gazu na ciśnienie średnie są zakwalifikowane do systemu 3 oceny zgodności,
czyli deklarowania zgodności wyrobu przez producenta na podstawie:
wstępnego badania typu,
zakładowej kontroli produkcyjnej.
Zgodnie więc z § 4 ust. 3 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia
2004 r. w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu
znakowania ich znakiem budowlanym na wyroby budowlane zakwalifikowane do systemu 3
oceny zgodności nie ma konieczności uzyskania krajowego certyfikatu zgodności.
Dokumentem równoważnym w tym wypadku, jest Krajowa Deklaracja Zgodności wraz z
Aprobatą Techniczną, które to dokumenty zostały przez Odwołującego złożone w toku
postępowania.
Odwołujący podkreślił, że na równoważność obu dokumentów, tj. certyfikatu zgodności lub
deklaracji zgodności wskazuje również M.G. w artykule „Zasady wprowadzania wyrobów
budowlanych do obrotu i powszechnego stosowania”, co znalazło szczególne
odzwierciedlenie w tabeli zamieszczonej na stronie 36. Dowód: artykuł wraz ze schematem
Taki sam pogląd, w ocenie Odwołującego, reprezentowany jest przez A.P., która w artykule
„Certyfikaty budowlane” wskazuje, że to, czy produkt jest zgodny w Polską Normą (lub gdy
takiej nie ma - z Aprobatą Techniczną), ocenia się jednym z dwóch systemów:
•
Certyfikacją zgodności — jest to procedura kontroli produktu, w wyniku której może
on otrzymać certyfikat na znak bezpieczeństwa, albo certyfikat zgodności z Polską Normą
lub Aprobatą Techniczną. Certyfikacja prowadzona jest przez jednostki niezależne od
dostawcy i odbiorcy wyrobu, akredytowane przez Polskie Centrum Badań i Certyfikacji
(PCBC);
•
Deklaracją zgodności — jest oświadczeniem producenta, że jego produkt jest zgodny
z Polską Normą bądź Aprobatą Techniczną.
Odwołujący wskazał dalej, że w myśl § 4 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia
11 sierpnia 2004 r. w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych
oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym producent wyrobu budowlanego przez
wystawienie krajowej deklaracji zgodności oświadcza, na swoją wyłączną odpowiedzialność,
ż
e wyrób jest zgodny ze specyfikacją techniczną (aprobatą techniczną). Zgodnie więc z w/w
przepisem w związku art. 4 Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych
wyrób, na który została wydana Aprobata Techniczna zostaje dopuszczony do obrotu i
stosowania na podstawie Krajowej Deklaracji Zgodności z Aprobatą.
Odwołujący wskazał, że reduktory FM10, FM25 i FMS oferowane przez niego, co również
wynika z treści Aprobaty Technicznej AT/2015-03-03 wydanie 1/2015, zostały
zakwalifikowane do systemu 3 oceny zgodności i mogły być wprowadzone do obrotu
towarowego oraz użyte przy wykonywaniu robót budowlanych na podstawie Krajowej
Deklaracji Zgodności, którą wydaje producent. Taka informacja została również umieszczona
w samej Aprobacie zarówno w jej wersji jednostronicowej, jak i w jej punkcie 6.1. Deklaracja
została przez Odwołującego jako producenta wydana i złożona w uzupełnieniu oferty. W
związku z powyższym w ocenie Odwołującego nie ma prawnej możliwości, aby na wyroby
zaoferowane przez Odwołującego wydane zostały dodatkowo krajowe certyfikaty zgodności
wydane przez uprawnione jednostki certyfikujące. Dowód: zeznania świadka Tadeusza
Dziedzica, opinia Instytutu Nafty i Gazu.
