Sygn. akt KIO 317/16
KIO 320/16
KIO 327/16
KIO 328/16
WYROK
z dnia 22 marca 2016 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Jolanta Markowska
Luiza Łamejko
Izabela Kuciak
Protokolant: Rafał Komoń
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 marca 2016 r. w Warszawie odwołań wniesionych do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej:
A. w dniu 4 marca 2016 r. przez wykonawcę:
Apla Sp. z o.o., ul. Dąbrowskiego
207/225, 93-231 Łódź,
B. w dniu 4 marca 2016 r. przez wykonawcę:
Astaldi S.p.A. Via G.V. Bona 65, 00156
Rzym (Włochy),
C. w dniu 4 marca 2016 r. przez wykonawcę:
IDS-BUD S.A., ul. Grzybowska 87,
00-844 Warszawa,
D. w dniu 4 marca 2016 r. przez wykonawcę:
„Climatic” Sp. z o.o. Sp. k. Reguły,
ul. Żytnia 6, 05-816 Michałowice,
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego:
Gdański Uniwersytet Medyczny,
ul. M. Skłodowskiej-Curie 3 A, 80-210 Gdańsk,
przy udziale:
A. wykonawcy:
IDS-BUD S.A., ul. Grzybowska 87, 00-844 Warszawa zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 317/16, KIO 320/16,
po stronie odwołującego,
B. wykonawcy:
Mostostal Warszawa S.A., ul. Konstruktorska 11A, 02-673 Warszawa
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 320/16,
KIO 328/16 po stronie odwołującego,
C. wykonawcy:
Maquet Polska Sp. z o.o., ul. Osmańska 14, 02-823 Warszawa
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 328/16
po stronie odwołującego,
orzeka:
A. oddala odwołanie o sygn. akt KIO 317/16,
B. oddala odwołanie o sygn. akt KIO 320/16,
C. uwzględnia odwołanie o sygn. akt KIO 327/16 i nakazuje zamawiającemu:
1) dokonanie zmiany brzmienia pkt II.26 SIWZ, poprzez nadanie mu
następującej treści: „Wszelkie zapisy zawarte w dokumentacji
projektowej, przedmiarach robót, parametrach oraz w STWiOR
wskazujące na typ, znaki towarowe lub pochodzenie przedmiotu
zamówienia należy odczytywać wraz z wyrazami lub równoważne.
Nazwy własne są jedynie przykładowe - nie wskazują na konkretny
wyrób lub konkretnego producenta. Wykonawca, oferując przedmiot
równoważny do opisanego w specyfikacji, przedmiarach lub
dokumentacji projektowej, jest zobowiązany zachować równoważność
w zakresie parametrów użytkowych, funkcjonalnych, gabarytowych
i jakościowych oraz estetycznych, określonych przez Zamawiającego,
jako parametry równoważności - odpowiednio w dokumentacji
projektowej, specyfikacji bądź też w przedmiarach. Obowiązek
udowodnienia, że oferowane wyroby są równoważne spoczywa na
wykonawcy.”,
2) jednoznaczne określenie w dokumentacji projektowej, specyfikacji,
przedmiarach, STWiOR - parametrów równoważności odnoszących się
do
parametrów
użytkowych,
funkcjonalnych,
gabarytowych
i jakościowych oraz estetycznych - odpowiednio we wszystkich
miejscach ww. dokumentacji, w których określenie przedmiotu
zamówienia nastąpiło ze wskazaniem możliwości zaoferowania
wyrobów lub materiałów lub rozwiązań równoważnych.
D. oddala odwołanie o sygn. akt KIO 328/16,
2. kosztami postępowania obciąża odwołujących się
wykonawców:
Apla Sp. z o.o.,
ul. Dąbrowskiego 207/225, 93-231 Łódź, Astaldi S.p.A. Via G.V. Bona 65, 00156
Rzym (Włochy), „Climatic” Sp. z o.o. Sp. k. Reguły, ul. Żytnia 6, 05-816
Michałowice oraz
zamawiającego:
Gdański Uniwersytet Medyczny, ul. M.
Skłodowskiej-Curie 3 A, 80-210 Gdańsk, i:
2.1 zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
80 000 zł 00 gr
(słownie: osiemdziesiąt tysięcy złotych zero groszy), uiszczoną przez
odwołujących się, w tym:
A. kwotę
20 000 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy)
uiszczoną przez wykonawcę:
Apla Sp. z o.o., ul. Dąbrowskiego 207/225,
93-231 Łódź,
B. kwotę
20 000 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy)
uiszczoną przez wykonawcę:
Astaldi S.p.A. Via G.V. Bona 65, 00156
Rzym (Włochy),
C. kwotę
20 000 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy)
uiszczoną przez wykonawcę:
IDS-BUD S.A., ul. Grzybowska 87,
00-844 Warszawa,
D. kwotę
20 000 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy)
uiszczoną przez wykonawcę:
„Climatic” Sp. z o.o. Sp. k. Reguły,
ul. Żytnia 6, 05-816 Michałowice,
2.2 zasądza kwotę
10 800 zł 00 gr (słownie: dziesięć tysięcy osiemset złotych zero
groszy) od wykonawców:
Apla Sp. z o.o., ul. Dąbrowskiego 207/225, 93-231
Łódź, Astaldi S.p.A. Via G.V. Bona 65, 00156 Rzym (Włochy), „Climatic”
Sp. z o.o. Sp. k. Reguły, ul. Żytnia 6, 05-816 Michałowice na rzecz
zamawiającego:
Gdański Uniwersytet Medyczny, ul. M. Skłodowskiej-
Curie 3 A, 80-210 Gdańsk, stanowiącą koszty poniesione z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika, w tym:
A. kwotę
3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) od
wykonawcy:
Apla Sp. z o.o., ul. Dąbrowskiego 207/225, 93-231 Łódź,
B. kwotę
3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) od
wykonawcy:
Astaldi S.p.A. Via G.V. Bona 65, 00156 Rzym (Włochy),
C. kwotę
3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) od
wykonawcy:
„Climatic” Sp. z o.o. Sp. k. Reguły, ul. Żytnia 6, 05-816
Michałowice,
2.3 zasądza kwotę
20 000 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero
groszy) od zamawiającego:
Gdański Uniwersytet Medyczny, ul. M.
Skłodowskiej-Curie 3 A, 80-210 Gdańsk na rzecz wykonawcy: IDS-BUD
S.A., ul. Grzybowska 87, 00-844 Warszawa, stanowiącą koszty strony
poniesione z tytułu wpisu od odwołania
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2015, poz. 2164) na wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia -
przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu
Okręgowego w Gdańsku.
Przewodniczący: ……………...………
……………...………
……………...………
Sygn. akt KIO 317/16
Sygn. akt KIO 320/16
Sygn. akt KIO 327/16
Sygn. akt KIO 328/16
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający: Gdański Uniwersytet Medyczny w Gdańsku prowadzi postępowanie
o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na: „Budowę
Centrum Medycyny Nieinwazyjnej etap 1".
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE w dniu
23 lutego 2016 r. pod numerem 2016/S 037-059576. Specyfikacja Istotnych Warunków
Zamówienia została udostępniona przez Zamawiającego na jego stronie internetowej w dniu
23 lutego 2016
r. Zmiana SIWZ w zakresie warunków udziału w postępowaniu w zakresie
zdolności ekonomicznych i finansowych został ogłoszona w dniu 3 marca 2016 r.
i zamieszczona na stronie internetowej Zamawiającego.
KIO 317/16
Wykonawca Apla Sp. z o.o. z siedzibą w Łodzi wniósł odwołanie wobec treści
ogłoszenia o zamówieniu oraz postanowień specyfikacji istotnych warunków zamówienia
w zakresie ukształtowania opisu sposobu spełniania warunków udziału w postępowaniu
w sposób naruszający obowiązujące przepisy prawa. Odwołanie odnosi się zarówno do
pierwotnego brzmienia warunków udziału w postępowaniu podanego w SIWZ i ogłoszeniu
o zamówieniu, jak i do brzmienia warunków po zmianie SIWZ z dnia 3 marca 2016 r.
Odwołujący wyjaśnił, że jako podmiot zdolny do realizacji zamówienia, poprzez
niezgodnie z przepisami prawa ukształtowanie przez Zamawiającego treści SIWZ w zakresie
warunków udziału w postępowaniu oraz opisu sposobu spełniania warunków udziału, został
pozbawiony możliwości złożenia ważnej oferty, a w konsekwencji potencjalnie zawarcia
umowy. Wadliwe sformułowanie zapisów SIWZ narusza zasadę uczciwej konkurencji
i uniemożliwia udział w postępowaniu podmiotom w pełni zdolnym do realizacji zamówienia.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu ukształtowanie w SIWZ (wraz ze zmianą z dnia
3 marca 2016 r.) warunków udziału w postępowaniu i opisu sposobu ich spełniania w sposób
naruszający zasadę uczciwej konkurencji (art. 7 ust. 1 Pzp) i zasady określone w art. 22 ust.
1, 4 i 5 Pzp. Odwołanie dotyczy czynności Zamawiającego polegających na:
naruszającym art. 7 ust. 1 i art. 22 ust. 1, 4 i 5 Pzp ukształtowaniem warunków
udziału w postępowaniu oraz opisu sposobu spełniania warunków udziału
w postępowaniu, w nasępującym zakresie;
a) warunek i opis sposobu oceny spełniania warunku udziału w postępowaniu,
w zakresie sytuacji ekonomicznej i finansowej określony w pkt. III.2.2) ogłoszenia
o zamówieniu oraz w pkt IV ppkt 1.4 lit. c) SIWZ, zobowiązujący wykonawcę do
wykazania się: „wskaźnikiem bieżącej płynności finansowej na koniec każdego roku
obrotowego większym bądź równym 1,40 w ostatnich 3 latach";
b)
warunek i opis sposobu oceny spełniania warunku udziału w postępowaniu
w zakresie sytuacji ekonomicznej i finansowej określony w pkt. III.2.2) ogłoszenia
o zamówieniu oraz w pkt IV ppkt 1. 4 lit. d) SIWZ, o treści: „Wykonawca musi
wykazać, że osiągnął łączne przychody netto nie mniejsze niż 500 min zł w każdym
z ostatnich 3 lat obrotowych na podstawie „Rachunku zysków i strat", pozycje:
„Przychód netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów" lub „Przychód netto
ze sprzedaży i zrównane z nim" w związku z zapisem zamieszczonym pod pkt d): „W
przypadku Wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie wymagania te
musi spełniać przynajmniej jeden uczestnik Konsorcjum",
c) warunek i opis sposobu oceny spełniania warunku sformułowany w ramach zmiany
SIWZ z dnia 3 marca 2016 r., w zakresie Rozdziału IV ust. 1 pkt 4 ) lit. c) SIWZ
zobowiązujący wykonawcę do wykazania iż: „osiągnął łączne przychody netto nie
mniejsze niż 500 mln zł. w każdym z ostatnich 3 lat obrotowych na podstawie
„Rachunku zysków i strat", pozycje: „Przychód netto ze sprzedaży produktów,
towarów i materiałów" lub „Przychód netto ze sprzedaży i zrównane z nim" oraz
wykazał się wskaźnikiem bieżącej płynności, finansowej na koniec każdego roku
obrotowego większym bądź równym 1,40 w ostatnich 3 latach" w związku z zapisem
zamieszczonym pod pkt c): „W przypadku Wykonawców wspólnie ubiegających się
o zamówienie wymagania określone w pkt. 4) c) spełniać musi przynajmniej jeden
uczestnik Konsorcjum".
Odwołujący zarzucił naruszenie art. 7 ust. 1 i art. 22 ust. 1, 4 i 5 Pzp,
poprzez
ukształtowanie opisu sposobu spełniania warunków udziału w postępowaniu w sposób
naruszający uczciwą konkurencję, niezwiązany i nieproporcjonalny do przedmiotu
zamówienia oraz uniemożliwiający prawidłowe zweryfikowanie zdolności wykonawcy do
należytego
wykonania
zamówienia,
a
tym
samym
uniemożliwiający
udział
w postępowaniu podmiotom zdolnym do wykonania zamówienia.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania oraz nakazanie Zamawiającemu
dokonania modyfikacji treści zaskarżonych zapisów zawartych:
- w pkt. III.2.2) ogłoszenia o zamówieniu oraz w pkt IV ppkt 1. 4) c) SIWZ, poprzez
anulowanie dotychczasowej treści i nadanie mu brzmienia:
„wykazał się wskaźnikiem
bieżącej płynności finansowej na koniec każdego roku obrotowego większym bądź równym
1,40 w ostatnich 3 latach. W przypadku wykonawców wspólnie ubiegających się
o zamówienie wystarczające dla potwierdzenia spełnienia wskazanego warunku będzie
wykazanie wymaganej płynności finansowej przez minimum jednego z wykonawców
wspólnie ubiegających się o zamówienie (członków Konsorcjum)",
- w pkt. III.2.2) ogłoszenia o zamówieniu oraz w pkt IV ppkt 1. 4 lit. d) SIWZ, poprzez
anulowanie dotychczasowej treści i nadanie mu brzmienia:
„Wykonawca musi wykazać,
ż
e osiągnął łączne przychody netto nie mniejsze niż 300 mln zł w każdym z ostatnich 3 lat
obrotowych na podstawie „Rachunku zysków i strat”, pozycje: „Przychód netto ze sprzedaży
produktów, towarów i materiałów” lub „Przychód netto ze sprzedaży i zrównane z nim” oraz
nadanie brzmienia zapisowi zamieszczonemu pod lit. d):
„W przypadku Wykonawców
wspólnie ubiegających się o zamówienie przychody netto poszczególnych wykonawców
podlegają sumowaniu, co oznacza, iż wymagania określone w pkt 4) d) wykonawcy muszą
spełniać łącznie."
- w zmianie SIWZ z dnia 3 marca 2016 r., w zakresie Rozdziału IV ust. 1 pkt 4 lit. c) SIWZ,
poprzez anulowanie jej treści, rozdzielenie warunku na dwa podpunkty i nadanie im
następującego brzmienia:
- pkt IV ppkt 1. 4 lit. c) SIWZ - „wykazał się wskaźnikiem bieżącej płynności finansowej na
koniec każdego roku obrotowego większym bądź równym 1,40 w ostatnich 3 latach.
W przypadku wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie wystarczające dla
potwierdzenia spełnienia wskazanego warunku będzie wykazanie wymaganej płynności
finansowej przez minimum jednego z wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie
(członków Konsorcjum)"
- pkt IV ppkt 1. 4 lit. d) SIWZ -
„Wykonawca musi wykazać, że osiągnął łączne przychody
netto nie mniejsze niż 300 mln zł w każdym z ostatnich 3 lat obrotowych na podstawie
„Rachunku zysków i strat", pozycje: „Przychód netto ze sprzedaży produktów, towarów i
materiałów" lub „Przychód netto ze sprzedaży i zrównane z nim" - nadanie następującego
brzmienia zapisowi zamieszczonemu pod pkt d):
„W przypadku Wykonawców wspólnie
ubiegających się o zamówienie przychody netto poszczególnych wykonawców podlegają
sumowaniu, co oznacza, iż wymagania określone w pkt 4) d) wykonawcy muszą spełniać
łącznie."
Zarzuty naruszenia art. 7 ust. 1 i art. 22 ust. 1. 4 i 5 Pzp, w zakresie ukształtowania
w SIWZ. ogłoszeniu o zamówieniu oraz zmianie SIWZ z dnia 3 marca 2016 r. warunków
udziału w postępowaniu oraz opisu sposobu ich spełniania.
Odwołujący podniósł, że w przedmiotowym postępowaniu mamy do czynienia
z ograniczeniem dostępu do zamówienia wykonawcom, którzy posiadają w pełni możliwość
prawidłowego, należytego zrealizowania zamówienia.
Mimo, iż Zamawiający ma szerokie kompetencje dotyczące sposobu opisu spełniania
warunku udziału w postępowaniu, to zgodnie z art. 22 ust. 4 Pzp, opis sposobu dokonania
oceny spełniania warunków powinien być związany oraz proporcjonalny do przedmiotu
zamówienia. Pierwsza z tych przesłanek oznacza, że taki opis powinien być dokonany
z uwzględnieniem celu jakiemu ma służyć, tj. wyłonienia wykonawcy, który daje rękojmię
należytego wykonania zamówienia, jak również powinien być adekwatny do przedmiotu
zamówienia (tak wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 9 sierpnia 2011 r. sygn. akt KIO
1632/11). Proporcjonalność warunku, zgodnie z orzecznictwem KIO, oznacza natomiast
bezpośrednie nawiązanie do zdolności wykonawcy do wykonania całego zakresu
zamówienia (tak wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 9 kwietnia 2013 r., sygn. akt KIO
720/131). Nieproporcjonalność warunku zachodzi zatem w sytuacji, gdy zostanie zachwiana
równowaga pomiędzy interesem zamawiającego w uzyskaniu rękojmi należytego wykonania
zamówienia a interesem wykonawców, którzy w wyniku sformułowania nadmiernych
wymagań mogą zostać wyeliminowani z postępowania. Zgodnie z art. 22 ust. 5 Pzp, celem
ww. warunków i sposobu dokonania oceny ich spełnienia jest zweryfikowanie zdolności
wykonawcy do należytego wykonania udzielonego zamówienia.
