Sygn. akt: KIO 757/16
WYROK
z dnia 24 maja 2016 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Izabela Kuciak
Protokolant: Krzysztof Wasilewski
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 maja 2016 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 6 maja 2016 r. przez
wykonawcę K.N.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usług "ZOMER" K.N.,
Skokowa Prusice w postępowaniu prowadzonym przez Zarząd Inwestycji Miejskich,
Wrocław
przy udziale wykonawcy
A.Z. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą
"ZACHARA" Przedsiębiorstwo Robót Budowlanych A.Z., Wrocław, zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn. akt: KIO 757/16 po stronie
zamawiającego
orzeka:
1. oddala odwołanie;
2. kosztami postępowania obciąża
K.N. prowadzącego działalność gospodarczą pod
firmą Zakład Usług "ZOMER" K.N., Skokowa, Prusice i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł
00 gr
(słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez
K.N. prowadzącego
działalność gospodarczą pod firmą Zakład Usług "ZOMER" K.N., Skokowa ul.
,Prusice tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od
K.N. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Zakład
Usług "ZOMER" K.N., Skokowa, Prusice na rzecz Zarządu Inwestycji Miejskich,
Wrocław kwotę 916 zł 04 gr (słownie: dziewięćset szesnaście złotych cztery
gorsze), stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu
dojazdu na posiedzenie Krajowej Izby Odwoławczej.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 907 z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego we Wrocławiu.
Przewodniczący: ………………………………
Sygn. akt: KIO 757/16
Uzasadnienie
Zamawiający prowadzi, w trybie przetargu nieograniczonego, postępowanie o
udzielenie zamówienia publicznego, którego przedmiotem jest „rozbudowa, przebudowa i
remont Szkoły Podstawowej nr 9 wraz z
infrastrukturą towarzyszącą przy ul. Nyskiej we
Wrocławiu, w podziale na zadania”. Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone w
Biuletynie Zamówień Publicznych w dniu 4 kwietnia 2016 r. pod numerem 34179-2016.
W przedmiotowym postępowaniu Odwołujący wniósł odwołanie wobec czynności
wykluczenia Odwołującego z postępowania i odrzucenia jego oferty, zarzucając
Zamawiającemu naruszenie przepisów art. 24 ust. 2 pkt 4, art. 24 ust. 4, art. 26 ust. 4, art. 45
ust. 4a, art. 89 ust. 1 pkt 5, art. 91 – 92, art. 91 ust. 1, art. 2 pkt 5, art. 146 ust. 1 ustawy Pzp.
Zdaniem Odwołującego, zaniechanie badania i brak oceny oferty Odwołującego skutkował
wadliwym wynikiem postępowania. W ocenie Odwołującego, działania Zamawiającego
doprowadziły również do naruszenia przepisów ustawy o odpowiedzialności za naruszenie
dyscypliny finansów publicznych w zakresie art. 17 poprzez udzielenie zamówienia
publicznego wykonawcy, który zaoferował za wykonanie zamówienia cenę wyższą niż
Odwołujący.
Odwołujący wskazał, że wymienione wyżej czynności Zamawiającego godzą w
interes Odwołującego, bowiem Zamawiający w toku postępowania o udzielenie
przedmiotowego zamówienia publicznego zaniechaniem i swoimi wadliwymi czynnościami
naruszył przepisy ustawy Pzp, co doprowadziło do złamania zasad uczciwej konkurencji oraz
równego traktowania stron postępowania. Powyższe naruszyło również, w ocenie
Odwołującego, dobre imię Odwołującego i naraziło go na utratę sporych korzyści. Zdaniem
Odwołującego, jego oferta jest ważna i najkorzystniejsza w tym postępowaniu.
Odwołujący naruszenie zasady równego traktowania stron postępowania wyrażonej
w art. 7 ust. 1 ustawy Pzp upatruje w wyeliminowaniu z postępowania wykonawcy, który
może
zrealizować
przedmiotowe
zamówienie
publiczne
zgodnie
z
wymogami
Zamawiającego, co stanowi jednocześnie o naruszeniu zasady obiektywizmu i
bezstronności.
Odwołujący zwrócił uwagę, że z chwilą wejścia do Unii Europejskiej z dniem 11 maja
2004 r. władze Polski zobowiązały się do stosowania dyrektywy UE z dnia 21 grudnia 1989 r.
nr 89/665/EWG dotyczącej koordynacji przepisów prawnych i administracyjnych
odnoszących się do stosowania procedur odwoławczych w zakresie udzielania zamówień
publicznych na dostawy i roboty budowlane. Złożyły również deklarację, że polskie prawo
jest zgodne z prawem UE. Z powyższego wynika, że dotychczasowa interpretacja interesu
prawnego wykonawcy w postępowaniu o zamówienie publiczne w zakresie jego działań
prowadzących do przeciwdziałania udzieleniu zamówienia publicznego podmiotowi
nieuprawnionemu, w konsekwencji naruszenia przepisów ustawy Pzp, musi ulec zmianie i
nie może być ograniczana do interesu prawnego uzyskania zamówienia w danym
postępowaniu.
Odwołujący wskazał na przepis art. 1 ust 3 Dyrektywy nr 89/665/EWG, który stanowi:
„Państwa członkowskie zapewnią, że środki odwoławcze, zgodnie ze szczegółowymi
przepisami, które państwa członkowskie mogą wprowadzić, są dostępne co najmniej
każdemu podmiotowi, który ma lub miał interes w uzyskaniu danego zamówienia
publicznego na dostawy lub roboty budowlane, w przypadku, gdy taki podmiot doznał
uszczerbku lub zagraża mu doznanie uszczerbku w wyniku domniemanego naruszenia
przepisów. W szczególności, państwa członkowskie mogą wymagać od takiego podmiotu
uprzedniego powiadomienia zamawiającego o domniemanym naruszeniu przepisów i o
zamiarze skorzystania ze środków odwoławczych”. Na kanwie powyższego zauważył, że
dyrektywa nie ogranicza dostępu do środków odwoławczych tylko w przypadku naruszenia
interesu prawnego, ale umożliwia taki dostęp przy naruszeniu każdego interesu.
Wskazując na powyższe Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie
Zamawiającemu:
1) powtórzenia czynności badania ofert, w następstwie której nastąpi przywrócenie
oferty Odwołującego do postępowania;
2) powtórzenia czynności oceny (punktacji ofert), tj. przeprowadzenia tej czynności w
odniesieniu do oferty Odwołującego;
3) dokonania wyboru oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej;
4) równego traktowania wszystkich wykonawców ubiegających się o przedmiotowe
zamówienie publiczne w sposób zachowujący zasady uczciwej konkurencji.
W uzasadnieniu swojego stanowiska Odwołujący podniósł, że spełnia wszelkie
warunki udziału w postępowaniu i nie podlega regulacji przepisu art. 24 ust. 3 i art. 89 ust. 1
pkt 5 ustawy Pzp. Zdaniem Odwołującego, jego oferta podlega ocenie, gdyż nie jest
niezgodna z ustawą Pzp, a jej treść odpowiada treści SIWZ, jej złożenie nie stanowi czynu
nieuczciwej konkurencji, nie zawiera rażąco niskiej ceny, jest ważna na gruncie odrębnych
przepisów i nie zawiera błędu w obliczeniu ceny oferty, posiada oczywiste omyłki pisarskie,
jednakże Odwołujący oświadczył, że wyraża zgodę na poprawienie nieistotnej omyłki opisu
formularza ofertowego zamówienia, niepowodującej istotnej zmiany treści oferty
Odwołującego w zakresie wskazanych w decyzji o odrzuceniu oferty pozycji formularza
ofertowego. Nadto, Odwołujący podał, że spełnia wszystkie warunki przedmiotowego
postępowania zakreślone w SIWZ i ustawowe.
Dalej Odwołujący podał, że jako podstawę wykluczenia i odrzucenia oferty z
przedmiotowego postępowania Zamawiający przyjął, iż „załączone referencje nie spełniają
warunku udziału w postępowaniu”. W ocenie Odwołującego, dołączone do oferty referencje z
robót remontowych być może nie potwierdzały warunku wiedzy i doświadczenia. Odwołujący
wyjaśnił, że Zamawiający pismem z dnia 21 kwietnia 2016 r. wezwał Odwołującego do
przedłożenia nowego Wykazu robót i nowych referencji, ponieważ według jego oceny,
załączone do oferty nie wypełniały warunku wiedzy i doświadczenia. Odwołujący podał, że
nie posiadając swoich referencji z zadań dotyczących budowy i rozbudowy posłużył się,
zgodnie z przepisami ustawy, zasobami innego wykonawcy i „uzupełnił ofertę o nowy wykaz
z trzema realizacjami i dołączył dokumenty potwierdzające wymagane były dwa zadania”.
Jak wskazał Odwołujący, Zamawiający dokonał negatywnej weryfikacji przedmiotowych
dokumentów.
