Sygn. akt: KIO 901/17
WYROK
z dnia 19 maja 2017 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Izabela Kuciak
Protokolant: Piotr Cegłowski
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 maja 2017 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 4 maja 2017 r. przez wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia
Konsorcjum: A. Sp. z o. o. z siedzibą w G.
(lider Konsorcjum), D. P. d.o.o. z siedzibą w Z., adres dla lidera Konsorcjum: (…) w
postępowaniu prowadzonym przez
zamawiającego: Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.
A., (…)
orzeka:
Uwzględnia odwołanie i nakazuje unieważnienie czynności badania i oceny
wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu i unieważnienie czynności
wykluczenia Konsorcjum: A. Sp. z o. o. z siedzibą w G. (lider Konsorcjum), D. P.
d.o.o. z siedzibą w Z. z postępowania oraz powtórzenie czynności badania i
oceny wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, z uwzględnieniem
wniosku złożonego przez ww. Wykonawcę.
Kosztami postępowania obciąża zamawiającego:
Polskie Sieci Elektroenergetyczne
S. A., (…), i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
Konsorcjum: A. Sp. z o. o. z
siedzibą w G. (lider Konsorcjum), D. P. d.o.o. z siedzibą w Z., tytułem wpisu
od odwołania;
zasądza od zamawiającego:
Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A., (…) na
rzecz wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
Konsorcjum: A. Sp. z o. o. z siedzibą w G. (lider Konsorcjum), D. P. d.o.o. z
siedzibą w Z. kwotę 18 600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset
złotych zero groszy), stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione
z tytułu wpisu od odwołania i wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 2164 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w
Warszawie.
Przewodniczący: ………………………
Sygn. akt: KIO 901/17
Uzasadnienie
Zamawiający prowadzi, w trybie negocjacji z ogłoszeniem, postępowanie o udzielenie
zamówienia
publicznego,
którego
przedmiotem
jest
„opracowanie dokumentacji
wykonawczej standardowych konstrukcji dwutorowych słupów dla elektroenergetycznych linii
napowietrznych 400 kV”. Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 7 stycznia 2017 r. pod numerem 2017/S 005-007392.
W przedmiotowym postępowaniu Odwołujący wniósł odwołanie wobec czynności
wykluczenia go z postępowania, zarzucając Zamawiającemu naruszenie następujących
przepisów prawa:
1) art. 25 ust. 1 w zw. z art. 138c ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp poprzez dokonanie czynności
wykluczenia w oparciu o zarzut niewskazania przez Odwołującego (i) posiadania
uprawnień budowlanych nadanych przez odpowiedni organ samorządu zawodowego
na terenie Polski lub (ii) posiadania decyzji o uznaniu kwalifikacji zawodowych
wydanej przez Krajową Radę Polskiej Izby Inżynierów w Rzeczpospolitej Polskiej lub
(iii) posiadania wpisu tymczasowego na listę członków okręgowej izby inżynierów
budownictwa, rozumianą jako wpis dokonany w Rzeczpospolitej Polskiej, podczas
gdy
ani z opublikowanego przez Zamawiającego ogłoszenia o zamówieniu ani z
dokumentu pn. „Szczegółowe informacje i wymagania nt. prowadzonego
postępowania”, dalej: „Warunki i Wymagania” nie wynikał i nie wynika (i) ani
obowiązek oświadczenia ani (ii) obowiązek przedstawienia dokumentu, na
okoliczność postulowanego przez Zamawiającego rozumienia treści warunku udziału
zastrzeżonego w sekcji III.1.3. ppkt 2 ogłoszenia, tj. poprzez dopuszczenie w
odniesieniu do usług transgranicznych jedynie łącznego spełnienia warunków
posiadania (i) uprawnień budowlanych i (ii) wpisu tymczasowego na listę członków
okręgowej izby inżynierów budownictwa, co wprost jest sprzeczne z wnioskowaniem
logicznym, zgodnie z którym warunek „lub” spełniony jest już przy prawdziwości
jednego z warunków cząstkowych;
2) art 22b ust. 2 ustawy Pzp poprzez jego niezastosowanie - polegające na przyjęciu
przez Zamawiającego jako podstawy wykluczenia Odwołującego - braku
przedstawienia dowodu (i) posiadania uprawnień budowlanych nadanych przez
odpowiedni organ samorządu zawodowego na terenie Polski lub (ii) posiadania
decyzji o uznaniu kwalifikacji zawodowych wydanej przez Krajową Radę Polskiej Izby
Inżynierów lub (iii) posiadania wpisu tymczasowego na listę członków okręgowej izby
inżynierów budownictwa, rozumiane jako wpis dokonany w Rzeczpospolitej Polskiej,
co oznacza wprost zastosowanie przez Zamawiającego żądania przedstawienia
dowodu wpisu obywatela innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej na listę
właściwej organizacji zawodowej w Rzeczpospolitej Polskiej, podczas gdy
wystarczającym dla weryfikacji spełnienia zastrzeżonego przez Zamawiającego
warunku powinno być w świetle art. 22b ustawy Pzp co najwyżej zaświadczenie o
stosownym wpisie w kraju pochodzenia obywatela innego państwa członkowskiego
Unii Europejskiej, o ile musi on w państwie pochodzenia posiadać określone
zezwolenie lub musi być członkiem określonej organizacji, by w swoim kraju
pochodzenia świadczyć zamawiane przez Zamawiającego usługi;
3) art. 24 ust. 1 pkt 12 ustawy Pzp poprzez jego zastosowanie i dokonanie wykluczenia
Odwołującego na podstawie niewykazania warunku niewskazanego ani w ogłoszeniu
ani w Warunkach i Wymaganiach, tj. na podstawie okoliczności, których Zamawiający
ani nie wyartykułował ani nie oczekiwał zgodnie z ogłoszeniem oraz Warunkami i
Wymaganiami, pomimo prawnego obowiązku Zamawiającego do stosowania się do
samo limitującego go brzmienia ogłoszenia oraz Warunków i Wymagań;
4) art. 26 ust. 2f ustawy Pzp w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez - implikowanie z
pisma Zamawiającego z dnia 28 kwietnia 2017 r. Informacja o ocenie spełniania
warunków udziału w postępowaniu, dalej: „Pismo Wykluczające” - uzasadnienia
faktycznego i prawnego - części - zawiadomienie o wykluczeniu wykonawców z
postępowania - wzywanie do złożenia dokumentów, które miałyby poświadczyć
okoliczności, które nie były warunkiem udziału w postępowaniu, co narusza tym
samym zasadę przejrzystości oraz proporcjonalności postępowania;
5) art. 22 ust. 1a ustawy Pzp w zw. z art. 22d ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 7 ust 1 oraz
ust. 3 ustawy Pzp poprzez przyjęcie za podstawę wykluczenia, niezaspokojonego, w
rozumieniu Zamawiającego, żądania od osób posiadających stosowne uprawnienia
budowlane,
a
będących
obywatelami
państw
członkowskich
innych
niż
Rzeczpospolita Polska, poza uprawnieniami budowlanymi, w rozumieniu przepisów
kraju pochodzenia, dysponowania dodatkowo decyzją o uznaniu kwalifikacji
zawodowych wydanej przez Krajową Radę Polskiej Izby Inżynierów lub decyzją o
wpisie tymczasowym na listę członków okręgowej izby inżynierów budownictwa w
Rzeczpospolitej Polskiej, co stanowi nieproporcjonalność oczekiwań Zamawiającego
w przedmiocie przedstawianych dowodów, jak i zastosowanie kryterium
merytorycznego niezastrzeżonego ani w ogłoszeniu ani w Warunkach i
Wymaganiach, a w konsekwencji bezpodstawnego zawężenia liczby podmiotów
dopuszczonych do udziału w postępowaniu, a przez to ograniczenia konkurencji
pomiędzy wykonawcami;
6) art. 57 ust. 2 ustawy Pzp poprzez brak skierowania zaproszenia dla Odwołującego do
złożenia oferty wstępnej w postępowaniu, pomimo spełniania przez Odwołującego
warunków udziału w postępowaniu, a także art. 92 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp poprzez
poinformowanie o wykluczeniu, pomimo braku uzasadnionych podstaw do takiego
zachowania;
7) art. 56 oraz art. 57 Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o Funkcjonowaniu Unii
Europejskiej
[w.
skonsolidowane]
poprzez
wykluczenie
Odwołującego
z
postępowania na postawie wymogu niezastrzeżonego w ogłoszeniu ani w Warunkach
i Wymaganiach, powodującego nieuzasadnione ograniczenie możliwości świadczenia
przez obywateli państw członkowski Unii Europejskiej usług transgranicznych i
naruszające tym samym przyznaną im swobodę przepływu usług.
Odwołujący wniósł o:
1. nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności, polegającej na wykluczeniu
Odwołującego z udziału w postępowaniu,
2. nakazanie Zamawiającemu dokonania powtórnej oceny wniosku Odwołującego o
dopuszczenie do udziału w postępowaniu.
3. nakazanie Zamawiającemu, po dokonaniu powtórnej oceny wniosku Odwołującego,
zaproszenia Odwołującego do złożenia oferty wstępnej.
4. zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów niniejszego
postępowania.
W uzasadnieniu swojego stanowiska Odwołujący podał, że przedmiotem niniejszego
postępownaia jest „Opracowanie dokumentacji wykonawczej standardowych konstrukcji
słupów dta elektroenergetycznych linii napowietrznych 400 kV". W sekcji 11.2.4) ogłoszenia,
jak podał Odwołujący, Zamawiający dokonał bardziej szczegółowego opisu zamówienia w
następujący sposób:
„Zakres pracy obejmuje:
1) Opracowanie koncepcji rozwiązań projektowych wraz z ustaleniem założeń
projektowych i zakresu projektowanych słupów tj. typów słupów przeznaczonych dla
poszczególnych kombinacji stref obciążenia wiatrem i oblodzeniem oraz typów
słupów wspólnych dla różnych kombinacji stref obciążenia wiatrem i oblodzeniem.
2) Przeprowadzenie badań laboratoryjnych wraz z analizą wyników w celu weryfikacji
prawidłowości metod wyznaczania nośności na rozciąganie i rozerwanie blokowe
kątowników połączonych jednym ramieniem, opisanych w normie PN-EN 50341-2-
22.
3) Opracowanie projektów wykonawczo-montażowych słupów dwutorowych dla
kombinacji stref obciążenia wiatrem i oblodzeniem (…), (…) oraz (…) (oznaczenie
stref wg normy PN-EN 50341-2- 22).
4) Badania obciążeniowe 1 słupa przelotowego i 1 słupa mocnego na stacji badawczej.
5) Opracowanie projektów
wykonawczo-montażowych słupów trzytorowych dla
kombinacji stref obciążenia wiatrem i oblodzeniem wskazanych przez
Zamawiającego.
6) Opracowanie informacji zbiorczej o zaprojektowanej serii słupów zawierającej co
najmniej założenia do projektowania, karty informacyjne wszystkich słupów,
parametry elektryczne linii wybudowanych na zaprojektowanych słupach, rysunki
łańcuchów izolatorów przyjętych do wymiarowania gabarytów słupów.”, dalej:
„Zakres prac”.
Jednocześnie, zgodnie z sekcją III.1.3) ppkt 2 ogłoszenia, jak wskazał Odwołujący,
Zamawiający wymagał, aby wykonawcy ubiegający się o realizację przedmiotowego
zamówienia dysponowali osobami posiadającymi następujące uprawnienia/doświadczenie:
„2.1 Projektant branży elektrycznej - co najmniej 3 osoby
Uprawnienia budowlane: Wymagane uprawnienia budowlane do projektowania bez
ograniczeń w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń
elektrycznych i elektroenergetycznych W tym 2 osoby posiadają:
Doświadczenie zawodowe tj.: w okresie ostatnich 7 lat przed upływem terminu
składania wniosków, wykonał co najmniej jedną dokumentację projektową dla
elektroenergetycznej linii napowietrznej prądu przemiennego, zrealizowaną lub
odebraną, o napięciu: 400 ky lub 220 kV.
2.2 Projektant branży konstrukcyjno-budowlanej - co najmniej 3 osoby
Uprawnienia budowlane: Wymagane uprawnienia do projektowania bez ograniczeń
w specjalności konstrukcyjno-budowlanej W tym 2 osoby:
Doświadczenie zawodowe tj.: w okresie ostatnich 7 lat przed upływem terminu
składania wniosków wykonał co najmniej 1 dokumentację projektową słupa
przelotowego
oraz
dokumentację
projektową
słupa
mocnego
dla
elektroenergetycznej linii napowietrznej prądu przemiennego 220 kV lub 400 kV w
oparciu o polską normę PN-EN 50341-1 lub normę europejską EN-50341-1 (lub
równoważną) oraz słupy te zostały przebadane z wynikiem pozytywnym na stacji
badawczej.”
Ponadto, zgodnie z sekcją II.2.3) ogłoszenia o zamówieniu Zamawiający wskazał, że
głównym miejscem lub lokalizacją realizacji usługi będzie Polska.
Tak określony Zakres prac, zdaniem Odwołującego, jednoznacznie wskazuje, że
realizacja przedmiotu zamówienia sprowadza się wyłącznie do projektu wyrobu
budowlanego. Precyzyjnie określony przez Zamawiającego Zakres prac w żaden sposób nie
wskazuje, w ocenie Odwołującego, jakoby wykonawcy mieli przygotować projekt budowlany,
czy też projekt architektoniczno- budowlany. Tym samym, w opinii Odwołującego, w celu
należytej realizacji przedmiotu zamówienia, nie ma potrzeby by personel wykonawcy
legitymował się posiadaniem samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, w art. 12
ust. 1 pkt. 1-5 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2016 r., poz. 290 ze
zm.), dalej: „Prawo budowlane”.
Jeżeli więc przedmiot zamówienia - kierując się wytycznymi Zamawiającego
wskazanymi w Zakresie prac - sprowadza się tylko i aż do projektu wyrobu budowlanego, to,
w ocenie Odwołującego, w rachubę wchodzić mógłby wyłącznie art. 20 ust. 3a Prawa
budowlanego, odnoszący się do sporządzania lub uzgadniania indywidualnej dokumentacji
technicznej, o której mowa w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach
budowlanych (Dz.U. z 2016 r., poz. 1570, ze zm.), dalej: „Ustawa o wyrobach”. Tyle tylko, jak
zauważył Odwołujący, że art. 10 ust. 1 ustawy o wyrobach odnosi się do opracowania
dokumentacji projektowej wyrobu do jednostkowego zastosowania w obiekcie budowlanym.
Zamawiający natomiast, jak wyjaśnił Odwołujący, zamawia coś zupełnie innego - a
mianowicie standardowe projekty konstrukcji słupów energetycznych, w oparciu o normy
zharmonizowane, które sam w ogłoszeniu podaje.
Powyższe rozróżnienie, zdaniem Odwołującego, wpływa także na kwestię
pozyskania ewentualnego pozwolenia na budowę. Uzyskanie takiego pozwolenia, jak podał
Odwołujący, byłoby niezbędne w przypadku, gdyby Zamawiający w treści ogłoszenia
wskazał, że w zakresie realizacji przedmiotu zamówienia należy także opracować projekt
budowlany konstrukcji słupów lub części składowej projektu budowlanego wraz ze
wskazaniem terminu i zakresu realizacji takiej usługi. W żadnym miejscu opisu przedmiotu
zamówienia, jak wyjaśnił Odwołujący, nie ma odniesienia do konieczności wykonania
opracowania projektowego, odpowiadającego wymaganiom Prawa budowlanego, a w
szczególności projektu budowlanego, którego zakres i formę określa szczegółowo
rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia
2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz.U. z 2012 r.,
poz. 462).
Dodatkowo Odwołujący wyjaśnił, że słupy elektroenergetyczne jako takie są
konstrukcjami i do czasu wbudowania w linię elektroenergetyczną, tzn. trwałego połączenia z
gruntem, nie są obiektem budowlanym (nie są budynkiem, budowlą ani obiektem małej
architektury), w związku z czym nie podlegają przepisom Prawa budowlanego. Oczywiście,
jak zauważył Odwołujący, Prawo budowlane reguluje kwestie budowli, w tym obiektów
liniowych, przy czym, aby konstrukcja mogła zostać uznana za budowę musi spełniać
wymóg trwałego połączenia z gruntem. W ramach realizacji przedmiotu zamówienia -
zgodnie z Zakresem prac - na żadnym etapie, jak wyjaśnił Odwołujący, konstrukcja słupa nie
będzie jednak funkcjonowała jako budowla w rozumieniu Prawa budowlanego.
Zamawiający wskazując Zakres prac, zdaniem Odwołującego, w sposób
jednoznaczny wykluczył z czynności objętych przedmiotem zamówienia takie obowiązki
wykonawców, które nakładałby na nich konieczność uruchomienia procedury lub
występowania w trwającym lub przyszłym postępowaniu o wydanie pozwoleniu na budowę.
Tym samym, w ocenie Odwołującego, przedmiot zamówienia nie jest objęty zamkniętym
katalogiem czynności, do realizacji których uprawniony jest wyłącznie projektant posiadający
uprawnienia budowlane. Oznacza to, w opinii Odwołującego, że skoro projekty będą
tworzone w oparciu o normy zharmonizowane, to nie jest wymagane, aby dany projektant
posiadał uprawnienia budowlane. Natomiast wymóg posiadania takich uprawnień byłby
niezbędny, zdaniem Odwołującego, w przypadku, gdyby projekt miał być jednostkowym,
projektem indywidualnej dokumentacji technicznej.
Dalej Odwołujący zauważył, że ustawa Pzp przyznaje zamawiającym szerokie
uprawnienia w zakresie możliwości kształtowania kryteriów wyboru wykonawców pod
warunkiem, że kryteria te są proporcjonalne do przedmiotu zamówienia, nie mają charakteru
dyskryminującego a jednocześnie są konkurencyjne oraz przejrzyste. W ramach
postępowania, Zamawiający w sekcji III.1.3) ppkt 2 ogłoszenia, jak wyjaśnił Odwołujący,
przedstawił, jakich warunki w zakresie doświadczenia oraz posiadanych uprawnień
(budowlanych) oczekuje od wykonawcy. Odwołujący podkreślił, że akceptując warunki
wprost i jednoznacznie wyartykułowane w ogłoszeniu złożył Wniosek o dopuszczenie do
udziału w postępowaniu, dalej: „Wniosek”, licząc, że ocena spełniania warunków
postępowania zostanie przeprowadzona w sposób rzetelny, niedyskryminacyjny oraz w
sposób proporcjonalny do wymogów wynikających z przedmiotu zamówienia.
Na potrzeby realizacji przedmiotu zamówienia, zgodnie z ogłoszeniem oraz zgodnie
z Prawem budowlanym oraz przepisami ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach
zawodowych architektów oraz inżynierów budownictwa (Dz. U. z 2016 r., poz. 1725, t.j.),
dalej: „Ustawa o samorządach”, przez spełnienie wymogu posiadania „uprawnień
budowlanych”, zdaniem Odwołującego, wystarczające jest spełnienie warunku (i)
odpowiedniego wykształcenia, praktyki budowlanej oraz złożenia egzaminu przed właściwą
komisją izby samorządu zawodowego w Rzeczpospolitej Polskiej lub (ii) posiadania w kraju
pochodzenia kwalifikacji do wykonywania zawodu, w zakresie określonym w pkt III.1.3) ppkt
2 ogłoszenia.