W ocenie Odwołującego wymagania określone w kwestionowanych opisach sposobu
oceny
warunków
udziału
w
postępowaniu,
należy
uznać
za
nieuzasadnione
i nieproporcjonalne. I tak:
Warunek i opis sposobu oceny warunku udziału w postępowaniu, w zakresie sytuacji
ekonomicznej i finansowej określony w pkt. III.2.2) ogłoszenia o zamówieniu oraz w pkt IV
ppkt 1. 4 lit. c) SIWZ.
Warunek w obecnym brzmieniu: „Wykonawca musi wykazać się wskaźnikiem
bieżącej płynności finansowej na koniec każdego roku obrotowego większym
bądź równym
1,40 w ostatnich 3 latach" jest sformułowany w sposób nieprecyzyjny i budzący wątpliwości
interpretacyjne. Z treści warunku nie można bowiem wprost wyczytać, czy w przypadku
konsorcjum wystarczające dla spełnienia tego warunku jest wykazanie wymaganej płynności
finansowej przez minimum jednego z członków konsorcjum czy też wskazaną płynność
zobowiązani są wykazać wszyscy członkowie konsorcjum. Zdaniem Odwołującego, jedyne
zgodne z ustawą jest rozumienie powyższego warunku, oznaczające, iż wystarczające dla
potwierdzenia jego spełnienia jest wykazanie wymaganej płynności finansowej przez
minimum jednego z członków Konsorcjum. Odmienne rozumienie warunku skutkowałoby
naruszeniem zasady uczciwej konkurencji ustanowionej w art. 7 ust. 1 Pzp i ograniczyłoby
dostęp do zamówienia wykonawcom w pełni będącym w stanie je wykonać.
Warunek i opis sposobu oceny warunku udziału w postępowaniu, w zakresie sytuacji
ekonomicznej i finansowej określony w pkt. III.2.2) ogłoszenia o zamówieniu oraz w pkt IV
ppkt 1. 4 lit. d) SIWZ.
Zgodnie z opisem sposobu oceny wskazanego warunku wykonawca musi wykazać,
ż
e osiągnął łączne przychody netto nie mniejsze niż 500 mln zł w każdym z ostatnich 3 lat
obrotowych na podstawie „Rachunku zysków i strat", pozycje: „Przychód netto ze sprzedaży
produktów, towarów i materiałów" lub „Przychód netto ze sprzedaży i zrównane z nim".
Dodatkowo Zamawiający zastrzegł, iż w przypadku wykonawców wspólnie ubiegających się
o zamówienie wymaganie powyższe musi spełniać przynajmniej jeden uczestnik konsorcjum.
Jest to niezgodne z art. 7 ust. 1 i art. 22 ust. 1, 4 i 5 Pzp. Ideą, jaka przyświecała
ustawodawcy wprowadzającemu możliwość wzięcia udziału w postępowaniu podmiotom
działającym wspólnie, było rozszerzenie kręgu podmiotów i zwiększenie konkurencji
w postępowaniu, poprzez możliwość kumulowania potencjałów kilku podmiotów. Odnosząc
powyższe do omawianego warunku, w przypadku Konsorcjum wystarczające dla jego
potwierdzenia powinno więc być wykazanie osiągnięcia wymaganych przychodów przez
jednego, kilku lub wszystkich członków Konsorcjum łącznie.
Potwierdza to m.in. wyrok
Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 24.02.20115 r. (sygn. III SA/Kr
1992/14), w którym czytamy m.in. „Odnosząc się do drugiego zarzutu podkreślić należy,
ż
e IZ RPO prawidłowo wskazała, że zapis rozdziału X pkt 5 SIWZ, zgodnie z którym, aby
Zamawiający uznał, że konsorcjum spełnia postawione przez niego warunki udziału
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, dokumenty wymienione w tym
rozdziale musiały zostać złożone przez każdego z konsorcjantów jest sprzeczne z ideą
konsorcjum, które jest tworzone w celu łączenia potencjału technicznego, osobowego,
ekonomicznego i finansowego w ubieganiu się o udzielenie zamówienia publicznego.
Powyższe potwierdza także orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej, w tym wyrok z dnia 17
maja 2010 r. (sygn. akt KIO/UZP 733/10), wyrok z dnia 23 lipca 2010 r. (sygn. akt KIO/UZP
Omawiany opis sposobu oceny spełnienia warunku stoi w sprzeczności z art. 22 ust.
4 Pzp, który wymaga by opis oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu był
proporcjonalny do przedmiotu zamówienia i z nim związany. Adekwatność opisu do
przedmiotu zamówienia musi polegać na dostosowaniu kryteriów oceny do skali, zakresu,
złożoności, rodzaju, a także wartości zamówienia. Nie można przy tym mylić adekwatności
z tożsamością. Instrumentem zapobiegającym powyższej nieprawidłowości jest wymóg
proporcjonalności opisu do przedmiotu zamówienia. Opis jest proporcjonalny jeśli może mu
sprostać każdy wykonawca zdolny do wykonania zamówienia. Zamawiający jest
zobowiązany precyzyjnie powiązać dokonany opis z charakterem zamówienia i celami jakim
będzie ono służyło. Zamawiający powinien wymagać od wykonawców jedynie tego, co
faktycznie jest niezbędne do realizacji konkretnego zamówienia.
W przypadku niniejszego postępowania wymaganie, aby wykonawca wykazał,
ż
e osiągnął łączne przychody netto nie mniejsze niż 500 mln zł w każdym z ostatnich 3 lat
obrotowych, nie jest ani proporcjonalny, ani związany z przedmiotem zamówienia. Szacunki
wskazują, iż wartość zamówienia nie powinna przekroczyć 350 mln zł., a więc około 150-200
mln złotych rocznie, w związku z czym wymóg postawiony przez Zamawiającego należy
uznać za znacząco wygórowany.
Ponadto, odnośnie sytuacji ekonomicznej i finansowej wykonawców Zamawiający
postawił w SIWZ aż cztery wymogi. Oprócz dwóch omówionych w odwołaniu warunków,
Zamawiający wymaga, aby wykonawcy przedłożyli opłaconą polisę OC z sumą gwarancyjną
nie mniejszą niż 100 mln. zł oraz informację z banku lub spółdzielczej kasy
oszczędnościowo-kredytowej potwierdzającą wysokość posiadanych środków finansowych
i/lub zdolność kredytową na kwotę co najmniej 200 mln zł. Już na podstawie tych dwóch
współczynników Zamawiający jest w stanie w pełni zweryfikować zdolność finansową
wykonawcy do realizacji zamówienia. Dodatkowe wymaganie przychodu netto o tak
zawyżonej wartości oraz płynności finansowej na tak wysokim poziomie nie jest uzasadnione
ż
adną realną potrzebą związaną z realizacją zamówienia, ani jego wartością. Przy
płatnościach częściowych, jakie założył w projekcie umowy Zamawiający są to wymagania
nadmierne i w sposób nieuzasadniony ograniczające uczciwą konkurencję oraz dostęp do
zamówienia podmiotom w pełni zdolnym do jego realizacji.
Odwołujący wniósł o obniżenie ww. wymagań tak, aby dla potwierdzenia warunku
wystarczające było, by wykonawca (a w przypadku wykonawców występujących wspólnie
wszyscy wykonawcy tworzący konsorcjum łącznie) wykazał, że osiągnął łączne przychody
netto nie mniejsze niż 300 mln zł w każdym z ostatnich 3 lat obrotowych na podstawie
„Rachunku zysków i strat", pozycje: „Przychód netto ze sprzedaży produktów, towarów
i materiałów" lub „Przychód netto ze sprzedaży i zrównane z nim".
Warunek i opis sposobu oceny warunku sformułowany w ramach zmiany SIWZ
dokonanej w dniu 3 marca 2016 r., w Rozdziale IV ust. 1 pkt 4 lit. c) SIWZ zobowiązujący
wykonawcę do wykazania, iż: „osiągnął łączne przychody netto nie mniejsze niż 500 mln zł w
każdym z ostatnich 3 lat obrotowych na podstawie „Rachunku zysków i strat", pozycje:
„Przychód netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów" lub „Przychód netto ze
sprzedaży i zrównane z nim" oraz wykazał się wskaźnikiem bieżącej płynności, finansowej
na koniec każdego roku obrotowego większym bądź równym 1,40 w ostatnich 3 latach" w
związku z zapisem zamieszczonym pod pkt c): „W przypadku Wykonawców wspólnie
ubiegających się o zamówienie wymagania określone w pkt. 4) c) spełniać musi przynajmniej
jeden uczestnik Konsorcjum".
Odwołujący podkreślił, że wątpliwości co do zgodności z przepisami prawa opisanych
w SIWZ warunków pogłębiły się w wyniku dokonanej przez Zamawiającego w dniu 3 marca
2016 r. zmiany SIWZ. Warunki te, jako wzbudzające wątpliwości interpretacyjne, stały się
przedmiotem pytań wykonawców. W ramach odpowiedzi, Zamawiający dokonał zmiany
SIWZ, która nie zadośćuczyniła wnioskom wykonawców. Warunek w brzmieniu po zmianie,
w sposób jeszcze bardziej dotkliwy narusza zasadę uczciwej konkurencji oraz ogranicza
dostęp do zamówienia. W przypadku wykonawców występujących wspólnie, przynajmniej
jeden z nich musi samodzielnie wykazać, iż posiada zarówno łączne przychody netto nie
mniejsze niż 500 mln zł w każdym z ostatnich 3 lat obrotowych, jak i wskaźnik bieżącej
płynności finansowej na koniec każdego roku obrotowego większy bądź równy 1,40
w ostatnich 3 latach. Takie sformułowanie warunku stoi w sprzeczności z ideą wspólnego
występowania wykonawców, tworzenie konsorcjum praktycznie traci swój cel i sens.
Zamawiający dokonując powyższej zmiany stoi w sprzeczności nie tylko z art. 7 ale również
art. 22 ust. 1, 4 i 5 Pzp. Warunek jest nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia.
W odniesieniu do wskaźnika bieżącej płynności finansowej wystarczającym jest jeśli
minimum jeden z wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
publicznego wykaże jego spełnienie. Natomiast w przypadku wymogu posiadania
określonego przychodu netto,
przychód ten powinien podlegać sumowaniu i odnosić się
łącznie do wszystkich wykonawców występujących wspólnie.
Wymaganie, aby wykonawca wykazał że osiągnął łączne przychody netto nie
mniejsze niż 500 mln zł. w każdym z ostatnich 3 lat obrotowych nie jest ani proporcjonalne,
ani związane z przedmiotem zamówienia i powinno zostać obniżone do wartości 300 mln zł.
Uzasadnia to zarówno wartość przedmiotu zamówienia, jak i sposób dokonywania płatności
określony w SIWZ.
Wykonawca
IDS-BUD S.A., z siedzibą w Warszawie zgłosił przystąpienie do
postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 317/16 po stronie odwołującego,
Wykonawca Budimex S.A. z siedzibą w Warszawie zgłosił przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie odwołującego, a następnie pismem z dnia 17 marca
2016 r. cofnął swoje przystąpienie do ww. sprawy o sygn. akt KIO 317/16.
KIO 320/16
Odwołujący Astaldi S.p.A. z siedzibą w Rzymie wniósł odwołanie wobec treści
ogłoszenia o zamówieniu i specyfikacji istotnych warunków zamówienia, wskazując na
naruszenie zasady konkurencyjności i przejrzystości, mających zastosowanie w prawie
zamówień publicznych oraz wynikających z tych zasad przepisów dotyczących sporządzenia
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, odnoszących się do sporządzania opisu
przedmiotu zamówienia, opisu sposobu obliczenia ceny oferty. Zdaniem Odwołującego,
postanowienia SIWZ zostały sformułowane w sposób niepełny, często niezrozumiały,
a niekiedy wręcz wadliwy i sprzeczny ze sobą, uniemożliwiając złożenie prawidłowych
i konkurencyjnych ofert. W zakresie modyfikacji wymagań SIWZ z dnia 3 marca 2016 r.,
w zakresie dokumentów dla spełnienia warunków udziału odnoszących się do warunku
zdolności ekonomiczno-finansowej, zmienione wymagania stanowią naruszenie ustawy Pzp
oraz rozporządzenia w sprawie rodzajów dokumentów, w sposób uniemożliwiający ubieganie
się o zamówienie przez Odwołującego.
Powyższe powoduje, że interes prawny Odwołującego został naruszony, poprzez
brak możliwości ubiegania się o zamówienie i w konsekwencji uzyskania tego zamówienia.
Odwołujący podniósł, że działania Zamawiającego naruszają przepisy art. 7 ust 1
Pzp, art 22 ust 1 pkt 5 Pzp, art 25 ust 1 Pzp, art 29 ust 1 i 2 Pzp, art 31 ust. 1 Pzp, art. 33 ust
1 pkt 1 Pzp, art 36 ust 1 pkt 6,10,12 Pzp i wniósł o nakazanie zmiany treści SIWZ w sposób
wskazany w odwołaniu.
I.
Wymaganie dotyczące sposobu spełnienia warunku udziału w postępowaniu
w zakresie sytuacji ekonomicznej i finansowej.
Zgodnie z pierwotnym brzmieniem SIWZ w zakresie warunku udziału w postępowaniu
dotyczącego sytuacji ekonomicznej i finansowej dla wykazania spełnienia warunków
Zamawiający wymaga wykazania się:
- wskaźnikiem bieżącej płynności finansowej na koniec każdego roku obrotowego większym
bądź równym 1,40 w ostatnich 3 latach oraz
- osiągnięciem łącznych przychodów netto nie mniejszych niż 500 mln zł w każdym
z ostatnich 3 lat obrotowych na podstawie „Rachunku zysków i strat" pozycje: „Przychód
netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów" lub „Przychód netto ze sprzedaży i
zrównane z nimi".
Zamawiający wymagał w SIWZ - Rozdział V ust 1 pkt 6) - złożenia wraz z ofertą
dokumentów oraz informacji takich jak:
- „sprawozdanie finansowe łącznie z opinią biegłego rewidenta o ile podlega ono badaniu
zgodnie z przepisami o rachunkowości. W przypadku Wykonawców niezobowiązanych do
sporządzania sprawozdania finansowego - inne dokumenty określające obroty oraz
zobowiązania i należności - za okres nie dłuższy niż ostatnie 3 lata obrotowe, a jeżeli okres
prowadzenia działalności jest krótszy - za ten okres. Wskaźnik bieżącej płynności finansowej
oraz przychody netto należy wpisać w formularz oferty - załącznik nr 1 do SIWZ”.
Zamawiający, udzielając wyjaśnień na pytanie wykonawcy z dnia 3 marca 2016 r.
dotyczące powyższych dokumentów dokonał zmiany SIWZ w Rozdziale IV ust. 1 pkt 4)
SIWZ, żądając w celu potwierdzenia spełnienia powyższego warunku przedłożenia
sprawozdań finansowych łącznie z opinią biegłego rewidenta o ile podlega ono badaniu
zgodnie z przepisami o rachunkowości „[…] za lata 2013, 2014 i 2015. Z uwagi na uzyskanie
opinii biegłego rewidenta odnośnie sprawozdania za 2015 r. do dnia 30.06.2016 r.
dokumentem spełniającym wymagania, określone w pkt 4 c) będzie sprawozdanie finansowe
za 2015 rok bez opinii biegłego rewidenta.” Powyższe zostało potwierdzone w odpowiedzi
Zamawiającego na pytanie nr 8 do treści SIWZ.
Zmodyfikowane wymaganie oznacza brak możliwości ubiegania się o zamówienie
Odwołującego (i innych wykonawców), pomimo że spełnia warunki udziału w postępowaniu.
Powyższe wymaganie jest niezgodne z § 1 ust. 1 pkt 9 rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać
zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (poz.
231), zgodnie z którym Zamawiający ma prawo wymagać „sprawozdania finansowego albo
jego części, a jeżeli podlega ono badaniu przez biegłego rewidenta zgodnie z przepisami
o rachunkowości, również z opinią odpowiednio o badanym sprawozdaniu albo jego części,
a w przypadku wykonawców niezobowiązanych do sporządzania sprawozdania finansowego
innych dokumentów określających obroty oraz zobowiązania i należności - za okres nie
dłuższy niż ostatnie trzy lata obrotowe, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy -
za ten okres”.
Zamawiający, poprzez wymóg dołączenia sprawozdania za konkretne lata
kalendarzowe, w tym 2015 r., powoduje ograniczenie dostępu do udziału w postępowaniu
wykonawcom, dla których obowiązki dotyczące sprawozdawczości mają inne czasookresy
niż we wskazanych w SIWZ po zmianie datach. W tym właśnie celu ustawodawca
w ww. rozporządzeniu nie zrównał lat obrotowych z kalendarzowymi.
W tej sytuacji zmiana powoduje brak możliwości złożenia przez Odwołującego
sprawozdania za rok 2015 - bowiem dla niego obowiązek sprawozdawczy (bez badania
przez biegłego) za ostatni rok obrotowy to dzień 30.04.2016 r. Ostatni rok obrotowy objęty
obowiązkiem sprawozdawczym i dostępnością sprawozdania to na dzień składania ofert
(aktualnie po zmianie z 3.03.2016 r. -1.04.2016 r.) rok 2014. Dodatkowo Odwołujący
podniósł, że w aktualnym brzmieniu, SIWZ jest wewnętrznie sprzeczna w zakresie warunku
udziału w postępowaniu (3 lata obrotowe) z dokumentem w postaci sprawozdania (za lata
Odwołujący wniósł o usunięcie modyfikacji SIWZ w zakresie wskazanego powyżej
wymagania dotyczącego obowiązku dostarczenia sprawozdań wraz z badaniem
sprawozdania za określone lata, bowiem powyższe nie uwzględnia indywidualnego dla
każdego z wykonawców obowiązku w zakresie sprawozdawczości oraz narusza ww. przepis
rozporządzenia.
