Sygn. akt: KIO 408/16
WYROK
z dnia 1 kwietnia 2016 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Emil Kawa
Protokolant: Łukasz Listkiewicz
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 1 kwietnia 2016 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 21 marca 2016 r. przez wykonawcę
BPX
S.A., ul. Powstańców Śląskich 28/30, 53-333 Wrocław w postępowaniu prowadzonym
przez
Zakład Ubezpieczeń Społecznych, ul. Szamocka 3, 5, 01-748 Warszawa
przy udziale wykonawcy
Bonair S.A., ul. Rzymowskiego 32, 02-694 Warszawa
zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego
orzeka:
oddala odwołanie
2. kosztami postępowania obciąża wykonawcę BPX S.A., ul. Powstańców Śląskich 28/30,
53-333 Wrocław i zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00
gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę BPX S.A.,
ul. Powstańców Śląskich 28/30, 53-333 Wrocław tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 2164) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w
Warszawie.
Przewodniczący: ……………
Sygn. akt KIO 408/16
UZASADNIENIE
Zakład Ubezpieczeń Społecznych, ul. Szamocka 3, 5, 01-748 Warszawa, dalej zwany
także „Zamawiającym” prowadzi postepowanie o udzielenie zamówienia publicznego na
„zakup oraz wdrożenie oprogramowania do zarządzania aktywami finansowymi”
prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego.
W dniu 10 marca 2016 r. wykonawcy zostali poinformowani o wyborze
najkorzystniejszej oferty za którą została uznana oferta złożona przez Bonair S.A., ul.
Rzymowskiego 32, 02-694 Warszawa, który to wykonawca dalej zwany ”Przystępujacym”
skutecznie przystąpił do postepowania odwoławczego po stronie Zamawiającego.
W postępowaniu zostały złożone dwie oferty, druga oferta została złożona przez
wykonawcę BPX S.A., ul. Powstańców Śląskich 28/30, 53-333 Wrocław, który to wykonawca
został wykluczony z postepowania na podstawie art. 24 ust 2 pkt 4 Pzp, a ponadto
Zamawiający poinformował iż oferta jako złożona przez wykonawcę wykluczonego podlega
odrzuceniu. Od tej czynności Zamawiającego wykonawca ten, dalej zwany także
„Odwołującym lub BPX” złożył odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej.
We wniesionym odwołaniu zarzucił Zamawiającemu :
naruszenie art. 27 ust. 2 ustawy poprzez brak uzyskania od BPX S.A. potwierdzenia
otrzymania wiadomości o wezwaniu do uzupełnienia dokumentów i uznanie, iż BPX S.A. to
wezwanie skutecznie otrzymała, podczas gdy dostarczenie takie nie miało miejsca, co
skutkowało przekroczeniem przez BPX S.A. terminu do uzupełnienia żądanych dokumentów,
a następnie odmową przywrócenia terminu do uzupełnienia dokumentów przez BPX S.A. i
odrzuceniem oferty BPX S.A. z przyczyn formalnych, co stanowi także naruszenie zasady
ogólnej, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy tj. równego traktowania stron postępowania,
naruszenie art. 89 ust. 1 pkt. 2 ustawy poprzez zaniechanie odrzucenia oferty, której
treść nie odpowiadała treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy i art. 90 ust. 3 ustawy poprzez zaniechanie
odrzucenia oferty zawierającej rażąco niską cenę,
naruszenie art. 8 ust. 1 w zw. z art. 8 ust. 2 i ust. 3 ustawy poprzez ograniczenie
jawności postępowania, tj. przekazanie BPX S.A. części oferty Bonair S.A., zastrzeżonej
wcześniej jako tajemnica przedsiębiorstwa, w dniu 14 marca 2016 r. pomimo, iż odtajnienie
nastąpiło już po upływie terminu do wniesienia odwołania tj. 26 lutego 2016 r. oraz uznanie
za tajemnicę przedsiębiorstwa całości wyjaśnień Bonair S.A. w zakresie zarzutu rażąco
niskiej ceny poprzez brak udostępnienia BPX S.A. na jej wniosek wyjaśnień Bonair S.A.
uzasadniających uznanie w/w wyjaśnień za tajemnicę przedsiębiorstwa.
Podnosząc powyższe zarzuty wniósł o nakazanie Zamawiającemu:
przywrócenie terminu do uzupełnienia dokumentów przez BPX S.A.;
ponownej oceny ofert z uwzględnieniem oferty BPX S.A.;
odrzucenie oferty Bonair S.A. w Warszawie;
ponownego dokonania wyboru oferty najkorzystniejszej, a w przypadku uznania, że
ż
adna z ofert niepodlegających odrzuceniu nie spełnia wymagań SIWZ, unieważnienia
postępowania o udzielenie zamówienia.
Nadto wniósł o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka Pani M.P.
