KIO 598/16 WYROK dnia 5 maja 2016 r.

Sygn. akt:  

KIO 598/16 

WYROK 

z dnia 5 maja 2016 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:      Marek Szafraniec 

Protokolant:             Łukasz Listkiewicz 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  4  maja  2016  r.  w  Warszawie  odwołania  wniesionego  

do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  19  kwietnia  2016  r.  przez  wykonawcę: 

Przedsiębiorstwo  Budowy  Dróg  „Drogopol  –  ZW”  sp.  z  o.o.  w  Katowicach  (40-301),  

ul.  Siemianowicka  52D  w  postępowaniu  prowadzonym  przez  zamawiającego:  Miejski 

Zarząd Ulic i Mostów w Katowicach (40-381), ul. Józefy Kantorówny 2A 

przy 

udziale 

wykonawcy: 

ZRD 

I 

TZ 

„ROMUS” 

J.M., 

M.R. 

sp. 

j.  

w  Katowicach  (40-389),  ul.  Roździeńska  27B  zgłaszającego  swoje  przystąpienie  

do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego 

orzeka: 

uwzględnia  odwołanie  i  nakazuje  zamawiającemu:  Miejskiemu  Zarządowi  Ulic  i 

Mostów 

w 

Katowicach 

unieważnienie 

czynności 

wyboru 

oferty 

najkorzystniejszej, 

a 

także 

czynności 

odrzucenia 

oferty 

złożonej  

przez Przedsiębiorstwo Budowy Dróg „Drogopol – ZW” sp. z o.o. w Katowicach, 

a następnie powtórzenie czynności badania i oceny ofert, 

kosztami  postępowania  obciąża  zamawiającego: 

Miejski  Zarząd  Ulic  i  Mostów  

w Katowicach i: 

2.1.   zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę 

10  000  zł  00  gr 

(słownie:  dziesięć  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  wykonawcę: 

Przedsiębiorstwo  Budowy  Dróg  „Drogopol  –  ZW”  sp.  z  o.o.  w  Katowicach 

tytułem wpisu od odwołania,

2.2.   zasądza  od  zamawiającego: 

Miejskiego  Zarządu  Ulic  i  Mostów  w  Katowicach  

na  rzecz  wykonawcy:

  Przedsiębiorstwa  Budowy  Dróg  „Drogopol  –  

ZW”  sp.  z  o.o.  w  Katowicach  kwotę  10  000  zł  00  gr  (słownie:  dziesięć  tysięcy 

złotych  zero  groszy)  stanowiącą  koszty  postępowania  odwoławczego  i  obejmującą 

wpis od odwołania. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  -  Prawo  zamówień 

publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 2164) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego 

doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  

do Sądu Okręgowego 

w Katowicach. 

Przewodniczący:      …………………………… 

Sygn. akt:  

KIO 598/16 

U z a s a d n i e n i e 

Postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  prowadzone  w  trybie  przetargu  nieograniczonego 

na realizację zadania: „Przebudowa skrzyżowania ul. Kołodzieja z ul. Bielską w Katowicach.” 

zostało  wszczęte  przez  Miejski  Zarząd  Ulic  i  Mostów  w  Katowicach,  zwany  dalej 

Zamawiającym.  Ustalona  przez  Zamawiającego  wartość  zamówienia,  zgodnie  z  informacją 

zawartą  w  doręczonym  przez  Zamawiającego  Prezesowi  Izby  piśmie  z  dnia  22  kwietnia  

2016  r.,  nie  przekraczała  kwot  określonych  w  przepisach  wydanych  na  podstawie  art.  11  

ust. 8 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r. 

poz.  2164),  zwanej  dalej  ustawą  Pzp.  Ogłoszenie  o  zamówieniu  zostało  zamieszone  

w Biuletynie Zamówień Publicznych (2015-63734) w dniu 21 marca 2016 r. 

W  dniu  19  kwietnia  2016  r.  odwołanie  wniósł  wykonawca:  Przedsiębiorstwo  Budowy  Dróg 

„Drogopol – ZW” sp. z o.o. w Katowicach, zwany dalej Odwołującym. 

Odwołanie  zostało  wniesione  wobec  czynności  odrzucenia  przez  Zamawiającego  oferty 

złożonej przez Odwołującego. Odwołujący zarzucał Zamawiającemu: 

1.  „naruszenie art. 90 ust. 1 i 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp przez nieprawidłową ocenę 

złożonych  przez  Odwołującego  wyjaśnień  i  bezpodstawne  odrzucenie  oferty 

Odwołującego, która nie spełnia kryterium rażąco niskiej ceny; 

2.  naruszenie  art.  7  ust.  1  Pzp  przez  niezapewnienie  zachowania  uczciwej  konkurencji  

w postępowaniu i równego traktowania wykonawców”. 

