Sygn. akt KIO 433/15
WYROK
z dnia 7 kwietnia 2016 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący – Andrzej Niwicki
Protokolant: Krzysztof Wasilewski
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu
6 kwietnia 2016 r. w Warszawie odwołania wniesionego
w dniu
25 marca 2016 r. przez wykonawcę DUORS Sp. z o.o., Gdańsk w postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego prowadzonym przez zamawiającego
Generalna
Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Olsztynie Izbę Celną w Przemyślu,
przy udziale wykonawcy
Sprint S.A., Olsztyn zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po
stronie zamawiającego
orzeka:
1. oddala odwołanie.
2. kosztami postępowania obciąża wykonawcę
DUORS Sp. z o.o z siedzibą w
Gdańsku
i zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
15 000 zł 00
gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
DUORS Sp. z o.o. z siedzibą w Gdańsku
tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2164) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego
w Olsztynie.
Przewodniczący: ……………………..
Sygn. akt KIO 433/16
Uzasadnienie
Zamawiający: Skarb Państwa - Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad, prowadzący
postępowanie przez Oddział w Olsztynie, Wydział Zamówień Publicznych „Bieżące
utrzymanie i dostosowanie systemów preselekcji wagowej pojazdów w ruchu, wraz z ich
kalibracją i testem sprawdzającym w ciągu drogi krajowej Nr 57 w km 39+000 po stronie
lewej oraz w km 45+000 po stronie prawej". Ogłoszenie opublikowano w DUUE 2015/S 240-
Odwołujący: DUORS Sp. z o.o. Gdańsk reprezentowany przez mec. Tomasza Siedleckiego
wniósł odwołanie od niezgodnych z przepisami czynności Zamawiającego polegających na
zaniechaniu odrzucenia oferty Sprint S.A. z siedzibą w Olsztynie (dalej jako: „Sprint") oraz
oferty P.H.U. Telsat G.K. z siedzibą w Gryficach (dalej jako: „Telsat"), a w konsekwencji
dokonanie wyboru oferty najkorzystniejszej z naruszeniem zasady uczciwej konkurencji i
równego traktowania wykonawców, podjętych w toku ww. postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego o wartości
przekraczającej kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy
Pzp.
Odwołujący zarzuca naruszenie przez Zamawiającego następujących przepisów ustawy
Pzp:
a)
art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp w zw. z art. 90 ust. 3 Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia
ofert Sprint oraz Telsat pomimo tego, iż oferty te zawierały rażąco niską cenę;
b)
art. 89 ust. 1 pkt 3 Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia ofert Sprint oraz Telsat
pomimo tego, że ich złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów
o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji;
c)
art. 91 ust. 1 Pzp w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp poprzez przeprowadzenie postępowania
oraz dokonanie wyboru oferty najkorzystniejszej z naruszeniem zasady uczciwej konkurencji
oraz równego traktowania wykonawców, jak też innych przepisów wskazanych w
uzasadnieniu Odwołania, w tym m.in. art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy poprzez zaoferowanie
wykonania przedmiotu zamówienia w sposób niezgodny z wymaganiami Zamawiającego
ujawnionymi w OPZ.
Odwołujący wnosi o nakazanie Zamawiającemu:
a)
unieważnienia czynności badania i oceny ofert,
b)
unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
c)
przeprowadzenia ponownego badania oraz oceny ofert,
d)
odrzucenia oferty Sprint oraz Telsat jako ofert zawierających ceny rażąco niskie oraz
stanowiące czyn nieuczciwej konkurencji,
e)
dokonania wyboru oferty Odwołującego, jako najkorzystniejszej.
W dniu 15 marca 2016 r. Zamawiający poinformował wykonawców o wyborze
najkorzystniejszej oferty. W wyniku naruszenia przez Zamawiającego ww. przepisów interes
Odwołującego doznał uszczerbku, bowiem w przypadku prawidłowego działania
Zamawiającego oferty Sprint i Telsat zostałaby odrzucone. W takiej sytuacji za ofertę
najkorzystniejszą zostałaby uznana oferta złożona przez Odwołującego.
Uzasadniając zarzuty i żądania odwołujący wskazał, co następuje.
Zamawiający prowadzi postępowanie na „bieżące utrzymanie i dostosowanie systemów
preselekcji wagowej pojazdów w ruchu, wraz z ich kalibracją i testem sprawdzającym w
ciągu drogi krajowej NrS7 w km 39+000 po stronie lewej oraz w km 45+000 po stronie
prawej".
Zgodnie z rozdziałem X SIWZ (vide: strona 11):
„10.1. Cena Oferty zostanie wyliczona przez Wykonawcę w oparciu o Kosztorys ofertowy.
Zamawiający zamieszcza w Tomie IV gotowy Kosztorys ofertowy i zaleca jego
wykorzystanie. (...)
10.7. Cena oferty powinna obejmować całkowity koszt wykonania przedmiotu zamówienia w
tym również wszelkie koszty towarzyszące wykonaniu, o których mowa w Tomach II - IV
SIWZ. Koszty towarzyszące wykonaniu przedmiotu zamówienia, których w Kosztorysie
ofertowym nie ujęto w odrębnych pozycjach, Wykonawca powinien ująć w cenach
jednostkowych pozycji opisanych w Kosztorysie ofertowym. Wszelkie ewentualne rabaty
(upusty) należy ująć w poszczególnych cenach jednostkowych.”
Wykonawcy byli zobowiązani wraz z ofertą przedłożyć uzupełniony Kosztorys ofertowy,
zawierający następujące elementy:
Część I – Konserwacja.
Konserwacja i przeglądy (w zakresie nawierzchni, kompletności danych na serwerze
w CZR Stryków oraz transmisja danych, przeglądów wszystkich elementów wyposażenia
preselekcji, monitorowanie pracy wszystkich urządzeń wchodzących w skład systemu,
usuwania rdzy, itp.) oraz wszelkie koszty, nie ujęte w kosztorysie, a wynikające z Opisu
Przedmiotu Zamówienia – j.m. ryczał za kwartał – ilość 12 – cena jednostkowa i wartość
netto z wartością razem netto, podatek 23% i wartość brutto.
Część II – Dostosowanie
Wyposażenie statycznych punktów kontroli pojazdów na parkingach MOP w m.
SOPLE km 36+900 i Majdany Wielkie km 47+740: dostęp do bezprzewodowego Internetu
poprzez WiFi, szafy teletechnicznej z wyposażeniem, zasilanie, gniazda RJ 45, światłowód
łączący punkt kontroli z dynamicznym punktem pomiarowym o długości około 5 km, prace
nad zmianą oprogramowania, montaż zasilania awaryjnego podtrzymującego działanie
systemów preselekcji na okres co najmniej 48 h, j.m. ryczałt, ilość jeden 1
Razem
wartość netto, Podatek VAT 23%, wartość brutto
Część III - Naprawa z wymianą części zakupionych przez Wykonawcę i Inne roboty
Wymiana komputera wagowego
szt. 2
Wymiana lub uzupełnienie kamery do wykonywania zdjęć całej sylwetki pojazdów szt.
