KIO 534/16 WYROK dnia 21 kwietnia 2016 r.

Sygn. akt: KIO 534/16 

WYROK 

z dnia 21 kwietnia 2016 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:     Ewa Kisiel 

Protokolant:             Krzysztof Wasilewski 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  20  kwietnia  2016  r.  w  Warszawie  odwołania 

wniesionego  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  11  kwietnia  2016  r.  przez

wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  jako 

Konsorcjum  firm: 

Comarch  Polska  S.A.,  Comarch  S.A.,  Kraków  w  postępowaniu  prowadzonym  przez 

Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, Warszawa, 

przy  udziale  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  jako 

Konsorcjum firm: Atos Polska S.A., Bull SAS, Atos IT Services Sp. z o.o. z siedzibą dla 

Lidera Łódź zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn. akt:  KIO 

534/16 po stronie zamawiającego. 

orzeka: 

1. oddala odwołanie, 

2.  kosztami  postępowania  obciąża  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie 

zamówienia jako 

Konsorcjum firm: Comarch Polska S.A., Comarch S.A., Kraków i: 

2.1.  zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  15  000 

zł  00    gr 

(słownie:  piętnaście  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  wykonawców 

wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  jako 

Konsorcjum  firm: 

Comarch Polska S.A., Comarch S.A., Kraków tytułem wpisu od odwołania, 

2.2.  zasądza  od  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  jako 

Konsorcjum  firm:  Comarch  Polska  S.A.,  Comarch  S.A.,  Kraków  na  rzecz 

Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju, Warszawa kwotę 3 600 zł 00  gr (słownie: 

trzy  tysiące  sześćset  złotych  zero  groszy)  stanowiącą  koszty  postępowania 

odwoławczego poniesione  z tytułu zastępstwa prawnego. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  -  Prawo  zamówień 

publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 907 z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni 

od  dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby 

Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Przewodniczący:      ……………………………… 

UZASADNIENIE 

Ministerstwo  Infrastruktury  i  Rozwoju,  Pl.  Trzech  Krzyży  3/5,  00-507 

Warszawa  (dalej:  „Zamawiający”),  prowadzi  w  trybie  przetargu  ograniczonego  na 

podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych 

(Dz. U. z 2015 roku, poz. 2164.) – zwanej dalej "ustawą" lub "Pzp" – postępowanie o 

udzielenie  zamówienia  publicznego  na  „Świadczenie  usług  budowy,  rozwoju  i 

utrzymania  systemów  informatycznych  Ministerstwa  Rozwoju  wspierających 

realizację  programów  operacyjnych  współfinansowanych  ze  środków  UE,  w  tym 

centralnego 

systemu 

teleinformatycznego" 

(znak 

sprawy: 

BDG.V.2511.53.20i5.MCH); numer ogłoszenia w  Dzienniku Urzędowym UE: 2015/S 

Szacunkowa  wartość  przedmiotowego  zamówienia  jest  wyższa  od  kwot 

wskazanych w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Pzp. 

1  kwietnia  2016  r.  Zamawiający,  w  formie  faksu,  zawiadomił  wykonawców 

biorących  udział  w  postępowaniu,  w  tym  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o 

udzielenie  zamówienia  jako  Konsorcjum  firm:  Comarch  Polska  S.A.,  Comarch  S.A., 

Kraków 

(dalej:  „Odwołujący”  lub  „Comarch”)

  o  jego  wyniku,  tj.  o  wyborze  oferty 

najkorzystniejszej,  za  którą  została  uznana  oferta  wykonawców  wspólnie 

ubiegających  się  o  udzielenie  zamówienia  jako  Konsorcjum  firm:  Atos  Polska  S.A., 

Bull  SAS,  Atos  IT  Services  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  dla  Lidera,  Łódź

  (dalej  „Atos”  lub 

„Przystępujący”). 

11  kwietnia  2016  r.  Comarch  wniósł  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej 

odwołanie od: 

1.  niezgodnej  z  przepisami  ustawy  czynności  wyboru  oferty  Atos  oraz 

zaniechanie wyboru oferty Odwołującego jako oferty najkorzystniejszej - czym 

naruszono art. 90 ust. 1 Pzp w zw. z art. 7 ust 1 i 3 Pzp; 

2.  zaniechania  wezwania  Atos  do  uzupełnienia  dokumentów  potwierdzających 

reprezentację Konsorcjum w w/w postępowaniu - czym naruszono art. 26 ust. 

3 Pzp w zw. z art. 23 ust. 2 Pzp; 

3.  zaniechania wezwania do uzupełnienia dokumentów potwierdzających fakt, iż 

w  stosunku  do  jednego  z  członków  Konsorcjum  Atos  (Bull  SAS)  nie  otwarto 

likwidacji - czym naruszono art. 26 ust. 3 Pzp; 

4.  zaniechania  wezwania  Atos  do  udzielenia  w  określonym  terminie  wyjaśnień 

dotyczących  elementów  oferty  mających  wpływ  na  wysokość  zaoferowanej 

ceny  oraz  zaniechanie  ustalenia  na  tej  podstawie,  że  wykonawca  ten 

zaoferował cenę rażąco niską - czym naruszono art. 90 ust. 1 Pzp i art. 89 ust. 

1 pkt 4) Pzp w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp. 

W związku z powyższym Odwołujący wnosił o: 

1.  unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej; 

2.  wezwanie  Atos  do  uzupełnienia  dokumentów  należycie  potwierdzających 

reprezentację  Atos  w  w/w  postępowaniu  oraz  uzupełnienia  dokumentów 

potwierdzających fakt, iż w stosunku do jednego z członków Konsorcjum Atos, 

tj. Bull SAS nie otwarto likwidacji; 

3.  wezwanie  Atos  w  wyznaczonym  terminie  do  wyjaśnień,  w  tym  złożenia 

dowodów, dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny, 

w  szczególności  w  zakresie  wybranych  technologii  i  oferowanych  licencji 

umożliwiających  realizację  przedmiotu  zamówienia  w  zakresie  koniecznej  do 

zapewnienia infrastruktury i licencji obcych (Oracle) ze wskazaniem wyjątkowo 

sprzyjających  warunków  wykonywania  w  tym  zakresie  zamówienia 

dostępnych Atos. 

W uzasadnieniu odwołania Comarch wyjaśniał: 

I.  Zarzut 

zaniechania 

wezwania 

Atos 

do 

uzupełnienia 

dokumentów 

potwierdzających  reprezentację  wykonawcy  w  w/w  postępowaniu  -  czym 

naruszono art. 26 ust. 3 Pzp w zw. z art. 23 ust. 2 Pzp. 

Odwołujący  podnosił,  że  Atos  składając  ofertę  w  niniejszym  postępowaniu 

złożyło  nowe  -  w  stosunku  do  tych  złożonych  przy  wniosku  o  dopuszczenie  do 

udziału  w  postępowaniu  na  pierwszym  etapie  postępowania  -  dokumenty 

potwierdzające  reprezentację  wykonawcy  w  postępowaniu.  Dotyczy  to  zarówno 

odpisów z  rejestrów handlowych członków konsorcjum, jak i pełnomocnictw. Należy 

wskazać,  iż  znajdujące  się  pierwotnie  we  wniosku  pełnomocnictwa  wygasły,  w 

związku  z  faktem,  iż  udzielone  przez  Bull  SAS  pełnomocnictwo  Pani  Annie 

Tarnowskiej  było  ważne  tylko  do  dnia  30.11.2015r.,  w  konsekwencji  czego  wygasło 

udzielone  przez  nią  w  imieniu  tego  wykonawcy  działającego  jako  członek 

Konsorcjum dalsze pełnomocnictwo dla AMG.Net S.A. - jako lidera Konsorcjum.  

Zdaniem  Comarch  z  Formularza  Oferty  (oraz  m.in.  z  treści  gwarancji 

wadialnej) wynika, że Liderem Konsorcjum -  czyli  pełnomocnikiem  wykonawców, 

wspólnie  ubiegających  się  o  zamówienie  jest  Atos  Polska  S.A.  Konsorcjum  Atos 

zostało  zawiązane  pomiędzy  trzema  podmiotami,  tj.  Atos  Polska  S.A.  (na  etapie 

wniosku:  AMG.net  S.A.),  Atos  IT  Services  sp.  z  o.  o.  oraz  Bull  SAS.  Odwołujący 

zarzucał,  że  ze  złożonych  pełnomocnictw  nie  wynika  ustanowienie  jednego 

pełnomocnika  reprezentującego  wykonawców  wspólnie  ubiegających  się  o 

zamówienie zgodnie z art. 23 ust. 2 Pzp. Przeciwnie - w treści jednego ze złożonych 

pełnomocnictw (z dnia 11 marca 2016 r.) wynika zawężenie Konsorcjum jedynie do 

dwóch  Spółek,  podczas  gdy  jest  ich  trzy.  Ponadto  inne  z  pełnomocnictw  (z  dnia  9 

marca  2016  roku  -  udzielone  przez  Bull  SAS)  w  ogóle  nie  ustanawia  lidera 

Konsorcjum, nie jest też udzielone przez tę spółkę jako członka Konsorcjum - jest to 

pełnomocnictwo  osobowe,  upoważniające  do  niezależnego  reprezentowania  Bull 

SAS  dwóch  niezależnych  pełnomocników  -  osób  fizycznych.  Żaden  z  nich  -  co 

naturalne - nie jest wskazanym w ofercie liderem (Atos Polska S.A.). 