Zdaniem  Odwołującego  Zamawiający  „w  sposób  nieuprawniony  uznał,  że  wyjaśnienia 

złożone  w  dniu  8  kwietnia  2016  r.  przez  Zamawiającego  nie  wskazują  na  dysponowanie 

przez  Odwołującego  indywidualnymi  czynnikami,  które  wpływałyby  na  możliwość  obniżenia 

zaoferowanej ceny”. Uzasadniając to twierdzenie wskazał na okoliczności, które miały zostać 

przywołane  w  przedstawionych  Zamawiającemu  wyjaśnieniach,  a  które  potwierdzać  miały 

występowanie  wyjątkowo  sprzyjających  warunków  wykonywania  zamówienia  dostępnych  

dla  Odwołującego  właśnie,  tj.  lokalizację  bazy  i  wytwórni,  posiadanie  własnego  parku 

maszynowego  oraz  posiadanie  koncesji  na  obrót  paliwami.  W  odniesieniu  do  każdej  

z powołanych okoliczności Odwołujący przedstawił wyliczenia mające potwierdzać słuszność 

jego  twierdzeń.  Ponadto  stał  on  na  stanowisku,  że  w  kontekście  zarzucanego  mu 

nieprzedstawienia wyjaśnień odnoszących się do kosztów pracy, za wystarczające powinno 

zostać  uznane  złożone  przez  niego  oświadczenie,  że  wszyscy  jego  pracownicy  są 

zatrudnieni  na  umowę  o  pracę  i  otrzymują  wynagrodzenie  zgodne  z  aktualnie 

obowiązującymi przepisami, tj. nie niższe niże 1 850 złotych brutto w roku 2016. Przywołał tu 

również  wyraźnie  określone  stawki  roboczogodziny  dla  operatorów  maszyn,  które  zostały 

wprost wskazane w piśmie z dnia 8 kwietnia 2016 r. Wskazywał również odwołujący na trzy 

przedstawione  Zamawiającemu  oferty  na  realizację  poszczególnych  części  zamówienia, 

które  uzyskał  od  podmiotów  trzecich.  Jednocześnie  Odwołujący  twierdził,  że  Zamawiający 

przy  szacowaniu  wartości  przedmiotu  zamówienia  nie  uwzględnił  postępujących  spadków 

cen  na  asfalt  i  olej  opałowy.  Niezależnie  od  powyższego,  w  ocenie  Odwołującego, 

przedstawione  przez  niego  wyjaśnienia  w  swym  kształcie  odpowiadały  w  stopniu  swej 

szczegółowości na ogólnie postawione przez Zamawiającego wezwanie do ich złożenia. 

Uwzględniając  podniesione  zarzuty,  Odwołujący  wnosił  o  nakazanie  Zamawiającemu 

unieważnienia  czynności  wyboru  oferty  najkorzystniejszej  oraz  czynności  odrzucenia 

złożonej przez niego oferty, a następnie dokonania ponownego badania i oceny ofert. 

W dniu 25 kwietnia 2016 r. wykonawca: ZRD I TZ „ROMUS” J.M., M.R. sp. j. w Katowicach, 

zwany  dalej  Przystępującym,  doręczył  Prezesowi  Izby  zgłoszenie  przystąpienia  do 

postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego.  

Skład  orzekający  Izby  wykluczył  to,  aby  spełniona  została  którakolwiek  z  przesłanek 

odrzucenia odwołania ustanowionych w art. 189 ust. 2 ustawy Pzp. 

Po  przeprowadzeniu  rozprawy  z  udziałem  stron  oraz  uczestnika  postępowania 

odwoławczego,  na  podstawie  zebranego  materiału  dowodowego,  z  uwzględnieniem 

stanowisk stron oraz uczestnika postępowania odwoławczego, skład orzekający Izby ustalił i 

zważył, co następuje. 

W  pierwszej  kolejności  Izba  stwierdziła,  że  Odwołującemu,  w  świetle  przepisu  art.  179  

ust. 1 ustawy Pzp, przysługiwało prawo  wniesienia odwołania  w postępowaniu o udzielenie 

zamówienia prowadzonym przez Zamawiającego.  

Izba  postanowiła  zaliczyć  w  poczet  materiału  dowodowego  dokumenty  przekazane  

na wezwanie Prezesa Izby przez Zamawiającego i poświadczone za zgodność z oryginałem. 