W zakresie zarzutu pierwszego dotyczącego stanowiska Odwołującego iż nie
otrzymał on wezwania do uzupełnienia dokumentów oferty, którego niewykonanie było
podstawą wykluczenia z postępowania, podał iż pismem z dnia 02 marca 2016 r. wysłanym
na adres mailowy BPX S.A., Zamawiający wezwał BPX S.A. do uzupełnienia braków
formalnych oferty . W wezwaniu Zamawiający wskazał BPX S.A. termin do uzupełnienia w/w
braków tj. 08 marca 2016 r. do godz. 12.00. Jednakże wiadomość zawierająca w/w pismo
nie dotarła w sposób skuteczny do BPX S.A., jej odbiór nie został potwierdzony przez BPX
S.A. Spółka nie miała świadomości, iż została wezwana do uzupełnienia braków i żadnego
wezwania się nie spodziewała. Zamawiający dotychczas w przypadku wzywania wykonawcy
BPX zawsze kontaktował się z Odwołującym w formie telefonicznej, aby uzyskać
potwierdzanie odebrania wiadomości. W tym przypadku jednak, pomimo braku
potwierdzenia odbioru pisma przez BPX S.A., Zamawiający nie skontaktował się ze Spółką
BPX. Kontakt ze strony Zamawiającego w sprawie potwierdzenia tego wezwania nastąpił po
raz pierwszy w dniu 08 marca 2016 r., już po upływie terminu do uzupełnia braków. W
związku z tą informacją BPX S.A. wystąpiła do Zamawiającego z wnioskiem o wydłużenie
terminu do uzupełnienia dokumentów, który miał na celu przywrócenie terminu, który już
upłynął. Zamawiający nie przychylił się do wniosku BPX S.A. i terminu nie przywrócił.
W drugim zarzucie Odwołujący podniósł kwestę, że Zamawiający dokonał wyboru
oferty Przystępującego pomimo tego iż złożona oferta nie odpowiadała treści specyfikacji
istotnych warunków zamówienia (SIWZ). Wskazał, że ze złożonej przez Przystępującego.
oferty nie wynika, że w jej zakresie mieści się dokonanie wdrożenia, które obejmowałoby
system SAP, już działający u Zamawiającego. Przystępujący wskazała jedynie na licencje:
AVS, Microsoft Dynamics AX 2012 Server i 1 stanowisko komputerowe, Microsoft Dynamics
AX 2012 na 1 stanowisko komputerowe, Microsoft SQL Server 2014 Standard Edition+
Software Assurance Pack i licencję Microsoft SQL 2014 CAL + Software Assurance Pack
oraz na „wytworzenie oprogramowania dedykowanego do obsługi wymiany danych”, bez
określenia, że licencje i oprogramowanie spełniają warunki SIWZ - możliwość integracji z
systemem SWEZ, który już u Zamawiającego funkcjonuje, a który oparty jest na systemie
SAP.
W kolejnym zarzucie dotyczącym naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy i art. 90 ust. 3
ustawy poprzez zaniechanie odrzucenia oferty zawierającej rażąco niską cenę podał, że
oferta złożona przez Bonair S.A. zawierała cenę realizacji zamówienia w wysokości
1.440.075,39 zł brutto, natomiast cena określona przez BPX S.A. to 5.390.957,16 zł brutto.
Z powyższego wynika, iż cena realizacji zamówienia zaproponowana w ofercie Bonair S.A. w
sposób znaczący odbiega zarówno od wartości szacunkowej zamówienia jak i od ceny
zaproponowanej w drugiej ofercie. Z tego powodu, Zamawiający, co wynika z dokumentacji
postępowania, wszczął obligatoryjne postępowanie wyjaśniające celem ustalenia czy
złożona oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. Bonair
S.A. udzieliła Zamawiającemu wyjaśnień w tym zakresie, natomiast nie zostały one
udostępnione BPX S.A.
Odwołujący odnosząc się do szczegółów specyfikacji zamówienia, wskazanych w
załączniku Nr 1 do Umowy, stanowiącej integralną część SIWZ podał, że w części
Wdrożenie, niedoszacowano:
a)
pkt lc - w ocenie BPX S.A. nie jest możliwe przygotowanie w tak krótkim czasie (tj. 90
dni) i w tak niskim budżecie interfejsu zapewniającego kompletną wymianę danych pomiędzy
systemem zewnętrznym (innym niż SAP) a systemem SAP użytkowanym przez
Zamawiającego. Według BPX S.A. prace, dotyczące przygotowania takiego interfejsu,
wymagają, m.in.:
i.
wypracowania
wspólnego
modelu
księgowego
(SAP
i
Bonair
S.A.)
uwzględniającego/koiygującego obecny sposób księgowania operacji na aktywach przez
Zamawiającego,
ii.
przeprowadzenia migracji dotychczasowych
pozycji księgowych,
dotyczących aktywów do nowego modelu, który zostanie wdrożony u Zamawiającego,
iii.
opracowania i rzetelnego przetestowania interfejsu wykonanego w technologii PI.
b)
pkt 4 - według BPX S.A. w ofercie wybranego Wykonawcy nie zostały uwzględnione
szkolenia w zakresie obsługi całościowego rozwiązania (system zewnętrzny w połączeniu z
użytkowanym przez ZUS system SAP), a oferowane są wyłącznie szkolenia, dotyczące
obsługi systemu przez Bonair S.A. oferowanego.
c)
pkt 5 - według BPX S.A., wybrany Wykonawca w sposób znaczący nie doszacował
prac, związanych z konfiguracją modułów SAP posiadanych przez Zamawiającego.
