KIO 499/16 WYROK dnia 20 kwietnia 2016 r.

Sygn. akt: KIO 499/16 

WYROK 

z dnia 20 kwietnia 2016 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:      Luiza Łamejko 

Protokolant:             Paweł Puchalski 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  19  kwietnia  2016  r.  w  Warszawie  odwołania 
wniesionego  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  5  kwietnia  2016  r.  przez 
wykonawcę Skanska S.A., ul. Gen. Józefa Zajączka 9, 01-518 Warszawa w postępowaniu 
prowadzonym przez Miejski Zarząd Ulic i Mostów, ul. Budowlanych 59, 43-100 Tychy 

orzeka: 

1.  uwzględnia  odwołanie  i  nakazuje  zamawiającemu,  tj.  Miejskiemu  Zarządowi  Ulic  

i  Mostów  w  Tychach  unieważnienie  czynności  wyboru  oferty  najkorzystniejszej  

w  postępowaniu  oraz  powtórzenie  czynności  badania  i  oceny  ofert  złożonych  

w postępowaniu z udziałem oferty złożonej przez Skanska S.A., 

2.  kosztami  postępowania  obciąża  Miejski  Zarząd  Ulic  i  Mostów,  ul.  Budowlanych  59,  

43-100 Tychy i: 

2.1.  zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  10  000  zł  00  gr  
(słownie:  dziesięć  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  Skanska  S.A.,  ul.  Gen. 

Józefa Zajączka 9, 01-518 Warszawa tytułem wpisu od odwołania, 

2.2.  zasądza  od  Miejskiego  Zarządu  Ulic  i  Mostów,  ul.  Budowlanych  59,  43-100 

Tychy  na  rzecz  Skanska  S.A.,  ul.  Gen.  Józefa  Zajączka  9,  01-518  Warszawa  kwotę  

10  000  zł  00  gr  (słownie:  dziesięć  tysięcy  złotych  zero  groszy)  stanowiącą  koszty 

postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania.  

Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień 

publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2164)  na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego 
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do 
Sądu Okręgowego w Katowicach. 

Przewodniczący:      …………………… 

Sygn. akt: KIO 499/16 

U z a s a d n i e n i e 

Miejski  Zarząd  Ulic  i  Mostów  w  Tychach  (dalej:  „zamawiający”)  prowadzi  w  trybie 

przetargu  nieograniczonego  postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  na 
rozbudowę  ul.  Urbanowickiej  w  Tychach  –  III  etap.  Postępowanie  to  prowadzone  jest  na 
podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  Prawo  zamówień  publicznych  
(Dz. U. z 2015 r. poz. 2164), zwanej dalej: „ustawa Pzp”. Ogłoszenie o zamówieniu zostało 
opublikowane  w  dniu  19  lutego  2016  r.  w  Biuletynie  Zamówień  Publicznych  pod  pozycją 
16915.   

W dniu 5 kwietnia 2016 r. wykonawca Skanska S.A. (dalej: „odwołujący”) wniósł do 

Prezesa 

Krajowej 

Izby 

Odwoławczej 

odwołanie 

wobec 

czynności  

zamawiającego  polegającej  na  odrzuceniu  oferty  złożonej  przez  odwołującego  zarzucając 
zamawiającemu naruszenie: 

art. 90 ust. 1 i 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp przez nieprawidłową ocenę 

złożonych  przez  odwołującego  wyjaśnień  i  bezpodstawne  odrzucenie  oferty  odwołującego, 
która nie spełnia kryterium rażąco niskiej ceny; 

art.  7  ust.  1  ustawy  Pzp  przez  nie  zapewnienie  zachowania  uczciwej  konkurencji  

w postępowaniu i równego traktowania wykonawców. 

W  uzasadnieniu  odwołania  odwołujący  podniósł,  iż  cena  jego  oferty  jest  niższa  

o niecałe 19% od średniej arytmetycznej wszystkich złożonych ofert (średnia arytmetyczna 
wszystkich złożonych ofert wynosi 1.223.062,72 zł ), lecz również jest zbliżona wartościowo 
do  ofert  znajdujących  się  na  dalszych  pozycjach.  Odwołujący  stwierdził,  że  w  swych 
wyjaśnieniach  z  dnia  21  marca  2016  r.,  które  nie  mogą  być  uznane  za  ogólnikowe, 
przedstawił  sposób  kalkulacji  oferty,  przedstawił  wszystkie  te  okoliczności,  które  miały 
bezpośredni lub pośredni wpływ na dokonaną kalkulację ceny oferty, jak również przedłożył 
stosowne  dowody  na  tę  okoliczność.  Odwołujący  podkreślił,  że  potwierdził  możliwość 
realizacji  zamówienia  w  przedstawionych  w  ofercie  kwotach.  W  ocenie  odwołującego,  
w  żaden  sposób  nie  można  było  uznać  złożonej  przez  odwołującego  oferty  za  taką,  która 
zawiera rażąco niska cenę. 

Za  chybiony  odwołujący  uznał  zarzut  zamawiającego,  iż  „w  przypadku  robót 

brukarskich  skalkulowanych  według  stawek,  narzutów  i  cen  zgodnych  z  wyjaśnieniami  ich 
wartości  są  znacznie  wyższe  od  tych  wskazanych  w  ofercie”.  Odwołujący  wskazał,  
iż  w  Załączniku  nr  1  (1a,  1b,  1c,  1d)  do  odwołania  przedstawił  szczegółową  argumentację  

i  wyliczenia  w  powyższym  zakresie.  Jak  zauważył  odwołujący,  wartość  robót  brukarskich 
wynosi 47.586,58, tj. 7,57% wartości robót drogowych, z czego pozycja 53 stanowi wartość 
42.799,68  zł,  tj.  6,81%  wartości  robót  drogowych.  Pozostałe  pozycje  na  roboty  brukarskie,  
tj. pozycja 51, 52 i 54 stanowią wartość 4.786,90 zł, co daje 0,76% wartości robót drogowych  
i  tym  samym  mają  marginalny  wpływ  na  wartość  oferty.  Odwołujący  zwrócił  uwagę,  iż  do 
wyjaśnień  z  dnia  21  marca  2016  r.  przedłożył  ofertę  na  najbardziej  cenotwórczy  materiał 
(kostka betonowa). Odwołujący - w ślad za argumentacją zawartą w pkt. III wyjaśnień z dnia 
21  marca  2016  r.  -  zastrzegł  treść  ww.  Załącznika  jako  tajemnicę  przedsiębiorstwa  
w  rozumieniu  przepisów  ustawy  o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji.  Odwołujący 
zaznaczył, że wartość ww. robót stanowi 5,89% wartości oferty. 