Izba  nie  mogła  uwzględnić,  jako  dowodów  w  sprawie,  dokumentów  przedstawionych  jej 

przez  Zamawiającego  wraz  z  pismem  z  dnia  2  maja  2016  r.,  albowiem  dokumenty  te  

nie zostały, zgodnie z § 24 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 marca 

2010 r. w sprawie regulaminu postępowania przy rozpoznawaniu odwołań (Dz. U. z 2014 r. 

poz.  964),  doręczone  przed  zamknięciem  rozprawy  w  odpisach  tak  Odwołującemu,  

jak i Przystępującemu. Tymczasem przepis ten w sposób wyraźny zobowiązuje Strony oraz 

uczestników  postępowania  do  przedkładania  pism  w  toku  rozprawy  (zgodnie  z  §  3  tego 

rozporządzenia  przepisy  dotyczące  rozprawy  stosuje  się  odpowiednio  do  posiedzeń,  

w  których  dopuszcza  się  udział  stron,  świadków  lub  biegłych)  w  odpisach  dla  Stron  oraz 

uczestników  postępowania.  Izba,  jako  organ  powołany  do  rozpatrywania  odwołań, 

zobowiązana  jest  stać  na  straży  procedury,  a  przede  wszystkim  zapewnić  stronom  równe 

traktowanie. Wobec  niezapewnienia  przez  Zamawiającego  odpowiedniej  ilości  egzemplarzy 

powołanych  kopii  pism  zarówno  Odwołujący,  jak  i  Przystępujący,  pozbawieni  zostaliby 

możliwości zapoznania się z ich treścią oraz możliwości ustosunkowania się do ich zapisów, 

a tym samym ograniczone zostałoby ich prawo do obrony własnego stanowiska. 

Mając  na  celu  ocenę  zasadności  zarzutów  podnoszonych  w  odwołaniu  Izba  ustaliła,  

ż

e  zgodnie  pkt  13  Specyfikacji  Istotnych  Warunków  Zamówienia  (SIWZ)  wykonawcy 

składający  Zamawiającemu  ofertę  byli  zobowiązani  sporządzić  kosztorys  ofertowy 

uwzględniający  wszystkie  elementy  i  roboty  wyszczególnione  w  przedmiarach,  a  cena 

ofertowa musiała wynikać wprost z tego kosztorysu. 

Zgodnie z pkt 2.2 i 2.3 protokołu postępowania o udzielenie zamówienia wartość zamówienia 

została  ustalona  w  dniu  21  marca  2016  r.  na  kwotę  1 930 095,25  zł,  w  tym  wartość 

przewidywanych zamówień uzupełniających została ustalona na kwotę 430 604,02 zł. 

Termin składania ofert, zgodnie z pkt 7.2 protokołu postępowania o udzielenie zamówienia, 

upłynął w dniu 5 kwietnia 2016 r. o godz. 9:55. Przed jego upływem Zamawiającemu zostało 

złożone  sześć  ofert,  w  których,  zgodnie  z  pkt  9  protokołu  postępowania  o  udzielenie 

zamówienia,  zaoferowano  odpowiednio  następujące  ceny:  1 821 100,73  zł  (Strabag 

Infrastruktura  Południe  sp.  z  o.o.),  1 643 173,95  zł  (Skanska  S.A.),  1 309 060,02  zł 

(Przystępujący),  1 226 227,63  zł  (Odwołujący),  1 581 323,29  zł  (Bitum  sp.  z  o.o.)  oraz 

1 853 740,22 zł (Eurovia Polska S.A.). 

Pismem  z  dnia  5  kwietnia  2016  r.  Zamawiający,  odwołując  się  do  przepisu  art.  90  

ust. 1 ustawy Pzp, wezwał Odwołującego do złożenia „wyjaśnień, w tym złożenia dowodów, 

dotyczących elementów oferty” mających wpływ na zaoferowaną przez Odwołującego cenę, 

„a  w  szczególności  kalkulacje  przedstawiającą  m.in.  koszty  pracy,  których  wartość  przyjęta 

do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia”. 

Odwołujący  przedstawione  Zamawiającemu  wyjaśniania  zawarł  w  piśmie  z  dnia  8  kwietnia 

2016  r.,  wraz  z  którym  przedstawił  cennik  paliw  Lotos  wraz  z  fakturami  potwierdzającymi 

zakup paliwa, faktury potwierdzające zakup asfaltu, tabelaryczne zestawienie kosztów użycia 

własnych  maszyn  w  stosunku  do  ewentualnego  kosztu  wynajmu  wraz  z  zestawieniem 

posiadanych  przez  niego  środków  trwałych  oraz  ofertami  najmu  sprzętu,  oświadczenie 

mające  potwierdzać  stan  zatrudnienia  w  spółce  oraz  miejsce  zamieszkania  każdego  

z pracowników, a także trzy oferty cenowe jego dostawców i podwykonawców. 