Integracja systemu zewnętrznego z użytkowanymi przez ZUS modułami - m.in. FI, CO, FM,
ponadto dostosowanie standardowego Business Contentu w SAP BI do raportowania
danych przekazywanych z systemu, oferowanego przez Wykonawcę. Wykonawca, zgodnie z
treścią jego oferty, zdaje się nie być świadomym zasad integracji z systemem SAP za
pośrednictwem SAP PI - która jest czaso- i pracochłonna - w szczególności w kontekście
bardzo rygorystycznej polityki bezpieczeństwa funkcjonującej u Zamawiającego.
d)
pkt 6 - według BPX S.A., wybrany Wykonawca znacząco nie doszacował prac
związanych z „pełną integracją oferowanego oprogramowania z rozwiązaniem SWEZ”.
Wykonawca przygotował wycenę i ofertę na podstawie bardzo uproszczonych założeń - co w
efekcie może spowodować dostarczenie rozwiązania niezgodnego z wymogami SIWZ, jak
również nie zaspokoi najważniejszych potrzeb biznesowych Zamawiającego (np.
uniemożliwienie Zamawiającemu z korzystania ze wszystkich funkcjonalności obecnej,
zintegrowanej architektury rozwiązań IT, dodatkowe źródła danych raportowych, niejednolita
platforma raportowa, itd.).
e)
pkt 7 - zapewnienie „ Wszelkie zmiany, które mają być wykonane w rozwiązaniu
SWEZ (m.in.: SAP ERP, SAP NetWever BW, SAP NetWever PI), a wynikające z integracji ze
SWEZ, lub jakiegokolwiek rozszerzenia oferowanego oprogramowania po stronie SWEZ,
muszą być zrealizowane przez Wykonawcę.” jest związane z działaniem na już wdrożonym u
Zamawiającego rozwiązania SAP, który jest systemem kompleksowym, czego wybrany
Wykonawca nie uwzględnił w swojej ofercie. Wykonawca nie uwzględnił również specyfiki
rozwiązania SAP dla jednostek budżetowych.
f)
pkt 8 - wysoko prawdopodobne jest, iż wybrany Wykonawca nie jest świadomy bądź
też nie wziął pod uwagę podczas wyceny swojej oferty faktu, iż SAP BI jest główną platformą
raportową, wykorzystywaną przez ZUS, w związku z czym ilość raportów koniecznych: do
dostosowania podczas wdrożenia lub do stworzenia w oparciu o standardowy Business
Content podczas wdrożenia, jest znaczna i czas ich opracowania, a w związku z tym koszty
są również znaczne.
Ponadto w ocenie BPX S.A. wybrany Wykonawca w ustalaniu ceny swojej usługi
pominął następujące, konieczne do wykonania, prace:
a)
konfiguracja danych podstawowych po stronie SAP (dostawcy, odbiorcy, konta KG,
zestaw wglądów w standardowe raporty SAP, umożliwiających wgląd w dane o transakcjach
finansowych - analityka),
b)
model danych po stronie SAP BI (ekstraktor, kostki, wglądy raportów),
c)
dodatkowa konfiguracja SAP Cash Management,
d)
dokumentacja przed- i powdrożeniowa dla powyższych punktów,
e)
szkolenia SAP dla powyższych punktów (merytoryczne dla użytkowników
biznesowych i techniczne dla administratorów).
Według BPX S.A. oferta wybranego Wykonawcy nie uwzględnia również konieczności
utrzymania rozwiązania w zakresie dotyczącym kwestii, poruszonych powyżej w punktach A.
i B. w obowiązkowym 36 - miesięcznym okresie wsparcia. Szacowana przez BPX S.A.
pracochłonność po stronie zmian w SAP w trakcie trwania okresu serwisu (36 miesięcy)
wynosi:
a)
Obszar SAP PI: 2 roboczodni miesięcznie,
b)
Obszar SAP BW: 3 roboczodni miesięcznie,
c)
Obszar SAP FI: 1 roboczodzień miesięcznie.