Wymiana lub uzupełnienie kamery do rozpoznawania numerów rejestracyjnych z
promiennikiem podczerwieni szt. 4
Wymiana lub uzupełnienie czujnika wysokości
szt. 4
Wymiana skrzyni instalacyjnej
szt. 2
Wymiana lub uzupełnienie obudowy z uchwytem montażowym kamer
szt. 8
Wymiana czujników drogowych Kistler wraz z zalewą
szt. 16
Wymiana pętli indukcyjnych wraz z badaniem indukcyjności i dostrojeniem pętli mb
Wykonanie pomiarów uziemienia ochronnego i pomiarów skuteczności ochrony
przeciwporażeniowej częstotliwość 4
Wykonanie kalibracji wraz z testem stanowiska ważenia pojazdów w ruchu
sprawdzający poziom detekcji, identyfikacji i klasyfikacji pojazdów
ryczałt 6
Stworzenie bazy danych wraz z archiwizacją danych
szt. 1
Wykonanie drobnych remontów w przypadku ubytków kruszywa i lepiszcza lub
spękań na styku nawierzchni z czujnikami nacisku m2
Wykonanie drobnych remontów w przypadku ubytków kruszywa i lepiszcza lub
spękań na styku nawierzchni z pętlami indukcyjnymi
mb
Razem wartość netto, Podatek VAT 23%, Razem wartość brutto
Zgodnie z treścią specyfikacji kryterium cenowe zostało określone na poziomie 85 pkt.
Najwyższa liczba punktów w ramach ww. kryterium miała zostać przyznana ofercie z
najniższą ceną.
W postępowaniu oferty złożyło pięciu wykonawców (ceny brutto):
Sprint - z ceną 1 543 075,84 zł
Telsat - z ceną 1 954 859,42 zł
Odwołujący - z ceną 2 069 014,98 zł
APM PRO Sp. z o.o. - z ceną 2 094 259,50 zł
Konsorcjum firm ZABERD S.A. oraz Neurosoft Sp. z o.o. - z ceną 2 149 368,67 zł.
Zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia kwotę 2 694 559,25 zł
brutto.
W ocenie Odwołującego oferty Sprint oraz Telsat zawierają ceny rażąco niskie. Odwołujący
wskazuje, iż nie jest możliwym należyte wykonanie zamówienia za zaoferowane przez tych
wykonawców ceny, co zostanie szczegółowo wykazane poniżej. W związku z tym
Odwołujący stoi na stanowisku, iż Zamawiający był zobowiązany odrzucić oferty tych
wykonawców.
Ad. zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp w zw. z art. 90 ust. 3 Pzp poprzez zaniechanie
odrzucenia ofert Sprint oraz Telsat pomimo tego, iż oferty te zawierały rażąco niską cenę
a) oferta Sprint:
Zaoferowana przez Sprint cena jest niższa o 42,73 % kwoty, jaką Zamawiający zamierzał
przeznaczyć na realizację zamówienia.
Zamawiający w dniu 25.02.2016 r. wezwał Sprint do wyjaśnień dotyczących elementów jego
oferty mających wpływ na wysokość ceny oferty oraz wyjaśnień dotyczących treści oferty.
Wyjaśnienia miały na celu ustalenie czy złożona przez Sprint oferta zawiera rażąco niską
cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia oraz czy oferta uwzględnia wszystkie
wymagania zawarte w SIWZ. Zamawiający zwrócił się do wykonawcy o wyjaśnienie
powodów obniżenia swojej ceny oraz wskazanie stanu faktycznego powodującego obniżenie
ceny, np. oszczędne metody wykonania zamówienia, wybrane rozwiązania techniczne,
wyjątkowo sprzyjające warunki wykonywania zamówienia dostępne dla wykonawcy, koszty
pracy, wpływ pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów, a także
zakładany poziom zysku.
Zamawiający wskazał, że „wyjaśnienia i przyjęte do wyceny założenia powinny w
szczególności dotyczyć następujących elementów oferty:
1. czy w dostosowaniu systemu poprzez wyposażenie statycznych punktów kontroli
pojazdów na parkingu MOP w m. SOPLE km 36+900 i Majdany Wielkie km 47+740
uwzględnili Państwo wszystkie elementy wskazane w Opisie Przedmiotu Zamówienia (...)
czy w ramach wskazanej w kosztorysie „Część III - Naprawa z wymianą części
zakupionych przez Wykonawcę i inne roboty" właściwie oszacowaliście Państwo koszty dla
poniższych elementów:
poz. 1: Wymiana komputera wagowego - 2 szt.;
poz. 3: Wymiana lub uzupełnienie kamery do rozpoznawania numerów
rejestracyjnych z promiennikiem podczerwieni - 4 szt.;
poz. 6: Wymiana lub uzupełnienie obudowy z uchwytem montażowym kamer - 8 szt.;
poz. 7: Wymiana czujników drogowych Kistler wraz z zalewą -16 szt.
poz. 9: Wykonanie pomiarów uziemienia ochronnego i pomiarów skuteczności
ochrony przeciwpożarowej - 4 razy;
poz. 12: Wykonanie drobnych remontów w przypadku ubytków kruszywa i lepiszcza
lub spękań na styku nawierzchni z czujnikiem nacisku - 50 m2;
poz. 13: Wykonanie drobnych remontów w przypadku ubytków kruszywa i lepiszcza
lub spękań na styku nawierzchni z pętlami indukcyjnymi - 200 mb."
Zgodnie z treścią wezwania Wykonawca był zobowiązany „dostarczyć wystarczający
materiał do oceny przez Zamawiającego zaoferowanej w ofercie kwoty, za która Wykonawca
ma zamiar wykonać przedmiot zamówienia". Zamawiający zwrócił się z prośbą o „przesłanie
wszelkich informacji oraz dowodów dotyczących sposobu obliczenia przez Sprint ceny
zamówienia, które uznaję za istotne".