Analizując  szczegółowo  każde  ze  złożonych  trzech  pełnomocnictw 

Comarch podnosił: 

1)  Pełnomocnictwo  z  dnia  19  lutego  2016  roku  udzielone  przez  Atos  IT 

Services  Sp.  z  o.  o.  -  jako  członek  Konsorcjum  ustanawia 

pełnomocnikiem  Konsorcjum  firmę  Atos  Polska  S.A.  -  z  prawem 

udzielania  dalszych  pełnomocnictw  i  z  prawem  do  zawarcia  umowy 

(prawidłowe). 

2)  Pełnomocnictwo  z  dnia  11  marca  2016  roku  udzielone  w  imieniu 

członków  Konsorcjum  przez  Prezesa  Zarządu  Atos  Polska  S.A.  Pana 

N.B.- działającego w imieniu Atos Polska S.A. jako Prezes Zarządu oraz 

w  imieniu  Atos  IT  Services  Sp.  z  o.  o.  jako  pełnomocnik  -  ustanawia 

Pana  M.W.  do  „reprezentowania  spółek  wchodzących  w  skład 

Konsorcjum,  tj.  Atos  Polska  S.A.    i  Atos  IT  Services  Sp.  z  o.o.  jako 

członów  konsorcjum  w  postępowaniu"  -  bez  prawa  udzielania  dalszych 

pełnomocnictw i bez prawa zawarcia umowy (nieprawidłowe); 

3)  Pełnomocnictwo  ż  dnia  9  marca  2016  roku  udzielone  przez  Bull  SAS  - 

udzielone  nie  jako  członek  Konsorcjum,  lecz  upoważniające  do 

samodzielnej 

reprezentacji 

w 

postępowaniu 

firmy 

Bull 

SAS 

pełnomocników (każdego z osobna): Pana M.W. i Pana N.B.- bez prawa 

udzielania  dalszych  pełnomocnictw  i  z  prawem  zawarcia  umowy 

(nieprawidłowe). 

Comarch  wskazywał,  że  świetle  pełnomocnictwa  wskazanego  w  ppkt.  3.1) 

powyżej  -  liderem  Konsorcjum  ustanowiono  Atos  Polska  S.A.  Z  kolei  w  świetle 

pełnomocnictwa wskazanego w ppkt. 3.2) powyżej wprost w jego treści ograniczono 

Konsorcjum  do  dwóch  spółek  (z  pominięciem  Bull  SAS).  Zdaniem  Odwołującego 

dodatkowo  można  też  twierdzić,  że  liderem  tak  określonego  Konsorcjum  ustawiono 

Pana M.W. Niezależnie jednak od tego Comarch twierdził, iż nie jest dopuszczalne i 

prawidłowe  uznanie  pełnomocnictwa  konsorcjalnego  w  ramach  Konsorcjum 

złożonego z trzech podmiotów, które wprost w swej treści pomija jednego z członków 

Konsorcjum.  Podnosimy,  że  takie  dwu-podmiotowe  (Atos  Polska  S.A.  i  Atos  IT 

Services  sp.  z  o.  o.)  Konsorcjum  Atos  w  niniejszym  postępowaniu  nie  występuje. 

Równie  dobrze  -  jeśli  Idzie  o  liczbę  członków  Konsorcjum  -  można  by  posłużyć  się 

nim  w  postępowaniu  w  którym  występuje  Konsorcjum  złożone  tylko  z  tych  dwóch 

podmiotów, lub w postępowaniu złożonym z Konsorcjum tych dwóch podmiotów oraz 

trzeciego  -  zupełnie  innego.  Z  kolei  w  świetle  pełnomocnictwa  wskazanego  w  ppkt. 

3.3) powyżej nie ustanowiono żadnego lidera Konsorcjum (brak o tym mowy w treści 

pełnomocnictwa). Jest to typowe pełnomocnictwo osobowe i z jego treści nie wynika, 

by pełnomocnikiem Bull SAS ustanowiono firmę Atos Polska S.A., ani nie wynika, by 

Bull SAS ustanowił Pełnomocnikiem Konsorcjum firmę Atos Polska S.A, - co narusza 

art. 23 ust. 2 Pzp, a ponadto nie dowodzi należytego umocowania Atos Polska S.A. 

jako lidera Konsorcjum. 

W  ocenie  Comarch  z  tych  względów  dokumenty  potwierdzające  prawidłową 

reprezentację Wykonawcy jako Konsorcjum są wadliwe i winny zostać uzupełnione w 

sposób  wykazujący  -  w  zgodzie  z  art.  23  ust.  2  Pzp  jednego  i  tego  samego 

pełnomocnika  Atos  upoważnionego  w  imieniu  Konsorcjum  złożonego  z  wszystkich 

trzech spółek. 

II.  Zarzut zaniechania wezwania do uzupełnienia dokumentów potwierdzających 

fakt,  iż  w  stosunku  do  jednego  z  członków  Konsorcjum  Atos  (Bull  SAS)  nie 

otwarto likwidacji - czym naruszono art. 26 ust. 3 Pzp. 

Odwołujący  twierdził,  ze  w  toku  postępowania  doszło  do  zmian  prawnych  i 

organizacyjnych  w  ramach Konsorcjum Atos. Jedną z nich była zmiana firmy jednej 

ze  spółek  wchodzących  w  skład  Konsorcjum,  tj.  ze  spółki  AMG.net  S.A.  na  Atos 

Polska S.A.. Kolejną z nich była zmiana właścicielska - ujawniona w rejestrze w dniu 

23 lutego 2016 roku (zmiana ta wynika z odpisu z KRS załączonego do oferty). Otóż 

jako  jedynego  akcjonariusza  Atos  Polska  S.A.  ujawniono  firmę  Atos  International 

Besloten  Vennootschap,  podczas  gdy  poprzednim  (na  etapie  wniosku)  jedynym 

akcjonariuszem  AMG.Net  S.A.  był  Bull  International  SAS.  Podmiot  ten  był  spółką 

dominującą dla Bull SAS - drugiego z członków Konsorcjum Atos. 

Wobec  ujawnionych  na  tym  etapie  postępowania  zmian  właścicielskich  oraz 

dotyczących  poprzedniego  akcjonariusza  Bull  Intenational  SAS,  a  także  w  świetle 

przekształceń kapitałowych w Grupie Kapitałowej Konsorcjum (obecnie Atos) pojawia 

się wątpliwości, jak kształtuje się obecnie sytuacja prawa członka Konsorcjum Atos - 

firmy Bull SAS. W szczególności pojawia się wątpliwość co do tego, czy Bull SAS nie 

znajduje się w likwidacji. 

Powyższe  jest  nową  okolicznością,  ujawnioną  dopiero  w  ramach  odpisu  z 

rejestru  przedsiębiorców  złożonego  do  oferty.  Comarch  wskazywał,  że  zamówienie 

nie  może  być  udzielone  wykonawcy,  w  stosunku  do  którego  otwarto  likwidację. 

Niestety okoliczność ta nie wynika z odpisu rejestru Bull SAS załączonego do oferty - 

dokument  ten  jest  tylko  „wyciągiem"  i  nie  zawiera  tych  informacji  (wyciąg  ten 

ograniczony  jest  tylko  do  ujawnienia  składu  Zarządu  tej  spółki).  Tymczasem  odpis 

rejestru przedsiębiorców (KRS) jest przedkładany nie tylko na okoliczność wykazania 

reprezentacji,  lecz  również  na  okoliczność  wykazania,  iż  dany  wykonawca  nie 

znajduje  się  w  upadłości  ani  nie  otwarto  względem  niego  likwidacji.  Dla  spółki 

zagranicznej  -  jaką  jest  Bull  SAS  -  wykonawca  ma  również  obowiązek  wykazać 

powyższe  okoliczności  -  czego  z  dokumentów  złożonych  w  ofercie  odczytać  nie 

można,  co  nakazuje  Zamawiającemu  wezwania  do  uzupełnienia  dokumentów 

potwierdzających fakt, iż Bull SAS nie znajduje się w likwidacji. 

III. Zarzut  zaniechania  wezwania  Atos  do  udzielenia  w  określonym  terminie 

wyjaśnień  dotyczących  elementów  oferty  mających  wpływ  na  wysokość 

zaoferowanej  ceny  oraz  zaniechanie  ustalenia  na  tej  podstawie,  że 

wykonawca ten zaoferował cenę rażąco niską - czym naruszono art. 90 ust. 1 

Pzp i art. 89 ust. 1 pkt 4) Pzp w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp. 