II.
Żądanie Zamawiającego zawarte w SIWZ dotyczące obowiązku sporządzenia oraz
złożenia wraz z ofertą kosztorysów ofertowych.
Zamawiający wymaga złożenia przez wykonawców ubiegających się o zamówienie
kosztorysów ofertowych, wskazując w pkt 24 SIWZ, z treści którego wynika, że na etapie
złożenia oferty i oceny ofert nie będzie w żaden sposób brany pod uwagę kosztorys
ofertowy, bowiem będzie on miał jedynie charakter pomocniczy przy rozliczaniu i ocenie
stopnia zaawansowania robót. Powyższe potwierdza przyjęty sposób rozliczenia robót na
etapie realizacji zamówienia opisany we wzorze umowy zawartym w SIWZ.
Zatem, Zamawiający nie przewiduje procesu badania treści kosztorysów w kontekście
zgodności z SIWZ, a w konsekwencji odrzucania oferty w sytuacji gdyby treść kosztorysów
okazała się niezgodna z SIWZ. Zamawiający nie przekazuje bowiem w SIWZ precyzyjnych
przedmiarów odpowiadających dokumentacji projektowej, stwierdzając, że również i one
pełnią wyłącznie rolę pomocniczą dla wykonawców do sporządzenia kosztorysów
ofertowych. Zamawiający wskazał w pkt 24, że wykonawca ma prawo dopisywać pozycje,
zmieniać obmiary, podstawy wyceny w składanych kosztorysach.
W tych okolicznościach - na etapie składania ofert kosztorysy nie są dokumentami
niezbędnymi dla oceny ofert i jako takie są zbędne, skoro nie pełnią żadnej funkcji
w procesie oceny i porównania ofert.
Zamawiający przewidział wynagrodzenie o charakterze ryczałtowym, co wprost
potwierdza brzmienie § 12 Wzoru umowy. W zakresie etapowania płatności, umowa
przewiduje w § 13, że rozliczenie wynagrodzenia następować będzie na podstawie faktur
VAT wystawianych w cyklach miesięcznych, za roboty prawidłowo wykonane, według
procentowego zaawansowania robót i zgodnie z Harmonogramem, wg stanu na dzień
sporządzenia Protokołu Zaawansowania Robót, którego dotyczy lub Protokołu Odbioru
Końcowego Robót Budowlanych.
Żą
danie sporządzenia i załączenia do oferty kosztorysów ofertowych stanowi zatem
wymaganie, które narusza zasadę proporcjonalności uznaną przez Trybunał Sprawiedliwości
Unii Europejskiej jako jedną z zasad ogólnych prawa europejskiego. Stwierdzenie, czy dane
działanie zamawiającego jest zgodne z zasada proporcjonalności wymaga przede wszystkim
odpowiedzenia na pytanie o cel danego działania oraz czy dane działanie doprowadzi do
osiągnięcia założonego celu, a ponadto, czy takie działanie jest konieczne, tj. czy
założonego celu nie można osiągnąć innymi środkami, które mogłyby być mniej uciążliwe dla
danej osoby. Odwołujący przywołał orzeczenie TS w sprawie C-3/88, w której Trybunał uznał
za nieuprawnione wprowadzanie środków bardziej restrykcyjnych, gdy istnieją mniej
restrykcyjne środki dla osiągnięcia zamierzonego celu.
Zdaniem Odwołującego, nie ma logicznego uzasadnienia dla żądania sporządzenia
kosztorysów już na etapie składania ofert, skoro będą one wykorzystywane (i to też
w minimalnym stopniu) dopiero na etapie rozliczeń z zamawiającym.
W związku z powyższym Odwołujący wniósł o zobowiązanie Zamawiającego do
wykreślenia obowiązku sporządzenia kosztorysów ofertowych i złożenia w ofertach
i poprzestanie na konieczności złożenia wraz z ofertą wypełnionej tabeli kosztów według
załączonego do SIWZ wzoru - załącznika nr 6 do SIWZ, co powinno ułatwić i wydatnie
skrócić proces przygotowania oferty, a przede wszystkim oszczędzić niepotrzebnych
problemów w procesie oceny i porównania ofert. Zamawiający, o ile uznaje kosztorys za
niezbędny, może wymagać złożenia tego dokumentu na etapie po wyborze oferty, a przed
zawarciem umowy bądź też już po zawarciu umowy.
III.
Wymagania SIWZ dotyczące wyposażenia obiektu w wyroby medyczne.
Zgodnie z SIWZ, zasadniczy przedmiot zamówienia obejmuje wykonanie na zasadzie
generalnego wykonawstwa, kompleksowej realizacji budynków B, C, D wchodzących w skład
obiektu Centrum Medycyny Nieinwazyjnej [CMN] wraz z budową trzech łączników
naziemnych do istniejących budynków, infrastrukturą techniczną, sieciami, przyłączami,
zagospodarowaniem terenu, z wyłączeniem części robót „stanu zero" oraz wykonanie robót
rozbiórkowych. Komponentem zamówienia jest również dostawa, montaż, instalacja
i uruchomienie wymagające wbudowania i stałych podłączeń sprzętu medycznego.
Zgodnie z SIWZ, realizacja przedmiotu zamówienia [w tym dostawy sprzętu] ma
nastąpić w ciągu 25 miesięcy od przekazania placu budowy. Zamawiający dodatkowo
premiuje w kryterium oceny ofert o wadze 5% skrócenie terminu wykonania o maksymalnie 2
miesiące.
Wzór umowy - Załącznik nr 9 do SIWZ § 3 ust 2 lit f-g) określa wymagania odnośnie
rocznika produkcji oferowanych urządzeń w następujący sposób:
f) „wszelkie urządzenia dostarczone w ramach umowy będą fabrycznie nowe,
wyprodukowane nie wcześniej niż w roku 2017 i będą składać się z fabrycznie nowych
podzespołów, jak również będą odpowiadać właściwym normom obowiązującym na terenie
Polski i będą zgodne z umową, bez jakichkolwiek wad,
g) Sprzęt i Systemy Sterujące będą fabrycznie nowe, wyprodukowane nie wcześniej niż w
roku 2018 i będą składać się z fabrycznie nowych podzespołów, jak również będą
odpowiadać właściwym normom obowiązującym na terenie Polski i będą zgodne z umową,
bez jakichkolwiek wad.”
Jak wynika z treści Załącznika nr 5 do SIWZ - Opis wymaganych parametrów
technicznych i szkoleń - wymagany rok produkcji poszczególnych urządzeń to rok 2018.
Z powyższego wynika że wykonawca składając ofertę musi zaoferować
zidentyfikowane co do tożsamości urządzenie określonego producenta oraz o określonym
modelu/typie. Tym samym należy zaoferować konkretny model urządzenia o konkretnych
parametrach technicznych (granicznych jak i podlegających ocenie w ramach kryteriów
oceny ofert), które faktycznie zostanie wyprodukowane w roku 2018.
Jak wynika z wiedzy Odwołującego, wyroby medyczne stanowiące przedmiot
zamówienia charakteryzują się szczególną wrażliwością na zmiany technologiczne. Żaden
z producentów nie jest w stanie podać modelu/typu urządzeń o konkretnych parametrach
technicznych katalogowo wg 2016 r., które będą wyprodukowane w roku 2018.
W konsekwencji, żaden z wykonawców nie jest w stanie zaoferować produktu, który
aktualnie nie znajduje się w ofercie producenta, co oznacza, że nie jest również w stanie
podać modelu oferowanego produktu danego producenta, który będzie produkowany za 2
lata.
Odwołujący wniósł o usunięcie wymagania dotyczącego rocznika produkcji urządzeń
dla wszystkich urządzeń i zastąpieniu tego wymagania, poprzez dopuszczenie podania
rocznika produkcji zgodnego z rocznikiem składania ofert, tj. 2016. Powyższe umożliwi
dodatkowo Zamawiającemu realną ocenę rzetelności parametrów technicznych podanych
w treści Załącznika nr 5 i odniesienie ich do istniejących na dzień składania ofert urządzeń
na podstawie załączonych do oferty materiałów informacyjnych. Wzór umowy przewiduje
możliwość aneksowania jej w przypadkach wymienionych w § 33.
Dodatkowo Odwołujący wskazał, że w przypadku większości urządzeń (Załącznik nr
5) występuje konieczność załączenia do oferty „firmowych materiałów informacyjnych
z parametrami technicznymi oferowanego przedmiotu zamówienia”, co jest obiektywnie
niemożliwe skoro urządzenia mają być wyprodukowane w 2018 r.
Dodatkowo Odwołujący zwrócił uwagę na brak precyzji powyższego wymagania,
które nie wskazuje na źródło ich pochodzenia [np. producenta bądź autoryzowanego
krajowego dystrybutora], co może skutkować składaniem materiałów informacyjnych
tworzonych przez samych wykonawców (nie będących producentami wyrobów) na potrzeby
postępowania, co będzie powodowało, że cel żądania tych dokumentów jakim jest uzyskanie
wiarygodnych informacji producenta o rzeczywistych parametrach oferowanych urządzeń,
nie zostanie osiągnięty.
Ponadto, wobec rozbudowanego kształtu wymagań dotyczących poszczególnych
urządzeń materiały informacyjne producentów nie odzwierciedlają każdej z cech
wyspecyfikowanych w tabelach. W tej sytuacji konieczne byłoby dopuszczenie, w zakresie
cech niepotwierdzonych wprost w materiałach informacyjnych bądź też w przypadku gdy
rozwiązanie oferowane będzie rozwiązaniem dedykowanym o cechach odmiennych niż
objęte standardowych, katalogiem producenta, oświadczenia producenta urządzenia lub jego
autoryzowanego przedstawiciela. Oświadczenie takie w zakresie autoryzacji danych oraz
pewności informacji ma taki sam walor dowodowy jak materiał informacyjny producenta.
Odwołujący wniósł o wprowadzenie zmiany SIWZ, poprzez określenie pochodzenia
materiałów informacyjnych, doprecyzowanie zakresu informacji, jakie mają być potwierdzone
w materiałach oraz o dopuszczenie możliwości złożenia uzupełniającego oświadczenia
producenta lub autoryzowanego dystrybutora oferowanych wyrobów na zgodność cech
oferowanego przedmiotu zamówienia.
Wykonawcy:
IDS-BUD S.A., z siedzibą w Warszawie i Mostostal Warszawa S.A.
z siedzibą w Warszawie
zgłosili przystąpienia do postępowania odwoławczego o sygn. akt
KIO 320/16, po stronie odwołującego.
KIO 327/16
Wykonawca: IDS-BUD S.A. z siedzibą w Warszawie wniósł odwołanie wobec
postanowień ogłoszenia i specyfikacji istotnych warunków zamówienia, zarzucając
naruszenie przez Zamawiającego:
I.
art. 22 ust. 4 Pzp w związku z art. 7 ust. 1 Pzp oraz art. 23 Pzp, poprzez określenie
warunków udziału w postępowaniu w zakresie zdolności finansowych i ekonomicznych
w sposób nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia i prowadzący do nieuzasadnionego
ograniczenia kręgu wykonawców, którzy mogą ubiegać się o udzielenie zamówienia,
w zakresie spełnienia warunku odnoszącego się do łącznych przychodów netto w każdym
z ostatnich trzech lat obrotowych, nie zaś do średniej przychodów netto osiągniętej
w ostatnich 3 latach obrotowych oraz poprzez wprowadzenie zmiany do Specyfikacji
Istotnych Warunków Zamówienia z dnia 3 marca 2016 r., która prowadzi do tego,
ż
e warunek w zakresie łącznych przychodów netto oraz warunek związany ze wskaźnikiem
bieżącej płynności finansowej musi zostać spełniony przez tego samego członka konsorcjum
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia;
II.
art. 7 ust. 1 Pzp, poprzez naruszenie zasady przygotowania oraz przeprowadzenia
postępowania o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej
konkurencji oraz równego traktowania wykonawców;
III.
art. 29 ust. 2 Pzp, poprzez opisanie przedmiotu zamówienia w sposób, który
prowadzi do utrudnienia uczciwej konkurencji, a w konsekwencji zmiany SIWZ z dnia
3 marca 2016 r. jeszcze bardziej zaostrza wymagania w porównaniu z pierwotną treścią
SIWZ;
IV.
art. 7 ust. 1 Pzp w zw. z art. 29 ust. 3 Pzp w zw. z art. 29 ust. 1 Pzp w zw. z art. 29
ust. 2 Pzp, poprzez niejasne i nieprecyzyjne określenie przedmiotu zamówienia,
tj. nieokreślenie parametrów minimalnych, które muszą spełniać rozwiązania równoważne
w stosunku do przewidzianych projektem oraz sposobu oceny spełniania tych parametrów;
V.
art. 29 ust. 1 Pzp, poprzez niejednoznaczny opis przedmiotu zamówienia, tj. poprzez
opisanie w dokumentacji projektowej wymogów pozostających w wewnętrznej sprzeczności,
co wskazuje na istotne błędy w ww. dokumentacji.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
1. modyfikacji postanowienia zawartego w rozdziale IV ust. 1 pkt 4 lit.c, poprzez jego
rozdzielenie i zmianę na postanowienie o treści:
„lit. c) osiągnął średni przychód netto nie mniejszy niż 500 mln zł w okresie ostatnich 3
(trzech) lat obrotowych;
lit. d) wykazał się wskaźnikiem bieżącej płynności finansowej na koniec każdego roku
obrotowego większego bądź równego 1,2 w ostatnich 3 latach.
W przypadku wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie wymagania określone
pkt 4 c) spełniać musi przynajmniej jeden uczestnik Konsorcjum.
W przypadku wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie wymagania określone
pkt 4 d) spełniać musi przynajmniej jeden uczestnik Konsorcjum w danym roku obrotowym.”
2. nadanie w pkt 26 SIWZ następującego brzmienia:
„Wszelkie zapisy zawarte w dokumentacji projektowej, przedmiarach robót, parametrach
oraz STWiOR wskazujące na typ, znaki towarowe lub pochodzenie przedmiotu zamówienia
należy odczytywać wraz z wyrazami lub równoważne. Nazwy własne są przykładowe i nie
wskazują na konkretny wyrób lub konkretnego producenta. Wykonawca oferując przedmiot
równoważny do opisanego w specyfikacji czy w przedmiarach jest zobowiązany wykazać
zachowanie równoważności co do parametrów, wskazanych jako parametry równoważności
i określonych szczegółowo w dokumentacji projektowej, specyfikacji bądź też w
przedmiarach.
Wykonawca,
każdorazowo
przed
zastosowaniem
rozwiązania
równoważnego, zobowiązany jest do udowodnienia, że wskazane rozwiązanie jest
równoważne w stosunku do określonego przez Zamawiającego w dokumentacji projektowej,
specyfikacji bądź przedmiarze.”
3. wszędzie tam, gdzie w dokumentacji projektowej, przedmiarach robót, parametrach bądź
STWiOR dopuszczone zostało rozwiązanie równoważne, o szczegółowe określenie funkcji
bądź parametrów, co do których wykonawca zobowiązany jest wykazać równoważność,
z zastrzeżeniem, iż określenie to nie może wskazywać na pozorność bądź iluzoryczność
dopuszczenia rozwiązania równoważnego - co w szczególności oznacza, iż Zamawiający
uprawniony jest do wskazania i określenia tylko tych parametrów, które związane są
z funkcjonalnością oraz użytecznością danego rozwiązania; oraz do wskazania
szczegółowego sposobu dokonania przez Zamawiającego oceny spełniania tych
parametrów;
4. wprowadzenie zmian w dokumentacji projektowej, które usuną wewnętrzną sprzeczność
poszczególnych zapisów dokumentacji projektowej.
Odwołujący wyjaśnił, że zamierza ubiegać się o udzielenie zamówienia i tym samym
posiada interes w uzyskaniu przedmiotowego zamówienia. Ukształtowanie powołanych
powyżej postanowień SIWZ w sposób sprzeczny z przepisami ustawy Pzp powoduje,
iż Odwołujący oraz inni potencjalni wykonawcy nie będą w stanie sporządzić oferty w sposób
rzetelny, porównywalny, odpowiadający rzeczywistym potrzebom Zamawiającego oraz
w sposób gwarantujący uczciwą konkurencję. Zastrzeżone przez Zamawiającego wymogi
prowadzą do nieuzasadnionego ograniczenia kręgu potencjalnych wykonawców oraz są
nieproporcjonalne do przedmiotu zamówienia.
I. Zarzuty dotyczące warunków udziału w postępowaniu w zakresie sytuacji ekonomicznej i
finansowej.
Zamawiający w ogłoszeniu o zamówieniu i SIWZ opisał w zakresie sytuacji
finansowej i ekonomicznej wymogi, które naruszają przepisy ustawy Pzp. Wymogi te
odnosiły się do konieczności wykazania się wskaźnikiem bieżącej płynności finansowej na
koniec każdego roku obrotowego większym bądź równym 1,40 w ostatnich 3 latach oraz
osiągnięcia łącznego przychodu netto nie mniejszego niż 500 000 000 PLN w każdym
z ostatnich 3 lat obrotowych. Jednocześnie Zamawiający wskazał, że w przypadku
wykonawców, którzy wspólnie ubiegają się o zamówienie wymagania określone w zakresie
osiągnięcia łącznych przychodów spełniać musi przynajmniej jeden uczestnik konsorcjum.