W ocenie Odwołującego pomimo spełnienia przez niego warunków udziału w postępowaniu,
poprzez przedłożenie dokumentu równoważnego do krajowego certyfikatu zgodności dla
oferowanych produktów, Zamawiający stwierdził, że Odwołujący nie przedstawił takiego
dokumentu. Odwołujący podkreślił, iż Zamawiający w żaden sposób nie odniósł się do
przedłożonych przez Odwołującego dokumentów, tak jakby Odwołujący nie przedstawił w
uzupełnieniu żadnych dokumentów, w tym krajowej deklaracji zgodności oraz aprobaty
technicznej dla oferowanych reduktorów.
W związku z powyższym, w ocenie Odwołującego, Zamawiający nie dokonał rzetelnego
badania i oceny całości oferty, a w konsekwencji naruszył art. 87 PZP i przyjął, że
Odwołujący nie wykazał spełnienia warunków udziału w postępowaniu w ramach wszystkich
części, na które złożył oferty. Zamawiający, w sytuacji gdy przedłożone przez Odwołującego
dokumenty wzbudziły wątpliwości co do tego, czy są one równoważne z krajowym
certyfikatem zgodności, powinien wezwać Odwołującego na podstawie art. 26 ust. 4 PZP do
złożenia dodatkowych wyjaśnień w tym zakresie, czego nie uczynił.
Z ostrożności procesowej Odwołujący wskazał, iż przepisy art. 26 ust. 3 i 4 PZP stanowią
oddzielne jednostki redakcyjne, co sugeruje, że oba tryby wezwania winny być stosowane
przez Zamawiającego odrębnie. Jeżeli w ocenie Zamawiającego jakieś dokumenty
przedłożone przez wykonawcę budzą wątpliwości, to powinien on wystąpić z wnioskiem o ich
wyjaśnienie, przy czym nie ma przeszkód, aby czynił to wielokrotnie. W przedmiotowej
sprawie Zamawiający wezwał Odwołującego jedynie do uzupełnienia dokumentów poprzez
złożenie krajowych certyfikatów zgodności dla oferowanych produktów, lub też dokumentów
równoważnych. Odwołujący uzupełnił swoją ofertę wyjaśniając, że przedłożone dokumenty
są dokumentami równoważnymi składając w tym zakresie jednocześnie wyjaśnienia. Jeśli
przedłożone dokumenty nadal wzbudzały wątpliwości Zamawiającego to powinien on
skorzystać z opcji przewidzianej w art. 24 ust. 4 PZP i umożliwić Odwołującemu dalsze
wyjaśnienia.
W konsekwencji, w ocenie Odwołującego, Zamawiający naruszył również art. 24 ust. 2 pkt 4
PZP poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i wykluczenie Odwołującego z postępowania w
sytuacji, gdy Odwołujący wykazał spełnienie wszystkich warunków udziału w postępowaniu
w ramach wszystkich części, na które złożył oferty. W tej sytuacji doszło również do
naruszenia art. 24 ust. 4 PZP, gdyż nie było podstaw do jego zastosowania i uznania oferty
Odwołującego za odrzuconą.
Odwołujący wskazał, że naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 2 i 5 PZP polegało zaś na tym, iż nie
było podstaw do odrzucenia oferty Odwołującego, a gdyż spełniała ona warunki wskazane w
SIWZ, oraz nie podlegała wykluczeniu. Zastosowanie więc tego przepisu w niniejszej
sprawie nie było uzasadnione. Ponadto, w ocenie Odwołującego, dokonanie oceny ofert i
wybór najkorzystniejszych z nich nastąpił z naruszeniem art. 91 ust. 1 PZP, gdyż nastąpiło to
z pominięciem ważnej oferty złożonej przez Odwołującego. Bezpodstawne odrzucenie zaś
oferty Odwołującego spowodowało nieuzasadnione zastosowanie art. 93 ust. 1 pkt 1 PZP i
unieważnienie postępowania w części nr 16 i 17 zamówienia.