Odwołujący  na  wstępie  wskazywał,  iż  Atos  w  toku  niniejszego  postępowania 

wskazywało w swym odwołaniu na treści siwz, iż Odwołujący jest pomiotem rzekomo 

preferowanym,  bowiem  jako  jedyny  dysponuje  szczególnymi  czy  -  jak  zarzucano  - 

„preferencyjnymi"  okolicznościami,  dotyczącymi  tego,  iż  jako  dotychczasowy 

wykonawca  umowy  objętej  zamówieniem  poniósł  już  koszt  zakupu  i  dysponuje 

infrastrukturą dedykowaną dla Zamawiającego, w tym licencjami obcymi (tu: Oracle), 

które  mogą  być  przez  niego  wykorzystane  w  ramach  złożenia  oferty,  podczas  gdy 

Atos  będzie  musiało  ponieść  wysoki  „koszt  wejścia"  -  polegający  właśnie  na 

konieczności zakupu tejże infrastruktury licencji. 

Należy wyjaśnić, iż Comarch świadczy usługi rozwoju i utrzymania systemów 

informatycznych  Ministerstwa  Rozwoju,  wspierających  realizację  programów 

operacyjnych  współfinansowanych  ze  środków  UE  nieprzerwanie  od  blisko 12  lat  w 

ramach  kolejno  podpisywanych  umów,  na  podstawie  których  budował,  rozwijał  oraz 

przyjmował 

pod 

utrzymanie 

kolejno 

realizowane 

systemy, 

niezbędne 

Zamawiającemu,  do  obsługi  środków  z  następujących  bezpośrednio  po  sobie 

perspektyw: 04-06, 07-13, 14-20. 

Zgodnie z Załącznikiem nr 1 - SOPZ, pkt.2, str. 5, w niniejszym postępowaniu 

bieżącym przedmiotem zamówienia objęto: 

a) 

elementy centralnego systemu teleinformatycznego: 

— 

aplikacja główna (SL2014), oparta na bazie danych Oracle 11g, wykonana w 

technologii .NET; 

- system raportujący oparty na hurtowni danych (SRHD), oparty na Oracle Business 

Intelligence Foundation Suite 11g; 

— 

system zarządzania tożsamością (SZT), działający w oparciu o MS ADFS 2.0 i 

wykonany  w  technologii  .NET.SZT  służy  do  pojedynczego  logowania  do 

niezależnych  aplikacji  (SSO  -  Single  Sign  On),  działających  w  technologiach  ASP 

.NET,  JAVA,  opartych  na  bazie  danych  Oracle  i  Oracle  Business  Intelligence 

Enterprise Edition; 

b) 

krajowy  system  informatyczny  (KSI  SIMIK  07-13),  oparty  na  bazie  danych 

Oracle 10g, wykonany w technologii .NET, wraz z modułem SIMIK-XML wykonanym 

w technologii JAVA; 

c) 

Bazę konkurencyjności; 

d) 

inne  systemy,  jakie  mogą  zostać  wytworzone  w  przyszłości  w  ramach 

Zamówienia, zwanych dalej Systemami, 

przy  czym  cztery  systemy,  z  pięciu  powyżej  wymienionych,  są  właśnie  autorstwa 

firmy Comarch, 

gdzie: 

• 

 SL2014  zrealizował  Comarch  i  nieprzerwanie  utrzymuje  od  momentu 

produkcyjnego uruchomienia systemu do dnia dzisiejszego; 

• 

SRHD  zrealizował  Comarch  zrealizował  i  nieprzerwanie  utrzymuje  od 

momentu produkcyjnego uruchomienia systemu do dnia dzisiejszego; 

• 

 SZT  zrealizował  Comarch  i  nieprzerwanie  utrzymuje  od  momentu 

produkcyjnego uruchomienia systemu do dnia dzisiejszego; 

• 

KSI SIMIK 07-13 zrealizował i rozwijał Comarch i nieprzerwanie utrzymuje od 

momentu produkcyjnego uruchomienia systemu do dnia dzisiejszego. 

Zgodnie  z  Załącznikiem  nr  1  -  SOPZ,  pk.2,  str.  5,  na  rzecz  objętych 

przedmiotem  zamówienia  systemów  „Wykonawca  zobowiązany  będzie  do  realizacji 

zadań: 

1)  Rozwój 

Systemów 

Informatycznych 

poprzez 

ś

wiadczenie 

usług 

developerskich  (budowy/rozbudowy/modyfikacji  systemów  informatycznych). 

Ś

wiadczenie  usług  developerskich  będzie  obejmowało  wytwarzanie  oraz 

dostarczanie oprogramowania i produktów projektowych o określonej jakości 

zgodnie  ze  Standardem  Wytwarzania  Oprogramowania  określonym  przez 

Zamawiającego, na podstawie zleceń Zamawiającego, 

2)  Świadczenie Usługi Utrzymania Systemów Informatycznych, obejmującej: 

a) 

dedykowany  hosting  Systemów  na  infrastrukturze  teleinformatycznej 

Wykonawcy ,(z wyjątkiem systemu SRHD, który jest i będzie hostowany 

przez  Zamawiającego)  wraz  z  obsługą  administratorską  zapewniającą 

funkcjonowanie, 

wydajność, 

bezpieczeństwo, 

dostępność 

oraz 

niezawodność  Systemów.  Zamawiający  nie  udostępni  Wykonawcy 

ż

adnych  licencji  oprogramowania  systemowego,  bazodanowego  i 

narzędziowego; 

b) 

zapewnienie  gwarancji  jakości  działania  dla  wszystkich  Systemów 

przekazanych  Wykonawcy  do  utrzymania  lub  wytworzonych  w  okresie 

trwania umowy. 

3)  Świadczenia 

usługi 

szkoleniowej 

z 

zakresu 

obsługi 

budowanych, 

rozbudowywanych 

i 

modyfikowanych 

systemów, 

na 

rzecz 

kadry 

odpowiedzialnej w MIR za utrzymanie i rozwój Systemów. 

4)  Świadczenie usługi asysty technicznej. 

Zgodnie  z  warunkami  realizacji  zamówienia  zawartymi  w  SIWZ,  usługi 

powierzane  wykonawcy,  będą  rozliczane  z  nim  po  cenach  jednostkowych 

zaoferowanych  w  Formularzu  Ofertowym,  przy  czym  Zamawiający  zastrzegł  sobie 

„prawo do niewystawiania zleceń wykonania usług, o któiych mowa w ust. 1 pkt 1, 3-

5  (tj.  prawo  do:  niewystawiania  Zleceń  Usług  Developerskich,  niezlecania  Obsługi 

Administratorskiej  SRHD,  niezlecania  szkoleń,  niewystawiania  Zleceń  Asysty),  oraz 

prawo,  do  zmiany  (tj.  zwiększenia  łub  zmniejszenia),  w  ramach  kwoty  brutto 

wskazanej w ust. 2, liczby jednostek wskazanych w Ofercie Wykonawcy - Formularzu 

Ofertowym  (kolumna  E,  Lp.1-8  tabeli)"  (Załącznik  nr  2  do  SIWZ,  §  Wynagrodzenie 

Wykonawcy, ust.3). 

Odwołujący  podnosił,  że  jedyną  „pewną"  usługą  zlecaną  wykonawcy,  będzie 

zatem  Usługa  Utrzymania  Systemów  Informatycznych,  w  przypadku  pozostałych 

usług nie ma żadnej pewności, iż Zamawiający z nich skorzysta, a jeśli nawet, to nie 

wiadomo w jakim wymiarze. Jest to o tyle istotne, iż wszelkie koszty wejścia: koszty 

wejścia  w  kod  utrzymywanych  systemów,  koszt  budowy  środowisk  niezbędnych  do 

ich utrzymywania, (w szczególności koszty licencji i infrastruktury, migracji na własne 

ś

rodowisko)  oraz  koszty  na  pokrycie  ewentualnych  ryzyk,  mają  szansę  być 

zrekompensowane  jedynie  będąc  zawartymi  w  koszcie  świadczenia  Usług 

Utrzymania  Systemów  Informatycznych.  Ulokowanie  tych  kosztów  w  żadnej  innej 

pozycji nie gwarantuje ich zwrotu i naraża Wykonawcę, który tak skonstruował swoją 

ofertę, na straty. 

Comarch  zarzucał,  iż  oferta  Atos  musiała  również  wiązać  się  z  nakładami 

inwestycyjnymi, czemu wykonawca dał wyraz w wyżej wspominanym odwołaniu z dn. 

19.02.2016 r., przedstawiając tam Comarch jako oferenta, którego te koszty miałby w 

ogóle nie dotyczyć, a siebie jako wykonawcę całkowicie pozbawionego szczególnych 

uwarunkowań  realizacji  zamówienia,  w  postaci  chociażby  wolnych  zasobów 

sprzętowych  czy  programowych,  możliwych  do  zastosowania  na  potrzeby 

przedmiotowego zamówienia. 