Na skutek pytań wykonawców do treści SIWZ Zamawiający dokonał modyfikacji
SIWZ w dniu 3 marca 2016 r. i jeszcze bardziej zaostrzył ww. nieproporcjonalne wymogi.
W zakresie wykazania sytuacji ekonomicznej i finansowej Zamawiający oczekuje, aby
wykonawca osiągnął łączne przychody netto nie mniejsze niż 500 mln zł w każdym
z ostatnich 3 lat obrotowych na podstawie „Rachunku zysków i strat” pozycje: „Przychody
netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów” lub „Przychód netto ze sprzedaży
i zrównane z nimi” oraz wykazał się wskaźnikiem bieżącej płynności finansowej na koniec
każdego roku obrotowego większym bądź równym 1,4 w ostatnich 3 latach. W przypadku
wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie wymagania wskazane powyżej musi
spełniać przynajmniej jeden (ten sam) uczestnik konsorcjum. Zamawiający nie uzasadnił
konieczności dokonania zmiany, która prowadzi jeszcze bardziej do ograniczenia kręgu
potencjalnych wykonawców.
Co do wymaganego wskaźnika bieżącej płynności finansowej, Odwołujący podniósł,
ż
e winien on być określony na poziomie 1,2. Wskaźnik ten obrazuje zdolność wykonawcy do
regulowania zobowiązań posiadanymi środkami obrotowymi. Stanowi on stosunek majątku
obrotowego firmy do wysokości bieżących zobowiązań krótkoterminowych. Wartość
wzorcowa tego wskaźnika - jak wynika z piśmiennictwa - powinna się mieścić w granicach od
1,2 do 2,0 (vide wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 19 grudnia 2012 r. sygn. akt KIO
2629/12). Jeżeli wartość aktywów obrotowych jest w górnej części tego przedziału na
poziomie 2, oznacza to, że spółka jest płynna i nie ma problemów ze spłatą bieżących
zobowiązań. W przypadku, gdy wskaźnik jest poniżej 1, oznacza to, że spółka ma kłopoty
z utrzymaniem płynności finansowej, czyli, że może mieć problemy z regulowaniem
bieżących zobowiązań.
Projekt umowy do niniejszego zamówienia, w tym w szczególności postanowienie §
13 ust. 1 i 2 przewiduje, że rozliczenie wynagrodzenia z tytułu realizacji robót budowlanych
między stronami następować będzie na podstawie faktur VAT wystawionych w cyklach
miesięcznych, za roboty prawidłowo wykonane, według procentowego zaawansowania robót
i zgodnie z harmonogramem, wg stanu na dzień sporządzenia Protokołu Zaawansowania
Robót, którego dotyczy lub Protokoły Odbioru Końcowego Robót Budowlanych. Okres
rozliczeniowy strony ustalają od pierwszego do ostatniego dnia miesiąca kalendarzowego.
Mając powyższe na uwadze, w ocenie Odwołującego, zastrzeżenie wysokości wskaźnika na
poziomie 1,4 jest w żaden sposób nieuzasadnione.
W ocenie Odwołującego, również warunek w postaci osiągnięcia łącznych
przychodów netto nie mniejszych niż 500 mln zł w każdym z ostatnich 3 lat obrotowych
stanowi nadmierne i nieuzasadnione wymaganie. Odwołujący zauważył, że powszechnie
zamawiający wymagają wykazania średnich przychodów netto w okresie ostatnich 3 lat
obrotowych. Zdaniem Odwołującego, to na Zamawiającym ciąży ciężar udowodnienia,
dlatego zaostrzył w tym zakresie warunek.
Nieuzasadnione niedopuszczenie do udziału w postępowaniu wykonawców zdolnych
do wykonania zamówienia, przez stawianie nadmiernych wymogów stanowi naruszenie art.
22 ust. 4, a także art. 7 ust. 1 Pzp, jako przejaw ograniczenia konkurencji i nierównego
traktowania wykonawców. Jeśli bowiem zamawiający różnicuje sytuacją wykonawców -
dostęp do zamówienia w oparciu o kryterium spełniania warunku udziału, który jest zbędny
dla zapewnienia należytej realizacji zamówienia - dyskryminuje tych wykonawców, którzy
dają rękojmię należytej realizacji zamówienia, a nie spełniają zbędnego warunku udziału
(vide wyrok z dnia 23 grudnia 2009 r. w sprawie Serrantoni Srl i Consorzio stabile edili Scri
przeciwko Comune di Milano (C - 376/08), Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej,
wyrok TSUE z dnia 27 października 2005 r. w sprawie Contse S/A przeciwko Institute
Nacionai de Gestion Sanitaria (C - 234/03).
II. Zarzuty dotyczące opisu przedmiotu zamówienia, w zakresie równoważności.
W zakresie dopuszczalności i wymagań stawianych materiałom, urządzeniom lub
rozwiązaniom równoważnym Zamawiający ograniczył się wyłącznie do ogólnikowego
postanowienia zawartego w pkt II.26 SIWZ. Jednocześnie, w dokumentacji stanowiącej
załącznik nr 5 do SIWZ, Zamawiający zawarł bardzo szczegółowe rozwiązania i wymagania
w zakresie poszczególnych elementów przedmiotu zamówienia, które albo wskazują wprost
konkretny wyrób lub konkretnego producenta albo też przyjęte w dokumentacji rozwiązania -
pomimo braku wyraźnego wskazania znaku towarowego - pozwalają na identyfikację
w sposób jednoznaczny konkretnego wyrobu lub producenta. Analiza tej dokumentacji,
biorąc pod uwagę stopień szczegółowości opisu, wskazuje, iż oceniając łącznie wszystkie
znajdujące się tam właściwości w wielu elementach przedmiotu zamówienia, nie jest możliwe
zastosowanie produktu innego niż wyraźnie lub pośrednio wskazany, który spełniałby całość
detalicznie określonych wymagań. Jednocześnie, w dokumentacji, w której takie rozwiązania
lub wymagania są zawarte, nie określono w sposób wyraźny i jednoznaczny parametrów
równoważności, na podstawie których będzie w można w sposób zobiektywizowany dokonać
porównania produktów pod kątem równoważności.
Odwołujący podał jako przykład - opis modułowych osłon radiologicznych. Wskazał,
iż jednym z elementów dokumentacji jest „Projekt wykonawczy modułowych osłon
radiologicznych, pracowni akceleratorów, HDR oraz pom. dekontaminacji ścieków
radioaktywnych”. Dokumentacja ta oznaczona jest znakiem handlowym „Veritas Medical
Solutions” i przewidziane tam rozwiązania są charakterystyczne wyłącznie dla tego
producenta. Dokument ten zawiera szereg detali, takich jak wielkość bloczków, ich gęstość,
etc., jednocześnie nie zawiera wskazania, które z parametrów cechujących rozwiązania
„Veritas Medical Solutions” stanowić będą kryteria służące do oceny równoważności
alternatywnych rozwiązań.
Z uwagi na szczegółowość i indywidualność opisanych rozwiązań nie sposób uznać,
iż wszystkie parametry dające się odczytać z projektu wykonawczego muszą być spełnione
przez rozwiązanie równoważne, bowiem prowadziłoby to do wniosku, iż dopuszczenie
równoważności jest w tym przypadku czysto iluzoryczne. Rozwiązania oferowane przez
różnych producentów, zapewniając zachowanie kluczowych parametrów funkcjonalnych,
którymi przy osłonach radiologicznych jest ochrona przed promieniowaniem, znacząco
różnią się w szczegółach.
W innej części dokumentacji, tj. „Opisie do projektu wykonawczego - architektura tom
II.l część 1.1” zawarto stwierdzenia: „System obejmuje wykonanie ścian
stropów, drzwi,
przepustów z systemowych bloczków osłonowych np. Veritas lub równoważnych wraz
z podkonstrukcją stalową i ew. dodatkowymi osłonami z płyt stalowych/ołowiowych.
Rozwiązania szczegółowe wg Projektu wykonawczego modułowych osłon radiologicznych
pracowni akceleratorów, HDR oraz POM dekontaminacji ścieków radioaktywnych” TOM II.I
CZ.I.6. Poniżej zawarto „Wykaz elementów składowych osłon radiologicznych pomieszczeń
terapeutycznych dla trzech akceleratorów wysokoenergetycznych oraz jednego aparatu do
brachy terapii" pod którym zamieszono tabelę, która określa kilkanaście parametrów, jednak
nie wskazuje, iż to te parametry będą brane pod uwagę przy ocenie równoważności. Co
więcej, niektóre z tych parametrów są charakterystyczne wyłącznie dla produktów Veritas
Medical Solutions, a pozostają bez wpływu na parametry funkcjonalne, użytkowe lub
jakościowe osłon radiologicznych. Również zatem z tego względu nie można ich uznać za
kryteria oceny równoważności, bowiem prowadziłoby to do uznania, że równoważność
w zakresie systemu osłon radiologicznych została zapewniona tylko pozornie.
Dodatkowo Odwołujący zauważył, że parametry wskazane w poz. 7 i 9 ww. wykazu
nie są spełnione przez rozwiązania opisane w innej części dokumentacji przetargowej, tj.
w „Projekcie wykonawczym modułowych osłon radiologicznych, pracowni akceleratorów,
HDR oraz pom. dekontaminacji ścieków radioaktywnych”. Przewidziane tam rozwiązania
„Veritas Medical Solutions” nie zapewniają oczekiwanej zgodnie z poz. 7 niezależności
konstrukcji osłon od pozostałej części budynku ani nie umożliwiają przewidzianej w poz. 9
dowolnej konfiguracji układu osłon. Wskazuje to na naruszenie art. 29 ust. 1 Pzp, ponieważ
powoduje, iż opis przedmiotu zamówienia jest niejednoznaczny, a pomiędzy poszczególnymi
elementami dokumentacji przetargowej istnieją zasadnicze niezgodności.
Wykonawca Budimex S.A. z siedzibą w Warszawie zgłosił przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie odwołującego, a następnie pismem z dnia 17 marca
2016 r. cofnął swoje przystąpienie do sprawy o sygn. akt KIO 327/16.
KIO 328/16
Wykonawca „Climatic
' Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w Regułach wniósł odwołanie
wobec opisu przedmiotu zamówienia dotyczącego zabudowy systemowej sal operacyjnych,
sal przygotowania pacjenta, pokoi wybudzeń, sal porodowych - oraz związanej z zabudową -
stolarki drzwiowej, tj. zapisów Załącznika nr 5 do SIWZ pozycja 22A i 22B.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów art. 25, 29 ust. 1-3, art.
30 Pzp, poprzez dokonanie opisu przedmiotu zamówienia w sposób nieadekwatny do
potrzeb Zamawiającego, jak również umożliwiający złożenie oferty wyłącznie przy
zastosowaniu rozwiązań jednego producenta, tj. Hospital Technik. Odwołujący wniósł
o nakazanie Zamawiającemu modyfikacji opisu przedmiotu zamówienia w odniesieniu do
zabudowy systemowej oraz stolarki w sposób wskazany w odwołaniu. Modyfikacja powinna
dotyczyć konsekwentnie wszystkich dokumentów zawierających opis kwestionowanych
rozwiązań, co najmniej załącznika nr 5 poz. 22A-22C.
Odwołujący wyjaśnił, że na skutek nieprawidłowości w dokonaniu opisu przedmiotu
zamówienia, nie będzie mógł złożyć oferty przez co może ponieść szkodę nie uzyskując
zamówienia.
A. Odwołujący podniósł zarzut, iż Zamawiający dokonał opisu przedmiotu zamówienia
w zakresie zabudowy systemowej (poz. 22A i poz. 22B Załącznika nr 5) w sposób
wskazujący na jedno rozwiązanie techniczne oferowane przez Hospital Technik należący do
HT Group GmbH, doprowadzając do ograniczenia konkurencji. Wymagania Zamawiającego
opisane poniżej, jak również żądanie przedłożenia wymienionych poniżej dokumentów
pozostają w sprzeczności z rozwiązaniami przyjętymi w dokumentacji projektowej i stanowią
jedynie „sztuczny" element opisu przedmiotu zamówienia, służący wyeliminowaniu innych
rozwiązań występujących na rynku.
Odwołujący wskazał na następujące wymagania:
I.
Zgodnie z poz. 2 tabeli znajdującej się w załączniku nr 5 dla poz. 22A, Zamawiający
postawił wymóg, aby lakierowana powierzchnia paneli systemowych wykazywała
właściwości antybakteryjne. Potwierdzeniem spełnienia tego wymogu jest obowiązek
przedłożenia „raportu z badań lub certyfikatu lub zaświadczenia zgodnego z DIN EN ISO
9001/14001 lub równoważną - wydanego przez akredytowaną (PCA, UE MLA, ILAC MRA,
IAC MLA, DAkkS) lub notyfikowaną jednostkę”.
Odwołujący podniósł, iż normy DIN EN ISO 9001/14001 dotyczą systemów
zarządzania jakością wg EN ISO 9001 oraz Zarządzania Środowiskowego wg EN ISO
14001. Zatem, wykazanie się dysponowaniem raportem/certyfikatem/zaświadczeniem
o zgodności z DIN EN ISO 9001/14001 w żaden sposób nie potwierdzi spełnienia
wymagania antybakteryjności przez oferowany panel. Tym samym, Zamawiający w sposób
nieprawidłowy dokonał doboru dokumentu, który potwierdzać miałby określoną właściwość
produktu, co stanowi naruszenie art. 25 ust. 1 pkt 2 Pzp bowiem wymieniony powyżej
dokument nie jest niezbędny do przeprowadzenia procedury badania oferty pod kątem
zgodności z postawionymi wymaganiami.
W związku z powyższym, Odwołujący wniósł o usunięcie zapisu dotyczącego
konieczności przedstawienia raportu z badań, certyfikatu lub zaświadczenia o zgodności
z ww. normą.
Jednocześnie nie kwestionując prawa Zamawiającego do wymagania posiadania
przez zabudowę panelową określonej cechy Odwołujący zaproponował, by przy
jednoczesnym braku polskich i europejskich norm w tym zakresie, Zamawiający dopuścił
możliwość przedstawienia dokumentu/ów wystawionych przez podmioty niezależne od
producenta, potwierdzających możliwość stosowania zabudowy panelowej w salach
operacyjnych i zabiegowych jednostek służby zdrowia. W ocenie Odwołującego, powyższe
będzie wystarczającym do zabezpieczenia interesów Zamawiającego.
II. Zgodnie z poz. 6 tabeli załącznika nr 5 dla poz. 22A, Zamawiający postawił wymóg, by
panele systemowe wykonane z włókna cementowego pokrytego HPL posiadały odporność
na grzyby. Potwierdzeniem spełnienia tego wymogu jest obowiązek przedłożenia „raportu
z badań paneli lub certyfikatu lub zaświadczenia zgodnego z normą DIN EN ISO 9001/14001
lub równoważną - wydanego przez akredytowaną PCA, UE MLA, ILAC MRA, IAC MLA,
DAkkS) lub notyfikowaną jednostkę".
Odwołujący wskazał j.w., iż normy DIN EN ISO 9001/14001 dotyczą systemów
zarządzania jakością wg EN ISO 9001 oraz Zarządzania Środowiskowego wg EN ISO 14001
więc wykazanie się dysponowaniem raportem/certyfikatem/zaświadczeniem o zgodności
z DIN EN ISO 9001/14001 nie potwierdzi spełnienia wymagania antygrzybiczne paneli. Tym
samym, Zamawiający w sposób nieprawidłowy dokonał doboru dokumentu, który
potwierdzać miałby określoną właściwość produktu, co stanowi naruszenie art. 25 ust. 1 pkt
2 Pzp, bowiem wymieniony powyżej dokument nie jest niezbędny do przeprowadzenia
procedury badania oferty co do zgodności z postawionymi wymaganiami.
Odwołujący wniósł o usunięcie wymogu przedstawienia raportu z badań, certyfikatu
lub zaświadczenia o zgodności z ww. normą.
Odwołujący zaproponował, by przy jednoczesnym braku polskich i europejskich norm
w tym zakresie, Zamawiający dopuścił możliwość przedstawienia dokumentu/ów
wystawionych przez jednostki notyfikowane potwierdzających możliwość stosowania
zabudowy panelowej w salach operacyjnych i zabiegowych jednostek służby zdrowia, jako
właściwego punktu odniesienia.
III.
Zgodnie z poz. 9 tabeli załącznika nr 5 dla poz. 22A, Zamawiający postawił wymóg,
aby drzwi hermetyczne przesuwne systemowe posiadały właściwości gazoszczelności
(określonej na poziomie 3,3 m2+/- 5% w stosunku do powierzchni drzwi), szczelności na
wyciek (określonej na poziomie max. 900 l/h lub mniejszym przy nadciśnieniu/parciu +50 Pa)
lub wykazania zamiennie właściwości przepuszczalności powietrza (określonej na poziomie
0,9 m3/h lub mniejszej przy nadciśnieniu /parciu +50 Pa). Potwierdzeniem spełnienia tego
wymogu jest obowiązek przedłożenia „raportu z badań lub certyfikatu lub zaświadczenia
potwierdzającego spełnienie parametru drzwi wydane przez akredytowaną (PCA, UE MLA,
ILAC MRA, IAC MLA, DAkkS) lub notyfikowaną jednostkę oraz raportu lub sprawozdania
z przeprowadzonych badań".