Odwołujący wskazał, iż oferta odwołującego na wykonanie przedmiotowego zadania 

inwestycyjnego  z  podziałem  na  procentowy  udział  poszczególnych  robót  kształtuje  się 
następująco: 

1.  roboty  drogowe  –  wartość  628.709,47  zł,  co  stanowi  77,81%  całości  oferty  

(por. wyjaśnienia z dnia 21 marca 2016 r. z załącznikami - str. 7-9), 

2.  odwodnienie  –  wartość  54.356,98  zł,  co  stanowi  6,73%  całości  oferty  

(por. wyjaśnienia z dnia 21 marca 2016 r. z załącznikami - str. 10), 

3.  oświetlenie  wraz  z  przebudową  sieci  kolidujących  z  przebudową  ulicy  –  wartość 

95.230,27  zł,  co  stanowi  11,79%  całości  oferty  (por.  wyjaśnienia  z  dnia  21  marca 
2016 r. z Zał. nr 5 do wyjaśnień), 

4.  zabezpieczenie istniejących kabli teletechnicznych – wartość 2.668,11 zł, co stanowi 

0,33%  całości  oferty  (por.  wyjaśnienia  z  dnia  21  marca  2016  r.  z  Zał.  nr  5  do 
wyjaśnień), 

5.  przebudowa  gazociągu  –  wartość  27.005,25  zł,  co  stanowi  3,34%  całości  oferty  

(por. wyjaśnienia z dnia 21 marca 2016 r. z Zał. nr 6 do wyjaśnień). 

Razem – 807.970,08 zł + 23% VAT = 993.803,20 zł. 

Jak zauważył odwołujący, procentowy rozkład wartości robót drogowych przedstawia 

się następująco: 

1.  roboty bitumiczne – wartość 272.131,90 zł, co stanowi 43,28% udział w całości robót 

drogowych i 33,68% udział w wartości oferty, 

2.  nawierzchnie z betonowej kostki brukowej – wartość 47.586,58 zł, co stanowi 7,57% 

udział w całości robót drogowych i 5,89% udział w wartości oferty, 

3.  roboty  ziemne  i  rozbiórkowe  –  wartość  57.612,44  zł,  co  stanowi  9,16%  udział  

w całości robót drogowych i 7,13% udział w wartości oferty, 

4.  podbudowy  –  wartość  52.865,99  zł,  co  stanowi  8,41%  udział  w  całości  robót 

drogowych i 6,54% udział w wartości oferty,     

5.  inne –  wartość 198.512,56 zł, co stanowi 31,57% udział  w całości robót drogowych  

i 24,57% udział w wartości oferty, 

Razem  –  628.709,47  zł,  co  stanowi  100%  udział  w  całości  robót  drogowych  i  77,81% 
udział w wartości oferty + 23% VAT = 773.312,65 zł. 

Odnosząc się do robót bitumicznych odwołujący podkreślił, że sam zamawiający na 

str. 8 pisma z dnia 31 marca 2016 r. potwierdził, że „wartość robót bitumicznych jest zgodna 
z  przyjętymi  stawkami  i  cenami”.  Wartość  tych  robót  stanowi  43,28%  wartości  robót 
drogowych  i  33,68%  wartości  oferty.  Bezspornym  zatem  jest,  zdaniem  odwołującego,  iż 
przedmiotowy  zakres  robót  (których  wartość  została  jednoznacznie  uznana  przez 
zamawiającego  jako  zgodna  ze  wskazanymi  i  przyjętymi  przez  wykonawcę  cenami)  ma 
istotny wpływ na wysokość ceny.  

W  zakresie  robót  ziemnych  i  rozbiórkowych  odwołujący  podniósł,  że  już  

w wyjaśnieniach z dnia 21 marca 2016 r. udokumentował posiadanie nowoczesnego parku 
maszynowego  wyposażonego  w  systemy  3D.  Podtrzymując  w  całej  rozciągłości 
argumentację  zawartą  w  tym  zakresie  w  wyjaśnieniach  -  na  potwierdzenie  prawidłowości 
dokonanych  wyliczeń  odwołujący  przedłożył  wycenę  najbardziej  cenotwórczych  pozycji  24  
i 25, tj. Załącznik nr 2. W ślad za argumentacją zawartą w pkt. III wyjaśnień z dnia 21 marca 
2016  r.  odwołujący  zastrzegł  treść  ww.  Załącznika  jako  tajemnicę  przedsiębiorstwa  
w rozumieniu przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.  

Odnośnie  podbudów  odwołujący  wskazał,  że  już  w  wyjaśnieniach  z  dnia  21  marca 

2016  r.  udokumentował  posiadanie  nowoczesnego  parku  maszynowego  wyposażonego  
w  systemy  3D.  Podtrzymując  w  całej  rozciągłości  argumentację  zawartą  w  tym  zakresie  
w wyjaśnieniach - na potwierdzenie prawidłowości wyceny odwołujący przedłożył kalkulację 
najbardziej  cenotwórczych  pozycji,  tj.  35a  i  36  (Załącznik  nr  3  /3a,  3b/).  Odwołujący 
podkreślił, iż do wyjaśnień przedłożył ofertę na najbardziej cenotwórczy materiał (kruszywo 
łamane). Odwołujący - w ślad za argumentacją zawartą w pkt. III wyjaśnień z dnia 21 marca 
2016  r.  -  zastrzegł  treść  ww.  Załącznika  jako  tajemnicę  przedsiębiorstwa  w  rozumieniu 
przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.  