Odwołujący zwrócił uwagę, że zgodnie z postanowieniami rozdziału V pkt 1.6 SIWZ
Zamawiający wymagał, w zakresie posiadania niezbędnej wiedzy i doświadczenia, aby
wykonawcy wykazali się, że „w okresie ostatnich 5 lat przed upływem terminu składania ofert
o udzielenie zamówienia, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy - w tym
okresie, wykonali minimum 2 roboty budowlane polegające na budowie lub rozbudowie
budynku użyteczności publicznej lub zamieszkania zbiorowego o minimum 3 kondygnacjach
oraz powierzchni użytkowej nie mniejszej niż 750 m
każdy”.
Na tle przedmiotowego postanowienia Odwołujący podniósł, że przytoczone
postanowienie SIWZ nie odnosi się do obiektu użytku publicznego czy też zamieszkania
zbiorowego w rozumieniu definicyjnym stosownych ustaw, co oznacza, zdaniem
Odwołującego, że wolno było Odwołującemu rozumieć rzeczony wymóg w sposób potoczny.
Jednocześnie, w ocenie Odwołującego, gdyby nawet przyjąć, że chodzi o definicje ustawowe
użytych pojęć, to „uzupełnione referencje wypełniają warunek wiedzy i doświadczenia”.
Odwołujący zwrócił uwagę, że Zamawiający nie zaakceptował zadania wybudowania
16-lokalowego apartamentowca w Grudziądzu przy ul. Zachodniej stojąc na stanowisku, iż
nie należy do obiektów zamieszkania zbiorowego. Odwołujący w tym zakresie odwołał się do
definicji zawartej w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w
sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.
U. z 2002 r., Nr 75, poz. 690 ze zm.), podając, że: „budynek zamieszkania zbiorowego -
budynek przeznaczony do okresowego pobytu ludzi, w szczególności hotel, motel,
pensjonat, dom wypoczynkowy, dom wycieczkowy, schronisko młodzieżowe, schronisko,
internat, dom studencki, budynek koszarowy, budynek zakwaterowania na terenie zakładu
karnego, aresztu śledczego, zakładu poprawczego, schroniska dla nieletnich, a takie
budynek do stałego pobytu ludzi, w szczególności dom dziecka, dom rencistów i dom
zakonny”. Odwołujący wyjaśnił, że sporny budynek został wybudowany do stałego pobytu
ludzi wraz z terenem okolicznym, który obejmuje: chodniki, drogi dojazdowe, plac zabaw dla
mieszkańców, wspólny parking podziemny - tym samym, zdaniem Odwołującego, spełnia
również warunki obiektu użytku publicznego. Na dowód powyższego przedłożył fotografię
rzeczonego budynku.
Dalej Odwołujący podał, że Zamawiający uznał, iż obiekt handlowy Biedronka,
wybudowany w Olsztynie przy ul. Pstrowskiego nie stanowi obiektu użytku publicznego i nie
posiada trzech kondygnacji. Odwołujący podniósł, że zgodnie z definicją zawartą w § 3 pkt 6
powołanego rozporządzenia „budynkiem użyteczności publicznej jest budynek przeznaczony
na potrzeby administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego,
oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, wychowania, opieki zdrowotnej, społecznej lub
socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług, w tym usług pocztowych łub
telekomunikacyjnych, turystyki, sportu, obsługi pasażerów w transporcie kolejowym,
drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym śródlądowym, oraz inny budynek przeznaczony
do wykonywania podobnych funkcji; za budynek użyteczności publicznej uznaje się także
budynek biurowy lub socjalny”. Tym samym, zdaniem Odwołującego, budynek typu
placówka handlowa jest budynkiem użytku publicznego w pojęciu definicyjnym ww.
rozporządzenia wykonawczego. Ponadto Odwołujący zwrócił uwagę, że przedmiotowy obiekt
handlowy, jak wskazano w Wykazie, posiada 3 kondygnacje: parking podziemny, parter,
piętro. Na dowód powyższego Odwołujący przedłożył fotografię.
Dalej Odwołujący podał, że zadania polegającego na rozbudowie i przebudowie
obiektu biurowego w Grudziądzu Zamawiający również nie uznał jako spełniającego warunek
udziału w postępowaniu, przyjmując, że robota ta stanowiła modernizację. Jednocześnie,
zdaniem Odwołującego, Zamawiający posłużył się terminem niefunkcjonującym w prawie
budowlanym.
Odwołujący zauważył, że podstawowym celem wskazanego zadania była
przebudowa i rozbudowa budynku administracyjnego, znajdującego się w Grudziądzu przy
ul. Waryńskiego, umożliwiająca wykorzystanie obiektu przez jednostki podległe Urzędowi
Miasta,
udostępnienie
budynku
niepełnosprawnym
oraz
poprawa
wskaźników
energetycznych budynku - zgodnie z założeniami projektowymi:
OPIS TECHNICZNY
Inwestor
Gmina- miasto Grudziądz Ul. Ratuszowa Grudziądz
Jednostka Projektowa
USPOL - VISION j. m. p. Z. i J. P. s.cGrudziądz
Informacje ogólne
Podstawowym celem projektu jest przebudowa i rozbudowa budynku administracyjnego,
znajdującego się w Grudziądzu przy ul. Waryńskiego, umożliwiająca wykorzystanie obiektu
przez jednostki podległe pod Urząd Miasta, udostępnienie budynku niepełnosprawnym oraz
poprawa wskaźników energetycznych budynku. Wejście główne do budynku znajduje się od
strony ulicy Remont z przebudową byłego budynku biurowego „Stomil” w Grudziądzu ul.
Waryńskiego w połowie długości budynku. Wyjście awaryjne od strony zachodniej poprzez
klatkę schodową.
Jak podał Odwołujący przedmiotowe zadanie było zamówieniem publicznym o
numerze referencyjnym sprawy: IN.272.20.2013, prowadzonym przez Zamawiającego:
gmina - miasto Grudziądz z/s Urzędu Miejskiego Grudziądz.
Zadanie obejmowało rozbudowę i przebudowę dawnego biurowca zakładu
produkcyjnego na obiekt użytku publicznego. Obiekt, zgodnie z dokumentacją projektową
rozbudowano o pomieszczenia poczekalni kas i kasy o powierzchni 50m
i kubaturze 128 m
na dowód czego Odwołujący przedłożył fotografię budynku przed rozbudową.
Tym samym, zdaniem Odwołującego, przedmiotowe zamówienie odpowiadało
definicji budowy i rozbudowy, określonej w Prawie budowlanym, gdzie przez „budowę” -
należy rozumieć wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także
odbudowę, rozbudowę, nadbudowę obiektu budowlanego, zaś „rozbudowa obiektu
budowlanego”
to
zmiana
charakterystycznych
parametrów
istniejącego
obiektu
budowlanego, takich jak kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość, szerokość
(wniosek a contrario z definicji legalnej „przebudowy” - art. 3 pkt 7a ustawy Prawo
budowlane);
Odwołujący wskazał również, że przykłady prac, które zazwyczaj uznaje się za
remonty podaje M.B. (M. B.: Wybrane aspekty procesu inwestycyjno-budowlanego,
Warszawa 2009, str. 341-343). Autor ten wskazuje:
1) wyburzenie niektórych ścian nośnych (jednak na tym tle, w zależności od regionu Polski
mogą powstawać wątpliwości, czy nie należy takiego wyburzenia kwalifikować jako np.
rozbiórki elementów budynków, o których mowa w art. 31 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego, a
taka rozbiórka wymaga zgłoszenia, a nie uzyskania pozwolenia),
2) budowę nowych ścian wewnętrznych (działowych), jeśli prowadzi to do zmiany
parametrów użytkowych budynku (jednak w Prawie budowlanym brak jest definicji
„parametrów użytkowych”, a w konsekwencji będą powstawały wątpliwości, czy budowa
każdej nowej ściany-działowej zmienia te parametry),
3) przebudowę stropów i ścian nośnych,
4) wyburzenie wewnętrznych ścian działowych (przy czym z powodu braku definicji
„parametrów użytkowych” w Prawie budowlanym będą powstawały wątpliwości, czy
wyburzenie każdej ściany działowej zmienia te parametry; można niekiedy twierdzić, że
wyburzenie takiej ściany przywraca stan pierwotny, a w konsekwencji jest remontem),
5) zmianę lub wymianę konstrukcji dachu (za przebudowę uważa się zwykle zmianę lub
wymianę więźby dachowej, a także roboty dotyczące konstrukcji dachu, jak np. montaż okien
dachowych, budowa lukarny; remontem pozostanie np. wymiana dachówek, czy wymiana
izolacji dachowej),
6) wykonanie otworów okiennych lub drzwiowych w budynku, ich likwidację (zamurowanie)
lub zmianę wymiarów tych otworów w ścianach nośnych (np. powiększenie aktualnych
otworów okiennych, powiększenie otworów drzwiowych),
7) docieplenie budynku powyżej 12 m wysokości (choć to może być też traktowane jako
budowa),
8) wymianę wewnętrznych instalacji (przewodów) gazowych, zmianę usytuowania
gazomierza, termy, kotła (wymaga podkreślenia, że pogląd ten opiera się głównie na
praktyce organów nadzoru budowlanego sprzed 28.7.2005 r., gdyż aktualnie Prawo
budowlane nie zawiera dostatecznej podstawy prawnej, aby traktować wymianę instalacji
gazowej inaczej niż wymianę wewnętrznych instalacji: elektrycznej, wod.-kan. i c.o. - która to
wymiana traktowana jest jako remont),
9) tynkowanie i malowanie elewacji budynku powodujące zmianę wyglądu fasady budynku
w sposób istotnie odbiegający od stanu pierwotnego (jeśli malowanie ma przywracać wygląd
pierwotny to należy uznać, że jest to remont, jednak kwestie związane z robotami przy
elewacjach wywołują zwykle spory kwalifikacyjne),
10) przebudowę wewnętrznych schodów prowadzącą do zmian parametrów użytkowych
(wydaje się, że powiększenie stopni i zastosowanie nowych spoczników mogłoby zostać
zakwalifikowane jako przebudowa),
11) wzmocnienie fundamentów lub ich zabezpieczenie (to może być także kwalifikowane
jako budowa),
12) przebudowę układu funkcjonalnego budynku obejmującą: sanitariaty, kuchnie, wjazdy,
podjazdy, zabezpieczenia i wykonanie innych elementów związanych z udostępnieniem i
przystosowaniem budynku dla osób niepełnosprawnych (w razie kwalifikacji jako budowa nie
zmienia to procedury, gdyż zarówno budowa jak i przebudowa wymagają pozwolenia na
budowę).