Comarch wskazywał, że konieczne w świetle SIWZ do poniesienia przez Atos 

wszelkie  nakłady  inwestycyjne  powinny  być  ujęte  w  pozycji  cenowej  obejmującej 

koszt świadczenia usług utrzymania systemów informatycznych, jako jedynej pozycji 

zapewniającej  ich  zwrot.  Analizując  rys  historyczny  warunków  świadczenia  Usługi 

Utrzymania  Systemów  Informatycznych,  należy  zauważyć,  iż  jej  charakter  zmieniał 

się  w  czasie,  nabierając  ostatecznie  takiej  postaci  jak  jest  zamawiana  w  ramach 

przedmiotowego  zamówienia  (za  wyjątkiem  SRHD).  Usługi  Utrzymania  świadczone 

są w Comarch Data Center od roku 2009 a kolejne umowy, w tym bieżąca, zmieniły 

charakter  usługi  utrzymania  z  kolokacji  na  typowy  hosting,  gdzie  Wykonawca 

ś

wiadczy  Usługi  utrzymania  na  własnej  infrastrukturze  i  własnych  licencjach  (przy 

tylko  częściowym  wykorzystaniu  licencji  będących  wówczas  w  posiadaniu 

Zamawiającego). 

Usługa  Utrzymania  realizowana  na  podstawie  umowy  podpisanej  w  ramach 

przedmiotowego  zamówienia  ma  być  świadczona  również  w  modelu  hostingowym 

(za  wyjątkiem  SRHD)  jak  wskazano  powyżej,  tym  razem  bez  możliwości 

wykorzystania  dotychczas  udostępnianych  przez  Zamawiającego  licencji.  Mając  na 

uwadze  powyższe,  to  właśnie  Comarch  mógł  złożyć  konkurencyjną,  dzięki  istnieniu 

wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia,  niedostępnych  dla 

innych podmiotów, w szczególności dzięki zrealizowaniu i realizowaniu powiązanych 

umów Comarch: 

• 

posiada  wiedzę  i  doświadczenie  niezbędne  do  realizacji  przedmiotowego 

zamówienia,  w  szczególności  posiada  zespół  gotowy  świadczenia  usług  bez 

konieczności wchodzenia w kod aplikacji; 

• 

posiada  skonfigurowane  środowisko  pod  dotychczas  utrzymywane  Systemy, 

które  pozwoli  bez  okresu  przejściowego  (koniecznego  na  naukę  i  przeniesienie)  na 

dalsze ich utrzymywanie; 

• 

jest w posiadaniu pakietu licencji ORACLE (częściowo już zamortyzowanych) 

oraz  systemów  operacyjnych,  możliwych  do  dalszego  wykorzystania  na  potrzeby 

przedmiotowego zamówienia; 

• 

jest  w  posiadaniu  infrastruktury  sprzętowej  (częściowo  już  zamortyzowanej), 

możliwej do dalszego wykorzystania na potrzeby przedmiotowego zamówienia. 

Posiadanie  właśnie  przez  Odwołującego  w/w  komponentów  stanowiło  o 

wyjątkowo  sprzyjających  warunkach  wykonywania  zamówienia  dostępnych  tylko 

Odwołującemu dla i pozwoliło Comarch na oszczędności rzędu 1 500 000 PLN netto. 

Należy zwrócić uwagę że są to elementy ceny niezbędne do poprawnej, kompletnej 

kalkulacji  usług  utrzymania,  a  powstałe  w  wyniku  realizacji  bieżących  umów 

oszczędności  pozwoliły  ostatecznie  oszacować  koszty  Świadczenia  Usługi 

Utrzymania Systemów Informatycznych na realnym poziomie 5 875 000, PLN netto. 

Przyrównując  zatem  ten  koszt  do  analogicznej  pozycji  w  ofercie  Atos  należy 

zauważyć, iż koszt świadczenia Usługi Utrzymania Systemów Informatycznych został 

oszacowany na poziomie zbliżonym do ceny za te Usługi oferowanej przez Comarch 

-  pomimo  że  w  stosunku  do  tego  wykonawcy  nie  zachodzą  wyżej  wspominane, 

szczególne  okoliczności  umożliwiające  optymalną  wycenę  tej  części  zamówienia. 

Podana zatem przez tego wykonawcę cena Usług Utrzymania budzi wątpliwości, co 

przekłada  się  na  wątpliwości  względem  całej  ceny  oferty  -  uwzględniając  zależność 

procentową  (33%)  tej  ceny  w  stosunku  do  całej  ceny  oferty  oraz  uwzględniając 

charakter  wszystkich  usług  objętych  ofertą  -  wśród  których  usługi  inne  niż  Usługi 

Utrzymania  nie  są  pewne.  Powyższe  powoduje,  iż  zachodzi  podejrzenie,  że  cena 

oferty  Atos  jest  rażąco  nisko  i  nierealna,  pod  kątem  ewentualnej  realizacji  przez  to 

Konsorcjum  całości  Umowy.  Nie  da  się  bowiem  bez  szczególnych  okoliczności 

niedostępnych  temu  Wykonawcy  (co  zostało  przez  niego  przyznane  w  w/w 

odwołaniu)  wycenić  Usług  Utrzymania  na  poziomie  podanym  w  ofercie.  Ich 

rzeczywisty  koszt,  w  tym  „koszt  wejścia"  nowego  wykonawcy  w  utrzymanie 

systemów 

informatycznych 

Zamawiającego, 

a 

zatem 

zakupu 

niezbędnej 

infrastruktury i licencji obcych (Oracle) jest bowiem zdecydowanie wyższy. W ocenie 

Odwołującego  koszt  ten  w  ogóle  nie  został poniesiony  i  oferta  Atos  kosztu  tego nie 

zawiera, a jeżeli zawiera - zawiera za cenę nierealną, niemożliwą do uzyskania i nie 

mająca oparcia w rzeczywistości lub cenę, która została „przerzucona" do ceny usług 

fakultatywnych - co z kolei świadczyłoby b czynie nieuczciwej konkurencji (art. 89 ust. 

1 pkt 3 Pzp). 

Odwołujący  nadmieniał,  iż  nawet  on,  pomimo  szczególnie  sprzyjających 

warunkach  realizacji,  musiał  uwzględnić  w  ofercie  dodatkowe  koszty  inwestycyjne 

(wliczone  w  cenę  Usług  Utrzymania)  odpowiadające  zwiększeniu  parametrów 

jakościowych  systemów,  co  implikuje  konieczność  rozbudowy  środowisk,  oraz 

konieczność,  zgodnie  z  deklaracją  w  Formularzu  Ofertowym,  utrzymywania 

ś

rodowisk  zapasowych  dla  SL2014  oraz  Bazy  Konkurencyjności.  Zatem  Atos  nie 

tylko musiało ponieść „koszty wejścia" w celu niejako dorównania do zasobów jakimi 

już obecnie dysponuję Odwołującej, lecz nadto również musiało wycenić dodatkowe 

zasoby - co w podanej w ofercie cenie nie jest możliwe. Mając to na uwadze oferta 

Konsorcjum  Atos  powinna  być  z  jednej  strony  wyższa  co  najmniej  o  co  najmniej  1 

500 000 PLN zaoszczędzone przez Comarch, z drugiej strony poddaje w wątpliwość 

czy  w  zaoferowanej  przez  Atos  kwocie  możliwe  jest  zbudowanie  infrastruktury  o 

wymaganych  parametrach  jakościowych,  oraz  świadczenie  usług  pozostałych  usług 

wyspecyfikowanych Załącznikiem D do SOPZ. 

Ponad  powyższe,  należy  pamiętać,  iż  Zamawiający  ustawił  górną  granicę 

pozycji  cenowej  za  Świadczenie  Usług  Utrzymania  Systemów  Informatycznych  na 

poziomie  33%  całkowitej  oferty  brutto.  Poziom  33%  ustalony  został  na  podstawie 

doświadczeń z poprzedniego zamówienia publicznego, który wynosił wówczas 40%, i 

sprawdził  się  jako  mechanizm  zabezpieczający  przed  nieuczciwymi  praktykami. 

Zastosowany  mechanizm,  z  jednej  strony  miał  chronić  Zamawiającego  przed 

nieuzasadnionym,  sztucznym  podnoszeniem  kosztów  Usług  Utrzymania  Systemów 

Informatycznych poprzez przenoszenie części kosztów usług niepewnych (np. Usługi 

Rozwoju)  na  część  stałą,  z  drugiej  strony  miał  zabezpieczać  Zamawiającego  przed 

nieuczciwym  zaniżaniem  kosztów  oferty.  Wycena  po  stawkach  dumpingowych 

powodowałaby, iż Oferent nie byłby w stanie pokryć wszystkich kosztów związanych 

ze  świadczeniem  usług  utrzymania  systemów  informatycznych,  w  szczególności 

zawierającej  koszty  wejścia,  z  pozycji  obwarowanej  ograniczeniem  33%,  czego 

Odwołujący  dowiódł  powyżej.  Przeniesienie  nadwyżki  kosztów,  która  wykraczałaby 

poza  wskazane  SIWZ  ograniczenie,  na  inne  pozycje,  co  do  których  nie  jest 

gwarantowane  ich  uruchomienie,  należałoby  traktować  w  kategoriach  czynu 

nieuczciwej konkurencji, co też Odwołujący podniósł na wstępie. 

