KIO 2058/18 WYROK dnia 30 października 2018 r.

Sygn. akt: KIO 2058/18 

WYROK 

 z dnia 30 

października 2018 r.    

Krajowa Izba Odwoławcza  -  w składzie: 

Przewodniczący: 

Katarzyna Odrzywolska 

Protokolant:  

Marcin Jakóbczyk 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  25 

października  2018  r.  w  Warszawie  odwołania 

wniesionego  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  8  października  2018  r.  przez 

wykonawcę: Terlan Sp. z o.o. 61-324 Poznań, ul. Przemyska 5 

w 

postępowaniu  prowadzonym  przez  zamawiającego:  Aquanet  S.A.  61-492  Poznań,  

ul. Dolna Wilda 126, w i

mieniu którego postępowanie prowadzi Gmina Murowana Goslina 

095 Murowana Goślina, ul. Dolna Wilda 126 

przy udziale wykonawcy: ETP S.A. 40-301 Katowice, ul. Siemianowicka 5a, 

zgłaszającego 

swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego 

orzeka: 

uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności oceny ofert 

i  w

yboru  oferty  najkorzystniejszej,  w  tym  czynności  poprawienia  omyłek  w  ofercie 

wykonawcy ETP S.A. 40-301 Katowice, ul. Siemianowicka 5a w trybie art. 87 ust. 2 pkt 

2 i pkt 

3 ustawy Pzp; powtórzenie czynności oceny ofert i odrzucenie oferty wykonawcy 

ETP  S.A.  40-301  Katowice,  ul.  Siemianowicka  5a  na  podstawie  art.  89  ust.  1  pkt  2 

ustawy Pzp; 

kosztami postępowania w wysokości 23 878 zł. 00 gr (słownie: dwadzieścia trzy tysiące 

osiemset  siedemdziesiąt  osiem  złotych  zero  groszy)  obciąża  zamawiającego:  Aquanet 

S.A.  61-

492  Poznań,  ul.  Dolna  Wilda  126,  w  imieniu  którego  postępowanie  prowadzi 

Gmina Murowana Goslina 62-095 Murow

ana Goślina, ul. Dolna Wilda 126, i: 

1)  z

alicza  w  poczet  kosztów  postępowania  kwotę  20 000  zł.  00  gr  (słownie: 

dwadzieścia tysięcy złotych i zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę: Terlan Sp. 

z o.o. 61-

324 Poznań, ul. Przemyska 5 tytułem wpisu od odwołania; 

zasądza od zamawiającego: Aquanet S.A. 61-492 Poznań, ul. Dolna Wilda 126, w 

imieniu  którego  postępowanie  prowadzi  Gmina  Murowana  Goslina  62-095 

Murowana Goślina, ul. Dolna Wilda 126 na rzecz wykonawcy: Terlan Sp. z o.o. 

324  Poznań,  ul.  Przemyska  5  kwotę  w  wysokości  23 878  zł.  00  gr  (słownie: 

dwadzieścia  trzy  tysiące  osiemset  siedemdziesiąt  osiem  złotych  zero  groszy) 

tytułem  zwrotu  kosztów  wpisu  od  odwołania,  poniesione  z  tytułu  wynagrodzenia 

pełnomocnika i kosztów dojazdu na rozprawę. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  - 

Prawo  zamówień 

publicznych  (tekst  jednolity  Dz.  U.  z  2018  r.,  poz.  1986)  na  niniejszy  wyrok  -  w  terminie  

7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby 

Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Poznaniu.  

Prze

wodniczący: 

………………………………. 

Sygn. akt: KIO 2058/18 

U z a s a d n i e n i e 

Zamawiający  –  Aquanet  S.A.  61-492  Poznań,  ul.  Dolna  Wilda  126,  w  imieniu 

którego postępowanie prowadzi Gmina Murowana Goślina 62-095 Murowana Goślina, ul. 

Dolna Wilda 126 wszcz

ął, w trybie przetargu nieograniczonego, postępowanie o udzielenie 

zamówienia  publicznego  na:  Budowę  sieci  wodociągowej  w  Rakowni,  nr  zamówienia 

ZP.271.20.2018, zwane dalej: 

„Postępowanie” lub „Zamówienie”. 

W

artość zamówienia przekracza kwoty określone w przepisach wykonawczych, wydanych na 

podstawie art. 11 ust. 8 ustawy 

z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. 

Dz. U. z 2018 r., poz. 1986) 

– dalej „ustawa Pzp”. 

W  dniu  14  sierpnia  2018 

r.  ogłoszenie  o  zamówieniu  zostało  opublikowane  w  suplemencie  

do Dz. U. UE pod numerem 2018/S 155-354670. 

Terlan  Sp.  z  o.o.  61-

324  Poznań,  ul.  Przemyska  5  (zwany  dalej  „odwołującym”), 

działając  na  podstawie  art  180  ust.  1  ustawy  Pzp,  wniósł  odwołanie  wobec  czynności  i 

zaniechań  zamawiającego,  polegających  na  ocenie  ofert  i  wyborze  jako  najkorzystniejszej 

oferty  ETP  S.A.  40-301  Katowice,  ul.  Siemianowicka  5a 

(dalej  „ETP”),  nieuprawnionym 

poprawieniu  w  ofercie  ETP  omyłek  opisanych  w  treści  odwołania,  zaniechaniu  odrzucenia 

oferty  ETP  jako  sprzecznej  z  treścią  Specyfikacji  Istotnych  Warunków  Zamówienia  (dalej 

„SIWZ”)  w  zakresie  opisanym  w  treści  odwołania,  ewentualnie  zaniechaniu  poprawienia 

omyłek w ofercie ETP a dotyczących pozycji wskazanych w treści odwołania. 

Odwołujący  zarzucił  zamawiającemu  naruszenie  następujących  przepisów:  art.  87 

ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp, art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp oraz art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp. 

Zarzucając  powyższe  odwołujący  wniósł  o  uwzględnienie  odwołania  i  nakazanie 

z

amawiającemu: 

unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej i oceny ofert;  

unieważnienia  czynności  poprawienia  omyłek  w  ofercie  ETP  określonych  w  treści 

niniejszego odwołania;  

3)  dokonania ponownej oceny ofert i odrzucenia oferty ETP jako sprzecznej z SIWZ;  

ewentualnie  

poprawienia  omyłek  rachunkowych  w  ofercie  ETP,  a  dotyczących  pozycji  wskazanych  

w treści niniejszego odwołania;  

a także zasądzenie od zamawiającego na rzecz odwołującego kosztów postępowania, w tym 

kosztów reprezentacji według przedstawionych na rozprawie rachunków. 

Podnosząc  powyższe  odwołujący  wskazywał,  że  w  Postępowaniu  na  „Budowę  sieci 

wodociągowej w Rakowni” zamawiający  wskazał w SIWZ, że przedmiot zamówienia będzie 

rozliczany  kosztorysowo.  Zgodnie  z  pkt  9  ust.  4  ppkt  a)  SIWZ 

„wykonawca  składa  wraz  z 

ofertą  kosztorys  ofertowy  wykonany  metodą  uproszczoną  w  oparciu  o  projekt  budowlany, 

projekty  wykonawcze, 

specyfikacje  techniczne  wykonania  i  odbioru  robót  budowlanych  w 

celu  wykazania  spełnienia  przez  oferowane  roboty  wymagań  określonych  przez 

z

amawiającego”.  Nie  ulega  zatem  wątpliwości,  że  kosztorys  stanowił  treść  oferty  ETP. 