Zdaniem Odwołującego wykazano, że „referencja z danego zadania w pełni
wyczerpuje zapisy warunku wiedzy i doświadczenia”.
Tym samym, w ocenie Odwołującego, nie podlega on wykluczeniu, a jego oferta nie
powinna zostać odrzucona, bowiem wykazał trzy referencyjne zadania, spełniające warunek
wiedzy i doświadczenia, podczas gdy Zamawiający wymagał tylko dwóch.
W ocenie Odwołującego, nie bez znaczenia jest fakt, że Zamawiający nie wystąpił do
Odwołującego o wyjaśnienie danych referencji na podstawie przepisu art. 26 ust. 4 ustawy
Pzp, lecz zaocznie wykluczył. Odwołującego.
Odwołujący podniósł również zarzut bezzasadnego zaboru wadium w danym
postępowaniu. Jednocześnie Odwołujący wyjaśnił, że ma świadomość, iż jeśli wartość
zamówienia nie przekracza progu, o którym mowa w przepisie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp,
Krajowa Izba Odwoławcza nie musi się zajmować rozstrzygnięciem danego zarzutu, ze
względu na przepis art. 180 ust. 2 ustawy Pzp. Niezleżnie od powyższego Odwołujący wniósł
o zajęcie stanowiska przez Izbę w tej sprawie.
Odwołujący podniósł, że w samej ofercie pokazał, że osobiście nie posiada referencji
z budowy i przebudowy podobnych obiektów 3-kondygnacyjnych o wymaganej powierzchni.
Jednak na wezwanie Zamawiającego uzupełnił ofertę o referencje pochodzące od podmiotu
trzeciego, pokazując Zamawiającemu, że innych, swoich zdań referencyjnych nie posiada.
Nie jest w stanie więc uzupełnić swojej oferty o inne referencje i pomimo wszelkich starań
innych nie zdobędzie. Jego działania dążyły do pozyskania danego zamówienia publicznego,
a nie jego „oddania w systemie zmowy przetargowej”.
Odwołujący zwrócił uwagę na poglądy prezentowane w orzecznictwie w tym
przedmiocie. W wyroku KIO z dnia 9 czerwca 2014 r., sygn. akt: KIO 1026/14, KIO 1034/14,
stwierdzono: „W kwestii zarzutu dotyczącego zatrzymania wadium Izba wyraża pogląd, iż
Zamawiający nie rozważył należycie wszystkich okoliczności tej sprawy, ani nie uzasadnił w
sposób wyczerpujący zaistnienia przesłanek do zastosowania art. 46 ust. 4a Pzp [aktualnie
art. 46 ust. 4a uległ pewnej zmianie po wejściu w życie przepisów ustawy z dnia 29.08.2014
r. o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. Nr poz. 1232). W nowej regulacji
w dalszym ciągu zwraca się uwagę na zatrzymanie wadium w przypadku nieuzupełniania
określonych dokumentów, których katalog uległ znacznemu poszerzeniu, z przyczyn
leżących po stronie wykonawcy - przyp. red.]. Zasadnie należało uznać w tym względzie
argumenty pełnomocnika Odwołującego dotyczące samej istoty i celu instytucji zatrzymania
wadium na podstawie ww. przepisu. W szczególności, okoliczności sprawy nie dają podstaw
do uznania, iż nieuzupełnienie dokumentów było działaniem celowym i zawinionym lub
związanym z dokonaniem zmowy przetargowej. Brak uzupełnienia dokumentów
spowodowany był odmienną, błędną interpretacją treści SIWZ i spóźnioną oraz nie
posiadającą uzasadnionych podstaw próbą przeforsowania swojego rozumienia wymogów
SIWZ. W wyroku z dnia 7 listopada 2013 r., sygn. akt V CSK 531/12, Sąd Najwyższy wyraził
pogląd, iż nie każde uchybienie wykonawcy w realizacji wezwania, o którym mowa w art. 26
ust. 3 Pzp, uzasadnia zastosowanie art. 46 ust. 4a Pzp i zatrzymanie wadium, ponieważ
ocenie w kontekście zawinienia wykonawcy muszą podlegać wszystkie okoliczności
niewykonania w sposób ścisły wezwania o uzupełnienie m. in. dokumentów i wpływu tego
uchybienia na przebieg postępowania przetargowego.
Odnosząc się do problematyki dotyczącej wykładni art. 46 ust. 4a Pzp w zw. z art. 26
ust. 3 Pzp, orzecznictwo sądowe jest jednak rozbieżne. Warto zwrócić uwagę, iż stanowiło to
jeden z powodów wniesienia skargi kasacyjnej przez Rzecznika Praw Obywatelskich w
sprawie o sygn. akt: I ACa 684/12, w której wskazano m.in., że „Generalna kategoria
„przyczyn leżących po stronie wykonawcy”, które mogą przesądzić o braku zatrzymania
wadium, pozwala na znaczny margines ocenności przy określeniu zastosowania przepisu,
czyli przeprowadzenia subsumcji rzeczywistości do zrekonstruowanej normy prawnej.
Niemniej jednak zbadanie konkretnych okoliczności sprawy musi jednocześnie zmierzać do
ustalenia, czy doszło do zawinionego zachowania wykonawcy, do którego konieczna jest
zgodnie z orzecznictwem całkowita bierność, umyślność, celowość oraz nasilenie złej woli w
nie podporządkowaniu się wezwaniu zamawiającego, jak również czy miało miejsce dążenie
do obejścia prawa poprzez zmowę z innymi wykonawcami. Nie bez znaczenia, dla oceny czy
zamawiający może zatrzymać wadium jest wpływ uchybienia wykonawcy na przebieg
postępowania - tak: wyrok SN z dnia 10 maja 2013 r. (sygn. akt: I CSK 422/12), z dnia 14
marca 2013 r. (sygn. akt: I CSK 444/12), z dnia 22 listopada 2012 r. (sygn. akt: II CSK
448/12) oraz z dnia 7 lipca 2011 r. (sygn. akt: II CSK 675/10), a także wyrok Sądu
Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 20 maja 2010 r. (sygn. akt: I ACa 357/10)
Skład orzekający w niniejszej sprawie przychyla się do powyższego kierunku
wykładni. Okoliczności niniejszej sprawy nie potwierdziły, by zaistniały powyższe przesłanki
uzasadniające zastosowanie sankcji w postaci zatrzymania wadium. Zamawiający
bynajmniej nie uzasadnił w sposób należyty swojej decyzji w tym zakresie. Pominął
okoliczności, że Odwołujący starał się o przedłużenie terminu. Postulaty te zasadnie
nieuwzględnione przez Zamawiającego powinny jednak mieć znaczenie przy ocenie, co do
sposobu zachowania Odwołującego, który starał się pozostać w postępowaniu, a nie dążył
do obejścia prawa, czy celowego niepodporządkowania się wezwaniu Zamawiającego.”
Zdaniem Odwołującego, zatrzymanie wadium jest całkowicie bezpodstawne.
Odwołujący podał, że w kwestii stosowania w praktyce art. 46 ust. 4a ustawy Pzp przeważa
pogląd, iż nieuzupełnienie dokumentów i oświadczeń w rozumieniu tego przepisu ma
miejsce tylko wówczas, gdy wykonawca na wezwanie zamawiającego do uzupełnienia
dokumentu, w ogóle tego dokumentu nie przedkłada. Teza taka wynika z wyroku Krajowej
Izby Odwoławczej z 27 maja 2013 r., sygn. akt: KIO 1149/13. Krajowa Izba Odwoławcza w
powyższym orzeczeniu podkreśliła, iż intencją ustawodawcy nie było zatrzymanie wadium w
każdym przypadku niewykonania przez wykonawcę wezwania do uzupełnienia dokumentów
w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp.