W  dniu  posiedzenia  Izby  z  udziałem  stron  Zamawiający  wniósł  pisemną 

odpowiedź na odwołanie, w której wnosił o odwołania jako niezasadnego.  Również 

Przystępujący  jak  i  Odwołujący  w  toku  posiedzenia  Izby  złożyli  pisma  procesowe, 

zawierające prezentowane przez niech stanowiska. 

Uwzględniając 

treść 

dokumentacji 

postępowania 

o 

udzielenie 

zamówienia  przekazanej  przez  Zamawiającego,  dowody,  odpowiedź  na 

odwołanie,  pisma  procesowe  oraz  stanowiska  i  oświadczenia  stron  a  także 

uczestnika  postępowania  złożone  na  rozprawie,  Izba  ustaliła  i  zważyła,  co 

następuje. 

Stan  faktyczny  sprawy  został  wyczerpująco  i  zgodnie  z  rzeczywistością 

przytoczony w treści odwołania co zostało zreferowanej powyżej. 

Dodatkowo  Izby  wskazuje,  że  w  toku  rozprawy  strony  złożyły  następujące 

dokumenty: 

1)  Formularze  ofertowe  złożone  wraz  z  ofertami  przez  poszczególnych 

wykonawców  w  ramach  postępowania  prowadzonego  przez  Zamawiającego 

w  2013  r.  pt.  „Świadczenie  usługi  budowy,  rozwoju  i  utrzymania  systemów 

informatycznych Ministerstwa rozwoju Regionalnego wspierających realizację 

programów operacyjnych współfinansowanych ze środków UE”. 

2)  Pismo  firmy  Oracle  Polska  Sp.  z  o.o.  z  dnia  18  kwietnia  2016  r.  w  którego 

treści  podano  m.  in.  „  (…)  Atos  Polska  SA  korzystał  z  konsultacji  zespołu 

inżynierów, architektów oraz pracowników działu presales Oracle Polska sp. z 

o.o. przy opracowaniu i przygotowaniu koncepcji architektury rozwiązania do 

postępowania  na  „Świadczenie  usług  (…)”  dla  Ministerstwa  Rozwoju.  Dla 

powyżej wymienionego postępowania wszyscy partnerzy Oracle Polska sp. z 

o.o. otrzymali specjalne warunki handlowe”.  

3)  Informacje  z  dnia  25  listopada  2011  r.  oraz  4  kwietnia  2016  r.  dotyczącą 

czynności zamawiającego (Ministerstwo Finansów) w postępowaniu na zakup 

usługi  utrzymania  i  asysty  dla  Informatycznego  Systemu  Obsługi  Budżetu 

Państwa Trezor”. 

4)  Komplet  dokumentów,  stanowiących  załączniki  do  pisma  procesowego 

Odwołującego, tj.: 

a)  Załącznik nr 1 - Faktura Vat nr 1096375; 

b)  Załącznik nr 2 -Faktura Vat nr VF 2014026353 

c) Załącznik nr 3- Kalkulacja zakupu posiadanych licencji po aktualnych cenach - 

opracowanie na podstawie cennika Oracle z dn. 22 marca 2016r. aktualnego 

na  dzień  składania  ofert,  przy  założeniu  uzyskania  tych  samych  upustów  co 

2013 r.; 

d) Załącznik  nr  4  -  Oferta  Oracle  z  2013  roku  z  ujawnionym  poziomem  upustu, 

będącego podstawą do kalkulacji własnych; 

e) Załącznik nr 5 - Cennik Oracle z dn. 22 marca 2016r.; 

f)  Załącznik  nr  6  -  Kalkulacja  zakupu  posiadanej  infrastruktury  po  aktualnych 

cenach; 

g) Załącznik nr 7-Załącznik D do SOPZ, Ogłoszenie nr2012/S 199-327908; 

h) Załącznik  nr  8  -  Kalkulacja  zakupu  licencji  na  potrzeby  KSISIMIK  07-13  - 

opracowanie na podstawie cennika Oracie z dn. 22 marca 2016r. aktualnego 

na  dzień  składania  ofert,  przy  założeniu  uzyskania  tych  samych  upustów  co 

2013 r.; 

i)  Załącznik  nr  9  -  Odpowiedź  na  pytanie  3,  udzielone  w  ramach  poprzedniego 

postępowania,  gdzie  wyłoniono  Wykonawcę  bieżącego  Umowy-  Ogłoszenie 

nr2012/S 199-327908; 

j)  Załącznik nr 10 - Zestawienie ilości użytkowników w podziale na poszczególne 

systemy,  opracowane  na  podstawie  udzielonych  odpowiedzi  w  bieżącym 

postępowaniu dn. 29.02.2016. 

Na wstępie Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza, że Odwołujący legitymuje się 

uprawnieniem do korzystania ze środków ochrony prawnej, o którym stanowi przepis 

art.  179  ust.  1  Pzp,  według  którego  środki  ochrony  prawnej  określone  w  ustawie 

przysługują  wykonawcy,  uczestnikowi  konkursu,  a  także  innemu  podmiotowi,  jeżeli 

ma lub miał interes w uzyskaniu danego zamówienia oraz poniósł lub może ponieść 

szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów niniejszej ustawy.  

Po dokonaniu oceny zarzutów podniesionych w odwołaniach Izba stwierdziła, 

ż

e odwołania nie zasługuje na uwzględnienie.  

I.  Jako pierwszy Izba rozpoznała zarzut, dotyczący zaniechania wezwania Atos 

do  uzupełnienia  dokumentów  potwierdzających  reprezentację  wykonawcy  w 

w/w postępowaniu  

Zgodnie  z  art.  art.  23  ust.  1  Pzp  wykonawcy  mogą  wspólnie  ubiegać  się  o 

udzielenie  zamówienia.  W  przypadku,  o  którym  mowa  w  ust.  1,  wykonawcy 

ustanawiają  pełnomocnika  do  reprezentowania  ich  w  postępowaniu  o  udzielenie 

zamówienia  albo  reprezentowania  w  postępowaniu  i  zawarcia  umowy  w  sprawie 

zamówienia publicznego (ust. 2). 

Z  ustaleń  Izby  wynika,  że  oferta  Atos  została  podpisana  przez  pełnomocnika 

Pana M.W. Wraz z ofertą zostały złożone następujące pełnomocnictwa: 

1)  z dnia 19 lutego 2016 r. udzielone przez Atos IT Services sp. z o. o. do 

reprezentowania  spółki  Atos  IT  Services  sp.  z  o.o.  jako  członka 

konsorcjum  w  postępowaniu  prowadzonym  w  trybie  przetargu 

ograniczonego  przez  Ministerstwo  Rozwoju  na  „Świadczenie  usług 

rozwoju  i  utrzymania  systemów  informatycznych  Ministerstwa  Rozwoju 

wspierających  realizację  programów  operacyjnych  współfinansowanych 

ze środków UE, w tym centralnego systemu teleinformatycznego", znak 

sprawy  8DG.V.2511.53.2015.MCH,  udzielone  Atos  Polska  S.A.  z 

prawem do udzielania pełnomocnictw dalszych.  

2)  z  dnia  11  marca  2016  roku  udzielone  panu  M.W.  do  reprezentowania 

spółek  Atos  IT  Services  sp.  z  o.o.  i  Atos  Polska  S.A.  wchodzących  w 

skład  konsorcjum  w  postępowaniu  prowadzonym  przez  Ministerstwo 

Rozwoju  na  „Świadczenie  usług  rozwoju  i  utrzymania  systemów 

informatycznych 

Ministerstwa 

Rozwoju 

wspierających 

realizację 

programów  operacyjnych  współfinansowanych  ze  środków  UE,  w  tym 

centralnego 

systemu 

teleinformatycznego" 

(znak 

sprawy 

BDG.V.2511.53.2015.MCH). W imieniu Atos IT Services sp. z o.o. i Atos 

Polska  S.A.  pełnomocnictwa  udzielił  pan  N.B.  działający  jako  prezes 

jednoosobowego zarządu Atos Polska S.A.  

3)  z  dnia  9  marca  2016  roku  udzielone  przez  Bull  SAS  udzielone  Panu 

M.W.  i  Pana  N.B.  Pełnomocnictwo  upoważniające  każdego  z 

pełnomocników do samodzielnego działania w imieniu i na rzecz  spółki 

Bull  SAS  przed  wszystkimi  osobami  i  podmiotami  mającymi  miejsce 

zamieszkania  lub  siedzibę  na  terytorium  RP  we  wszystkich  sprawach 

związanych z udziałem spółki w postępowaniu o udzielenie zamówienia 

publicznego, prowadzonego zgodnie z przepisami polskiej ustawy z dnia 

29  stycznia  2004  roku  -  Prawo  zamówień  publicznych  (Dz.  U.  2013  r. 

poz. 907 z póżn. zm.), przez Ministerstwo Rozwoju na: usługi rozwoju i 

utrzymania systemów informatycznych Ministerstwa znak postępowania: 

BDG.V.2511.53.2015.MCH. W imieniu Bull SAS pełnomocnictwa udzielił 

pan  J-M.S.  działający  jako  prezes  Bull  SAS.  W  treści  pełnomocnictwa 

podano  m.  in.  „Niniejsze  pełnomocnictwo  obejmuje  w  szczególności 

umocowanie  do:  (…)  b)  zawierania  i  realizacji  umów  w  celu  ubiegania 

się  o  udzielenie  zamówienia  publicznego,  w  szczególności  umów 

konsorcjum  ze  spółkami  wchodzącymi  w  skład  Grupy  Atos  w  Polsce, 

oraz udzielania pełnomocnictw do reprezentowania Spółki występującej 

wspólnie z ww. podmiotami w postępowaniach”. 