Reasumując powyższe stwierdził, że cena wskazana przez wybranego Wykonawcę była
znacząco niższa zarówno od ceny zaproponowanej przez BPX S.A., od ceny jaką
przeznaczył na tą usługę Zamawiający, a przede wszystkim odbiegała od cen rynkowych,
wobec czego Zamawiający zobowiązany był ofertę taką odrzucić. Cena jaką zaoferował
Przystępujący w swojej ofercie nie pokrywa kosztów jakie poniesie on przy wykonywaniu
zamówienia, co będzie skutkowało stratami po jego stronie, a także niewykonaniem
zamówienia.
W zakresie kolejnego zarzutu odwołania dotyczącego naruszenia art. 8 ust. 1 w zw. z
art. 8 ust. 2 i ust. 3 ustawy, poprzez ograniczenie jawności postępowania, oraz uznania za
tajemnicę przedsiębiorstwa całości wyjaśnień Bonair S.A. w zakresie zarzutu rażąco niskiej
ceny i brak udostępnienia BPX S.A., na jej wniosek, wyjaśnień Bonair S.A. uzasadniających
uznanie w/w wyjaśnień za tajemnicę przedsiębiorstwa podniósł, że już po wyborze oferty
najkorzystniejszej, BPX S.A. wniosła o udostępnienie dokumentów postępowania, w tym
zwłaszcza złożonych ofert. W dniu 17 marca 2016 r. pracownik BPX S.A. M.K. zapoznał się
z aktami postępowania. Zgodnie z notatką z tej czynności nie zostały udostępnione elementy
mające wpływ na cenę Wykonawcy, w tym przede wszystkim, złożone przez Bonair S.A.
wyjaśnienia w postępowaniu dotyczącym ustalenia występowania rażąco niskiej ceny,
zastrzeżone jako tajemnica handlowa. BPX S.A. nie otrzymała dostępu nie tylko do wycen
Bonair S.A. ale także, co niewątpliwie stanowi naruszenie zasady jawności, do uzasadnienia
Bonair S.A. objęcia tych danych tajemnicą przedsiębiorstwa.
Nadto dodał, że Zamawiający odtajnił część oferty Przystępującego już po wyborze
najkorzystniejszej oferty, a wcześniej odtajnionej części nie przekazał bezpośrednio po
odtajnieniu, Odwołującemu. Takie działanie Zamawiającego polegające na nie udostępnieniu
jednemu z Wykonawców zastrzeżonych niezasadnie części oferty innego z Wykonawców
niezwłocznie po ich odtajnieniu, a dopiero po wyborze oferty, stanowi naruszenie zasady
jawności postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
Zamawiający w pisemnej odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie jako
niezasadnego. Przystępujący do postępowania odwoławczego wykonawca poparł
stanowisko Zamawiającego i wniósł o oddalenie zarzutów odwołania.
Uwzględniając całość dokumentacji z przedmiotowego postępowania, w tym w
szczególności: protokół postępowania, ogłoszenie o zamówieniu, postanowienia
SIWZ, odpowiedzi zamawiającego na wnioski wykonawców o wyjaśnienie treści SIWZ,
ofertę odwołującego, wezwanie zamawiającego do uzupełnienia dokumentów
skierowane do odwołującego z dnia 2 marca 2016 roku, odwołania, zgłoszenie
przystąpienia do postępowania odwoławczego, jak również biorąc pod uwagę
oświadczenia, dokumenty i stanowiska stron, złożone w trakcie posiedzenia i
rozprawy, Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje:
W pierwszej kolejności ustalono, że odwołanie nie zawiera braków formalnych oraz
został uiszczony od niego wpis. W dalszej kolejności Izba stwierdziła, że nie została
wypełniona żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem odwołania na podstawie art. 189
ust. 2 ustawy Pzp. Ponadto Izba uznała, że pomimo występujących wątpliwości co do
objęcia zarzutami odwołania wszystkich czynności Zamawiającego mających wpływ na
możliwość przywrócenia Odwołującego do postepowania w razie ich uwzględnienia, że
Odwołujący wnosząc odwołanie spełniał wymogi z art. 179 ust.1 Pzp. Ustalono także, że
Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia w trybie przetargu
nieograniczonego z zastosowaniem przepisów ustawy Pzp wymaganych przy procedurze,
której wartość szacunkowa zamówienia przekracza kwoty określone w przepisach wydanych
na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp.
Za istotną dla rozstrzygnięcia przedmiotowego odwołania należało poddać ocenie
kwestię, czy wnoszący odwołanie objął zarzutami te czynności Zamawiającego, które w
szczególności determinują możliwość dalszego udziału Odwołującego w postępowaniu, a
tym samym czy dają mu potencjalną szanse na uzyskania danego zamówienia. W tym
postepowaniu Zamawiający informacji o wyborze najkorzystniejszej oferty z dnia 09.03.2016
roku odnośnie oferty BPX S.A. stwierdził, że wykluczono wykonawcę na podstawie art. 24
ust.2 pkt 4 ustawy Pzp, ponieważ wykonawca nie wykazał spełnienia warunków udziału w
postępowaniu. Ponadto Zamawiający stwierdził (niewątpliwie błędnie), że oferta wykonawcy
została odrzucona w oparciu o przepis art. 89 ust.1 pkt 5 Pzp.