Jednocześnie  w  pkt  16  ust.  6  SIWZ  zamawiający  określił,  że  wykonawca  nie  ma  prawa  bez 

zgody  z

amawiającego  dokonywania  zmian  w  przekazanym  kosztorysie  ślepym  (np. 

dopisywania  pozycji,  zmiany  ilości  robót,  zmiany  opisów  itp.).  Jeżeli  w  wyniku  dokonanej 

przez  siebie  analizy  i  obliczenia  ilości  robót  uzna  je  za  niewłaściwe,  to  zmiany  ilości  robót 

Wykonawca może dochodzić w ramach procedury pytań, zgodnie z art. 38 ust 1 ustawy Pzp. 

Załącznikami  do  SIWZ  był  między  innymi  przedmiar  robót  dla  sieci  wodociągowej  oraz 

przedmiar  ro

bót  dla  przyłączy  wodociągowych.  W  przedmiarach  tych  Zamawiający 

szczegółowo  wpisał  zakres robót.  Dla każdej  pozycji  wpisał  on konkretny  numer  KNR,  opis 

robót,  jednostkę  oraz  ilość. Wykonawcy  zobowiązani  byli  wypełnić  kosztorys  w  ten  sposób, 

że do podanych przez Zamawiającego danych, tj. numeru KNR, opisu robót, jednostki i ilości, 

wpisać  cenę  jednostkową  swoich  prac.  W  ten  sposób,  poprzez  przemnożenie  ceny 

jednostkowej  wpisanej  przez  wykon

awcę  oraz  ilości  danych  robót  określonej  przez 

z

amawiającego,  uzyskiwało  się  cenę  całkowitą  za  dany  rodzaj  prac,  która  stanowiła  część 

ceny całkowitej oferty. ETP złożył ofertę niezgodną z przygotowanymi przez zamawiającego 

przedmiarami a n

iezgodność ta dotyczy, zdaniem odwołującego, wielu aspektów kosztorysu 

ETP.  

Zamawiający, pismem z dnia 25 września 2018 r. poprawił w trybie art. 87 ust. 2 pkt 2 

ustawy Pzp pewne pozycje w ofercie ETP. ETP pismem z dnia 25 

września 2018 r. wyraził 

zgodę  na  poprawienie  tych  omyłek.  Niniejsze  odwołanie  kwestionuje  3  rodzaje  czynności 

z

amawiającego. W pierwszej kolejności, nieuprawnione poprawienie omyłek w ofercie ETP w 

trybie  art.  87  ust.  2  pkt  3  ustawy 

Pzp,  które to omyłki  skutkować winny  odrzuceniem  oferty 

ETP. W drugiej 

kolejności, brak odrzucenia oferty ETP, na skutek sprzeczności treści oferty 

ETP  z  SIWZ

,  które  nie  zostały  poprawione  przez  zamawiającego,  a  skutkować  winny 

odrzuceniem  oferty.  W  trzeciej  kolejności,  brak  dokonania  poprawy  omyłek  rachunkowych  

w  ofercie  E

TP,  które  miałyby  wpływ  na  cenę  oferty  tego  wykonawcy  oraz  zmianę  rankingu 

wykonawców. 

W  zakresie  w  jakim  wskazał  na  sprzeczność  treści  oferty  z  treścią  SIWZ  wskazał,  

że kosztorys przygotowany przez ETP jest niezgodny z przedmiarem przygotowanym przez 

zam

awiającego,  a  niezgodność  ta  pojawia  się  na  kilku  polach.  Część  z  tych  niezgodności 

została  przez  zamawiającego  poprawiona  niezgodnie  z  art.  87  ust.  2  pkt  3  ustawy  Pzp,  

a część z nich pozostała w ofercie.  

Odwołujący zauważa, że zamawiający w przedmiarze robót podał konkretne numery 

KNR wraz z opisem robót. Zarówno opis jak i podany przez niego numer są bardzo istotne 

dla  sprecyzowania  zakresu  prac.  KNR  czyli  numer  Katalog  Nakładów  Rzeczowych  jest 

bowiem  pewną  uniwersalną  bazą,  używaną  do  kosztorysowania,  gdzie  każda  pozycja  (do 

której przyporządkowany jest określony numer) oznacza inny rodzaj prac. Czasem pozornie 

nieistotna  zmiana,  tj.  zmiana  jednego  numeru,  przekłada  się na  istotne  konsekwencje.  Pod 

każdym  kodem  kryje  się  bowiem  inna  pozycja.  Tymczasem  ETP  w  kilkunastu  pozycjach 

swojego  kosztorysu  wpisało,  jako  podstawę  wyceny,  numer  KNR  2-01  0211-07,  z  opisem 

pozycji  roboty  ziemne  w  gruncie  kategorii  I-III 

wykonywane  koparkami  przedsiębiernymi  

o  pojemności  łyżki  0,60  m

  z  transportem  urobku  samochodami  samo

wyładowczymi  

na odległość do 1 km,

lecz z ziemi uprzednio zmagazynowanej w hałdach (załadunek ziemi  

z  ręcznych  robót  ziemnych).  Tymczasem  zamawiający  w  przedmiarze  dla  tych  pozycji 

wskazał  kod  KNR  2-01  0211/07.5.  Powyższy  błąd  pojawia  się  w  pozycjach  nr  4,  112,  147, 

190,  231,  289,  338,  409,  450,  544,  579,  614,  656,  701,  741  dla  kosztorysu  na  sieć 

wodociągową oraz pozycjach nr 4, 61, 83, 118, 140, 176, 201, 240, 263, 302, 321, 354, 375, 

411,  432,  468,  515,  568,  670,  689,  721,  778,  800,  838,  857,  889,  908,  943,  993  dla 

kosztorysu na przyłącza. Zmiana w przypisanym numerze KNR jest w tym wypadku zmianą 

istotną. Przy numerze KNR z końcówką .5 przypisany jest bowiem inny nakład na robociznę i 

na spycharkę gąsienicową. Zaoferowanie przez ETP innego typu KNR, przekładającego się 

na realizację usługi innym sprzętem, jest oferowaniem przedmiotu sprzecznego z wymogami 

SIWZ

. Mając na uwadze jak wyżej, oferta ETP powinna zostać na tej podstawie odrzucona.  