We Wniosku Odwołujący, jak podał, wskazał osoby będące obywatelami (i)
Republiki Chorwacji - w związku z tym, że jest to zawód regulowany w kraju pochodzenia,
personel wskazany do realizacji zamówienia posiada nadane przez właściwą miejscowo
komisję kwalifikacyjną uprawnienia analogiczne do wydawanych przez polski samorząd
zawodowy architektów i inżynierów budownictwa oraz (ii) Rumunii - w związku z tym, że jest
to zawód nieregulowany w kraju pochodzenia, personel wskazany do realizacji zamówienia
ś
wiadczy usługi na podstawie nadanego tytułu zawodowego inżyniera. Na tej podstawie
należy stwierdzić, w ocenie Odwołującego, że Odwołujący wykazał posiadanie uprawnień
budowlanych przez zgłoszony we Wniosku personel, zgodnie z wymaganiami zawartymi w
ogłoszeniu.
Odwołujący podkreślił, że zgodnie z Ustawą o samorządach oraz Wytycznymi
dotyczącymi postępowania w sprawie świadczenia usług transgranicznych, dalej:
„Wytyczne”, stanowiącymi załącznik do uchwały Krajowej Rady Polskiej Izby Inżynierów
Budownictwa w sprawie przyjęcia wytycznych dotyczących postępowania w sprawie
ś
wiadczenia usług transgranicznych z dnia 28 stycznia 2009 r. (zmienione uchwałą nr
23/R/14 z dnia 10 grudnia 2014 r.), uzyskanie tymczasowego wpisu na listę, w celu
ś
wiadczenia usługi transgranicznej, następuje po przeprowadzeniu oceny, która nie ma
charakteru dowolnego i uznaniowego, a oparta jest wyłącznie o analizę spełniania przez
wnioskodawcę warunków określonych przepisami prawa. Tym samym, zdaniem
Odwołującego, spełnienie warunków formalnych niejako automatycznie przesądza o
uzyskaniu stosownego wpisu. Na marginesie Odwołujący zaznaczył, że procedura
uznawania kwalifikacji w celu świadczenia usług transgranicznych nie może powodować
opóźnienia w możliwości ich wykonywania.
Mając na uwadze informacje wskazane powyżej, z nieukrywanym zaskoczeniem
Odwołujący, jak podał, w dniu 28 kwietnia 2017 r., w godzinach popołudniowych, otrzymał od
Zamawiającego w formie maila informację o ocenie spełniania warunków udziału w
postępowaniu wraz ze skanem pisma z dnia 28 kwietnia 2017 r., tj. Pisma Wykluczającego.
W Piśmie Wykluczającym, jak podał Odwołujący, Zamawiający wskazał, że warunki
udziału w postępowaniu spełniają następujący wykonawcy: (i) Konsorcjum firm B. S. i P. E.
E.-K. S.A., E.- P. W. Sp. z o.o., B. S. i P. E. E.-P. S.A., oraz (ii) Konsorcjum firm E. S.A., I. P.
I. P. B. P. E. Sp. z o.o., B. E. S. S.A. oraz Z. W. S. E. R. Sp. z. o.o., zapraszając wyłącznie te
podmioty do składania ofert wstępnych.
Pismo Wykluczające, jak wyjaśnił Odwołujący, zawierało także zawiadomienie o
wykluczeniu następujących wykonawców: (i) Konsorcjum A. E. ehf, I. E. Sp. z o.o. oraz (ii)
Odwołującego.
W związku z powyższym, Odwołujący wskazuał, że wykluczenie Odwołującego, o
którym stanowi Pismo Wykluczające, nie znajduje oparcia ani w przepisach ustawy Pzp ani
w sporządzonym przez Zamawiającego ogłoszeniu ani w Warunkach i Wymaganiach.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 25 ust. 1 w zw. z art. 138c ust. 1
pkt 2 ustawy Pzp. Odwołujący podał, że Zamawiający w ogłoszeniu w sekcji III.1.3) ppkt 2
tak sformułował warunek dostępu:
„2. Wykonawca dysponuje następującymi osobami, skierowanymi przez Wykonawcę do
realizacji zamówienia:
2.1.
Projektant branży elektrycznej - co najmniej 3 osoby
Uprawnienia budowlane: Wymagane uprawnienia budowlane do projektowania bez
ograniczeń w specjalności
instalacyjnej
w
zakresie
sieci,
instalacji
i
urządzeń
elektrycznych
i
elektroenergetycznych W tym 2 osoby posiadają: Doświadczenie zawodowe tj.: w
okresie ostatnich 7 lat przed upływem terminu składania wniosków, wykonał co
najmniej jedną dokumentację projektową dla elektroenergetycznej linii napowietrznej
prądu przemiennego, zrealizowaną lub odebraną, o napięciu: 400 kV lub 220 k.
Projektant branży konstrukcyjno - budowlanej - co najmniej 3 osoby
Uprawnienia budowlane: Wymagane uprawnienia do projektowania bez ograniczeń w
specjalności konstrukcyjno-budowlanej
W tym 2 osoby: Doświadczenie zawodowe tj.: w okresie ostatnich 7 lat przed upływem
terminu składania wniosków wykonał co najmniej 1 dokumentację projektową słupa
przelotowego
oraz
dokumentację
projektową
słupa
mocnego
dla
elektroenergetycznej linii napowietrznej prądu przemiennego 220 kV lub 400 kV w
oparciu o polską normę PNEN 50341-1 lub normę europejską EN-50341-1 (lub
równoważną) oraz słupy te zostały przebadane z wynikiem pozytywnym na stacji
badawczej.”
Z tak sformułowanego warunku dostępu można i należało wywieść, zdaniem
Odwołującego, że Zamawiający wymagał - tylko i aż - by osoby wskazane do dyspozycji
przez wykonawcę we wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu - miały
kwalifikacje formalne do wykonywana zawodu, zgodnie z przepisami właściwymi dla kraju
UE, w jakim nabyły one uprawnienie do wykonywania danego zawodu, co też koresponduje
z zasadę przejrzystości, jaką winien kierować się Zamawiający, zgodnie z art. 7 ust. 1
ustawy Pzp i w zaufaniu, do której Odwołujący przystąpił do postępowania.
Nigdzie, jak podkreślił Odwołujący, w treści ogłoszenia ani w treści Warunków i
Wymagań: (i) nie ma żadnego odwołania ani do przepisów Ustawy o samorządach, ani (ii)
nie ma wskazania oczekiwania dowodu, na potwierdzenie, że wykazane do realizacji
zamówienia osoby są członkami samorządu zawodowego oraz posiadają aktualne
zaświadczenie właściwej izby inżynierów, potwierdzając dysponowanie wpisem na listę
tudzież uznaniem uprawnień, o jakich stanowi art. 6 ust 1 i 2 Ustawy o samorządach.
Jednocześnie, jak podał Odwołujący, Zamawiający, na stronie www Zamawiającego
w zakładce http://www.pse.pl/index.php?dzid=14&did=3248 właściwej dla ogłoszenia,
opublikował dokument Warunki i Wymagania. Niezwykle ważnym jest okoliczność, zdaniem
Odwołującego, że w pkt 3) - 5) oraz w pkt 7) przedmiotowego dokumentu, str. 1,
Zamawiający
zaniechał
wskazania
dokumentu,
który
stanowić
miałby
dowód
sformułowanych warunków jw., wskazując wyłącznie:
„Pkt 3
Wykonawca w celu potwierdzenia spełnienia warunków udziału w postępowaniu może
polegać na zdolności technicznej lub zawodowej, sytuacji ekonomicznej lub finansowej
innych podmiotów niezależnie od charakteru prawnego łączących go z nimi stosunków
prawnych. Wykonawca może polegać na zdolności technicznej lub zawodowej innych
podmiotów (wykształcenie, kwalifikacje zawodowe lub doświadczenie) jeśli podmioty te
zrealizują usługi do realizacji których te zdolności są wymagane.
Pkt 4
Wykonawca, który powołuje się na zasoby innych podmiotów, w celu wykazania braku
istnienia wobec nich podstaw wykluczenia oraz spełniania, w zakresie, w jakim powołuje się
na ich zasoby, warunków udziału w postępowaniu składa także jednolite dokumenty
dotyczące tych podmiotów.
Pkt 5
W przypadku wspólnego ubiegania się o zamówienie przez Wykonawców, jednolity
dokument składa każdy z Wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie. Jednolity
dokument potwierdza spełnianie warunków udziału w postępowaniu, kryteriów selekcji oraz
brak podstaw wykluczenia w zakresie, w którym każdy z Wykonawców wykazuje spełnianie
warunków udziału w postępowaniu, kryteriów selekcji oraz brak podstaw wykluczenia.
Pkt 7
W przypadku, gdy Wykonawca polega na sytuacji finansowej, zdolnościach technicznych lub
zawodowych, innych podmiotów, Wykonawca składa wraz z wnioskiem dowód, że
Wykonawca będzie dysponował niezbędnymi zasobami w stopniu umożliwiającym należyte
wykonanie zamówienie publicznego oraz oceny, czy stosunek łączący wykonawcę z tymi
podmiotami gwarantuje rzeczywisty dostęp do ich zasobów. Dowód określa w szczególności:
(1) zakres dostępnych Wykonawcy zasobów innego podmiotu, (2) sposób wykorzystania
zasobów innego podmiotu przez Wykonawcę, przy wykonywaniu zamówienia, (3) zakres i
okres udziału innego podmiotu przy wykonywaniu zamówienia, (4) czy podmiot, na
zdolnościach którego wykonawca polega w odniesieniu do warunków udziału w
postępowaniu dotyczących wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia,
zrealizuje roboty budowlane lub usługi, których wskazane zdolności dotyczą. Dowodem
takim jest w szczególności pisemne zobowiązanie innych podmiotów do oddania do
dyspozycji Wykonawcy niezbędnych zasobów na okres korzystania z nich przy wykonywaniu
zamówienia sporządzone zgodnie ze Wzorem nr 3 do niniejszej Informacji. Zamawiający
informuje, że dokumenty te mogą być przedmiotem wyjaśnień w celu uzyskania
wymaganych informacji
Niezmiernie ważnym, jak podkreślił Odwołujący, jest pkt 3 oraz 7 Warunków i
Wymagań, ponieważ z jego treści niezbicie wynika, że Zamawiający pozostawił jako otwarty
obszar tzw. dowodu, jakim wykonawca ma wykazać okoliczności dla Zamawiającego istotne
- gdzie centralną okolicznością jest fakt, że dowód taki w szczególności może polegać na
pisemnym zobowiązaniu innego podmiotu do oddania zasobów na okres korzystania z nich
przy zamówieniu, a zatem takie wykazanie i wyjaśnienie wraz z dowodem jest wystarczające
dla Zamawiającego.
Innymi słowy, zdaniem Odwołującego, decyzję, czy wykonawca przedstawi jedynie
oświadczenie, czy też dodatkowo przedstawi dowód inny niż oświadczenie, a jeśli takowy
dowód przedstawi, to w jakim kształcie, Zamawiający pozostawił swobodnemu uznaniu
każdego z wykonawców składających wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu.
Tym samym, w ocenie Odwołującego, uznać należy, że Zamawiający pozostawił
wykonawcom dowolność w zakresie dowodów, jakimi mają być zaofiarowane, celem
weryfikacji kryteriów wskazanych w sekcji III.1.3) ppkt 2 ogłoszenia, dopuszczając także
dowód w postaci samego oświadczenia.
Stosownie do ogłoszenia oraz Warunków i Wymagań, Odwołujący, jak wyjaśnił,
przedłożyło wraz z Wnioskiem odpowiednie dokumenty JEDZ, jak i wszelkie wymagane
ogłoszeniem i Warunkami i Wymaganiami oświadczenia wraz z właściwymi dowodami na ich
potwierdzenie, działając w zaufaniu do dokumentacji wytworzonej przez Zamawiającego, w
ramach swobody zakreślonej przez Zamawiającego w tejże dokumentacji.
Zamawiający, jak zauważył Odwołujący, nie wskazał przecież w ogłoszeniu ani w
Warunkach i Wymaganiach, by przedstawiony dla realizacji zamówienia personel miał mieć
uprawnienia budowlane czynne, tj. by na dzień złożenia Wniosku, przedstawiony przez
Odwołującego personel prócz uprawnień budowlanych, jakimi legitymuje się w państwie
członkowskim UE innym niż Polska, co Odwołujący należycie wykazał, zgodnie z kryterium
jakie zastrzegł Zamawiający, miał dodatkowo dysponować (i) uprawnieniami budowlanymi
nadanymi przez odpowiedni organ samorządu zawodowego Rzeczpospolitej Polskiej lub (ii)
posiadania decyzji o uznaniu kwalifikacji zawodowych wydanej przez Krajową Radę Polskiej
Izby Inżynierów w Rzeczpospolitej Polskiej lub (iii) posiadania wpisu tymczasowego na listę
członków okręgowej izby inżynierów budownictwa w Rzeczpospolitej Polskiej.
Działanie Zamawiającego, zdaniem Odwołującego, może stanowić również przejaw
dyskryminacji, w zakresie wymagania „wykazania”, jak można zrozumieć z Pisma
Wykluczającego, spełniania „rozbudowywanego” w trakcie postępowania warunku ze
względu na kraj pochodzenia personelu wskazanego we Wniosku. Zamawiający, w trakcie
wymiany korespondencji z Odwołującym mającej na celu wyjaśnienie i/lub uzupełnienie
złożonego Wniosku ani razu, jak zauważył Odwołujący, nie zwrócił się o wykazanie wpisu do
właściwej okręgowej izby inżynierów ani też nie poprosił o przedstawienie aktualnego na
dzień składania Wniosku ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej w stosunku do
obywateli Rzeczpospolitej Polskiej. Jest to, w ocenie Odwołującego, istny dualizm
zachowania Zamawiającego, przejawiający się w tym, że w stosunku do obywateli RP
poprzestaje na otrzymanym oświadczeniu, podczas gdy w odniesieniu do obywateli UE
spoza RP wymaga, jak można rozumieć z Pisma Wykluczającego, dodatkowo
zaświadczenia o dokonanym wpisie na listę właściwej okręgowej izby inżynierów
budownictwa.
Zamawiający ponadto nie wskazał, co podkreślił Odwołujący - pomimo takowego
zastrzeżonego w art. 25 ust. 1 ustawy Pzp obowiązku - ani w ogłoszeniu ani w Warunkach i
Wymaganiach, elementów i cech statuujących - docelowo i bezpodstawnie oczekiwany, jak
można odczytać z Pisma Wykluczającego - kształt dowodu, jaki rzekomo miał być mu
zaoferowany na potwierdzenie kryterium warunku udziału wskazanego w sekcji III.1.3) ppkt 2
ogłoszenia.
Zamawiający ma zatem, zdaniem Odwołującego, prawny zakaz dokonania
wykluczenia Odwołującego, na podstawie rzekomego „niewykazania” okoliczności w
kształcie niesprecyzowanym przez Zamawiającego w dokumentacji postępowania, a zatem
w niezastrzeżonej w postaci, w jakiej następczo wyobraził ją sobie zupełnie dowolnie i
zawężająco, wobec własnych sformułowań Zamawiający.
Przyznać należy, zdaniem Odwołującego, że zgodnie z art. 138c ust. 1 pkt 2 ustawy
Pzp, Zamawiający w tym postępowaniu, jako właściwym dla zamówienia sektorowego, miał
prawo zażądać także innych dokumentów niż wskazane w treści rozporządzenia, do którego
odwołuje się art. 25 ust. 2 ustawy Pzp. Nie oznaczało to jednak, zdaniem Odwołującego, w
ż
aden sposób zwolnienia Zamawiającego z prawnego obowiązku wypływającego z ust. 1 art.
25 ustawy Pzp, polegającego na tym, że wykaz oczekiwanych dokumentów ma on
obowiązek wskazać - i to albo w ogłoszeniu o zamówieniu - albo w SIWZ - albo w
zaproszeniu do składania ofert, a więc w dokumencie inicjującym postępowanie w sprawie
zamówienia.
Przywołać należy też, zdaniem Odwołującego, brzmienie art. 25 ust. 1 ustawy Pzp:
„Oświadczenia lub dokumenty potwierdzające 1) spełnianie warunków udziału w
postępowaniu (...), - zamawiający wskazuje w ogłoszeniu o zamówieniu, specyfikacji
istotnych elementów zamówienia lub w zaproszeniu do składania ofert”.
Art. 25 ust 1 ustawy Pzp jest, jak podkreślił Odwołujący, przepisem statuującym dla
Zamawiającego prawny obowiązek określony w czasie, wyznaczając czasowe granice, w
jakich Zamawiający ma obowiązek jasnego i przejrzystego wskazania dokumentów
potwierdzających spełnianie tzw. warunków udziału w postępowaniu, stanowiąc dla
wykonawców prawną gwarancję tego, czego mogą i powinni spodziewać się w ramach
postępowania w obszarze tzw. dokumentacyjnym, a na jakie okoliczności wystarczającym
będzie tzw. oświadczenie.
Historycznie śledząc postępowanie Zamawiającego, wskazać należy, zdaniem
Odwołującego, ogłoszenie, a następnie trzy kolejne pisma Zamawiającego:
Pismem z dnia 1 marca 2017 r., nr 399 DU-PK-WU.230.5.2017.5, pn. „Wezwanie do
złożenia dokumentów i wyjaśnień treści złożonych wniosków o dopuszczenie do udziału w
postępowaniu”, dalej, „Pismo 1”, Zamawiający wezwał do złożenia wyjaśnień lub
uzupełnienia wniosku m. in. w zakresie:
„Wyjaśnienia, czy: (...) 2) Przedstawione przez Państwa osoby, nie potwierdzają spełnienia
warunku wskazanego w pkt. 111.1.3) Ogłoszenia o zamówieniu ppkt. 2.2.tj.„Zamawiający
wymagał, aby Wykonawca dysponował osobami skierowanymi do realizacji zamówienia
takimi jak m.in.: Projektantem branży konstrukcyjno-budowlanej - co najmniej 3 osoby.
Posiadającymi uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w specjalności
konstrukcyjno-budowlanej. W tym 2 osobami posiadającymi doświadczenie zawodowe tj. w
okresie ostatnich 7 lat przed upływem terminu składania wniosków wykonał co najmniej 1
dokumentację projektową słupa przelotowego oraz 1 dokumentację projektową słupa
mocnego dla elektroenergetycznej linii napowietrznej prądu przemiennego 220 kV lub 400
kV w oparciu o polską normę PN-EN 50341-1 lub normę europejską EN-50341-1 (lub
równoważną) oraz słupy te zostały przebadane z wynikiem pozytywnym na stacji badawczej.
W przypadku, gdy ww. osoby nie spełniają warunku udziału w postępowaniu wskazanego w
III.1.3) ppkt 2) Ogłoszenia o zamówieniu, wzywam na podstawie ort. 26 ust. 3 ustawy Prawo
zamówień publicznych, do uzupełnienia wykazu zgodnie z powyższym warunkiem.”