Biorąc pod uwagę powyższe Izba stwierdziła, że Przystępujący ubiegając się o 

udzielenie  zamówienia  wypełnił  obowiązek,  wynikający  z  treści  zacytowanego 

powyżej art. 23 Pzp, ponieważ ustanowił pełnomocnika, reprezentującego wszystkich 

wykonawców  ubiegających  się  o  zamówienie,  który  składając  ofertę  posiadał 

wszelkie niezbędne umocowania do działania w ich imieniu. 

Izba  nie  podziela  stanowiska  Odwołującego  jakoby,  opisane  powyżej, 

pełnomocnictwa  z  dnia  9  i  11  marca  2016  r.  były  nieprawidłowe.  W  odniesieniu  do 

pełnomocnictwa  z  11  marca  2016  r.  Izba  wskazuje,  że  należy  je  traktować  –  jak 

słusznie  zauważył  Zamawiający  -  jedynie  jako  pełnomocnictwo  zawierające 

informację, że mocodawca, udzielający pełnomocnictwa działa w imieniu określonych 

spółek,  wchodzących  w  skład  konsorcjum.  Taki  sposób  działania  potwierdza  treść 

pełnomocnictwa z dnia 19 lutego 2016 r. jednego z członków konsorcjum, w którym 

to  Atos  IT  Services  Sp.  z  o.o.  udzieliło  pełnomocnictwa  drugiemu  z  członków 

konsorcjum, tj. Atos Polska S.A. Wobec tego Izba uznała, że skoro firma Atos Polska 

S.A. posiadała prawidłowe  umocowanie  do  reprezentowania  Atos  IT  Services  Sp.  z 

o.o.,  co  nie  jest  kwestionowane  przez  Odwołującego,  to  w  ramach  jednego 

dokumentu  (pełnomocnictwo  z  dnia  11  marca  2016  r.)  mogła  udzielić 

pełnomocnictwa  Panu  M.W.  do  reprezentowania  ww.  spółek  wchodzących  w  skład 

Konsorcjum.  Podkreślić  należy,  że  jeden  z  partnerów  Konsorcjum,  tj.  Bull  SAS 

odrębnym dokumentem udzielił pełnomocnictwa Panu M.W. (pełnomocnictwo z dnia 

9 marca 2016 r.). Izba uznała za błędne stanowisko Odwołującego, który twierdził, że 

skoro  w  treści  pełnomocnictwa  skazano  jedynie  Atos  Polska  S.A.  oraz  Atos  IT 

Services  Sp.  z  o.o.  to  Konsorcjum  zawężono  jedynie  do  tych  spółek.  Izba  zwraca 

uwagę,  że  w  treści  ww.  pełnomocnictwa  wprost  wskazano  nazwę  Zamawiającego 

oraz  oznaczenie  postępowania  o  udzielenie,  którego  ubiegali  się  wykonawcy.  Nie 

budzi  żadnych  wątpliwości  Izby,  że  oferta  została  złożona  przez  trzy  a  nie  dwa 

podmioty,  ubiegające  się  o  udzielenie  zamówienia,  funkcjonujące  w  ramach  jednej 

grupy kapitałowej, tj.: Atos Polska S.A., Atos IT Services Sp. z o.o. oraz Bull SAS – 

reprezentowane przez Pana Michała Wigurskiego. 

Następnie  Izba  odniosła  się  również  do  stanowiska  Odwołującego  w  kwestii 

treści  pełnomocnictwa  z  dnia  9  marca 2016 r.,  udzielonego  Panu M.W.  Zgodzić  się 

należy  z  Odwołującym,  że  w  treści  ww.  pełnomocnictwa  nie  wskazano  wprost,  że 

spółka Bull SAS wchodzi  w skład Konsorcjum, w którym znalazły się również spółki 

Atos  Polska  S.A.  oraz  Atos  IT  Services  Sp.  z  o.o.  Jednak  nie  sposób  pominąć 

szczegółowej  treści  owego  pełnomocnictwa,  bowiem  to  właśnie  ona  konkretyzuje 

katalog czynności  w ramach, których może działać pełnomocnik w imieniu i na rzecz 

Spółki  Bull  SAS. W omawianym  przypadku  pełnomocnictwo  zawiera  nie  tylko  jasne 

oznaczenie  Zamawiającego  i  nazwę  prowadzonego  postępowania  ale  także 

wskazanie,  że  pełnomocnictwo  obejmuje  umocowanie  do  zawierania  i  realizacji 

umów  w  celu  ubiegania  się  o  udzielenie  zamówienia  publicznego,  w  szczególności 

umów  konsorcjum  ze  spółkami  wchodzącymi  w  skład  Grupy  Atos  w  Polsce,  oraz 

udzielania  pełnomocnictw  do  reprezentowania  Spółki  występującej  wspólnie  z  ww. 

podmiotami w postępowaniach. 

Bez wątpienia z taką sytuacją mamy do czynienia w rozpoznawanej sprawie, 

bowiem  spółka  Bull  SAS  ze  spółkami  Grupy  Atos  -  Atos  Polska  S.A.,  Atos  IT 

Services  Sp.  z  o.o.  tworzy  konsorcjum  w  celu  wspólnego  ubiegania  się  o 

zamówienie.  Powyższe  stanowisko  znajduje  potwierdzenie  w  dokumencie 

pełnomocnictwa  z  dnia  12  marca  2016  r.,  które  zostało  złożone  przez 

Przystępującego 

wraz 

z 

dokumentem 

„Przystąpienie 

do 

postępowania 

odwoławczego  po  stronie  Zamawiającego”.  Powyższe  pełnomocnictwo  zostało 

również udzielone Panu M.W., a w jego treści wymieniono członków Konsorcjum, tj. 

Bull  SAS,  Atos  Polska  S.A.,  Atos  IT  Services  Sp.  z  o.o.,  co  potwierdza,  że  Spółka 

Bull SAS ubiega się o udzielenie ww. zamówienia w ramach Konsorcjum.  

Wobec tego Izba stwierdziła, że w prowadzonym postępowaniu Atos ustanowił 

pełnomocnika  w  osobie  Pana  M.W.,  który  posiada  legitymację  do  reprezentowania 

wszystkich wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia. Zatem 

brak  jest  podstaw  do zastosowania  przez  Zamawiającego  art.  26 ust.  3  Pzp  w  celu 

wezwania  Przystępującego  do  uzupełnienia  dokumentów  potwierdzających 

reprezentację Atos w postępowaniu. Tym samym zarzut naruszenia art. 26 ust. 3 w 

zw. z art. 23 ust. 2 Pzp nie potwierdził się. 

II.  Następnie Izba odniosła się do zarzutu zaniechania wezwania do uzupełnienia 

dokumentów  potwierdzających  fakt,  iż  w  stosunku  do  jednego  z  członków 

Konsorcjum Atos (Bull SAS) nie otwarto likwidacji 

Izba  wyjaśnia,  że  w  omawiane  postępowanie  jest  prowadzone  w    ramach 

procedury  przetargu  ograniczonego,  w  ramach  której  należy  wyodrębnić:  etap 

składania  wniosków  o  dopuszczenie  do  udziału  w  postępowaniu  oraz  etap  składnia 

ofert.  

Podkreślenia wymaga, że czynność weryfikacji spełniania przez wykonawców 

warunków  udziału  w  postępowaniu  jest  prowadzona  na  pierwszym  etapie,  tj.  na 

etapie  oceny  wniosków  o  dopuszczenie  do  udziału.  W  rozpoznawanym 

postępowaniu  powyższa  czynność  została  już  zakończona.  Jej  następstwem  było 

zaproszenie  określonej  grupy  wykonawców,  w  tym  Przystępującego,  do  złożenia 

oferty.  W  związku  z  tym  ponoszenie  zarzutów,  dotyczących  zaniechania  wezwania 

do  uzupełnienia  dokumentów  potwierdzających  fakt,  iż  w  stosunku  do  jednego  z 

członków  Konsorcjum  Atos  (Bull  SAS)  nie  otwarto  likwidacji,  na  obecnym  etapie 

postępowania    Izba  uznała  za  niedopuszczalne,  bowiem  etap  kwalifikacji 

wykonawców  pod  kątem  niepodlegania  wykluczenia  z  postępowania  został 

ostatecznie zamkniętym. Wobec tego Izba powyższe zarzuty odwołania pozostawiła 

bez rozpoznania. 