W dniu 3.03.2016 r. Sprint złożył wyjaśnienia, charakteryzujące się znaczną dozą ogólności
oraz lakoniczności. Sprint w wyjaśnieniach wskazał, że:
jest firmą z wieloletnim doświadczeniem w realizacji zadań o zakresie zgodnym z
przedmiotem zamówienia;
dysponuje doświadczoną i wykwalifikowaną kadrą o różnorodnych umiejętnościach, która
gwarantuje rzetelne i terminowe wykonanie zadania;
jego siedziba firmy mieści się w Olsztynie - dzięki temu kalkulacja nie musiała uwzględniać
kosztów transportu, diet, dojazdów, organizacji zakładu na miejscu wykonania zlecenia itp.
posiadana znajomość posiadanego przez Zamawiającego systemu preselekcji - co
umożliwiło w ocenie Sprint rzetelne oszacowanie zarówno kosztów dostosowania, jak i
utrzymania systemu;
korzysta z usług kontrahentów, z którymi wiążą go długoletnie relacje handlowe;
posiada
możliwość
wynegocjowania
korzystnych
warunków
z
dostawcami
i
współpracownikami, w tym rabatów za świadczone na jego rzecz usługi i dostarczone
towary;
nie ma potrzeby posiłkowania się kredytem bankowym w celu realizacji zamówienia.
Szczególnego podkreślenia wymaga, iż Sprint nie przedłożył żadnych kalkulacji, chociażby
prostych wyliczeń matematycznych uprawdopodabniających, że zaoferowana przez niego
cena nie nosi znamion rażąco niskiej ceny.
Podkreślenia wymaga, iż wskazane przez Sprint okoliczności były brane pod uwagę przy
kalkulacji przez wszystkie firmy, które zdecydowały się na udział w postępowaniu. Warunki
udziału w postępowaniu były wyselekcjonowane i pozwalały na wzięcie udziału w
postępowaniu jedynie wykonawcom, którzy posiadają bogate doświadczenie oraz zaplecze
kadrowe. Pomimo tego, żaden z wykonawców nie zaoferował ceny tak niskiej jak Sprint.
Powyższe stawia pod wątpliwość rzetelność oraz skrupulatność kalkulacji oferty tego
wykonawcy.
W niniejszym stanie nie bez znaczenia pozostaje również fakt, iż Sprint nie przedłożył wraz z
wyjaśnieniami żadnych dowodów, które potwierdzałyby prawdziwość jego wyjaśnień takich,
jak oferty handlowe z kontrahentami czy potwierdzenie o uzyskanych rabatach. W związku z
tym Zamawiający nie miał realnej możliwości zbadania czy Sprint jest w stanie należycie
zrealizować zamówienie za kwotę wskazaną w ofercie.
Sprint zawarł w wyjaśnieniach „zestawienie" przygotowane na podstawie postępowań na
konserwację systemów WIN przez różne oddziały GDDKiA wskazujące, iż ceny wykonania
porównywalnych projektów, realizowanych przez inne firmy, nie odbiegały od ceny oferty
Sprint.
W tym miejscu Odwołujący pragnie wskazać, iż wykonane przez Sprint zestawienie nie daje
możliwości potwierdzenia wysnuwanych przez niego twierdzeń. Po pierwsze w zestawieniu
brak jest nazwy postępowań - w związku z tym nie wiadomo jakie postępowania zostały
wykorzystane do zestawienia, jaki był ich zakres (czy faktycznie analogiczny jak w
przedmiotowym postępowaniu), jak również nie jest możliwym jednoznaczne stwierdzenie
czy wskazane wartości umów oraz ceny przeliczone na jedną stację WIM są prawdziwe
(brak jest bowiem odnośników do postępowań).
W ocenie Odwołującego powyższe jednoznacznie dowodzi, iż Sprint nie dochował ciążącego
na nim obowiązku wykazania, iż zaoferowana przez niego cena nie zawiera znamion rażąco
niskiej ceny.
Wskazać należy, iż zgodnie z utrwalonym poglądem orzecznictwa i piśmiennictwa już samo
wezwanie do złożenia wyjaśnień co do zaproponowanej ceny oferty buduje domniemanie
ceny rażąco niskiej, zaś zgodnie z przepisem art. 90 ust. 2 Pzp: „Obowiązek wykazania, że
oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, spoczywa na wykonawcy."
Odwołujący przytacza orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej, odniesione do zaistniałego
stanu faktycznego: • „Dla zakwalifikowania oferty do dalszego postępowania nie jest
wystarczające złożenie jakichkolwiek wyjaśnień, lecz takich, które przekonują, że oferta nie
zawiera rażąco niskiej ceny." (KIO 1492/15)
• Wyjaśnienia powinny być konkretne, jasne, spoinę i adekwatne do danego przedmiotu
zamówienia. Informacje podawane w wyjaśnieniach powinny być na tyle konkretne, aby
możliwe było ich przynajmniej przybliżone przełożenie na uchwytne i wymierne wartości
ekonomiczne, a także możliwa ich weryfikacja oraz ocena wiarygodności." (KIO 1375/15;
KIO 1391/15)
•„Nie liczy się wielość stron zapisanych, czy też wielość argumentacji przytoczonej w piśmie
wykonawcy, a merytoryczna wartość przedstawionych wyjaśnień, które zgodnie z przepisem
art. 90 ust. 1 pzp., musza być poparte dowodami. Czymże bowiem byłyby dowolne
wyjaśnienia wykonawcy, jeżeli nie można by było ich zweryfikować. Jedynie stanowiskiem
strony, ukształtowanym w postępowaniu na przekonanie drugiej strony, co do swojego
spojrzenia na sprawę. Weryfikację natomiast można przeprowadzić wyłącznie o
przedstawione dowody. Czynność zamawiającego wezwania do złożenia wyjaśnień w
zakresie rażąco niskiej ceny oraz czynność złożenia wyjaśnień wraz z dowodami ma
charakter czynności jednokrotnej, analogicznie jak możliwość zastosowania przepisu art. 26
ust. 3 p.z.p. Zamawiający nie może bowiem w sposób nieskończony prowadzić niejako
negocjacji, poprzez wielokrotne wzywanie do wyjaśnień." (KIO 1147/15)
Brak spełnienia przez Sprint wymogom wyjaśnienia i udowodnienia powodów
zaproponowania kwestionowanej przez Zamawiającego wezwaniem do wyjaśnień ceny
oferty, samo w sobie powoduje konieczność odrzucenie tej oferty, czego Zamawiający
zaniechał.
Tym niemniej, niezależnie od powyższego o zaniżeniu ceny oferty świadczy analiza
poszczególnych cen. W tym celu przytoczenia wymaga orzeczenie w brzmieniu:
„Istotne znaczenie przy ocenie rażąco niskiego charakteru zaoferowanej ceny należy
przypisać porównaniu ocenianej wartości z cenami usług i dostaw porównywalnych do
przedmiotu
zamówienia,
występujących
na
tym
samym
rynku.