Kolejnym  typem  błędu,  który  występuje  w  ofercie  ETP  jest  błędny  opis  robót,  przy 

zachowaniu  wprowadzonej  przez  z

amawiającego  numeracji  KNR.  W  pierwszej  kolejności 

wskazuje  na  pozycję  nr  15  oraz  349  dla  sieci  wodociągowej,  gdzie  w  przedmiarze  robót 

wskazano  z

asypywanie  wykopów  fundamentowych  podłużnych,  punktowych,  rowów, 

wykopów  obiektowych  gruntem  kategorii  I-II  o  grubości  warstwy  w  stanie  luźnym  35  cm  

z zagęszczeniem mechanicznym ubijakami  z zakupem materiału, natomiast w swojej ofercie 

ETP  wpisał:  zasypywanie  wykopów  fundamentowych  podłużnych,  punktowych,  rowów, 

wykopów  obiektowych  spycharkami  z  zagęszczeniem  mechanicznym  ubijakami  (grubość 

warstwy w stanie l

uźnym 35cm) - kat gruntu I-II. Opis ten sugeruje, że ETP nie uwzględniło  

w  swojej  kalkulacji  zakupu  materiału  dla  tej  pozycji.  Ponownie,  jest  to  więc  świadczenie 

niezgodne z SIWZ. 

Błąd taki występuje także w pozycji nr 226 dla sieci wodociągowej, gdzie 

w  przedmiarze  z

amawiający  wpisał:  ręczne  rozścielenie  z  transportem  taczkami  na  terenie 

płaskim ziemi urodzajnej (5 cm), natomiast w swojej ofercie ETP wskazał: rozścielenie ziemi 

urodzajnej  ręczne  z  transportem  taczkami  na  terenie  płaskim.  Powyższe  pokazuje,  

że  zamawiający  wymagał,  by  wykonawca  zadeklarował,  jaką  warstwę  ziemi  urodzajnej 

nawiezie, natomiast ETP takiej deklaracji w swojej ofercie nie zawarł. Nie wiadomo więc, czy 

wykonawca  ten  zakłada  nawiezienie  wymaganych  5  cm,  czy  może  wyłącznie  1  cm  ziemi. 

Braku takiego doprecyzowania wykonawca nie może na obecnym etapie uzupełnić. Błędy te 

pojawiają  się  także  w  kosztorysie  dla  przyłączy.  W  pozycjach  nr  42,  99,  551  oraz  702 

z

amawiający w przedmiarze wskazał: wodomierz skrzydełkowy główny (domowy) o średnicy 

nominalnej  20mm  wraz  z  obustronnymi  redukcjami  DN2S/20mm.  Z kolei  ETP  w  opisie  tych 

pozycji zaoferował: wodomierz skrzydełkowy główny (domowy) o średnicy nominalnej 20mm. 

Nie  wskazał  więc,  czy  zaoferowany  przez  niego  wodomierz  obejmuje  obustronne  redukcje, 

czy  też  nie.  Jest  to  istotny  element  oferty,  którego  po  złożeniu  oferty  ETP  nie  może  już 

poprawić.  

W  dalszej  treści  odwołania  wskazuje,  że  ETP  w  swojej  ofercie  wskazał  też  opisy 

zupełnie  nie  przystające  do  przedmiotu  zamówienia,  w  zakresie  kosztorysu  dla  przyłączy 

wodociągowych. Różnice te występują w pozycjach:  

Nr  4  którą  zamawiający  opisał:  roboty  ziemne  w  gruncie  kategorii  I  -  III  wykonywane 

koparka

mi  przedsiębiernymi  o  pojemności  łyżki  0,60  m

  z  transportem  urobku 

samochodami  samowyładowczymi  na  odległość  do  1  km,  lecz  z  ziemi  uprzednio 

zmagazynowanej w hałdach (załadunek ziemi z ręcznych robót ziemnych), ETP wskazał 

w  opisie:  wykopy  liniowe  w  grunc

ie  suchym  kategorii  IIMV  szerokości  0,8-2,5  m, 

głębokości  1,5  m  o  ścianach  pionowych,  z  ręcznym  wydobyciem  urobku  (oznacza  to 

całkowicie inny zakres prac); 

Nr 61 w której zamawiający opisał: Roboty ziemne w gruncie kategorii I-III wykonywane 

koparkami  prze

dsiębiernymi  o  pojemności  łyżki  0,60  m

  z  transportem  urobku 

samochodami  samowyładowczymi  na  odległość  do  1  km,  lecz  z  ziemi  uprzednio 

zmagazynowanej w hałdach (załadunek ziemi z ręcznych robót ziemnych), ETP wpisał: 

Nakłady uzupełniające do tablic za każdy dalszy rozpoczęty 1 km odległości transportu 

ponad 1 km samochodami samowyładowczymi gruntu kat I-IV po drogach o nawierzchni 

utwardzonej (oznacza to całkowicie inny zakres prac); 

Nr 62 opis zamawiającego: Nakłady uzupełniające do tablic za każdy dalszy rozpoczęty 

1 km odległości transportu ponad 1 km samochodami samowyładowczymi gruntu kat I-IV 

po  drogach  o  nawierzchni  utwardzonej  (dopłata  9x)  a  opis  ETP:  Dodatek  za  każdy 

rozpoczęty  1  km  transportu  ziemi  samochodami  samowyładowczymi  gruntu  kat  I-IV  po 

drogach o nawierzchni utwardzonej (brak wyliczenia 9 

– krotności stawki); 

Nr  74  w  której  zamawiający  wpisał:  zasuwa  wodociągowa  do  przyłącza  domowego  

z żywicy POM z króćcami do zgrzewania DN 1, zaś ETP: zasuwy żeliwne wodociągowe 

kołnierzowe o średnicy 40 mm (oznacza to całkowicie inny zakres prac); 

Nr  153  którą  zamawiający  opisał:  Przeciąganie  rurociągów  przewodowych  w  rurach 

ochronnych, a  w opisie ETP jest: Montaż rurociągów z rur polietylenowych PE, PEHD o 

średnicy zewnętrznej 63 mm – rura ochronna  (oznacza to całkowicie inny zakres prac); 

Nr  312 

opis  zamawiającego:  Zasuwa  wodociągowa  do  przyłącza  domowego  z  żywicy 

POM  z  króćcami  do  zgrzewania  DN1,  opis  ETP:  Przyłącza  wodociągowe  z  rur 

ciśnieniowych  PE  o  średnicy  zewnętrznej  32  mm  (oznacza  to  całkowicie  inny  zakres 

prac); 

Nr 329 z

godnie z opisem zamawiającego: Analogia – studnia wodomierzowa np. Kajma 

II  wyposażona  w  podejście  wodomierzowe,  opis  ETP:  Studzienki  obserwacyjne  SO  -1  

(oznacza to całkowicie inny zakres prac); 

Nr  330 

którą zamawiający opisał:  Montaż rurociągów  z rur polietylenowych PE, PEHD  

o średnicy zewnętrznej 63 mm – rura ochronna, ETP:  Analogia – studnia wodomierzowa 

np. Kajma II wyposażona w podejście wodomierzowe (oznacza to całkowicie inny zakres 

prac). 