W odpowiedzi na Pismo 1, Odwołujący, jak podał, pismem z dnia 7 marca 2017 r.,
znak. ARNT/SP/OF.PSE/0142/2014, dalej: „Pismo RE1”, złożył stosowne wyjaśnienia w
odniesieniu do wszystkich wskazanych w piśmie z dnia 1 marca 2017 r. wątpliwości
Zamawiającego - w tym - w zakresie spełniania przez osoby wskazane we Wniosku
wymogów określonych w ogłoszeniu. Posiadanie, jak wyjaśnił Odwołujący, przez wskazane
we Wniosku osoby wymaganych uprawnień budowlanych zostało wykazane poprzez
przedstawienie informacji poświadczających posiadanie przez te osoby uprawnień
budowlanych zgodnie z prawem obowiązującym w kraju ich pochodzenia, natomiast
wymagane do realizacji przedmiotu zamówienia doświadczenie zostało wykazane w
następujący sposób:
a) projektant branży konstrukcyjno-budowlanej Pan P. D. spełnia warunki określone w
ogłoszeniu, gdyż pełnił obowiązki głównego projektanta słupów (…) oraz (…), na
dowód czego Konsorcjum przedstawiło informacje dotyczące projektu linii 400kV K. –
A.;
b) projektant branży konstrukcyjno-budowlanej Pan S. G. spełnia warunki określone w
ogłoszeniu, gdyż pełnił obowiązki projektanta sprawdzającego słupów typu (…) oraz
(…), a także słupów typu (…) oraz (…), na dowód czego Konsorcjum przedstawiło
informacje dotyczące projektu 400/220kV (…);
c) projektant branży konstrukcyjno-budowlanej Pan P. V.-l. spełnia warunki określone w
ogłoszeniu, gdyż pełnił obowiązki projektanta słupów typu (…) oraz (…), a także
słupów typu (…) oraz (…), na dowód czego Konsorcjum przedstawiło informacje
dotyczące projektu 400/220kV (…).
Nie bez znaczenia, zdaniem Odwołującego, pozostaje fakt, że przedmiotowe
wezwanie dotyczyło wyłącznie wskazanych we Wniosku Odwołującego projektantów branży
konstrukcyjno-budowlanej.
Kolejnym pismem z dnia 14 kwietnia 2017 r., nr 695 DU-PK-WU.230.5.2017.7 (JBL
pn. „Wezwanie do wyjaśnień treści złożonego Wniosku”, dalej, „Pismo 2”, Zamawiający, jak
podał Odwołujący, poprosił o wyjaśnienie, w związku z wątpliwościami w zakresie spełnienia
wymaganych warunków udziału w postępowaniu wskazanych w III 1.3 pkt 2 ogłoszenia, „(...)
na jakiej podstawie przedstawione przez Państwa dokumenty i oświadczenia potwierdzają
posiadanie wymaganych uprawnień do realizacji zamówienia, zgodnie z 11.2.3) Ogłoszenia
o zamówieniu, zakreślając termin do złożenia wyjaśnień na dzień 20 kwietnia 2017 r. na
godzinę 15:00.
Kolejnym pismem z dnia 19 kwietnia 2017 r., nr 704 DU-PK-WU.230.5.2017.8 (JB),
pn. „Wyjaśnienia treści wniosku oraz zmiana terminu”, dalej: „Pismo 3”, jak podał
Odwołujący, Zamawiający wskazał nowy termin złożenia wyjaśnień na dzień 21 kwietnia
2017 r., na godz. 15:00, „nieco wyjaśniając” swoje Pismo 2, nowym Pismem 3.
W Piśmie 3, jak zauważył Odwołujący, Zamawiający dokonał z pozoru niewinnego
zabiegu lingwistycznego, formułując swoje pytanie w zakresie kryterium III.1.3) pkt 2 w nowy,
trójczłonowy, i wykraczający poza kryteria zastrzeżone w Ogłoszeniu, sposób: „(...) na jakiej
podstawie przedstawione przez Konsorcjum dokumenty i oświadczenia (1) potwierdzają
posiadanie uprawnień, a tym samym stanowią podstawę do wykonywania samodzielnych
funkcji w budownictwie, (2) o których mowa w art 12. ust 7, art. 12a oraz art. 33 ust. 2 pkt 1
ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2016 r., poz. 290 ze zm.), przypis
aut., (3) wymaganych do realizacji na terenie Polski.”
Odwołujący
pismem
z
dnia
kwietnia
r.
pod
sygn.
ARNT/SP/OF.PSE/0197/2017, dalej: Pismo RE2/3, jak podał, ustosunkowując się do Pisma
2 oraz Pisma 3, rzetelnie i w sposób wyczerpujący wyjaśnił okoliczności, na podstawie
których osoby wskazane we Wniosku Odwołującego spełniają wymagania określone przez
Zamawiającego w ogłoszeniu.
Odwołujący wyjaśnił, że osoby, które zgodnie z ogłoszeniem zobowiązane były
wykazać stosowne uprawnienia budowlane to obywatele Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki
Chorwacji oraz Rumunii.
Odwołujący, jak twierdzi, wyczerpująco przedstawił w Piśmie RE2/3 informacje i
dokumenty oraz odniósł się do obowiązujących regulacji prawnych, wskazując
jednoznacznie, że wszystkie osoby wskazane we Wniosku posiadają stosowne uprawnienia
budowlane do realizacji przedmiotu zamówienia.
Dodatkowo, jak zauważył, zostały przedstawione wyczerpujące wyjaśnienia w
zakresie możliwości świadczenia przez te osoby usług w zakresie zawodu inżyniera
budownictwa w Polsce w przypadku wyboru Konsorcjum do realizacji zamówienia.
Zgodnie bowiem z obowiązującymi przepisami, jak wyjaśnił Odwołujący, personel
Odwołującego, wskazany we Wniosku, spełnia wszystkie niezbędne przesłanki określone w
ustawie o samorządach oraz wydanych na jej podstawie uchwałach Krajowej Rady Polskiej
Izby Inżynierów Budownictwa w zakresie świadczenia usług transgranicznych.
Odwołujący wskazał, że mając na uwadze etap prowadzonego postępowania, nie
zostały dokonane stosowne zgłoszenia do właściwej Okręgowej Izby Inżynierów
Budownictwa z uwagi na brak możliwości dołączenia do wniosku „kopii kontraktu lub jego
części, która pozwoli radzie okręgowej na dokonanie oceny przedmiotu działalności, okresu
oraz miejsca świadczenia usługi transgranicznej” (wymagane jako załącznik nr 6 Wniosku o
tymczasowy wpis na listę członków Mazowieckiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa,
dalej: MOIIB, w związku z zamiarem świadczenia usługi transgranicznej). Odwołujący,
decyzję o planowanym złożeniu wniosku o wpis na listę MOIIB podjął mają na uwadze
przedmiot zamówienia, który de facto nie będzie realizowany w jednym, określonym miejscu
(jak by można to określić w przypadku, np. prowadzenia budowy), oraz z uwagi na siedzibę
Zamawiającego. W ocenie Odwołującego, najkorzystniejsze z punktu widzenia
Zamawiającego jest posiadanie wpisów na listę członków okręgowej izby inżynierów
budownictwa, właściwej ze względu na siedzibę Zamawiającego. Jednocześnie, dla
Odwołującego także najwłaściwszą izbą jest MOIIB, gdyż MOIIB nie miałaby wątpliwości w
zakresie oceny dopuszczalności wpisu na listę, w związku z zamiarem świadczenia usługi
transgranicznej, ponieważ z dołączonej do wniosku o wpis na listą części kontraktu
wynikałoby, że przedmiot zamówienia będzie realizowany na potrzeby podmiotu mającego
siedzibę w obszarze MOIIB.
Odwołujący jednocześnie przypomniał, że zgodnie z Wytycznymi brak wpisu
tymczasowego na etapie składania Wniosku nie będzie miał negatywnego wpływu na
możliwość terminowej realizacji przedmiotu zamówienia, gdyż zarówna ocena spełniania
warunków niezbędnych do dokonania wpisu, jak i sam wpis mają być realizowane bez
zbędnej zwłoki i w sposób nie powodujący opóźnienia w możliwości świadczenia usługi
transgranicznej.
Pomimo złożonych wyjaśnień, jak zauważył Odwołujący, w Piśmie Wykluczającym -
w sposób całkowicie dowolny, stojący w sprzeczności zarówno z art. 25 ust. 1 ustawy Pzp,
jak i treścią ogłoszenia i treścią Warunków i Wymagań - Zamawiający bezprawnie i dowolnie
rozbudował treść warunku dostępu określonego w sekcji III.1.3) pkt 2 poprzez dodatkowe,
bezprawne „dopisanie” ex post obowiązku „wykazania” wymogu dysponowania przez
personel Odwołującego, (i) uprawnieniami budowlanymi nadanymi przez odpowiedni organ
samorządu zawodowego na terenie Rzeczpospolitej Polskiej lub (ii) decyzjami o uznaniu
kwalifikacji zawodowych wydanymi przez Krajową Radę Polskiej Izby Inżynierów w
Rzeczpospolitej Polskiej lub (iii) dysponowania wpisem tymczasowym na listę członków
okręgowej izby inżynierów budownictwa, rozumianą jako wpis dokonany w Rzeczpospolitej
Polskiej, a więc dokonał zawężenia treści znaczeniowej kryterium w taki sposób, by de facto
eliminowało podmioty świadczące usługę transgraniczną.
Godzi się podnieść, zdaniem Odwołującego, że w świetle art. 25 ust. 1 ustawy Pzp,
brak ustalenia w chwili publikacji ogłoszenia oraz Warunków i Wymagań przez
Zamawiającego precyzyjnych i zawężających kryteriów i ewentualnie korespondujących z
nimi dokumentów, jakich ex post, już w toku postępowania - co wynikło dopiero z Pisma
Wykluczającego - oczekiwał, nie mogło i nie może ex post dawać Zamawiającemu prawnej
podstawy do wykluczenia wykonawcy z postępowania.
Ponadto, jak zauważył Odwołujący, tzw. logika dla prawników wskazuje, że zgodnie z
art. 25 ust. 1 ustawy Pzp można było zastrzec w ogłoszeniu wymaganie:
a) oświadczenia, jako samoistnego i wystarczającego dowodu spełniania warunku
udziału w postępowaniu albo
b) oświadczenia oraz przedstawienia relewantnego dokumentu potwierdzającego treść
tego oświadczenia, jako dowodu spełniania warunku udziału w postępowaniu.
Tymczasem, jak zauważył Odwołujący, Zamawiający w miejsce tych elementów
posługuje się „oczekiwaniem wykazania”. Tyle tylko, że w postępowaniu, jak zauważył
Odwołujący, Zamawiający niejako modyfikuje treść warunku udziału, wprowadzając, jak
można wyczytać z Pisma Wykluczającego, potrzebę tzw. wpisu/uznania kwalifikacji,
niezastrzeżoną ani w ogłoszeniu ani w Warunkach i Wymaganiach, i zarzucając „brak
wykazania”. Taka praktyka, zdaniem Odwołującego, nie ma nic wspólnego z przejrzystością
postępowania.
Wszystkie dokumenty, jakie były oczekiwane przez Zamawiającego, zgodnie z
ogłoszeniem, jak i zgodnie z Warunkami i Wymaganiami, Odwołujący, w jego ocenie,
dostarczył Zamawiającemu, a wyjaśnienia w kontekście postulowanych wątpliwości,
przedstawił zgodnie z ogłoszeniem, jak i Warunkami i Wymaganiami oraz obowiązującymi
przepisami prawa polskiego.
Zdaniem Odwołującego, zachowanie Zamawiającego wobec Odwołującego godzi
wprost w zasadę przejrzystości oraz zasadę proporcjonalności. Sam Zamawiający, jak
zauważył Odwołujący, w Piśmie 1, Piśmie 2, oraz Piśmie 3 wyjaśniał swoje wątpliwości
wokół sformułowanych przez siebie warunków, mnożył, sumował, odejmował, lawirował
dowolnie zakresem znaczeniowym, bezprawnie modyfikując - w sposób dowolny - warunek
dostępu w sekcji III.1.3) pkt 2 ogłoszenia, by na podstawie swoich działań dokonać
bezprawnej czynności wykluczenia.
Dla porządku Odwołujący wskazał, że zgodnie z postanowieniem KIO o sygn. akt:
KIO 2240/16, żądanie od osób posiadających uprawnienia budowlane, a będących
obywatelami państw Szwajcarskiej oraz państw członkowskich EFTA - stron umowy o EOG,
poza legitymowaniem się posiadaniem uprawnień, dodatkowo bądź dysponowaniem
odpowiednią decyzją o uznaniu kwalifikacji zawodowych lub w przypadku jej braku - by
spełniły wymagania, o których mowa w art. 20a ust. 2-6 ustawy o samorządach, dotyczące
ś
wiadczenia usług transgranicznych, tj. aby uzyskały one tymczasowy wpis na listę członków
właściwej izby samorządu zawodowego wprost wykracza poza zasadę proporcjonalności.
Tak właśnie sytuacja, zdaniem Odwołującego, ma miejsce w tym postępowaniu.
Konkluzja postępowania Zamawiającego jest taka, w ocenie Odwołującego, że
narusza on m.in. wymogi proporcjonalności i przejrzystości, i takowe warunkowanie nie
powinno się ostać przy formułowaniu dokumentacji otwierającej postępowanie w sprawie
zamówienia publicznego. Zauważyć przy tym należy, zdaniem Odwołującego, że wymóg ten
nie został wskazany w ogłoszeniu, natomiast de facto i ex post z naruszeniem art. 25 ust. 1
ustawy Pzp został użyty jako podstawa dyskryminująca Odwołującego jako beneficjenta
swobody świadczenia usług transgranicznych i wykluczająca go z postępowania.
Dalej Odwołujący podniósł, że art. 22b ust. 1 i 2 ustawy Pzp wprost statuuje normę
ochronną (semiimperatywną) dla uczestników postępowań w sprawie zamówień publicznych,
realizowanych przy udziale wykonawców, których kraj pochodzenia jest inny niźli kraj
ś
wiadczenia usługi, a więc także i przede wszystkim przez wykonawców świadczących, tzw.
usługi transgraniczne.
W art. 22b oraz w Zał. XI do dyrektywy 2014/24/UE, jak i w Zał. VII do dyrektywy PE i
Rady 2009/81/WE z 13 lipca 2009 r., jak podał Odwołujący, nie ma ani słowa na temat
wymogu wpisu do określonego rejestru zawodowego bądź handlowego w państwie
przyjmującym, a funkcją i celem tych norm jest gwarancja i ochrona dla słabszych stron
stosunków zamówieniowych, czyli przedsiębiorców, by mogli świadczyć usługi
transgraniczne zgodnie z prawem wspólnotowym Unii Europejskiej.
Podstawa wykluczenia Odwołującego, jak zauważył Odwołujący, została zaś tak
skonstruowana, że skoro Odwołujący nie wykazał jakoby dysponował w zakresie, tzw.
personelu z państw członkowskich Unii Europejskiej (i) posiadaniem przez nich uprawnień
budowlanych nadanych przez odpowiedni organ samorządu zawodowego na terenie RP lub
(ii) posiadaniem decyzji o uznaniu kwalifikacji zawodowych wydanej przez Krajową Radę
Polskiej Izby Inżynierów lub (iii) posiadaniem wpisu tymczasowego na listę członków
okręgowej izby inżynierów budownictwa, rozumianą jako wpis dokonany w Rzeczpospolitej
Polskiej, na moment złożenia Wniosku, to jest automatycznie wykluczony z udziału w
postępowaniu. Zdaniem Odwołującego, stoi to w sprzeczności z brzmieniem i celem art. 22b
ustawy Pzp.
Mając dodatkowo na uwadze, że zgodnie z art. 20a ust. 8 ustawy o samorządach,
właściwa okręgowa rada izby inżynierów budownictwa ma prawny obowiązek tymczasowego
wpisu nieodpłatnie po złożeniu oświadczenia, wskazanego w ust. 4 tegoż przepisu oraz ma
prawny zakaz powodowania utrudnień lub opóźnień w świadczeniu usługi transgranicznej,
zupełnie bezprawnym jest, zdaniem Odwołującego, twierdzenie Zamawiającego zawarte w
Piśmie Wykluczającym: „(...) świadczenie usługi transgranicznej podlega indywidualnej
ocenie dokonywanej przez właściwą okręgową radę izby, przy uwzględnieniu w
szczególności długości, częstotliwości, regularności oraz ciągłości świadczenia tej usługi (art.
20a ust. 8 U.s.j.). Oznacza to, że złożenie wniosku o wpis tymczasowy nie gwarantuje jego
otrzymania. Jednocześnie, co również istotne, wpis taki może zostać zrealizowany w
związku z zamiarem podjęcia świadczenia usługi, jeszcze przed podpisaniem określonego
kontraktu. Wskazuje na to jednoznacznie treść art. 20a ust. 4 U.s.j. Tym samym Wykonawca
już na tym etapie winien legitymować się odpowiednim wpisem tymczasowym.”
Z jednej bowiem strony Zamawiający, jak można rozumieć (zresztą dopiero z
uzasadnienia wykluczenia Odwołującego), zdaniem Odwołującego, oczekuje wykazania
wpisu tymczasowego przed zawarciem z Zamawiającym kontraktu, jak i przed
sprecyzowaniem treści stosunku prawnego, jaki chce dopiero negocjować w ramach
postępowania (brak chociażby essentialia negotii umowy pomiędzy Zamawiającym a
wykonawcą mającym być wybranym w postępowaniu), z drugiej zaś zupełnie pomija
praktykę oczekiwania przez okręgowe rady izby inżynierów budownictwa, by wskazać
kontrakt, tudzież istotną treść kontaktu, którego wykonywanie w ramach usługi
transgranicznej ma być realizowane. Oczekiwanie to, jak zauważył Odwołujący, zupełnie
rozmija się też z powszechnie dostępnymi informacjami prawnymi pochodzącymi od
organów władzy publicznej Rzeczpospolitej Polskiej.
Sięgając chociażby do pojedynczego punktu kontaktowego utworzonego na
podstawie art. 22a ust. 1 i ust. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz. U. z
2016, poz. 1829, ze zm.) i nadzorowanego przez Ministerstwo Rozwoju, który ma za zadanie
dostęp do informacji oraz załatwianie spraw dotyczących zakładania i prowadzenia
działalności na terytorium RP, w tym m.in. udzielanie informacji z zakresu świadczenia usług
transgranicznych w rozumieniu art. 5 pkt 10 ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach
uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej
(Dz.U. z 2016 r. poz. 65), można przeczytać, jak podał Odwołujący, że jednym z
dokumentów wymaganych do prawidłowego złożenia wniosku o wpis tymczasowy na listę
członków okręgowej izby inżynierów budownictwa
w celu świadczenia usług
transgranicznych jest kontrakt.