Najlepszych
odzwierciedleniem cen rynkowych odnoszących sie do przedmiotu zamówienia iest
porównanie badanych cen z cenami pozostałych wykonawców biorących udział w tym
samym postępowaniu." (KIO 2824/14; KIO 12/15)
Okoliczności świadczące, o tym. że oferta Sprint zawiera rażąco niska cenę - porównanie do
ofert innych wykonawców / cen rynkowych:
Zgodnie z Częścią I pkt 1 formularza cenowego Sprint zaoferował za Wykonanie oraz
konserwacje i przeglądów za cenę 207.387,00 zł. Zaoferowana cena jest dwukrotnie
mniejsza (a w odniesieniu do oferty Odwołującego prawie trzykrotnie mniejsza) od innych
ofert złożonych w postępowaniu. Ubiegając argumentację, która zapewne zostanie
poczyniona przez Sprint, iż okolicznością umożliwiająca zmniejszenie kosztów jest fakt
posiadania siedziby w miejscu realizacji zamówienia oraz zatrudnienia pracowników, którzy
„są na miejscu" Odwołujący wskazuje, iż nie neguje, iż powyższe wpływa na wysokość
wydatków, ale w jego ocenie nie pozwala na ich obniżenie o ponad połowę.
Warto w tym miejscu przytoczyć stanowisko KIO w brzmieniu: „Wykonawca, który realizuje
zamówienie w bliskiej odległości od swojej siedziby, nie pozbywa się dzięki temu wszystkich
kosztów związanych z tzw. zapleczem budowy, czyli organizowaniem sprzętu, kosztów
przejazdu, kosztów dostawy materiałów budowlanych. To. że odległość siedziby wykonawcy
od miejsca realizacji zamówienia jest bliska nie oznacza, że kosztów związanych z dowozem
pracowników, maszyn, materiałów budowlanych, tzw. organizacja zaplecza budowy
wykonawca nie będzie ponosić w ogóle." (KIO 1058/15)
Wątpliwości budzi m.in. również Część III np.:
a.
poz. 7 - Jak wynika z kosztorysu cenowego załączonego do oferty Sprint, firma ta
przyjęła cenę za wymianę jednego sensora dla systemu preselekcji wagowej w kwocie
8.437,50 zł netto. Zgodnie z warunkami określonymi w SIWZ, w cenie tej wykonawcy
zobowiązani byli do przedstawienia wszystkich kosztów związanych z wymianą
zainstalowanych obecnie na stacjach preselekcji wagi w ruchu, wadliwie działających
sensorów produkowanych przez firmę KISTLER lub równoważnych, jeśli wykonawca
zamierza zastosować inne. Z tym, że jeśli wykonawca zamierza zainstalować inne,
równoważne, zobowiązany jest podać nazwę producenta i parametry sensorów.
Uwzględniając
wymagane
przez
Zamawiającego
parametry
pomiaru,
oraz
typ
zastosowanych w instalacji wzmacniaczy i komputera wagowego, należy zauważyć, że w
tym wypadku, w praktyce nie ma sensorów alternatywnych dla tych produkowanych przez
firmę KISTLER.
Przy szacunkowej kalkulacji tej czynności należało, zgodnie ze sztuką inżynierską, przyjąć,
ż
e konieczne będzie wykonanie czasowej organizacji ruchu na czas wykonania robót
drogowych. Konieczne będzie również wyłączenie pasa ruchu na okres nie krótszy niż 24
godziny, wykonanie prac związanych z usunięciem starego sensora oraz prac związanych z
montażem nowego, wraz z wykonaniem uszczelnień przy użyciu specjalistycznej masy
uszczelniającej, dedykowanej przez producenta sensorów.
Cena ofertowa sensora produkowanego przez szwajcarską firmę KISTLER wynosi ponad 4
700,00 CHF, plus masa zalewowa dla posadowienia jednego sensora oraz roboty
budowlano - drogowe niezbędne do wykonania w/w czynności, to koszt ponad 5 000,00
PLN.
Jak z powyższej, szacunkowej kalkulacji wynika, minimalny koszt wymiany jednego sensora
nie może być niższy niż około 18 424,47 PLN (4700,00 CHF) + 5 000,00 PLN = 23 000,00
PLN. Należy przy tym zauważyć, że te minimalne, szacunkowe koszty nie zawierają kosztów
zakupów, kosztów przejazdów oraz kosztów ogólnych firmy.
Jak zatem wynika z porównania ceny zaproponowanej przez Sprint tj. 8.437,50 zł i
minimalnej ceny szacunkowej, która wynosi ponad 23 000,00 zł, cena zaproponowana przez
Sprint wyczerpuje definicję ceny rażąco niskiej, a zatem zgodnie z przepisami art. 89 ust 1
pkt 4 ustawy oferta tego wykonawcy powinna podlegać odrzuceniu. Konkurencji oferowali
wykonanie zamówienia w granicach nie niższych niż 30 000 zł.
b.
poz. 6 - Wymiana lub uzupełnienie obudowy z uchwytem montażowym kamer - Sprint
zaoferował wykonanie zamówienia określonego w tej pozycji za 720,00 zł przy czym Telsat
(oferta druga w „rankingu") zaoferował cenę ponad dwa razy większą, a pozostali
wykonawcy nawet kilkukrotnie większą;
c.
poz. 12 - Wykonanie drobnych remontów w przypadku ubytków kruszywa i lepiszcza
lub spękań na styku nawierzchni z czujnikami nacisku - wykonawcy biorący udział w
przetargu zaoferowali wykonanie zamówienia w ww. zakresie w granicach 5 000-6 000 zł.
Sprint zaoferował 500 zł;
d.
poz. 13 - Wykonanie drobnych remontów w przypadku ubytków kruszywa i lepiszcza
lub spękań na styku nawierzchni z pętlami indukcyjnymi - wykonawcy zaoferowali wykonanie
ww. czynności od 8 000 zł do 20 000 zł. Sprint zaoferował cenę 2 000 zł.
W związku z powyższym w ocenie Odwołującego oferta Sprint bez wątpienia nosi znamiona
ceny rażąco niskiej. Wykonawca ten nie jest w stanie zrealizować należycie zamówienia za
zaoferowaną przez niego cenę. Nie powinno zatem budzić żadnych wątpliwości, iż oferta
Sprint winna zostać odrzucona na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp.
Zgodnie ze stanowiskiem KIO: „Rażąco niską ceną oferty jest cena niewiarygodna,
nierealistyczna, odbiegająca wysokością od wartości zamówienia oszacowanej przez
zamawiającego z należyta starannością oraz cen pozostałych ofert złożonych w danym
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego lub cen rynkowych, tj. cena, która nie
pokrywa kosztów należytego wykonania przedmiotu zamówienia. Cena rażąco niska jest
więc ceną nieadekwatna do zakresu i kosztów prac składających sie na dany przedmiot
zamówienia, zakładającą wykonanie zamówienia poniżej jego rzeczywistych kosztów i w
takim sensie nie jest ceną rynkową, tzn. generalnie nie występuje na rynku, na którym ceny
wyznaczane są m.in. przez ogólną sytuację gospodarczą panującą w danej branży i jej
otoczeniu biznesowym postęp technologiczno-organizacyjny oraz obecność i funkcjonowanie
uczciwej konkurencji podmiotów racjonalnie na nim działających. O cenie rażąco niskiej
można mówić wówczas. gdy oczywiste jest, że przy zachowaniu reguł rynkowych wykonanie
umowy przez wykonawcę byłoby dla niego nieopłacalne." (KIO 932/15.)