W ocenie Odwołującego, należy wspomnieć również o wyroku Krajowej Izby
Odwoławczej z 11 września 2012 r., sygn. akt: KIO 1856/12, zgodnie z którym złożenie
dokumentów, które nie potwierdzają spełnienia warunków udziału w postępowaniu lub
zawierają błędy, nie wyczerpuje ustawowej przesłanki zatrzymania wadium wraz z odsetkami
na podstawie art. 46 ust. 4a ustawy Pzp. Izba ponadto stwierdziła, że przyjęcie odmiennego
stanowiska prowadziłoby do nieuprawnionej rozszerzającej wykładni przesłanek zatrzymania
wadium, na co nie pozwala charakter normy prawnej wyrażonej w art. 46 ust. 4a ustawy Pzp.
Odwołujący zwrócił uwagę, że również Sąd Najwyższy dokonał w wielu orzeczeniach
interpretacji art. 46 ust. 4a ustawy Pzp. Szczególnie w wyroku z 7 lipca 2011 r., sygn. akt: II
CSK 675/10 stwierdził, że wykładnia art. 46 ust. 4a ustawy Pzp, umożliwiającego
zatrzymanie wadium, powinna uwzględniać cel, dla którego został on wprowadzony do
sytemu prawnego, tj. zapobieganie zmowom wykonawców. Odwołujący podkreślił, iż Sąd
Najwyższy wielokrotnie w swoich orzeczeniach, dotyczących art. 46 ust. 4a ustawy Pzp,
wskazywał na znaczenie celu, w jakim został przepis ten wprowadzony do ustawy Prawo
zamówień publicznych, na przykład:
wyrok SN z 22 listopada 2012 r., sygn. akt: II CSK 448/12, z którego wynika, że
interpretacja tego przepisu wymaga uwzględnienia jego celu, a zatem powinien być
stosowany wyłącznie w celu zapobiegania zmowom wykonawców,
wyrok SN z 14 marca 2014 r., sygn. akt: I CSK 444/12, zgodnie z którym przepis ten musi
być wykładany ściśle i chodzi w nim o fizyczny brak dokumentów lub oświadczeń, natomiast
nie ma on zastosowania, jeżeli zostanie złożony dokument lub oświadczenie, także takie,
które nie potwierdzają spełnienia warunków udziału w postępowaniu.
Odwołujący wskazał również, że zarówno w orzecznictwie Krajowej Izby
Odwoławczej, jak również w orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że art. 46 ust.
4a ustawy Pzp ma przeciwdziałać zmowie przetargowej wykonawców. Tytułem przykładu
Odwołujący przywołał wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 22 marca 2011 r., sygn. akt: KIO
465/11 (opubl. LEX numer 788353,), zgodnie z którym: „Celem wprowadzenia przepisu art.
46 ust. 4a P.z.p. było wyłącznie zapobieżenie zmowom wykonawców, którzy działając razem
i w porozumieniu celowo nie załączali do oferty dokumentów, podlegających uzupełnieniu w
trybie art. 26 ust. 3 P.z.p., a nie karanie wykonawców, którzy w sposób niezawiniony
stawianego warunku, czy też wymogu nie spełnili”.
Tym samym, mając na względzie powołane wyżej orzeczenia, zdaniem
Odwołującego, uznać należy, że zamawiający powinien korzystać z instytucji, o której mowa
w art. 46 ust. 4a ustawy Pzp tylko i wyłącznie w celu zapobieżenia zmowom wykonawców.
Jeżeli okaże się, że w okolicznościach konkretnej sprawy brak jest podstaw do przyjęcia, iż
mamy do czynienia ze zmową przetargową, to tym samym brak jest również podstaw do
zatrzymania wadium.
Jednocześnie Odwołujący podkreślił, że Krajowa Izba Odwoławcza zwraca uwagę na
okoliczności, które mogą wskazywać na istnienie ryzyka zmowy przetargowej. Zgodnie z
wyrokiem Krajowej Izby Odwoławczej z 11 września 2012 r., sygn. akt KIO 1856/12, (opubl.
LEX numer 1218056): „O istnieniu ryzyka zmowy wykonawców - czemu przeciwdziałać ma
art. 46 ust. 4a P.z.p. - można byłoby mówić w przypadku całkowitej bierności wykonawcy,
gdyby umyślnie i celowo nie podporządkował się wezwaniu zamawiającego”.
Zdaniem Odwołującego, działanie polegające na zatrzymaniu wadium należy również
rozpatrywać z innej perspektywy. W każdym bowiem przypadku należy sprawdzić, czy
działanie takie nie stanowi nadużycia przysługującego zamawiającemu prawa. Problem ten
był sygnalizowany przez Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z 20 maja 2010 r., sygn. akt:
I ACa 357/10, (opubl. LEX nr 756566). W przywoływanym wyroku wyraźnie stwierdzono, że
„zamawiający nie może nadużywać swojego prawa, czyniąc z praktyki zatrzymania wadium
wykonawców niejako dodatkowe źródła dochodu”.
Odwołujący podkreślił, że celem wprowadzenia art. 46 ust. 4a ustawy Pzp było
wyłącznie zapobieżenie zmowom wykonawców - którzy działając razem i w porozumieniu,
celowo nie załączali do oferty dokumentów, podlegających uzupełnieniu w trybie art. 26 ust.
3 ustawy Pzp - a nie karanie wykonawców, którzy w sposób niezawiniony stawianego
warunku, czy też wymogu nie spełnili (wyrok KIO z 22 marca 2011 r., sygn. akt: KIO 465/11,
opubl. LEX).
Do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego przystąpił A.Z. wnosząc
o oddalenie odwołania.
Zamawiający wniósł odpowiedź na odwołanie, również wnosząc o jego oddalenie.
Na rozprawie Odwołujący przedłożył pismo procesowe, w którym w szczególności
zwrócił uwagę na błędną ocenę oferty Przystępującego.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, co następuje:
Zgodnie z postanowieniami rozdziału V ust. 1 pkt. 1.6 SIWZ Zamawiający wymagał
spełnienia warunku udziału w niniejszym postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia,
polegającego na wykonaniu w okresie ostatnich 5 lat przed upływem terminu składania ofert
o udzielenie zamówienia, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy - w tym
okresie, minimum dwóch robót budowlanych polegających na budowie lub rozbudowie
budynku użyteczności publicznej lub zamieszkania zbiorowego o minimum 3 kondygnacjach
oraz powierzchni użytkowej nie mniejszej niż 750 m
każdy.
W celu wykazania spełnienia powyższych warunków Wykonawca zgodnie z
postanowieniami zawartymi w rozdziale V ust. 2 tabela wiersz 12 SIWZ, miał dołączyć do
oferty Wykaz robót budowlanych wraz z dowodami określającymi, czy te roboty zostały
wykonane w sposób należyty oraz wskazujące, czy zostały wykonane zgodnie z zasadami
sztuki budowlanej i prawidłowo ukończone. Jednocześnie w przypadku, gdyby Wykonawca
celem potwierdzenia spełniania ww. warunków, polegał, stosownie do treści art. 26 ust. 2b
ustawy Pzp, na wiedzy i doświadczeniu podmiotów trzecich, Wykonawca musiałby dołączyć
do oferty pisemne zobowiązanie tych podmiotów do oddania Wykonawcy do dyspozycji
niezbędnych zasobów na okres korzystania z nich przy wykonywaniu zamówienia wraz z
aktualnym odpisem z właściwego rejestru tego podmiotu oraz oświadczeniem o braku
podstaw do wykluczenia z postępowania na podst. art. 24 ust. 1 ustawy Pzp (tabela wiersz
Zamawiający przygotował wzór formularza Wykaz robót budowlanych –
doświadczenie zawodowe (wzór 1.5), w którego treści zamieszczono następujące
informacje: „Należy podać wszystkie informacje niezbędne do oceny spełniania warunku, o
którym mowa w punkcie 1.6. Rozdziału V SIWZ” oraz „Wykonawca jest zobowiązany
wypełnić wszystkie rubryki, podając kompletne informacje, z których wynikać będzie
spełnienie warunku, którym mowa w rozdziale V pkt. 1.6 niniejszej SIWZ”.
W związku z faktem, iż Odwołujący w złożonym w ofercie Wykazie robót
budowlanych nie wykazał potwierdzenia ww. warunku udziału, Zamawiający działając, na
podstawie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp, pismem z dnia 21 kwietnia 2016 r. wezwał
Odwołującego do: „Uzupełnienia oferty zakresie wykazania spełniania warunku udziału w
postępowaniu, określonego w Rozdziale V SIWZ pkt 1.6., tj.: wykonania w okresie ostatnich
5 lat przed upływem terminu składania ofert o udzielenie zamówienia, a jeżeli okres
prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie, minimum 2 robót budowlanych
polegających na budowie lub rozbudowie budynku użyteczności publicznej lub zamieszkania
zbiorowego o minimum 3 kondygnacjach oraz powierzchni użytkowej nie mniejszej niż 750
m
każdy.
