KIO 559/16 WYROK dnia 28 kwietnia 2016 r.

Sygn. akt: KIO 559/16 

WYROK 

z dnia 28 kwietnia 2016 r.  

Krajowa  Izba Odwoławcza  -   w składzie: 

Przewodniczący: 

Jolanta Markowska 

Protokolant:   

Wojciech Świdwa 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  28  kwietnia  2016  roku  w  Warszawie  odwołania 

wniesionego  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  15  kwietnia  2016  r.  przez 

wykonawcę:  W.  M.  prowadzący  działalność  gospodarczą  pod  firmą  TEAM-BUD  W.  M., 

ul. 

Ś

niadeckich 

13A/27, 

Piła  

w  postępowaniu  prowadzonym  przez  zamawiającego:  Gmina  Miejska  Wałcz,  Plac 

Wolności 1, 78-600 Wałcz,  

orzeka: 

1.  oddala odwołanie,  

2.  kosztami  postępowania  obciąża  wykonawcę:  W.  M.  prowadzący  działalność 

gospodarczą 

pod 

firmą 

TEAM-BUD 

W. 

M.,  

ul. Śniadeckich 13A/27, 64-920 Piła,

i: 

 
1)  zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  10 000  zł  00  gr 

(słownie:  dziesięć  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  wykonawcę:  W. 

M.  prowadzący  działalność  gospodarczą  pod  firmą  TEAM-BUD  W.  M.,  ul. 

Ś

niadeckich 13A/27, 64-920 Piła  tytułem wpisu od odwołania, 

2)  zasądza  kwotę  3 600  zł  00  gr  (trzy  tysiące  sześćset  złotych  zero  groszy)  od 

wykonawcy:  W.  M.  prowadzący  działalność  gospodarczą  pod  firmą  TEAM-

BUD  W.  M.,  ul.  Śniadeckich  13A/27,  64-920  Piła  na  rzecz  zamawiającego:

Gmina  Miejska  Wałcz,  Plac  Wolności  1,  78-600  Wałcz  stanowiącą  koszty 

poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  -  Prawo  zamówień 

publicznych (Dz. U. z

2015 r., poz. 2164) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego 

doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  do 

Sądu Okręgowego w Koszalinie.  

……………………………… 

Sygn. akt: KIO 559/16 

Uzasadnienie 

Zamawiający:  Gmina  Miejska  Wałcz,  prowadzi  postępowanie  o  udzielenie 

zamówienia  publicznego  w  trybie  przetargu  nieograniczonego  pod  nazwą:  „Przebudowa 

drogi ul. Słonecznej w Wałczu". Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie 

Zamówień Publicznych pod numerem 27816-2016 w dniu 09.02.2016 r. 

Wykonawca W. M. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą TEAM-BUD W. M. 

w Pile wniósł odwołanie wobec czynności odrzucenia oferty Odwołującego oraz zaniechania 

wyboru jego oferty jako najkorzystniejszej. 

Zawiadomienie  o  wyborze  oferty  najkorzystniejszej  zostało  przesłane  do 

odwołującego  w  dniu  11  kwietnia  2016  r.  Oferta  Odwołującego  została  odrzucona  na 

podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 Pzp, jako zawierająca rażąco niską cenę 

w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia,  a  złożone  przez  wykonawcę  wyjaśnienia 

potwierdzają zaoferowanie ceny rażąco niskiej. 

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 

2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z

2015 r., poz. 2164), zwanej dalej „Pzp”: 

1)  art. 89

 ust. 1 pkt 4 w zw. z art 90 ust. 3 Pzp, poprzez uznanie, że oferta Odwołującego 

zawiera  rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia,  pomimo  złożenia  przez 

odwołującego wyjaśnień oraz dowodów uwzględniających wszystkie elementy zamówienia, 

2) art. 90 ust. 1 Pzp, poprzez zaniechanie ponownego wezwania Odwołującego do złożenia 

wyjaśnień,  podczas  gdy  z  wykładni  literalnej  powyższego  przepisu,  a  także  z  wykładni 

celowościowej  i  prounijnej,  dokonywanej  w  świetle  art.  69  ust.  3  Dyrektywy  Parlamentu 

Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, 

uchylającej  dyrektywę  2004/18/WE  (której  termin  implementacji  do  krajowego  porządku 

prawnego  upływa  w  dniu  18  kwietnia  2016  r.)  wynika,  że  w  sytuacji,  w  której  pomimo 

złożonych  wyjaśnień,  okoliczność  czy  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny  nadal  budzi 

wątpliwości  zamawiającego,  należy  zwrócić  się  do  wykonawcy  o  udzielenie  dalszych 

wyjaśnień. 

3) art. 7 ust. 1 w zw. z art. 90 ust. 1 Pzp, poprzez zaniechanie wezwania wykonawcy J. K. do 

złożenia  wyjaśnień  w  kierunku  rażąco  niskiej  ceny,  w  sytuacji  kiedy  wartości  cen 

jednostkowych  wskazane  w  niektórych  pozycjach  kosztorysu  ofertowego  winny  wzbudzić 

wątpliwości zamawiającego w zakresie ich prawidłowej kalkulacji. 

Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania oraz nakazanie Zamawiającemu: 

1) unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej; 

2) unieważnienia czynności odrzucenia oferty Odwołującego; 

3) powtórzenia czynności badania i oceny ofert z uwzględnieniem oferty odwołującego; 

4)  zasądzenia  od  Zamawiającego  na  rzecz  Odwołującego  zwrotu  kosztów  postępowania 

odwoławczego  obejmujących  wynagrodzenie  pełnomocnika  oraz  koszty  dojazdu  na 

rozprawę. 

Odwołujący  wniósł  o  przeprowadzenie  dowodu  z  opinii  biegłego  z  dziedziny 

budownictwa  i  kosztorysowania  na  okoliczność  analizy  kalkulacji  oferty  Odwołującego  pod 

kątem  zarzutu  rażąco  niskiej  ceny,  ze  szczególnym  uwzględnieniem  uwarunkowań  rynku 

lokalnego,  tj.  ofert  dostawców,  z  którymi  współpracuje  Odwołujący  (Infrabet  Zakład 

Betoniarski 

K. 

G. 

w 

Chodzieży, 

Bud-System 

K. 

spółka 

jawna  

w  Krajence, TB  Beton  sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Poznaniu,  Lafarge)  oraz  oszczędnych  metod 

wykonania przedmiotu zamówienia. 

Odwołujący wyjaśnił, że złożył ofertę z ceną brutto 130.261,35 zł. Podstawą ustalenia 

wynagrodzenia  wykonawcy  był  kosztorys  ofertowy  uproszczony.  Odwołujący  dokonał 

kalkulacji  szczegółowej  cen  jednostkowych,  zgodnie  z  wymogami  SIWZ,  tj.  m.in.  z 

doliczeniem narzutów kosztów pośrednich i zysku. 

W  dniu  21  marca  2016  r.  Zamawiający  na  podstawie  art.  90  ust.  1  Pzp  wezwał 

Odwołującego  do  udzielenia  wyjaśnień  dotyczących  zaoferowanej  ceny  z  uwagi  na 

wystąpienie przesłanki rażąco niskiej ceny. Cena oferty Odwołującego jest niższa  o 30% od 

wartości  zamówienia.  Cena  ta  nie  jest  jednak  niższa  o  30%  od  średniej  arytmetycznej 

wszystkich złożonych ofert, która wynosi 148.272,06 zł, a tylko o 13%. 