Dywagacje Zamawiającego, zdaniem Odwołującego, są więc kontrowersyjne, a
jednocześnie
niezasadnie
i
niejako
post factum zarzucają nieprzedstawienie
nieoczekiwanego uprzednio rozwiązania, które w linii czasu byłoby po prostu przedwczesne,
a jednocześnie ingerujące w swobodę wyboru przez personel wykonawcy terminu
właściwego dla złożenia danego wniosku o wpis tymczasowy - który to termin dla
usługodawcy jest semiimperatywny - ma on obowiązek zgłosić wniosek o wpis „przed
rozpoczęciem świadczenia usługi transgranicznej” - nie zaś „w chwili powzięcia zamiaru jej
ś
wiadczenia”. Ma on tym samym prawo wybrać, jak zauważył Odwołujący, taki termin, który
pozwoli mu złożyć wniosek formalnie zupełny i niebudzący wątpliwości, a przepisy prawa
gwarantują mu, że działanie organów samorządu nie spowoduje ani utrudnień ani opóźnień
dla świadczenia usługi transgranicznej.
Skoro Zamawiający, jak podał Odwołujący, w ogłoszeniu nie podał nawet definitywnie
essentiafia negotii umowy dotyczącej zamówienia, to nie może w sposób nieskorelowany ze
swoim
postępowaniem
i
przygotowaną
przez
siebie
dokumentacją
oczekiwać
przedwczesnego działania po stronie personelu wykonawcy, a na pewno nie ma prawa do
wykluczenia Odwołującego na podstawie braku takowego działania przy swojej pasywności
w tym zakresie.
Tego typu praktyki są, zdaniem Odwołującego, nie dość, że nieproporcjonalne i
niezasadne, to stanowią wprost dyskryminację osób, których państwem pochodzenia jest
inne państwo Unii Europejskiej niż Rzeczpospolita Polska, a jednocześnie chcące świadczyć
usługę transgraniczną, a ponadto naruszają zasadę uczciwej konkurencji oraz naczelną
swobodę świadczenia usług w Unii Europejskiej, będącą elementem prawa pierwotnego UE,
stosowanego wprost oraz przed ustawami, a zatem moderującego treść przepisów niższego
stopnia, w tym ustawy Pzp.
Zamawiający, jak zauważył Odwołujący, dokonał wykluczenia Odwołującego na
podstawie rzekomego niewykazania spełniania warunków udziału w postępowaniu. Tyle
tylko, zdaniem Odwołującego, że niezasadnie i bezpodstawnie, albowiem nie sformułował w
postępowaniu warunku udziału w sposób korespondujący z tym, na co powołał się przy
uzasadnieniu wykluczenia Odwołującego.
Argumentując i uzasadniając dokonane wykluczenie Odwołującego w Piśmie
Wykluczającym, Zamawiający stwierdza, jak podał Odwołujący, że:
a) „Zauważyć należy, że przedmiotowa usługa może zostać zrealizowana na terenie
Polski wyłącznie przez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia budowlane
wymagane na tym terenie”.
b) „Z powyżej zaprezentowanych przepisów, obowiązujących na terenie Polski, wynika
jednoznacznie, że przedmiotowa usługa polegająca na zaprojektowaniu konstrukcji
słupów elektroenergetycznych, może zostać wykonana przez osoby posiadające
wymagane uprawnienia budowlane nadane przez odpowiedni organ samorządu
zawodowego albo decyzję o uznaniu kwalifikacji zawodowych, wydaną przez
Krajową Radę Polskiej Izby inżynierów Budownictwa albo wpis tymczasowy na listę
członków izby odpowiedniej okręgowej izby inżynierów budownictwa”.
c) „Powyższy obowiązek (patrz: lit b) powyżej) jest istotny w aspekcie realizacji
przedmiotowej usługi ze względu również na treść art. 33 ust 2 pkt 1) P.b., zgodnie z
którym do wniosku o pozwolenie na budowę należy dołączyć cztery egzemplarze
projektu budowlanego m.in. wraz z zaświadczeniem o wpisie na listę członków
właściwej izby samorządu zawodowego. Obowiązek ten powtórzony został w art. 35
ust 1 pkt 3) P.b.”;
d) „Powyższe oznacza, że wykonanie przedmiotowego zamówienia w przypadku braku
opisanych powyżej decyzji lub wpisu tymczasowego, a w konsekwencji wpisu na listę
członków izby odpowiedniej okręgowej izby inżynierów budownictwa może stać się
niemożliwe.
Ad. a) - argument prezentowany przez Zmawiającego jest, zdaniem Odwołującego, fałszywy,
albowiem usługa zdefiniowana przez Zamawiającego w ogłoszeniu jest projektem
konstrukcji, nie zaś budowli, co wyraźnie wynika z sekcji lI.2.4) ogłoszenia - Zakresu prac.
Skoro opis przedmiotu zamówienia, w świetle art. 55a. ust. 2 ustawy Pzp, jest, jak
zauważył Odwołujący, zamknięty, precyzyjny, a jednocześnie pozwala ustalić charakter i
zakres zamówienia i w żadnym miejscu nie wzmiankuje w żaden sposób, by przedmiot
zamówienia miał znamiona projektu budowlanego ani by zamawiana usługa polegała
dodatkowo na występowaniu przez projektantów jako strony w postępowaniu o udzielenie
pozwolenia na budowę, to twierdzenie Zamawiającego jest po prostu fałszywe, opierając się
o wzbogacające zakres zamówienia z sekcji II.2.4) ogłoszenia dodatkowe świadczenia, nie
wskazane w żaden sposób w ogłoszeniu, ani w Warunkach i Wymaganiach.
Ad. b) - kolejny argument prezentowany przez Zmawiającego jest fałszywy, w ocenie
Odwołującego, albowiem w żaden sposób ze wzmiankowanych przez Zamawiającego
przepisów prawa nie wynika, by usługa stanowiąca przedmiot zamówienia, zdefiniowana
przez Zamawiającego w Zakresie prac, miałaby być wykonana przez osoby posiadające
wymagane uprawnienia budowlane nadane przez odpowiedni organ samorządu
zawodowego albo decyzję o uznaniu kwalifikacji zawodowych, wydaną przez Krajową Radę
Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa albo wpis tymczasowy na listę członków izby
odpowiedniej okręgowej izby inżynierów budownictwa.
Argument ten zatem uznać należy, zdaniem Odwołującego, jako pozorny i odnoszący
się do przepisów prawa, które Zamawiający zechciał zasygnalizować, jako mające mieć
rzekomo zastosowanie w dniu 19 kwietnia 2017 r.
W żadnym uprzednim dokumencie, jak zauważył Odwołujący, w tym ani w ogłoszeniu
ani w Warunkach i Wymaganiach, nie ma mowy o takowych wymogach prawnych, które w
dniu 19 kwietnia 2017 r., w Piśmie 3, zechciał zawzmiankować po raz pierwszy
Zamawiający.
Ad. c) - kolejny argument prezentowany przez Zmawiającego jest fałszywy, zdaniem
Odwołującego, albowiem usługa zdefiniowana przez Zamawiającego w ogłoszeniu jest
projektem konstrukcji, nie zaś budowli, co wyraźnie wynika z Zakresu prac.
W opinii Odwołującego, nieuprawione jest twierdzenie jakoby przedmiot zamawianej
usługi miałby stanowić projekt budowlany, projekt architektoniczno-budowlany czy też wyrób
budowlany i tym samym brak jest podstaw do wymagania legitymowania się samodzielnymi
funkcjami technicznymi w budownictwie jako niezbędnymi do należytej realizacji przedmiotu
zamówienia.
W ramach badań konstrukcji, jak wyjaśnił Odwołujący, nastąpi co prawda czasowe
utwierdzenie konstrukcji w celu wykonania badań obciążeniowych, przy czym należy
podkreślić, że na terenie Polski nie istnieje żadna stacja badawcza wykonująca takie
badania, nie jest również możliwe czasowe funkcjonowanie takiego obiektu na potrzeby
realizacji przedmiotu zamówienia. Koszt wybudowania i wyposażenia stacji badawczej
wielokrotnie bowiem przewyższa wartość zamówienia. Na marginesie Odwołujący podniósł,
ż
e posiada do dyspozycji certyfikowaną stację badawczą będącą własnością wskazanego
we wniosku podwykonawcy tj. E. S.A., przeprowadzającą pełnoskalowe badania
obciążeniowe słupów, zlokalizowaną w B. Wskazana lokalizacja wyklucza zatem, jak
wyjaśnił Odwołujący, możliwość stosowania podczas wznoszenia konstrukcji i łączenia jej z
gruntem, wymagań polskich przepisów Prawa budowlanego.
Ad. d) - konstatacja Zamawiającego, jakoby w oparciu o merytoryczne argumenty
Zamawiającego, zaprezentowane pod lit. a) - c) powyżej, wykonanie zamówienia „może stać
się niemożliwe”, jest po prostu, zdaniem Odwołującego, błędne i nie mające pokrycia w
treściach, na jakie Zamawiający się powołuje. Jest błędne, jak zauważył Odwołujący,
zarówno w aspekcie merytorycznego rozumienia parametrów i właściwości przedmiotu
zamówienia, które sam określił w ogłoszeniu, jak i w aspekcie prawnej kwalifikacji
przedmiotu zamówienia pod określone przepisy Prawa budowlanego, które przytacza w
Piśmie Wykluczającym. Z samej treści stwierdzenia Zamawiającego w lit. d) wynika, jak
podał Odwołujący, że nie jest on pewny rzekomej niemożliwości, wskazując na „możliwą
niemożliwość”.
Dla porządku Odwołujący wskazał, że w Piśmie 1 Zamawiający „wyjaśniał”
uprawnienia
wyłącznie
odnośnie
projektantów
branży
konstrukcyjno-budowlanej,
pominąwszy projektantów branży elektrycznej. W Piśmie 2, a także w Piśmie 3 Zamawiający
nawiązywał do niewystarczającego wyjaśnienia Pisma 1.
Podsumowując, Odwołujący podniósł, że Zamawiający nie może dowolnie wykluczyć
Odwołującego, ponieważ nie ma w ogłoszeniu wyraźnego wskazania warunku udziału w
postępowaniu, na który próbuje się powołać Zamawiający w Piśmie Wykluczającym, stosując
argumenty nie przystające ani do opisu zamówienia ani do treści warunku, jaki zaproponował
w ogłoszeniu Zamawiający.
Odwołujący przywołał wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 27 stycznia 2017 r.,
pod sygn. akt: KIO 2444/16, którego przesłanie brzmi: „Z postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego należy wykluczyć wykonawcę, który nie wykazał spełniania
warunków udziału w postępowaniu, sformułowanych przez zamawiającego. Zatem, ocena
możliwości ubiegania się o udzielenie zamówienia następuje w oparciu o warunki udziału w
postępowaniu, które przez zamawiającego zostały wyartykułowane. Spełniać bowiem można
tylko taki warunek, który został opisany, skonkretyzowany. W przypadku zaś
niesformułowania warunku udziału w postępowaniu niemożliwa jest ocena jego spełniania, a
w konsekwencji stwierdzenie, że wykonawcę należy wykluczyć z postępowania z powodu
niespełniania warunku udziału w nim.”
Zdaniem Odwołującego, Zamawiający wykluczając Odwołującego, naruszył
obowiązek
wezwania
do
złożenia
dokumentów,
poprzez
wezwanie
do
wykazania/poświadczenia okoliczności, które nie były zastrzeżone jako warunek udziału w
postępowaniu ani w ogłoszeniu ani w Warunkach i Wymaganiach. Tym zachowaniem, w
ocenie Odwołującego, Zamawiający naruszył zasadę przejrzystości oraz proporcjonalności.
W żadnym miejscu ogłoszenia i w żadnym miejscu Warunków i Wymagań, jak
podkreślił Odwołujący, nie ma wymogu legitymowania się w chwili składania Wniosku o
udział w postępowaniu przez personel dedykowany do wykonania zamówienia, decyzją o
uznaniu kwalifikacji zawodowych nadaną na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej oraz wpisem
na listę właściwej okręgowej izby samorządu zawodowego na terytorium Rzeczpospolitej
Polskiej, albo dysponowaniem wpisem tymczasowym na listę właściwej okręgowej izby
samorządu zawodowego na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, ani wreszcie decyzją
wydaną przez organ samorządu zawodowego na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej w
przedmiocie uprawnień budowlanych.
Pomimo to, jak podniósł Odwołujący, taki warunek i takie oczekiwanie miał
Zamawiający, czyniąc de facto z braku przedstawienia tych dokumentów przez
Odwołującego, podstawę wykluczenia Odwołującego z postępowania.
Takie zachowanie Zamawiającego podjęte wbrew ogłoszeniu oraz wbrew Warunkom
i Wymaganiom było, zdaniem Odwołującego, bezprawne, a konsekwencje tegoż zachowania
nie mogą obciążać Odwołującego, który w pełni honorował i honoruje to, co Zamawiający
zaproponował jako warunki w ogłoszeniu.
Takie zachowanie Zamawiającego, jak podkreślił Odwołujący, jako sprzeczne z
zasadą przejrzystości i proporcjonalności, nie może być przesłanką ani uzasadnieniem
bezprawnego wykluczenia Odwołującego z postępowania.
Żą
danie od osób posiadających uprawnienia budowlane, które zostały przedstawione
przez Odwołującego we Wniosku, a będących obywatelami państw członkowskich Unii
Europejskiej, poza legitymowaniem się posiadaniem uprawnień budowlanych, dodatkowo
dysponowaniem odpowiednią decyzją o uznaniu kwalifikacji zawodowych bądź wpisem
tymczasowym, powoduje, zdaniem Odwołującego, nieproporcjonalność oczekiwań
Zamawiającego w przedmiocie przedstawianych przez wykonawców dowodów spełniania
warunków postępowania. Zachowanie Zamawiającego, jak zauważył Odwołujący,
doprowadziło do dokonania przez Zamawiającego oceny spełniania warunków postępowania
poprzez kryteria merytoryczne niezastrzeżone w jego dokumentacji. Konsekwencją takiego
działania stało się wykluczenie Odwołującego oraz bezpodstawne zawężenie liczby
podmiotów dopuszczonych do udziału w postępowaniu. Doprowadziło to także, zdaniem
Odwołującego, do ograniczenia konkurencji pomiędzy wykonawcami.
Odwołujący, jak wyjaśnił, spełniał przecież wymagania określone w ogłoszeniu, a
dokonanie samych wpisów do stosownych rejestrów krajowych kraju wykonywania usługi
transgranicznej może nastąpić nawet po rozstrzygnięciu postępowania. Stawianie takowego
oczekiwania przez Zamawiającego niejako wstecznie/przedwcześnie, ale i niezgodnie z
ogłoszeniem powoduje, zdaniem Odwołującego, przypadek nieproporcjonalności, gdyż
posiadanie rzeczonego wpisu nie jest nadto wymaganym warunkiem do należytej realizacji
przedmiotu zamówienia.
Konsekwencją dokonanych przez Zamawiającego naruszeń zasad prowadzenia
postępowania jest, jak zauważył Odwołujący, naruszenie art. 57 ust. 2 ustawy Pzp poprzez
brak skierowania zaproszenia dla Odwołującego do złożenia oferty wstępnej w
postępowaniu, pomimo spełniania przez Odwołującego warunków udziału w postępowaniu.
Jednocześnie, zdaniem Odwołującego, Zamawiający naruszył także art. 92 ust. 1 pkt 2
ustawy Pzp informując Odwołującego o wykluczeniu, pomimo braku uzasadnionych podstaw
do takiego zachowania.
Praktyka
Zamawiającego,
polegająca
na
bezpodstawnym
wykluczeniu
Odwołującego, w oparciu o brak spełnienia wymogu legitymowania się przez personel
dedykowany do wykonania zamówienia u Odwołującego decyzją o uznaniu kwalifikacji
zawodowych nadaną na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej oraz wpisem na listę właściwej
okręgowej izby samorządu zawodowego na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej albo
dysponowaniem wpisem tymczasowym na listę właściwej okręgowej izby samorządu
zawodowego na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej albo decyzją wydaną przez organ
samorządu zawodowego na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej w przedmiocie uprawnień
budowlanych, narusza, w ocenie Odwołującego, swobodę świadczenia usług, której
bezpośredniego źródła upatrywać należy w art. 56 oraz w art. 57 traktatu o funkcjonowaniu
Unii Europejskiej. Wymóg taki, zdaniem Odwołującego, jako niezastrzeżony ani w ogłoszeniu
ani w Warunkach i Wymaganiach, stanowiący bazę do wykluczenia Odwołującego, a w
konsekwencji i D. P. d.o.o., stanowi naruszenie podstawowych swobód gwarantowanych
przez przepisy traktatowe, w szczególności naruszenie swobody świadczenia usług.
Mając na uwadze, że w skład Konsorcjum wchodzi przedsiębiorca z innego kraju
członkowskiego Unii Europejskiej, praktyka stosowana przy wykluczeniu Odwołującego
narusza, w opinii Odwołującego, prawo podmiotowe do świadczenia usług przez
przedsiębiorcę z innego kraju członkowskiego, w ramach usług transgranicznych. Taka
praktyka, wprost i bezpośrednio narusza zatem, jak zauważył Odwołujący, zastrzeżone i
bezpośrednio bezwzględnie stosowane pierwotne prawo podmiotowe przysługujące D. P.
d.o.o., wynikające z aktu prawnego wyższego rzędu niż ustawa, a zatem jako bezwzględnie
nieważna, nie powinna utrzymać się w obrocie.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, co następuje:
Zamawiający wskazał, że głównym miejscem lub lokalizacją realizacji usługi będzie
Polska (sekcja II podsekcja II.2.3) ogłoszenia o zamówieniu).
Zamawiający wymagał, aby wykonawca dysponował określonym zespołem osób,
które będą realizować przedmiotowe zamówienie . W skład tego zespołu wchodzić mieli:
„projektant branży elektrycznej – co najmniej trzy osoby; Uprawienia budowlane: Wymagane
uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w specjalności instalacyjnej w
zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych (…) projektant
branży konstrukcyjno – budowlanej – co najmniej 3 osoby; Uprawnienia budowlane:
Wymagane uprawnienia do projektowania bez ograniczeń w specjalności konstrukcyjno –
budowlanej” (sekcja III podsekcja III.1.3) pkt 2 ppkt 2.1 i 2.2 ogłoszenia o zamówieniu).
W celu potwierdzenia przedmiotowego warunku udziału w postępowaniu należało
przedłożyć w szczególności Wykaz osób, które będą uczestniczyć w wykonywaniu
zamówienia – Wzór nr 5. W rzeczonym Wykazie w zakresie uprawnień budowlanych
należało podać ich zakres i numer.
Wraz z Wnioskiem o dopuszczenie do udziału w postępowaniu Odwołujący
przedłożył Wykaz osób, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia – Załącznik 3
(wg wzoru nr 5 do specyfikacji), w którym wskazano następujące osoby:
Projektanci branży elektrycznej:
1) G. K.
Uprawnienia budowlane:
- zakres: do projektowania i kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń w
specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i
elektroenergetycznych
- nr uprawnień: (…)
2) J. Z.
Uprawnienia budowlane:
- zakres: do sporządzania projektów wszelkiego rodzaju instalacji i urządzeń
elektrycznych wchodzących do zakresu budownictwa powszechnego
- nr uprawnień: (…)
3) A. M.
Uprawnienia budowlane:
- zakres: do projektowania bez ograniczeń w specjalności instalacyjnej w zakresie
sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych
nr uprawnień: (…)
4) G. K. (2)
Uprawnienia budowlane:
- zakres: do projektowania i kierowania robotami budowlanymi w specjalności
instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych
- nr uprawnień: (…)
5) A. O.