Na  potwierdzenie  prawidłowości  wyceny  pozostałych  elementów  zamówienia 

odwołujący  przedłożył  kalkulację  najbardziej  cenotwórczej  pozycji,  tj.  64  (Załącznik  4). 

Odwołujący  podkreślił,  że  do  wyjaśnień  z  dnia  21  marca  2016  r.  przedłożył  ofertę  na 
najbardziej cenotwórczy materiał (krawężnik betonowy). Odwołujący wyjaśnił, że z uwagi na 
niski  procentowy  udział  tych  robót  w  cenie  oferty  nie  składał  w  tym  zakresie  dodatkowych 
wyjaśnień  dotyczących  pozostałych  pozycji  kosztorysowych.  Odwołujący  -  w  ślad  za 
argumentacją  zawartą  w  pkt.  III  wyjaśnień  z  dnia  21  marca  2016  r.  -  zastrzegł  treść  ww. 
Załącznika  jako  tajemnicę  przedsiębiorstwa  w  rozumieniu  przepisów  ustawy  o  zwalczaniu 
nieuczciwej  konkurencji.  Odwołujący  podniósł,  iż  ww.  Załączniki  dołączone  do  odwołania 
zawierają szczegółowe wyjaśnienia wyceny najbardziej cenotwórczych robót drogowych wg 
diagramu nr 2 w oparciu o ceny materiałów zawarte w wyjaśnieniu z dnia 21 marca 2016 r. 
Odwołujący stwierdził, że na podstawie ww. załączników niepodważalnie udowodnił 25,14% 
wartości  robót  drogowych  oraz  19,56%  wartości  oferty  (procentowa  suma  pozycji 
Nawierzchnie z betonowej kostki brukowej + Roboty ziemne i rozbiórkowe + Podbudowy).  

W  zakresie  odwodnienia  odwołujący  przedłożył  kalkulację  na  kanały  z  rur  PCV  - 

pozycja  8,  23,  35  kosztorysu  ofertowego  (Załącznik  nr  5)  potwierdzające  prawidłowość 
wyliczenia ceny. Jak zauważył odwołujący, do wyjaśnień z dnia 21 marca 2016 r. przedłożył 
ofertę  na  najbardziej  cenotwórcze  materiały  (rury).  Odwołujący  -  w  ślad  za  argumentacją 
zawartą w pkt. III wyjaśnień - zastrzegł treść ww. Załącznika jako tajemnicę przedsiębiorstwa 
w rozumieniu przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.  

Odwołujący zwrócił uwagę, że wyjaśnienia złożone zamawiającemu w dniu 21 marca 

2016  r.  zawierały  oferty  firm  podwykonawczych  na  wykonanie  oświetlenia  wraz  
z  przebudową  sieci  kolidujących  z  przebudową  ulicy,  który  to  zakres  stanowi  11,79% 
wartości  oferty.  Tym  samym,  zdaniem  odwołującego,  odwołujący  wykazał,  że  zawarta  
w ofercie cena za ww. zakres w żaden sposób nie może być uznana za rażąco niską. 

Jak  wskazał  odwołujący,  wyjaśnienia  z  dnia  21  marca  2016  r.  zawierały  również 

oferty  firm  podwykonawczych  na  wykonanie  zabezpieczenia  istniejących  kabli 
teletechnicznych,  który  to  zakres  stanowi  0,33%  wartości  oferty,  a  zatem  należy  uznać,  
w ocenie odwołującego, że odwołujący  wykazał, że zawarta w ofercie cena za  ww.  zakres  
w żaden sposób nie może być uznana za rażąco niską. 

Odwołujący  zwrócił  również  uwagę,  że  wyjaśnienia  dotyczące  elementów  mających 

wpływ na wysokość ceny zawierały oferty firm podwykonawczych na wykonanie przebudowy 
gazociągu, który to zakres stanowi 3,34 % wartości oferty, a zatem odwołujący wykazał, że 
zawarta  w  ofercie  cena  za  ww.  zakres  w  żaden  sposób  nie  może  być  uznana  za  rażąco 
niską. 

W  związku  z  powyższym  bezspornym  jest,  zdaniem  odwołującego,  że  odwołujący  

w  przesłanych  wyjaśnieniach  udowodnił  (a  zamawiający  uznał)  15,46%  (oświetlenie  wraz  

z  przebudową  sieci  kolidujących  z  przebudową  ulicy  +  zabezpieczenie  istniejących  kabli 
teletechnicznych + przebudowa gazociągu) + 33,68% (roboty bitumiczne) = 49,14% wartości 
oferty.  Na  pozostałą  część  robót  odwołujący,  jak  zauważył,  przesłał  zamawiającemu  m.in. 
oferty  na  zakup  najbardziej  cenotwórczych  materiałów,  czym  również  wykazał  realność 
ujętych  w  ofercie  cen.  Bezspornym  zatem  winno  być,  w  przekonaniu  odwołującego,  że 
odwołujący swymi wyjaśnieniami (wraz z załączonymi do wyjaśnień dowodami) wykazał brak 
rażąco  niskiej  ceny  w  zakresie  najbardziej  cenotwórczych  zakresów  robót,  stanowiących 
68,70%  oferty  („Roboty  bitumiczne”  33,68%  +  „Nawierzchnie  z  betonowej  kostki  brukowej” 
5,89% + „Roboty ziemne i rozbiórkowe” 7,13% + „ Podbudowy ” 6,54% + „Oświetlenie wraz  
z przebudową sieci kolidujących z przebudową ulicy” 11,79 % + „Zabezpieczenie istniejących 
kabli teletechnicznych” 0,33% + „Przebudowa gazociągu” 3,34%) = 68,70% oferty). 