W dalszej treści odwołania odwołujący wskazuje, że odrębnego omówienia wymagają 

te  pozycje  kosztorysu,  w  których  błąd  polega  na  nie  ujęciu  odpowiedniej  krotności  danych 

prac. W  ocenie  o

dwołującego także  ten  błąd  powinien  skutkować  odrzuceniem  oferty  ETP, 

albowiem  polega  on  na  zmianie  o

pisu  poszczególnych  pozycji.  W  przedmiarze  robót 

zamawiający wskazał bowiem, jako pozycję do wyceny roboty ziemne w gruncie kategorii I-III 

w

ykonywane koparkami przedsiębiernymi  o pojemności  łyżki  0,60  m

  z  transportem  urobku 

samochodami  sa

mowyładowczymi  na  odległość  do  1  km,  lecz  z  ziemi  uprzednio 

zmagazynowanej  w  hałdach  (załadunek  ziemi  z  ręcznych  robót  ziemnych).  Oznacza  to,  że 

załadunek ziemi na pojazd oraz transport tej ziemi na odcinek 1 km był obliczony łącznie jako 

jedna  pozycja.  Sam  transport  na  o

dcinek  dłuższy  niż  1  km  stanowił  jednak  inną  pozycję. 

Zgodnie z przedmiarem z

amawiającego, prace te zostały opisane jako nakłady uzupełniające 

do tablic za każdy dalszy rozpoczęty 1 km odległości transportu ponad 1 km samochodami 

samowyładowczymi  gruntu  kat  I  –  IV  po  drogach  o  nawierzchni  utwardzonej  (odwóz  na 

miejsce  wskazane  przez  zamawiającego  w  odległości  do  10  km)  (dopłata  9x).  Opis  taki 

znalazł  się  w  pozycjach  nr  5,  8,  64,  67,  113,  116,  148,  151,  191,  194,  232,  235,  290,  293, 

702, 705, 742, 745 kosztorysu dla sieci wodociągowej oraz pozycjach nr 5, 8, 27, 30, 62, 65, 

725,  742, 745, 779, 782, 801, 804, 839, 858, 890,  909, 944, 961, 994, 1011 kosztorysu dla 

przyłączy.  Pomimo  wyraźnego  wskazania,  że  przy  kosztorysowaniu  należy  wskazać  koszt 

jednostkowy  pomnożony  przez  9  (tj.  za  transport  na  odległość  9  km),  ETP  zaniechało  tej 

operacji 

i  wskazało  wyłącznie  opłatę  za  1  km.  Tymczasem  instrukcja  zamawiającego  

w  zakresie  wpisania  ceny  była  jednoznaczna.  Zamawiający  przy  każdej  z  ww.  pozycji 

w

skazał  bowiem  dopisek  „dopłata  9x".  Tymczasem  ETP  w  opisie  tych  pozycji  nie  zawarł 

dopisku  dopłata  9x  co  sugeruje,  że  wyliczył  on  cenę  za  transport  wyłącznie  na  odległość  

km. Świadczy o tym także fakt, że przyjął on cenę zdecydowanie niższą od ceny przyjętej 

przez  pozostałych  wykonawców  dla  tej  pozycji,  a  suma  całkowita  nie  stanowi  wyniku 

mnożenia  stawki  jednostkowej  przez  9.  Także  na  tej  podstawie,  świadczenie  oferowane 

przez  ETP  jest  niezgodne  z  SIWZ

,  a  zatem  jego  oferta  podlega  odrzuceniu.  Zamawiający  

w sposób wyraźny w pkt 16 ust. 6 SIWZ wskazał, że wykonawca nie ma prawa dokonywać 

zmian w przekazanym kosztorysie ślepym. Zamawiający jest tym wskazaniem związany. 

W  dalszej  części  odwołujący  podnosił,  że  jak  wskazuje  M.  Jaworska  [w:]  Prawo 

zamówień  publicznych.  Komentarz  (red.  Marzena  Jaworska,  Dorota  Grześkowiak-Stojek, 

Julia  Jamicka,  Agnieszka  Matusiak)  „O  niezgodności  treści  oferty  z  treścią  SIWZ,  której 

wystąpienie  skutkuje  odrzuceniem  oferty  na  podstawie  komentowanego  przepisu,  można 

mówić  w  m.in.  w  następujących  przypadkach;  1)  wykonawca  zaoferował  inny  przedmiot 

zamówienia,  nieodpowiadający  wymaganiom  określonym  w  SIWZ;  2)  zakres  lub  sposób 

świadczenia  wykonawcy  wynikający  z  treści  złożonej  oferty  nie  odpowiada  wymaganiom 

SIWZ; 6) wykonawca nie złożył kosztorysu ofertowego lub złożył  z błędami, w sytuacji, gdy 

kosztorys  ten  stanowi  treść  oferty”.  Oferta  ETP  zawiera  wszystkie  ww.  rodzaje  błędów. 

Ponadto powoływał uchwałę z dnia 18 września 2014 r. (KIO/KD 79/14, Legalis), w której KIO 

wskazała,  w  jakich  okolicznościach  niezgodność  treści  oferty  z  treścią  SIWZ,  stanowi 

przesłankę odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp. Podnosił również, 

że jako ofertę należy rozumieć nie sam formularz ofertowy, lecz też wszystkie jego załączniki, 

w  tym  w  szczególności  kosztorysy  ofertowe.  Treść  oferty  należy  rozumieć  jako  treść 

zobowiązania wykonawcy do zgodnego z żądaniami zamawiającego wykonania zamówienia. 

Na  tak  rozumianą  treść  oferty  składa  się  nie  tylko  sam  formularz  ofertowy  (czy  ściślej: 

wyrażone  w  nim  oświadczenie  woli  wykonawcy),  ale  również  wszystkie  dookreślające  

i  precyzujące  zobowiązanie  wykonawcy,  a  składane  wraz  z  formularzem  ofertowym 

dokumenty (np. plany, rysunki, projekty, kosztorysy (...) itp.) (tak: wyrok KIO z dnia 8 czerwca 

2009 r. KIO/UZP 663/09, Legalis).  

Wskaz

ywał przy tym, że błędy zawarte w ofercie ETP nie są usterkami podlegającymi 

poprawieniu  lub  wyjaśnieniom.  Rozbieżności  między  treścią  oferty,  a  treścią  SIWZ  nie 

podlegają  wyjaśnieniom,  bowiem  nie  ma  żadnych  niejasności,  dotyczących  treści  oferty. 

Wykonawca w swoim kosztorysie w sposób jednoznaczny i klarowny określił zakres swojego 

zobowiązania. Jak wskazała Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 08 czerwca 2011 r. 

(sygn, akt KIO 1093/11), i

nstytucja wyjaśnień określona w przepisie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp 

nie może zmieniać złożonego przez wykonawcę oświadczenia woli, lecz służy pomocą przy 

wykładni jego treści, jeżeli jest ona niejasna dla zamawiającego.  