W  dniu  29  marca  2016  r.  Odwołujący  złożył  wyjaśnienia,  w  których  przedstawił 

uproszczoną  kalkulację  uwzględniającą  główne  elementy  cenotwórcze,  tj.  materiał,  sprzęt 

i  siłę  roboczą.  Odwołujący  wyjaśnił,  że  posiada  w  swoich  zasobach  część  materiału 

wymaganego do realizacji zamówienia, co potwierdza inwentaryzacja za 2015 r. (krawężniki 

uliczne,  obrzeża  chodnikowe  8  szare,  jak  również  kostka  brukowa  8cm)  co  pozwala  na 

osiągnięcie oszczędności rzędu 15.516,24 zł netto. Odwołujący posiada też własny sprzęt do 

robót  ziemnych  oraz  własne  środki  transportu  na  potrzeby  realizacji  przedmiotowego 

zamówienia.  Uwzględnił  także  w  kalkulacji  koszt  geodety  w  kwocie  2.000  zł.  Odwołujący 

wskazał  na  sprzyjające  warunki  wykonania  zamówienia,  dostępne  dla  niego  w  sposób 

indywidualny,  tj.  okoliczność,  że  zgodnie  z  ofertą  firmy  Infrabet  Zakład  Betoniarski  K.  G.  z 

Chodzieży,  w  cenie  dostawy  betonu  na  teren  inwestycji  zawarty  jest  nieodpłatnie  wywóz 

gruzu betonowego oraz jego utylizacja. Skalkulowana przez Odwołującego cena uwzględnia 

zysk  na  poziomie  20.472,94  zł.  Do  wyjaśnień  Odwołujący  dołączył  oferty,  cennik  oraz  e-

maile  z  firm:  Infrabet  z  Chodzieży,  Joker  z  Wyrzyska,  Jastimpex  sp.  z  o.o.  z  Jastrowia, 

stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa. 

Pomimo  złożonych  wyjaśnień  i  dowodów,  Zamawiający  pismem  z  dnia  8  kwietnia 

2016 r., odrzucił jego ofertę na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp w zw. z art 90 ust. 3 Pzp, 

wskazując,  że  złożone  wyjaśnienia  potwierdziły,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  

w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia.  Wątpliwości  Zamawiającego  wzbudziła  zarówno 

cena  oferty  ogółem,  jak  również  poszczególne  elementy  kosztorysu,  mające  wpływ  na 

wysokość  ceny  oferty.  W  załączniku  nr  3  do  ww.  pisma  Zamawiający  zestawił  swoją 

kalkulację  z  kalkulacją  Odwołującego  wraz  z  określeniem  powodów,  dla  których  kalkulacja 

Odwołującego jest rażąco niska. 

Zarzut ad. 1 

Odrzucenie oferty na podstawie art. 89 ust 1 pkt 4  w  zw.  z art. 90 ust. 3 Pzp, jeżeli 

wykonawca  złożył  żądane  przez  zamawiającego  wyjaśnienia,  wymaga  udowodnienia  przez 

zamawiającego,  że  zaoferowana  cena  jest  rażąco  niska  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia.  Tymczasem  złożone  przez  Odwołującego  wyjaśnienia  oraz  załączone  na  ich 

poparcie dowody, nie dają podstaw do takiego wniosku. Kalkulacja Odwołującego odnosi się 

do  głównych  czynników  cenotwórczych  (materiał,  sprzęt,  siła  robocza).  Ceny  materiałów 

uzależnione  są  od  cen  rynkowych,  z  uwzględnieniem  realiów  rynku  lokalnego  oraz 

współpracy  Odwołującego  z  dostawcami,  pozwalającej  na  negocjowanie  korzystnych  cen 

i  uzyskiwanie  rabatów  handlowych.  Cenę  pracy  sprzętu  wyznacza  amortyzacja  i  koszt 

paliwa,  a  wynagrodzenie  pracowników  nie  może  być  niższe  niż  wynagrodzenie  określone 

stosownymi  przepisami.  Kalkulacja  oparta  o  wskazane  elementy  pozwala  na  obiektywne 

zobrazowanie  wartości  całej  oferty,  jak  i  cen  jednostkowych,  przy  jednoczesnym 

uwzględnieniu  wskazanych  przez  Odwołującego  i  popartych  dowodami  okoliczności 

umożliwiających redukowanie kosztów oferty. Odwołujący załączył listę płac za luty 2016 r., 

inwentaryzację  wg  stanu  na  dzień  31.12.2015  r.  stanowiącą  załącznik  do  wyjaśnień  z  dnia 

29.03.2016  r.,  korektę  środków  trwałych  2015  r.,  certyfikat  nr  69/5712723  potwierdzający 

zawarcie  umowy  ubezpieczenia  koparko-ładowarki  znajdującej  się  w  posiadaniu 

Odwołującego  na  podstawie  umowy  leasingu,  certyfikat  nr  MLK/10002168  potwierdzający 

zawarcie  umowy  ubezpieczenia  samochodu  ciężarowego  marki  Scania  znajdującej  się  w 

posiadaniu Odwołującego na podstawie umowy leasingu. 

Zarzut,  iż  Odwołujący  nie  ujął  wszystkich  materiałów  do  wykonania  zamówienia  

w  odniesieniu  do  włazów  żeliwnych,  pierścieni  odciążających,  pokryw  nastudziennych, 

wpustów żeliwnych, materiałów pomocniczych jest nieuzasadniony. Odwołujący nie ujmował 

tych  wszystkich  elementów  osobno  dlatego,  że  do  wyjaśnień  załączył  ofertę  i  cennik  firmy 

Joker, która  zaoferowała  kompletne  wykonanie  studni  1000  mm  w  cenie  1000  zł  za  sztukę 

(studnia rewizyjna). Odwołujący przedstawił dodatkowo e-mail firmy Joker z dnia 14.04.2016 

r. zawierający wyjaśnienie dotyczące elementów składowych studni. 

Zdaniem  Odwołującego,  przyjęta  przez  Zamawiającego  cena  jednostkowa  podsypki 

c-p  1:4  w  kwocie  239zł/m

  jest  oderwana  od  realiów  rynkowych.  Znajomość  rynku  usług 

budowlanych wskazuje, że cena jednostkowa za m

 podsypki c-p 1:4 nie może przekraczać 

ceny  za m

 betonu. Cena za m

 betonu zwykłego (B-7,5) według kalkulacji Zamawiającego 

wynosi  125,00  zł,  natomiast  betonu  zwykłego  C  12/15  (B-15)  -  175,00  zł.  Przyjęta  przez 

Odwołującego  cena  jednostkowa  za  m

  podsypki  c-p  1:4  w  kwocie  100,00  zł  uwzględnia 

realia  rynku  usług  budowlanych  oraz  wynika  z  oferty  firmy  Infrabet  z  Chodzieży  z  dnia 

25.03.2016  r.  stanowiącej  załącznik  do  wyjaśnień.  Odwołujący  nie  przewiduje  niepełnego 

transportu, w związku z czym nie było potrzeby kalkulowania dopłaty w tym zakresie.  