Za  chybiony  odwołujący  uznał  również  zarzut  zamawiającego,  iż  „Wykonawca  

w  sposób  bardzo  ogólnikowy  odniósł  się  w  wyjaśnieniach  do  oszczędności  metody 
wykonania  zamówienia  wyliczając  jedynie  czynniki  mogące  obniżyć  koszty:  organizacji, 
utrzymania  placu  budowy,  zabezpieczeń  budowy,  pracy  sprzętu  oraz  brygad  roboczych”. 
Odwołujący  wskazał,  że  w  swych  wyjaśnieniach  wskazał  te  czynniki,  dzięki  którym  koszty 
wykonania  przedmiotowego  zamówienia  mogły  zostać  obniżone.  W  szczególności 
odwołujący wskazał na to, iż: 

• 

posiada  miejscowe  zasoby  siły  roboczej,  dzięki  czemu  nie  musiał  liczyć  kosztów 

delegacji i zakwaterowania pracowników, 

• 

posiada  własny  park  maszynowy  i  sprzętowy,  który  w  znacznej  mierze  został 

zamortyzowany  na  poprzednio  zrealizowanych  projektach,  w  tym  sprzęt  ciężki  do 
wykonywania robót, który pracuje z uwzględnieniem technologii 3 D; 

• 

posiada wieloletnie doświadczenie, które pozwala zoptymalizować  wydajności pracy 

oraz  w  pełni  wykorzystać  zasoby  ludzkie  i  sprzętowe  niezbędne  do  wykonania  tych 
asortymentów, co znacznie obniża koszty, 

• 

posiada  własną  wytwórnię  mas  bitumicznych  i  węzeł  betoniarski  zlokalizowany  

w Zabrzu, 

• 

posiada własne zaplecza biurowe i socjalne; 

• 

dysponuje własnym specjalistycznym, laboratorium zlokalizowanym w Zabrzu. 

Bezspornym  winno  być,  w  ocenie  odwołującego,  że  ww.  czynniki  dały  odwołującemu 
przewagę konkurencyjną i pozwoliły mu skalkulować cenę na poziomie podanym w ofercie. 
Co więcej, nie sposób pominąć, jak zauważył odwołujący, iż inni wykonawcy, których oferty 

uplasowały się na niższych pozycjach, skalkulowały cenę oferty na podobnym poziomie jak 
cena odwołującego.  

Nie może się także ostać, w przekonaniu odwołującego, zarzut, jakoby „Wykonawca 

nie  dokonał  i  nie  przedstawił  szczegółowego  kosztorysu”,  posługiwał  sie  hasłami,  uniknął 
szczegółowych  wyliczeń”.  Odwołujący  stwierdził,  że  bezspornym  jest,  iż  zamawiający 
pismem  z  dnia  17  marca  2016  r.  wezwał  odwołującego  do  udzielenia  wyjaśnień  i  złożenia 
dowodów  dotyczących  wszystkich  elementów  oferty  mających  wpływ  na  wysokość  ceny. 
Odwołujący  zauważył,  że  w  swych  wyjaśnieniach  odniósł  się  do  tych  robót,  które  były 
najbardziej cenotwórcze w odniesieniu do ceny ofertowej i przedstawił stosowne dowody na 
potwierdzenie  swej  argumentacji.  Zadziwiające  zatem  jest,  zdaniem  odwołującego, 
stanowisko  zamawiającego,  który  czyni  odwołującemu  zarzut  nie  przedstawienia 
szczegółowego kosztorysu, w szczególności wobec faktu, iż zamawiający w treści wezwania 
do  złożenia  wyjaśnień  nie  wymagał  przedłożenia  kosztorysu.  Ponadto,  jak  stwierdził 
odwołujący, obowiązek przedłożenia szczegółowego kosztorysu nie wynikał z dokumentacji 
przetargowej.  Dodatkowo  odwołujący  wskazał,  że  zamawiający  zwrócił  się  do  wykonawcy  
z lakonicznym, ogólnym wnioskiem do złożenia wyjaśnień, nie wskazał nawet, jakie elementy 
cenotwórcze  budzą  jego  wątpliwości.  Co  więcej,  jak  zauważył  odwołujący,  jeżeli 
zamawiający  powziął  jakiekolwiek  wątpliwości  co  do  określonych  części  wyjaśnień 
odwołującego,  brak  było  jakichkolwiek  przeszkód,  aby  zamawiający  zwrócił  się  do 
odwołującego  z  wezwaniem  do  złożenia  dodatkowych  wyjaśnień  -  tego  jednakże 
zamawiający  nie  uczynił.  W  tym  miejscu  odwołujący  przywołał  wyrok  Krajowej  Izby 
Odwoławczej z dnia 24 czerwca 2015 r., sygn. akt KIO 1104/15.  

Odwołujący  podniósł  ponadto,  że  z  zestawienia  wszystkich  ofert  złożonych  

w  przedmiotowym  postępowaniu  wynika,  że  cena  ofertowa  odwołującego  nie  odbiega 
znacząco  od  średniej  cen  innych  oferentów,  za  wyjątkiem  oferty  firmy  Eko  Ogród  Z.F. 
Konserwacja  Terenów  Zielonych  w  Tychach,  która  po  otwarciu  ofert  uplasowała  się  na 
ostatnim  szóstym  miejscu  i  ostatecznie  została  przez  zamawiającego  wybrana  jako  oferta 
najkorzystniejsza (z uwagi na odrzucenie pierwszych pięciu ofert). Odwołujący stwierdził, że 
powyższe  argumenty  w  sposób  jasny  pokazują,  że  cena  ofertowa  odwołującego  jest  ceną 
rynkową  i  uwzględnia  wszystkie  koszty  niezbędne  do  wykonania  tego  zakresu  prac.  Jak 
podkreślił  odwołujący,  z  zestawienia  ofert  wynika,  że  to  cena  oferty  wybranej  jako 
najkorzystniejsza  jest  przeszacowana,  a  także,  iż  to  wartość  zamówienia  została  przez 
zamawiającego przeszacowana. 