Zamawiający pismem z dnia 14 kwietnia 2016 r. poinformował wykonawców m.in. o uznaniu 

za  najkorzystniejszą  oferty  złożonej  przez  Przystępującego,  a  także  o  odrzuceniu  oferty 

złożonej  przez  Odwołującego.  Uzasadniając  tę  ostatnią  decyzję  Zamawiający  podkreślił,  

ż

e  cena  zaoferowana  przez  Odwołującego  była  o  ponad  30%  niższa  od  wartości 

zamówienia,  co  sprawiało,  że  wezwanie  tego  Wykonawcy  do  złożenia  wyjaśnień  

było uzasadnione. W ocenie Zamawiającego wyjaśnienia przestawione przez Odwołującego 

nie  wskazują  na  indywidualne  czynniki,  które  nie  byłyby  dostępne  innym  wykonawcom,  

a zawarta w nich argumentacja, wobec braku jakiegokolwiek odniesienia do konkurencyjnych 

w  tym  postępowaniu  ofert,  była  dla  Zamawiającego  nieprzekonywująca.  Zamawiający 

stwierdził  również,  że  nie  zostało  wykazane  przez  Odwołującego  w  jakim  stopniu  wpłynęły  

na  obniżenie  ceny  posiadana  przez  niego  koncesja  na  obrót  paliwami  i  uzyskiwane  dzięki 

niej  upusty,  a  także  rezygnacja  z  marży  na  stałych  podwykonawcach.  Podkreślał  również,  

ż

e  nie  przedstawiono  mu  kalkulacji  kosztów  pracy  –  zaznaczał  przy  tym,  że  oczekiwał  on  

od  Odwołującego  wykazania  konkretnej  okoliczności  „tj.  że  przyjął  poziom  kosztów  pracy  

nie niższy od minimalnego wynagrodzenia za pracę”. 

Wobec powołanych czynności Zamawiającego Odwołujący wniósł odwołanie. 

Izba,  kierując  się  przepisem  art.  192  ust.  7  ustawy  Pzp,  odwołanie  wniesione  

przez Odwołującego rozpoznała w granicach zarzutów w nim zawartych i popieranych w toku 

postępowania odwoławczego. 

Skład  orzekający  Izby,  uwzględniając  zgromadzony  w  sprawie  materiał  dowodowy  oraz 

zakres  zarzutów  podniesionych  w  odwołaniu  i  podlegających  kognicji  Izby,  doszedł  

do przekonania, że sformułowane przez Odwołującego zarzuty znajdują oparcie w ustalonym 

stanie faktycznym i prawnym, a tym samym rozpoznawane odwołanie, jako takie, zasługuje 

na uwzględnienie. 

Skoro  Izba  może  orzekać  tylko  w  granicach  zarzutów  zawartych  w  odwołaniu,  

nie  jest  dopuszczalne,  aby  Odwołujący  rozszerzał  te  granice  już  po  wniesieniu  odwołania,  

a  podejmowanie  przez  niego  takich  prób  nie  może  zostać  uznane  za  działanie  mogące 

skutecznie  wpływać  na  kognicję  Izby.  Pamiętać  przy  tym  należy,  iż  tak  samo  odwołanie,  

jak  i  poszczególne  zarzuty  w  nim  zawarte,  formułowane  są  w  konkretnym,  zaistniałym  

w  danej  sprawie,  stanie  faktycznym  i  prawnym.  Stąd  też  oczywistym  jest  to,  że  zarzuty 

podnoszone  przez  Odwołującego  konstruowane  są  wobec  konkretnych  czynności 

podejmowanych  przez  Zamawiającego  –  odnoszą  się  one  do  tych  czynności,  jako  takich,  

w  jaki  sposób  zostały  one  Odwołującemu  przez  Zamawiającego  zakomunikowane.  Można 

zatem  przyjąć,  iż  to  treść konkretnych  rozstrzygnięć  podejmowanych  przez  Zamawiającego 

jest główną determinantą kształtującą treść zarzutu. To do treści komunikatu Zamawiającego 

i przesłanek, jakie uznał on  za decydujące o podjęciu konkretnej decyzji, w głównej mierze 

odnosić  się  musi  Odwołujący  w  swym  odwołaniu  i  zawartych  w  nim  zarzutach.  

To  z  kolei  powoduje,  że  nie  można  od  niego  oczekiwać,  aby  na  etapie  konstruowania 

zarzutów  uwzględniał  okoliczności,  których  Zamawiający  nie  przywołał  w  informacji  

o  podjętych  przez  siebie  czynnościach,  a  które  de  facto  uznał  za  rozstrzygające  

przy podejmowaniu tych czynności.  

Skoro Odwołujący nie jest uprawniony do stawiania nowych zarzutów (czy też rozszerzania 

zakresu  zarzutów  już  sformułowanych)  już  po  upływie  terminu  na  wniesienie  odwołania,  

to  także  Zamawiający,  wobec  faktu,  iż  odwołanie  wnoszone  jest  wobec  konkretnych  jego 

czynności,  nie  jest  władny  w  toku  postępowania  odwoławczego  przed  Izbą  wskazywać  

na nowe okoliczności, które przemawiać miałyby za słusznością podjętej przez niego decyzji. 