Izba ustaliła co następuje:
Izba postanowiła dopuścić w poczet materiału dowodowego następujące dokumenty: (i)
SIWZ oraz ogłoszenie o zamówieniu na okoliczność ustalenia przedmiotu zamówienia oraz
warunków udziału w postępowaniu; (ii) ofertę Odwołującego na okoliczność ustalenia jej
treści; (iii) wezwanie Zamawiającego z dnia 20 stycznia 2016 r. skierowane do Odwołującego
oraz odpowiedź Odwołującego z dnia 26 stycznia 2016 r. na okoliczność ustalenia treści
wezwania oraz złożonych wyjaśnień i dokumentów; (iv) zawiadomienie o wyborze oferty
najkorzystniejszej z dnia 15 lutego 2016 r. na okoliczność ustalenia wyboru oferty
najkorzystniejszej; (v) zapytanie Zamawiającego z dnia 8 lutego 2016 skierowane do
Instytutu Nafty i Gazu – Państwowy Instytut Badawczy oraz odpowiedź Instytutu Nafty i Gazy
– Państwowy Instytut Badawczy z dnia 10 lutego 2016 r. na okoliczność ustalenia
równoważności krajowej deklaracji zgodności z krajowym certyfikatem zgodności.
Na podstawie powyższych dokumentów Izba ustaliła, że Zamawiający prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn. „Dostawa fabrycznie nowych
reduktorów ciśnienia gazu do 60m³/h dla Polskiej Spółki Gazownictwa sp. z o.o. w
Warszawie”.
Zamawiający podzielił przedmiot zamówienia na 17 części. Zgodnie z pkt 7.4.5 SIWZ w celu
wykazania spełnienia warunków udziału w postępowaniu, o których mowa w art. 22 ust. 1
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo Zamówień Publicznych (Dz. U. 2015.2164, j.t.) oraz
w celu potwierdzenia, że oferowane dostawy odpowiadają wymaganiom Zamawiającego
Wykonawca powinien załączyć do oferty m.in. aktualny krajowy certyfikat zgodności dla
każdego oferowanego typu reduktora pozwalający na znakowanie reduktora znakiem
budowlanym (zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 r.
w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu
znakowania ich znakiem budowlanym — Dz.U. nr 198, poz. 2041 ze zm.) lub w przypadku,
gdy przepisy prawa będą tego wymagały dokument pozwalający na oznaczenie reduktora
oznakowaniem zgodności „CE”, lub dokument równoważny.
Izba ustaliła, że pismem z dnia 20 stycznia 2016 r. Zamawiający zwrócił się do
Odwołującego w trybie art. 26 ust.3 ustawy Pzp do złożenia brakujących dokumentów
wynikających z pkt 7.4.5 SIWZ dla zaoferowanych w części 1, 3, 4, 5, 7, 8, 10, 11, 12, 13,
14, 15, 16 i 17 reduktorów FM10, FM 25, FMS.
Pismem z dnia 26 stycznia 2016 r. Odwołujący udzielił wyjaśnień i złożył dokumenty,
wskazując iż w pkt 7.4.5 SIWZ Zamawiający dopuścić możliwość składania dokumentów
równoważnych. W związku z tym Odwołujący złożył Krajową Deklarację Zgodności wraz z
Aprobatą techniczną nr AT/2015-03-03 jako dokumenty równoważne do aktualnego
krajowego certyfikatu zgodności.
Pismem z dnia 15 lutego 2016 r. Zamawiający poinformował wykonawców o wyborze ofert
najkorzystniejszych w poszczególnych częściach zamówienia. W części I, III, IV, V, VI, IX, X,
XI, XII, XIII zamówienia została wybrana oferta wykonawcy Heat Poland sp. z o.o., w części
II, VII – oferta wykonawcy Zakład Wytwórczy Urządzeń Gazowniczych „Intergaz”, zaś w
części VIII, XIV i XV oferta wykonawcy Elektrometal S.A. Zamawiający unieważnił
postępowanie w zakresie części XVI i XVII postępowania.
W dniu 3 marca 2016 r. Zamawiający wniósł odpowiedź na odwołanie wnoszą o oddalenie
podniesionych przez Odwołującego zarzutów.