Analizując zarówno komparycję odwołania, gdzie sprecyzowano zarzuty, jak i jego
uzasadnienie stwierdzić należy, że Odwołujący nie zakwestionował w odwołaniu choćby
jednym zdaniem faktu jego wykluczenia z postepowania. Nie sformułował także żądania
unieważnienia czynności wykluczenia Odwołującego z postepowania, nie zakwestionował
także podstawy faktycznej odrzucenia oferty. W oparciu o przepis art. 192 ust.7 Pzp Izba nie
może orzekać co do zarzutów nie sformułowanych w odwołaniu. Izba nie może także z treści
odwołania wyinterpretować za Odwołującego zarzutów których podniesienie w danym
odwołaniu należałoby uznać za wskazane. Z treści odwołania należy wywieść iż odwołanie
było nakierowane na unieważnienie postepowania. Odwołujący w wymienionym na wstępie
żą
daniu wnosił o nakazanie Zamawiającemu w przypadku uznania, że żadna z ofert
niepodlegających odrzuceniu nie spełnia wymagań SIWZ, unieważnienia tego postępowania,
widząc swój interes w możliwości wzięcia udziału w ponownie ogłoszonym postepowaniu
przetargowym.
Dodać należy także, że w sytuacji wykluczenia wykonawcy z postepowania jego
oferta zostaje z mocy prawa ( art. 24 ust.4 Pzp) uznana za odrzuconą. Dlatego też nie może
mieć miejsca w takiej sytuacji powoływanie się na przepis art. 89 ust.1 pkt 5 Pzp.
W tym zakresie podkreślić należy, że ustawodawca rozróżnia ofertę odrzuconą i uznanie
oferty z mocy prawa za odrzuconą. Brak spełnienia warunków udziału w postępowaniu
powoduje wykluczenie wykonawcy z postępowania i uznanie oferty za odrzuconą. Instytucja
wykluczenia wykonawcy ściśle wiąże się z uchybieniami związanymi z właściwościami
podmiotu, który złożył ofertę, zaś instytucja odrzucenia oferty - ze stroną przedmiotową
oferty (przedmiotem świadczenia). W oparciu o przepis art. 89 ust.1 pkt 5 możliwość
odrzucenia oferty odnosi się do tzw. postępowań wieloetapowych. W postępowaniach
wieloetapowych, gdzie prowadzi się odrębnie ocenę wniosków o dopuszczenie do udziału w
postępowaniu i odrębnie ocenę ofert, to wykluczenie wykonawcy/niezaproszenie do złożenia
oferty/ z postępowania na etapie oceny wniosków, nakłada na Zamawiającego obowiązek
odrzucenia oferty takiego wykonawcy w trybie art. 89 ust. 1 pkt 5 Pzp. Tym samym
rozwiązanie zgodnie z art. 89 ust 1 pkt 5 należy zastosować do wykonawcy niezaproszonego
do składania oferty. Przepisu tego nie stosuje się do postępowania jednoetapowego, jak to
ma miejsce w tym postepowaniu – prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego.
Odrzucenie oferty w postępowaniach jednoetapowych jest skutkiem wykluczenia
wykonawcy z postępowania, a contrario uchylenie czynności Zamawiającego o wykluczeniu
wykonawcy z postępowania z mocy prawa powoduje, że oferta tego wykonawcy przestaje
być również z mocy prawa ofertą odrzuconą.
Dlatego też warunkiem dalszego udziału wykonawcy w postepowaniu jest
unieważnienia czynności jego wykluczenia z postepowania, a nie uznania złożonej oferty za
odrzuconą. W tym postepowaniu całość argumentacji jest skierowana na niezasadne
odrzucenie oferty w sytuacji, kiedy faktycznie odrzucenie oferty nie miało miejsca, a tylko
oferta została uznana za odrzuconą. Pomimo powyższego Izba dokonała merytorycznej
oceny zarzutów odwołania, a w uzasadnieniu wyroku wskazała motywy takiego
postępowania.
Przechodząc do oceny zarzutu pierwszego, dotyczącego nieskutecznego doręczenia
Odwołującemu wezwania z dnia 2 marca 2016 roku oraz odmowy przywrócenia terminu
wskazać należy iż Zamawiający wnosił o oddalenie tego odwołania twierdząc, że w oparciu o
posiadane przez niego dowody nastąpiło skuteczne doręczenie wezwania do uzupełnienia
dokumentów oferty, skierowanego w trybie przepisu art. 26 ust.3 Pzp. Z przedłożonych przez
Zamawiającego wydruków z poczty internetowej (których treść nie była kwestionowana przez
Odwołującego), zdaniem Izby w sposób jednoznaczny wynika, że w dniu 2 marca 2016 roku
Zamawiający wysłał do Odwołującego mail – wezwanie do uzupełnienia dokumentów,
podając termin uzupełnienia - do dnia 8 marca 2016 roku. Zamawiający wskazał także iż
kolejnym dowodem potwierdzającym, że w dniu 2 marca 2016 r. doszło do transmisji
korespondencji na adres e-mail należący do Odwołującego, jest wydruk ze strony serwera
Zamawiającego z której wynika, że w dniu 02.03.2016 r. o godz. 15:05:12 sek. doszło do
dostarczenia wiadomości e-mail na przywołany adres e-mailowy Odwołującego. Wskazuje
na to zwrot z wydruku o tresci „deliver message normally” potwierdzający, że wiadomość
została przyjęta przez serwer odbiorcy.