W  ocenie  Odwołującego,  nieprawdziwy  jest  zarzut,  iż  nie  uwzględnił  on  kosztów 

zakupu  piasku  z  Jastrowia  –  „Jastimpex".  Odwołujący  dołączył  do  wyjaśnień  e-mail  z  firmy 

Jastimpex z dnia 29.03.2016 r. z ofertą na dostawę piasku płukanego 0-2 w kwocie 14,76 zł 

brutto za 1 tonę. Odwołujący uwzględnił koszt piasku w pozycji warstwa piasku plus obsypka 

rur.  Zamawiający  mija  się  z  prawdą,  twierdząc,  że  Odwołujący  nie  uwzględnił  w  ilości 

materiałów  masowych  współczynnika  zwiększającego  ilość  materiału  na  zagęszczenie. 

Odwołujący  wskazał  na  e-mail  Jastimpex  z  dnia  29.03.2016  r.  stanowiący  załącznik  do 

wyjaśnień z dnia 29.03.2016 r. 

Przyjęta  przez  Odwołującego  ilość  roboczogodzin  wynika  z  doświadczenia  w 

realizacji  podobnych  zamówień.  Odwołujący  podniósł  zawyżenie  przez  Zamawiającego 

normy  roboczogodzin  niezbędnej  do  realizacji  zamówienia,  co  Zamawiający  pośrednio 

przyznał,  obniżając  w  kalkulacji  ilość  roboczogodzin  zakładanych  wg  normy  KNR  o  30%. 

Odwołujący  podkreślił,  że  norma  KNR  2580  r-g  nie  jest  adekwatna  do  realizacji 

przedmiotowego zamówienia. 

W  kosztach  sprzętu  i  transportu  Odwołujący  wykazał  zarówno  koszt  paliwa,  jak 

i  amortyzację.  Koszt  robocizny  operatorów  I  kierowców  ujęto  w  kosztach  siły  roboczej 

dlatego, że funkcje operatorów i kierowców wykonywać będą pracownicy Odwołującego. Do 

wykonania zadania Odwołujący zamierza desygnować 6 osób, przy czym uwzględniając, że 

okres  realizacji  zamówienia  wyniesie  ok.  1  miesiąca,  szacowany  koszt  wyniesie  łącznie 

18.000 zł (1 m-c x 6 osób x 3.000 zł brutto wynagrodzenia). 

Odwołujący  przyznał,  że  przedstawiona  kalkulacja  nie  uwzględnia  kosztów 

pośrednich.  Odwołujący  wyraźnie  wskazał  przy  tym,  że  rezerwuje  kwotę  5.000  zł  netto  na 

wszelkie nieprzewidziane w kalkulacji koszty. 

Zarzut  nieuwzględnienia  podatku  VAT  od  R,  M,  S  jest  niezrozumiały.  Odwołujący 

dysponuje własnym sprzętem oraz pracownikami. Materiały Odwołujący nabywa z VAT, ale 

podatek ten jest niedostrzegalny ekonomicznie. W zakresie cen jednostkowych Zamawiający 

nie  wymagał  doliczenia  VAT  do  cen  jednostkowych  (rozdział  XV  ust.  3  Opis  sposobu 

obliczania ceny SIWZ). 

Zarzut ad. 2 

Odrzucając  ofertę,  jako  zawierającą  rażąco  niską  cenę,  Zamawiający  musi  mieć 

pewność,  że  nie  jest możliwe  zrealizowanie  zamówienia  za  zaoferowaną  cenę. Jeśli  zatem 

po  złożeniu  przez  Odwołującego  wyjaśnień  oraz  dowodów,  Zamawiający  miał  dalsze 

wątpliwości  co  do  poszczególnych  elementów  przyjętych  w  analizie  Odwołującego,  to  mógł 

i  powinien  wskazać,  jakich  dodatkowych  informacji  lub  dowodów  w  tym  zakresie  żąda. 

Żą

danie  ponownych  wyjaśnień  w  trybie  art.  90  ust.  1  Pzp  jest  możliwie  o  tyle,  o  ile  nie 

prowadzi do naruszenia zasad prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia. Nie ma 

przeszkód,  by  Zamawiający  prowadził  wyjaśnienia  dotyczące  elementów  oferty  mających 

wpływ  na  wysokość  ceny  wieloetapowo,  aż  do  uzyskania  odpowiedzi  na  wszystkie  pytania 

i wątpliwości.  

Analizując  treść  art.  69  ust.  3  Dyrektywy  Parlamentu  Europejskiego  i  Rady 

2014/24/UE  należy  wysnuć  tożsamy  wniosek.  Wykładnia  tego  przepisu  wskazuje,  

ż

e  procedura  wyjaśniania  ceny  rażąco  niskiej  odbywa  się  w  trybie  konsultacji 

Zamawiającego  z  wykonawcą,  a  odrzucenie  oferty  z  powodu  niewystarczających  dowodów 

i wyjaśnień jest środkiem ostatecznym. 

Zarzut ad.3 

Odwołujący  stwierdził,  że  z  porównania  jego  kosztorysu  z  kosztorysem  wykonawcy, 

którego  oferta  została  wybrana  jako  najkorzystniejsza,  wynika,  że  wykonawca  ten  podał 

niższe  wartości  poszczególnych  cen  jednostkowych  w  stosunku  do  cen  jednostkowych 

przedstawionych w pozycjach kosztorysowych nr 1, 5, 8, 9, 10, 13, 18, 19, 21, 22, 27, 28, 32, 

38,  49,  50.  W  ocenie  Odwołującego,  Zamawiający  winien  wszcząć  w  stosunku  do  tego 

wykonawcy procedurę wyjaśniającą w kierunku rażąco niskiej ceny na podstawie art. 90 ust. 

1  Pzp.  Zaniechanie  wszczęcia  wobec  wykonawcy  J.  K.  procedury  wyjaśniającej,  stanowi 

naruszenie zasady równego traktowania wykonawców oraz uczciwej konkurencji (art. 7 ust. 

1 Pzp.). 

Odwołujący  wskazał,  że  w  okresie  od  22.10.2013  r.  do  9.12.2013  r.  wykonał 

terminowo  i  z  należytą  starannością  na  rzecz  Miasta  i  Gminy  Człopa  zamówienie 

„Przebudowa ul. Podgórnej, utwardzenie terenu działek w m. Człopa" za cenę 149.194,44 zł. 

Cena wykonania 1 m

 tej drogi wyniosła 225 zł/m

. W tym przypadku cena wykonania 1 m

drogi kształtuje się na wyższym poziomie (279,36 zł/m

). Podobny charakter oraz czasokres 

realizacji  obu  ww.  zamówień  skłania  do  wniosku,  że  oferta  Odwołującego  w  niniejszym 

postępowaniu  osadzona  jest  w  realiach  rynkowych.  Odwołujący  załączył  referencje  Miasta 

i Gminy Człopa z dnia 11.03.2014 r. 

Zamawiający  pismem  z  dnia  28  kwietnia  2016  r.  złożył  odpowiedź  na  odwołanie. 