Odwołujący wniósł o nakazanie usunięcia ww. zapisu jako nieadekwatnego do
przedmiotu zamówienia i niespójnego z pozostałymi wymaganiami. Odwołujący wyjaśnił,
ż
e zgodnie z dokumentacją projektową, parametrem pracy dla drzwi wg dokumentacji
projektowej branży sanitarnej jest nadciśnienie +15 Pa, przy którym strata na nieszczelności
w pomieszczeniu wynosić ma 450 m
/h (vide dokumentacja projektowa instalacji wentylacji
mechanicznej). Wymóg jednostkowy postawiony odnośnie drzwi został ustalony na poziomie
0,9m
/h, a więc na poziomie o 450 razy wyższym niż dla całego pomieszczenia. Dodatkowo,
zastosowanie drzwi o opisanych parametrach, przy założeniach projektowych zawartych
w dokumentacji, pociągnie za sobą konieczność przeprojektowania instalacji wentylacji.
Odwołujący zwrócił uwagę, iż drzwi opisane w poz. 9 stosuje się w pomieszczeniach, dla
których ustalony został dużo wyższy poziom szczelności niż ma to miejsce w tym
postępowaniu. Powyższe świadczy o tym, iż celem wprowadzenia wymogu jest wyłącznie
ograniczenie kręgu możliwych do zaoferowania produktów.
Odwołujący wniósł o modyfikację ww. opisu przedmiotu zamówienia, poprzez
dobranie parametrów szczelności drzwi umożliwiających zachowanie parametrów pracy
układów wentylacji oraz przeprowadzenie dekontaminacji gazowej. Na potwierdzenie
parametrów szczelności wykonawca zobowiązany będzie przedstawić dokument wystawiony
przez jednostkę notyfikowaną zaświadczający o powyższym.
IV.
Zgodnie z poz. 11 tabeli załącznika nr 5 dla poz. 22A, Zamawiający wymaga
zaoferowania drzwi przesuwnych systemowych o współczynniku izolacji akustycznej Rw min
38 dB lub więcej. Na potwierdzenie spełnienia ww. wymogu należy przedstawić wraz z ofertą
raport z badań lub certyfikat lub zaświadczenie potwierdzające spełnienie parametru izolacji
akustycznej, zgodne z normą EN ISO 717-1 lub równoważną, wydany przez akredytowaną
(PCA, UE MLA, ILAC MRA, IAC MLA, DAkkS) lub notyfikowaną jednostkę.
Odwołujący wniósł o nakazanie usunięcia tego zapisu i opisanie wymogu w zakresie
izolacji akustycznej, zgodnego z normami właściwymi dla stosowania w salach operacyjnych.
Odwołujący wskazał, iż norma EN ISO 717-1 nie statuuje jakichkolwiek wymogów izolacji
akustycznej wobec drzwi, a jedynie opisuje metody dokonywania pomiarów. Prawidłowym
punktem odniesienia dla opisywanego parametru jest norma PN-B-02151-3:2015-10
Akustyka budowlana -- Ochrona przed hałasem w budynkach -- Część 3: Wymagania
dotyczące izolacyjności akustycznej przegród w budynkach i elementów budowlanych.
Pozostałe drzwi opisane w dokumentacji projektowej zakładają izolację akustyczną na
poziomie nieprzekraczającym 32 dB, tym samym brak jest uzasadnienia dla tak
wygórowanego wskaźnika w odniesieniu do jednego rodzaju drzwi. Odwołujący podkreślił,
ż
e parametr izolacji akustycznej w tym przypadku został dobrany celowo pod konkretne
jednostkowe rozwiązanie występujące na rynku, celem ograniczenia konkurencji.
Z powyższego wynika, iż Zamawiający w sposób nieprawidłowy nie tylko postawił
wymóg dotyczący parametru, ale również w sposób nieprawidłowy dobrał dokument, który
miałby zaświadczyć o spełnieniu postawionego wymogu.
V.
Zgodnie z poz. 14 tabeli znajdującej się w załączniku nr 5 dla poz. 22A,
Zamawiający wymaga, aby ścianka obustronnie obłożona panelami z włókna cementowego
posiadała współczynnik izolacji akustycznej na poziomie Rw p min 42 dB lub więcej.
Potwierdzeniem spełnienia tego wymogu jest obowiązek przedłożenia „raportu z badań lub
certyfikatu lub zaświadczenia wydanego przez akredytowaną lub notyfikowaną jednostkę".
Odwołujący wniósł o nakazanie usunięcia ww. zapisu w całości i opisanie wymogu
w zakresie izolacji akustycznej, zgodnego z normami właściwymi dla stosowania w salach
operacyjnych.
Odwołujący podkreślił, iż opisane tak rozwiązanie wskazuje na konkretne rozwiązanie
techniczne, dla którego dany podmiot uzyskał żądany przez Zamawiającego dokument. Na
gruncie obowiązującego prawa nie ma obowiązku przeprowadzania badań pod kątem izolacji
akustycznej, tym samym żądanie złożenia takiego dokumentu służy wyłącznie eliminacji
konkurencji.
Zdaniem Odwołującego, sposób doboru wyposażenia w tym przypadku został
dokonany z naruszeniem zasady uczciwej konkurencji, bowiem opisano rozwiązania
wskazujące na jeden system zabudowy pomimo, iż na rynku występują inne systemy,
gwarantujące poszanowanie interesów Zamawiającego. Zamawiający wskazuje wprost na
Hospital Technik, jako spełniający określone wymagania. Okoliczność, iż dopuszczono
rozwiązanie równoważne jest pozorną czynnością, bowiem dobór parametrów uniemożliwia
zaoferowanie innego produktu.
Ponadto, Zamawiający wymaga złożenia dokumentów potwierdzających spełnienie
opisanych w nieprawidłowy sposób parametrów, których posiadanie w celu wprowadzania
produktów do obrotu na gruncie obowiązującego prawa nie jest bezwzględnie wymagane,
a ponadto nie w każdym przypadku dokumentują one spełnienie parametru, który mają
potwierdzać. Powyższe świadczy o tym, że dobór tych dokumentów został dokonany
z naruszeniem art. 25 ust. 1 Pzp
B. Zarzut, iż wymóg poz. 15 załącznika nr 5 dla poz. 22A, dotyczący konieczności załączenia
autoryzacji producenta zabudowy systemowej i drzwi - jest wymogiem nieuprawnionym
i ograniczającym konkurencję.
Odwołujący podniósł, że partnerem Zamawiającego w realizacji zamówienia jest
wykonawca składający ofertę, i to względem niego Zamawiający uprawniony będzie
kierować określone żądania, m.in. w zakresie serwisu. Postawiony wymóg ogranicza krąg
potencjalnych wykonawców wyłącznie do producentów zabudowy lub ich upoważnionych
przedstawicieli, co pozostaje w sprzeczności z definicją wykonawcy zawartą w art. 2 Pzp.
Wobec ww. zapisu, złożenie oferty przez podmiot zdolny do wykonania zamówienia
Zamawiający uzależnił od woli podmiotu trzeciego, będącego producentem zabudowy
i drzwi, co jest nieuprawnione.
Wobec powyższego, Odwołujący wniósł o wykreślenie tego zapisu.
Odwołujący wskazał, że na rynku polskim istnieje dwóch wiodących producentów,
którzy w ciągu roku w Polsce realizują około 30 sal operacyjnych w technologii panelowej
każdy, co daje około 75% rynku. Specyfikacje techniczne zostały opracowane w sposób
ograniczający, wręcz uniemożliwiający realizację zamówienia przez polskich producentów.
Wykonawcy: Mostostal Warszawa S.A. z siedzibą w Warszawie
i Maquet Polska Sp.
z o.o., z siedzibą w Warszawie zgłosili przystąpienia do postępowania odwoławczego
o sygn. akt KIO 328/16 po stronie odwołującego.
Zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie w sprawie o sygn. akt KIO 328/16.
Wniósł o oddalenie odwołania. Podkreślił, że nie ograniczył wykonawcom możliwości
dostawy elementów zabudowy systemowej tylko do jednego producenta i nie wymaga, aby
wszystkie elementy tej zabudowy były wyprodukowane przez ten sam podmiot. W treści
załącznika 5 dla poz. 22a wykonawca musi wskazać dokładny opis oferowanego parametru
i/lub oferowanego rozwiązania oraz producenta dla każdej pozycji tabeli. Gdyby
Zamawiający wymagał wykonania zabudowy w oparciu o elementy pochodzące od jednego
producenta to mógł taki wymóg ustanowić, a ponadto mógłby żądać jednego dokumentu
potwierdzającego wszystkie parametry dla zabudowy, jako całości, czego nie uczynił.
W odniesieniu do zarzutów dotyczących poz. 2 i 6 załącznika 5 poz. 22a,
Zamawiający wskazał, że wymóg, dotyczący złożenia dokumentów potwierdzających
właściwości lakierowanej powierzchni paneli systemowych i paneli systemowych z włókna
cementowego pokrytego HPL posiadających odporność na grzyby, został sformułowany
zgodnie z § 6 ust. 1 rozporządzenia w sprawie rodzajów dokumentów jakich może żądać
zamawiający od wykonawcy oraz form w jakich dokumenty te mogą być składane. Podkreślił,
ż
e nie było zamiarem Zamawiającego weryfikowanie, czy zabudowa może być stosowana
w salach operacyjnych i zabiegowych lecz odporność antybakteryjna powierzchni paneli oraz
odporność na grzyby paneli systemowych z włókna cementowego pokrytego HPL.
Wskazując normę ISO 9001/14001 Zamawiający miał na uwadze procedurę badania przez
jednostki certyfikujące. Wykonawca błędnie w tym zakresie zinterpretował ten zapis.
Ponieważ nie jest jednak niezbędne odwoływanie się do tej normy, Zamawiający w dniu 18
marca 2016 r. zmodyfikował treść opisu ww. pozycji przez wykreślenie powołanych norm.
W zakresie zarzutu dotyczącego poz. 9 załącznika 5 poz. 22a, Zamawiający wyjaśnił,
ż
e ma zamiar wykorzystać w salach operacyjnych metodę dezynfekcji gazowym nadtlenkiem
wodoru, który jest środkiem biobójczym, a tym samym mocno szkodliwym. Parametry
szczelności drzwi są związane z tą metodą dezynfekcji. Proces wentylacji ma być sterowany
z sali operacyjnej, co wynika z konieczności jej wyłączenia podczas procesu dekontaminacji
(załącznik 5 poz. 21A i 21B). Zasadność żądania Zamawiający potwierdził składając
oświadczenie dystrybutora urządzeń do dekontaminacji gazowej oraz opinię specjalisty mgr
inż. L. Ślesickiego projektanta i kierownika robót budowlanych bez ograniczeń w specjalności
instalacyjnej w zakresie instalacji sanitarnych oraz gazowych.
W zakresie zarzutu dotyczącego poz. 11 i 14 załącznika 5 poz. 22a, Zamawiający
wskazał, że norma EN ISO 717-1 została podana, jako obowiązująca przy wykonywaniu
badania przez jednostkę certyfikującą. Zamawiający wyjaśnił, że izolacja akustyczna sal
operacyjnych jest niezbędna ze względu na szczególne warunki pracy wymagające
koncentracji, a także ze względu na pracujące na salach urządzenia rejestrujące dźwięk.
Blok operacyjny będzie posiadał zintegrowany system sterowania salami operacyjnymi
(załącznik 5 poz. 20) w tym rejestracji dźwięku z mikrofonu bezprzewodowego i nagłośnienia
Sali w celu prowadzenia m.in. konsultacji w trakcie trwania zabiegu. Konieczne jest zatem
stworzenie warunków izolacji akustycznej poszczególnych sal bloku operacyjnego. Ustalając
wymogi Zamawiający miał na uwadze standardy określone w normie PN-B-02151-3:2015-10
(tablica nr 5 ww. normy). Wskaźnik izolacji akustycznej został ustalony przez Zamawiającego
na poziomie dużo niższym niż wskazany w ww. normie. W pkt. VII.3 ww. tabeli wskazano
normy dla ścian i drzwi między zespołami pomieszczeń operacyjnych w szpitalu
a pozostałymi pomieszczeniami w szpitalu, tj. powyżej 55 dB dla ścian bez drzwi oraz części
pełnej ściany z drzwiami oraz powyżej 35 dB dla drzwi do zespołu pomieszczeń z korytarza.
W związku z powyższym nie sposób uznać, że żądanie współczynnika izolacji akustycznej
dla ścianki z paneli na poziomie 42 dB i dla drzwi na poziomie 38 dB jest nadmierny dla
pomieszczeń, w których dźwięk i obraz będzie rejestrowany i transmitowany do innych
pomieszczeń i obiektów. W innych pomieszczeniach, poza salami operacyjnymi dla drzwi
jest wymagany wskaźnik na poziomie 32 dB.
Co do wymogu zawartego w poz. 15 załącznika 5 dla poz. 22a, dotyczącego
załączenia autoryzacji producenta zabudowy systemowej i drzwi, Zamawiający wyjaśnił,
ż
e specjalistyczne produkty i urządzenia wymagają profesjonalnego serwisu, który
zapewniają podmioty współpracujące bezpośrednio z producentem. Według ustaleń
Zamawiającego uzyskanie autoryzacji producenta na serwis dostarczonego elementu
zabudowy nie jest trudne. Jest bowiem możliwe korzystanie przez dostawcę z usług
serwisowych świadczonych przez autoryzowanych partnerów serwisowych danego
producenta. Krąg wykonawców w powyższym zakresie nie może być ograniczany wyłącznie
do podmiotów działających na terytorium Polski.
Zamawiający wyjaśnił także, że według jego ustaleń, rozwiązania opisane
w przedmiotowym postępowaniu może złożyć wielu wykonawców działających na terenie
UE, w oparciu o dostępne technologie. Zamawiający ma prawo do realizacji celu, jakiemu
ma służyć przedmiot zamówienia, korzystając z nowoczesnych technologii, które nie zawsze
muszą być dostępne na krajowym rynku. Odwołujący nie wykazał w odwołaniu, że opis
przedmiotu
zamówienia
w
przedmiotowym
postępowaniu
prowadzonym
przez
Zamawiającego obiektywnie ogranicza konkurencję.
Krajowa Izba Odwoławcza, uwzględniając dokumentację postępowania, dokumenty
zgromadzone w aktach sprawy i wyjaśnienia złożone na rozprawie przez strony
i uczestników postępowania odwoławczego, ustaliła i zważyła, co następuje.
Nie zasługują na uwzględnienie odwołania wniesione przez wykonawców: Apla Sp.
z o.o., Astaldi S.p.A., „Climatic” Sp. z o.o. Sp.k.
Na uwzględnienie zasługuje odwołanie wniesione przez wykonawcę IDS-BUD S.A.
z uwagi na potwierdzenie się zarzutu dotyczącego braku wskazania w SIWZ parametrów
oceny równoważności oferowanych produktów i rozwiązań w stosunku do opisanych
w SIWZ.
Izba stwierdziła, że wszyscy odwołujący się wykonawcy wykazali spełnienie
przesłanek określonych w art. 179 ust. 1 Pzp, legitymujących ich do wniesienia odwołania.
Izba stwierdziła skuteczność przystąpień do postępowania odwoławczego,
spełniających warunki określone w art. 185 ust. 2 i 3 Pzp, zgłoszonych przez wykonawców:
- IDS-BUD S.A. – w sprawie o sygn. akt KIO 317/16, KIO 320/16, po stronie
odwołującego,
- Mostostal Warszawa S.A. - w sprawie o sygn. akt KIO 320/16, KIO 328/16, po stronie
odwołującego,
- Maquet Polska Sp. z o.o. – w sprawie o sygn. akt KIO 328/16, po stronie odwołującego.
Stosownie do art. 192 ust. 7 Pzp, Izba rozpoznała odwołania w zakresie zarzutów
zawartych w tych odwołaniach.
Zarzuty dotyczące opisu warunków udziału w postępowaniu w zakresie sytuacji
ekonomicznej i finansowej wykonawców oraz opisu sposobu oceny spełniania tych
warunków.