Potwierdza to także korespondencja mailowa pomiędzy pracownikiem Zamawiającego i
Odwołującego z dnia 8 marca 2016 r. Z pierwszego maila(biorąc pod uwagę godz.
transmisji) wynika, iż pracownik Odwołującego zwraca się z prośbą o wydłużenie terminu do
złożenia dokumentów w przedmiotowym postępowaniu i prosi aby ponownie wysłać pismo -
wezwanie do uzupełnienia, jednakże aby tym razem zostało ono wysłane bezpośrednio „na
mój adres”, czyli na adres mailowy M.P.. Drugim mailem był mail skierowany przez
pracownika ZUS – M.B. do pani M.P. w którym w odpowiedzi na prośbę o wydłużenie
terminu na uzupełnienie dokumentów pracownik ZUS stwierdza, „Rozumiem, że do firmy
dotarło, ale nie do pani bezpośrednio”. W odpowiedzi na ten mail o godz. 14:31 otrzymano
odpowiedź od pracownika odwołującego M.P., która stwierdza: „Tak, bardzo przepraszam za
problem. Czy byłaby możliwość przesunięcia terminu na uzupełnienie tych dokumentów”.
Oceniając powyższe Izba stwierdza, że niewątpliwym jest, że przesłane wezwanie
dotarło do Odwołującego w dniu 2 marca 2016 roku, a tylko z przyczyn organizacyjnych,
leżących po stronie Odwołującego, nie podjął on w odpowiednim terminie działań, które
stanowiłyby odpowiedź na wezwanie Zamawiającego do uzupełniania dokumentów.
Takich ustaleń nie kwestionował także sam Odwołujący, którego pełnomocnik po
przedstawieniu powyższego stanu faktycznego, na rozprawie stwierdził, że „biorąc pod
uwagę literalną treść tej korespondencji mailowej, należałoby wywieść, że pismo takie
dotarło do odwołującego, jednakże nie dotarło do osoby odpowiadającej za to
postępowanie”.
Ponadto Izba wskazuje, że w obecnym stanie prawnym brak jest możliwości przyjęcia
domniemania, że jeśli wykonawca nie potwierdzi faktu otrzymania stosownego pisma od
zamawiającego, w sytuacji kiedy zamawiający żądał takiego potwierdzenia, to należy uznać,
ż
e doręczenie nie miało miejsca. Przyjęcie takiego stanowiska, bez dalszych uregulowań
prawnych, mogłoby prowadzić do paraliżu postepowań przetargowych, gdyż wezwany
wykonawca mógłby celowo uchylać się o przesyłania potwierdzenia otrzymania wezwania
zamawiającego.
Oceniając powyższe w świetle przepisu art 61 § 2 kodeksu cywilnego w zw. a art. 14
Pzp dla skuteczności oświadczenia woli wyrażonego w postaci elektronicznej miarodajna jest
chwila, w której wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej i e-mail trafił na serwer
pocztowy odbiorcy (por. wyrok KIO z 11 lutego 2014 r. sygn. KIO 110/14; z dnia 12.06.2015
r. KIO 1098/15).
Ponadto zwrócić należy uwagę na kwestię iż Odwołujący w przedmiotowym zarzucie
kwestionował odmowę Zamawiającego przywrócenia terminu do uzupełnienia dokumentów
przez BPX S.A. Jednakże uszło uwadze Odwołującego, że ustawa Pzp poza zakresem dot.
postepowania odwoławczego i wnoszenia skargi na orzeczenie KIO ( art. 185 ust. 7 i 198a
ust. 2 Pzp), do których stosuje się przepisy kpc, nie zna instytucji przywrócenia terminu. W
sytuacji uznania nieprawidłowego wezwania wykonawcy do dokonania określonej czynności,
Izba może nakazać Zamawiającemu ponowne wezwanie wykonawcy do jej dokonania.
Natomiast brak jest podstaw prawnych do nakazania przywrócenia terminu do dokonania
czynności, dla której wykonania upłynął już termin wskazany w wezwaniu. Dlatego też brak
było możliwości prawnych do przywrócenia terminu zgodnie z żądaniem Odwołującego.