Wniósł o oddalenie odwołania. Podniósł, że zarzuty zawarte w pkt 2 i 3 odwołania leża poza 

zakresem rozpoznania  przez  Krajową  Izbę  Odwoławczą,  gdyż  dotyczą  czynności,  które  nie 

mieszczą się w granicach zaskarżenia, o których mowa w art. 180 ust. 2 Pzp. Co do zarzutu 

dotyczącego  czynności  odrzucenia  oferty,  obowiązek  wykazania  w  sposób  wyczerpujący,  

ż

e  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny,  spoczywa  na  wykonawcy.  Zamawiający  nie  jest 

zobowiązany  w  związku  z  powyższym  do  powtórnego  wzywania  wykonawcy  do  złożenia 

wyjaśnień  na  podstawie  art.  90  ust.  1  Pzp.  Zdaniem  Zamawiającego,  załączone  do 

odwołania  dowody  są  spóźnione  i  nie  powinny  być  wzięte  pod  uwagę  w  postępowaniu 

odwoławczym, w zakresie, w jakim nie stanowiły treści wyjaśnień Odwołującego. Odwołujący 

został wezwany do złożenia wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 Pzp, z uwagi na fakt, że cena 

oferty  jest  niższa  o  37  %  od  wartości  zamówienia.  W  wyniku  oceny  złożonych  wyjaśnień 

i  dowodów  Zamawiający  uznał,  że  Odwołujący  nie  wykazał,  że  złożona  przez  niego  oferta 

nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny.  Przedstawione  wyjaśnienia  i  dowody  wręcz  potwierdziły,  

ż

e  zaoferowana  cena  jest  rażąco  niska.  Zamawiający  wyjaśnił,  że  nie  był  zobligowany  do 

stosowania art. 69 ust. 3 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 

lutego  2014  r.  w  sprawie  zamówień  publicznych,  gdyż  dyrektywa  ta  nie  obowiązywała  

w momencie wszczęcia postępowania i do chwili obecnej nie została wdrożona do krajowego 

porządku prawnego. 

Odnosząc  się  szczegółowo  do  stanowiska  Odwołującego,  Zamawiający  stwierdził,  

ż

e  przedstawiony  w  kalkulacji  Odwołującego  materiał  –  gruntocement  o  Rm=2,5-5,0MPa  –  

w cenie 100,00zł/m3 (netto) zamiast podsypki cementowo-piaskowej c-p 1:4 przy wykonaniu 

nawierzchni z kostki brukowej jest niezgodny z wymaganiami SIWZ. Zamawiający ustalił też, 

ż

e cena ww. podsypki oferowana przez wskazanego przez Odwołującego dostawcę Infrabet 

Zakład Betoniarski z Chodzieży wynosi 239,00zł/m

 (netto) (e-mail z dnia 30 marca 2016 r.). 

Co  do  materiałów  znajdujących  się  w  zasobach  Odwołującego,  Zamawiający  wskazał,  

ż

e  cena  tych  materiałów  jest  taka  sama  jak  w  przypadku  dostawcy  –  firmy  Joker  J.  J.  z 

Wyrzyska.  W  przypadku  zasobów  własnych  należałoby  doliczyć  koszty  transportu,  których 

Odwołujący  nie  uwzględnił.  Ponadto,  Odwołujący  nie  wykazał,  że  te  materiały  są  nowe  i 

nadal  są  w  jego  zasobach.  Załączona  do  odwołania  wycena  studni  kanalizacyjnej  i  wpustu 

deszczowego  –  email  firmy  Joker  J.  J.  z  dnia  14  kwietnia  2016  r.  potwierdza  brak  ujęcia 

wszystkich  elementów  wchodzących  w  skład  kompletu,  tj.  brakuje  elementu  dennego  z 

kinetą i fabrycznie wbetonowanymi kroćcami połączeniowymi z uszczelką oraz w przypadku 

wpustu  deszczowego  –  prefabrykowanego  osadnika  o  głębokości  0,5  m  i  kosza  ze  stali 

ocynkowanej i wysokości 0,59m.  

Odwołujący  poza  nieodpłatną  utylizacją  gruzu  betonowego  nie  wykazał  żadnych 

innych  oszczędnych  metod  wykonania  zamówienia.  W  przypadku  robót  ziemnych 

Odwołujący  nie  wskazał  miejsca  utylizacji  nadmiaru  ziemi  z  wykopu  o  objętości  ok.  162m

Z  załączonej  do  odwołania  kartoteki  środków  trwałych  wynika,  że  posiada  on  samochód 

ciężarowy  IVECO  DAILY.  Zestawiając  ilość  transportu  oraz  konieczną  odległość  wywozu 

(5km) należy wnioskować, że pojawią się przestoje, które wydłużą termin realizacji tych prac 

lub  Odwołujący  będzie  zmuszony  do  wynajęcia  dodatkowego  transportu,  co  podwyższy 

koszty, których Odwołujący nie ujął w kalkulacji. 

Odwołujący nie ujął w cenie oferty pełnego kosztu dostawy piasku od firmy Jastimpex 

(email  Jastimpex  z  dnia  22  kwietnia  2016  r.).  Z  załączonej  oferty  ww.  firmy  nie  wynika,  

ż

e cena 14,76 (brutto) za tonę obejmuje również transport piasku. 

Podając koszt chudego betonu – B-7,5 przy wykonaniu podbudowy betonowej (poz. 

26,  31,  32)  Odwołujący  nie  uwzględnił  współczynnika  zwiększającego  zużycie  materiału  

z  uwagi  na  zagęszczenie  =  1,1.  Zgodnie  z  nakładami  wg  KNR,  całkowita  ilość  materiału 

wynosi 132m

, podczas gdy Odwołujący skalkulował tylko 120,2m

. Oferta została zaniżona 

w  tym  zakresie  o  koszt  1475,00zł  netto.  Wbrew  twierdzeniu  Odwołującego,  beton  B15  na 

ławę  należy  przywozić  partiami  -  konieczne  jest  przewiezienie  7  partii  betonu  B15  do 

wykonania  12,39  m

  ławy  betonowej.  Odwołujący  nie  uwzględnił  dodatkowych  kwot  za 

niepełny  transport  betonu  (łącznie  2506,35  zł).  Ilość  podsypki  cementowo-piaskowej  1:4 

wynosi  27  m

,  co  stanowi  2,25  kursów.  Odwołujący  nie  uwzględnił  niepełnych  transportów, 

które  stanowią  koszt,  wg  dołączonej  oferty,  równy  315,00zł  netto.  Łącznie  zaniżenie  oferty 

z tytułu mniejszej ilości chudego betonu oraz niepełnych kursów wynosi 5284,51 zł (brutto). 

Ponadto,  Odwołujący  w  kalkulacji  nakładów  robocizny  przyjął  czas  wykonania 

zamówienia  na  okres  1  miesiąca,  tj.  25  dni  roboczych,  przy  obsadzie  6  pracowników,  co 

stanowi  1200  r-g,  podczas  gdy  wg.  kosztorysu  inwestorskiego,  nakłady  robocizny  wynoszą 

2579  r-g.  Odwołujący  nie  przedstawił  metody  wykonania  lub  rozwiązań  technicznych,  które 

umożliwiają obniżenie ilości r-g o ok. 115%. Z wyjaśnień Odwołującego wynika, że założył on 

pracę  części  spośród  6  pracowników,  jako  operatorów  maszyn  i  kierowców,  co  dodatkowo 

obniża ilość „czystej” robocizny. 

Zamawiający wyjaśnił, że nawet przyjmując o 30% wyższą od przeciętnej wydajność 

pracy  robotników  oraz  niższe  o  30%  koszty  pośrednie  od  średnich  w  województwie 

zachodniopomorskim,  jak  i  minimalne  ceny  transportu  i  sprzętu  za  IV  kwartał  2015  r.  wg 

Sekocenbudu,  uwzględniając  wartość  materiałów  wg  cen  podanych  przez  Odwołującego 

i uzyskanych przez Zamawiającego od wskazanych dostawców i konieczną ilość materiałów, 

zgodną  z  nakładami  KNR,  niedoszacowanie  oferty  Odwołującego  wynosi  ok.  37  272,70  zł 

(brutto).  Przewidziana  przez  wykonawcę  rezerwa  w  kwocie  5000,00  zł  niweluje  wskazaną 

różnicę zaledwie w 13%. 