W ocenie Odwołującego zaoferowana przez Sprint cena literalnie wpisuje się w powyższej
wskazaną definicję ceny „rażąco niskiej".
b) oferta Telsat
W ocenie Odwołującego znamiona ceny rażąco niskiej nosi również oferta Telsat, która
zajęła drugie miejsce w „rankingu ofert." Telsat zaoferował wykonanie zamówienia za kwotę
1.954.859,42, co stanowi 72% kwoty jaką zamawiający przeznaczyć na realizację
zamówienia. Pomimo tego, iż w ww. sytuacji nie została przekroczona ustawowa przesłanka
30%, to Zamawiający po dokonaniu analizy przedłożonego formularza cenowego winien
powziąć wątpliwości, co do tego, czy wykonawca ten jest w stanie zrealizować zamówienie
za wskazaną powyżej kwotę i wezwać go do wyjaśnień w zakresie istnienia przesłanek
rażąco niskiej ceny. W ocenie Odwołującego w szczególności o tym, iż cena Telsat nosi
takowe znamiona, wskazują ceny zaproponowane w Część III Formularza cenowego. Dla
przykładu:
a.
poz. 1 - Wymiana komputera wagowego - wykonawcy zainteresowani uzyskaniem
zamówienia oferowali za dwie sztuki za kwotę od 24 000 zł do 120 000 zł zaś Telsat
zaoferował realizację zamówienia w ww. zakresie za 1.000 zł (!).
b.
poz. 2 - Wymiana lub uzupełnienie kamery do wykonywania zdjęć całej sylwetki
pojazdów - ceny złożonych ofert opiewały na kwoty od 9 200 zł do 20 000 zł. Telsat
zaproponował 1200 zł.
c.
poz. 3 - Wymiana lub uzupełnienie kamery do rozpoznawania numerów
rejestracyjnych z promiennikiem podczerwieni - w ofertach wykonawców wskazywano kwoty
od 14.000 do 20.000 zł. Telsat zaoferował 4.800 zł.
d.
poz. 4 - Wykonawcy oferowali od 4.000 do 36.000 zł, Telsat -1.600 zł.
e.
poz. 7 - Wymiana czujników drogowych Kistler - gdzie Telsat zaoferował 11000 zł za
wymianę jednego czujnika wraz z montażem, podczas gdy cena samego czujnika to kwota
ponad 18 000 zł, nie licząc kosztów montażu.
Cała zaś realizacja zadania III wyceniona został na kwotę 421 729,12 zł czyli ponad
dwukrotnie taniej od oferty każdej innej oferty w tym postępowaniu.
Z posiadanej przez Odwołującego wiedzy wynika, iż nie jest możliwym zrealizowanie ww.
czynności za wskazane przez Telsat ceny. W przypadku udzielenia zamówienia temu
wykonawcy nie miałby on możliwości uzyskania zysku w związku z jego wykonaniem. W
związku z tym mamy tutaj do czynienia z ceną nierealistyczną, nieadekwatną do przedmiotu
oraz zakresu zamówienia.
W ocenie Odwołujące powyższe zdaje się dowodzić, że oferta Telsat jest rażąco niska, a w
konsekwencji winna zostać odrzucona na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp.
Ad. zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 3 Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia ofert
Sprint oraz Telsat pomimo tego, że ich złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w
rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 3 Pzp:
„Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli jej złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w
rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji"
W orzecznictwie wskazuje się bowiem, że:
..W formule oceny ofert nawiązującej do ceny jednostkowej jako podstawy oceny ofert (np.
opartej na zasadzie wynagrodzenia kosztorysowego, gdy nie znamy rzeczywistej ilości
dostaw czy usług, jaka będzie przedmiotem dostawy, zarówno w takiej postaci, jak aktualnie
została wyrażona w SIWZ, jak i przy właściwej formule uwzględnienia ilości planowanych
badań), te ceny jednostkowe mogą i powinny podlegać refleksji z perspektywy ich poprawnej
kalkulacji, zarówno przez pryzmat ceny rażąco niskiej, jak i w kategorii czynu nieuczciwej
konkurencji." (KIO 1205/15)
Jak również:
..Ustalenie cen na poziomie, który świadczy o ich oderwaniu od jakichkolwiek realiów
rynkowych, wyłącznie po to. aby uzyskać zamówienie, narusza dobre obyczaje kupieckie i
może stanowić czyn nieuczciwej konkurencji. Jednocześnie za czyn nieuczciwej konkurencji
uznać należy takie zachowanie wykonawcy, który swoim działaniem (które może w pewnych
okolicznościach być uznane za co najmniej niezgodne z zasadami współżycia społecznego
lub przepisami prawa) utrudnia innym wykonawcom dostęp do rynku” (KIO 825/15)
Warto wskazać również na orzeczenie Izby zgodnie z którym:
„Z uwagi na to. że to ceny jednostkowe będą stanowiły podstawę do obliczenia ostatecznego
wynagrodzenia wykonawcy, każda z tych cen powinna zostać obliczona w sposób realny,
rynkowy. Przerzucanie kosztów pomiędzy cenami jednostkowymi będącymi podstawą
wypłaty wynagrodzenia w ten sposób, iż koszty realnie ponoszone w części pozycji
przenoszone są do innych pozycji najczęściej wykonywanych w toku realizacji zamówienia
jest działaniem sprzecznym z dobrymi obyczajami i narusza interes zamawiającego." (KIO
Jak zostało wykazane w ramach niniejszego odwołania zarówno Sprint jak Telsat
zaoferowali wykonanie poszczególnych elementów zamówienia za kwoty nieprzystające do
realiów rynkowych, które w sposób znaczący - czasami kilkukrotnie - odbiegający od ofert
pozostałych wykonawców biorących udział w przedmiotowym postępowaniu. Dokonane
przez tych wykonawców kalkulacje uniemożliwiają im osiągnięcie zysku w wyniku realizacji
umowy zawartej z Zamawiającym. W związku z tym Odwołujący ma uzasadnione podstawy
do tego, aby twierdzić iż zaoferowane przez nich ceny są cenami dumpingowymi. Takie
działanie niewątpliwie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji i stanowi przesłankę do
odrzucenia ofert tych wykonawców na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 3 Pzp.
Ad. zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy poprzez zaoferowanie wykonania
przedmiotu zamówienia w sposób niezgodny z wymaganiami Zamawiającego ujawnionymi w
OPZ.