Wskazane w załączonym do oferty załączniku „Wykaz robót budowlanych -
doświadczenie zawodowe" (wzór 1.5.) :
−
w pozycji 1 realizacja - „Remont z dociepleniem dachu i elewacji... ZSP-7 ul.
Koszykarska 2-4 Wrocław" - nie spełnia w/w warunku w zakresie budowy obiektu,
ponieważ „remont" nie mieści się w definicji „budowy lub rozbudowy".
−
w pozycji 2 realizacja - „Remont pomieszczeń Sądu Okręgowego we Wrocławiu ..."-
nie spełnia w/w warunku w zakresie budowy obiektu, ponieważ „remont" nie mieści
się w definicji „budowy lub rozbudowy".
W związku z powyższym Zamawiający wzywa do uzupełnienia oferty o wykaz
zawierający realizacje spełniające warunek określony w SIWZ w Rozdziale V pkt 1.6 wraz z
dokumentami potwierdzającymi, że roboty budowlane zostały wykonane zgodnie z zasadami
sztuki budowlanej i prawidłowo ukończone.
Jeżeli będą Państwo polegać na wiedzy i doświadczeniu innych podmiotów w tym
zakresie, ofertę należy uzupełnić o pisemne zobowiązanie (w oryginale) tych podmiotów do
oddania Wykonawcy do dyspozycji niezbędnych zasobów na okres korzystania z nich przy
wykonywaniu zamówienia wraz z oświadczeniem wzór 1.1.A i wypisem z rejestru
działalności gospodarczej. (...)
Nieuzupełnienie powyższych dokumentów spowoduje wykluczenie Państwa z
postępowania na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4) ustawy Pzp, a w przypadku, o którym mowa
w art. 46 ust. 4a ustawy Pzp, zatrzymanie wadium wraz z odsetkami.”
W odpowiedzi (pismo z dnia 26 kwietnia 2016 r.) Odwołujący przedłożył uzupełniony
Wykaz
robót
budowlanych
–
doświadczenie
zawodowe
wraz
dokumentami
potwierdzającymi, że roboty budowlane zostały wykonane zgodnie z zasadami sztuki
budowlanej i prawidłowo ukończone. W rzeczonym Wykazie zamieszczono w poz. 1 -2
roboty budowlane uprzednio negatywnie zweryfikowane przez Zamawiającego oraz nowe,
stanowiące potencjał podmiotu trzeciego. I tak w pozyci 3 omawianego Wykazu wskazano:
„W formule zaprojektuj i wykonaj zrealizowała 8 budynków wielolokalowych w systemie
deweloperskim dla indywidulanych użytkowników. Budynki powstały w Grudziądzu przy ul.
Zachodniej. Budowa od podstaw apartamentowców: garaż podziemny, parter, piętro,
poddasze. Powierzchnia przebudowywana lub remontowana 220 m
”. W pozycji 4 podano:
„Budowa od podstaw zaplecza Biedronki (3 kondygnacje). Powierzchnia przebudowywana
lub remontowana 2800 m
”. W pozycji 5 odnotowano: „Zadanie obejmowało: remont z
modernizacją byłego budynku biurowego „Stomil” w Grudziądzu wraz z dobudową wejścia
bocznego oraz podjazdu dla osób niepełnosprawnych z przeznaczeniem na siedzibę
Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie oraz Zarządu Dróg Miejskich. ( 4 kondygnacje).
Zakres wykonywania prac obejmował: - wyburzenie ścianek działowych wraz z przebudową
układu pomieszczeń, - poszerzenie otworów drzwiowych oraz wykucie nowych, - wykonanie
robót murarskich, wykonanie nowych tynków i gładzi, roboty malarskie, - wykonanie
wentylacji pomieszczeń, wykonanie remontu pokrycia dachu, wymianę stolarki okiennej,
montaż stolarki drzwiowej wraz z kurtynami ppoż., wykonanie robót posadzkowych,
wykonanie robót instalacji sanitarnych, - wykonanie instalacji elektrycznej wewnętrznej, -
wykonanie instalacji strukturalnych, - wykonanie instalacji SAP, CCV, SSWIN i KD.
Powierzchnia przebudowywana lub remontowana 858,93 m
”.
Pismem z dnia 2 maja 2016 r. Zamawiający poinformował o wykluczeniu
Odwołującego z przedmiotowego postępowania na podstawie przepisu art. 24 ust. 2 pkt 3
ustawy Pzp, z powodu niewykazania spełniania warunków udziału w postępowaniu.
Dodatkowo Zamawiający wskazał, że w konsekwencji ofertę Odwołującego, w świetle
przepisu art. 24 ust. 4 ustawy Pzp, uznaje się za odrzuconą.
W uzasadnieniu swojej decyzji Zamawiający podał: „Zamawiający, pismem
NZ.3620.14.228.2016 SP-9.AG z dnia 21.04.2016 r. wezwał Pana do uzupełnienia oferty o
wykaz zawierający brakujące realizacje spełniające warunek określony w SIWZ w Rozdziale
V pkt 1.6 tj: wykonania w okresie ostatnich 5 lat przed upływem terminu składania ofert o
udzielenie zamówienia, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie
minimum 2 robót budowlanych polegających na budowie lub rozbudowie budynku
użyteczności publicznej lub zamieszkania zbiorowego o minimum 3 kondygnacjach oraz
powierzchni użytkowej nie mniejszej niż 750 m
każdy, wraz z dokumentami
potwierdzającymi, że roboty budowlane zostały wykonane zgodnie z zasadami sztuki
budowlanej i prawidłowo ukończone, oraz jeżeli będzie Pan polegać na wiedzy i
doświadczeniu innych podmiotów w tym zakresie, o pisemne zobowiązanie (w oryginale)
tych podmiotów do oddania Panu do dyspozycji niezbędnych zasobów na okres korzystania
z nich przy wykonywaniu zamówienia wraz z oświadczeniem wzór l.l.A i wypisem z rejestru
działalności gospodarczej. Wskazane w ofercie realizacje nie spełniały warunków
określonych w SIWZ w rozdziale V pkt 1.6.
W wyznaczonym terminie tj. do dnia 26.04.2016 r. złożył Pan uzupełnienie oferty, w
tym wykaz robót budowlanych doświadczenie zawodowe zawierający następujące
realizacje:
1. „Remont z dociepleniem dachu i elewacji ... ZSP-7 Wrocław" - nie spełnia w/w
warunku w zakresie budowy obiektu, ponieważ „remont" nie mieści się w definicji
„budowy lub rozbudowy".
2. Remont pomieszczeń Sądu Okręgowego we Wrocławiu ..."- nie spełnia w/w warunku
w zakresie budowy obiektu, ponieważ „remont" nie mieści się w definicji „budowy lub
rozbudowy".
3. „W formule zaprojektuj i wybuduj zrealizowano 8 budynków wielolokalowych w
systemie deweloperskim dla indywidualnych użytkowników. Budynki powstały w
Grudziądzu przy ul. Zachodniej” – nie spełnia w/w warunku ponieważ budownictwo
mieszkalnictwa wielorodzinnego nie mieści się w definicji budynku użyteczności
publicznej, lub zamieszkania zbiorowego.
4. Budowa od podstaw zaplecze Biedronki (3 kondygnacje ) - nie spełnia w/w warunku
ponieważ załączone referencje, poświadczają budowę obiektu usługowo -
handlowego, a nie jak wpisano w wykazie budowę 3 kondygnacyjnego zaplecza
Biedronki.
5. „Remont z modernizacją byłego budynku biurowego STOMIL w Grudziądzu na
Ośrodek Pomocy Rodzinie oraz Zarząd Dróg Miejskich ...(4 kondygnacje)" - nie
spełnia w/w warunku w zakresie budowy obiektu, ponieważ „remont z modernizacją"
nie mieści się w definicji „budowy lub rozbudowy".
Ponadto Zamawiający poinformował Odwołującego, że zgodnie z zgodnie z art. 46
ust. 4a ustawy Pzp oraz pouczeniem zawartym w piśmie z dnia 21.04.2016 r., Zamawiający
zatrzymuje wadium wraz z odsetkami.
Izba odmówiła przeprowadzenia dowodów z dokumentów przedłożonych przez
Odwołującego z odwołaniem oraz przy piśmie procesowym uznając, że inicjatywa dowodowa
na tym etapie postępowania jest spóźniona z uwagi na ograniczenia wynikające z przepisu
art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp w zw. z art. 25 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp. Obowiązkiem
wykonawcy jest bowiem wykazanie warunków udziału w postępowaniu w toku postępowania
o udzielenie zamówienia publicznego a nie w toku postępowania odwoławczego.
Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje:
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że legitymacja do wniesienia odwołania nie
budzi wątpliwości. Wywody Odwołującego na temat traktowania interesu do wniesienia
odwołania nie wymagają więc komentarza.