Odwołujący  zauważył,  że  z  praktyki  wynika,  że  kosztorysy  inwestorskie  znacząco 

odbiegają  od  oferowanych  w  przetargach  publicznych  (przez  szereg  wykonawców)  cen 
rynkowych  na  wykonanie  robót  budowlanych.  Jest  tak  dlatego,  iż  kosztorysy  inwestorskie 

tworzone  są  w  głównej  mierze  w  oparciu  o  Katalogi  Nakładów  Rzeczowych,  które 
powstawały w latach 80-tych ubiegłego wieku. Nakłady robocizny i sprzętu w nich zawarte są 
mocno przeszacowane i nie przystają do obecnej rzeczywistości rynkowej, co wynika m.in.  
z postępu technicznego, jaki dokonał się w ostatnich dekadach. Oprócz tego, w kosztorysach 
inwestorskich  zastosowanie  mają  średnie  ceny  materiałów  wydawnictw  takich  jak 
SEKOCENBUD.  Są  to  ceny  głównie  katalogowe,  gdzie  na  porządku  dziennym  jest 
uzyskiwanie rabatów zakupowych sięgających 60% na etapie realizacji kontraktu. Dzisiejsza 
rzeczywistość  gospodarcza,  w  której  znacząca  część  podwykonawców  robót  budowlanych 
oraz producentów materiałów i urządzeń ma ograniczone możliwości sprzedaży materiałów  
i  usług  stworzyła  wykonawcom  możliwość  oferowania  cen  odbiegających  od  szacunków 
zamawiających,  a  tym  samym,  uzyskanie  korzystniejszych  ofert.  Odwołujący  stwierdził,  że 
mógł obniżyć koszt wykonania, na co wskazał  w swych  wyjaśnieniach, do których załączył 
dowody na poparcie swoich twierdzeń.  

Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie zamawiającemu: 

unieważnienia czynności odrzucenia oferty złożonej przez odwołującego, 

unieważnienia wyboru oferty najkorzystniejszej, 

powtórzenia czynności badania i oceny ofert z uwzględnieniem oferty złożonej przez 

odwołującego. 

Do  postępowania  odwoławczego  przystąpienie  po  stronie  zamawiającego  zgłosił  

w dniu 11 kwietnia 2016 r. wykonawca Z.F. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą 
Z.F. „EKO-OGRÓD” Z.F. Konserwacja Terenów Zielonych.  

 Na rozprawie strony podtrzymały dotychczas prezentowane stanowiska.  

Krajowa  Izba  Odwoławcza,  rozpoznając  złożone  odwołanie  na  rozprawie  

i  uwzględniając  zgromadzony  materiał  dowodowy  w  sprawie,  w  tym  w  szczególności  treść 
specyfikacji istotnych warunków zamówienia wraz z załącznikami, treść oferty złożonej przez 
SKANSKA  S.A.,  treść  pisma  zamawiającego  z  dnia  17  marca  2016  r.  skierowanego  do 
odwołującego, treść wyjaśnień SKANSKA S.A. z dnia 21 marca 2016 r. wraz z załącznikami, 
oraz  dokumenty  wskazane  w  treści  uzasadnienia,  jak  również  stanowiska  stron 
zaprezentowane  na  piśmie  i  ustnie  do  protokołu  posiedzenia  i  rozprawy,  ustaliła  i  zważyła  
co następuje. 

Izba  za  nieskuteczne  uznała  przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego 

zgłoszone  w  dniu  11  kwietnia  2016  r.  przez  wykonawcę  Z.F.  prowadzący  działalność 
gospodarczą  pod  nazwą  Z.F.  „EKO-OGRÓD”  Z.F.  Konserwacja  Terenów  Zielonych. 
Bezsporna 

jest 

okoliczność, 

iż 

ww. 

wykonawca 

otrzymał 

informację  

o wniesieniu odwołania wraz z jego kopią w dniu 6 kwietnia 2016 r. (pismo zamawiającego 
skierowane do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 8 kwietnia 2016 r., okoliczność ta 
została  potwierdzona  również  przez  wykonawcę  zgłaszającego  przystąpienie  w  toku 
posiedzenia), a zatem 3-dniowy termin na zgłoszenie przystąpienia mijał w dniu 9 kwietnia 
2016 r. Pełnomocnik wykonawcy Z.F. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Z.F. 
„EKO-OGRÓD” 

Z.F. 

Konserwacja 

Terenów 

Zielonych 

podniósł, 

ż

e  

z odpowiedzi Wiceprezesa Urzędu Zamówień Publicznych na interpelację poselską wynika, 

ż

e  jeżeli  koniec  terminu  przypada  w  sobotę,  a  tak  było  w  tym  przypadku,  zostaje  on 

przedłużony na pierwszy dzień roboczy.  