Tymczasem  dnia  25 

września  2018  r.  zamawiający  wysłał  do  ETP  pismo,  w  którym 

poinformował go o poprawieniu omyłek w jego ofercie w trybie art. 87 ust. 2 pkt 2 i 3 ustawy  

Pzp. W szczególności Zamawiający poprawił następujące omyłki: 

1)  W k

osztorysie sieci wodociągowej 

a)    Pozycja  15  d.1.1.1.  KNNR  1  0214-04,  opis  ETP: 

zasypywanie  wykopów 

fundamentowych  podłużnych,  punktowych,  rowów,  wykopów  obiektowych 

spycharkami z zagęszczeniem mechanicznym ubijakami (grubość warstwy w stanie 

luźnym  35cm)  -  kat.  gruntu  I-II,  opis  po  dokonanej  zmianie  przez  zamawiającego: 

zasypywanie w

ykopów fundamentowych podłużnych, punktowych, rowów, wykopów 

obiektowych  gruntem  kategorii  I-

II  o  grubości  warstwy  w  stanie  luźnym  35cm  z 

zagęszczeniem mechanicznym ubijakami z zakupem materiału; 

b)     Pozycja  226  d.5.2.  KNR  2-21  0218-

02,  opis  ETP:  rozścielenie  ziemi  urodzajnej 

ręczne z transportem taczkami na terenie płaskim, opis po dokonanej zmianie przez 

zamawiającego:  ręczne  rozścielenie  z  transportem  taczkami  na  terenie  płaskim 

ziemi urodzajnej (5cm); 

c)    Pozycja  349  d.8.1,1.  KNNR  1  0214-04,  opis  ETP:  zasy

pywanie  wykopów 

fundamentowych  podłużnych,  punktowych,  rowów,  wykopów  obiektowych 

spycharkami z zagęszczeniem mechanicznym ubijakami (grubość warstwy w stanie 

luźnym  35cm)  -  kat.  gruntu  I-II,  opis  po  dokonanej  zmianie  przez  zamawiającego: 

zasypywanie wykop

ów fundamentowych podłużnych, punktowych, rowów, wykopów 

obiektowych  gruntem  kategorii  I-

II  o  grubości  warstwy  w  stanie  luźnym  35cm  

z zagęszczeniem mechanicznym ubijakami z zakupem materiału; 

2)  W kosztorys

ie dla przyłączy wodociągowych 

a)    Pozycja 4 d. 1.1.1 KNR 2-01 0211-07, opis ETP: Wykopy liniowe w gruncie suchym 

kategorii  III-

IV  szerokości  0,8-2,5m,  głębokości  1,5m  o  ścianach  pionowych,  

z  ręcznym  wydobyciem  urobku,  opis  po  dokonanej  zmianie  przez  zamawiającego: 

Roboty  ziemne  w  gruncie  kategorii  I-III  wyk

onywane  koparkami  przedsiębiernymi  o 

pojemności łyżki 0,60 m

z transportem urobku samochodami samowyładowczymi na 

odległość  do  1  km,  lecz  z  ziemi  uprzednio  zmagazynowanej  w  hałdach  (załadunek 

ziemi z ręcznych robót ziemnych); 

b)   Pozycja 61 d.2.1.1, KNR 2-01 0211-

07, opis ETP: Nakłady uzupełniające do tablic za 

każdy  dalszy  rozpoczęty  l  km  odległości  transportu  ponad  l  km  samochodami 

samowyładowczymi gruntu kat. I-IV po drogach o nawierzchni utwardzonej, opis po 

dokonanej  zmianie  przez  zamawiającego:  Roboty  ziemne  w  gruncie  kategorii  I-III 

wykonywane koparkami przedsiębiernymi o pojemności łyżki 0,60 m

  z  transportem 

urobku  samochodami  samowyładowczymi  na  odległość  do  l  km,  lecz  z  ziemi 

uprzednio zmagazynowanej w hałdach (załadunek ziemi z ręcznych robót ziemnych); 

c)   Pozycja  62  d.2.1.1.  KNR  1  0208-

02,  opis  ETP:  Dodatek  za każdy  rozpoczęty  1 km 

transportu  ziemi  samochodami  samowyładowczymi  gruntu  kat.  I-IV  po  drogach  o 

nawierzchni utwardzonej, opis po dokonanej zmianie przez zamawiającego: Nakłady 

uzupełniające do tablic za każdy dalszy rozpoczęty 1 km odległości transportu ponad 

1  km  samochodami  samowyładowczymi  gruntu  kat,  I-IV  po  drogach  o  nawierzchni 

utwardzonej; 

d)   Pozycja  74  d.  1.2.1  KNKRB  4-II  0103-

01,  opis  ETP:  Zasuwy  żeliwne  wodociągowe 

kołnierzowe  o  średnicy  40  mm,  opis  po  dokonanej  zmianie  przez  zamawiającego: 

Zasuwa  wodociągowa  do  przyłącza  domowego  z  żywicy  POM  z  króćcami  do 

zgrzewania; 

e)   Pozycja  99  d.2.2.2.  KNR  INSTAL  0110-02,  opis  ETP: 

Wodomierz  skrzydełkowy 

główny  (domowy)  o  średnicy  nominalnej  20  mm,  opis  po  dokonanej  zmianie  przez 

zamawiającego:  Wodomierz  skrzydełkowy  główny  (domowy)  o  średnicy  nominalnej 

20mm wraz z obustronnymi redukcjami DN25/ 20mm; 

f)  Pozycja 

153  d.3.2.2  wycena  własna,  opis  ETP:  Montaż  rurociągów  z  rur 

polietylenowych  PE,  PEHD  o  średnicy  zewnętrznej  63mm  -  rura  ochronna,  opis  po 

dokonanej zmianie przez zamawiającego: Przeciąganie rurociągów przewodowych w 

rurach ochronnych; 

g)  Pozycja  312  d.6.1.2  KNKRB  4-II  0103-01,  opis  ETP: 

Przyłącza  wodociągowe  z  rur 

ciśnieniowych PE o średnicy  zewnętrznej 32 mm, opis po dokonanej zmianie przez 

zamawiającego:  Zasuwa  wodociągowa  do  przyłącza  domowego  z  żywicy  POM  z 

króćcami do zgrzewania DN 1; 

h)  Pozycja  329  d.6.2.2  KNNR  10  1205-01,  opis  ETP:  Studzienki  obserwacyjne  SO-1, 

opis po dokonanej zmianie przez za

mawiającego: Analogia - Studnia wodomierzowa 

np. 

Kajma II wyposażona w podejścia wodomierzowe; 

i)  Pozycja  330  d.6.2.2  KNR-W  2-18  0109-01,  opis  ETP:  Analogia  -  Studnia 

wodomierzowa  np. 

Kajma  II  wyposażona  w  podejścia  wodomierzowe,  opis  po 

dokonanej  zmianie  prz

ez  zamawiającego:  Montaż  rurociągów  z  rur  polietylenowych 

PE, PEHD o średnicy zewnętrznej 63mm - rura ochronna; 

j)  Pozycja  551  d.  10.2.2  KNRINSTAL  0110-02,  opis  ETP: 

Wodomierz  skrzydełkowy 

główny  (domowy)  o  średnicy  nominalnej  20  mm,  opis  po  dokonanej  zmianie  przez 

zamawiającego:  Wodomierz  skrzydełkowy  główny  (domowy)  o  średnicy  nominalnej 

20mm wraz z obustronnymi redukcjami DN25/ 20mm; 

k)  Pozycja  702  d.  13.2.2  KNR  INSTAL  0110-

02,  opis  ETP:  Wodomierz  skrzydełkowy 

główny  (domowy)  o  średnicy  nominalnej  20  mm,  opis  po  dokonanej  zmianie  przez 

zamawiającego:  Wodomierz  skrzydełkowy  główny  (domowy)  o  średnicy  nominalnej 

20mm wraz z obustronnymi redukcjami DN25/ 20 mm. 