Dalej stwierdzić należy, że Izba nie podziela stanowiska Odwołującego, iż użyte
przez Zamawiającego pojęcia, takie jak „budowa”, „rozbudowa”, „budynek użyteczności
publicznej”, „budynek zamieszkania zbiorowego”, stanowiące w istocie o treści warunku
udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia należy interpretować z
uwzględnieniem ich potocznego znaczenia. Kilka powodów, zdaniem Izby, stoi na
przeszkodzie, aby zaakceptować koncepcję zaproponowaną przez Odwołującego.
Po pierwsze, nie trudno dostrzec, że pojęcia „budynek użyteczności publicznej” oraz
„budynek zamieszkania zbiorowego” nie należą do języka potocznego, bowiem w życiu
codziennym w ten sposób nie definiuje się i nie rozróżnia się budynków.
Po drugie, użycie podanych pojęć, a przynajmniej tych dwóch, wskazuje, że pojęcia
te należą do języka prawnego. W ocenie Izby, osoba posługująca się językiem polskim
potrafi odróżnić słowa powszechnie funkcjonujące w obrocie (w języku) od słów jakkolwiek
zrozumiałych, to jednak niosących pewien walor znaczenia, które nie do końca jest
rozpoznawalne i konieczne jest jego poszukiwanie na gruncie norm prawnych.
Po trzecie, użycie pojęć „budynek użyteczności publicznej” oraz „budynek
zamieszkania zbiorowego” wespół z pojęciem „budowy” i „rozbudowy”, w ocenie Izby,
przemawia za przyjęciem, że wszystkie te pojęcia nie mają swojego źródła w języku
potocznym, a ich znaczenie należy ustalać na gruncie przepisów prawa.
Po czwarte, spornych pojęć nie sposób definiować w oderwaniu od celu i przedmiotu,
w związku z którym zostały użyte. Otóż, nie można pomijać, że stanowią treść warunku
udziału w postępowaniu, który stanowi narzędzie do zweryfikowania doświadczenia
zawodowego i w konsekwencji umiejętności wykonawcy do wykonania zamówienia. Trudno
więc przyjąć, że Zamawiający chcąc udzielić zamówienia, którego przedmiotem są roboty
budowlane, a które to pojęcie ma zakotwiczenie w przepisach prawa, na gruncie tego
zamówienia, a w szczególności w zakresie warunków udziału w postępowaniu, odwołuje się
do pojęć potocznych.
Po piąte, nie sposób też stracić z pola widzenia i tej okoliczności, że mówiąc o
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego mówimy o profesjonalnym obrocie w
danym segmencie rynku. Nie można też zapominać, że zamówienie jest kierowane do
profesjonalnych uczestników tego rynku, zatem oczekiwanie, że będą się oni komunikować
w istotnych kwestiach językiem potocznym jest niezrozumiałe.
Po szóste wreszcie, wspominany profesjonalny obrót każe odwołać się do przepisu
art. 355 § 2 k.c. w zw. z art. 14 ustawy Pzp, na gruncie którego panuje przekonanie, że
profesjonalizm dłużnika powinien przejawiać się w dwóch podstawowych cechach jego
zachowania: postępowaniu zgodnym z regułami fachowej wiedzy oraz sumienności.
Wzorzec należytej staranności musi uwzględnić zwiększone oczekiwania co do zawodowych
kwalifikacji dłużnika - specjalisty, co do jego wiedzy i praktycznych umiejętności skorzystania
z niej (wyrok SN z dnia 22 września 2005 r., sygn. akt: IV CK 100/05, LEX nr 187120).
Reasumując stwierdzić należy, iż nie ma racji Odwołujący, że wobec braku
zdefiniowania przez Zamawiającego spornych pojęć, wystarczającym było odwołanie się do
języka potocznego. Zdaniem Izby, okoliczności niniejszej sprawy winny naprowadzać
przeciętnego człowieka, że chodzi o pojęcia prawne. Natomiast żadnych wątpliwości nie
pozostawia sposób rozumienia przedmiotowych pojęć, jeśli uwzględni się fakt, że w
stosunkach gospodarczych, budując wzorzec należytej staranności, uwzględnić należy
wyższe wymagania z uwagi na zawodowy charakter działalności. Uzasadnieniem dla takiego
„surowszego” wzorca jest okoliczność, że działalność przedsiębiorcy, mająca charakter
gospodarczy lub zawodowy, prowadzona jest w sposób ciągły i powinna być oparta na
szczególnych umiejętnościach. Prowadzenie działalności profesjonalnej uzasadnia
zwiększone oczekiwania co do umiejętności, wiedzy oraz skrupulatności osoby ją
prowadzącej (wyrok SA w Białymstoku z dnia 6 marca 2015 r., sygn. akt: I ACa 867/14).
Izba stoi na stanowisku, że profesjonalista nie powinien mieć wątpliwości, jakie
znaczenie winien nadać wykonawca spornym pojęciom i nie przekonuje argument, że
wątpliwości należy tłumaczyć na korzyść wykonawcy, ze względu właśnie na profesjonalny
charakter jego działalności. Stanowisko to znajduje swoje odzwierciedlenie również w
orzecznictwie sądów powszechnych, gdzie wyrażono przekonanie, że „artykuł 38 ust. 1
p.z.p. nakłada na wykonawcę obowiązek zwrócenia się do zamawiającego o wyjaśnienie
powziętych co do treści SIWZ wątpliwości, a zaniechanie tej powinności może być podstawą
zarzucenia
przyjmującemu
zamówienie
braku
dochowania
należytej
staranności
przedsiębiorcy, o której mowa w art. 355 § 2 k.c.” (wyrok SA w Krakowie z dnia 12 maja
2015 r., sygn. akt: I ACa 1666/14).
W związku z powyższym, zdaniem Izby, na gruncie pojęć prawnych należy oceniać
spełnianie przez Odwołującego warunku udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i
doświadczenia. Znaczenie tych pojęć odnajdujemy w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo
budowlane (Dz. U. z 2016 r., poz. 290 j.t.) oraz rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia
12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i
ich usytuowanie (Dz. U.
z 2015, poz. 1422 j.t.).
Zgodnie z powołaną ustawą pod pojęciem "budowa" (art. 3 pkt 6) należy rozumieć
wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowę, rozbudowę i
nadbudowę obiektu budowlanego. Można zatem stwierdzić, że w wyniku budowy powstaje
zawsze nowa substancja budowlana - obiekt budowlany lub jego część. Do 11 lipca 2003 r.
w skład definicji pojęcia „budowa” wchodziła również przebudowa. Ustawodawca uznał
jednak, że w przypadku przebudowy nie mamy do czynienia z powstaniem nowej substancji
budowlanej, a ze zmianą już istniejącej i to w taki sposób, że nie zmieniają się jej rozmiary.
Przebudowa jest zatem inną formą robót budowlanych niż budowa (odbudowa, rozbudowa i
nadbudowa). Przebudową (art. 3 pkt 7a powołanej ustawy) jest wykonywanie robót
budowlanych, w wyniku których następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych
istniejącego obiektu budowlanego, z wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak:
kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, szerokość bądź liczba kondygnacji. Zmiana
któregokolwiek z tych parametrów oznaczać będzie, że nie mamy wówczas do czynienia z
przebudową a rozbudową lub nadbudową obiektu budowlanego (R. Dowodów, P. Z., Prawo
budowlane. Komentarz, ABC, 2006). Zatem, rozbudową jest zmiana charakterystycznych
parametrów istniejącego obiektu budowlanego, takich jak kubatura, powierzchnia zabudowy,
wysokość, długość, szerokość, co wynika a contrario z definicji legalnej „przebudowy”, o
której stanowi art. 3 ust. 7a ustawy Prawo budowlane.
Zaś w przedmiotowym rozporządzeniu zdefiniowano pojęcie „budynku zamieszkania
zbiorowego” - należy przez to rozumieć budynek przeznaczony do okresowego pobytu ludzi,
w szczególności hotel, motel, pensjonat, dom wypoczynkowy, dom wycieczkowy, schronisko
młodzieżowe, schronisko, internat, dom studencki, budynek koszarowy, budynek
zakwaterowania na terenie zakładu karnego, aresztu śledczego, zakładu poprawczego,
schroniska dla nieletnich, a także budynek do stałego pobytu ludzi, w szczególności dom
dziecka, dom rencistów i dom zakonny (§ 3 pkt 5 powołanego rozporządzenia) oraz
określono znaczenie pojęcia „budynek użyteczności publicznej” - należy przez to rozumieć
budynek przeznaczony na potrzeby administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości,
kultury, kultu religijnego, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, wychowania, opieki
zdrowotnej, społecznej lub socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług, w tym
usług pocztowych lub telekomunikacyjnych, turystyki, sportu, obsługi pasażerów w
transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym śródlądowym, oraz inny
budynek przeznaczony do wykonywania podobnych funkcji; za budynek użyteczności
publicznej uznaje się także budynek biurowy lub socjalny (§ 3 pkt 6 powołanego
rozporządzenia). Przy czym nie można pomijać, że w rzeczonym rozporządzeniu
wyodrębniono kategorię budynku mieszkalnego - należy przez to rozumieć: a) budynek
mieszkalny wielorodzinny, b) budynek mieszkalny jednorodzinny.