Zaoferowane w obydwu ofertach ceny, wskazują również na niezgodność treści
oferowanego świadczenia z wymaganiami specyfikacji. Skoro bowiem nie jest możliwe
wykonanie przedmiotu zamówienia przy tak skalkulowanej ofercie, oznacza to, iż wykonawca
przewidział wykonanie przedmiotu zamówienia w sposób odmienny od wymaganego w
SIWZ. W szczególności dotyczy to zastosowanych komponentów, urządzeń i usług
konserwacji, wskazanych powyżej.
Ad. zarzut naruszenia art. 91 ust. 1 Pzp w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp poprzez przeprowadzenie
postępowania oraz dokonanie wyboru oferty najkorzystniejszej z naruszeniem zasady
uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców
Zarzut naruszenia art. 91 ust. 1 Pzp w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp stanowi konsekwencje
naruszenia przez Zamawiającego przepisów wskazanych w niniejszym odwołaniu. Na
gruncie zamówień publicznych szczególną rolę odgrywa zasada uczciwej konkurencji oraz
równego traktowania wykonawców. Na gruncie niniejszego stanu faktycznego, w ocenie
Odwołującego, zasady te zostały naruszone. Zamawiający w sposób preferencyjny
potraktował wykonawców,, który w sposób nieprawidłowy dokonali kalkulacji cen. Ceny te nie
są cenami rynkowymi i nie pozwalają na należyte wykonanie zamówienia, stawiając w
gorszej sytuacji wykonawców, którzy rzetelnie oraz skrupulatnie wyliczyli poszczególne
elementy składowe ceny.
Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania.
Stwierdził, że odwołujący nie ma możliwości uzyskania przedmiotowego zamówienia, a tym
samym nie wypełnił obligatoryjnych przesłanek umożliwiających mu skuteczne złożenie
odwołania (art. 179 ust. 1 ustawy pzp).
Wskazał, że otrzymał pięć z cenami: Telsat G.K. – 1.954.859,42 zł,
APM PRO sp. z o.o. – 2.094.259,50 zł,
Konsorcjum ZABERD S.A. i Neurosoft sp. z o.o. – 2.149.368,67 zł,
Sprint S.A. – 1.543.075,84 zł i
DUORS sp. z o.o. – 2.069.014,98 zł.
Na etapie badania i oceny ofert zamawiający ustalił, że oferta Sprint stanowi 57,27%
wartości zamówienia i 78,64% średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert.
Wobec jednoznacznego obowiązku z art. 90 ust. 1 ustawy pzp wystosował wezwanie do
wykonawcy Sprint, który przesłał 3 marca 2016 t. swoje wyjaśnienia; te zamawiający uznał
wyjaśnienia za wystarczające i wybrał ofertę tego wykonawcy. Drugie miejsce w rankingu
ofert zajmuje oferta Telsat, a DUORS trzecie. Zamawiający stwierdził przy tym, że w
niniejszym postępowaniu miało miejsce zawyżenie wartości szacunkowej.
Odnosząc się do żądań odwołania zamawiający podkreślił, że zwłaszcza w stosunku do
oferty Telsat żądanie nie może być spełnione. Cenę tego wykonawcy uznał za rynkową i
wskazał na brak podstaw wszczynania procedury z art. 90 ust. 1 ustawy pzp. Wskazał iż
odrzucenie oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 musi być poprzedzone procedura z art. 90
ust. 1 ustawy pzp.
W przypadku oferty Telsat nie było potrzeby takiego wyjaśniania, cena oferty stanowi
99,63% średniej wszystkich ofert oraz 72,55% wartości zamówienia oszacowanej przez
zamawiającego – 2.694.559,25 zł. Cena tej oferty stanowi 94,48% ceny odwołującego, co
przy tak niewielkiej różnicy potwierdza brak podstaw badania pod względem niskiej ceny.
Biorąc to pod uwagę odwołujący nie ma możliwości wykazać interesu w uzyskaniu
zamówienia, gdyż jego oferta jest mniej korzystna od oferty Telsat, a także oferty Sprint, co
do której złożono właściwe wyjaśnienia.
Z ostrożności zamawiający przedstawił stanowisko odnośnie merytorycznej treści
odwołania.
W zakresie zarzutu ceny rażąco niskiej dwóch kolejnych ofert zamawiający wskazał
na porównanie cen poszczególnych ofert do średniej arytmetycznej wszystkich ofert i do
wartości zamówienia. Zauważając, że różnica pomiędzy średnią cen wszystkich ofert, a
wartością zamówienia wynosi 732.443,57 zł stwierdził, że jego szacunek jest zawyżony i nie
odpowiada rynkowym (niższym) kosztom wykonania zamówienia, a właściwym punktem
odniesienia dla sprawdzenia realności ceny było przyjęcie do porównań cen ofertowych, a
nie kwoty oszacowania zamawiającego.
Zauważył, że cena Sprint jest niższa o 21,36% od średniej cen wszystkich ofert, co w jego
ocenie stanowi normalny przejaw konkurencji miedzy wykonawcami. Procedura z art.90 ust.
1 została wszczęta wyłącznie na podstawie jednej przesłanki tj. relacji do wartości
szacunkowej.
Przywołał treść wyjaśnień wykonawcy, w tym znajomość posiadanego przez zamawiającego
systemu preselekcji, która to wiedza pozwoliła na obniżenie kosztów modernizacji oraz
utrzymania systemu WIM.
Zamawiający potwierdził, że Sprint wykonał w 2012 r. na jego rzecz system preselekcji
wagowej pojazdów w ciągu drogi krajowej S7 km 39 po stronie lewej oraz km 45 po stronie
prawe z trzyletnią gwarancją, a system funkcjonował bez poważnych usterek. Wskazuje to
na możliwą optymalizację kosztów, co miało wpływ na obniżenie kosztów całej oferty.
Zamawiający stwierdził także, że wbrew twierdzeniom odwołującego istotne znaczenie ma
też lokalizacja firmy wobec potrzeby ciągłego monitorowania i przeglądów urządzeń w
terenie. Sprint z siedzibą w Olsztynie ma spośród wykonawców najkrótszą odległość do
utrzymywanych obiektów, co oznacza niższe koszty transportu, diet, dojazdów, organizacji
zakładu na miejscu wykonania zlecenia. Wykonawca wskazał także, że wartość kosztów
pracy nie jest niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę. W wyjaśnieniach
przedstawiono zestawienie przetargów na konserwację systemów preselekcji w różnych
oddziałach GDDKiA z zakresami zbliżonymi do niniejszego przedmiotu zamówienia.
Zamawiający wywodzi, że zaproponowana cena przez Sprint nie odbiega od cen
porównywalnych projektów, czyli ma charakter rynkowy.