KIO 317/16 Apla Sp. z o.o.,
Izba nie stwierdziła naruszenia zasady uczciwej konkurencji (art. 7 ust. 1 Pzp) i zasad
określonych w art. 22 ust. 1, ust. 4 i ust. 5 Pzp, w związku z ukształtowaniem opisu
warunków udziału w postępowaniu oraz opisu sposobu spełniania warunków udziału
w postępowaniu, w zakresie
sytuacji ekonomicznej i finansowej, określonego:
- w pkt. III.2.2) ogłoszenia o zamówieniu oraz w pkt IV ppkt 1. 4 lit. c) SIWZ,
zobowiązującego wykonawcę do wykazania się: „wskaźnikiem bieżącej płynności,
finansowej na koniec każdego roku obrotowego większym bądź równym 1,40 w ostatnich 3
latach";
- w pkt. III.2.2) ogłoszenia o zamówieniu oraz w pkt IV ppkt 1. 4 lit. d) SIWZ, o treści:
„Wykonawca musi wykazać, że osiągnął łączne przychody netto nie mniejsze niż 500 min zł
w każdym z ostatnich 3 lat obrotowych na podstawie „Rachunku zysków i strat", pozycje:
„Przychód netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów" lub „Przychód netto ze
sprzedaży i zrównane z nim" w związku z zapisem zamieszczonym pod pkt d): „W przypadku
Wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie wymagania te musi spełniać
przynajmniej jeden uczestnik Konsorcjum";
- w Rozdziale IV ust. 1 pkt 4 lit. c) SIWZ (po zmianie z 3 marca 2016 r.)
zobowiązującego do wykazania iż: „osiągnął łączne przychody netto nie mniejsze niż 500
min zł. w każdym z ostatnich 3 lat obrotowych na podstawie „Rachunku zysków i strat",
pozycje: „Przychód netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów" lub „Przychód netto
ze sprzedaży i zrównane z nim" oraz wykazał się wskaźnikiem bieżącej płynności,
finansowej na koniec każdego roku obrotowego większym bądź równym 1,40 w ostatnich 3
latach" w związku z zapisem zamieszczonym pod pkt c): „W przypadku Wykonawców
wspólnie ubiegających się o zamówienie wymagania określone w pkt. 4) c) spełniać musi
przynajmniej jeden uczestnik Konsorcjum",
w sposób naruszający uczciwą konkurencję, niezwiązany z przedmiotem zamówienia,
nieproporcjonalny
do
przedmiotu
zamówienia
oraz
uniemożliwiający
prawidłowe
zweryfikowanie zdolności wykonawcy do należytego wykonania zamówienia, a co za tym
idzie – w sposób uniemożliwiający udział w postępowaniu podmiotom zdolnym do wykonania
zamówienia.
Zgodnie z art. 22 ust. 4 i 5 Pzp, opis sposobu dokonywania oceny spełniania warunków
udziału w postępowaniu powinien być związany z przedmiotem zamówienia oraz
proporcjonalny do przedmiotu zamówienia oraz musi prowadzić do wyłonienia wykonawcy
zdolnego do należytego wykonania zamówienia. Opis ten nie może utrudniać uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców. Nadmierne podmiotowe wymagania
zamawiającego nie mogą eliminować z postępowania wykonawców zdolnych do należytego
wykonania zamówienia. Adekwatność opisu do przedmiotu zamówienia musi polegać na
dostosowaniu kryteriów oceny do skali, zakresu, złożoności, rodzaju, a także wartości
zamówienia. Wymóg proporcjonalności nakazuje ustalenie w jakim stosunku poziom
warunku udziału musi pozostawać wobec przedmiotu zamówienia, aby zapewnić prawidłowy
wybór wykonawcy zdolnego do wykonania zamówienia.
W ocenie Izby w niniejszym stanie faktycznym nie mamy do czynienia
z ograniczeniem dostępu do zamówienia wykonawców, którzy posiadają w pełni możliwość
prawidłowego, należytego zrealizowania zamówienia. Opis sposobu oceny spełniania
warunku nie narusza wskazanych przepisów ustawy Pzp. Nieproporcjonalność warunku
udziału w postępowaniu zachodzi wówczas, gdy warunek zostanie ustalony w sposób
nadmierny lub niewystarczający w stosunku do konieczności zapewnienia prawidłowej
realizacji zamówienia przez wykonawców biorących udział w postępowaniu, uwzględniając
stopień skomplikowania, specyfikę, charakter, zakres i wartość przedmiotu zamówienia.
Zgodnie z art. 22 ust. 5 Pzp, celem opisu warunków i opisu sposobu dokonania
oceny ich spełnienia jest zweryfikowanie zdolności wykonawcy do należytego wykonania
udzielonego zamówienia. Zamawiający może oceniać zdolność wykonawcy do należytego
wykonania zamówienia w szczególności w odniesieniu do jego rzetelności, kwalifikacji,
efektywności i doświadczenia. Każdy z rodzajów warunków, o których mowa w art. 22 ust. 1
Pzp dotyczy innego obszaru potencjału wykonawcy, który może być badany i oceniany
w odniesieniu do konkretnych warunków realizacji danego przedmiotu zamówienia.
Warunek i opis sposobu oceny spełniania warunku udziału w postępowaniu
w zakresie sytuacji ekonomicznej i finansowej dotyczy oceny możliwości udźwignięcia przez
wykonawcę realizacji zamówienia pod względem ekonomicznym i finansowym.
W ocenie Izby, warunek określony w pkt. III.2.2) ogłoszenia o zamówieniu oraz w pkt
IV ppkt 1. 4 lit. c) SIWZ, iż: „Wykonawca musi wykazać się wskaźnikiem bieżącej płynności
finansowej na koniec każdego roku obrotowego większym
bądź równym 1,40 w ostatnich 3
latach" został sformułowany w sposób jasny i niebudzący wątpliwości Interpretacyjnych.
Brzmienie tego warunku wskazuje, że w przypadku wykonawcy, a tym samym wykonawców
występujących wspólnie, wystarczające dla potwierdzenia spełnienia wskazanego warunku
jest wykazanie wymaganej płynności finansowej przez minimum jednego z członków
konsorcjum. Powyższe wynika z art. 23 ust. 3 Pzp, zgodnie z którym przepisy dotyczące
wykonawcy stosuje się odpowiednio do wykonawców ubiegających się wspólnie
o zamówienie. Nie chodzi tu o wykazanie spełnienia tego warunku przez każdego
z uczestników konsorcjum z osobna. Jak wynika z dalszej treści odwołania, Odwołujący
prawidłowo w konkluzji zinterpretował treść tego warunku, zatem jakiekolwiek wątpliwości
w tym zakresie należało uznać za nieuprawnione.
W przypadku opisu warunków udziału w postępowaniu, w zakresie określonym w art.
22 ust. 1 Pzp. wystarczającym jest jeśli jeden z wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia publicznego wykaże spełnienie określonego warunku, powyższe
oznacza, że warunek spełnia w całości konsorcjum wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia. Odmienne rozumienie sposobu oceny spełniania warunków
udziału skutkowałoby naruszeniem zasady uczciwej konkurencji ustanowionej w art. 7 ust. 1
Pzp i ograniczyłoby dostęp do zamówienia wykonawcom w pełni będącym w stanie je
wykonać, działającym w ramach konsorcjum.
Warunek i opis sposobu oceny spełniania warunku udziału w postępowaniu,
określony w pkt. III.2.2) ogłoszenia o zamówieniu oraz w pkt IV ppkt 1. 4 lit. d) SIWZ,
polegający na tym, że wykonawca musi wykazać, że osiągnął łączne przychody netto nie
mniejsze niż 500 mln zł w każdym z ostatnich 3 lat obrotowych na podstawie „Rachunku
zysków i strat", pozycje: „Przychód netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów" lub
„Przychód netto ze sprzedaży i zrównane z nim", a w przypadku wykonawców wspólnie
ubiegających się o zamówienie wymagania powyższe musi spełniać przynajmniej jeden
uczestnik konsorcjum - nie są niezgodne z art. 7 ust. 1 i art. 22 ust. 1, 4 i 5 Pzp.
Oczywistym jest, że celem wprowadzenia w ustawie Pzp możliwości wzięcia udziału
w postępowaniu przez podmioty działające wspólnie, łączące swój potencjał, jest
zwiększenie dostępu do zamówień publicznych dla większej liczby podmiotów, które
samodzielnie nie spełniają warunków udziału w postępowaniu, a tym samym - zwiększenie
konkurencyjności postępowań o udzielenie zamówienia publicznego. Co nie oznacza,
iż w przypadku warunku dotyczącego osiąganych przez wykonawcę przychodów –
w odniesieniu do konsorcjum za wystarczające należy uznać wykazanie osiągnięcia
wymaganych przychodów przez kilku lub wszystkich członków konsorcjum łącznie, a zatem
uwzględniając rozdzielenie wymaganej wielkości przychodów na kilka podmiotów, z których
ż
aden nie spełnia samodzielnie tego warunku. W tym przypadku należy bowiem stwierdzić,
ż
e potencjał ekonomiczny i finansowy konsorcjum nigdy nie będzie równy potencjałowi
wykonawcy, który samodzielnie dany warunek spełnia.
Należy zauważyć, że przywołany w odwołaniu wyrok Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego w Krakowie z dnia 24.02.2015 r. (sygn. III SA/Kr 1992/14), odnosi się do
innego stanu faktycznego. Łączenie potencjału w ramach konsorcjum nie oznacza wprost
możliwości rozdzielenia spełniania określonego warunku pomiędzy uczestników konsorcjum
wówczas gdy warunek ma sens gdy jest spełniony w pełnym zakresie przez jeden podmiot,
gdyż w innym przypadku zmienia się całkowicie jego znaczenie i waga dla weryfikacji
zdolności wykonawcy (konsorcjum) do wykonania zamówienia.
Co do zasady, w przypadku warunków określonych w art. 22 ust. 1 pkt 2 - 4 Pzp.
konieczność ich spełniania odnosi się do konsorcjum jako całości, nie zaś do jego
poszczególnych członków, jednak łączenie potencjału kilku podmiotów nie oznacza
możliwości arytmetycznego rozdzielenia wprost każdego wymagania na kilka podmiotów.
O ile jest możliwe wykazanie kilku odrębnych zamówień o określonej wartości wykonanych
przez kilku uczestników konsorcjum, to jednak nie jest możliwe wykazanie realizacji
zamówienia o określonej wartości, poprzez wykazanie kilku zamówień o mniejszej wartości
zrealizowanych przez poszczególnych członków konsorcjum. Takie „łączenie potencjału”
członków konsorcjum narusza zasadę uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców oraz wypacza cel, który powinien być osiągnięty poprzez postawiony warunek.
Podobnie należy oceniać warunek dotyczący sytuacji ekonomicznej i finansowej. Ocena
potencjału ekonomicznego i finansowego konsorcjum, które wykazało przychód o określonej
wysokości łącznie osiągnięty przez kilka podmiotów nie jest równoznaczna z oceną
podmiotu, który wykazał taki przychód samodzielnie. Obie sytuacje ekonomiczne nie mogą
być utożsamiane.
W przedmiotowym postępowaniu wykonawca musi wykazać, że osiągnął łączne
przychody netto nie mniejsze niż 500 mln zł w każdym z ostatnich 3 lat obrotowych. Według
szacunku Odwołującego, wartość zamówienia nie powinna przekroczyć 350 mln zł (około
150-200 mln zł rocznie). Porównując wysokość wymaganego przychodu rocznego do
wartości zamówienia Odwołujący uznał, że warunek należy uznać za znacząco wygórowany.
Izba nie podzieliła tego stanowiska. Biorąc pod uwagę regulacje wynikające z Dyrektywy
2014/24/UE z 26 lutego 2014 r. należy uznać, że ustalona przez zamawiającego wartość
wymaganego przychodu nie wykracza poza zakres zalecany, jako dwukrotność wartości
przedmiotu zamówienia.
Fakt, iż Zamawiający postawił odnośnie sytuacji ekonomicznej i finansowej
wykonawców dodatkowe wymogi, tj. posiadania i przedłożenia opłaconej polisy OC z sumą
gwarancyjną nie mniejszą niż 100 mln. zł oraz informacji z banku lub spółdzielczej kasy
oszczędnościowo-kredytowej potwierdzającej wysokość posiadanych środków finansowych
i/lub zdolność kredytową na kwotę co najmniej 200 mln zł, nie ma żadnego bezpośredniego
wpływu na możliwość postawienia warunku dotyczącego przychodów lub też wymaganej
wysokości rocznych przychodów wykonawcy. Każdy z ww. warunków jest warunkiem
odrębnym i odnoszącym się do innego obszaru aktywności przedsiębiorcy, możliwej do
oceny w ramach postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Warunki te mogą być
w związku z tym ustalane przez Zamawiającego łącznie i całkowicie niezależnie od siebie.
Odnośnie warunku i opisu sposobu oceny spełniania warunku sformułowanego po
zmianie SIWZ dokonanej przez Zamawiającego w dniu 3 marca 2016 r., w zakresie
postanowienia Rozdziału IV ust. 1 pkt 4 lit. c) SIWZ
zobowiązującego wykonawcę do
wykazania iż: „osiągnął łączne przychody netto nie mniejsze niż 500 mln zł w każdym
z ostatnich 3 lat obrotowych na podstawie „Rachunku zysków i strat", pozycje: „Przychód
netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów" lub „Przychód netto ze sprzedaży
i zrównane z nim" oraz wykazał się wskaźnikiem bieżącej płynności, finansowej na koniec
każdego roku obrotowego większym bądź równym 1,40 w ostatnich 3 latach" w związku z
zapisem zamieszczonym pod lit. c): „W przypadku Wykonawców wspólnie ubiegających się
o zamówienie wymagania określone w pkt. 4) c) spełniać musi przynajmniej jeden uczestnik
Konsorcjum", Izba nie stwierdziła naruszenia wskazanych w odwołaniu przepisów ustawy
Pzp.
Jak wynika z brzmienia ustalonego warunku,
w przypadku wykonawców
występujących wspólnie, przynajmniej jeden z nich musi samodzielnie wykazać, iż posiada
zarówno łączne przychody netto nie mniejsze niż 500 mln zł. w każdym z ostatnich 3 lat
obrotowych, jak i wskaźnik bieżącej płynności finansowej na koniec każdego roku
obrotowego większy bądź równy 1,40 w ostatnich 3 latach. Łączne wykazanie obu wymagań
przez jednego wykonawcę jest logiczne i uzasadnione, gdyż warunek musi pozwalać na
wyłonienie wykonawcy (lub konsorcjum) który posiada odpowiednią płynność finansową przy
przychodach na określonym poziomie. Możliwość rozdzielnego wykazania obu warunków
przez dwa różne podmioty uczestniczące w konsorcjum spowodowałaby wypaczenie oceny
tego warunku w odniesieniu do konsorcjum, co obniżyłoby znacznie wymagania, a tym
samym mogłoby doprowadzić do wyboru wykonawcy, który nie podoła realizacji zamówienia.
Podkreślić należy, że sam odwołujący na rozprawie wskazywał, że utrzymanie bieżącej
płynności finansowej przy wyższych przychodach nie może być porównywane
z utrzymaniem takiej samej płynności przy przychodach znacznie niższych.
KIO 320/16 Astaldi S.p.A.
Odwołujący podnosił, że zgodnie z brzmieniem SIWZ w zakresie warunku udziału
w postępowaniu dotyczącego sytuacji ekonomicznej i finansowej przez zmianą z dnia 3
marca 2016 r. Zamawiający wymagał wykazania się:
- wskaźnikiem bieżącej płynności finansowej na koniec każdego roku obrotowego większym
bądź równym 1,40 w ostatnich 3 latach oraz
- osiągnięciem łącznych przychodów netto nie mniejszych niż 500 mln zł w każdym
z ostatnich 3 lat obrotowych na podstawie „Rachunku zysków i strat" pozycje: „Przychód
netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów" lub „Przychód netto ze sprzedaży
i zrównane z nimi".
Jednocześnie w Rozdziale V ust 1 pkt 6) SIWZ Zamawiający wymagał złożenia wraz
z ofertą m.in. „sprawozdanie finansowe łącznie z opinią biegłego rewidenta o ile podlega ono
badaniu zgodnie z przepisami o rachunkowości. W przypadku Wykonawców
niezobowiązanych do sporządzania sprawozdania finansowego - inne dokumenty
określające obroty oraz zobowiązania i należności - za okres nie dłuższy niż ostatnie 3 lata
obrotowe, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy - za ten okres. Wskaźnik
bieżącej płynności finansowej oraz przychody netto należy wpisać w formularz oferty -
załącznik nr 1 do SIWZ”.
Zamawiający, dnia 3 marca 2016 r. dokonał zmiany SIWZ (Rozdział IV ust. 1 pkt 4).
Zamawiający wymagał, załączenia sprawozdań finansowych za lata 2013, 2014 i 2015.
Zamawiający wyjaśnił, że z uwagi na uzyskanie opinii biegłego rewidenta odnośnie
sprawozdania za 2015 r. do dnia 30.06.2016 r. dokumentem spełniającym wymagania,
określone w pkt 4 lit. c) będzie sprawozdanie finansowe za 2015 rok bez opinii biegłego
rewidenta.
Na pytanie nr 8 Zamawiający wyjaśnił, iż „Należy załączyć sprawozdania za lata
2013, 2014 i 2015. Z uwagi jednak na uzyskanie opinii biegłego rewidenta odnośnie
sprawozdania za 2015 r. do dnia 30.06.2016 r. dokumentem spełniającym wymagania SIWZ
będzie sprawozdanie finansowe za 2015 rok bez opinii biegłego. Przekazane dokumenty
muszą w wiarygodny sposób potwierdzić wymagania SIWZ.”
Zamawiający uwzględnił zarzut naruszenia art 22 ust 1 pkt 5 Pzp, art 25 ust 1 Pzp,
poprzez wymóg dołączenia sprawozdania za konkretne lata kalendarzowe, w tym 2015 r.,
który spowodował ograniczenie dostępu do udziału w postępowaniu wykonawcom, dla
których obowiązki dotyczące sprawozdawczości mają inne czasookresy niż we wskazanych
w SIWZ po zmianie datach.
Uwzględnienie w tym przypadku zarzutu nie skutkuje jednak uwzględnieniem
odwołania, gdyż w świetle art. 192 ust. 2 Pzp, poprzez dokonanie zmiany SIWZ w zakresie
wynikającym z uwzględnienia zarzutu przed przeprowadzeniem rozprawy, Zamawiający
usunął tym samym możliwość wpływu tego błędnego postanowienia na wynik postępowania.