Uprawnienia budowlane:
- zakres: projektant branży elektrycznej, sieci NN
- nr uprawnień: (…)
6) S. I.
Uprawnienia budowlane:
nie dotyczy (wykonywanie zawodu na podstawie posiadanego tytułu zawodowego)
Projektanci branży konstrukcyjno – budowlanej:
7) P. D.
Uprawnienia budowlane:
- zakres: projektant branży konstrukcyjnej, sieci NN
- nr uprawnień: (…)
8) S. G.
Uprawnienia budowlane:
nie dotyczy (wykonywanie zawodu na podstawie posiadanego tytułu zawodowego)
9) P. V.-I.
Uprawnienia budowlane:
nie dotyczy (wykonywanie zawodu na podstawie posiadanego tytułu zawodowego)
10) J. H.
Uprawnienia budowlane:
- zakres: do projektowania w specjalności konstrukcyjno-budowlanej bez ograniczeń
- nr uprawnień: (…)
Pismem z dnia 1 marca 2017 r., Zamawiający działając na podstawie art. 26 ust. 3 i 4
ustawy Pzp, wezwał Odwołującego „do złożenia wyjaśnień lub uzupełnienia wniosku w
poniższym zakresie tj.: (…)
2) Przedstawione przez Państwa osoby, nie potwierdzają spełnienia warunku
wskazanego w pkt. III.1.3) Ogłoszenia o zamówieniu ppkt. 2.2. tj. Zamawiający
wymagał, aby Wykonawca dysponował osobami, skierowanymi przez Wykonawcę
do realizacji zamówienia takimi jak m.in.: Projektantem branży konstrukcyjno -
budowlanej - co najmniej 3 osoby. Posiadającymi uprawnienia budowlane do
projektowania bez ograniczeń w specjalności konstrukcyjno-budowlanej. W tym 2
osobami posiadającymi doświadczenie zawodowe tj.: w okresie ostatnich 7 lat przed
upływem terminu składania wniosków wykonał co najmniej 1 dokumentację
projektową słupa przelotowego oraz 1 dokumentację projektową słupa mocnego dla
elektroenergetycznej linii napowietrznej prądu przemiennego 220kV lub 400kV w
oparciu o polską normę PN-EN 50341-1 lub normę europejską EN-
50341-1 (lub równoważną) oraz słupy te zostały przebadane z wynikiem pozytywnym
na stacji badawczej.
W przypadku, gdy ww. osoby nie spełniają warunku udziału w postępowaniu
wskazanego w III.1.3) ppkt. 2) Ogłoszenia o zamówieniu, wzywam na podstawie art.
26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, do uzupełniania wykazu zgodnie z
powyższym warunkiem”.
W odpowiedzi, pismem z dnia 7 marca 2017 r. Odwołujący wskazał, że: „ w
odpowiedzi na wezwanie do potwierdzenia spełnienia warunku wskazanego w pkt III.1.3)
Ogłoszenia o zamówieniu ppkt 2.2 tj. informuję, że:
a) Projektant branży konstrukcyjno-budowlanej (osoba nr 1) z wymaganym
doświadczeniem zawodowym wg pkt. III.1.3) 2.2 specyfikacji Pan P. D.
(Ip. 7,
załącznik nr 3 (wg wzoru nr 5 do specyfikacji) - WYKAZ OSÓB KTÓRE BĘDĄ
UCZESTNICZYĆ W WYKONANIU ZAMÓWIENIA) spełnia wskazany warunek,
ponieważ pełnił obowiązki głównego projektanta słupów typu (…) (słup przelotowy)
oraz (…) (słup mocny) na dowód czego przedstawiamy kopie stron tytułowych
projektu linia 400kV K. – A. (Border) nr (…), tom G2 i G3, stanowiące załączniki nr 3 i
nr 4 do niniejszego pisma wraz z informacją o pozytywnym wyniku testów w
załącznikach nr 1 i nr 2 wskazanych w odpowiedzi do pytania nr 1.
Załączniki:
3. Strona tytułowa projektu:
OHTL 400kV K.-A. (Border), Project nr (…), Book G2, STRUCTURAL
ANALISYS - TOWER (…)
- wraz z tłumaczeniem uwierzytelnionym;
4. Strona tytułowa projektu:
OHTL 400kV K.-A. (Border), Project nr (…), Book G3, STRUCTURAL
ANALISYS - TOWER (…)
- wraz z tłumaczeniem uwierzytelnionym;
b) Projektant branży konstrukcyjno-budowlanej (osoba nr 2) z wymaganym
doświadczeniem zawodowym wg pkt. III.1.3) 2.2 specyfikacji Pan S. G.
(Ip. 8,
załącznik nr 3 (wg wzoru nr 5 do specyfikacji) - WYKAZ OSÓB KTÓRE BĘDĄ
UCZESTNICZYĆ W WYKONANIU ZAMÓWIENIA) spełnia wskazany warunek,
ponieważ pełnił obowiązki:
- projektanta sprawdzającego słupów typu (…) (słup przelotowy) oraz (…) (słup
mocny) na dowód czego przedstawiamy kopie stron tytułowych części obliczeniowej
dla projektu 400/220kV (…) nr (…) (Tower Type (…)) oraz (…) (Tower Type (…)),
stanowiące załączniki nr 6 i nr 8 do niniejszego pisma wraz z raportami badań słupów
(…) i (…): „Preliminary Test Report for Tower Type (…)+6” oraz „Preliminary Test
Report for Tower Type (…)+6” zawierających informacje o pozytywnych wynikach
testów.
- projektanta sprawdzającego słupów typu (…) (słup przelotowy) oraz (…) (słup
mocny) na dowód czego przedstawiamy kopie stron tytułowych części obliczeniowej
dla projektu 400/220kV (…) nr (…) (Tower Type (…)) oraz (…) (Tower Type (…)),
stanowiące załączniki nr 10 i nr 12 do niniejszego pisma wraz z raportami badań
słupów (…) i (…): „Preliminary Test Report for Tower Type (…)+6” oraz „Preliminary
Test Report for Tower Type (…)+6” zawierających informacje o pozytywnych
wynikach testów.
c) Projektant branży konstrukcyjno-budowlanej (osoba nr 3) z wymaganym
doświadczeniem zawodowym wg pkt. III.1.3) 2.2 specyfikacji Pan P. V.-l.
(Ip. 9,
załącznika nr 3 (wg wzoru nr 5 do specyfikacji) - WYKAZ OSÓB KTÓRE BĘDĄ
UCZESTNICZYĆ W WYKONANIU ZAMÓWIENIA) spełnia wskazany warunek,
ponieważ pełnił obowiązki:
- projektanta słupów typu (…) (słup przelotowy) oraz (…) (słup mocny) na dowód
czego przedstawiamy kopie stron tytułowych części obliczeniowej dla projektu
400/220kV (…) nr (…) (Tower Type (…)) oraz (…) (Tower Type (…)), stanowiące
załączniki nr 10 i nr 12 do niniejszego pisma wraz z raportami badań słupów (…) i
(…): „Preliminary Test Report for Tower Type (…)+6” oraz „Preliminary lest Report for
Tower Type (…)+6” zawierających informacje o pozytywnych wynikach testów.
- projektanta słupów typu (…) (słup przelotowy) oraz (…) (słup mocny) na dowód
czego przedstawiamy kopie stron tytułowych części obliczeniowej dla projektu
400/220kV (…) nr (…)(Tower Type (…)) oraz (…) (Tower Type (…)), stanowiące
załączniki nr 6 i nr 8 do niniejszego pisma wraz z raportami badań słupów (…) i (…):
„Preliminary Test Report for Tower Type (…)+6” oraz „Preliminary Test Report for
Tower Type (…)+6” zawierających informacje o pozytywnych wynikach testów.
Załączniki:
5. Preliminary Test Report for Tower Type (…)+6 wraz z tłumaczeniem uwierzytelnionym;
6. Strona tytułowa tomu obliczeniowego projektu:
Tower Type (…) - Design Calculation (…);
7. Preliminary Test Report for Tower Type (…)+6
wraz z tłumaczeniem uwierzytelnionym;
8. Strona tytułowa tomu obliczeniowego projektu:
Tower Type (…) - Design Calculation (…);
9. Preliminary Test Report for Tower Type (…)+6
wraz z tłumaczeniem uwierzytelnionym;
10. Strona tytułowa tomu obliczeniowego projektu
Tower Type (…) - Design Calculation (…);
11. Preliminary Test Report for Tower Type (…)+6 wraz z tłumaczeniem uwierzytelnionym;
12. Strona tytułowa tomu obliczeniowego projektu
Tower Type (…) - Design Calculation (…);
Pismem pt.: Wezwanie do wyjaśnień treści złożonego Wniosku z dnia 14 kwietnia
2017 r. Zamawiający, na podstawie art. 26 ust. 3 i 4 ustawy Pzp, wezwał Odwołującego do
złożenia wyjaśnień, „w związku z wątpliwościami w zakresie spełnienia wymaganych
warunków udziału w postępowaniu wskazanych w III. 1.3) pkt. 2 Ogłoszenia o zamówieniu w
zakresie uprawnień budowlanych, na jakiej podstawie przedstawione przez Państwa
dokumenty i oświadczenia potwierdzają posiadanie wymaganych uprawnień do realizacji
zamówienia, zgodnie z II.2.3) Ogłoszenia o zamówieniu”.
Pismem pt.: Wyjaśnienia treści wniosków oraz zmiana terminu z dnia 19 kwietnia
2017 r. Zamawiający wskazał: „Zamawiający wyjaśnia, że z uwagi na wskazaną w punkcie
II.2.3) Ogłoszenia o zamówieniu, okoliczność realizacji zamówienia na terenie Polski,
Zamawiający zwraca się z prośbą o wyjaśnienie w związku z wątpliwościami w zakresie
spełnienia wymaganych warunków udziału w postępowaniu, wskazanych w III.1.3) pkt. 2
Ogłoszenia o zamówieniu w zakresie uprawnień budowlanych, na jakiej podstawie
przedstawione przez Państwa dokumenty i oświadczenia potwierdzają posiadanie
uprawnień, a tym samym stanowią podstawę do wykonywania samodzielnych funkcji w
budownictwie, o których mowa w art. 12 ust. 7, art.12a oraz art. 33 ust 2 pkt 1) ustawy z dnia
7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2016r., poz. 290 ze zm.), wymaganych do
realizacji zamówienia na terenie Polski”.
Pismem z dnia 20 kwietnia 2017 r. Odwołujący udzielił następującej odpowiedzi: „W
odpowiedzi na wezwanie z dnia 14 kwietnia 2017r. (znak 695 DU-PK-WU.230.5.2017.7)
oraz w nawiązaniu do późniejszego wyjaśnienia treści wniosku z dnia 19 kwietnia 2017 r.
(znak 704 DU-PK-WU.230.5.2017.8) w sprawie obowiązku złożenia wyjaśnień w zakresie
spełnienia wymaganych warunków udziału w postępowaniu, wskazanych w III.1.3) pkt. 2
Ogłoszenia o zamówieniu w zakresie uprawnień budowlanych, tj. na jakiej podstawie
przedstawione przez Konsorcjum A. Sp. z o.o. i D. - P. d.o.o. dokumenty i oświadczenia
potwierdzają posiadanie uprawnień, a tym samym stanowią podstawę do wykonywania
samodzielnych funkcji w budownictwie, o których mowa w art. 12 ust. 7, art. 12a oraz art. 33
ust. 2 pkt. 1) ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2016 r., poz. 290
zezm.), wymaganych do realizacji zamówienia na terenie Polski
uprzejmie wyjaśniam, że
działając w zaufaniu do treści ogłoszenia o zamówieniu na „Opracowanie dokumentacji
wykonawczej standardowych konstrukcji słupów dla elektroenergetycznych linii
napowietrznych 400kV”, na podstawie Pełnomocnictwa udzielonego przez Członków
Konsorcjum oświadczam, że Projektanci wskazani do realizacji zadania spełniają kryteria
zastrzeżone w przywołanych pismach. Złożenie powyższego oświadczenia jest możliwe ze
względu na następujące warunki prawne:
I.
Stwierdzenie kwalifikacji zawodowych
Projektanci spełniają warunki wskazane w III.1.3) pkt 2 Ogłoszenia o zamówieniu.
W myśl definicji pojęcia zawodu regulowanego podanej w Art. 5 pkt. 5 ustawy z dnia 22
grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach
członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. poz. 65) wykonywanie zawodu inżyniera w
poszczególnych państwach podlega odmiennym regulacjom, w tym np.:
a) w Polsce - zawód inżyniera budownictwa jest zawodem regulowanym;
b) w Chorwacji - zawód inżyniera budownictwa jest zawodem regulowanym;
c) w Rumunii - zawód inżyniera budownictwa nie jest zawodem regulowanym.
W związku z powyższym osoby, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia
(zgodnie z Wnioskiem o dopuszczenie do udziału w postępowaniu Załącznik 3 wg wzoru nr 5
do specyfikacji Wykaz osób, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia),
spełniając warunki wykonywania zawodu, są uprawnione do projektowania zgodnie z
prawem państwa na terenie którego prowadzą działalność.
Dla poszczególnych osób wskazanych do realizacji przedmiotu zamówienia mają
zastosowanie następujące podstawy prawne:
G. K. (Projektant branży elektrycznej, osoba 1): Zgodnie z Polskim Ustawodawstwem
Krajowym (por. Tabela 1 poz. 1) posiada pełne kwalifikacje do wykonywania
zawodu inżyniera budownictwa i prowadzi zgodnie z prawem działalność w
zakresie tego zawodu w Polsce (uprawnienia do projektowania i kierowania
robotami budowlanymi bez ograniczeń w specjalności instalacyjnej w zakresie
sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych nr (…));
J. Z. (Projektant branży elektrycznej, osoba 2): Zgodnie z Polskim
Ustawodawstwem Krajowym (por. Tabela 1 poz. 1) posiada pełne
kwalifikacje do wykonywania zawodu inżyniera budownictwa i prowadzi zgodnie
z prawem działalność w zakresie tego zawodu w Polsce (uprawnienia do
sporządzania projektów wszelkiego rodzaju instalacji i urządzeń elektrycznych
wchodzących do zakresu budownictwa powszechnego nr (…));
A. M. (Projektant branży elektrycznej, osoba 3): Zgodnie z Polskim
Ustawodawstwem Krajowym (por. Tabela 1 poz. 1) posiada pełne kwalifikacje
do wykonywania zawodu inżyniera budownictwa i prowadzi zgodnie z prawem
działalność w zakresie tego zawodu w Polsce (uprawnienia do projektowania bez
ograniczeń w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń
elektrycznych i elektroenergetycznych nr (…));
G. K.(2) (Projektant branży elektrycznej, osoba 4): Zgodnie z Polskim
Ustawodawstwem Krajowym (por. Tabela 1 poz. 1) posiada pełne kwalifikacje do
wykonywania zawodu inżyniera budownictwa i prowadzi zgodnie z prawem
działalność w zakresie tego zawodu w Polsce (uprawnienia do projektowania i
kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń w specjalności instalacyjnej w
zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych nr (…));
A. O. (Projektant branży elektrycznej, osoba 5): Zgodnie z Chorwackim
Ustawodawstwem Krajowym (por. Tabela 1 poz. 2) posiada pełne kwalifikacje do
wykonywania zawodu inżyniera budownictwa i prowadzi zgodnie z prawem
działalność w zakresie tego zawodu w Chorwacji (projektant branży elektrycznej sieci
NN nr uprawnień (…));
L. S. (Projektant branży elektrycznej, osoba 6): Zgodnie z Rumuńskim
Ustawodawstwem Krajowym (por. Tabela 1 poz. 3) posiada pełne kwalifikacje do
wykonywania zawodu inżyniera budownictwa i prowadzi zgodnie z prawem
działalność w zakresie tego zawodu w Rumunii (wykonywanie zawodu na podstawie
posiadanego tytułu zawodowego: dyplom Inżyniera Elektryka Uniwersytetu lasi w
Rumunii, Electrical Engineer Diploma M.S.E.E. Polytechnic University lasi Romania);
P. D. (Projektant branży konstrukcyjno - budowlanej, osoba 1): Zgodnie z
Chorwackim Ustawodawstwem Krajowym (por. Tabela 1 poz. 2) posiada pełne
kwalifikacje do wykonywania zawodu inżyniera budownictwa i prowadzi zgodnie z
prawem działalność w zakresie tego zawodu w Chorwacji (projektant branży
konstrukcyjnej sieci NN nr uprawnień (…));
S. G. (Projektant branży konstrukcyjno - budowlanej, osoba 2): Zgodnie z
Rumuńskim Ustawodawstwem Krajowym (por. Tabela 1 poz. 3) posiada pełne
kwalifikacje do wykonywania zawodu inżyniera budownictwa i prowadzi zgodnie z
prawem działalność w zakresie tego zawodu w Rumunii (wykonywanie zawodu na
podstawie posiadanego tytułu zawodowego: dyplom Inżyniera Budownictwa
Instytutu Budownictwa Lądowego w Bukareszcie w Rumunii, Constructii Civile
Industriale Diploma Institutul de Constructii Bucuresti Romania);
P. V. – l. (Projektant branży konstrukcyjno - budowlanej, osoba 3): Zgodnie z
Rumuńskim Ustawodawstwem Krajowym (por. Tabela 1 poz. 3) posiada pełne
kwalifikacje do wykonywania zawodu inżyniera budownictwa i prowadzi zgodnie
z prawem działalność w zakresie tego zawodu w Rumunii (wykonywanie zawodu na
podstawie posiadanego tytułu zawodowego: dyplom Inżyniera geotechnika
Uniwersytet Techniczny Budownictwa w Bukareszcie w Rumunii, Geotechnical
Engineering Diploma Technical Univeristy of Civil Engineering Bucharest Romania);
J. H. (Projektant branży konstrukcyjno - budowlanej, osoba 4): Zgodnie z Polskim
Ustawodawstwem Krajowym (por. Tabela 1 poz. 1) posiada pełne kwalifikacje do
wykonywania zawodu inżyniera budownictwa i prowadzi zgodnie z prawem
działalność w zakresie tego zawodu w Polsce (uprawnienia do projektowania bez
ograniczeń w specjalności konstrukcyjno - budowlanej nr (…)).
Uprzejmie informuję, że baza informacji Komisji Europejskiej dot. zawodów regulowanych w
poszczególnych państwach Unii Europejskiej wraz z podstawą prawną i wymaganymi
kwalifikacjami dostępna jest na stronie:
http://ec.europa.eu/growth/tools-databases/regprof
/index.cfm?action=homepaqe
Tabela 1 Podstawa prawna krajowego ustawodawstwa w zakresie zawodów regulowanych w
państwach pochodzenia projektantów
Lp.
Kraj
Krajowe ustawodawstwo dot. regulacji zawodu inżyniera budownictwa
Polska
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r. poz. 1409, z późn. zm.)
2. Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów oraz inżynierów
budownictwa (Dz. U. z 2013 r. poz. 932, z późn. zm.)
3. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 11 września 2014 r. w sprawie
samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. z 2014 r. poz. 1278)
Ź
ródło:
http://ec.europa.eu/growth/tool5-databases/regprof/index.cfm?action=regprof&id regprof=7355
http://ec.europa.eu/growth/tools-databases/regprof/index.cfm?action=regprof&id regprof=15007
Chorwacja
1. Zakon o gradnji (NN 153/13)
2. Zakon o poslovima i djelatnostima prostornog uredenja i gradnje (NN 78/15)
Ź
ródło:
http://ec.europa.eu/growth/tools-databases/regprof/index.cfm?action=regprof&id regprof=31194
http://ec.europa.eu/growth/tools-databases/refiprof/inclex.cfm?action=reeprof&id regprof=40052
Rumunia
Zawód nieregulowany krajowym ustawodawstwem
Ź
ródło:
http://ec.europą.eu/growth/tools-databases/regprof/index.cfm?action=homepage
II.
Określenie miejsca świadczenia usług w ramach realizacji przedmiotu
zamówienia.
Zgodnie z 11.2.3) Ogłoszenia o zamówieniu jako główne miejsce realizacji Zamawiający
wskazał Polskę. Uprzejmie informujemy, że ww. projektanci mają pełne prawo świadczenia
usług w zakresie zawodu inżyniera budownictwa na terenie Polski.
W związku z dbałością o pełne wyjaśnienie wątpliwości Zamawiającego oświadczam, że
miejscem świadczenia usług w ramach realizacji przedmiotu zamówienia będzie Polska, w
szczególności:
a) siedziba Lidera Konsorcjum, tj. biuro A. Sp. z o.o. w G.;
b) siedziba Zamawiającego, w tym biura terenowe i placówki PSE S.A.;
c) wytwórnia konstrukcji stalowych - miejsce produkcji konstrukcji do testów
poligonowych;
d) inne lokalizacje ustalone pomiędzy Konsorcjum a Zamawiającym znajdujące się
na terenie Polski umożliwiające prowadzenie prac projektowych, konsultingowych,
wytwórczych, badawczych o ile istnieją i spełniają wymagania techniczne i formalne
określone przez Zamawiającego i zaakceptowane przez Konsorcjum.
Zgodnie z art. 20a pkt. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych
architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów (Dz. U. z 2001 r., Nr 5, poz. 42 z późn.
zm.) oraz ustawą - Prawo Budowlane (Dz. U. Nr 210, poz. 1321) należy stwierdzić co
następuje:
a) Obywatel państwa członkowskiego posiadający kwalifikacje zawodowe architekta
lub inżyniera budownictwa, który prowadzi zgodnie z prawem działalność w zakresie
tego zawodu w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim ma prawo
do tymczasowego i okazjonalnego wykonywania zawodu odpowiednio architekta lub
inżyniera budownictwa na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, zwanego dalej
„świadczeniem usług transgranicznych”, bez konieczności uznawania kwalifikacji
zawodowych.
b) Projektanci firmy E. S.A. tj. l. S., S. G. i P. V. – l. oraz Partnera Konsorcjum D. - P.
d.o.o. A. O. i P. D. będą świadczyć usługi w Polsce na rzecz Zamawiającego
przez określony czas, ich działalność nie będzie miała charakteru stałego. Zatem
usługa będzie spełniała niezbędne wskazane założenia Ustawy, tj.: będzie
jednorazowa, będzie ograniczona pod względem zakresu rzeczowego oraz będzie
ograniczona pod względem czasu.
W związku z obecnym etapem postępowania o udzielenie Zamówienia nie jest możliwe
dopełnienie formalności wskazanych w punkcie 2a punkty 1 - 6 Załącznika do Uchwały
Nr3/R/09 Krajowej Rady Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa z dnia 28 stycznia 2009 r. w
sprawie przyjęcia wytycznych dotyczących postępowania w sprawie świadczenia usług
transgranicznych. Jednocześnie działając z upoważnienia członków Konsorcjum
oświadczam, że z chwilą spełnienia warunku wskazanego w przywołanym akcie prawnym, tj.
zawarcia umowy na realizację przedmiotowego zamówienia pomiędzy PSE SA a
Konsorcjum A. Sp. z o. o. i D. - P. d.o.o. tj. z chwilą zaistnienia stanu
faktycznego umożliwiającego uzyskanie wpisu do właściwej Okręgowej Izby Inżynierów
Budownictwa zostanie dopełniona procedura - tzn. zostaną złożone dokumenty zgodnie z
punktem 2a.1) oraz 5) do 6) Załącznika Uchwały Nr 3/R/09.
Zgodnie z treścią przywołanej podstawy prawnej (tj. Załącznik do Uchwały Nr3/R/09 punkt
2d i 2e) właściwa rada izby dokonuje tymczasowego wpisu Projektantów na listę członków
izby, a postępowanie jest prowadzone bez zbędnej zwłoki, zatem procedura nie spowoduje
opóźnienia w wykonywaniu zlecenia.
Zgodnie z dotychczasowym doświadczeniem, w celu potwierdzenia stosowania wskazanej
przez Konsorcjum praktyki oraz zgodnie z przywołanym opisem procedury zamieszczonej w
Załączniku 1, dołączam do wyjaśnienia wzór Wniosku o tymczasowy wpis na listę członków
MOIIB w związku z zamiarem świadczenia usługi transgranicznej
stosowany w
Mazowieckiej Okręgowej Izbie Inżynierów Budownictwa oraz w Załączniku 2 zamieszczam
Zaświadczenie uzyskania przez obywatela Chorwacji Pana Z. R. tymczasowego wpisu na
listę MOIIB w związku z budową dwutorowej linii 400kV K. - O. oraz modernizacji
istniejących i instalacji nowych przewodów odgromowych OPGW na wybranych liniach
220kV i 400kV (4 relacje). Zadania były realizowane na podstawie umowy zawartej
pomiędzy Polskim Sieciami Elektroenergetycznymi S.A. a Z. S.A. i D. P. S.A.
Należy nadmienić, że w odmiennym od rozpatrywanego przypadku, tj. w sytuacji stałego
ś
wiadczenia usług na terenie Polski, ma zastosowanie inna procedura, tj. uznanie kwalifikacji
zawodowych Projektantów na terenie Rzeczpospolitej Polskiej. Dyrektywa 2005/36/WE
Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 w sprawie
uznawania kwalifikacji zawodowych wraz z nowelizacją 2013/55/UE (znowelizowana wersja
dyrektywy wdrożona do polskiego prawa: Ustawa z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach
uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej)
umożliwia obywatelom państw członkowskich UE uznanie kwalifikacji do wykonywania
zawodu regulowanego w państwie członkowskim innym niż to, w którym uzyskał kwalifikacje
zawodowe. Procedura uznania kwalifikacji zawodowych do podejmowania lub wykonywania
działalności regulowanej w Rzeczypospolitej Polskiej wykonywana jest zgodnie z
Rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 16 listopada 2016 r. w
sprawie dokumentów w postępowaniu w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych do
wykonywania zawodu regulowanego albo podejmowania lub wykonywania działalności
regulowanej w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. poz.2006).
Po wykonaniu procedury uznania kwalifikacji zawodowych Projektanci firmy E. S.A. oraz D. -
P. d.o.o. mogliby świadczyć usługi w Polsce na czas nieokreślony, a prowadzona działalność
miałaby charakter stały.
Jednak w świetle przepisów zawartych w Dyrektywie 2005/36/WE Konsorcjum, mając na
celu dobro własne oraz Zamawiającego, stoi na stanowisku, że procedura stałego uznania
kwalifikacji nie jest właściwą do zastosowania w prowadzonym postępowaniu ze względu na
skutki wykraczające poza zakres przedmiotu zamówienia.
III.
Podsumowanie.
Zamawiający winien w swoim postępowaniu zapewniać zgodność z zasadami przejrzystości,
niedyskryminacji, równego traktowania oraz działać w taki sposób, by gwarantować, że
oferty są oceniane w warunkach efektywnej konkurencji.
Chcąc podkreślić możliwość świadczenia usług przez Partnera
Konsorcjum oraz Podwykonawców wskazanych we „Wniosku o dopuszczenie do udziału w
postępowaniu" na zlecenie Zamawiającego, Konsorcjum powołuje się na Traktat o
funkcjonowaniu Unii Europejskiej, który reguluje podstawowe wolności dotyczące
funkcjonowania rynku wewnętrznego dotyczące swobody przepływu osób, towarów, usług i
kapitału. Zgodnie z Dyrektywą 2005/36/WE obywatele państw członkowskich, którzy
wykonują zawód w jednym państwie UE zgodnie z przepisami tego państwa, mają prawo
ś
wiadczyć usługi na obszarze innego państwa członkowskiego w zakresie tego samego
zawodu”.
Zamawiający podjął decyzję o wykluczeniu Odwołującego na podstawie przepisu art.
24 ust. 1 pkt 12 ustawy Pzp, stwierdzając, że nie wykazał on warunków udziału w
postępowaniu.
W uzasadnieniu swojej decyzji Zamawiający wskazał: „Zgodnie z pkt III.1.3)
Ogłoszenia o zamówieniu ppkt 2., Zamawiający wymagał, aby Wykonawca dysponował
następującymi osobami, skierowanymi przez Wykonawcę do realizacji zamówienia (m.in.):
•
Projektantem branży elektrycznej - budowlanej - co najmniej 3 osoby, posiadające
wymagane uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w specjalności
instalacyjnej
w
zakresie
sieci,
instalacji
i
urządzeń
elektrycznych
i
elektroenergetycznych;
•
Projektantami branży konstrukcyjno-budowlanej - co najmniej 3 osoby, posiadającymi
wymagane uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w specjalności
konstrukcyjno-budowlanej, w tym 2 osoby posiadające doświadczenie zawodowe tj.: w
okresie ostatnich 7 lat przed upływem terminu składania wniosków wykonał co najmniej
1 dokumentację projektową słupa przelotowego oraz 1 dokumentację projektową słupa
mocnego dla elektroenergetycznej linii napowietrznej prądu przemiennego 220 kV lub
400 kV w oparciu o polską normę PN-EN 50341-1 lub normę europejską EN-50341-1
(lub równoważną) oraz słupy te zostały przebadane z wynikiem pozytywnym na stacji
badawczej.
Zamawiający uznał, iż istnieją wątpliwości, czy przedstawieni przez Wykonawcę
projektanci branży konstrukcyjno-budowlanej potwierdzają spełnienie ww. warunku. W
związku z powyższym, w dniu 01.03.2017 r. Zamawiający wezwał Wykonawcę m.in. do
złożenia wyjaśnień lub w przypadku, gdy projekty nie spełniają warunku udziału w
postępowaniu wskazanego w III.1.3) ppkt 2 Ogłoszenia o zamówieniu, wezwał na podstawie
art. 26 ust. 3 P.z.p., do uzupełniania wykazu.
W odpowiedzi na wezwanie, Wykonawca złożył wyjaśnienia wyłącznie w zakresie
posiadanego doświadczenia zawodowego w wykonaniu dokumentacji projektowej słupów.
Następnie w dniu 14.04.2017 r. (oraz 19.04.2017 r. doprecyzowanie) Zamawiający, w
związku z wątpliwościami w zakresie spełnienia wymaganych warunków udziału w
postępowaniu wskazanych w pkt. III. 1.3.) ppkt. 2 Ogłoszenia o zamówieniu w zakresie
uprawnień budowalnych, wezwał Wykonawcę do wyjaśnienia na jakiej podstawie
przedstawione przez Wykonawcę dokumenty i oświadczenia potwierdzają posiadanie
wymaganych uprawnień do realizacji zamówienia, a tym samym stanowią podstawę do
wykonywania samodzielnych funkcji w budownictwie, o których mowa wart. 12 ust. 7, art.12a
oraz art. 33 ust. 2 pkt 1) P.b., wymaganych do realizacji zamówienia na terenie Polski.
W odpowiedzi na wezwanie Wykonawca złożył wyjaśnienia z dnia 20.04.2017 r.,
które nie potwierdzają spełniania warunku udziału w postępowaniu. Z wyjaśnień tych nie
wynika bowiem, że wszystkie przedstawione osoby posiadają uprawnienia budowlane
pozwalające na realizację przedmiotowego zamówienia na terenie Polski.
W szczególności Wykonawca nie wskazał, czy wszystkie zaprezentowane osoby
posiadają wymagane uprawnienia budowlane nadane przez odpowiedni organ samorządu
zawodowego na terenie Polski albo posiadają decyzję o uznaniu kwalifikacji zawodowych,
wydaną przez Krajową Radę Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa albo wpis tymczasowy
na listę członków izby odpowiedniej okręgowej izby inżynierów budownictwa.
Zauważyć należy, że przedmiotowa usługa może zostać zrealizowana na terenie
Polski wyłącznie przez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia budowlane wymagane
na tym terenie. Zgodnie z art. 12 ust. 2 P.b. samodzielne funkcje techniczne w budownictwie,
określone w art. 12 ust. 1 pkt 1-5 P.b., mogą wykonywać wyłącznie osoby posiadające
odpowiednie wykształcenie techniczne i praktykę zawodową, dostosowane do rodzaju,
stopnia skomplikowania działalności i innych wymagań związanych z wykonywaną funkcją,
stwierdzone decyzją wydaną przez organ samorządu zawodowego (uprawnienia
budowlane). Jednocześnie w myśl art. 12a P.b. samodzielne funkcje techniczne w
budownictwie, określone w art. 12 ust. 1, mogą również wykonywać osoby, których
odpowiednie kwalifikacje zawodowe uznane zostały na zasadach określonych w przepisach
odrębnych.
Z analizy przepisów odrębnych, zawartych w ustawie z dnia 15 grudnia 2000 r. o
samorządach zawodowych architektów i inżynierów budownictwa (Dz.U. z 2016 r. poz.
1725, zwana dalej „U.S.”) wynika, że samodzielne funkcje techniczne w budownictwie na
terenie Rzeczypospolitej Polskiej mogą wykonywać również osoby, które są obywatelami
państw członkowskich Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej, państw członkowskich
Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim
Obszarze Gospodarczym oraz legitymują się decyzją o uznaniu kwalifikacji zawodowych
oraz wpisem na listę właściwej okręgowej izby samorządu zawodowego, albo świadczą
usługę transgraniczną i posiadają wpis tymczasowy na listę właściwej okręgowej izby
samorządu zawodowego (art. 33 oraz 20a U.S.).
Z powyżej zaprezentowanych przepisów, obowiązujących na terenie Polski, wynika
jednoznacznie, że przedmiotowa usługa polegająca na zaprojektowaniu konstrukcji słupów
elektroenergetycznych, może zostać wykonana przez osoby posiadające wymagane
uprawnienia budowlane nadane przez odpowiedni organ samorządu zawodowego albo
decyzję o uznaniu kwalifikacji zawodowych, wydaną przez Krajową Radę Polskiej Izby
Inżynierów Budownictwa albo wpis tymczasowy na listę członków izby odpowiedniej
okręgowej izby inżynierów budownictwa.
Powyższy obowiązek jest istotny w aspekcie realizacji przedmiotowej usługi ze
względu również na treść art. 33 ust. 2 pkt 1) P.b., zgodnie z którym do wniosku o
pozwolenie na budowę należy dołączyć cztery egzemplarze projektu budowlanego m.in.
wraz z zaświadczeniem o wpisie na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego.
Obowiązek ten powtórzony został w art. 35 ust. 1 pkt 3) P.b.
Powyższe oznacza, że wykonanie przedmiotowego zamówienia w przypadku braku
opisanych powyżej decyzji lub wpisu tymczasowego, a w konsekwencji wpisu na listę
członków izby odpowiedniej okręgowej izby inżynierów budownictwa może stać się
niemożliwe.
Wyjaśnić również należy, że zapewnienie Wykonawcy o uzyskaniu wpisu
tymczasowego w przyszłości jest niewystarczające. Zauważyć bowiem trzeba, że
ś
wiadczenie usługi transgranicznej podlega indywidulanej ocenie dokonywanej przez
właściwą okręgową radę izby, przy uwzględnieniu w szczególności długości, częstotliwości,
regularności oraz ciągłości świadczenia tej usługi (art. 20a ust. 8 U.S.). Oznacza to, że
złożenie wniosku o wpis tymczasowy nie gwarantuje jego otrzymania. Jednocześnie co
również istotne, wpis taki może zostać zrealizowany w związku z zamiarem podjęcia
ś
wiadczenia usługi, jeszcze przed podpisaniem określonego kontraktu. Wskazuje na to
jednoznacznie treść (art.20a ust. 4 U.s.). Tym samym Wykonawca już na tym etapie winien
legitymować się odpowiednim wpisem tymczasowym.
Należy zwrócić uwagę, że w ogłoszeniu o zamówieniu wskazano, że o udzielenie
zamówienia mogą ubiegać się Wykonawcy, którzy dysponują osobami posiadającymi
wymagane uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w specjalności
instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych, a
także osobami posiadającymi wymagane uprawnienia do projektowania bez ograniczeń w
specjalności konstrukcyjno-budowlanej. Jednocześnie wskazano, że przedmiotowa usługa
realizowana będzie na terenie Polski.
Powyższy wymóg określony został stosownie do treści art. 22 ust. 1b pkt 1) P.z.p.,
zgodnie z którym warunki udziału w postępowaniu mogą dotyczyć kompetencji lub
uprawnień do prowadzenia określonej działalności zawodowej, o ile wynika to z odrębnych
przepisów”.
Izba oddaliła wnioski dowodowe zgłoszone przez strony uznając, że zaofiarowane
dowody nie zmierzają do ustalenia okoliczności, które miałyby istotne znaczenie dla
rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy. Badanie, czy wpis tymczasowy na obecnym etapie
postępowania jest możliwy do uzyskanie jest bezcelowe, gdyż Izba stoi na stanowisku, że z
treści spornego warunku udziału w postępowaniu nie można wywieść obowiązku posiadania
wpisu na etapie składania wniosku. Natomiast stanowisko Polskiej Izby Inżynierów
Budownictwa w zakresie, w jakim stanowi wykładnię obowiązujących przepisów prawa, nie
jest dla Izby wiążące.
Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje:
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Odnosząc się do argumentacji Odwołującego powołanej we wstępnej części
uzasadnienia odwołania wskazać należy, że zdaniem Izby, gdyby potraktować ją jako
uzasadnienie faktyczne zarzutu, którego podstawy prawnej Odwołujący nie wskazał, to nie
może być ona przedmiotem rozważań Izby.
Odwołujący wywodzi bowiem z opisu zakresu prac, zwartego w treści odwołania, o
braku podstaw do żądania spornych uprawień budowlanych, gdyż w jego ocenie,
przedmiotem zamówienia jest projekt wyrobu budowlanego, a nie projekt budowlany czy też
projekt
architektoniczno-budowlany.
Zdaniem
Odwołującego,
określenie
zakresu
zamówienia, w sensie przedmiotowym, przez Zamawiającego, determinuje wymagania
odnośnie kwalifikacji personelu, który będzie to zamówienie realizował.