Ponieważ odwołanie nie zawierało braków formalnych i wpis od niego został uiszczony –
podlegało rozpoznaniu przez Izbę.
Izba zważyła co następuje:
W pierwszej kolejności Izba ustaliła, że Odwołujący posiada interes we wniesieniu odwołania
w rozumieniu art. 179 ust. 1 ustawy Pzp wyłącznie w zakresie części 10, 11, 12, 14, 15, 16 i
17 zamówienia. Oferta Odwołującego została sklasyfikowana na miejscu pierwszym, co
oznacza, że w przypadku uznania, że Zamawiający naruszył przepisy Pzp oferta
Odwołującego mogłaby być uznana za najkorzystniejszą. Odwołujący może również ponieść
szkodę w postaci utraty korzyści finansowych wynikających z możliwości realizacji
zamówienia. Izba uznała, że Odwołujący nie wykazał, iż posiada interes we wniesieniu
odwołania w zakresie części 1, 3, 4, 5, 7 i 8. Oferta Odwołującego nie była ofertą
najkorzystniejszą w powyższych częściach zamówienia, zaś w treści odwołania Odwołujący
nie zakwestionował wyboru ofert wykonawców Heat Poland sp. z o.o., Zakładu Wytwórczego
Urządzeń Gazowniczych Intergaz sp. z o.o. oraz Elektrometal S.A. dokonanego przez
Zamawiającego.
W ocenie Izby odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. Wskazać należy, że zgodnie z art.
24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp zamawiający ma obowiązek wykluczyć z postępowania
wykonawców, którzy nie wykazali spełnienia warunków udziału w postępowania. Istota sporu
pomiędzy stronami sprowadzała się do rozstrzygnięcia czy Odwołujący wykazał spełnienie
warunku udziału w postępowaniu wskazanego w pkt 7.4.5 SIWZ.
Wskazać należy w pierwszej kolejności, że aby móc dokonać kwalifikacji działania
Odwołującego z punktu widzenia jego zgodności lub niezgodności z wymaganiami SIWZ,
konieczne jest wyjaśnienie sensu zapisów SIWZ, ustalenie właściwego ich rozumienia,
przypisaniu im odpowiedniego znaczenia. Innymi słowy konieczne jest dokonanie
interpretacji SIWZ. Zasada równego traktowania wykonawców w trakcie postępowania
przetargowego wymaga, aby postanowienia SIWZ były w pierwszej kolejności poddane
literalnej, językowej wykładani. Abstrahując od istniejącego w judykaturze podziału na
poszczególne kategorie wykładni językowej, na potrzeby niniejszego rozstrzygnięcia Izba
pod pojęciem wykładni językowej rozumie ustalenie znaczenia poszczególnych zwrotów
zawartych w spornym zapisie SIWZ poprzez nadanie im znaczenia potocznego (chyba, że
istnieją dostateczne racje przypisania poszczególnym zwrotom znaczenia odmiennego od
potocznego), uwzględniając definicje legalne, jakie ustawodawca zawarł w odpowiednich
aktach prawnych.
Dalej wskazać należy, że w pkt 7.4.5 SIWZ Zamawiający zawarł następujący warunek
udziału w postępowaniu: „W celu wykazania spełnienia warunków udziału w postępowaniu, o
których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo Zamówień
Publicznych (Dz. U. 2015.2164, j.t.) oraz w celu potwierdzenia, że oferowane dostawy
odpowiadają wymaganiom Zamawiającego Wykonawca powinien załączyć do oferty
aktualny krajowy certyfikat zgodności dla każdego oferowanego typu reduktora pozwalający
na znakowanie reduktora znakiem budowlanym (zgodnie z Rozporządzeniem Ministra
Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie sposobów deklarowania zgodności
wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym — Dz.U. nr 198,
poz. 2041 ze zm.) lub w przypadku, gdy przepisy prawa będą tego wymagały dokument
pozwalający na oznaczenie reduktora oznakowaniem zgodności „CE”, lub dokument
równoważny.”