Pamiętać  bowiem  należy,  iż  zgodnie  z  art.  180  ust.  1  ustawy  Pzp  odwołanie  wnoszone  

jest  wobec  czynności  Zamawiającego  podjętej  w  toku  postępowania  o  udzielenie 

zamówienia  –  podjętej,  a  zatem  konkretnej,  dokonanej  i  odpowiednio  uzasadnionej 

czynności.  I  to  do  tejże  właśnie  czynności,  i  zakomunikowanych  wykonawcy  motywów  jej 

podjęcia  Izba  odnosi  zarzuty  zawarte  w  odwołaniu  i  w  jej  kontekście  bada  zasadność  

tych zarzutów. 

Kierując  się  tak  zakrojonym  poglądem,  Izba  rozstrzygając  o  zasadności  zarzutów 

postawionych  w  odwołaniu,  rozpoznawała  je  jedynie  w  granicach  okoliczności  faktycznych 

zakrojonych w odwołaniu i popieranych w toku postępowania odwoławczego. 

Zgodnie  z  art.  90  ust.  1 ustawy  Pzp  jeżeli  cena  oferty  wydaje  się  rażąco  niska  w  stosunku  

do przedmiotu zamówienia i budzi wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania 

przedmiotu  zamówienia  zgodnie  z  wymaganiami  określonymi  przez  zamawiającego  lub 

wynikającymi  z  odrębnych  przepisów,  w  szczególności  jest  niższa  o  30%  od  wartości 

zamówienia lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca 

się  o  udzielenie  wyjaśnień,  w  tym  złożenie  dowodów,  dotyczących  elementów  oferty 

mających  wpływ  na  wysokość  ceny,  w  szczególności  w  zakresie:  (1)  oszczędności  metody 

wykonania  zamówienia,  wybranych  rozwiązań  technicznych,  wyjątkowo  sprzyjających 

warunków  wykonywania  zamówienia  dostępnych  dla  wykonawcy,  oryginalności  projektu 

wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa 

od  minimalnego  wynagrodzenia  za  pracę  ustalonego  na  podstawie  art.  2  ust.  3-5  ustawy  

z  dnia  10  października  2002  r.  o  minimalnym  wynagrodzeniu  za  pracę  (Dz.  U.  Nr  200,  

poz.  1679,  z  2004  r.  Nr  240,  poz.  2407  oraz  z  2005  r.  Nr  157,  poz.  1314);  (2)  pomocy 

publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów. Przepis art. 90 ust. 2 Pzp stanowi, 

ż

e  obowiązek  wykazania,  że  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny,  spoczywa  

na  wykonawcy,  zgodnie  zaś  z  art.  90  ust.  3  ustawy  Pzp  Zamawiający  odrzuca  ofertę 

wykonawcy,  który  nie  złożył  wyjaśnień  lub  jeżeli  dokonana  ocena  wyjaśnień  

wraz  z  dostarczonymi  dowodami  potwierdza,  że  oferta  zawiera  rażąco  niską  cenę  

w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia.  Tym  samym  to  wykonawca,  będąc  do  tego 

wezwanym 

przez 

Zamawiającego, 

jest 

obowiązany 

wykazać 

Zamawiającemu,  

w  tym  poprzez  złożenie  odpowiednich  dowodów,  że  zaoferowana  przez  niego  cena  

nie jest rażąco niska. Izba podziela przy tym stanowisko wyrażone w sprawie KIO 1410/15, 

zgodnie  z  którym:  „przywołany  przepis  ustawy  P.z.p.  (art.  90  ust.  1)  w  brzmieniu 

obowiązującym  dla  niniejszego  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego,  

tj. w brzmieniu obowiązującym od dnia 19 października 2014 r., pozwala na przyjęcie tezy, 

ż

e dowody składane przez wykonawców na wezwanie zamawiającego mogą mieć różnoraki 

charakter. Art. 90 ust. 1 ustawy P.z.p. w nowym brzmieniu stanowi bowiem, że zamawiający 

zwraca  się  do  konkretnego  wykonawcy,  w  określonych  w  tym  przepisie  warunkach,  

o udzielenie wyjaśnień, w tym o złożenie dowodów dotyczących elementów mających wpływ 

na  wysokość  ceny.  Powyższą  regulację  należy  interpretować  łącznie  z  dyspozycją  art.  90 

ust.  2  ustawy  P.z.p.,  który  to  przepis  wprost  wskazuje  na  obowiązek  wykazania  

przez  wykonawcę,  że  jego  oferta  nie  zawiera  rażąco  niskiej  ceny.  Tak  więc,  w  świetle 

wskazanych regulacji prawnych, to wykonawca wszelkimi niezbędnymi środkami dostępnymi 

w  danej  sprawie  i  uzasadnionymi  w  konkretnym  stanie  faktycznym,  powinien  wykazać 

zamawiającemu,  że  jego  cena  nie  jest  rażąco  niska,  pomimo  wypełnienia  się  określonych 

ustawowych przesłanek podejrzenia rażąco niskiej ceny w jego ofercie. Przywołane przepisy 

nie  określają  nawet  przykładowego  katalogu  dowodów,  które  wykonawca  zobowiązany  jest 

złożyć  zamawiającemu  w  celu  uzasadnienia  racjonalności  i  rynkowej  wyceny  swojej  oferty. 