Izba  nie  podzieliła  stanowiska  wykonawcy  zgłaszającego  przystąpienie  przychylając 

się do stanowiska wyrażonego w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 4 maja 2015 r., 
sygn. akt KIO 818/15. Izba stwierdziła, że przepisy rozporządzenia Rady nr 1182/71 nie mają 
zastosowania  w przypadku  polskiego  systemu  środków  ochrony  prawnej,  gdyż  kwestie 
związane  z obliczaniem  terminów  ustawodawca  europejski  pozostawił  regulacjom 
wewnętrznym  danego  państwa.  Ww.  rozporządzenie  nie  jest  skierowane  do  polskich 
organów  orzekających  w  sprawach  zamówień  publicznych,  czy  też  uczestników  polskiego 
postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego,  lecz  do  organów  unijnych  tworzących 
prawo  i  w  odniesieniu  do  tych  podmiotów  ma  bezpośredni  skutek  obowiązywania.  Izba 
zważyła,  że  art.  185  ust.  7  ustawy  Pzp  odsyła  do  przepisów  k.p.c.  o  sądzie  polubownym,  
w  tym  do  art.  1184  §  2  k.p.c.  w  zw.  z  art.  165  §  1  k.p.c.  oraz,  że  w  polskim  porządku 
prawnym dni ustawowo wolne od pracy wylicza enumeratywnie ustawa o dniach wolnych od 
pracy,  która  to  ustawa  za  dzień  ustawowo  wolny  od  pracy  nie  uznaje  soboty.  Z  uwagi  na 
powyższe, upływ terminu na dokonanie określonej czynności – w tym wniesienie do Prezesa 
Izby  zgłoszenia  przystąpienia  do  postępowania  odwoławczego  –  w  sobotę, 
skutkuje uznaniem, że właśnie w tym dniu termin ten skutecznie upływa, bez możliwości jego 
wydłużenia na kolejny dzień roboczy.  

Izba  stwierdziła,  że  odwołujący  legitymuje  się  interesem  we  wniesieniu  środka 

ochrony prawnej, o którym mowa w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp. Zakres zarzutów, w sytuacji 
ich  potwierdzenia  się,  wskazuje  na  pozbawienie  odwołującego  możliwości  uzyskania 
zamówienia  i  jego  realizacji,  narażając  go  tym  samym  na  poniesienie  w  tym  zakresie 
wymiernej szkody. 

Izba  ustaliła,  że  rozpoznawane  przez  Izbę  odwołanie  dotyczy  postępowania  

o  udzielenie  zamówienia  publicznego,  które  zostało  wszczęte  po  dniu  19  października  
2014 r., tj. po wejściu w życie przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy 
–  Prawo  zamówień  publicznych  (Dz.  U.  z  2014  r.  poz.  1232).  Uwzględniając  dyspozycję  
art. 3 wskazanej ustawy, Izba rozpoznała niniejsze odwołanie w oparciu o przepisy ustawy 
Pzp w brzmieniu obowiązującym aktualnie. 

Rozpoznając odwołanie w granicach podniesionych zarzutów Izba uznała, że podlega 

ono uwzględnieniu.  

Za  zasadny  Izba  uznała  zarzut  bezpodstawnego  odrzucenia  przez  zamawiającego 

złożonej  przez  odwołującego  oferty  w  wyniku  nieprawidłowej  oceny  wyjaśnień  dotyczących 
elementów  oferty  mających  wpływ  na  wysokość  cen.  Izba  ustaliła,  że  do  przedmiotowego 
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego ma zastosowanie art. 90 ust. 1 ustawy 
Pzp w brzmieniu nadanym mu w wyniku nowelizacji ustawy Pzp ustawą z dnia 29 sierpnia 
2014 r. o zmianie ustawy Prawo  zamówień publicznych (Dz. U. poz. 1232). Zgodnie z tym 
przepisem, jeżeli cena oferty wydaje się rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia 
i  budzi  uzasadnione  wątpliwości  zamawiającego  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu 
zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  przez  zamawiającego  lub  wynikającymi  
z  odrębnych  przepisów,  w  szczególności  jest  niższa  o  30%  od  wartości  zamówienia  lub 

ś

redniej arytmetycznej cen wszystkich ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, 

w tym złożenie dowodów, dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny. 
Przywołany  przepis  zakłada  możliwość  powzięcia  przez  zamawiającego  wątpliwości  co  do 
zaoferowanej  przez  wykonawcę  w  postępowaniu  ceny  ofertowej,  czy  daje  ona  szanse  na 
prawidłowe  wykonanie  zamówienia.  Ustawodawca  dał  w  tym  zakresie  jednoznaczne 
wytyczne, kiedy z całą pewnością zamawiający musi wystąpić o wyjaśnienia do wykonawcy, 
tj.  w  sytuacji,  gdy  w  danym  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  zaistnieje 
jedna  z  dwóch  wymienionych  w  tym  przepisie  okoliczności  -  oferta  jest  niższa  o  30%  od 
wartości  szacunkowej  zamówienia  lub  niższa  o  30%  od  średniej  arytmetycznej  cen 
wszystkich  ofert  złożonych  w  postępowaniu.  Jednocześnie,  w  art.  90  ust.  3  ustawy  Pzp, 
ustawodawca zobowiązał zamawiającego do odrzucenia oferty wykonawcy, który nie złożył 
wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz z dostarczonymi dowodami potwierdza, 

ż

e oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.  

Izba  ustaliła,  że  szacunkowa  wartość  zamówienia  została  ustalona  przez 

zamawiającego na kwotę 2.339.248,96 zł (po odliczeniu zamówień uzupełniających), co po 
doliczeniu  kwoty  VAT  wynosi  2.877.276,22  zł.  Izba  ustaliła  również,  że  w  przedmiotowym 
postępowaniu oferty złożyło sześciu wykonawców: 

- SKANSKA S.A. – 993.803,20 zł, 

- Strabag Infrastruktura Południe Sp. z o.o. – 998.095,68 zł, 

-    wykonawcy  wspólnie  ubiegający  się  o  udzielenie  zamówienia:  DROGRÓD  S.T.  
i Przedsiębiorstwo Budowlano-Projektowe „DROKAN-2” J.N. – 1.001.328,66 zł, 

-  wykonawcy  wspólnie  ubiegający  się  o  udzielenie  zamówienia:  Przedsiębiorstwo  Budowy 
Dróg „DROGPOL-ZW” Sp. z o.o. i SPRINT GOLEMO Sp. z o.o. – 1.205.689,73 zł, 

-  wykonawcy  wspólnie  ubiegający  się  o  udzielenie  zamówienia:  Zakład  Remontowo 
Budowlany M.F. i Bramster Sp. z o.o. sp.k. – 1.459.423,57 zł, 

- „EKO-OGRÓD” Z.F. Konserwacja Terenów Zielonych – 1.679.535,45 zł. 