Tym samym Zamawiający zasadnie wykluczył Odwołującego z postępowania na
podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp uznając, że nie wykazał on spełnienia warunków
udziału w postępowaniu, gdyż w odpowiedzi na wezwanie do uzupełnienia dokumentów w
trybie art. 26 ust. 3 ustawy P.z.p. tych dokumentów w terminie nie uzupełnił. Nadto
Zamawiający słusznie nie przychylił się do wniosku Odwołującego o wydłużenie terminu do
uzupełnienia dokumentów, gdyż wniosek ów wpłynął już po upływie terminu do uzupełnienia
dokumentów.
W związku z nieuwzględnieniem powyższego zarzutu, a także biorąc pod uwagę
stanowisko dotyczące niezakwestionowania przez Odwołującego jego wykluczenia z
postepowania, ocena dalszych zarzutów nie ma wpływu na wynik postepowania (art. 192
ust.2 Pzp), gdyż zasadnie wykluczony wykonawca z postepowania nie może ubiegać się o
uzyskanie przedmiotowego zamówienia. Jednakże biorąc pod uwagę fakt rozpatrzenia przez
Izbę wszystkich podniesionych zarzutów Izba podaje w skrócie dokonaną ocenę pozostałych
zarzutów odwołania..
W zarzucie drugim Odwołujący wskazał na nieodrzucenie oferty Przystępującego w
sytuacji kiedy oferta tego wykonawcy jako niezgodna z treścią SIWZ winna zostać
odrzucona. Zamawiający w odpowiedzi na ten zarzut wskazał, że Odwołujacy w tym zarzucie
ograniczył się jedynie do ogólnego stwierdzenia, że złożonej przez spółkę Bonair SA oferty
nie wynika, że w jej zakresie mieści się dokonanie wdrożenia, które obejmowałoby system
SA, już działający u Zamawiającego”, a nadto, że oferta nie określa, że „że licencje i
oprogramowanie spełniają warunki SIWZ - możliwość integracji z systemem SWEZ, który już
u Zamawiającego funkcjonuje, a który oparty jest na systemie SAP”. Podkreślił także, że
zarzut w tym zakresie nie został poparty jakimikolwiek dowodem, a nadto nie znajdują
ż
adnego potwierdzenia w treści oferty Przystępującego, który przygotował ofertę zgodnie z
formularzem oferty, określonym w załączniku nr 1 do SIWZ.
Powyższy zarzut Izba uznała za sformułowany blankietowo. Nie wskazano żadnych
dowodów mogących potwierdzać jego zasadność, a ponadto w formularzu ofertowym
Zamawiający nie przewidział konieczności składania jakichkolwiek dodatkowych oświadczeń
dotyczących zakresu wdrożenia oraz potwierdzenia, że oferowane licencje umożliwiają
integrację z systemem SWEZ. Dlatego też zarzut ten nie mógł zostać uznanym za zasadny.
W kolejnym zarzucie Odwołujący kwestionował ustalenia Zamawiającego, że złożona
oferta Przystępującego nie zawiera ceny rażąco niskiej. Odwołujący powyższe stanowisko w
odniesieniu do ceny oferty Przystępującego wywodził z porównania jej ceny do wartości
oszacowania tego zamówienia. Odwołujący niewątpliwie powyższy zarzut odnosił nie do
całości ceny oferty – co podlega badaniu i ocenie Izby, lecz do kwestionowania tylko jej
części – zaniżonej wyceny kosztu integracji oferowanych licencji z oprogramowaniem
posiadanym przez zamawiającego.
Jednakże w tym zakresie wskazać należy, że Zamawiający biorąc pod uwagę
szacunkową wartość zamówienia jak i cenę ofertową wskazaną w ofercie Przystępującego
zwrócił się w dniu 9 lutego 2016 r. do Przystępującego o wyjaśnienie w jaki sposób cena
oferty została wyliczona, oraz jakie elementy miały wpływ na takie jej skalkulowanie.
Zamawiający oceniając złożone wyjaśnienia stwierdził, że Przystępujący złożył bardzo
szczegółowe wyjaśnienia, które wraz z załączonymi dowodami, zdaniem Zamawiającego
jednoznacznie potwierdzały, że jest możliwe wykonanie tego zamówienia za zaoferowaną
kwotę. Zamawiający oponując przeciwko zasadności tego zarzutu wskazał iż w obu ofertach
inaczej wyceniono kilka elementów kosztowych mający istotny wpływ na taką, a nie inną
cenę zaoferowaną przez wykonawców. Podkreślił, że największe rozbieżności wynikają z
wyceny kosztów licencji, które wykonawcy zamierzają nabyć dla wykonania tego
zamówienia. Odwołujący koszt tych licencji wycenił na 3 136 932zł, natomiast przystępujący
na kwotę 713 145zł. Sama kwota kosztu nabycia licencji nie była kwestionowana przez
odwołującego w odwołaniu. Zamawiający podał także iż stwierdzić należy, że Przystępujący
oferuje w zakresie integracji rozwiązania autorskie oparte na bazie oprogramowania
Microsoft, natomiast Odwołujący opiera to rozwiązanie na bazie licencji SAP AG.