Dodatkowo  Zamawiający  wskazał  na  brak  ujęcia  w  kalkulacji  ceny  oferty  m.in. 

kosztów  wynagrodzenia  kierownika  budowy,  kierownika  robót  z  branży  sanitarnej,  kosztów 

zaplecza  swojego  biura,  kosztów  wymaganych  przez  STWiOR  badań  laboratoryjnych, 

kosztów  opracowania  i  wdrożenia  projektu  tymczasowej  organizacji  ruchu,  a  także  takich 

kosztów  jak  BHP,  elektronarzędzia  i  konieczne  do  ich  pracy  materiały,  tarcze  ścierne  itp., 

ubrania  i  obuwie  robocze,  przewoźna  toaleta,  woda  do  picia  itd.  Nie  są  to  koszty 

nieprzewidywalne, więc nie są pokrywane z rezerwy. Powinny być ujęte w cenie oferty. 

Zamawiający  załączył  do  ww.  pisma  wydruki  z  korespondencji  drogą  elektroniczną  

z  firmą  „Infrabet”  Zakład  Betoniarski  z  Chodzieży  z  dnia  30  marca  2016  r.  oraz  z  firmą 

„Jastimpex” z Jastrowia z dnia 22 kwietnia 2016 r.  

Krajowa  Izba  Odwoławcza,  uwzględniając  dokumentację  postępowania,  dokumenty 

zgromadzone  w  aktach  sprawy  i  wyjaśnienia  złożone  na  rozprawie  przez  strony  

postępowania odwoławczego, ustaliła i zważyła, co następuje. 

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. 

W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że Odwołujący jest uprawniony do wnoszenia 

ś

rodków  ochrony  prawnej  w  rozumieniu  art.  179  ust.  1  Pzp.  Zamawiający  ustanowił  dwa 

kryteria  oceny  ofert:  cena  90%,  termin  udzielonej  gwarancji  i  rękojmi  10%.  Gdyby  oferta 

odwołującego  nie  została  odrzucona,  to  byłaby  ofertą  najkorzystniejszą,  albowiem 

przedstawia  najkorzystniejszy  bilans  w  oparciu  o  ustalone  kryteria  oceny  ofert.  Odwołujący  

zatem  ma  interes  w  uzyskaniu  zamówienia  oraz  może  ponieść  szkodę  w  przypadku 

potwierdzenia  się  naruszenia  przez  Zamawiającego  wskazanych  w  odwołaniu  przepisów 

ustawy Pzp.  

Izba  rozpoznała  odwołanie  w  zakresie  zarzutów  zawartych  w  odwołaniu,  zgodnie  

z  art.  192  ust.  7  Pzp,  zważywszy  jednocześnie,  że  stosownie  do  art.  180  ust.  2  Pzp,  

w  postępowaniu  o  wartości  mniejszej  niż  kwoty  określone  w  przepisach  wydanych  na 

podstawie  art.  11  ust.  8  Pzp,  odwołanie  nie  przysługuje  wobec  czynności  wyboru  oferty 

najkorzystniejszej,  a  w  związku  z  tym  zarzut  naruszenie  art.  7  ust.  1  w  zw.  z  art.  90  ust.  1 

Pzp,  dotyczący  oferty  wybranej  jako  najkorzystniejsza  w  przedmiotowym  postępowaniu 

złożonej przez wykonawcę J. K., zawarty w pkt 3 odwołania, nie podlegał rozpoznaniu. 

Izba ustaliła następujący stan faktyczny w niniejszej sprawie. 

W  przedmiotowym  postępowaniu  zostało  złożonych  7  ofert.  Oferta  Odwołującego 

zawiera  cenę  130.261,35  zł  -najniższą  spośród  złożonych  ofert.  Ceny  pozostałych  ofert 

kształtują  się  następująco:  143 580,35  zł;  145 229,91  zł;  149 888,01  zł;  150 943,92  zł; 

152 354,28 zł; 165 646,65 zł. Zamawiający odrzucił 5 ofert, w tym dwie oferty z ceną wyższą 

od oferty Odwołującego zostały odrzucone na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 

ust.  3  Pzp  w  wyniku  oceny  wyjaśnień  złożonych  przez  wykonawców  w  trybie  art.  90  ust.  1 

Pzp. 

W  przedmiotowym  postępowaniu,  zgodnie  z  postanowieniami  SIWZ,  Zamawiający 

przewidział  wynagrodzenie  kosztorysowe  za  realizację  przedmiotu  zamówienia.  Podstawą 

ustalenia wynagrodzenia był kosztorys ofertowy uproszczony.  

W  dniu  21  marca  2016  r.  Zamawiający  na  podstawie  art.  90  ust.  1  Pzp  wezwał 

Odwołującego  do  udzielenia  wyjaśnień  dotyczących  wysokości  zaoferowanej  ceny  z  uwagi 

na  fakt,  że  cena  oferty  Odwołującego  jest  niższa  o  37%  od  wartości  zamówienia.  Średnia 

arytmetyczna  wszystkich  złożonych  ofert  wynosi  148.272,06  zł.  Cena  oferty  Odwołującego 

nie jest niższa o 30% od średniej arytmetycznej wszystkich złożonych ofert. 

Odwołujący złożył wyjaśnienia pismem z dnia 29 marca 2016 r. Przedstawił w ramach 

wyjaśnień  ceny  materiałów  –  łącznie  14  pozycji,  w  tym  m.in.  piasek  –  w  cenie  12  zł  /m

(netto)  (240  ton),  podsypka  c-p  100zł/m

  (netto).  Wskazał,  że  cena  wszystkich  materiałów 

łącznie wyniesie 52 930,60 zł (netto). Odwołujący przedstawił także koszt 6 pracowników, tj. 

18 000,00  zł  brutto,  przyjmując,  że  zamówienie  zrealizuje  w  czasie  jednego  miesiąca. 

Odwołujący  wyjaśnił,  że  posiada  własny  sprzęt  do  robót  ziemnych  i  środki  transportu,  przy 

czym  dzienny  koszt  paliwa  i  amortyzacji  wg  założeń  Odwołującego  wyniesie  300zł,  co 

łącznie  za  25  dni  stanowi  koszt  –  7  500,00  zł  netto.  Odwołujący  przyjął  koszt  geodety  

w  wysokości  –  2  000,00zł  brutto  oraz  rezerwę  na  koszty  nieprzewidziane  

w kwociei – 5 000,00 zł (netto). Odwołujący wyjaśnił ponadto, że posiada w swoich zasobach 

część  materiału  wymaganego  do  realizacji  zamówienia,  co  potwierdza  inwentaryzacja  za 

2015  r.  Są  to  m.in.  krawężniki  uliczne,  obrzeża  chodnikowe  szare,  jak  również  kostka 

brukowa.  Elementy  te  pozwalają  na  osiągnięcie  oszczędności  rzędu  15.516,24  zł  netto. 

Odwołujący  wskazał  na  sprzyjające  warunki  wykonania  zamówienia  -  dołączył  ofertę  firmy 

Infrabet  Zakład  Betoniarski  K. G.  z  Chodzieży,  z której  wynika,  że  w  cenie  dostawy  betonu 

na teren inwestycji zawarty jest nieodpłatnie wywóz gruzu betonowego oraz jego utylizacja. 