Ś

rednia arytmetyczna cen wszystkich złożonych ofert wynosi 1.222.979,38 zł.  

Izba ustaliła również, że pismem z dnia 17 marca 2016 r. zamawiający powołując się 

na  art.  90  ust.  1  ustawy  Pzp  wezwał  odwołującego  do  udzielenia  wyjaśnień  i  złożenia 
dowodów  dotyczących  elementów  oferty  mających  wpływ  na  wysokość ceny  wskazując,  iż  
w opinii zamawiającego, cena oferty wydaje się być rażąco niska w stosunku do przedmiotu 
zamówienia i budzi wątpliwości co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie 
z  wymaganiami  sformułowanymi  przez  zamawiającego  w  specyfikacji.  Zamawiający 
stwierdził,  że  ustalił,  że  wartość  elementów  przedstawionych  w  załączonych  kosztorysach 
ofertowych  mających  wpływ  na  wysokość  ceny  pozostaje  w  dysproporcji  do  żądanej  za 
wykonanie  przedmiotu  zamówienia  ceny.  Zamawiający  poinformował  również,  że  zgodnie  
z  art.  90  ust.  3  ustawy  Pzp  odrzuci  ofertę,  jeżeli  wykonawca  nie  złoży  wyjaśnień  lub  jeżeli 
dokonana ocena wyjaśnień  wraz  z dostarczonymi dowodami potwierdzą, że oferta zawiera 
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.  

Odwołujący  odpowiadając  na  ww.  wezwanie  złożył  w  dniu  21  marca  216  r. 

wyjaśnienia wraz z dowodami zastrzegając ich treść jako tajemnicę przedsiębiorstwa.   

Pismem  z  dnia  31  marca  2016  r.  zamawiający  poinformował  wykonawców  m.in.  

o  wyborze  jako  najkorzystniejszej  oferty  złożonej  przez  EKO-OGRÓD  Z.F.  Konserwacja 
Terenów Zielonych, oraz o odrzuceniu pięciu ofert jako zawierających rażąco niską cenę. Za 
takową  została  uznana  również  cena  zaoferowana  przez  odwołującego.  Zamawiający 
argumentował,  iż  odwołujący  nie  przedstawił  w  wyjaśnieniach  informacji  na  temat sposobu 
uwzględnienia elementów kalkulacyjnych mających wpływ na wartość zaproponowanej przez 
niego  ceny,  w  szczególności  w  odniesieniu  do  kosztotwórczych  elementów  zamówienia,  
w  sposób  wyczerpujący  i  szczegółowy.  W  ocenie  zamawiającego,  odwołujący  w  sposób 
bardzo  ogólnikowy  odniósł  się  w  wyjaśnieniach  do  oszczędności  metody  wykonania 
zamówienia  wyliczając  jedynie  czynniki  mogące  obniżyć  koszty:  organizacji,  utrzymania 

placu  budowy,  zabezpieczeń  budowy,  pracy  sprzętu  oraz  brygad  roboczych.  Zdaniem 
zamawiającego,  odwołujący  w  żaden  sposób  nie  udowodnił,  czy  poprzez  przedstawienie 
dowodów, czy też poprzez dokonanie obliczeń, że wskazane czynniki oszczędności metody 
wykonania zamówienia mają jakikolwiek wpływ na obniżenie ceny. W związku z faktem, że 
wykonawca w złożonych wyjaśnieniach wskazał stawki i narzuty zastosowane przy kalkulacji 
robót  drogowych,  zamawiający  dokonał  kalkulacji  szczegółowej  wybranych  cen 
jednostkowych uwzględniając ceny  materiałów przedstawionych jako dowody do wyjaśnień. 
Zamawiający  stwierdził,  że  wartość  robót  bitumicznych  jest  zgodna  z  przyjętymi  stawkami  
i  cenami,  jednak  stanowią  one  jedynie  43,28%  wartości  robót  drogowych  i  tylko  33,68% 
wartości  oferty.  Zamawiający  stwierdził  także,  że  w  przypadku  robót  brukarskich 
skalkulowanych  według  stawek,  narzutów  i  cen  zgodnych  z  wyjaśnieniami,  ich  wartości  są 
znacznie wyższe od tych wskazanych w ofercie. Zamawiający zaznaczył, że odwołujący nie 
przedstawił  zamawiającemu  jako  dowodu  cen  wszystkich  materiałów,  co  uniemożliwiło 
zamawiającemu  dokonanie  kalkulacji  szczegółowej  wszystkich  prac.  W  ocenie 
zamawiającego, 

odwołujący 

wyjaśniając 

możliwość 

wykonania 

zamówienia  

w zaproponowanej cenie posługiwał się hasłami, uniknął szczegółowych wyliczeń (np. ilości 
roboczogodzin,  nakład  godzinowy  pracy,  koszty  pracy  sprzętu  –  w  tym  koszty  paliwa).  Za 
najbardziej  niezrozumiałą  uznał  zamawiający  okoliczność,  iż  odwołujący  nie  dokonał  i  nie 
przedstawił  szczegółowego  kosztorysu.  Takie  postępowanie,  zdaniem  zamawiającego, 
obciąża wykonawcę  w ten sposób, że wykonawca uniemożliwił zamawiającemu obiektywną 
ocenę czy w ofercie nie doszło do rażąco niskiej ceny. Zamawiający stwierdził, że nie mógł 
narzucić  wykonawcy  sposobu  udzielania  wyjaśnień,  jednak  w  wezwaniu  wezwał  do 
udzielenia  wyjaśnień  dotyczących  wszystkich  elementów  oferty  mających  wpływ  na 
wysokość ceny.  