Kwestionowaniu w odwołaniu podlega koszt integracji oprogramowań licencyjnych
Przystępującego z oprogramowaniem posiadanym przez Zamawiającego, czyli koszt
doprowadzenia do kompatybilności pomiędzy oprogramowaniem oferowanym i posiadanym
przez Zamawiającego. Jak wynika z analizy treści formularza ofertowego również w tym
zakresie jest znacząca różnica po stronie kosztów podanych przez Odwołującego i
Przystępującego. Odwołujący ustalił ten koszt na kwotę 1 543 000 zł, natomiast
Przystępujący na kwotę 166 000 zł. Z złożonych wyjaśnień Przystępującego wynika także iż
w sytuacji, kiedy proces integracji opiera na rozwiązaniach autorskich to, jest on w stanie
przy mniejszej ilości roboczogodzin wykonać tą integrację, natomiast Odwołujący opierając
się w całości na nabywanym oprogramowaniu, potrzebuje zdecydowanie większej ilość
roboczogodzin na wykonanie procesu integracji.
Ponadto za Zamawiającym wskazać należy iż Odwołujący niezasadnie przyjmuje
zakres
niezbędnej
integracji
oferowanego
oprogramowania
oraz
konfiguracji
oprogramowania SAP posiadanego przez Zamawiającego. Przyjmuje on znacznie szerszy
zakres, aniżeli wynika to z SIWZ. Odwołujący zakłada integrację oraz konfigurację w
zakresie całego oprogramowania SAP, o oparciu o które zbudowany jest System
Wspomagania Ekonomiki Zakładu (SWEZ). Odwołujący pomija szereg postanowień SIWZ
oraz jego modyfikacji, które wskazują jednoznacznie na to, że przedmiot zamówienia nie
dotyczy szerokiego spektrum działalności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, a jedynie
części dotyczącej zarządzenia środkami finansowymi Funduszu Rezerwy Demograficznej
(FRD).
Biorąc pod uwagę powyższe, Izba uznała przedmiotowy zarzut za niezasadny, gdyż z
analizy wyjaśnień Przystępującego dotyczących elementów kalkulacji mających wpływ na
takie ukształtowanie ceny oferty uznała, iż za zaoferowaną cenę, Przystępujący jest w stanie
wykonać przedmiotowe zamówienie.
W kolejnym zarzucie Odwołujący zarzucił naruszenie przez Zamawiającego art. 8 ust.
1 w zw. z art. 8 ust. 2 i ust. 3 ustawy Pzp, poprzez ograniczenie jawności postępowania, oraz
brak udostępnienia Odwołującemu na jej wniosek, wyjaśnień Przystępującego Bonair S.A.
uzasadniających uznanie w/w wyjaśnień za tajemnicę przedsiębiorstwa.
W tym zakresie wskazać należy, że podniesienie tego zarzutu nastąpiło w kontekście
ceny oferty Przystępującego wraz z równoczesnym podniesieniem zarzutu rażąco niskiej
ceny tejże oferty. Takie łączne postawienie zarzutów powoduje ich wzajemną sprzeczność.
Otóż dokonanie rozstrzygnięcia przez Izbę zarzutu dotyczącego rażąco niskiej ceny oferty,
powoduje brak możliwości uwzględnienia zarzutu niezasadnego ograniczenie jawności
postępowania, nawet gdyby okazał się zasadny. Poczynione w tym zakresie ustalenia Izby
nie mają wpływu na wynik postepowania, ponieważ zarzut dot. rażąco niskiej ceny został już
rozstrzygnięty przez Izbę i ewentualne uchylenie tajemnicy przedsiębiorstwa nie spowoduje
możliwości ponownej oceny czy zaoferowana cena jest ceną rażąco niską – przepis art. 192
ust.2 Pzp. Jednakże Izba po dokonaniu na rozprawie oceny tego zarzutu uznała jego
niezasadność. Informacje zawarte w wyjaśnieniach Przystępującego spełniały wymogi, aby
uznać je za tajemnicę przedsiębiorstwa.
Zgodnie z przepisem art. 192 ust. 2 ustawy Pzp, Krajowa Izba Odwoławcza
uwzględnia odwołanie w sytuacji, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało
wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia, co ze
wskazanych wyżej względów nie miało miejsca w niniejszej sprawie.
Biorąc pod uwagę powyższe rozważania i ustalenia, Izba postanowiła jak w sentencji
wyroku, orzekając na podstawie przepisów art. 190 ust.7, 191 ust.2 i 192 ust. 2 ustawy Pzp,
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku, na podstawie art. 192 ust.
9 i 10 ustawy Pzp, oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt.1a) rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 15 marca 2010 roku w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. Nr 41 poz. 238).
Przewodniczący …………………….