Mając na względzie powołane definicje nie sposób zgodzić się z Odwołującym, że
apartamentowiec jest obiektem zamieszkania zbiorowego. Okoliczność, że desygnatem
pojęcia budynek zamieszkania zbiorowego jest budynek do stałego pobytu ludzi nie
przesądza, zdaniem Izby, że mamy do czynienia z budynkiem zamieszkania zbiorowego,
jeśli idzie o apartamentowiec. Po pierwsze bowiem Odwołujący pomija, że normodawca na
gruncie powoływanego rozporządzenia dokonał wyraźnego rozróżnienia pomiędzy
budynkiem mieszkalnym a budynkiem zamieszkania zbiorowego. Skoro zaś normodawca
wyodrębnił te pojęcia to oznacza, że ich zakresy nie są tożsame. Co więcej, normodawca
ustanawiając wymogi w odniesieniu do budynków konsekwentnie zachowuje owo
rozróżnienie (dla przykładu: § 68, § 72, § 192a, § 296 przedmiotowego rozporządzenia), co
potwierdza, że są to dwa odrębne rodzaje budynków. Po drugie, zdaniem Izby,
przeznaczenie budynku na pobyt, nawet stały lub na cele mieszkalne uwidacznia różnice
pomiędzy tymi budynkami i powoduje, że ich utożsamianie jest nieuzasadnione.
Mając powyższe na uwadze, zdaniem Izby, nie budzi wątpliwości, że
apartamentowiec jest budynkiem mieszkalnym a nie budynkiem zamieszkania zbiorowego,
co starał się wykazać Odwołujący. Zatem należy uznać, że prawidłowo Zamawiający
przeprowadził weryfikację przedmiotowego zadania referencyjnego.
Na marginesie wskazać należy, że wydaje się, iż dla przeciętnego człowieka te
pojęcia również nie stanowią synonimów i nie stoi temu na przeszkodzie nawet brak
znajomości pojęć prawnych, ale doświadczenie życiowe i pewna ogólna wiedza.
Jeśli idzie o zdanie referencyjne z pozycji 4 Wykazu robót budowlanych –
doświadczenie życiowe, to w ocenie Izby, Zamawiający nie sprostał obowiązkowi
przeprowadzenia prawidłowej weryfikacji przedmiotowego zadania. Z uzasadnienia decyzji o
wykluczeniu Odwołującego z postępowania wynika, że przyczyną negatywnej oceny
rzeczonego zamówienia była sprzeczność pomiędzy treścią Wykazu a treścią referencji.
Zamawiający wskazał bowiem, że „załączone referencje poświadczają budowę obiektu
usługowo-handlowego, a nie jak wpisano w wykazie budowę 3 kondygnacyjnego zaplecza
Biedronki”. Zdaniem Izby, powyższa rozbieżność, z uwagi na przepis art. 26 ust. 4 ustawy
Pzp, winna być wyjaśniona. Sprzeczność pomiędzy informacjami zawartymi w Wykazie a
tymi, które znajdują się w referencjach nie powinna prowadzić do negatywnej oceny, tym
bardziej, że oba dokumenty służą potwierdzeniu różnych okoliczności, pierwszy – wykazaniu
warunków udziału w postępowaniu, drugi – wykazaniu wykonania robót zgodnie ze sztuką
budowlaną i ich prawidłowego ukończenia. W okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy,
w związku z zaistniałą rozbieżnością nie można przyjąć, że referencje w istocie nie odnoszą
się budowy zaplecza sklepu Biedronka, bowiem należy mieć na uwadze, że treść referencji
odnosi się do obiektu usługowo – handlowego, zatem nie można wykluczyć, iż wystawca
referencji miał na myśli również zaplecze. Powyższe potwierdza, zdaniem Izby, że
wyjaśnienie w tym przedmiocie było niezbędne. Zatem, powyższe daje podstawy do
stwierdzenia, że Zamawiający naruszył przepis art. 26 ust. 4 ustawy Pzp.
Przechodząc do oceny ostatniego zadania referencyjnego wskazać należy, iż przepis
art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp nakazuje wykluczyć z postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego wykonawców, którzy nie wykazali spełniania warunków udziału w postępowaniu.
Oznacza to, że obowiązek wykluczenia wykonawcy z postępowania aktualizuje się w
sytuacji, w której wykonawca nie udźwignął ciężaru dowodu w tym przedmiocie. Zatem fakt,
iż wykonawca spełnia warunki udziału w postępowaniu nie będzie przeszkodą do
wykluczenia wykonawcy z postępowania, jak miało to miejsce w poprzednim stanie
prawnym, jeśli wykonawca nie wykaże, za pomocą wskazanych przez zamawiającego
dowodów, że w istocie określony warunek spełnia.
Reasumując, wykonawca na etapie składania ofert, ewentualnie uzupełniając
dokumenty w trybie przepisu art. 26 ust. 3 ustawy Pzp, winien wykazać spełnianie warunków
udziału w postępowaniu. W konsekwencji, ani wyjaśnienia (art. 26 ust. 4 ustawy Pzp) ani
postępowanie odwoławcze nie służy wykazaniu tych okoliczności, sprzeciwiałoby się to
bowiem regulacji przepisu art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp w zw. z art. 25 ust. 1 pkt 1 ustawy
Pzp.
Nadto, należy zwrócić uwagę, że Zamawiający we wzorze formularza Wykaz robót
budowlanych – doświadczenie zawodowe zastrzegł, że wykonawca winien podać wszystkie
informacje niezbędne do oceny spełniania warunku udziału w postępowaniu.
Odwołujący zarzucając błędną ocenę zadania z pozycji 5 Wykazu w istocie dopiero w
odwołaniu podjął starania celem wykazania spełniania przez rzeczoną robotę wymogów
określonych przez Zamawiającego. Zamieszczony opis techniczny zadania, fotografie
obiektu, a także opis wykonanej rozbudowy rodzą pewne wątpliwości co do kwalifikacji
spornego zamówienia przez Zamawiającego, jednakże działania te należy uznać za
spóźnione i jako takie niedopuszczalne, a nadto nieskuteczne z uwagi na powierzchnię
rozbudowy.
Na marginesie należy dodać, że jeśli Odwołujący chciałby wykazać spełnianie
warunków udziału w postępowaniu w oparciu o rozbudowę określonego obiektu, to nie budzi
wątpliwości Izby, w świetle spornego warunku udziału w postępowaniu, że Odwołujący
musiałby wykazać w ramach przedmiotowego zadania powierzchnię rozbudowy nie mniejszą
niż 750 m
, podczas gdy Odwołujący podał, że chodzi o powierzchnię 50 m
Zarzut Odwołującego, na kanwie powyższego zadania, iż Zamawiający używa
pojęcia modernizacji, nieznanego ustawie Prawo budowlane budzi zdziwienie, bowiem w
decyzji o wykluczeniu Odwołującego z postępowania Zamawiający w istocie posługuje się
powołanym pojęciem, ale jedynie z tego powodu, że w treści Wykazu użył go sam
Odwołujący i dla podkreślenia, że pojęcie to nie mieści się w definicji „budowy” i
„rozbudowy”.
Wart odnotowania jest również fakt, że Odwołujący odnosząc się do treści Wykazu
obejmującego zakres prac składających się na sporne zamówienie nie stara się wykazać, że
stanowią one o wykonaniu „budowy” lub „rozbudowy”, co zdaniem Izby, dodatkowo
potwierdza wraz z podjętą inicjatywą dowodową w toku postępowania odwoławczego, że w
oparciu o Wykaz brak było podstaw do stwierdzenia, że Odwołujący wykazał spełnianie
warunków udziału w postępowaniu.
Zdaniem Izby, zakres prac składających się na przedmiotowe zadanie, a
wymienionych w treści Wykazu jako katalog zamknięty, pozwalało Zamawiającemu na
ocenę, że Odwołujący nie wykonał budowy lub rozbudowy.
Podsumowując, zarzut naruszenia przepisu art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp okazał się
chybiony, bowiem Zamawiający prawidłowo uznał, że Odwołujący podlega wykluczeniu z
postępowania, z przyczyn, o których była mowa wyżej. W konsekwencji, zdaniem Izby zarzut
naruszenia przepisu art. 7 ust. 1 ustawy Pzp nie znajduje uzasadnienia.
Zarzut naruszenia przepisu art. 89 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp należy ocenić jako
bezprzedmiotowy, bowiem Zamawiający nie dokonał odrzucenia oferty Odwołującego.
Nie zasługuje na uwzględnienie również zarzut naruszenia przepisu art. 91 ust. 1
ustawy Pzp, bowiem Odwołujący nie wykazał, że Zamawiający dokonał oceny oferty
Odwołującego na podstawie innych kryteriów niż te, ustalone w SIWZ.