Łącznie  koszty  wykonania  zamówienia  wyniosą  zatem  85 430,60  zł  (netto),  co  przy  cenie 

oferty (netto) – 105 903,54 zł daje zysk równy 20 472,94 zł (netto), tj. 19,33%. 

Do wyjaśnień Odwołujący dołączył ofertę na beton z dnia 25 marca 2016 r., ofertę na 

m.in. studnię 100mm kpl. z dnia 28 marca 2016 r., piasek płukany 0-2, rury i kształtki z PVC, 

cennik  z  26  marca  2016  r.  m.in.  studnie  kpl.  1000mm    i  studzienki  kpl.  500  mm,  z  firm 

Infrabet  z  Chodzieży,  Joker  z  Wyrzyska,  Jastimpex  sp.  z  o.o.  z  Jastrowia.  Dokumenty  te 

zostały zastrzeżone jako tajemnica przedsiębiorstwa. 

Zamawiający  przedstawił  na  rozprawie  ofertę  z  dnia  30  marca  2016  r.  firmy 

INFRABET  „na  podsypkę  c-p  1:4  na  w/w  budowę  –  dla  firmy  „Team-Bud”-Piła  W.  M.. 

Orientacyjna  ilość  ok.  40m

”,  z  której  wynika,  że  na  inwestycję  Wałcz  ww.  firma  oferuje 

Odwołującemu  beton  „chudy”  6-9  MPa  w  cenie  125,00  zł/m

,  beton  (B150  C12/1551/52  w 

cenie 175,00 zł/m

, podsypkę 1:4 w cenie 239 zł/m

, stabilizację gruntu 2,5-5,0 MPa w cenie 

109  zł/m

.  W  ofercie  zastrzeżono,  że  przy  niepełnym  transporcie  betonu  (poniżej  12m

)  – 

dopłata  do  brakującego  m

  wynosi  35,00  zł.  Firma  potwierdziła  odbiór  od  Odwołującego 

gruzu betonowego i utylizację bez opłat. Zamawiający uzyskał także ofertę firmy „Jastimpex” 

dla Odwołującego na piasek płukany 0-2 – cena 14,76 brutto/tona loco zakład Jastrowie. Za 

przewóz  do  Wałcza  –  380,07  brutto/kurs  –  25  ton  oraz  306,27  brutto/kurs  –  14  ton. 

Powyższe  oferty  podważają  wiarygodność  cen  jednostkowych  przyjętych  przez 

Odwołującego do kalkulacji kosztów ww. materiałów wraz z dostawą. 

W  odpowiedzi  na  zarzuty  Zamawiającego  co  do  zaniżenia  kosztów  pracowników 

Odwołujący wskazał, że wynagrodzenie pracowników podane w wyjaśnieniach w wysokości 

3 000,00 zł obejmuje de facto wynagrodzenie w kwocie 2 200,00 zł, a pozostała kwota 800 zł 

–  stanowi  nagrodę  za  terminową  i  wydajną  pracę.  Odwołujący  dodał  na  rozprawie,  

ż

e osobiście będzie brał udział w wykonywaniu zamówienia wraz z 6 pracownikami. Wyjaśnił 

także,  że  spośród  6  pracowników  desygnowanych  do  realizacji  zamówienia  -  dwóch 

pracowników będzie dodatkowo obsługiwać koparkę i samochód ciężarowy. Odwołujący nie 

wyjaśnił  metody  realizacji  zamówienia,  która  pozwalałaby  Odwołującemu  w  tej  sytuacji  na 

wykonanie  robót  w  czasie  jednego  miesiąca,  tj.  w  ramach  ilości  roboczogodzin,  znacznie 

(o118%) niższej niż według KNR.  

Odwołujący  nie  przedstawił  i  nie  wyjaśnił  kosztów,  które  musi  ponieść  w  związku  

z  użyciem  posiadanych  materiałów  (krawężniki  uliczne,  obrzeża  chodnikowe  szare,  kostka 

brukowa)  oraz  nie  wykazał,  czy  są  to  materiały  nowe,  które  mogą  być  użyte  do  realizacji 

przedmiotu  zamówienia.  Należy  przyjąć,  że  wskazane  przez  Odwołującego  z  tego  tytułu 

oszczędności  rzędu  15.516,24  zł  netto  muszą  być  pomniejszone  o  koszty  związane  

z użyciem tych materiałów w ramach realizacji inwestycji w Wałczu, których Odwołujący nie 

uwzględnił. 

Odwołujący  przyjął  do  kalkulacji  materiał  –  gruntocement  o  Rm=2,5-5,0MPa  –  w 

cenie  100,00zł/m

  (netto),  który  nie  jest  tożsamy  z  podsypką  cementowo-piaskową  c-p  1:4 

Cena  podsypki  cementowo-piaskowej  c-p  1:4  oferowana  przez  wskazanego  przez 

Odwołującego dostawcę Infrabet Zakład Betoniarski z Chodzieży wynosi 239,00zł/m3 (netto) 

(odpowiedź email z dnia 30 marca 2016 r. na zapytanie Zamawiającego).  

Załączona do odwołania wycena studni kanalizacyjnej i wpustu deszczowego – email 

firmy Joker J. J. z dnia 14 kwietnia 2016 r. zawiera wykaz elementów, który nie potwierdza 

ujęcia w ofercie wszystkich wymaganych elementów, tj. brakuje elementu dennego z kinetą i 

fabrycznie wbetonowanymi kroćcami połączeniowymi z uszczelką oraz w przypadku wpustu 

deszczowego – prefabrykowanego osadnika o głębokości 0,5 m i kosza ze stali ocynkowanej 

i wysokości 0,59m.  

Odwołujący  poza  nieodpłatną  utylizacją  gruzu  betonowego  nie  wykazał  żadnych 

innych oszczędnych metod wykonania przedmiotu zamówienia. 

Odwołujący nie ujął w cenie oferty pełnego kosztu dostawy piasku od firmy Jastimpex 

(email  Jastimpex  z  dnia  22  kwietnia  2016  r.).  Z  załączonej  oferty  ww.  firmy  nie  wynika,  

ż

e przedstawiona cena za tonę piasku obejmuje również transport do miejsca inwestycji. 

Odwołujący  zaprzeczył  w  odwołaniu  konieczności  uwzględnienia  współczynnika 

zwiększającego zużycie chudego betonu – B7,5 przy wykonaniu podbudowy betonowej (poz. 

26,  31,  32)  z  uwagi  na  zagęszczenie  =  1,1.  Nie  wykazał  jednak,  że  powołane  przez 

Zamawiającego  nakłady  wg  KNR  nie  mają  w  tym  przypadku  zastosowania  (całkowita  ilość 

materiału  wynosi  132m

,  Odwołujący  skalkulował  -  120,2m

).  Tym  samym  należy  przyjąć,  

ż

e oferta została zaniżona w tym zakresie o koszt 1 475,00zł netto. Ponadto, Odwołujący nie 

uwzględnił  konieczności  przywozu  partiami  betonu  B15  na  ławę  i  w  tym  zakresie  nie 

skalkulował  w  ofercie  kosztów  -  łącznie  2  506,35  zł.  Odwołujący  nie  uwzględnił  także 

niepełnych  transportów  podsypki  cementowo-piaskowej  1:4,  której  ilość  wynosi  27  m

,  co 

stanowi 2,25 kursów - wg dołączonej oferty, koszt ten jest równy 315,00zł netto. 