III. Jako ostatni Izba rozpoznała zarzut zaniechania wezwania Atos do udzielenia 

w  określonym  terminie  wyjaśnień  dotyczących  elementów  oferty,  mających 

wpływ  na  wysokość  zaoferowanej  ceny  oraz  zaniechanie  ustalenia  na  tej 

podstawie, że wykonawca ten zaoferował cenę rażąco niską  

Z ustaleń Izby wynika, że: 

1.  W  przedmiotowym  postępowaniu  wartość  zamówienia  oszacowano  na  kwotę 

20 812 202,00 zł netto. Gdy powiększymy podaną wartość o podatek VAT to 

otrzymamy kwotę 25 599 008,46 zł brutto. 

2.  W ramach prowadzonego postępowania oferty złożyło dwóch wykonawców:  

a)  Odwołujący  

– cena brutto 21 982 110,60 zł 

b)  Przystępujący   – cena brutto 19 058 465,01 zł 

Izba  stwierdziła,  że  rozstrzygnięcie  powyższego  zarzutu  wymaga  przede 

wszystkim  udzielenia  odpowiedzi  na  pytanie,  czy  w  rozpoznawanej  sprawie 

Zamawiający  powinien  był  wezwać  Atos  do  złożenia  wyjaśnień,  dotyczących 

elementów oferty, mających wpływ na wysokość zaoferowanej ceny ? Zdaniem Izby 

na tak zadane pytanie należy udzielić odpowiedzi przeczącej.  

Zgodnie  z  art.  90  ust.  1  ustawy  jeżeli  cena  oferty  wydaje  się  rażąco  niska  w 

stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  i  budzi  wątpliwości  zamawiającego  co  do 

możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi 

przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, w szczególności jest 

niższa  o  30%  od  wartości  zamówienia  lub  średniej  arytmetycznej  cen  wszystkich 

złożonych  ofert,  zamawiający  zwraca  się  o  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie 

dowodów,  dotyczących  elementów  oferty  mających  wpływ  na  wysokość  ceny,  w 

szczególności w zakresie:  

1)  oszczędności  metody  wykonania  zamówienia,  wybranych  rozwiązań 

technicznych, 

wyjątkowo 

sprzyjających 

warunków 

wykonywania 

zamówienia dostępnych dla wykonawcy, oryginalności projektu wykonawcy, 

kosztów  pracy,  których  wartość  przyjęta  do  ustalenia  ceny  nie  może  być 

niższa  od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  ustalonego  na  podstawie 

art.  2  ust.  3–5  ustawy  z  dnia  10  października  2002  r.  o  minimalnym 

wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z 2004 r. Nr 240, poz. 

2407 oraz z 2005 r. Nr 157, poz. 1314); 

2) pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.  

Tytułem  wprowadzenia  dla  rozstrzygnięcia  zarzutów  odwołań,  Izba  wskazuje 

na  regulacje  dotyczące  formalnych  podstaw  wyrokowania  w  danej  sprawie. 

Mianowicie zgodnie z art. 191 ust. 2 ustawy, wydając wyrok, Izba bierze za podstawę 

stan  rzeczy  ustalony  w  toku  postępowania.  Według  art.  190  ust.  1  Pzp  strony  i 

uczestnicy  postępowania  odwoławczego  są  obowiązani  wskazywać  dowody  dla 

stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Tak samo zgodnie z ogólną 

zasadą  rozkładu  ciężaru  dowodu  wyrażoną  w  art.  6  Kodeksu  cywilnego  ciężar 

udowodnienia  faktu  spoczywa  na  wywodzącym  zeń  skutki  prawne.  Ponadto 

powyższe  skorelowane  jest  z  ekonomiką  postępowania  przed  Izbą  wynikającą  z 

dyspozycji art. 189 ust. 1 Pzp określającego piętnastodniowy termin na rozpoznanie 

odwołania. 

Powyższe  regulacje  wymagają  podkreślenia  zwłaszcza  w  kontekście,  iż 

możliwość  orzeczenia  o  wystąpieniu  ceny  rażąco  niskiej,  w  tym  stwierdzenia 

domniemania  jej  wystąpienia  oraz  obalenia  takiego  domniemania,  sprowadza  się 

właśnie do kwestii dowodowych. 

W  kwestii  wykładni  treści  przepisu  art.  90  ust.  1  Pzp  Izba  w  pełni  podziela 

stanowisko wyrażone przez Urząd Zamówień Publicznych w opinii prawnej, w której 

stwierdzono:  „Przepis  art.  90  ust.  1  Pzp  ustanawia  obowiązek  zamawiającego 

zwrócenia  się  do  wykonawcy  o  udzielenie  wyjaśnień  oraz  złożenie  dowodów, 

dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny, jeżeli cena oferty, 

w  opinii  zamawiającego,  wydaje  się  rażąco  niska  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia  i  budzi  jego  wątpliwości  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu 

zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  sformułowanymi  przez  zamawiającego  lub 

wynikającymi  z  odrębnych  przepisów.  Wystąpienie  przez  zamawiającego  z 

wezwaniem do udzielenia wyjaśnień odnośnie rażąco niskiej ceny, powinno nastąpić 

„w  szczególności,  gdy  cena  oferty  jest  niższa  o  30%  od  wartości  zamówienia  lub 

ś

redniej  arytmetycznej  cen  wszystkich  złożonych  ofert”.  Sformułowanie  „w 

szczególności”  należy  rozumieć  jako  przykład  sytuacji,  w  której  zamawiający 

powinien  mieć,  zdaniem  ustawodawcy,  wątpliwości  co  do  możliwości  wykonania 

zamówienia  przez  wykonawcę  w  zamian  za  oferowaną  cenę.  (…)  Powyższa 

regulacja  nakłada  na  zamawiającego  obowiązek  wszczynania  procedury  na 

podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, w każdym przypadku, gdy  zamawiający ustali, 

ż

e  zachodzi  co  najmniej  jedna  z  wymienionych  w  tym  przepisie  okoliczności.  (…) 

Określony  w  art.  90  ust.  1  Pzp  próg  ,,30%’’  stanowi  jedynie  przykładowy,  ale 

jednocześnie  maksymalny  limit  wartości,  który  może  być  odpowiednio  obniżony 

przez  zamawiającego,  w  zależności  od  okoliczności  dotyczących  przedmiotu 

zamówienia.  Także    w  sytuacji,  gdy  cena  oferty  jest  niższa  np.  o  10%  od  wartości 

zamówienia lub średniej arytmetycznej wszystkich złożonych ofert, w okolicznościach 

związanych  z  konkretnym  zamówieniem,  zamawiający  ma  prawo  powziąć 

wątpliwości  co  do  możliwości  wykonania  przedmiotu  zamówienia  za  zaoferowaną 

cenę.  Ponieważ  zaistnienie  wątpliwości  po  stronie  zamawiającego  stanowi 

podstawową  okoliczność  uruchamiającą  procedurę  żądania  wyjaśnień  w  celu 

ustalenia  czy  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę,  należy  zaznaczyć,  że  bez  względu 

na  brak  zaistnienia  okoliczności  przykładowo  wymienionych  w  art.  90  ust.  1  Pzp,  w 

razie  wystąpienia  wątpliwości  odnośnie  wartości  zaoferowanej  przez  wykonawcę 

ceny,  zamawiający  jest  zawsze  uprawniony  wezwać  tego  wykonawcę  do  złożenia 

stosownych  wyjaśnień.  (…)  Reasumując,  jeżeli  zamawiający  ma  uzasadnione 

wątpliwości  co  do  możliwości  realizacji  przedmiotu  zamówienia  za  zaoferowaną 

przez  wykonawcę  cenę,  wówczas  wzywa,  w  trybie  art.  90  ust.  1  ustawy  Pzp, 

wykonawcę do złożenia wyjaśnień, przy czym zamawiający ma obowiązek wszczęcia 

procedury wyjaśniającej w przypadku, gdy cena oferty jest niższa o 30% od wartości 

zamówienia lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert.(…)”. 

Przekładając  powyższe  na  stan  faktyczny  Izba  stanęła  na  stanowisku,  w 

rozpoznawanej  sprawie  nie  wystąpiły  okoliczności,  uzasadniające  koniecznością 

wezwania Przystępującego na podstawie art. 90 ust. 1 Pzp do złożenia wyjaśnień. 

Przede  wszystkim  Izba  zwraca  uwagę,  że  w  omawianym  postępowaniu  nie 

występuje sytuacją, w której cena oferty Przystępującego byłaby niższa od wartości 

zamówienia o 30% lub też od średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert. 

Tym  samym    na  gruncie  rozpoznawanej  sprawy  nie  wystąpił  opisany  powyżej 

przypadek,  w  wyniku,  którego  po  stronie  Zamawiającego  występuje  obowiązek 

wszczęcia procedury wyjaśniającej w stosunku do ceny oferty Przystępującego. 

Wobec  tego  analizie  poddać  należy  sytuację,  w  której  mamy  do  czynienia  z 

wystąpieniem  innych,  niż  opisane  powyżej,  okoliczności,  stanowiących  podstawę 

wystąpienia  po  stronie  Zamawiającego  wątpliwości  w  odniesienie  do  ceny  oferty 

Przystępującego  z  uwagi  na  to,  że  cena oferty  wydaje  się  rażąco niska  w  stosunku 

do  przedmiotu  zamówienia  i  budzi  wątpliwości  Zamawiającego  co  do  możliwości 

wykonania  przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  przez 

Zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów. 