Wpływ stwierdzonego naruszenia przepisu art 22 ust 1 pkt 5 Pzp, art 25 ust 1 Pzp, zgodnie
z art. 192 ust. 2 Pzp, jest badany przez Izbę każdorazowo na moment rozpoznawania
odwołania. W tym przypadku ewentualne negatywne skutki ww. naruszenia przepisów
ustawy Pzp nie miały i nie mogą mieć wpływu na wynik postępowania.
KIO 327/16 IDS-BUD S.A.
Izba nie stwierdziła naruszenia art. 22 ust. 4 Pzp w związku z art. 7 ust. 1 Pzp oraz
art. 23 Pzp, poprzez określenie warunków udziału w postępowaniu w zakresie sytuacji
ekonomicznej i finansowej wykonawcy w sposób nieproporcjonalny do przedmiotu
zamówienia i prowadzący do nieuzasadnionego ograniczenia kręgu wykonawców, którzy
mogą ubiegać się o udzielenie zamówienia, w zakresie spełnienia warunku odnoszącego się
do łącznych przychodów netto w każdym z ostatnich trzech lat obrotowych oraz poprzez
wprowadzenie zmiany do SIWZ z dnia 3 marca 2016 r., która prowadzi do tego, że warunek
w zakresie łącznych przychodów netto oraz warunek związany ze wskaźnikiem bieżącej
płynności finansowej musi zostać spełniony przez tego samego członka konsorcjum
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia.
Wymogi w zakresie sytuacji finansowej i ekonomicznej dotyczą konieczności
wykazania się wskaźnikiem bieżącej płynności finansowej na koniec każdego roku
obrotowego większym bądź równym 1,40 w ostatnich 3 latach oraz osiągnięcia łącznego
przychodu netto nie mniejszego niż 500 000 000 PLN w każdym z ostatnich 3 lat
obrotowych. Jednocześnie Zamawiający wskazał, że w przypadku wykonawców, którzy
wspólnie ubiegają się o zamówienie wymagania określone w zakresie osiągnięcia łącznych
przychodów spełniać musi przynajmniej jeden uczestnik Konsorcjum.
Po zmianie treści SIWZ w dniu 3 marca 2016 r. Zamawiający wymaga, aby
w przypadku wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie wymagania wskazane
powyżej muszą być spełnione przynajmniej przez jednego uczestnika konsorcjum.
Co do wymaganego wskaźnika bieżącej płynności finansowej, Izba ustaliła, że został
on określony w dolnej granicy zakresu tego wskaźnika wskazanego przez Odwołującego
jako optymalny tj. od 1,2 do 2,0. Jest to zatem poziom, który można uznać za średni, a nie
wygórowany. Poziom tego wskaźnika nie może zatem utrudniać w sposób nadmierny
dostępu wykonawców do udziału w postępowaniu, którzy posiadają stabilną sytuację
finansową, a tym samym mogą zapewnić prawidłową realizacje przedmiotu zamówienia.
Fakt, iż zgodnie z projektem umowy (§ 13 ust. 1 i 2), rozliczenie wynagrodzenia
z tytułu realizacji robót budowlanych następować będzie na podstawie faktur VAT
wystawionych w cyklach miesięcznych, za roboty prawidłowo wykonane, według
procentowego zaawansowania robót i zgodnie z harmonogramem, wg stanu na dzień
sporządzenia Protokołu Zaawansowania Robót, którego dotyczy lub Protokoły Odbioru
Końcowego Robót Budowlanych, w ocenie Izby nie wpływa na sytuację ekonomiczną
i finansową wykonawcy w taki sposób, aby zapewnić bieżącą płynność finansową w całym
okresie realizacji umowy. Nie można bowiem wykluczyć wpływu na płynność finansową
innych zobowiązań wykonawcy z tytułu pozostałej aktywności wykonawcy niezwiązanej
z przedmiotem tego zamówienia.
Ponadto należy zauważyć, że warunki udziału w postępowaniu muszą być oceniane
w kontekście danego zamówienia, a zatem powoływanie się przez Odwołującego na
wymagania określane w innych postępowaniach dotyczące średnich przychodów itp. nie
mogą być wprost przenoszone na grunt przedmiotowego postępowania. Fakt, że w innych
postępowaniach
zamawiający
w
sposób
odmienny
kształtują
warunki
udziału
w postępowaniu nie dowodzi tego, że takie same warunki spełnią właściwą im rolę w innym
postępowaniu.
W zakresie pozostałych zarzutów zawartych w poszczególnych odwołaniach Izba
zważyła, jak poniżej.
KIO 320/16 Astaldi S.p.A.
Odwołujący podniósł zarzuty naruszenia przepisów art. 7 ust 1 Pzp, art 29 ust 1 i 2
Pzp, art 31 ust. 1 Pzp, art. 33 ust 1 pkt 1 Pzp, art 36 ust 1 pkt 6,10,12 Pzp w następującym
zakresie:
Zarzut dotyczący wymagania sporządzenia przez wykonawców oraz złożenia wraz z ofertą
kosztorysów ofertowych.
W SIWZ pkt VI Opis sposobu przygotowania ofert, ppkt 3, Zamawiający określił
dokumenty, które powinna zawierać oferta, w tym m.in. pod lit. b) wskazał na „wypełnioną
tabelę kosztów według załączonego do SIWZ wzoru – załącznik nr 6
do SIWZ” oraz pod lit.
d) – „wycenione kosztorysy ofertowe zawierające ceny jednostkowe netto i brutto
sporządzone w układzie elementów maksymalnie zbliżonym do przekazanych przez
Zamawiającego przedmiarów”.
W pkt II. 24 SIWZ Zamawiający wskazał, że „Dla ułatwienia wyliczenia ceny oferty
i sporządzenia kosztorysów ofertowych Zamawiający przekazuje przedmiary robót (załącznik
nr 5 do SIWZ), które stanowią tylko materiał pomocniczy i nie są podstawą do ustalenia
wysokości wynagrodzenia w związku z przyjęciem wynagrodzenia ryczałtowego. Kosztorysy
będą materiałem pomocniczym przy rozliczaniu i ocenie stopnia zaawansowania robót,
a także przy rozliczaniu robót zaniechanych i zamiennych. Wykonawca ma prawo dopisywać
pozycje, zmieniać obmiary, podstawy wyceny. Zamawiający zaleca, aby kosztorysy
załączane do oferty (nie podlegające jednak ocenie) wykonane były w układzie maksymalnie
zbliżonym do przekazanych przedmiarów".
Zgodnie z pkt. II.25 SIWZ, „W przypadku wystąpienia różnic (pod względem
przyjętych
rozwiązań
technicznych
systemów
i
urządzeń)
pomiędzy
projektem
wykonawczym wraz z wytycznymi do projektowania, a przedmiarami decydują zapisy
projektu wykonawczego wraz z wytycznymi.”
Powyższe
postanowienia
SIWZ
wskazują
jednoznacznie
na
pomocniczy
i informacyjny charakter wymaganego kosztorysu ofertowego. Stanowisko Odwołującego
potwierdza w odwołaniu ten fakt, gdy Odwołujący wskazuje wprost, że „będzie on miał
jedynie charakter pomocniczy przy rozliczaniu i ocenie stopnia zaawansowania robót.”
Odwołujący stwierdził także, że „Powyższe potwierdza przyjęty sposób rozliczenia robót na
etapie realizacji zamówienia opisany we wzorze umowy zawartym w SIWZ.”
Brzmienie postanowienia w pkt 24 wskazuje jednoznacznie, że kosztorysy załączane
do oferty nie będą podlegały ocenie. Co do zasady, Zamawiający pozostawił wykonawcom
pewien zakres swobody przy opracowywaniu kosztorysu, wskazując na pomocniczy jedynie
charakter przekazanych wykonawcom przedmiarów.
Z powyższych regulacji nie sposób jednak wywodzić, że na etapie składania ofert
kosztorys jest dokumentem zbędnym, gdyż nie pełni żadnej funkcji w procesie oceny
i porównania ofert. Nawet bowiem w przypadku wynagrodzenia o charakterze ryczałtowym,
co w przedmiotowym postępowaniu potwierdza treść § 12 Wzoru umowy, kosztorys ofertowy
może mieć ważne znaczenie przy rozliczaniu robót w sytuacjach przewidzianych we Wzorze
umowy, m.in. w § 7 ust. 17, § 5 ust. 2, § 34, § 29, § 12 ust. 6 Zamawiający przewidział
możliwość posiłkowania się informacjami wynikającymi z kosztorysu ofertowego przy
realizacji ww. postanowień. Ponadto, załączone do oferty kosztorysy ofertowe stanowią dla
Zamawiającego istotną informację o sposobie kalkulacji ceny oferty, co może mieć ważne
znaczenie na etapie badania i oceny ofert.
Wymaganie złożenia w ofercie kosztorysu ofertowego nie narusza zasady
proporcjonalności w zakresie ustalania i stosowania kryteriów kwalifikacji i wyboru oferty, co
podnosił Odwołujący. Cel informacyjny kosztorysu ofertowego w zakresie kalkulacji ceny nie
może być wypełniony przez inny dokument, gdyż żaden wymagany w postępowaniu nie
zawiera informacji np. o cenach jednostkowych dla szczegółowych elementów przedmiotu
zamówienia. Wymagany kosztorys ofertowy w formie uproszczonej nie stanowi w tym
wypadku środka restrykcyjnego, biorąc pod uwagę ryczałtowy charakter wynagrodzenia za
wykonanie przedmiotu zamówienia, lecz zawiera informacje istotne przy ocenie oferty oraz
przy realizacji zamówienia. Zatem chociaż kosztorys ofertowy, jako taki, nie będzie podlegał
ocenie, to jednak informacje w nim zawarte będą miały istotne znaczenie w prowadzonym
postępowaniu.
Zarzut dotyczący wymagań SIWZ odnośnie zaoferowania wyposażenia obiektu w wyroby
medyczne z datą produkcji w 2018 r.
Zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia zawartym w pkt II SIWZ, zamówienie
obejmuje wykonanie na zasadzie generalnego wykonawstwa, kompleksowej realizacji
budynków B, C, D wchodzących w skład obiektu Centrum Medycyny Nieinwazyjnej [CMN]
wraz z budową trzech łączników naziemnych do istniejących budynków, infrastrukturą
techniczną, sieciami, przyłączami, zagospodarowaniem terenu, z wyłączeniem części robót
„stanu zero" oraz wykonanie robót rozbiórkowych. Część przedmiotu zamówienia stanowi
również dostawa, montaż, instalacja i uruchomienie wymagającego wbudowania i stałych
podłączeń sprzętu medycznego. Dostawy sprzętu w ramach realizacji przedmiotu
zamówienia mają nastąpić w ciągu 25 miesięcy (od przekazania placu budowy) realizacji
zamówienia.
Według Wzoru umowy - Załącznik nr 9 do SIWZ w § 3 ust 2 lit f-g] określono
wymagania odnośnie rocznika produkcji oferowanych urządzeń. Urządzenia dostarczone
w ramach umowy mają być fabrycznie nowe, wyprodukowane nie wcześniej niż w roku 2017
i będą składać się z fabrycznie nowych podzespołów oraz będą odpowiadać właściwym
normom obowiązującym na terenie Polski i zgodne z umową, bez jakichkolwiek wad.
Podobnie - Sprzęt i Systemy Sterujące mają być fabrycznie nowe, wyprodukowane nie
wcześniej niż w roku 2018.
Opis wymaganych parametrów technicznych i szkoleń wynika z treści Załącznika nr 5
do SIWZ – w którym wskazano - jako wymagany rok produkcji poszczególnych urządzeń -
rok 2018.
Postanowienia w powyższym zakresie zdaniem Izby nie budzą wątpliwości
interpretacyjnych. Oczywiste jest, że oferta może obejmować urządzenia dostępne w chwili
obecnej na rynku, spełniające wszystkie wymagania techniczne określone w SIWZ, których
parametry i właściwości techniczne znajdują potwierdzenie w firmowych materiałach
informacyjnych i specyfikacjach technicznych tych urządzeń. Jednocześnie, w związku
z zaplanowanym okresem realizacji zamówienia, słuszne jest założenie Zamawiającego,
iż wykonawca musi zapewnić w ofercie, że wymagany sprzęt medyczny zostanie
wyprodukowany w 2017 lub 2018 r. Nie oznacza to jednak, że wykonawca, składając ofertę,
musi zaoferować zidentyfikowane co do tożsamości urządzenia, określonego producenta
oraz o określonym modelu/typie, które zostaną wyprodukowane w 2018 r., a w związku
z tym parametry tych urządzeń nie są możliwe aktualnie do ustalenia, gdyż takie urządzenia
nie znajdują się w ofercie producentów.
Jak wskazywał sam Odwołujący, Wzór umowy w § 33 przewiduje możliwość
aneksowania umowy w wymienionych tam przypadkach, tj. m.in. - gdy sprzęt został
wycofany z rynku lub zaprzestano jego produkcji, a zaproponowany przez wykonawcę
w jego miejsce produkt posiada nie gorsze cechy, parametry i funkcjonalności niż produkt
będący przedmiotem oferty, w zakresie parametrów cech, funkcjonalności wymaganych
w SIWZ, oraz w zakresie pozostałych parametrów, taka zmiana produktu stanowiącego
przedmiot oferty będzie dopuszczalna, - gdy na rynku pojawił się nowy model sprzętu, który
będzie posiadać nie gorsze cechy, parametry, funkcjonalności niż sprzęt, w zakresie
parametrów cech, funkcjonalności wymaganych w SIWZ, oraz w zakresie pozostałych
parametrów”.
W świetle tego postanowienia jasne jest wymaganie zaoferowania urządzeń
spełniających wymagania SIWZ i dostępnych aktualnie na rynku, które zostaną dostarczone
z datą produkcji w 2017 i 2018 r. Zgodnie z pkt VI.3.lit. c) SIWZ, oferta musi zawierać
wypełnione przez wykonawcę parametry techniczne sprzętu medycznego stanowiącego
przedmiot niniejszego zamówienia – załącznik nr 5 do SIWZ. Wymagane „firmowe materiały
informacyjne” (karty katalogowe, specyfikacje techniczne itp.) odnośnie oferowanego sprzętu
muszą pochodzić z oficjalnych źródeł – bezpośrednio lub pośrednio - od producenta, co jest
zrozumiałe i nie powinno budzić żadnych wątpliwości. Jak wynika z postanowień SIWZ,
informacje pochodzące od samego wykonawcy powinny znaleźć się w załączniku nr 5 na
potwierdzenie parametrów technicznych oferowanych urządzeń i ich powielanie w ofercie
w innej postaci nie może mieć jakiegokolwiek dalszego znaczenia, w szczególności nie może
zastępować firmowych materiałów informacyjnych. Ponadto, jest oczywiste, że materiały
informacyjne producentów nie odzwierciedlają każdej z cech wyspecyfikowanych przez
Zamawiającego w tabelach załącznika nr 5. Oczywiście w takich sytuacjach jest to,
ż
e w przypadku jakichkolwiek wątpliwości, dopuszczalne jest przedstawienie oświadczenia
producenta, potwierdzającego spełnienie określonych wymagań.
Izba nie stwierdziła naruszenia przepisów art. 7 ust 1 Pzp, art 29 ust 1 i 2 Pzp, w
omówionym powyżej zakresie. Zarzuty naruszenia art 31 ust. 1 Pzp, art. 33 ust 1 pkt 1 Pzp,
art 36 ust 1 pkt 6,10,12 Pzp zostały podniesione bez przedstawienia jakiegokolwiek
uzasadnienia faktycznego, wobec czego podlegały oddaleniu jako nieuzasadnione.
KIO 327/16 IDS-BUD S.A.,
Zarzuty dotyczące opisu przedmiotu zamówienia w zakresie równoważności
Izba stwierdziła naruszenie art. 7 ust. 1 Pzp w zw. z art. 29 ust. 3 Pzp w zw. z art. 29
ust. 1 Pzp w zw. z art. 29 ust. 2 Pzp, poprzez niejasne i nieprecyzyjne określenie przedmiotu
zamówienia, tj. nieokreślenie parametrów minimalnych, które muszą spełniać rozwiązania
równoważne w stosunku do przewidzianych projektem oraz sposobu oceny spełniania tych
parametrów, co prowadzi do utrudnienia uczciwej konkurencji i narusza zasadę równego
traktowania wykonawców.
W pkt II.26 SIWZ Zamawiający zawarł postanowienie odnoszące się do
dopuszczalności zaoferowania rozwiązań równoważnych w stosunku do wymagań
stawianych materiałom, urządzeniom lub rozwiązaniom określonych w SIWZ o następującej
treści:
„Wszelkie zapisy zawarte w dokumentacji projektowej, przedmiarach robót, parametrach
oraz w STWiOR wskazujące na typ, znaki towarowe lub pochodzenie przedmiotu
zamówienia należy odczytywać wraz z wyrazami równoważne. Nazwy własne są
przykładowe, określają klasę produktu i służą ustaleniu standardu - nie wskazują na
konkretny wyrób lub konkretnego producenta. Wykonawca oferując przedmiot równoważny
do opisanego w specyfikacji, czy przedmiarach jest zobowiązany zachować równoważność
w zakresie parametrów użytkowych, funkcjonalnych, gabarytowych jakościowych,
a w stosunku do części materiałów w zakresie estetyki, które muszą być na poziomie nie
niższym od parametrów wskazanych przez Zamawiającego. Ciężar udowodnienia,
ż
e oferowane artykuły są równoważne w stosunku do wymagań określonych przez
Zamawiającego spoczywa na składającym ofertę.”