Każdy  więc  dowód  adekwatny  do  konkretnej  sytuacji  może  być  przedstawiony  

przez  wykonawcę  zamawiającemu,  a  następnie  podlega  on  ocenie  przez  samego 

zamawiającego.  W  niektórych  sytuacjach  -  zwłaszcza  biorąc  pod  uwagę  charakter 

przedmiotu zamówienia - dowody, które można określić jako "zewnętrzne" mogą okazać się 

niezbędne.  Powyższe,  w  ocenie  Izby,  będzie  mogło  mieć  zastosowanie,  jeżeli  mamy  

do  czynienia  z  przedmiotem  zamówienia,  gdzie  jego  zasadnicza  część  (zakres)  muszą 

zostać  zakupione  przez  wykonawcę  zamówienia  od  innych  podmiotów  (zakup  określonych 

materiałów,  produktów  czy  też  wykonanie  określonych  usług  poza  przedsiębiorstwem 

wykonawcy).  W  takiej  sytuacji,  jeżeli  wykonawca  dokonuje  wskazanych  zakupów  

po 

zaniżonych, 

nierynkowych 

cenach, 

powinien 

przedstawić 

zamawiającemu  

wraz  z  udzielanymi  wyjaśnieniami  właściwe  "zewnętrzne"  dowodowy  pochodzące  

od  podmiotów,  od  których  dokonuje  wskazanego  zakupu  na  określonych  zasadach,  

po  zaniżonych  cenach  (np.  specjalne  oferty  zakupowe,  upusty  itp.),  pozwalających  mu 

obiektywnie  na  taki  zakup.  W  niektórych  przypadkach  natomiast,  jeżeli  przedmiot 

zamówienia nie wymaga szczególnych, zakupów czy też dokonywania zleceń wykonywania 

określonych prac podwykonawcom, wyjaśnienia uzasadnione dowodowo mogą sprowadzać 

się  do  przedstawienia  przez  wykonawcę  właściwych  własnych  i  szczegółowych  kalkulacji 

kosztów,  związanych  z  wytworzeniem  określonych  przez  wykonawcę  określonych 

produktów.”

Istotnym  w  rozpoznawanej  sprawie  jest  to,  że  Zamawiający  w  treści  wezwania  wskazał  

na  jego  podstawę  prawną,  tj.  na  przepis  art.  90  ustawy  Pzp,  oraz  ogólnie  przytoczył  jego 

fragment  wskazując,  że  wymaga  złożenia  mu  „wyjaśnień,  w  tym  złożenia  dowodów, 

dotyczących elementów oferty” mających wpływ na zaoferowaną przez Odwołującego cenę, 

dopisując  przy  tym,  że  oczekuje  „w  szczególności  kalkulacje  przedstawiającą  m.in.  koszty 

pracy,  których  wartość  przyjęta  do  ustalenia  ceny  nie  może  być  niższa  od  minimalnego 

wynagrodzenia”.  Zestawiając  treść  tego  wezwania  z  uzasadnieniem  odrzucenia  oferty 

złożonej  przez  Odwołującego,  uzasadnionym  wydaje  się  przekonanie,  że  intencją 

Zamawiającego,  co  prawidłowo  odczytał  Odwołujący,  było  uzyskanie  zapewnienia,  

ż

e  Wykonawca  ten  w  sporządzonej  przez  siebie  kalkulacji  ceny  uwzględnił  koszty  pracy, 

których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie była niższa od minimalnego wynagrodzenia. 

W piśmie z dnia 14 kwietnia 2016 r. Zamawiający stwierdził bowiem wyraźnie, że oczekiwał 

od  Odwołującego  wykazania  i  udowodnienia  konkretnej  okoliczności  „tj.  że  przyjął  poziom 

kosztów pracy nie niższy od minimalnego wynagrodzenia za pracę”. 

W  ocenie  Izby,  wobec  takiej,  ogólnej  de  facto,  treści  wezwania  Zamawiającego, 

nieuzasadnionym  było  czynienie  Odwołującemu  zarzutu  z  tego,  że  złożone  przez  niego 

wyjaśnienia były zbyto ogólne w swej treści – nie można ich bowiem uznać, za nieadekwatne 

do postawionego pytania. Co przy tym istotne, Odwołujący, składając Zamawiającemu swoje 

wyjaśnienia,  nie  ograniczył  się  jedynie  do  nich,  ale  poparł  je  również  korespondującymi  

z nimi wyliczeniami, zapewnieniami lub dowodami zewnętrznymi. 