Odwołujący powołując się na treść Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 11
sierpnia 2004 r. w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz
sposobu znakowania ich znakiem budowlanym — Dz.U. nr 198, poz. 2041 ze zm.) (dalej
„
Rozporządzenie w sprawie deklarowania zgodności”) argumentował, że krajowa
deklaracja zgodności jest dokumentem równoważnym do krajowego certyfikatu zgodności.
Odwołujący podnosił również, że przedłożona przez niego krajowa deklaracja zgodności dla
oferowanych reduktorów pozwala na oznaczenie ich znakiem budowlanym, a tym samym
spełniony jest wymóg wskazany w SIWZ.
Izba nie podziela argumentacji Odwołującego. Po pierwsze wskazać należy, że w
przywołanym postanowieniu SIWZ Zamawiający odwołał się do przepisów Rozporządzenia
w sprawie deklarowania zgodności. Rozporządzenie to zawiera legalną definicję krajowego
certyfikatu zgodności. Zgodnie z §2 ust. 3 krajowy certyfikat zgodności to dokument
wymagany do wydania krajowej deklaracji zgodności, wydany w trakcie oceny zgodności
przez akredytowaną jednostkę certyfikującą wyroby, potwierdzającą, że wyrób budowlany i
proces jego wytwarzania są zgodne ze specyfikacją techniczną tj. w Polską Normą wyrobu,
mniemającą statusu normy wycofanej, lub aprobatą techniczną. Dalej w §7 przywołanej
regulacji ustawodawca określił wymagania co do treści certyfikatu. Z kolei w §4
przywołanego rozporządzenia ustawodawca wskazał, że producent wyrobu budowlanego
poprzez wystawnie krajowej deklaracji zgodności oświadcza, na swoją wyłączną
odpowiedzialność, że wyrób jest zgodny ze specyfikacją techniczną. Nie ulega więc, w
ocenie Izby, wątpliwości, że ustawodawca w Rozporządzeniu w sprawie deklarowania
zgodności posługuje się dwoma odmiennymi rodzajami dokumentów (tj. krajowa deklaracja
zgodności oraz krajowy certyfikat zgodności). Nie ulega również, w ocenie Izby, wątpliwości,
ż
e w pkt 7.4.5 SIWZ Zamawiający odwołał się wyłącznie do jednego w powyższych
dokumentów tj. do krajowego certyfikatu zgodności. Wynika to z literalnej wykładni spornego
zapisu. Oznacza to, iż wykonawcy byli zobowiązani złożyć wraz z ofertą dokument, którego
legalna definicja została zawarta w Rozporządzeniu w sprawie deklarowania zgodności.
Dokument ten umożliwiać miał oznaczenie oferowanych produktów znakiem budowlanym.
Zapisy więc SIWZ nie budzą w ocenie Izby wątpliwości interpretacyjnych w powyższym
zakresie.
Dalej rozstrzygnięcia wymagało czy krajowa deklaracja zgodności może być uznana za
dokument równoważy do krajowego certyfikatu zgodności. W ocenie Izby brak jest podstaw
do przyjęcia równoważności ww. dokumentów, zaś sam Odwołujący nie przywołał żadnych
zasadnych argumentów, które pozwoliłyby Izbie na przyjęcie jego twierdzeń za prawdziwe.
Wskazać w tym zakresie należy, że opis warunków udziału w postępowaniu nie stanowi
opisu przedmiotu zamówieniu, do którego ma zastosowanie art. 29 ust. 3 ustawy Pzp. Żadna
norma prawna nie nakłada na zamawiającego zakazu opisu warunków udziału w
postępowaniu poprzez posłużenie się nazwami własnymi czy też dopuszczenie możliwości
powoływania się na dokumenty równoważne. Skoro tak, to tym bardziej brak jest przepisu
zobowiązującego zamawiającego do określenia zasad równoważności. Podkreślić jednakże
należy, że racjonalnie działający zamawiający powinien wskazać elementy równoważności
dopuszczając możliwość powoływania się na dokumenty równoważne na potwierdzenie
warunków udziału w postępowaniu. Zaniechanie w tym zakresie nie stanowi naruszenia
przepisów prawa. Jednakże opisanie zasad równoważności może uchronić zamawiających
przez zarzutem arbitralnej i nieobiektywnej oceny dokumentów składanych przez
poszczególnych wykonawców.