Sformułowanie zarzutu poprzez wskazanie przepisu, tj. art. 91 – 92 ustawy Pzp bez
podania konkretnej normy prawnej, zawartej w określonej jednostce redakcyjnej przepisu nie
poddaje się ocenie. Nie jest rolą Izby odkodowywanie intencji Odwołującego co do
przedmiotu zarzutu. Nadto, należy zauważyć, że trudno w ogóle mówić o zarzucie, skoro
Odwołujący w tym zakresie odstąpił od podania jego uzasadnienia faktycznego.
Zdaniem Izby, ocenie nie poddaje się również zarzut naruszenia przepisów art. 2 pkt
5 ustawy Pzp oraz art. 146 ust. 1 ustawy Pzp, ze względu na brak jakiegokolwiek
uzasadnienia faktycznego.
Zarzut naruszenia przepisu art. 26 ust. 4 ustawy Pzp zasługiwał na uwzględnienie, o
czym była mowa wyżej, jednakże wobec stwierdzenia prawidłowości wykluczenia
Odwołującego z postępowania nie mógł skutkować uwzględnieniem odwołania, bowiem
stwierdzone naruszenie pozostaje bez wpływu na wynik postępowania (art. 192 ust. 2
ustawy Pzp).
Jeśli idzie o naruszenie przepisu art. 45 ust. 4a ustawy Pzp, to jak dostrzegł sam
Odwołujący, Izba mając na względzie przepis art. 180 ust. 2 ustawy Pzp, nie powinna
obejmować swoją oceną czynności niewymienionych w powołanym przepisie. Izba zatem
rozstrzygnięcia w tym względzie nie dokona, wyrazi jedynie, niejako na marginesie swoje
stanowisko, biorąc pod uwagę doniosłość prawną tego zagadnienia i skutki faktyczne
przedmiotowej czynności dla Odwołującego.
Zgodnie z literalnym brzmieniem tego przepisu zamawiający zatrzymuje wadium wraz
z odsetkami, jeżeli wykonawca w odpowiedzi na wezwanie, o którym mowa w art. 26 ust. 3
ustawy Pzp, z przyczyn leżących po jego stronie, nie złożył dokumentów lub oświadczeń, o
których mowa w art. 25 ust. 1 ustawy Pzp, pełnomocnictw, listy podmiotów należących do tej
samej grupy kapitałowej, o której mowa w art. 24 ust. 2 pkt 5 ustawy Pzp, lub informacji o
tym, że nie należy do grupy kapitałowej, lub nie wyraził zgody na poprawienie omyłki, o której
mowa w art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp, co powodowało brak możliwości wybrania oferty
złożonej przez wykonawcę jako najkorzystniejszej.
Odnotować należy, że w judykaturze zaistniał pogląd, nawiązujący do tego literalnego
brzmienia, zgodnie z którym przez niezłożenie dokumentów (lub oświadczeń) należy
rozumieć nie tylko bierność wezwanego wykonawcy, czyli sytuację, w której wykonawca w
ogóle nie składa żadnego dokumentu, ale również sytuację, w której wykonawca składa
dokument (oświadczenie), z którego jednak nie wynika potwierdzenie spełnienia warunków
udziału w postępowaniu lub spełnienia przez oferowane przez niego dostawy, usługi lub
roboty budowlane wymagań określonych przez zamawiającego.
Nie można jednak nie zauważyć, że poprzestanie li tylko literalnym brzmieniu
przepisu art. 46 ust. 4a ustawy Pzp prowadzi do pominięcia jego celu, polegającego na
sankcjonowaniu
nieuczciwych
zachowań
przedsiębiorców
w
toku
postępowania
przetargowego. U źródła nowelizacji dokonanej na mocy ustawy z dnia 4 września 2008 r. o
zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. Nr 171, poz. 1058) legła potrzeba
przeciwdziałania zmowom wykonawców, przejawiającym się w składaniu niekompletnych
ofert przez kilku wykonawców, działających w porozumieniu, i ich nieuzupełnianiu bądź
uzupełnianiu tylko przez tego wykonawcę, który - w świetle znanych już wówczas ofert
konkurentów - przedstawił nie najniższą cenę, ale zazwyczaj najwyższą. Pozostali
uczestnicy zmowy mogliby wówczas bez negatywnych konsekwencji wycofać się z udziału w
postępowaniu o udzielenie zamówienia (druk sejmowy VI kadencji nr 471).
Z tej przyczyny Izba przy interpretacji art. 46 ust. 4a ustawy Pzp dostrzega potrzebę
stosowania reguł wykładni celowościowej, co oznacza przyjęcie, że nie każde uchybienie
wykonawcy w realizacji wezwania, o którym mowa w art. 26 ust. 3 ustawy Pzp, uzasadnia
zastosowanie art. 46 ust. 4a ustawy Pzp i zatrzymanie wadium. Takie stanowisko wpisuje się
w ten nurt w orzecznictwie, zgodnie z którym badaniu in casu podlega zachowanie
wykonawcy, a przypisanie mu zawinienia uzasadnione jest w wypadkach jego bierności,
umyślności, celowości działania oraz nasilenia złej woli w niepodporządkowaniu się
wezwaniu zamawiającego (zob. wyroki SN: z 7 listopada 2013 r., sygn. akt: V CSK 531/12; z
10 maja 2013 r., sygn. akt: I CSK 422/12; z 4 marca 2013 r., sygn. akt: I CSK 444/12). W
uzasadnieniu ww. wyroku z 7 listopada 2013 r. Sąd Najwyższy wskazał, że odmiennej
wykładni nie dałoby się pogodzić z dyrektywą zacieśniającego tłumaczenia regulacji
wyjątkowych o szczególnie restrykcyjnym charakterze, do których niewątpliwie należy
zaliczyć art. 46 ust. 4a ustawy Pzp.
Zdaniem Izby w obowiązującym stanie prawnym nie sposób, zatem przyjąć, że
sankcja zatrzymania wadium mogłaby zostać zastosowana w stosunku do wykonawcy, który
- działając w dobrej wierze - doręczył zamawiającemu dokumenty, niepotwierdzające jednak,
w ocenie zamawiającego, spełnienia wymagań dotyczących uczestnictwa w przetargu.
Przenosząc te rozważania na grunt sprawy niniejszej stwierdzić należy, że
uzupełnienie dokumentów przez Odwołującego, które nie potwierdzały spełniania spornego
warunku udziału w postępowaniu nie cechowała ani umyślność ani zła wola. Oceny tej nie
zmienia okoliczność, że Odwołujący dysponował dokumentami podmiotu trzeciego
opatrzonymi datą przypadającą przed dniem składania ofert, bowiem nie jest to relewantne
dla sprawy, a ponadto nie ma pewności, że Odwołujący w tej dacie rzeczonymi dokumentami
dysponował.
Izba stoi na stanowisku, że za nieuzupełnienie dokumentu obciążające wykonawcę
powinno się uznawać dopiero działanie fraudem lege, czyli celowe uzupełnienie dokumentu
w sposób nieprawidłowy. Okoliczność, że wykonawca pozostawał w błędnym przekonaniu o
spełnianiu warunku udziału w postępowaniu, nie może skutkować zatrzymaniem wadium na
podstawie art. 46 ust. 4a ustawy Pzp, jeżeli wykonawca uzupełnił dokumenty, podając nowe
informacje, lecz po ich analizie okazało się, że wykonawca tego warunku nie spełnia (tak też
w wyrokach: z 24 sierpnia 2011 r., sygn. akt KIO 1712/11, KIO 1714/11, KIO 1718/11, KIO
1719/11, Lex nr 951203 i 13 czerwca 2011 r., sygn. akt 1134/11, Lex nr 846367).
Reasumując, z podanych przyczyn Izba wyraża przekonanie, że Zamawiający nie
miał podstaw do zatrzymania wadium Odwołującemu, a zatem powinien jej zwrócić.
W piśmie procesowym Odwołujący zwrócił uwagę na wadliwą ocenę oferty
Odwołującego, jednakże z uwagi na ograniczenia, wynikające z przepisu art. 180 ust. 2
ustawy Pzp, procedowanie w tym przedmiocie jest niedopuszczalne. Niezależnie od
powyższego, gdyby nawet rzeczonego ograniczenia nie było, to zarzuty w tym zakresie nie
podlegałyby rozpoznaniu, bowiem nie objęto ich treścią odwołania. Z mocy przepisu art. 192
ust. 7 ustawy Pzp wynika zaś, że Izba nie może orzekać co do zarzutów, które nie były
zawarte w odwołaniu. Naruszenie przepisu art. 7 ust. 1 ustawy Pzp w tym kontekście, a więc
w istocie sformułowanie zarzutu w tym przedmiocie nastąpiło dopiero w piśmie procesowym,
należy więc zastosować analogiczną ocenę do powyższego.
Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy, na podstawie art.
192 ust. 9 i 10 w zw. z § 3 pkt 1 lit. a pkt 2 lit. a i b rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z
dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41,
poz. 238), zaliczając do kosztów postępowania odwoławczego wpis od odwołania w
wysokości 10.000,00 zł oraz koszty związane z dojazdem na rozprawę w wysokości 916,04
zł.
Przewodniczący: ………………………