Powyższe wskazuje, że Odwołujący dążąc do wykazania braku podstaw do
wykluczenia go z postępowania posługuje się argumentacją, która zmierza do
zakwestionowania warunków udziału w postępowaniu. Zdaniem Izby, zabieg ten nie może
okazać się skuteczny, bowiem termin na kwestionowanie treści ogłoszenia upłynął, a ma on
charakter zawity i jako taki jest nieprzywracalny (art. 182 ust. 2 pkt 1 ustawy Pzp).
Odwołujący, jeśli uważał, że kwestionowane warunki udziału w postępowaniu są
nadmiarowe, czy też nieadekwatne do przedmiotu zamówienia, mógł skorzystać ze środka
ochrony prawnej i dowodzić swoich racji (art. 22 ust. 1a w zw. z art. 182 pkt ust. 2 pkt 1
ustawy Pzp). Zaniechanie powyższego powoduje, że na tym etapie postępowania
formułowanie zarzutów wobec treści ogłoszenia o zamówieniu musi spotkać się z uznaniem,
ż
e zarzut ten jest spóźniony.
Warto w tym miejscu zwrócić uwagę, że Odwołujący przedstawiając swoją
argumentację w tym przedmiocie podkreślał, że „ustawa przyznaje zamawiającym szerokie
uprawnienia w zakresie możliwości kształtowania kryteriów wyboru wykonawców pod
warunkiem, że kryteria te są proporcjonalne do przedmiotu zamówienia, nie maja charakteru
dyskryminującego a jednocześnie są konkurencyjne oraz przejrzyste”. Powyższe wprost
wskazuje, że Odwołujący zmierzał do zakwestionowania warunku udziału w postępowaniu, a
czynność wykluczenia go z udziału w postępowaniu stanowiła jedynie punkt wyjścia do
rozważań, które w istocie stanowiły zarzut wobec treści ogłoszenia o zamówieniu.
Potwierdzeniem powyższego wydaje się i ta okoliczność, że Odwołujący, w
przeciwieństwie do zarzutów sformułowanych w dalszej części odwołania, w tym
przedmiocie przedstawił jedynie uzasadnienie faktyczne, natomiast brak jest uzasadnienia
prawnego. Wydaje się, że jest to zabieg, który miał na celu uniknięcia podania naruszenia
właściwego przepisu, który wprost by wskazywał na niedopuszczalność tego zarzutu, z
uwagi na upływ terminu do jego zgłoszenia.
Reasumując, twierdzenia Odwołującego na temat braku podstaw do sformułowania
warunku udziału w postępowaniu w zakresie wymaganych uprawnień budowlanych
pozostają poza oceną Izby, gdyż ocena czynności wykluczenia Odwołującego z
postępowania następuje przez pryzmat sformułowanych warunków udziału w postępowaniu,
bez weryfikacji ich zasadności. Ta mogłaby bowiem nastąpić na etapie ich formułowania, no
co już jest za późno, ze względu na upływ zawitego terminu do ich kwestionowania (art. 182
ust. 2 pkt 1 ustawy Pzp).
W pierwszej kolejności zauważyć należy, że zamawiający uprawniony jest do
sformułowania warunków udziału w postępowaniu (art. 22 ust. 1a ustawy Pzp). Warunki
udziału w postępowaniu mogą dotyczyć w szczególności zdolności zawodowej (art. 22 ust.
1b pkt 3 ustawy Pzp). Zamawiający jednocześnie w ogłoszeniu o zamówieniu, SIWZ lub
zaproszeniu do składnia ofert wskazuje oświadczenia lub dokumenty, które stanowią
potwierdzenie spełniania warunków udziału w postępowaniu (art. 25 ust. 1 pkt 1 ustawy
Pzp). Z mocy art. 138c ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp zamawiający może żądać przedstawienia
także innych dokumentów niż określone w przepisach wydanych na podstawie art. 25 ust. 2
ustawy Pzp, potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniu, jeżeli jest to
niezbędne do oceny spełniania przez wykonawców tych warunków.
O udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy, którzy spełniają warunki
udziału w postępowaniu, o ile zostały one określone przez zamawiającego w ogłoszeniu o
zamówieniu lub w zaproszeniu do potwierdzenia zainteresowania (art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy
Pzp). Zaś z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego wyklucza się wykonawcę,
który nie wykazał spełniania warunków udziału w postępowaniu (art. 24 ust. 1 pkt 12 ustawy
Pzp).
Analiza powołanych wyżej przepisów skłania do konstatacji, że z postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego należy wykluczyć wykonawcę, który nie wykazał
spełniania warunków udziału w postępowaniu, sformułowanych przez zamawiającego.
Zatem, ocena możliwości ubiegania się o udzielenie zamówienia przez wykonawcę
następuje w oparciu o warunki udziału w postępowaniu, które przez zamawiającego zostały
wyartykułowane. Spełniać bowiem można tylko taki warunek, który został opisany,
skonkretyzowany. Zarówno ogłoszenie o zamówieniu, jak i SIWZ w przedmiotowym zakresie
są wiążące i z tych przyczyn ocena wykonawcy może następować wyłącznie w oparciu o
okoliczności tam wskazane. W przypadku zaś niesformułowania warunku udziału w
postępowaniu niemożliwa jest ocena jego spełniania, a w konsekwencji stwierdzenie, że
wykonawcę należy wykluczyć z postępowania z powodu niespełniania warunku udziału w
nim.
Podkreślenia wymaga, że „przedmiot zamówienia” i „warunki udziału w
postępowaniu” stanowią odrębne instytucje prawa. Ustawodawca dał temu wyraz, w
szczególności na gruncie powołanych przepisów, a także w przepisach art. 36 ust. 1 pkt 3, 5
i 6 ustawy Pzp, art. 41 pkt 4, 7, 7a ustawy Pzp, w których określono odpowiednio zawartość
SIWZ i ogłoszenia o zamówieniu, wskazując (co więcej w odrębnych jednostkach
redakcyjnych) na obowiązek opisania przedmiotu zamówienia, sformułowania warunków
udziału w postępowaniu (jeśli zamawiający zdecyduje się na ich określenie) i podania
wykazu oświadczeń lub dokumentów, potwierdzających spełnianie warunków udziału w
postępowaniu oraz brak podstaw wykluczenia.
Reasumując, wyodrębnienie tych instytucji powoduje, że nie jest możliwe
dokonywanie oceny jednej instytucji, z uwzględnieniem okoliczności dotyczących tej drugiej.
Stoi temu na przeszkodzie nie tylko rzeczona odrębność obu instytucji, ale także odrębnie
określony wynik tej oceny. Nie można bowiem pomijać, że niewykazanie spełniania
warunków udziału w postępowaniu skutkuje wykluczeniem wykonawcy z postępowania (art.
24 ust. 1 pkt 12 ustawy Pzp), zaś zaoferowanie świadczenia niezgodnego z wymaganiami
zamawiającego, określonymi w opisie przedmiotu zamówienia, aktualizuje obowiązek
odrzucenia przez zamawiającego oferty wykonawcy (art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp).
Na kanwie powyższego warto zwrócić uwagę, że jedyny związek pomiędzy
warunkami udziału w postępowaniu a przedmiotem zamówienia został przez ustawodawcę
określony w przepisie art. 22 ust. 1a ustawy Pzp, zgodnie z którym zamawiający określa
warunki udziału w postępowaniu oraz wymagane od wykonawców środki dowodowe w
sposób proporcjonalny do przedmiotu zamówienia oraz umożliwiający ocenę zdolności
wykonawcy do należytego wykonania zamówienia, w szczególności wyrażając je jako
minimalne poziomy zdolności.
Powyższe oznacza, że warunki udziału w postępowaniu winny mieć zakotwiczenie w
przedmiocie zamówienia w taki sposób, aby z jednej strony pozwalały na weryfikację
zdolności wykonawcy do realizacji przedmiotu zamówienia, z drugiej zaś strony, aby dawały
możliwość zachowania uczciwej konkurencji. Jednocześnie warto zauważyć, że wskazany
przepis tylko potwierdza wcześniejsze rozważania, że „warunki udziału w postępowaniu” i
„opis przedmiotu zamówienia” to dwie odrębne instytucje, a zatem nie jest możliwe
wnioskowanie o jednej na podstawie drugiej, czy też odkodowywanie treści jednej w oparciu
o treść tej drugiej.
W konsekwencji oznacza to, że warunków udziału w postępowaniu nie można
rekonstruować na podstawie całokształtu postanowień zawartych w SIWZ i treści ogłoszenia
o zamówieniu. Zamawiający, jeśli skorzysta z uprawnienia do sformułowania warunków
udziału w postępowaniu ma obowiązek ich opisania w treści ogłoszenia o zamówieniu i
SIWZ (art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp) oraz wskazania dokumentów, które służą
potwierdzeniu ich spełniania (art. 25 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp). Wykonawca nie ma zatem
obowiązku ich domniemywania na podstawie innych postanowień SIWZ i ogłoszenia o
zamówieniu, a tym samym Zamawiający nie jest uprawniony do konkretyzowania spornego
warunku udziału w postępowaniu w świetle wszelkich postanowień ogłoszenia o zamówieniu
i SIWZ, które mogłyby mieć znaczenie z punku widzenia warunków udziału w postępowaniu.
Podkreślić należy, że to Zamawiający decyduje o treści warunku udziału w
postępowaniu, bowiem przysługuje mu uprawnienie do jego sformułowania (oczywiście
uprawnienie to podlega kontroli w trybie środków ochrony prawnej). Uprawnienie to służy
zabezpieczeniu interesów Zamawiającego, który poprzez określenie warunków udziału w
postępowaniu uzyskuje narzędzie do weryfikacji wykonawców pod kątem zdolności do
realizacji zamówienia. Wadliwe, czy też niedostateczne skorzystanie z tego instrumentu nie
powoduje, że Zamawiający ma możliwość naprawienia powyższego na etapie oceny ofert
czy wniosków, poprzez odwołanie się do treści ogłoszenia o zamówieniu i SIWZ w zakresie,
który nie normuje rzeczonej materii. Ustawodawca bowiem wyraźnie odróżnił „warunki
udziału w postępowaniu” od innych instytucji Prawa zamówień publicznych, o czym była
mowa wyżej, po to, aby wykonawca i zamawiający mieli pewność co do podstaw oceny
wykonawcy i jego wniosku (oferty), a w konsekwencji, żeby zapewniona była
transparentność postępowania i realizacja zasad wynikających z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp.
Zaprezentowane stanowisko stanowi utrwaloną linię orzeczniczą Izby i Sądów
Okręgowych. W tym miejscu można przywołać wyrok KIO z dnia 17 marca 2016 r., sygn.
akt: 299/16, w którym wskazano: „Warunki udziału w postępowaniu wyznaczone przez
zamawiającego
i
podane
poprzez
ogłoszenie
do
wiadomości
wykonawców
zainteresowanych przetargiem, muszą być sformułowane w sposób jednoznaczny i
rozumiane literalnie zgodnie z dosłowną treścią. Nie mogą być dowolnie interpretowane na
etapie rozpatrywania wniosków, ani przez zamawiającego, ani przez wykonawców”.
Warto również przytoczyć stanowisko Izby zawarte w wyroku z dnia z 5 lutego 2016
r., sygn. akt: KIO 94/16, gdzie zwrócono uwagę, że: „Warunki udziału w postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego, podobnie jak opis sposobu dokonywania oceny ich
spełniania, nie mogą być poddawane wykładni rozszerzającej. Oznacza to, że zamawiający
może w tym zakresie brać pod uwagę jedynie te intencje i zamierzenia, które wynikają
explicite z treści stawianych wykonawcom warunków. Jakiekolwiek odstępstwo od tak
rozumianej oceny skutkowałoby nieuchronnie całkowitą dowolnością działań zamawiającego,
która byłaby nie do pogodzenia z koniecznością poszanowania zasad uczciwej konkurencji i
równego traktowania wykonawców. Pamiętać należy, że warunki udziału w postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego, podobnie jak i inne elementy dokumentacji, powinny być
sformułowane w sposób jasny i precyzyjny, zaś zamawiający, który powinności tej uchybi,
nie może z nieprecyzyjnych i niejednoznacznych postanowień SIWZ wyciągać negatywnych
dla wykonawców konsekwencji”.
Odnosząc powyższe rozważania do niniejszego stanu faktycznego stwierdzić należy,
ż
e
Zamawiający w sekcji III podsekcja III.1.3) ogłoszenia o zamówieniu sformułował warunki
udziału w postępowaniu dotyczące kwalifikacji zawodowych wskazując, że wykonawca
spełni przedmiotowy warunek, jeśli wykaże, że projektant branży elektrycznej (co najmniej 3
osoby) posiada wymagane uprawnienia budowalne do projektowania bez ograniczeń w
specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i
elektroenergetycznych, zaś projektant branży konstrukcyjno-budowlanej (co najmniej 3
osoby) legitymuje się wymaganymi uprawnieniami do projektowania bez ograniczeń w
specjalności konstrukcyjno-budowlanej. Jednocześnie Zamawiający zastrzegł (sekcja III.1.4)
pkt 1 ppkt 1.1 ogłoszenia o zamówieniu), jakie dokumenty należy przedłożyć w celu
potwierdzenia spełniania niniejszego warunku udziału w postępowaniu. Biorąc powyższe pod
uwagę oraz fakt, że Wzór nr 5 do Szczegółowych informacji i wymagań nt. prowadzonego
postępowania stanowi Wykaz osób, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia,
należy przyjąć, że jest to dokument właściwy do potwierdzenia spełniania przedmiotowego
warunku udziału w postępowaniu. Dodać należy, że w przedmiotowym Wykazie wykonawca
było zobowiązany wskazać m.in. zakres i numer uprawnień budowalnych każdej z osób
ujętych w tym Wykazie.
W tym miejscu dostrzec należy, że wskazując na wymagane uprawnienia budowlane
Zamawiający posłużył się nomenklaturą właściwą dla prawa polskiego, wynikającą z
konkretnych aktów prawnych, a mianowicie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane
(t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 290 ze zm.), gdzie w art. 14 ust. 2 pkt 2, pkt 4 lit. c mowa o wyżej
powołanych specjalnościach oraz rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 11
września 2014 r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. z
2014 r., poz. 1278), w którym w § 12 ust. 1 i w § 14 ust. 5 jest mowa o ww. specjalnościach
bez ograniczeń i w ograniczonym zakresie, w istocie jest tam zawarta definicja powołanych
specjalności w tym kontekście.
Natomiast Zamawiający formułując sporny warunek udziału w postępowaniu pominął
problematykę uprawnień budowlanych równoważnych. Dotyczy to obywateli polskich, którzy
na gruncie przepisów polskich uzyskali równoważne uprawnienia, choć w oparciu o inne
regulacje prawne. Należy bowiem pamiętać, że
mimo wielokrotnych zmian przepisów prawa
budowlanego, dotyczących nazewnictwa i zakresu uprawnień budowlanych, z mocy art. 104
ustawy Prawo budowlane osoby, które, przed dniem wejścia w życie ustawy, uzyskały
uprawnienia budowlane lub stwierdzenie posiadania przygotowania zawodowego do
pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, zachowują uprawnienia do
pełnienia tych funkcji w dotychczasowym zakresie. Oznacza to, że na rynku funkcjonują
osoby, które nie legitymują się uprawnieniami, opisanymi (nazwanymi), w taki sposób, jak
uczynił to Zamawiający, niemniej jednak nie oznacza to, że nie mogą wziąć udziału w
przedmiotowym postępowaniu, na co mogłaby wskazywać treść spornego warunku udziału,
bowiem zakres tych uprawnień może odpowiadać tym wymaganym przez Zamawiającego.
Kontynuując rozważania w tym przedmiocie podkreślenia wymaga również, że
Zamawiający nie odniósł się w ogóle w treści kwestionowanego warunku udziału w
postępowaniu do obywateli spoza Polski, którzy posiadają uprawnienia budowlane uzyskane
w kraju pochodzenia, odpowiadające tym, wymaganym przez Zamawiającego.
Widać więc, że przedmiotowy warunek, gdyby go literalnie odczytać, nie dawałby
możliwości ubiegania się o przedmiotowe zamówienie innym osobom niż te, które uzyskały
uprawnienia budowlane na gruncie obowiązujących przepisów prawa i to tylko polskich.
Jednakże ograniczenie interpretacji rzeczonego warunku do podanego wyżej wyniku nie
może się ostać z uwagi na powołane przeszkody, które wprost godzą w zasadę równego
traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji (art. 7 ust. 1 ustawy Pzp). Należy więc
przeprowadzić taką wykładnię, która usunie podaną wadliwość, mając na uwadze
poszanowanie praw nabytych, ale która jednocześnie nie będzie stanowiła wykładni
rozszerzającej.
W tych okolicznościach należy więc odpowiedzieć na pytanie, co jest desygnatem
pojęć „uprawnienia budowalne do projektowania bez ograniczeń w specjalności instalacyjnej
w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych” oraz
„uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w specjalności konstrukcyjno-
budowlanej”.
W ocenie Izby, pod przywołanymi pojęciami kryją się uprawnienia budowalne,
odpowiadające swoim zakresem uprawnieniom, na które wskazał w treści ogłoszenia
Zamawiający, niezależnie od tego, czy zostały uzyskane w Polsce, czy też w innym kraju.
Dostrzeżenia wymaga bowiem, że wykonawca miał potwierdzić posiadanie przez swój
zespół wymaganych kwalifikacji. Na próżno zaś w treści rzeczonego warunku poszukiwać
zastrzeżenia, że rzeczone kwalifikacje mają uprawniać do wykonywania zawodu w Polsce.
Jedynie na marginesie wskazać należy, że wobec podanych wyżej okoliczności, nie
ulega wątpliwości, że sporny warunek jest niejednoznaczny i niedookreślony, przez co
utrudnia i ogranicza uczciwą konkurencję i jako taki, gdyby został sformułowany wniosek o
unieważnienie przedmiotowego postępowania, były on rozstrzygnięty pozytywnie.
Jednocześnie Izba dostrzega regulacje ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach
uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej
(Dz. U. z 2016 r., poz. 65), gdzie w art. 3 wskazano, że do uznawania kwalifikacji
zawodowych do wykonywania zawodów regulowanych oraz do podejmowania lub
wykonywania działalności regulowanych, nabytych w państwach członkowskich, stosuje się
przepisy ustawy, o ile przepisy odrębne nie stanowią inaczej.
Organem właściwym w sprawach uznawania kwalifikacji zawodowych do
wykonywania zawodów regulowanych oraz do podejmowania lub wykonywania działalności
regulowanych jest organ:
1) o którym mowa w art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji
rządowej (Dz. U. z 2015 r. poz. 812, z późn. zm.), albo
2) wskazany w przepisach wydanych na podstawie art. 4a ust. 3 albo art. 33a ust. 4-6
ustawy, o której mowa w pkt 1, albo
3) wskazany w przepisach regulacyjnych
- zwany dalej „właściwym organem” (art. 6 ust. 1 ww. ustawy).
Organem uprawnionym do wydawania decyzji w sprawie prawa wykonywania w
Rzeczypospolitej Polskiej zawodów regulowanych albo działalności regulowanych w
stosunku do osób, którym zostały uznane kwalifikacje zawodowe do wykonywania zawodu
regulowanego albo podjęcia lub wykonywania działalności regulowanej, jest organ wskazany
w przepisach regulacyjnych, wydający takie decyzje w stosunku do osób, które uzyskały
kwalifikacje zawodowe do wykonywania tych zawodów albo podjęcia lub wykonywania tych
działalności w Rzeczypospolitej Polskiej, zwany dalej „uprawnionym organem” (art. 7 ww.
ustawy).