Co  do  kosztów  pracy  –  te  w  wezwaniu  z  dnia  5  kwietnia  2016  r.  jako  jedyne  przywołane 

zostały przez Zamawiającego wprost spośród wszystkich okoliczności, do których odnosi się 

przepis  art.  90  ust.  1  ustawy  Pzp  –  dostrzeżenia  wymagało  to,  że  w  pkt  2  na  stronie  

3  wyjaśnień  z  dnia  8  kwietnia  2016  r.  Odwołujący  wprost  oświadczył,  że  „zatrudnia 

pracowników  miejscowych  lub  z  miast  ościennych”  (okoliczność  dodatkowo  potwierdzona 

zaświadczeniem  z  działu  kadr  –  str.  29  wyjaśnień),  że  „wszyscy  pracownicy  zatrudnieni  są 

na  podstawie  umowy  o  pracę  zgodnie  z  przepisami  kodeksu  pracy”,  a  „wynagrodzenia 

wszystkich  (...)  przekraczają  wartość  minimalnego  wynagrodzenia  określonego  w  oparciu  

o  przepisów  ustawy  o  minimalnym  wynagrodzeniu”.  Nadto,  jak  to  podnosił  Odwołujący  

w odwołaniu na jego 7 stronie w przedstawionej na stronie 20 wyjaśnień tabeli zawierającej 

zestawienie  kosztów  użycia  własnych  maszyn  w  stosunku  do  ewentualnego  kosztu  ich 

najmu  wykazane  zostało,  że  w  przypadku  operatorów  poszczególnych  maszyn 

wynagrodzenie za roboczogodzinę „jest nie niższe niż kwota 14 zł brutto, a to z kolei wprost 

przesądza  o  tym,  że  wynagrodzenie  zatrudnionych  pracowników  przekracza  wartość 

minimalnego wynagrodzenia za pracę gwarantowanego ustawą”. 

Tak  przedstawione  wyjaśnienia  i  zawarte  w  nich  oświadczenia  odnoszące  się  

do  przewidzianych  przez  Odwołującego  kosztów  pracy,  w  kontekście  oświadczenia 

Zamawiającego zawartego w uzasadnieniu odrzucenia złożonej przez Odwołującego oferty, 

gdzie  Zamawiający,  jak to  już  wskazano  oczekiwał  od  Odwołującego  wykazania  konkretnej 

okoliczności „tj. że przyjął poziom kosztów pracy nie niższy od minimalnego wynagrodzenia 

za  pracę”,  powinny  zostać  uznane  za  wystarczające.  W  świetle  oświadczeń  złożonych  

przez  Odwołującego  jednoznacznym  wydawało  się  stwierdzenie,  że  każdy  z  pracowników 

Odwołującego  otrzymuje  wynagrodzenie  nie  niższe  niż  minimalne,  wypełniony  został  tym 

samym cel, dla którego Zamawiający wzywał Odwołującego do przedstawienia mu kalkulacji 

kosztów pracy – uzyskał on bowiem wyraźne zapewnienie, że wymagane przez niego stawki 

(wyższe  od  minimalnego  wynagrodzenia)  są  stosowane  wobec  wszystkich  pracowników 

Odwołującego. 

Ważnym  jest  również  to,  że  Odwołujący  nie  ograniczył  swych  wyjaśnień  jedynie  do  tego 

aspektu  kalkulacji  ceny  ofertowej,  o  który  Zamawiający  wyraźnie  pytał  (tj.  kosztów  pracy),  

ale  wskazał  w  nich  również  na  inne,  istotne  w  jego  ocenie  okoliczności  kształtujące 

zaoferowaną  przez  niego  cenę  –  wskazał  on  m.in.  na:  (1)  posiadanie  własnego  zaplecza 

technicznego i bazy przedsiębiorstwa w bliskiej odległości od miejsca wykonania przedmiotu, 

co  skutkować  miało  obniżeniem  kosztów  transportu  i  brakiem  konieczności  najmu  terenu  

na  bazę;  (2)  możliwość  składowania  materiałów  po  rozbiórce  oraz  ich  segregacji  i 

odzyskiwania  z  nich  materiałów  do  ponownego  wykorzystania  (sprzedaży  lub  na  potrzeby 

własnych  robót)  –  wskazał  przy  tym  zestawienie  wskazujące  na  posiadany  przez  siebie 

Program  Gospodarki  Odpadami  oraz  szereg  decyzji  (przywołanych  konkretnych  sygnatur 

wraz z dniem wydania) dotyczących pozwolenia na wytwarzanie odpadów z uwzględnieniem 

ich odzysku, zbierania i transportu, a także decyzję dotyczącą pozwolenia na wprowadzanie 

gazów  lub  pyłów  do  powietrza;  (3)  posiadanie  własnego  sprzętu  i  urządzeń  do  realizacji 

przedmiotu  zamówienia  (str.  21  i  n.  wyjaśnień  –  wyciąg  z  wykazu  środków  trwałych),  

co miało pozwolić zaoszczędzić na najmie tych urządzeń i maszyn (str. 20 i 26 i n. wyjaśnień 