Odwołujący  wskazał,  że  dokonane  przez  zamawiającego  poprawki  były 

nieuzasadnione,  n

ie  zaszły  bowiem  przesłanki  opisane  w  art.  87  ust.  2  pkt  3  ustawy  Pzp. 

Błędy, polegające na nieprawidłowych opisach wyżej opisanych pozycji dyskwalifikują ofertę 

ETP.  Przepis  art.  87  ust.  2  pkt  3  ustawy 

Pzp  pozwala  na  poprawienie  innych  omyłek  

w  ofertach,  jeśli  tylko  w  konsekwencji  dokonania  tej  czynności  nie  zmieni  się  zasadniczo 

treść  zobowiązania  wykonawcy,  poprawki  natomiast  dotyczą  zasadniczej  zmiany  treści 

zobowiązania ETP.  Nie można  bowiem  mówić, że nie jest  istotne  skalkulowanie wykonania 

danej usługi wraz z materiałem lub bez wliczenia w cenę usługi tego materiału. Tak samo w 

kwestii wodomierza, to czy jest on wyposażony w obustronne redukcje, czy też nie, jest jego 

istotną  cechą.  Tym  bardziej  nie  można  twierdzić,  że  nie  jest  istotną  całkowita  zmiana 

przedmiotu  świadczenia  wykonawcy,  np.  „poprawka  oferty”  z  wykonania  studni 

wodomierzowej  na  montaż  rurociągów.  Są  to  dwie  absolutnie  różne  prace,  a  zatem 

przesłanka  „nieistotności”,  która  warunkuje  możliwość  dokonania  poprawki,  w  tym  wypadku 

nie występuje. Skoro zatem postanowienia poprawione przez zamawiającego były sprzeczne 

z  SIWZ  i  nie 

mogły  podlegać  poprawieniu,  to  zamawiający  powinien  unieważnić  swoją 

czynność dokonania poprawek tych omyłek i odrzucić ofertę ETP ze względu na sprzeczność 

oferty (w zakresie ww. pozycji) 

z treścią SIWZ.  

Ponadto  odwołujący  zwrócił  uwagę,  że  w  kosztorysie  ofertowym  przystępującego 

istnieje  szereg  o

myłek  nie  poprawionych  przez  zamawiającego.  Z  licznych  niezgodności 

oferty ETP z SIWZ

, niepoprawione zostały pozycje nr 4, 112, 147, 190, 231, 289, 338, 409, 

450, 544, 579, 614, 656, 701, 741 dla kosztorysu na sieć wodociągową oraz pozycjach nr 4, 

721,  778,  800,  838,  857,  889,  908,  943,  993  dla  kosztorysu  na 

przyłącza.  Błędy  w  tych 

pozycjach  polega

ją  na  zmianie  w  przypisanym  numerze  KNR  i  przekładają  się  na  zmianę 

przedmiotu  świadczenia.  Niepoprawiona została  też  pozycja nr  42 kosztorysu dla przyłączy 

wodociągowych  w  zakresie  braku  określenia,  czy  wodomierz  dysponuje  obustronnymi 

redukcjami  DN25/ 

20mm.  Nie  poprawiono  także  pozycji  nr  5,  8,  64,  67,  113,116,148,  151, 

580,  583,615,  618,  657,  660,  702,  705,  742,  745  kosztorysu  dla  sieci 

wodociągowej  oraz 

pozycjach  nr  5,  8,  27,  30,  62,  65,  84,  87,  119,122,  141,144,177,  180,  202,  205,  241,  244, 

944, 961, 994,1011 kosztorysu dla przyłączy. Pozycje te odnoszą się do zaoferowania stawki 

za  1 

km,  zamiast  jej  dziewięciokrotności,  tj.  stawki  za  9  km.  Wszystkie  wskazane  wyżej 

pozycje  zawierają  sprzeczności  w  treści  oferty  (w  opisach  ww.  pozycji  kosztorysu)  wobec 

treści  SIWZ  (odpowiedników  tychże  pozycji  w  kosztorysie  stanowiącym  załącznik. 

Odwołujący stoi na stanowisku, że pozycje nr 5, 8, 64, 67, 113, 116, 148, 151, 191, 194, 232, 

618, 657, 660, 702, 705, 742, 745 kosztorysu dla sieci wodociągowej oraz w pozycjach nr 5, 

994,1011  kosztorysu  dla 

przyłączy  stanowią  o  niezgodności  oferty  ETP  z  treścią  SIWZ.  

W  konsekwencji,  z  uwagi  na  brak  wskazania  kwoty  za  9 

km,  oferta  ETP  powinna  zostać 

odrzucona. 

Nawet  jednak,  gdyby  przyjąć,  że  działanie  takie  nie  stanowi  niezgodności  z  SIWZ,  

to  z

amawiający  powinien  był  poprawić  tę  omyłkę  w  ofercie  ETP  (we  wszystkich  ww. 

pozycjac

h)  i  przemnożyć  wskazaną  przez  niego  cenę  jednostkową  razy  9.  Brak  podjęcia 

takiego działania prowadzić będzie do braku równego traktowania wykonawców i porównania 

ofert o innym przedmiocie 

zamówienia. Podanie ceny za 1 km, zamiast 9 km spowodowało, 

że  oferta  ETP  jest  znacząco  niższa  niż  oferty  pozostałych  wykonawców.  Z  uwagi  na  fakt,  

że transport był istotnym elementem zamówienia, przeliczenie transportu wyłącznie dla 1 km, 

a  nie  jak  wymagał  tego  zamawiający  –  9  km,  spowodowała  różnice  w  cenie  oferty  ETP  

na  poziomie  304.182,72  zł.  Gdyby  więc  ETP  wypełnił  kosztorys  ofertowy  zgodnie  

ze  wskazówkami  zamawiającego,  jego  oferta  byłaby  o  304.182,72  zł  wyższa.  To  z  kolei 

spowodowałoby,  że  pierwsze  miejsce  w  rankingu  ofert  przypadłoby  nie  ETP,  lecz 

o

dwołującemu. 

Zamawiający,  w  dniu  9  października  2018  r.  poinformował  wykonawców,  zgodnie  

z  art.  185  ust.  1  ustawy  Pzp,  o  wniesieniu  odwołania,  wzywając  ich  do  przystąpienia  

do postępowania odwoławczego.  

Do  postępowania  odwoławczego  przystąpił,  w  dniu  12  października  2018  r. 

wykonawca:  ETP  S.A.  40-301  Katowice,  ul.  Siemianowicka  5a 

(dalej  „przystępujący”), 

zgłaszając swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego. 

Zamawiający  na  posiedzeniu  w  dniu  22  października  2018  r.,  złożył  odpowiedź  

na odwołanie, w której wniósł o jego oddalenie w całości.  