W tabelach parametrów technicznych stanowiących załącznik nr 5 do SIWZ,
Zamawiający zawarł bardzo szczegółowe rozwiązania i wymagania techniczne co do
poszczególnych elementów przedmiotu zamówienia, które wskazują konkretny wyrób lub
konkretnego producenta lub też pomimo braku wskazania znaku towarowego, poprzez
wskazane parametry identyfikują konkretny wyrób lub producenta. Zamawiający w tym
zakresie nie zaprzeczał twierdzeniom Odwołującego. Zamawiający nie określił
w dokumentacji przetargowej w sposób jednoznaczny parametrów równoważności,
w oparciu o które wykonawca będzie mógł wykazać, że zaoferowane wyroby równoważne
spełniają wymagania określone przez Zamawiającego. Nie można również przyjąć,
ż
e dopuszczenie rozwiązań równoważnych wiąże się z koniecznością wykazania zgodności
co do wszystkich szczegółowych parametrów danego elementu przedmiotu zamówienia.
W takim przypadku dopuszczenie rozwiązań równoważnych należałoby uznać jedynie za
pozorne.
W zakresie przykładowego Opisu modułowych osłon radiologicznych - „Projekt
wykonawczy modułowych osłon radiologicznych, pracowni akceleratorów, HDR oraz pom.
dekontaminacji ścieków radioaktywnych” Zamawiający nie przeczył, iż został on oznaczony
znakiem handlowym „Veritas Medical Solutions”. Jak wykazał Odwołujący, opisane w nim
rozwiązania są charakterystyczne wyłącznie dla tego producenta, przy czym Zamawiający
nie podał, które z parametrów będą stanowić kryteria służące do oceny równoważności
ewentualnych alternatywnych rozwiązań. Zamawiający nie wskazał również żadnego miejsca
w SIWZ lub dokumentacji technicznej, w którym odpowiednie parametry do oceny
równoważności w powyższym zakresie zostały określone. Jedynym zatem postanowieniem
regulującym kwestie równoważności jest pkt II.26 SIWZ, o charakterze generalnym, który nie
pozwala na określenie parametrów równoważności w zakresie poszczególnych elementów
przedmiotu zamówienia, wobec których Zamawiający dopuścił co do zasady rozwiązania
równoważne. W odniesieniu do „Wykazu elementów składowych osłon radiologicznych
pomieszczeń terapeutycznych dla trzech akceleratorów wysokoenergetycznych oraz jednego
aparatu do brachy terapii", pod którym zamieszono tabelę z parametrami, należy stwierdzić,
ż
e Zamawiający, wbrew swojemu twierdzeniu, że tabela ta zawiera parametry do oceny
równoważności opisanych elementów, nie był w stanie wskazać, że taka informacja została
wprost zawarta w jakimś miejscu SIWZ. Wykonawcy nie mają zatem podstaw do przyjęcia,
ż
e parametry zawarte w tej tabeli stanowią parametry do oceny równoważności.
Wobec powyższego, Izba uznała za konieczne uwzględnienie powyższego zarzutu
i nakazanie Zamawiającemu uzupełnienia dokumentacji przetargowej o parametry do oceny
równoważności w odniesieniu do wszystkich elementów przedmiotu zamówienia, które
zostały opisane przez wskazanie znaków towarowych, producenta lub poprzez wskazanie
konkretnych parametrów charakterystycznych wyłącznie dla jednego producenta.
Zarzut naruszenia art. 29 ust. 1 Pzp, poprzez niejednoznaczny opis przedmiotu
zamówienia, tj. poprzez opisanie w dokumentacji projektowej wymogów,
pozostających w wewnętrznej sprzeczności.
Zarzut powyższy nie potwierdził się. Okoliczność podnoszona przez Odwołującego
w odwołaniu, iż parametry wskazane w poz. 7 i 9 „Wykazu elementów składowych osłon
radiologicznych
pomieszczeń
terapeutycznych
dla
trzech
akceleratorów
wysokoenergetycznych oraz jednego aparatu do brachy terapii" nie są spełnione przez
rozwiązania „Veritas Medical Solutions” opisane w innej części dokumentacji przetargowej, tj.
w „Projekcie wykonawczym modułowych osłon radiologicznych, pracowni akceleratorów,
HDR oraz pom. dekontaminacji ścieków radioaktywnych”. Powyższe okoliczności nie zostały
przez Odwołującego udowodnione. Wykonawca nie przedstawił dowodów na potwierdzenie
postawionej tezy, że opis przedmiotu zamówienia jest niejednoznaczny, a pomiędzy
poszczególnymi elementami dokumentacji przetargowej istnieją zasadnicze niezgodności.
Dodatkowo Izba wskazuje, że zarzut powyższy został rozszerzony przez Odwołującego na
rozprawie i w tym zakresie nie podlegał rozpoznaniu, tj. w zakresie wykraczającym poza
konkretne uzasadnienie faktyczne zarzutu przedstawione w odwołaniu.
KIO 328/16 „Climatic
' Sp. z o.o. Sp.k.
Zarzuty dotyczące opisu przedmiotu zamówienia w zakresie zabudowy systemowej sal
operacyjnych, sal przygotowania pacjenta, pokoi wybudzeń, sal porodowych - oraz
związanej z zabudową - stolarki drzwiowej, tj. zapisów Załącznika nr 5 do SIWZ
pozycja 22A i 22B.
Izba nie stwierdziła naruszenia przepisów art. 25, 29 ust. 1-3, art. 30 Pzp
w powyższym zakresie, tj. poprzez opisanie przedmiotu zamówienia w sposób nieadekwatny
do potrzeb Zamawiającego oraz umożliwiający złożenie oferty wyłącznie przy zastosowaniu
rozwiązań jednego producenta, tj. Hospital Technik.
W odniesieniu do poz. 2 i 6 tabeli znajdującej się w załączniku nr 5 dla poz. 22a,
Odwołujący podniósł zarzuty dotyczące obowiązku przedłożenia w ofercie „raportu z badań
lub certyfikatu lub zaświadczenia zgodnego z DIN EN ISO 9001/14001 lub równoważną -
wydanego przez akredytowaną (PCA, UE MLA, ILAC MRA, IAC MLA, DAkkS) lub
notyfikowaną jednostkę”, wskazując, że normy DIN EN ISO 9001/14001 dotyczą systemów
zarządzania jakością wg EN ISO 9001 oraz Zarządzania Środowiskowego wg EN ISO 14001
a zatem nie mają żadnego związku z możliwością potwierdzenia spełnienia wymagania co
do antybakteryjności lub odporności na grzyby przez oferowane panele, a tym samym,
Odwołujący wskazywał, że Zamawiający w sposób nieprawidłowy dokonał doboru
dokumentu, który miałby potwierdzać określoną właściwość produktu, co stanowi naruszenie
art. 25 ust. 1 pkt 2 Pzp.
Powyższe zarzuty zostały uwzględnione przez Zamawiającego w części, poprzez
zmianę treści SIWZ w ww. pozycjach – Zamawiający wykreślił z treści opisu pozycji 2 i 6
tabeli zapis wskazujący na kwestionowaną przez Odwołującego normę. Zamawiający
wyjaśnił jednocześnie, że zarzuty zostały oparte na błędnej interpretacji ww. postanowień.
Tym nie mniej, dokonana przez Zamawiającego zmiana treści SIWZ faktycznie stanowi
o uwzględnieniu zarzutów w danym zakresie.
W świetle art. 192 ust. 2 Pzp, uwzględnienie zarzutów i zmiana treści
kwestionowanych postanowień do czasu wydania przez Izbę orzeczenia, przesądza o braku
wpływu stwierdzonego naruszenia przepisu ustawy Pzp na wynik postępowania. W tym
zakresie Izba ocenia stwierdzone naruszenie na moment rozpoznawania odwołania. Wobec
dokonanej zmiany treści SIWZ przez Zamawiającego w zakresie omawianych zarzutów,
a tym samym zniwelowania skutków tych postanowień w postaci wpływu na wynik
postępowania, odwołanie nie podlegało uwzględnieniu.
W odniesieniu do poz. 9 tabeli załącznika nr 5 dla poz.22a, Izba stwierdziła,
ż
e Odwołujący nie wykazał, iż wymogi, aby drzwi hermetyczne przesuwne systemowe
posiadały właściwości gazoszczelności (określonej na poziomie 3,3 m2+/- 5% w stosunku do
powierzchni drzwi), szczelności na wyciek (określonej na poziomie max. 900 l/h lub
mniejszym przy nadciśnieniu/parciu +50 Pa) lub wykazania zamiennie właściwości
przepuszczalności powietrza (określonej na poziomie 0,9 m3/h lub mniejszej przy
nadciśnieniu /parciu +50 Pa) oraz obowiązek przedłożenia „raportu z badań lub certyfikatu
lub zaświadczenia potwierdzającego spełnienie parametru drzwi wydane przez
akredytowaną (PCA, UE MLA, ILAC MRA, IAC MLA, DAkkS) lub notyfikowaną jednostkę
oraz raportu lub sprawozdania z przeprowadzonych badań - były nieadekwatne do
przedmiotu zamówienia i niespójne z pozostałymi wymaganiami, a w konsekwencji, że celem
wprowadzenia tych wymogów jest wyłącznie ograniczenie kręgu możliwych do zaoferowania
produktów. Zamawiający wyjaśnił przy tym, że wymagane parametry szczelności drzwi są
związane z przyjętą w projekcie metodą dezynfekcji w salach operacyjnych, tj. metodą
dezynfekcji gazowym nadtlenkiem wodoru, który jest środkiem biobójczym, a tym samym
mocno szkodliwym. Proces wentylacji ma być sterowany z sali operacyjnej, co wynika z
konieczności jej wyłączenia podczas procesu dekontaminacji (załącznik 5 poz. 21A i 21B).
Zasadność wymagania Zamawiający potwierdził składając oświadczenie dystrybutora
urządzeń do dekontaminacji gazowej oraz opinię specjalisty mgr inż. L. Ślesickiego
projektanta i kierownika robót budowlanych bez ograniczeń w specjalności instalacyjnej
w zakresie instalacji sanitarnych oraz gazowych.
W zakresie zarzutu dotyczącego wymogu opisanego w poz. 11 tabeli załącznika nr 5
dla poz. 22A, tj. zaoferowania drzwi przesuwnych systemowych o współczynniku izolacji
akustycznej Rw min 38 dB lub więcej oraz przedstawienia wraz z ofertą raportu z badań lub
certyfikatu lub zaświadczenia potwierdzającego spełnienie parametru izolacji akustycznej,
zgodne z normą EN ISO 717-1 lub równoważną, wydany przez akredytowaną (PCA, UE
MLA, ILAC MRA, IAC MLA, DAkkS) lub notyfikowaną jednostkę, Izba stwierdziła,
ż
e Odwołujący nie wykazał, iż parametr izolacji akustycznej w tym przypadku został dobrany
celowo pod konkretne jednostkowe rozwiązanie występujące na rynku, wyłącznie dla
ograniczenia konkurencji. Zamawiający wyjaśnił celowość i uzasadnienie do postawienia
kwestionowanego wymogu i żądania dokumentu potwierdzającego spełnienie wskazanych
wymagań. Podane przez Zamawiającego uzasadnienie odnosi się także do wymagania
określonego w poz. 14 tabeli w załączniku nr 5 dla poz. 22A, w odniesieniu do ścianki
obustronnie obłożonej panelami z włókna cementowego o współczynniku izolacji akustycznej
na poziomie Rw p min 42 dB lub więcej i przedłożenia „raportu z badań lub certyfikatu lub
zaświadczenia wydanego przez akredytowaną lub notyfikowaną jednostkę".
W szczególności Zamawiający wyjaśnił, że norma EN ISO 717-1 została podana,
jako obowiązująca przy wykonywaniu badania przez jednostkę certyfikującą, natomiast
izolacja akustyczna sal operacyjnych jest niezbędna ze względu na szczególne warunki
pracy wymagające koncentracji, a także ze względu na pracujące na salach urządzenia
rejestrujące dźwięk. Blok operacyjny będzie posiadał zintegrowany system sterowania
salami operacyjnymi, co wynika z treści załącznika nr 5 poz. 20, w tym rejestracji dźwięku
z mikrofonu bezprzewodowego i nagłośnienia sali w celu prowadzenia m.in. konsultacji
w trakcie trwania zabiegu. Konieczne jest zatem stworzenie warunków izolacji akustycznej
poszczególnych sal bloku operacyjnego. Wskaźnik izolacji akustycznej został ustalony przez
Zamawiającego na poziomie dużo niższym niż wskazany w normie PN-B-02151-3:2015-10.
W pkt. VII.3 ww. tabeli wskazano normy dla ścian i drzwi między zespołami pomieszczeń
operacyjnych w szpitalu a pozostałymi pomieszczeniami w szpitalu, tj. powyżej 55 dB dla
ś
cian bez drzwi oraz części pełnej ściany z drzwiami oraz powyżej 35 dB dla drzwi do
zespołu pomieszczeń z korytarza. W związku z powyższym nie sposób uznać, że żądanie
współczynnika izolacji akustycznej dla ścianki z paneli na poziomie 42 dB i dla drzwi na
poziomie 38 dB jest nadmierny dla pomieszczeń, w których dźwięk i obraz będzie
rejestrowany i transmitowany do innych pomieszczeń i obiektów. W innych pomieszczeniach,
poza salami operacyjnymi dla drzwi jest wymagany wskaźnik na poziomie 32 dB.
W tych okolicznościach brak przeprowadzenia dowodu przez Odwołującego na
okoliczność, że opisane rozwiązanie techniczne mają na celu wyłącznie ograniczenie
konkurencji, skutkowało nieuwzględnieniem zarzutu. Fakt, że wymaganie takie służy
wyłącznie eliminacji konkurencji podlega wykazaniu przez stronę, która podnosi taki zarzut,
a zatem w tym przypadku ciężar dowodu spoczywał na Odwołującym, stosownie do art. 190
ust. 1 Pzp oraz art. 6 k.c.
Należy także podkreślić, że choć obowiązujące przepisy prawa nie nakładają na
wykonawców obowiązku przeprowadzania badań pod kątem izolacji akustycznej, to nie
wyklucza to uprawnienia Zamawiającego do żądania złożenia dokumentu potwierdzającego
wykonanie takich badań w konkretnym przypadku. Wymóg przedłożenia wraz z ofertą
dokumentów potwierdzających spełnienie określonych parametrów nie narusza art. 25 ust. 1
Pzp, który uprawnia zamawiającego do żądania dokumentów w celu potwierdzenia,
ż
e oferowany przedmiot zamówienia (roboty budowlane, dostawy, usługi) spełniają
wymagania zamawiającego.
Zarzut dotyczący poz. 15 załącznika nr 22a, w zakresie konieczności załączenia
autoryzacji producenta zabudowy systemowej i drzwi.
Przedmiot zamówienia w zakresie zabudowy systemowej i drzwi w przedmiotowym
postępowaniu posiada charakter specjalistyczny, a zatem zgodzić się należy
z Zamawiającym, że serwis takich wyrobów wymaga specjalistycznej wiedzy
i profesjonalizmu, który niewątpliwe zapewnia serwis autoryzowany producenta. Uprawnienie
do korzystania z tego serwisu jest w tym przypadku obiektywnie uzasadnione ze względu
również na specyfikę przedmiotu zamówienia. Nie sposób zatem uznać, że wymaganie
w tym zakresie ma na celu ograniczenie lub eliminację konkurencji. Izba nie podzieliła
stanowiska Odwołującego, że postawiony wymóg ogranicza krąg potencjalnych
wykonawców wyłącznie do producentów zabudowy lub ich upoważnionych przedstawicieli.
Jak słusznie zauważył Zamawiający, na potrzeby tego zamówienia wykonawca może
skorzystać z dostępnych placówek autoryzowanego serwisu producenta. Sam wykonawca
nie musi ubiegać się u producenta zabudowy systemowej lub drzwi o uzyskanie wymaganej
autoryzacji w zakresie serwisu, a tym samym wymóg ten nie wpływa w żaden sposób na
ograniczenie możliwości wykonawcy co do ubiegania się o przedmiotowe zamówienie.
Ponadto, odnosząc się do twierdzenia Odwołującego, iż producenci zabudowy systemowej
sal operacyjnych działający na rynku polskim nie mają możliwości realizacji tego zamówienia
należy wskazać, ze również w tym zakresie Odwołujący nie przeprowadził żadnego dowodu
na poparcie powyższej tezy.
Biorąc pod uwagę powyższy stan rzeczy ustalony w toku postępowania,
a także zważywszy, że stwierdzone naruszenie przepisów ustawy Pzp w przypadku
odwołania o sygn. akt KIO 320/16 oraz KIO 328/16 nie może mieć istotnego wpływu na
wynik postępowania, Izba orzekła, jak w sentencji, na podstawie art. 192 ust. 1 oraz ust. 2
i ust. 3 pkt 1 oraz ust. 8 Pzp.
O kosztach postępowania odwoławczego Izba orzekła na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Pzp
oraz § 3 pkt 1 oraz § 5 ust. 2 pkt 1 i ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów
z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41,
poz. 238), stosownie do wyniku postępowania.
Przewodniczący: ……………...………
……………...………
……………...………