– tabelaryczne  zestawienie kosztów użycia  własnych maszyn  w stosunku do ewentualnego 

kosztu  wynajmu  wraz  z  ofertami  najmu  sprzętu);  (4)  posiadanie  dwóch  wytwórni  mas 

bitumicznych  w  Katowicach  (a  więc  mieście,  w  którym  realizowany  miał  być  przedmiot 

zamówienia)  i  w  Piekarach  Śląskich;  (5)  posiadanie  własnej  wykwalifikowanej  kadry, 

pozwalającej  oszczędzać  dzięki  braku  konieczności  zlecania  robót  (6)  posiadanie  koncesji 

na obrót paliwami ciekłymi (na str.4 wyjaśnień wskazana została sygnatura i dzień wydania), 

mające  pozwalać  na  zakup  paliwa  bezpośrednio  z  rafinerii,  co  pozwalało  na  zyskaniu  

3-4% upustu od wartości rynkowej (str. 7 i n. wyjaśnień – cennik paliw Lotos wraz z fakturami 

potwierdzającymi  zakup  paliwa);  (7)  korzystanie  z  atrakcyjnych  rabatów  na  zakup 

materiałów, 

m.in. 

asfaltu 

do 

produkcji 

mieszanek 

mineralno-bitumicznych  

(str.  13  i  n.  wyjaśnień  –  faktury  potwierdzające  zakup  asfaltu);  (8)  posiadanie  stałych, 

wieloletnich 

i 

sprawdzonych 

podwykonawców, 

a 

nadto 

rezygnacja 

z 

marży  

na  podwykonawcach  (str.  30  i  n.  wyjaśnień  –  trzy  oferty  cenowe  jego  dostawców  i 

podwykonawców).  Na  koniec,  Odwołujący  zapewniał  też  Zamawiającego  o  uwzględnieniu  

w swej kalkulacji zysku w wysokości 2% od wartości kontraktu. 

Wyjaśnienia  o  takiej  treści  były  znane  Zamawiającemu  w  dniu  dokonania  przez  niego 

kwestionowanych  w  odwołaniu  czynności,  niemniej  jednak  uzasadniając  odrzucenie  oferty 

złożonej  przez  Odwołującego  nie  odniósł  się  on  w  sposób  wyraźny  do  przedstawionych  

mu  argumentów  (w  sposób  inny  niż  generalne  stwierdzenie,  że  Odwołujący  nie  porównał  

w  swych  wyjaśnieniach  powoływanych  przez  siebie  okoliczności  do  sytuacji  innych 

wykonawców  uczestniczących 

w  tym  postępowaniu  o  udzielenie  zamówienia),  

a  co  szczególnie  istotne  Zamawiający  nie  kwestionował  w  sposób  bezpośredni  wyliczeń  i 

dowodów przestawionych przez Odwołującego. 

W  tych  okolicznościach  sprawy,  w  kontekście  treści  uzasadnienia  czynności  odrzucenia 

złożonej  przez  Odwołującego  oferty,  a  także  braku  jakichkolwiek  dowodów,  które  mogłyby 

ś

wiadczyć  o  tym,  że  argumenty  i  dowody  przedstawione  przez  Odwołującego  należałoby 

uznać  za  niewiarygodne,  Izba  nie  znalazła  podstaw,  aby  przyjąć,  że  przedstawione  

przez  tego  wykonawcę  wyliczenia  i  dowody  nie  potwierdzały  tego,  że  zaoferowana  

przez  niego  cena  jest  realna.  W  szczególności  wobec  faktu,  że  cena  oferty  uznanej  

przez 

Zamawiającego 

za 

najkorzystniejszą 

przewyższała 

cenę 

zaoferowaną  

przez  Odwołującego  o  niewiele  ponad  osiemdziesiąt  tysięcy  złotych,  a  Odwołujący  

wraz  z  pismem  z  dnia  8  kwietnia  2016  r.  wskazał  na  szereg  okoliczności,  które  mogły 

oddziaływać na poziom zaoferowanej przez niego ceny. 

Kierując  się  tak  poczynionymi  ustaleniami  Izba  uznała,  że  wykazane  zostało  

przez Odwołującego naruszenie przez Zamawiającego przepisów przywołanych w odwołaniu 

–  w  świetle  zebranego  w  sprawie  materiału  dowodowego  decyzji  o  odrzuceniu  oferty 

złożonej przez Odwołującego nie można było uznać za zasadną. 

Biorąc  powyższe  pod  uwagę,  Izba,  działając  na  podstawie  art.  192  ust.  1  ustawy  Pzp, 

orzekła jak w sentencji. 

O  kosztach  postępowania  odwoławczego  orzeczono  na  podstawie  art.  192  ust.  9  

i  10  ustawy  Pzp,  stosownie  do  wyniku  postępowania,  oraz  w  oparciu  o  przepisy 

rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  r.  w  sprawie  wysokości  

i  sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  w  postępowaniu 

odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238). 

Przewodniczący:      ……………………………