W kalkulacji  nakładów  robocizny  Odwołujący  przyjął  czas  1  miesiąca  na  wykonanie 

zamówienia,  tj.  25  dni  roboczych,  przy  obsadzie  6  pracowników,  co  stanowi  1200  r-g.  Jak 

wykazał  Zamawiający,  wg  kosztorysu  inwestorskiego  (KNR),  nakłady  robocizny  wynoszą 

2579  r-g.  Odwołujący  nie  przedstawił  żadnej  metody  wykonania  zamówienia,  która 

umożliwiłaby obniżenie ilości r-g o ok. 115%.  

Zamawiający, przyjmując o 30% wyższą od przeciętnej wydajność pracy robotników 

oraz niższe o 30% koszty pośrednie od średnich w województwie zachodniopomorskim, jak 

również  minimalne  ceny  transportu  i  sprzętu  za  IV  kwartał  2015  r.  wg  Sekocenbudu  oraz 

uwzględniając  wartość  materiałów  wg  cen  podanych  przez  Odwołującego  i  uzyskanych 

przez  Zamawiającego  od  wskazanych  dostawców  i  konieczną  ilość  materiałów,  zgodną  

z nakładami KNR, obliczył, że niedoszacowanie oferty Odwołującego wynosi ok. 37 272,70 zł 

(brutto). Przyjmując nawet wykorzystanie rezerwy w kwocie 5 000,00 zł Odwołujący poniesie 

stratę ponad 30 tys zł.  

W  kalkulacji  ceny  oferty  Odwołujący  w  ogóle  nie  przedstawił  m.in.  kosztów 

wynagrodzenia kierownika budowy, kierownika robót z branży sanitarnej, kosztów zaplecza 

swojego  biura,  kosztów  wymaganych  przez  STWiOR  badań  laboratoryjnych,  kosztów 

opracowania i wdrożenia projektu tymczasowej organizacji ruchu, a także takich kosztów jak 

BHP,  elektronarzędzia  i  konieczne  do  ich  pracy  materiały,  tarcze  ścierne  itp.,  ubrania 

i  obuwie  robocze,  przewoźna  toaleta,  woda  do  picia  itd.,  które  powinny  być  uwzględnione  

w cenie oferty.  

Izba  nie  uwzględniła  wniosku  Odwołującego  o  przeprowadzenie  dowodu  z  opinii 

biegłego z dziedziny budownictwa i kosztorysowania na okoliczność analizy kalkulacji oferty 

Odwołującego  pod  kątem  zarzutu  rażąco  niskiej  ceny,  ze  szczególnym  uwzględnieniem 

uwarunkowań  rynku  lokalnego,  tj.  ofert  dostawców,  z  którymi  współpracuje  Odwołujący 

(Infrabet Zakład Betoniarski K. G. w Chodzieży, Bud-System K. spółka jawna w Krajence, TB 

Beton  sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Poznaniu,  Lafarge)  oraz  oszczędnych  metod  wykonania 

przedmiotu zamówienia. W ocenie Izby, zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwala na 

rozpoznanie odwołania.  Zostały  złożone oferty dostawców, cenniki, wskazano ceny średnie 

w województwie zachodniopomorskim. W ocenie Izby, uwzględnienie wniosku prowadziłoby 

do  nieuzasadnionej  przewlekłości  postępowania.  Ponadto,  dowód  z  opinii  biegłego  ten  nie 

może zastępować kompletnych i przekonujących wyjaśnień, które wykonawca ma obowiązek 

złożyć 

Zamawiającemu 

w 

toku 

postępowania  

o udzielenie zamówienia, na wezwania w trybie art. 90 ust. 1 Pzp.  

W ustalonym stanie faktycznym Izba zważyła, co następuje. 

Zarzut  naruszenia  art.  89  ust.  1  pkt  4  w  zw.  z  art  90  ust.  3  Pzp  poprzez  odrzucenie  oferty 

Odwołującego, pomimo złożenia przez Odwołującego wyjaśnień oraz dowodów dotyczących 

złożonej oferty, uwzględniających wszystkie elementy zamówienia. 

Na  podstawie  art.  89  ust  1  pkt  4  w  zw.  z  art.  90  ust.  3  Pzp,  zamawiający  odrzuca 

ofertę,  która  zawiera  rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia,  przy  czym 

złożone przez wykonawcę wyjaśnienia prowadzą do oceny, że zaoferowana cena jest rażąco 

niska  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia.  Powołując  się  na  powyższe  okoliczności 

zamawiający  musi  wykazać,  że  dokonana  przez  niego  ocena  wyjaśnień  ma  obiektywne 

uzasadnienie faktyczne. 

Złożone  przez  Odwołującego  w  tym  postępowaniu  wyjaśnienia  oraz  załączone 

dowody  nie  dają  podstaw  do  przyjęcia,  że  zaoferowana  cena  uwzględnia  wszystkie  koszty 

realizacji  zamówienia,  a  tym  samym  pozwala  na  wykonanie  przez  Odwołującego 

zamówienia, zgodnie z wymaganiami SIWZ, w sposób należyty. 

Wyjaśnienia  złożone  przez  Odwołującego  mają  charakter  bardzo  ogólny, 

przedstawiona  kalkulacja  odnosi  się  do  „głównych”  czynników  cenotwórczych,  jednak  nie 

obejmuje  części  istotnych  elementów  kosztowych.  Wyjaśnienia  z  dnia  29  marca  2016  r. 

zostały  w  części  skorygowane  przez  Odwołującego  na  rozprawie  (np.  co  do  kosztów 

robocizny,  w  tym  udziału  właściciela  firmy  Odwołującego  w  realizacji  zadania),  co  dowodzi, 

ż

e  pierwotne  wyjaśnienia  Odwołującego  są  nie  w  pełni  wiarygodne  i  realistyczne. 

Potwierdzają  to  również  oferty  załączone  do  wyjaśnień,  w  których  Odwołujący  przedstawił 

korzystne  ceny,  jednak,  z  treści  tych  ofert  nie  wynika,  aby  zostały  uwzględnione  koszty 

wymaganych  materiałów  (np.  podsypka  cementowo-piaskowa  c-p  1:4)  lub  transport  tych 

materiałów do miejsca inwestycji. Przedstawiona przez Odwołującego oferta firmy Joker J. J. 

z dnia 26.03.2016 r. oraz e-mail z 14 kwietnia 2016 r. nie zawiera informacji, iż zaoferowany 

Odwołującemu  komplet  studni  obejmuje  wszystkie  wymagane  elementy  do  budowy  studni 

rewizyjnej.  

Odwołujący  twierdząc,  że  norma  zakładana  przez  KNR  2580  r-g  nie  jest  adekwatna 

do  realizacji  przedmiotowego  zamówienia,  nie  przedstawił  żadnej  argumentacji  lub  dowodu 

w tym zakresie. Ponadto, skoro Odwołujący koszt robocizny operatorów I kierowców wykazał 

w  kosztach  siły  roboczej  desygnowanej  do  realizacji  przedmiotu  zamówienia,  gdyż  funkcje 

operatorów i kierowców wykonywać będą ci sami pracownicy, to wpłynie  to niewątpliwie na 

czas realizacji zamówienia (ilość czystej robocizny) i koszty z tego wynikające.  

Odwołujący  przyznał,  że  przedstawiona  w  wyjaśnieniach  kalkulacja  nie  uwzględnia 

kosztów  pośrednich,  jednak  zostaną  sfinansowane  z  kwoty  5.000  zł  netto  zarezerwowanej 

dodatkowo  na  wszelkie  nieprzewidziane  w  kalkulacji  koszty.  Jednak  koszty  te  nie  stanowią 

kosztów nieprzewidywalnych, a wobec tego powinny być uwzględnione w cenie oferty. 