Zwraca też uwagę, że odwołujący na potwierdzenie spełnienia warunków udziału w
postępowaniu wykazuje się potencjałem podmiotów trzecich, co wskazuje, że sam nie jest
doświadczonym wykonawcą w zakresie przedmiotu zamówienia, zatem jego wycena może
odbiegać od optymalnych kosztów wyliczonych przez Sprint.
Zamawiający przypomniał, że oprócz wskazanych w odwołaniu zapisów siwz dotyczących
sposobu obliczenia ceny w pkt 10.1 i 10.7 zamawiający nie wskazywał żadnych metod,
wzorów ani proporcji pomiędzy cenami poszczególnych elementów rozliczeniowych, jakimi
powinni posługiwać się wykonawcy przy kalkulacji ceny oferty. Mieli w tym zakresie pełną
swobodę. Z pkt 10. IDW wynikało, że ceny jednostkowe mogą się różnić znacznie między
sobą u wykonawców. Porównywanie poszczególnych elementów nie dowodzi zaniżenia
całkowitej ceny oferty.
Zauważył, że twierdzenie o rażąco niskiej cenie Telsat sformułowano dopiero w odwołaniu, w
odróżnieniu od wcześniejszych uwag wobec Sprint. Zamawiający stwierdził, że twierdzenie o
cenie Telsat opiera się wyłącznie na porównaniu tej ceny z wartością zamówienia
oszacowaną przez zamawiającego oraz porównaniu kilku wybiórczo wybranych pozycji
kosztorysu ofertowego.
Zamawiając podtrzymuje stanowisko, ze obiektywny obraz sytuacji można uzyskać
porównując ceny ofertowe do średniej cen wszystkich ofert. Z porównania wynika, że cena
oferty Telsat stanowi 99,63% średniej wszystkich ofert i 94,48% ceny odwołującego. Tak
niewielkie różnice mają wskazywać na rynkowy i realny poziom ceny Telsat.
Zamawiający wskazuje na brak dowodów w odwołaniu co do nierealności ceny Telsat oraz
wybiórczą analizę zaledwie 5 spośród 12 pozycji kosztorysu ofertowego. Stwierdza, że nie
wymienionej w odwołaniu pozycji Część II – Dostosowanie, wartość w ofercie Telsat jest o
126,53% wyższa od wartości w ofercie odwołującego.
Zamawiający kwestionuje zarzut czynu nieuczciwej konkurencji w złożeniu dwóch
konkurujących z odwołującym ofert. Wskazuje w szczególności na brak dowodu, że ceny są
dumpingowe i zauważa, że dla poz. Jw. To odwołujący zaoferował cenę dumpingową.
Za bezzasadny uznaje zamawiający zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy wobec
braku jakichkolwiek dowodów na poparcie stanowiska, ze wykonawca przewiduje wykonanie
zamówienia w sposób odmienny od wymaganego w siwz.
W konsekwencji za bezzasadny uznaje także zarzut naruszenia art. 91 ust. 1 w zw. z art. 7
ust. 1 ustawy pzp.
W toku rozprawy strony i uczestnik przedstawili stanowiska.
Odwołujący poparł odwołanie oraz stanowisko zwarte w złożonym piśmie i
załączonymi dowodami. Stwierdził, że także w stosunku do wykonawcy TELSAT zachodziły
przesłanki żądania przez zamawiającego wyjaśnień co do wysokości zaoferowanej ceny.
Przypomniał, że zgodnie z art. 90 ust. 2 Pzp, ciężar dowodu co do poprawności ceny
obciąża wykonawcę. Zauważył, że pomimo prawidłowej treści wezwania zamawiającego
skierowanego do wykonawcy złożone wyjaśnienia nie zawierały oczekiwanych odpowiedzi.
W złożonym piśmie procesowym przystępujący w niewielkim zakresie uzupełnił wyjaśnienia,
jest to jednak czynność spóźniona. Wskazał na potrzebę analizy wysokości poszczególnych
elementów cenotwórczych, jak i wartości każdej z trzech części kosztorysu ofertowego, co
ma znaczenie, także ze względu na sposób rozliczenia umowy. Wskazał na brak dowodów
na okoliczności wskazane w piśmie przystępującego, w szczególności dotyczące kosztów
wymiany czujników drogowych).
Podtrzymał zarzuty wobec oferty TELSAT i zauważył jak w odwołaniu, że 5 wskazanych
pozycji zostało znacząco zaniżonych pod względem cenowym. Przypomniał, że rażące
zaniżenie dotyczy wartości części 3 kosztorysu. Wniósł o nieuwzględnienie dowodów
zgłoszonych przez przystępującego polegających na wskazaniu informacji z innych
postępowań jako nieporównywalnych i nieprzydatnych w szczególność z uwagi na zakresy
prac określonych w niniejszym postępowaniu jako „Dostosowanie”.
Zamawiający wniósł o oddalanie odwołania i podtrzymał stanowisko zawarte w złożonej
odpowiedzi na odwołanie. Przypomniał o przepisie art. 192 ust. 2 Pzp, który mógłby mieć
zastosowanie w przewidzianych tam okolicznościach. Złożył do akt wydruki ze stron
internetowych oddziałów GDDKiA w celu potwierdzenia, że zaoferowana cena
przystępującego jest realną ceną rynkową. Zamawiający zauważył, że w odwołaniu nie
postawiono zarzutu zaniechania wezwania wykonawcy TELSAT do złożenia wyjaśnień w
trybie art. 90 ust. 1 Pzp, a jedynie w uzasadnieniu zarzutu zaniechania odrzucenia oferty
stwierdzono, iż nie żądano wyjaśnień.
Przystępujący wniósł o oddalenie odwołania wskazując na porównywalność innych
wskazanych postępowań, które dotyczyły analogicznego, chociaż nie tożsamego przedmiotu
zamówienia. Podtrzymał informacje o dysponowaniu niezbędnym zapasem serwisowym
pozyskanym na szczególnie korzystnych warunkach finansowych z uwagi na znaczące
wielkości zakupu. Zakwestionował dowód numer 5 przedstawiony przez odwołującego, jako
niedotyczący komputera wagowego.
Po rozpatrzeniu sprawy na rozprawie z udziałem stron i uczestnika, biorąc pod uwagę
stanowiska przedstawione na piśmie i do protokołu rozprawy, a także treść ofert, których
dotyczą zarzuty odwołania, Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje.
Izba nie podziela stanowiska zamawiającego co do braku interesu w rozumieniu art.
179 ust. 1 ustawy pzp po stronie odwołującego w uzyskaniu zamówienia przez ten podmiot.
Zakładając hipotetycznie zasadność zarzutów podniesionych wobec dwóch ofert, odrzucenie
ich prowadziłoby do wyboru oferty odwołującego jako najkorzystniejszej.