Za bezsporne uznać należy, że w omawianym stanie faktycznym Zamawiający zaniechał
wskazania elementów równoważności, poprzestając na stwierdzeniu „lub równoważne”.
Jednakże brak określenie tych elementów nie legitymizuje dowolności wykonawców w
określeniu parametrów równoważności, czego domaga się Odwołujący. Oceniając
równoważność winno się mieć na uwadze przedmiot zamówienia, uwarunkowania prawne
oraz obiektywne potrzeby zamawiającego związane z realizacją zamówienia. Zaś
Odwołujący jako podmiot powołujący się na równoważność złożonych dokumentów winien
wykazać, że mając na uwadze powyższe elementy, spełnia warunki udziału w postępowaniu.
Jak Izba wskazała powyżej, Rozporządzanie w sprawie deklarowania zgodności zawiera
definicję legalną krajowego certyfikatu zgodności. Wynika z niej m.in. iż certyfikat ten jest
wydawany przez akredytowaną jednostkę certyfikującą, a wiec podmiot niezależny od
producenta. Z kolei krajowa deklaracja zgodności to dokument, w którym producent
oświadcza na swoją wyłączoną odpowiedzialność, że wyrób jest zgodny ze specyfikacją
techniczną. Odmienność podmiotu wydające powyższe dwa dokumenty stanowi przeszkodę
do uznania je za dokumenty równoważne. Dokument bowiem równoważny to dokument
mający równą wartość, równe znaczenie. Nie sposób przyjąć, iż deklaracja zgodności jest
dokumentem równoważnym do certyfikatu zgodności, w sytuacji, gdy dokument ten
wystawiony jest przez producenta, nie zaś przez niezależną jednostkę zewnętrzną, z czym
mamy do czynienia w przypadku krajowego certyfikatu zgodności. Podkreślić należy za
Zamawiającym, że reduktory będące przedmiotem zamówienia są bardzo ważnym
elementem bezpieczeństwa w dostawie gazu do budynków. Biorąc pod uwagę przedmiot
zamówienia istotnym z punktu widzenia Zamawiającego jest zapewnienie odbiorcom paliwa
gazowego, poprzez stosowanie wysokiej jakości produktów. Dlatego też za obiektywnie
uzasadniony uznać należy wymóg Zamawiającego legitymowania się przez wykonawców
krajowym certyfikatem zgodności wydanym przez niezależną jednostkę akredytowaną, która
w sposób obiektywny i profesjonalny potwierdza jakość oferowanych przez wykonawców
produktów. W omawianym stanie faktycznym przyjęcie równoważności pomiędzy krajowym
certyfikatem zgodności oraz krajową deklaracją zgodności niweczyłoby dążenie
Zamawiającego do obiektywnego potwierdzenia jakość oferowanych produktów. Nie można
bowiem przypisać równej wartości, znaczenia dokumentom pochodzącym od dwóch tak
odmiennych podmiotów. Przyjęcie interpretacji zaproponowanej przez Odwołującego
stanowiłoby również naruszenie zasady równego traktowania wykonawców w postępowaniu
przetargowym. Wszyscy bowiem wykonawcy, z wyjątkiem Odwołującego, kierując się treścią
SIWZ oraz regulacjami prawnymi ponieśli dodatkowe koszty związane z uzyskaniem
krajowego certyfikatu zgodności, co miało wpływ na ostateczną cenę złożonych ofert.