W  treści  złożonego  pisma  procesowego  podnosił,  że  brak  jest  po  stronie 

odwołującego  legitymacji  procesowej  i  z  tego  powodu  jego  odwołanie  podlega  oddaleniu, 

niezależnie  od  zasadności  podnoszonych  w  odwołaniu  zarzutów.  Wskazywał,  że  nawet  

w przypadku gdyby przystępujący wypełnił swój kosztorys ofertowy zgodnie ze wskazówkami 

zamawiającego,  to  jego  oferta  byłaby  wyższa  o  304 182,72  zł.,  a  wartość  jego  oferty 

wynosiłaby  6 454 452,04  zł.  Tymczasem  odwołujący  zaoferował  realizację  zamówienia  

za k

wotę 6 605 574,32 zł. Biorąc pod uwagę fakt, iż jedynym kryterium w postępowaniu była 

cena  za  realizację  zamówienia  należy  zauważyć,  że  pomimo  dokonanych  poprawek  oferta 

przystępującego pozostaje najkorzystniejszą, złożoną w tym postępowaniu. 

Odnosząc  się  z  kolei  do  poszczególnych  zarzutów  odwołującego,  podnoszonych  

w treści odwołania wskazywał co następuje: 

Odnośnie  błędnego  numeru  KNR,  wskazanego  przez  przystępującego  w  kilkunastu 

pozycjach kosztorysu stoi na 

stanowisku, że wpisanie zamiast numeru podanego przez 

zamawiającego  tj.  KNR  2-01  0211/07  numeru  KNR  2-01  0211/07.05  nie  świadczy  

o  niezgodności  treści  oferty  przystępującego  z  treścią  SIWZ.  Inne  oznaczenia  są 

jedynie  wynikiem  zastosowania  konkretnego  programu  kosztorysowego,  a  w  tym 

zakresie  zamawiający  wymogów  nie  postawił.  Wskazuje,  że  każdy  z  programów 

zawiera taki sam zestaw KNR, natomiast występują różnice w ich opisach, lecz nie ma 

to  wpływu  na  wyliczenie  nakładów,  bowiem  te  w  poszczególnych  pozycjach  są  takie 

same. 

Odnosząc  się  do  wpisania  w  kosztorysie  ofertowym  błędnego  opisu  robót,  przy 

zachowaniu  wprowadzonej  przez  zamawiającego  numeracji  KNR,  w  zakresie  w  jakim 

przystępujący nie dopisał w danych pozycjach wyrażenia „wraz z zakupem materiałów” 

s

twierdza, że w pozycjach tych przystępujący wliczył zakup materiału, stosując nakłady 

na  robociznę  i  sprzęt.  Natomiast  co  do  pozycji,  w  których  zastosował  obustronne 

redukcje DN 25/ 20 mm wyjaśnia, że redukcje te zostały wliczone do podanych pozycji 

jako m

ateriał. 

Argumentował  również,  że  różnice  w  nazewnictwie  wynikają  z  zastosowania  różnych 

programów do sporządzania kosztorysu. Ponadto zamawiający błędy w opisach pozycji 

poprawił  na  podstawie  art.  87  ust.  2  pkt  3  ustawy  Pzp,  na  co  przystępujący  wyraził 

zg

odę.  Z  treści  tego  przepisu  wynika,  że  dopuszczalne  jest  poprawienie  wszelkiego 

rodzaju  błędów,  omyłek,  nieścisłości  i  niedoskonałości  w  treści  oferty,  o  ile  tylko  nie 

spowodują  one  zniekształcenia  woli  wykonawcy  w  istotnym  zakresie.  Skoro  zatem 

dokonane  p

oprawy  omyłek  nie  powodują  zmiany  ceny  oferty,  zmiany  sposobu 

wykonania  zamówienia  czy  istotnej  zmiany  materiałów  niezbędnych  do  wykonania 

przedmiotu  zamówienia,  nie  istnieją  podstawy  do  odrzucenia  oferty  przystępującego 

jako niezgodnej 

z treścią SIWZ w oparciu o art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp. 

Odnosząc  się  do  zarzutu  braku  wyliczenia  przez  przystępującego  krotności  prac  

w niektórych pozycjach kosztorysu stwierdzał, że jego zdaniem zarzut ten również nie 

zasługuje  na  uwzględnienie.  W  jego  ocenie  z  opisu  pozycji  jasno  wynika,  że  oferta 

obejmuje odwóz na odległość 10 km a nie, jak twierdzi odwołujący, na odległość 1 km. 

W

ynika  to  z  opisu  zawartego  w  niektórych  pozycjach  kosztorysu  ofertowego,  inne 

natomiast  pozycje,  w  których  takiego  zastrzeżenia  nie  zawarto  należy  traktować 

analogicznie,  gdyż  zgodnie  ze  Specyfikacją  Techniczną  Wykonania  i  Odbioru  Robót 

ST-

01  Roboty  ziemne,  należało  uwzględnić  w  ofercie  koszty  transportu,  lokalizację 

składowisk, odległość od tych miejsc i odpowiednio uwzględnić te parametry w ofercie.  

Krajowa  Izba  Odwoławcza,  po  przeprowadzeniu  rozprawy  w  przedmiotowej 

sprawie, 

na 

podstawie 

zebra

nego  materiału  dowodowego,  po  zapoznaniu  

się  z  dokumentacją  postępowania  o  udzielenie  zamówienia  publicznego,  w  tym  

w szcz

ególności z postanowieniami ogłoszenia o zamówieniu, postanowieniami SIWZ, 

ofert

ami  wykonawców  złożonymi  w  postępowaniu,  treścią  korespondencji 

prowadzonej  pomiędzy  zamawiającym  a  przystępującym,  zapoznaniu  się  z 

odwołaniem,  po  wysłuchaniu  oświadczeń,  jak  też  stanowisk  stron  złożonych  ustnie  

do protokołu w toku rozprawy ustaliła i zważyła, co następuje.  

Izba 

ustaliła,  że  nie  zaszła  żadna  z  przesłanek,  o  których  stanowi  art.  189  ust.  2 

ustawy Pzp, skutkujących odrzuceniem odwołania.  

Jednocześnie  Izba  stwierdziła,  że  odwołujący,  wnosząc  przedmiotowe  odwołanie  

w  dostateczny  sposób  wykazał  interes  w  złożeniu  środka  ochrony  prawnej  -  odwołania,  

w  rozumieniu  przepisu  art.  179  ust.  1  ustawy  Pzp. 

Odwołujący  złożył  ofertę  w  niniejszym 

postępowaniu.  W  jego  ocenie  oferta  oceniona  jako  najkorzystniejsza,  złożona  przez 

wykonawcę ETP winna zostać odrzucona, jako niezgodna z treścią SIWZ. W takiej sytuacji 

oferta odwołującego byłaby ofertą najkorzystniejszą w tym postępowaniu i miałby on szansę 

uzyskania przedmiotowego zam

ówienia. 