Biorąc  pod  uwagę  materiał  dowodowy  zgromadzony  w  sprawie  oraz 

stanowiska  Stron  i  Przystępującego  Izba  stwierdziła,  że  nie  wystąpiły  żadne 

obiektywne  przyczyny,  które  mogłyby  spowodować,  iż  Zamawiający  mógłby 

przypuszczać,  że  cena  oferty  Przystępującego  jest  zaniżona.  Odwołujący  w  żaden 

sposób nie udowodnił, iż oferta złożona przez Atos zawierała rażąco niską cenę, czy 

chociażby  zaoferowana  cena  powinna  wzbudzić  wątpliwości  Zamawiającego,  co  do 

możliwości złożenia przez Atos oferty zawierającej rażąco niską cenę. 

Zdaniem Izby za błędną należy uznać argumentację Odwołującego, opierającą 

się na tym, że Odwołujący posiada uprzywilejowaną pozycję względem pozostałych 

wykonawców  z  uwagi  na  to,  że  realizował  dotychczas  usługę  wsparcia    na  rzecz 

Zamawiającego, co pozwala uzyskać Comarch przewagę na poziomie ok. 1,5 mln zł.  

W 

tym 

zakresie 

Izba 

podziela 

stanowisko 

prezentowane 

przez 

Zamawiającego, że „praktycznie całe dosyć obszerne uzasadnienie podniesionego w 

odwołaniu  zarzutu  sprowadza  się  do  twierdzenia,  że  Odwołujący  dzięki  wyjątkowo 

sprzyjającym  warunkom  w  postaci  posiadania  komponentów  (skonfigurowane 

ś

rodowisko,  pakiet  licencji,  infrastruktura  sprzętowa)  oraz  wiedzy  i  doświadczenia 

nabytych  w  toku  świadczenia  usługi  w  ramach  wcześniej  zawartych  umów  mógł 

zaoferować  cenę  niższą  o  1,5  min  zł  netto,  niż  by  to  miało  miejsce  w  razie 

nieposiadania  ww.  komponentów  oraz  wiedzy  i  doświadczenia.  Jednocześnie 

Odwołujący przemilcza fakt, że sprzyjające dla niego okoliczności są tylko jednym z 

wielu  czynników  mających  wpływ  na  wysokość  ceny  za  realizację  zamówienia,  że 

wśród  najbardziej  oczywistych  należy  wymienić  kalkulowany  poziom  zysku,  koszty 

pracy,  koszty  administracyjne,  wydajność  organizacji  pracy  itd.  Przyjmując 

argumentację  Odwołującego  niejako  automatycznie  bez  jakiejkolwiek  analizy 

należałoby  za  rażąco  niską  uznać  każdą  cenę  oferowaną  przez  dowolnego 

wykonawcę, który nie posiada komponentów oraz wiedzy i doświadczenia takich jak 

Odwołujący, o ile cena ta byłaby niższa od ceny oferowanej przez Odwołującego”. 

W  tym  miejscu  należy  również  wspomnieć,  że  w  Zamawiający 

postanowieniami 

siwz 

dopuścił 

znaczną 

swobodę 

w 

przyjęciu 

założeń 

architektonicznych,  tym  również  różnorakich  rozwiązań,  które  mogą  przynieść 

oszczędności.  Wobec  tego  nie  można  wykluczyć,  czego  zdaje  się  nie  dostrzega 

Odwołujący, że architektura oferowana przez Przystępującego może być odmienna i 

znacznie  tańsza  od  tej  oferowanej  przez  Odwołującego,  co  w  konsekwencji  może 

uzasadniać  taką  a  nie  inną  cenę  zaoferowaną  przez  Przystępującego.  Również 

przedłożone  przez  Przystępującego  pismo  firmy  Oracle  potwierdza,  że  wszyscy 

partnerzy  Oracle,  w  tym  również  Przystępujący  otrzymali  ze  strony  ww.  firmy 

specjalne  warunki  handlowe,  co  bez  wątpienia  miało  przełożenie  na  cenę  oferty 

Przystępującego. 

Kolejno  Izba  odniosła  się  argumentacji  Odwołującego,  zasadzającej  się  na 

tym,  że  Atos  w  ramach  prowadzonego  postępowania  w  dniu  19  lutego  2016  r. 

wniosło 

własne 

odwołanie, 

w 

którego 

uzasadnieniu 

podnosiło 

zarzut 

uprzywilejowanej  pozycji  Comarch.  Izba  ustaliła,  że  odwołanie  zostało  wycofane,  a 

postępowanie  odwoławcze  umorzone  postanowieniem  z  dnia  1  marca  2016  roku 

sygn.  akt.  KIO  226/16.  Ponadto  zgłoszone  zarzutu  były  powiązane  z 

postanowieniami  umownymi,  dotyczącymi  „wcześniejszego”  rozwiązania  umowy 

przez Zamawiającego. W związku z tym przywoływanie argumentacji Atos zawartej w 

odwołaniu w zakresie rozpoznawanego zarzutu należy znać za nietrafne. 

Izba  również  nie  podziela  stanowiska  Odwołującego  w  zakresie  nie  zlecania 

przez 

Zamawiającego 

usług 

innych 

niż 

usługa 

utrzymania 

systemów 

informatycznych. W ocenie Izby, jedynie ze stwierdzenia, że Zamawiający zastrzega 

sobie prawo nie wystawiania zleceń na usługi inne niż usługa utrzymania systemów 

informatycznych,  nie  sposób  wywieść,  że  Zamawiający  nie  będzie  w  okresie 

realizacji  przedmiotu  zamówienia  w  ogóle  zlecał  pozostałych  usług.  Za  powyższym 

przemawia  chociażby  fakt,  że  w  ciągu  ostatniego  roku  zostało  wdrożonych  2053 

punktów  funkcyjnych  w  ramach  rozwoju  sytemu,  czemu  Odwołujący  nie  zaprzeczył. 

Ponadto za przekonywujące należy uznać wyjaśnienie, że przyczyną wcześniejszego 

wygaśnięcia obecnej umowy (została zawarta do września 2017 r.) jest wyczerpanie 

ś

rodków  przeznaczonych  na  sfinansowanie  wynagrodzenia  wykonawcy.  Zatem 

prezentowana powyżej argumentacja Odwołujące nie może się ostać. 

W  ocenie  Izby  złożone  przez  Odwołującego  dowody  w  zakresie  wykazania 

zaniżenia  przez  Przystępującego  ceny  w  złożonej  ofercie  w  przeważającej  mierze 

odnoszą się do sytuacji i warunków handlowych firmy Comarch podczas, gdy zakres 

zarzutu  dotyczy  ceny  oferty  Przystępującego.  W  związku  z  tym  nie  mogą  być  one 

brane  pod  uwagę  w  zakresie  rozpoznawanego  zarzutu.  Nie  jest  bowiem  możliwe 

proste przeniesienie powyższych uwarunkowań, które odnoszą się do specyficznych 

właściwości  firmy  Comarch  na  sytuację  Atos,  gdyż  pomimo,  iż  ww.  firmy  działają  w 

tym samym sektorze, to zapewne inna jest ich sytuacja i pozycja rynkowa, chociażby 

we  współpracy  z  określonym  gronem  partnerów  handlowych.  Zaś  do  dowodów  w 

postaci  dokumentacji  postępowania,  odnoszącej  się  do  innych  postępowań,  niż  te 

prowadzone przez Zamawiającego obecnie Izba wskazuje, że nie maja one, żadnego 

istotnego znaczenia dla rozpoznawanych zarzutów w omawianej sprawie. 

W  związku  z  powyższym  sformułowane  w  odwołaniu  zarzuty  naruszenia  art. 

90 ust. 1 Pzp. i art. 89 ust. 1 pkt 4) Pzp w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp należało uznać za 

niezasadne.  

Podsumowując,  Izba  nie  dopatrzyła  się  naruszenia  przez  Zamawiającego 

przepisu art. 90 ust. 1 Pzp. w zw. z art. 7 ust 1 i 3 Pzp, art. 26 ust. 3 Pzp. w zw. z art. 

23 ust. 2 Pzp; art. 26 ust. 3 Pzp oraz art. 90 ust. 1 Pzp. i art. 89 ust. 1 pkt 4) Pzp w 

zw. z art. 7 ust. 1 Pzp. 

 Uwzględniając  powyższe,  na  podstawie  art.  192  ust.  1  Pzp  orzeczono  jak  w 

sentencji. 

O  kosztach  postępowania  orzeczono  na  podstawie  art.  192  ust.  9  i  10  Pzp 

stosownie do wyniku sprawy oraz zgodnie z § 3 pkt 1 i 2 lit. b) oraz § 5 ust. 3 pkt 1 

rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  r.  w  sprawie 

wysokości  i  sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  w 

postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238). 

…………………………..