Odwołujący zaś prezentując korzystną dla siebie interpretację „równoważności” dokumentów
kosztów takich uniknął, a tym samym miał możliwość zmniejszenia w sposób niezasadny
kosztów realizacji zamówienia. Wskazać również należy, że złożona przez Zamawiającego
opinia Instytutu Nafty i Gazu – Państwowy Instytut Badawczy w sposób jednoznaczny
potwierdza, że krajowy certyfikat zgodności oraz krajowa deklaracja zgodności nie są
dokumentami równoważnymi. Odwołujący zaś nie złożył Izbie dowodu przeciwnego.
Izba nie podziela stanowiska Odwołującego, iż kluczowym elementem spornego zapisu
SIWZ było wykazanie przez wykonawcę, że oferowany produkt jest znakowany znakiem
budowlanym. Wybiórcza interpretacja SIWZ dokonana przez Odwołującego nie może być
uznana za zasadną. Zamawiający bowiem posłużył się w pierwszej części spornego zapisu
SIWZ określonym pojęciem, zdefiniowanym przez ustawodawcę tj. „krajowym certyfikatem
zgodności”. Okoliczność, iż możliwość znakowania towaru znakiem budowanym jest możliwa
po wystawieniu krajowej deklaracji zgodności jest irrelewantna, w ocenie Izby. Zamawiający
nie posłużył się bowiem pojęciem „jakiegokolwiek dokumentu pozwalającego na znakowanie
znakiem budowlanym”, lecz konkretnym dokumentem zdefiniowanym w akcie prawnym. W
definicji tej ustawodawca określił podmiot uprawniony do wydania przedmiotowego
certyfikatu, którym nie może być sam producent, jak ma to miejsce w przypadku krajowej
deklaracji zgodności. W konsekwencji, wykonawca miał możliwość powoływania się na
dokument równoważny, o ile źródło jego pochodzenia będzie miało taką samą wartość jak w
przypadku krajowego certyfikatu zgodności tj. dokument taki będzie wystawiony przez
podmiot zewnętrzny, niezależny od producenta.
Podnoszona przez Odwołującego w treści odwołania prawna niemożliwość uzyskania
krajowego certyfikatu zgodności dla oferowanych reduktorów nie została w żaden sposób
Izbie wykazana. Niemożliwość ta nie wynika z żadnego postanowienia Rozporządzenia w
sprawie deklarowania zgodności, zaś jak słusznie wskazał Zamawiającego, możliwość
uzyskania certyfikatu wynika chociażby z art. 6 ust. 3 ustawy o systemie oceny zgodności
(Dz.U.2015.1918). Twierdzeniom Odwołującego zaprzeczają również dokumenty złożone
przez pozostałych wykonawców w postępowaniu, którzy wymagane krajowe certyfikaty
zgodności złożyli. Taką możliwość, w ocenie Izby, ma również Odwołujący, jednakże
musiałby poddać swoje produkty i proces ich wytwarzania ocenie jednostki akredytowanej i
podnieść w związku z tym dodatkowe koszty.
W ocenie Izby Zamawiający w sposób prawidłowy dokonał oceny dokumentów złożonych
przez Odwołującego i brak jest podstaw do stwierdzenie naruszenia art. 24 ust. 2 pkt 4
ustawy Pzp w zw. z art. 24 ust. 4 ustawy Pzp. W konsekwencji Izba uznała, że brak jest
podstaw do stwierdzenia naruszenia przez Zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 5 oraz art. 91
ust. 1 i art. 93 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp. Ponadto w ocenie Izby Zamawiający nie naruszył art.
26 ust. 4 ustawy Pzp. W ocenie Izby złożone przez Odwołującego dokumenty w odpowiedzi
na wezwanie Zamawiającego jak również treść wyjaśnień były wystarczające do podjęcia
przez Zamawiającego decyzji o braku wykazanie przez Odwołującego spełnienia warunków
udziału w postępowaniu.
Mając na uwadze powyższe Izba orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku na podstawie
art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp w zw. z § 3 pkt 1 i 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów
z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41,
poz. 238).
Przewodniczący:
………………………………