Skład orzekający stwierdza także, że przeprowadzenie dowodu na okoliczność, iż cena
oferta jest rażąco niska może być oparte także na dowodach wskazujących na rażące
zaniżenie wartości poszczególnych elementów (składników) cenotwórczych tj. metodą
zastosowaną przez odwołującego.
Izba uznaje też za właściwe stanowisko odwołującego, że przesłanki zastosowania
procedury z art. 90 ust. 1 ustawy pzp w sytuacji, gdy cena oferty jest niższa o 30% od
wartości zamówienia lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert nie są
jedynymi, przy których zaistnieniu zamawiający wzywa wykonawcę do złożenia wyjaśnień. W
każdej bowiem sytuacji, gdy cena oferty wydaje się rażąco niska w stosunku do przedmiotu
zamówienia i budzi wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu
zamówienia zgodnie z wymaganiami, obowiązkiem zamawiającego jest żądanie od
wykonawcy złożenia wyjaśnień dotyczących oferowanej ceny.
W sprawie rozpatrywanej zamawiający zwrócił się do wykonawcy Sprint S.A. o udzielenie
wyjaśnień dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny wskazując, że
cena oferty jest niższa o 42,73% od wartości zamówienia. Poprosił o wyjaśnienie, czy w
cenie zostały uwzględnione wszystkie elementy wskazane w Opisie Przedmiotu Zamówienia
zawartym w tomie III siwz. Jednocześnie wymienił elementy kosztorysu ofertowego, co do
których na leżało wyjaśnić, czy są uwzględnione przy kalkulacji kosztów. Przypomniał, iż
ciężar dowodu w przedmiotowym zakresie, stosownie do art. 90 ust. 2 ustawy pzp spoczywa
na wykonawcy.
W odpowiedzi wykonawca zauważył, że wartość wszystkich pozostałych ofert również
znacząco odbiega od kwoty przeznaczonej na realizację zamówienia, a skoro średnia
wartość pozostałych ofert odbiega od tej kwoty o ponad 20%, to może to świadczyć o
przeszacowaniu wartości zamówienia w stosunku do aktualnych rynkowych stawek jego
wykonania, przy założeniu ustalenia ceny ofertowej w sposób rzetelny tj. gwarantujący
wykonawcy określoną stopę zysku. Wykonawca stwierdził w swoim piśmie, iż uwzględnił
wszystkie wskazane w opz elementy, w szczególności wymienione w zapytaniu
zamawiającego, a nadto oszacował właściwie elementy w części III oferty.
Sprint w wyjaśnieniach wskazał, że: jest firmą z wieloletnim doświadczeniem w realizacji
zadań o zakresie zgodnym z przedmiotem zamówienia; dysponuje doświadczoną i
wykwalifikowaną kadrą o różnorodnych umiejętnościach, która gwarantuje rzetelne i
terminowe wykonanie zadania; jego siedziba firmy mieści się w Olsztynie - dzięki temu
kalkulacja nie musiała uwzględniać kosztów transportu, diet, dojazdów, organizacji zakładu
na miejscu wykonania zlecenia, posiadana znajomość posiadanego przez Zamawiającego
systemu preselekcji - co umożliwiło w ocenie Sprint rzetelne oszacowanie zarówno kosztów
dostosowania, jak i utrzymania systemu; korzysta z usług kontrahentów, z którymi wiążą go
długoletnie relacje handlowe; posiada możliwość wynegocjowania korzystnych warunków z
dostawcami i współpracownikami, w tym rabatów za świadczone na jego rzecz usługi i
dostarczone towary; nie ma potrzeby posiłkowania się kredytem bankowym w celu realizacji
zamówienia.
Jak słusznie zauważył odwołujący, w swoich wyjaśnieniach Sprint nie przedłożył żadnych
kalkulacji wskazujących na właściwe oszacowanie ceny oferty.
W tym miejscu należy zauważyć, że zamawiający, poza oczekiwaniem uzyskania
potwierdzenia, że w cenie uwzględniono określone elementy nie sformułował żądania
przedstawienia wyjaśnienie w określonej formie np. w postaci kalkulacji cenowej, cenników
dla określonych elementów, co w konsekwencji oznaczało, że sposób wyjaśnienia i
udowodnienia, że cena nie jest rażąco niska został wybrany przez wykonawcę,
W ocenie składu orzekającego istotne znaczenie w sprawie ma fakt, że Sprint zawarł w
wyjaśnieniach zestawienie przygotowane na podstawie postępowań na konserwację
systemów WIN przez różne oddziały GDDKiA wskazujące, iż ceny wykonania
porównywalnych projektów, realizowanych przez inne firmy, nie odbiegały od ceny oferty
Sprint. Okoliczność tę potwierdził zamawiający w toku rozprawy stwierdzając, że dokonał
sprawdzenia cen w kontraktach wskazanych w zestawieniu i faktu porównywalności tych
przedmiotów zamówienia z opisanym w niniejszym postępowaniu. Izba uznaje tę ocenę za
wiarygodną i potwierdzającą, że w szczególności oferowana przez przystępującego kwota w
przeliczeniu na jedną stację nie jest zaniżona i potwierdza jej rynkowy charakter.
Tym samym wykonawca sprostał ciążącemu na nim ciężarowi dowodu, stosownie do art.
190 ust. 1a pkt 1 ustawy pzp, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny.
Odnośnie ceny oferty Telsat należy zauważyć, że stanowi ona 99,63% średniej
wszystkich ofert i 94,48% ceny odwołującego. Są to różnice jedynie potwierdzające na
rynkowy i realny poziom ceny Telsat niezależnie od faktu, iż różnice cen niektórych
elementów wskazanych w odwołaniu są znaczące; nie zmienia to jednak zasadności
stwierdzenia o rynkowym charakterze ceny całościowej. Taką okoliczność przewidywano
również w siwz, bowiem z pkt 10. Instrukcji dla Wykonawców wynikało, że ceny jednostkowe
mogą się różnić znacznie między sobą u wykonawców.
Wobec uznania, że ceny dwóch kwestionowanych ofert nie są rażąco niskie, w
konsekwencji zarzut czynu nieuczciwej konkurencji w złożeniu tych ofert, oparty na tezie o
rażąco niskiej cenie, nie znajduje potwierdzenia.
Brak jest również dowodu co do zasadności zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy
wobec braku przesłanek do twierdzenia, że wykonawca przewiduje wykonanie zamówienia w
sposób odmienny od wymaganego w siwz.
W takim stanie rzeczy zarzut naruszenia przez zamawiającego przepisów
wskazanych w odwołaniu nie znalazł potwierdzenia w toku postępowania odwoławczego.
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 192 ust. 1 zdanie pierwsze, orzeczono
jak w sentencji. O kosztach skład orzekający Izby orzekł na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy pzp oraz rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie
wysokości oraz sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w
postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238 ze zm.).
Przewodniczący:
……………………………….