Zamawiający  przedstawił  oferty  od  tego  samego  dostawcy,  z  których  wynikają  inne 

koszty  niż  przyjęte  przez  Odwołującego  do  kalkulacji  ceny  oferty.  Przyjęta  przez 

Zamawiającego  cena  jednostkowa  podsypki  c-p  1:4  w  kwocie  239zł/m

  wynika  z  oferty 

uzyskanej  przez  Zamawiającego  od  firmy  Infrabet  Zakład  Betoniarski  K.  G.  

z Chodzieży.  

Biorąc  pod  uwagę  powyższe  należy  stwierdzić,  że  Zamawiający  dokonał 

szczegółowej  analizy  wyjaśnień  złożonych  przez  Odwołującego.  Ocena  wyjaśnień  nie 

została  oparta  jedynie  na  różnicy  ceny  oferty  w  stosunku  do  wartości  przedmiotu 

zamówienia.  Zamawiający  przyjął  dla  porównania,  w  sposób  korzystny  dla  wykonawcy  -  

o  30%

wyższą  od  przeciętnej  wydajność  pracy  robotników  oraz  niższe  o  30%  koszty 

pośrednie  od  średnich  w  województwie  zachodniopomorskim,  jak  i  minimalne  ceny 

transportu  i  sprzętu  za  IV  kwartał  2015  r.  wg  Sekocenbudu,  uwzględniając  wartość 

materiałów  wg  cen  podanych  przez  Odwołującego  i  uzyskanych  przez  Zamawiającego  od 

wskazanych dostawców i konieczną ilość materiałów, zgodną z nakładami KNR. Porównanie 

ceny oferty Odwołującego z tymi minimalnymi kosztami wskazuje na niedoszacowanie oferty 

Odwołującego  wynosi  o  ok.  30  000  zł,  uwzględniając  5  tys.  (netto)  rezerwy  na  koszty 

nieprzewidziane.  Zauważyć  przy  tym  należy,  że  oprócz  bezpłatnego  odbioru  odpadów 

betonowych  i  ich  utylizacji  Odwołujący  nie  przedstawił  żadnych  szczególnych  okoliczności,  

w  tym  technologii,  metod  wykonywania  zamówienia,  które  umożliwiałyby  tak  znaczne 

obniżenie  kosztów.  Wobec  powyższego,  zarzut  nieuzasadnionego  odrzucenia  oferty 

Odwołującego  na  podstawie  art.  89  ust.  1  pkt  4  w  zw.  z  art.  90  ust.  3  Pzp  Izba  uznała  za 

niezasadny. 

Zarzut  naruszenia  art.  90  ust.  1  Pzp,  poprzez  zaniechanie  ponownego  wezwania 

Odwołującego  do  udzielenia  wyjaśnień  dotyczących  elementów  oferty,  mających  wpływ  na 

wysokość zaoferowanej ceny.  

Zgodnie  z  art.  90  ust.  1  Pzp,  w  określonych  w  tym  przepisie  okolicznościach 

zamawiający  ma  obowiązek  wezwania  wykonawcy  do  złożenia  wyjaśnień,  dotyczących 

elementów  oferty  mających  wpływ  na  wysokość  zaoferowanej  ceny.  Na  wykonawcy 

spoczywa  ciężar  dowodu,  ze  zaoferowana  cena  nie  jest  ceną  rażąco  niską.  Co  do  zasady, 

wyjaśnienia  powinny  obejmować  informacje  i  dowody  pozwalające  na  dokonanie  oceny 

przez  zamawiającego  badanej  ceny.  Nie  można  wykluczyć  jednak  sytuacji,  gdy  złożone 

wyjaśnienia,  a  zatem  zawarte  w  wyjaśnieniach  informacje  nie  są  jasne,  oczywiste 

i  wymagają  dalszego  doprecyzowania  lub  wyjaśnienia.  Wówczas  zamawiający  powinien 

umożliwić wykonawcy dalsze wyjaśnienie powstałych wątpliwości. W tym zakresie wezwanie 

do  wyjaśnień  powinno  być  ponowione,  gdyż  odrzucając  ofertę  zamawiający  musi  mieć 

pewność,  że  nie  jest  możliwe  zrealizowanie  zamówienia  za  zaoferowaną  cenę.  Wyłącznie 

wątpliwości  zamawiającego  powstałe  po  złożeniu  przez  wykonawcę  wyjaśnień  oraz 

dowodów  na  ich  poparcie,  uzasadniają  dalsze  wyjaśnienia.  Nie  oznacza  to  jednak,  

ż

e zamawiający ma obowiązek prowadzić wyjaśnienia dotyczące elementów oferty mających 

wpływ  na  wysokość  ceny  wieloetapowo  w  sytuacji,  gdy  wyjaśnienia  zawierają  istotne  braki  

w  zakresie  uwzględnienia  wszystkich  elementów  kosztów  realizacji  zamówienia  lub  gdy  

z informacji uzyskanych przez zamawiającego wynika, że przyjęte przez wykonawcę koszty 

(ceny jednostkowe) nie znajdują odzwierciedlenia na rynku. Uzupełnianie i korygowanie tych 

kosztów  w  ramach  „wieloetapowych”  wyjaśnień  naruszałoby  zasadę  uczciwej  konkurencji 

i  równego  traktowania  wykonawców.  Zważyć  należy,  że  w  przedmiotowym  postępowaniu 

Odwołujący  nie  przedstawił  dowodów,  które  przeczyłyby  ocenie  dokonanej  przez 

Zamawiającego.  Odwołujący  nie  wskazał  również  jakie  wątpliwości  powinny  podlegać 

dalszemu wyjaśnieniu. 

Niewątpliwie cena oferty Odwołującego jest najniższą spośród wszystkich złożonych 

ofert. Skoro oferty konkurencyjne są odzwierciedleniem cen rynkowych odnoszących się do 

przedmiotu zamówienia, to wykazanie, że cena niższa od średniej ceny złożonych ofert, jest 

realna,  wymaga  wykazania  przez  wykonawcę,  że  uwzględniając  wszystkie  elementy 

realizacji zamówienia i koszty z tym związane, jest on w stanie obniżyć cenę do określonego 

poziomu, poniżej średniej ceny rynkowej.  Na marginesie tylko należy wskazać, że podobny 

charakter  oraz  czasokres  realizacji  zamówienia  wykonanego  przez  Odwołującego  na  rzecz 

Miasta  i  Gminy  Człopa  nie  stanowi  dowodu  na  okoliczność,  że  oferta  złożona  przez 

Odwołującego  w  niniejszym  postępowaniu  została  skalkulowana  w  sposób  zapewniający  

prawidłową realizację zamówienia. 

Biorąc  pod  uwagę  stan  rzeczy  ustalony  w  toku  postępowania,  Izba  orzekła,  jak  na 

wstępie, na podstawie art. 192 ust. 1 Pzp. 

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy 

Pzp,  oraz  §  3  pkt  1  i  §  5  ust.  3  pkt  1  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  

15  marca  2010  roku  w  sprawie  wysokości  i  sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz 

rodzajów  kosztów  w  postępowaniu  odwoławczym  i  sposobu  ich  rozliczania  (Dz.  U.  Nr  41, 

poz. 238). 

…………………………………….