Na tym tle nie można również pominąć regulacji zawartych w ustawie z dnia 15
grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów oraz inżynierów budownictwa (t.j.:
Dz. U. z 2016 r., poz. 1725), zgodnie z którymi obywatel państwa członkowskiego
posiadający kwalifikacje zawodowe architekta lub inżyniera budownictwa, który prowadzi
zgodnie z prawem działalność w zakresie tego zawodu w innym niż Rzeczpospolita Polska
państwie członkowskim, ma prawo do świadczenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
usługi transgranicznej w rozumieniu art. 5 pkt 10 ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o
zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii
Europejskiej (Dz. U. z 2016 r. poz. 65) w zawodzie odpowiednio architekta lub inżyniera
budownictwa (art. 20a ust. 1 powołanej ustawy).
Przed rozpoczęciem świadczenia usługi transgranicznej po raz pierwszy na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatel państwa członkowskiego posiadający
kwalifikacje zawodowe architekta lub inżyniera budownictwa przedkłada okręgowej radzie
izby właściwej ze względu na miejsce zamierzonego świadczenia usługi:
1) oświadczenie o zamiarze jej świadczenia zawierające informacje o:
a) rodzaju czynności zawodowych, jakie zamierza wykonywać, jeżeli ich określenie jest
możliwe,
b) posiadanym ubezpieczeniu lub innych środkach indywidualnego albo zbiorowego
zabezpieczenia w odniesieniu do odpowiedzialności zawodowej;
2) dokument potwierdzający obywatelstwo;
3) zaświadczenie wydane przez właściwy organ państwa członkowskiego, że obywatel
państwa członkowskiego posiadający kwalifikacje zawodowe architekta lub inżyniera
budownictwa wykonuje faktycznie i zgodnie z prawem zawód lub działalność w tym
państwie członkowskim oraz że w momencie składania zaświadczenia nie obowiązuje
go zakaz, nawet tymczasowy, wykonywania zawodu lub działalności;
4) dokumenty potwierdzające kwalifikacje zawodowe (art. 20a ust. 4 powołanej ustawy).
Ś
wiadczenie usługi transgranicznej podlega indywidualnej ocenie dokonywanej przez
właściwą okręgową radę izby, przy uwzględnieniu w szczególności długości, częstotliwości,
regularności oraz ciągłości świadczenia tej usługi (art. 20a ust. 7 powołanej ustawy).
Właściwa okręgowa rada izby dokonuje tymczasowego wpisu na listę członków izby
osób, o których mowa w ust. 1. Wpis jest dokonywany nieodpłatnie po złożeniu
oświadczenia, o którym mowa w ust. 4 pkt 1, i nie może powodować utrudnień lub opóźnień
w świadczeniu usługi transgranicznej (art. 20a ust. 8 powołanej ustawy).
Prawo wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie przysługuje
wyłącznie osobom wpisanym na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego (art.
6 ust. 1 powołanej ustawy).
Analiza przytoczonych regulacji prowadzi do wniosku, że należy oddzielić posiadanie
właściwych kwalifikacji zawodowych od prawa do wykonywania zawodu w Polsce. O
posiadaniu uprawnień budowlanych nie stanowi zatem wpis tymczasowy na właściwą listę
członków samorządu zawodowego, lecz fakt posiadania odpowiednich uprawnień w kraju
pochodzenia i wykonywanie w nim zawodu inżyniera budownictwa (usługa transgraniczna).
Stanowisko to zyskało aprobatę w orzecznictwie. Wystarczy wskazać na wyrok KIO z
dnia 30 września 2011 r., sygn. akt: KIO 2019/11, a także wyrok z dnia 30 stycznia 2013 r.,
sygn. akt: KIO 2866, KIO 2869, KIO 2873. Warto również zwrócić uwagę na stanowisko,
które zajęła Izba w wyroku z dnia 24 października 2013 r. sygn. akt: KIO 2396/13: „Nie
sposób również pominąć, iż ustawodawca, wskazując na konieczność złożenia przez
obywatela państwa członkowskiego oświadczenia o zamiarze świadczenia usługi
transgranicznej, określił moment złożenia takiego oświadczenia, tj. „przed rozpoczęcia
ś
wiadczenia usług transgranicznych po raz pierwszy na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej”. Tym samym nie sposób również uznać, iż już w dniu, w którym upływał termin
składania ofert osoba wskazana na stanowisko projektanta branży mostowej winna była
uzyskać tymczasowy wpis na listę członków izby właściwej miejscowo dla miejsca
ś
wiadczenia usługi. W ocenie Izby fakt wpisu na listę nie stanowi w przypadku świadczenia
usług transgranicznych elementu obligatoryjnego do stwierdzenia czy dana osoba posiada
wymagane przez zamawiającego uprawnienia. Obowiązek złożenia stosownego
oświadczenia przed rozpoczęciem świadczenia usługi transgranicznej po raz pierwszy na
terytorium RP wyraźnie wskazuje na konieczność rozdzielenia posiadania stosownych
uprawnień od samej możności świadczenia usługi w oparciu o posiadane uprawnienia w
danym kraju. Tym samym najpóźniej na dzień, w którym upływał termin składania ofert
wykonawca zobowiązany był wykazać, iż osoba wskazana na stanowisko projektanta branży
mostowej posiada opisane w SIWZ uprawnienia a dopiero przed rozpoczęciem świadczenia
usługi osoba wskazana na to stanowisko winna złożyć wymagane przywołanymi powyżej
przepisami prawa oświadczenie o zamiarze świadczenia usługi transgranicznej i uzyskać
wpis do właściwej miejscowo izby samorządu zawodowego”.
Z powyższego wynika nie tylko dostrzeżenie, że wpis tymczasowy nie stanowi o
posiadaniu uprawnień budowlanych, bo te związane są z odpowiednim wykształceniem i
praktyką zawodową, ale także, że wymaganie rzeczonego wpisu na etapie oceny warunków
udziału w postępowaniu byłoby przedwczesne.
Zdaniem Izby, treść spornego warunku udziału w postępowaniu, który referuje
wyłącznie do uprawień i w żaden sposób nie kreuje wymogu posiadania decyzji o uznaniu
kwalifikacji czy też wpisu tymczasowego, w przypadku usługi transgranicznej, nie może być
interpretowana w taki sposób, by wynik wykładni prowadził do rozszerzenia zakresu
rzeczonego warunku.
Powyższej oceny nie zmienia fakt, że Zamawiający posługuje się zwrotem
„wymagane uprawnienia”. Zamawiający bowiem nie poprzestał na tym stwierdzeniu, ale
określił, jakie to są te wymagane uprawnienia. Po drugie, w dalszym ciągu mowa o
uprawnieniach, a nie o wpisie na listę członków właściwej izby.
Za absolutnie nieuzasadnione należy uznać twierdzenia Zamawiającego, że skoro
obowiązek wpisu na listę warunkuje możliwość wykonywania zawodu w Polsce i powyższe
wynika z bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa, to wykonawca zobowiązany był to
wziąć pod uwagę i wymóg ten spełnić. W tym miejscu raz jeszcze należy podkreślić, że to
zamawiający jest uprawniony do sformułowania warunków udziału w postępowaniu i ma
obowiązek ich wyartykułowania w treści ogłoszenia o zamówieniu oraz SIWZ i tego
uprawnienia, a jednocześnie obowiązku regulacje przepisów iuris cogens w określonym
przedmiocie nie znoszą.
Oczywiście Izba dostrzega niebezpieczeństwo, na które wskazywał Odwołujący, że
wpis na listę członków właściwej izby stanowi o legalności działalności wykonywanej w
Polsce, a jego brak na obecnym etapie powoduje, że Zamawiający nie ma możliwości
zweryfikowania tej okoliczności. Niemniej jednak raz jeszcze należy podkreślić, że to
Zamawiający jest gospodarzem postępowania o udzielnie zamówienia publicznego i to on
powinien w toku tego postępowania zabezpieczyć własne interesy. Skoro tego nie uczynił,
aczkolwiek to dostrzegł, to jednakowoż nie stanowi to podstawy do rozszerzania warunku
udziału w postępowaniu.
Izba jednak zwraca uwagę, że Zamawiający ma możliwość zabezpieczenia tych
interesów na późniejszym etapie postępowania. Zamawiający jest uprawniony do zawarcia w
SIWZ wymogu, że przed podpisaniem umowy wykonawca zobowiązany będzie taki wpis
uzyskać i przedłożyć na tę okoliczność stosowny dokument.
Na kanwie powyższej sprawy zwraca również uwagę fakt, że Zamawiający dokonując
oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu nie zapewnił uczciwej konkurencji.
Zamawiający bowiem w stosunku do obywateli polskich nie oczekiwał wpisu na listę
członków właściwej izby samorządu zawodowego, choć wpis ten jest niezbędny do
wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (art. 12 ust. 7 ustawy
Prawo budowlane), natomiast w stosunku do obywateli spoza RP uznał, że wpis ten, choćby
tymczasowy, jest konieczny. Powyższe pokazuje, że i z tej przyczyny interpretacja spornego
warunku udziału w postępowaniu zaproponowana przez Zamawiającego nie może się ostać.
Powoływanie się przez Zamawiającego na wyrok KIO z dnia 28 kwietnia 2010 r.,
sygn. akt: KIO/UZP 630/10 jest nietrafne, bowiem Zamawiający pominął, że brzmienie
warunku w przywołanej sprawie było następujące: „uprawnienia budowlane w specjalności
konstrukcyjno- budowlanej bez ograniczeń bądź odpowiadające im równoważne
uprawnienia w specjalności, które zostały wydane na podstawie wcześniej obowiązujących
przepisów – zgodnie z Polskim prawem budowlanym i opłaconą składkę za dany rok
potwierdzającą przynależność do Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa.” Powyższe
wprost wskazuje, że ówczesny Zamawiający konstruując warunek udziału w postępowaniu w
przedmiocie uprawnień nie tylko odwołał się do uprawnień równoważnych, ale również
wprost wskazał na konieczność przynależności do właściwej izby.
Natomiast nie ma racji Odwołujący stojąc na stanowisku, że Zamawiający żądał od
Odwołującego dowodów w postaci spornych dokumentów. Lektura wezwań kierowanych do
Odwołującego powyższego nie potwierdza. Zamawiający żądał jedynie wyjaśnień i w
przypadku, gdyby okazało się, że wskazanych dokumentów nie posiada (nie m tam mowy o
konieczności ich przedłożenia), to Odwołujący winien przedłożyć nowy Wykaz osób. Z tych
przyczyn zarzut naruszenia przepisu art. 22b ust. 2 ustawy Pzp oraz art. 26 ust. 2f ustawy
Pzp w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp okazał się nieuzasadniony.
Izba nie znalazła również podstaw do stwierdzenia naruszenia przepisów art. 25 ust.
1 w zw. z art. 138c ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, art. 22b ust. 1 ustawy Pzp, art. 22 ust. 1a w zw. z
art. 22d ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Pzp, gdyż na obecnym etapie postępowania nie
podlega ocenie treść ogłoszenia o zamówieniu pod kątem dokumentów żądanych celem
potwierdzenia warunków udziału w postępowaniu. Przedmiotem oceny jest czynność
wykluczenia Odwołującego z postępowania, a okoliczności, na które wskazuje Odwołujący,
związane z brakiem podstaw do rozszerzenia warunku udziału w postępowaniu mogą być
rozpatrywane wyłącznie w kontekście legalności czynności wykluczenia Odwołującego z
postępowania.
Reasumując,
za
całkowicie
nieuzasadnione
należy
uznać
stanowisko
Zamawiającego, który warunek udziału w postępowaniu w tym przedmiocie odkodowuje nie
tylko w oparciu o treść ogłoszenia o zamówieniu w rzeczonym zakresie, ale czyni to również
przez pryzmat innych postanowień ogłoszenia o zamówieniu i bezwzględnie obowiązujących
przepisów prawa. Za absolutnie niedopuszczalne należy uznać działanie Zamawiającego,
który na etapie oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu dokonuje ich
konkretyzacji.
Skoro Zamawiający zdecydował się na sformułowanie warunków udziału w
postępowaniu i określił je w ogłoszeniu o zamówieniu, a także wskazał dokumenty, które
służą potwierdzeniu ich spełniania, to powyższe jest dla Zamawiającego wiążące.
Zamawiający nie ma zatem możliwości uzupełniania treści wyartykułowanego w ogłoszeniu o
zamówieniu warunku udziału w postępowaniu o okoliczności, które związane są z
przedmiotowym zamówieniem. Stanowisko to znajduje normatywną podstawę w przepisach
powołanych wyżej i wielokrotnie było potwierdzane w doktrynie i orzecznictwie.
Po to ustawodawca odróżnił warunki udziału w postępowaniu o udzielenie
zamówienia od opisu przedmiotu zamówienia i wskazał na obowiązek odrębnego ich
określenia, aby nie było wątpliwości, jakie okoliczności stanowią podstawę weryfikacji
wykonawcy w zakresie zdolności do wykonania zamówienia, a które dotyczą przedmiotu
ś
wiadczenia, tym bardziej, że skutki oceny w obu kwestiach są odmienne. Nie ulega żadnej
wątpliwości, że wykonawca musi mieć pewność co do tego, jakie są i w jaki sposób może
spełnić warunki udziału w postępowaniu, a co ma być przedmiotem świadczenia (oferty).
Okoliczności te absolutnie nie mogą być domniemywane. Stąd też za nietrafne należy uznać
stanowisko Zamawiającego, że nie ma znaczenia, w jakiej części ogłoszenia o zamówieniu
zawarto warunki udziału w postępowaniu, bowiem inne postanowienia ogłoszenia o
zamówieniu są komplementarne względem warunków udziału w postępowaniu.
Z całą mocą należy podkreślić, że treść warunku udziału w postępowaniu musi być
zawarta w tej części ogłoszenia o zamówieniu, która je opisuje, z wyraźnym wskazaniem, że
są to warunki udziału w postępowaniu. Natomiast w żadnym razie wykonawca nie ma
obowiązku poszukiwać czy też odkodowywać treść warunku udziału w postępowaniu w
oparciu o opis przedmiotu zamówienia czy też przepisy prawa, choćby były bezwzględnie
obowiązujące. Wykonawca nie ma obowiązku domyślać się, czy i ewentualnie, jaka część
innych postanowień ogłoszenia o zamówieniu, a także, które regulacje prawne stanowią
treść warunku udziału w postępowaniu, a to ze względu na obowiązek zamawiającego
sformułowania warunków udziału w postępowaniu niezależnie od opisu przedmiotu
zamówienia i wskazania ich odrębnie, w sposób niebudzący wątpliwości w ogłoszeniu o
zamówieniu i SIWZ (art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, art. 22 ust. 1b ustawy Pzp, art. 25 ust. 1
pkt 1 ustawy Pzp).
Jednocześnie wart dostrzeżenia jest fakt, że gdyby dopuścić do oceny, jakiej domaga
się Zamawiający, oznaczałoby to akceptację możliwości konkretyzacji warunków udziału w
postępowaniu w oparciu o opis przedmiotu zamówienia na etapie oceny kwalifikacji
zawodowych personelu wykonawcy, co stoi w sprzeczności po pierwsze, z uprawnieniem
Zamawiającego do formułowania warunków udziału w postępowaniu, po drugie, z
obowiązkiem wyartykułowania rzeczonych warunków w treści ogłoszenia o zamówieniu i
SIWZ, po trzecie, z możliwością oceny spełniania przedmiotowych warunków jedynie w
okolicznościach ich sformułowania i w konsekwencji, co prowadziłoby do naruszenia
przepisów art. 22 ust. 1 pkt 2 oraz ust. 1b ustawy Pzp. Stąd też czynności Zamawiającego
nie zasługują na ochronę.
Wreszcie, powyższe należy uznać za niedopuszczalne mając na uwadze przepis art.
7 ust. 1 ustawy Pzp, bowiem wykonawcy muszą mieć wiedzę w oparciu, o jakie okoliczności
i dokumenty oferta będzie oceniania i informacja ta musi pochodzić od zamawiającego, który
ją upublicznia na określonym etapie postępowania.
„Warunki udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, podobnie jak
opis sposobu dokonywania oceny ich spełniania, nie mogą być poddawane wykładni
rozszerzającej. Oznacza to, że zamawiający może w tym zakresie brać pod uwagę jedynie te
intencje i zamierzenia, które wynikają explicite z treści stawianych wykonawcom warunków.
Jakiekolwiek odstępstwo od tak rozumianej oceny skutkowałoby nieuchronnie całkowitą
dowolnością działań zamawiającego, która byłaby nie do pogodzenia z koniecznością
poszanowania zasad uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców.
Pamiętać należy, że warunki udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego, podobnie jak i inne elementy dokumentacji, powinny być sformułowane w
sposób jasny i precyzyjny, zaś zamawiający, który powinności tej uchybi, nie może z
nieprecyzyjnych i niejednoznacznych postanowień SIWZ wyciągać negatywnych dla
wykonawców konsekwencji” (wyrok KIO z dnia 5 lutego 2016 r, sygn. akt: KIO 94/16).
W tym miejscu należy również podkreślić, że całkowicie nieuprawione było uznanie
przez Zamawiającego, że Odwołujący nie spełnia spornego warunku udziału w
postępowaniu w odniesieniu do projektantów branży elektrycznej, skoro uprawnienia
przynajmniej trzech z nich nie budziły wątpliwości Zamawiającego.
Z powołanych przyczyn zarzut naruszenia przepisów art. 24 ust. 1 pkt 12 oraz art. 57
ust. 2 ustawy Pzp należało uznać za uzasadniony.
Izba nie dostrzega natomiast podstaw do stwierdzenia naruszenia przepisu art. 92
ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, gdyż Zamawiający w sposób prawidłowy wywiązał się z nałożonego
obowiązku poinformowania o wykluczeniu Wykonawcy z postępowania, zaś okoliczność, że
nie zaktualizowały się przesłanki do wykluczenia Odwołującego z postępowania pozostaje
bez wpływu na ocenę przedmiotowego obowiązku informacyjnego.
Izba nie dopatrzyła się naruszenia art. 56 oraz w art. 57 traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej poprzez ograniczenie Odwołującemu prawa do swobodnego świadczenia usług.
Wadliwa interpretacja przez Zamawiającego warunku udziału w postępowaniu i w
konsekwencji
podjęcie
nieuzasadnionej
czynności
wykluczenia
Odwołującego
z
postępowania, zdaniem Izby, nie świadczy o ograniczeniu jego prawa podmiotowego,
wyrażonego w akcie prawa pierwotnego.
Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy, na podstawie art.
192 ust. 9 i 10 w zw. z § 3 pkt 1 lit. a oraz pkt 2 lit. b rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów
z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41,
poz. 238 ze zm.), zaliczając do kosztów postępowania odwoławczego wpis od odwołania w
wysokości 15.000,00 zł oraz koszty wynagrodzenia pełnomocnika Odwołującego w kwocie
3.600,00 zł.
Przewodniczący: ………………………