Mając  powyższe  na  uwadze,  Izba  za  wystarczające  uznała  złożone  przez 

odwołującego  wyjaśnienia  stwierdzając,  iż  odwołujący  wykazał,  że  okoliczności  wskazane  
w  wyjaśnieniach  z  dnia  21  marca  2016  r.  stanowią  elementy  mające  wpływ  na  wysokość 
zaoferowanej  ceny.  Izba  wzięła  w  szczególności  pod  uwagę  takie  okoliczności,  jak 
posiadanie  własnej  wytwórni  mas  bitumicznych  i  węzła  betoniarskiego  zlokalizowanego  
w  Zabrzu,  posiadanie  własnego  parku  maszynowego  i  sprzętowego,  w  tym  sprzętu 
pracującego w technologii 3D, jak też zasobów miejscowej siły roboczej. Nie bez znaczenia 
pozostaje  również  pozycja  odwołującego  na  rynku,  jak  też  rozmiar  robót  obecnie 
wykonywanych  przez  odwołującego.  Izba  stwierdziła,  że  w  złożonych  wyjaśnieniach 
odwołujący dokonał też obliczeń potwierdzających realność wyceny poszczególnych pozycji, 
których  prawidłowość  została  potwierdzona  dowodami  załączonymi  do  wyjaśnień. 
Rzetelności  tych  obliczeń  dowodzą  także  załączone  do  odwołania  szczegółowe  obliczenia 

oraz oferty dostawców. Mając powyższe na względzie, Izba stwierdziła, że brak jest podstaw 
do  uznania,  że  wyjaśnienia  odwołującego  wraz  ze  złożonymi  dowodami  potwierdzają,  że 
oferta  odwołującego  zawiera  rażąco  niską  cenę,  jak  stanowi  art.  90  ust.  3  ustawy  Pzp. 
Szczegółowe odniesienie się przez Izbę do treści złożonych przez odwołującego wyjaśnień  
i  dowodów  nie  jest  możliwe  z  uwagi  na  zastrzeżenie  przez  odwołującego  treści  wyjaśnień  
z dnia 21 marca 2016 r. wraz z załącznikami, a także treści załączników do odwołania jako 
tajemnicy przedsiębiorstwa. Zastrzeżenie to nie zostało przez zamawiającego uchylone.   

Izba  stwierdziła,  że  rozpoznając  przedmiotową  sprawę  nie  można  pominąć 

okoliczności,  iż  wszystkie  zaoferowane  w  przedmiotowym  postępowaniu  o  udzielenie 
zamówienia  publicznego  ceny  znacząco  odbiegają  od  szacunkowej  wartości  zamówienia. 
Jednocześnie,  trzy  z  sześciu  zaoferowanych  cen  są  do  siebie  bardzo  zbliżone  
(993.803,20  zł,  998.095,68  zł,  1.001.328,66  zł),  co  w  ocenie  Izby  potwierdza  realność 
zaoferowanej  przez  odwołującego  ceny.  Nieznaczne  różnice  pomiędzy  kolejnymi  ofertami 
wskazują, że zaoferowane ceny są rynkowe i konkurencyjne. Izba zważyła bowiem, że oferty 
złożone  na  dany  przedmiot  zamówienia  stanowią  odzwierciedlenie  cen  funkcjonujących  na 
danym  rynku.  Izba  wzięła  również  pod  uwagę  okoliczność,  że  pomimo  złożonych  przez 
odwołującego  wraz  z  ofertą  kosztorysów  (strony  od  61  oferty),  zamawiający  
w  wystosowanym  wezwaniu  nie  wskazał  wykonawcy,  które  wartości  budzą  wątpliwości 
zamawiającego.  Wezwanie  zamawiającego  było  ogólne,  sprowadzało  się  do  wskazania 
różnicy pomiędzy zaoferowaną ceną a szacunkową wartością zamówienia oraz przytoczenia 
treści przepisów ustawy Pzp. W szczególności, zamawiający nie wymagał od odwołującego 
przedłożenia  szczegółowego  kosztorysu,  na  którego  brak  zwrócił  uwagę  w  informacji  
o  odrzuceniu  oferty. Warto również  podkreślić,  iż  wbrew  twierdzeniem  zamawiającego,  art. 
90  ust.  1  ustawy  Pzp  nie  zobowiązuje  wykonawcy  do  złożenia  wyjaśnień  dotyczących 
wszystkich  elementów  ceny,  ale  wskazuje  na  konieczność  złożenia  wyjaśnień  w  zakresie 
tych elementów, które mają wpływ na wysokość zaoferowanej ceny.   

Wobec  powyższego,  Izba  stwierdziła,  że  wobec  zaistniałej  w  przedmiotowym 

postępowaniu  sytuacji,  oraz  z  uwagi  na  wskazanie  przez  odwołującego  w  złożonych 
wyjaśnieniach  okoliczności  mających  wpływ  na  wysokość  zaoferowanej  ceny,  a  także 
poparcie  ich  stosownymi  dowodami,  ewentualne  dalsze  wątpliwości  zamawiającego  mogły 
być  rozstrzygnięte  przez  skierowanie  do  odwołującego  kolejnego  wezwania  do  złożenia 
wyjaśnień wskazującego na konkretne elementy wymagające doprecyzowania.  

Mając  na  uwadze  powyższe,  Izba  stwierdziła,  że  naruszone  zostały  przez 

zamawiającego art. 90 ust. 1 i 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp oraz art. 7 ust. 1 
ustawy Pzp.  

Z  uwagi  na  powyższe,  na  podstawie  art.  192  ust.  1  i  2  ustawy  Pzp,  orzeczono  jak  

w sentencji. 

O  kosztach  postępowania  orzeczono  na  podstawie  art.  192  ust.  9  i  10  ustawy  Pzp 

oraz  §  5  ust.  2  pkt  1  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  r.  
w    sprawie  wysokości  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  w  postępowaniu 
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).  

Przewodniczący:      …………………