Izba  dopuściła  w  niniejszej  sprawie  dowody  z  dokumentacji  postępowania  

o  zamówienie  publiczne,  nadesłanej  przez  zamawiającego  do  akt  sprawy  w  kopii 

potwierdzonej za zgodność z oryginałem oraz przekazanej na nośniku elektronicznym (w tym 

kosztorysy  inwestorskie)

,  w  szczególności  z  treści  ogłoszenia  o  zamówieniu,  treści  SIWZ, 

treści  ofert  złożonych  w  postępowaniu  przez  wykonawców  ubiegających  się  o  udzielenie 

zamówienia,  korespondencji  prowadzonej  pomiędzy  zamawiającym  a  przystępującym  

w postępowaniu oraz pisma procesowego złożonego przez odwołującego na posiedzeniu.  

Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, co następuje. 

W  pierwszej  kolejności  Izba  ustaliła,  iż  postępowanie  jest  prowadzone  w  trybie 

przetargu  nieograniczonego  o  wartości  powyżej  kwot  wskazanych  w  przepisach 

wykonawczych wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp. 

Izba ustaliła, iż przedmiotem postępowania, zgodnie z opisem zawartym w Rozdziale 

III  SIWZ  jest 

budowa  sieci  wodociągowej  w  Rakowni.  Zgodnie  z  Rozdziałem  IX  SIWZ  – 

wykaz  oświadczeń  lub  dokumentów  potwierdzających  spełnienie  warunków  udziału  

w postępowaniu oraz brak podstaw wykluczenia, pkt 4) wykonawca zobowiązany był złożyć, 

wraz  z  ofertą,  kosztorys  ofertowy  wykonany  metodą  uproszczoną  w  oparciu  o  projekt 

budowlany,  projek

ty  wykonawcze,  specyfikacje  techniczne  wykonania  i  odbioru  robót 

budowlanych  w  celu  wykazania  spełnienia  przez  oferowane  roboty  wymagań  określonych 

przez zamawiającego. Ponadto w Rozdziale XVI zamawiający opisał sposób obliczenia ceny. 

Zgodnie z pkt 4) cen

a musi zawierać: zapłatę za przedmiot zamówienia wraz z podatkiem od 

towarów i usług VAT oraz inne koszty związane z jego realizacją, tj. koszty wykonania robót 

bezpośrednio wynikające z przedmiaru robót oraz koszty pośrednie m.in. koszty wszystkich 

robót przygotowawczych, demontażowych, porządkowych, oznakowania i zagospodarowania 

placu  budowy,  utrzymania  i  likwidacji  zaplecza  budowy,  transportu  materiałów  i  ich 

składowania, zorganizowania i prowadzenia niezbędnych badań i odbiorów; pkt 5) Podstawą 

oblicze

nia ceny za roboty budowlane ma być przekazany Wykonawcy przedmiar robót wraz z 

projektem budowlanym, projektami wykonawczymi, specyfikacjami technicznymi wykonania i 

odbioru robót oraz wszelkimi wydanymi decyzjami i uzgodnieniami; pkt 6) Wykonawca nie ma 

prawa  bez  zgody  Zamawiającego  dokonywania  zmian  w  przekazanym  kosztorysie  ślepym 

(np. dopisywania pozycji, zmiany ilości robót, zmiany opisów itp.). Jeżeli w wyniku dokonanej 

przez  siebie  analizy  i  obliczenia  ilości  robót  uzna  je  za  niewłaściwe,  to  zmiany  ilości  robót 

Wykonawca  może  dochodzić  w  ramach  procedury  pytań,  zgodnie  z  art.  38  ust.  1  ustawy. 

Zasady  wyjaśnienia  treści  siwz  zostały  określone  w  pkt  11  niniejszej  siwz;  pkt  7)  W 

przypadku  stwierdzenia  braku  danych  w  dokumentacji  projektowej  oraz  specyfikacji 

technicznej  wykonania  i  odbioru  robót  budowlanych,  Wykonawca  powinien  zwrócić  się  do 

Zamawiającego  o  wyjaśnienie.  Natomiast  w  pkt  8)  przesądził,  że  formą  przyjętego 

wynagrodzenia  za  wykonanie  robót  budowlanych  jest  wynagrodzenie  kosztorysowe. 

Powyższe  postanowienia  znalazły  się  także  w  załączniku  nr  1  do  SIWZ  –  Opis  przedmiotu 

zamówienia,  uszczegółowione  i  doprecyzowane  w  pkt  V.  Przygotowanie  ceny  oferty. 

Zamawiający  wskazał  w  pkt  1,  że  podczas  kalkulacji  cen  jednostkowych  poszczególnych 

pozycji  przed

miaru  robót  Wykonawca  winien  ująć  w  nich:  a.  koszty  bezpośrednie,  w  tym: 

koszty  wszelkiej robocizny  do  wykonania danej pozycji  przedmiaru robót,  obejmujące  płace 

bezpośrednie, płace uzupełniające, koszty ubezpieczeń społecznych i podatki od płac, koszty 

ma

teriałów  podstawowych  i  pomocniczych  do  wykonania  danej  pozycji  przedmiaru  robót, 

obejmujące  również  koszty  dostarczenia  materiałów  z  miejsca  ich  zakupu  bezpośrednio  na 

stanowiska robocze lub na miejsca składowania na placu budowy, koszty użycia wszelkiego 

sprzętu  budowlanego  i  środków  transportu,  niezbędnych  do  wykonania  danej  pozycji 

przedmiaru  robót,  obejmujące  również  koszty  sprowadzenia  sprzętu  na  plac  budowy,  jego 

montażu  i  demontażu  po  zakończeniu  robót.  b.  koszty  ogólne  budowy,  w  tym:  koszty 

zatrudn

ienia  przez  Wykonawcę  pracowników,  personelu  kierowniczego,  technicznego  i 

administracyjnego  budowy,  obejmujące  wynagrodzenie  tych  pracowników  niezaliczane  do 

płac bezpośrednich, wynagrodzenia uzupełniające, koszty ubezpieczeń społecznych i podatki 

od  wyna

grodzeń,  wynagrodzenia  bezosobowe,  które  według  Wykonawcy  obciążają  daną 

budowę,  koszty  montażu  i  demontażu  obiektów  zaplecza  tymczasowego  oraz  koszty 

amortyzacji  lub  zużycia  tych  obiektów,  koszty  wyposażenia  zaplecza  tymczasowego  w 

urządzeniu  placu  budowy,  obejmujące  tymczasowe  sieci  elektryczne,  energetyczne, 

wodociągowe, kanalizacyjne, oświetlenie, zastępcze źródła ciepła do ogrzewania obiektów i 

robót,  urządzenia  zabezpieczające  materiały  i  roboty  przed  deszczem,  słońcem  i  inne  tego 

typu  urządzenia,  koszty  zorganizowania  objazdu  oraz  projektu  czasowej  organizacji  ruchu 

wraz z ustawieniem oznakowania, koszty zużycia, konserwacji i remontów lekkiego sprzętu, 

przedmiotów  i  narzędzi  kwalifikowanych  jako  środki  nietrwałe,  koszty  bezpieczeństwa  i 

higieny  pracy

,  obejmujące  koszty  wykonania  niezbędnych  zabezpieczeń  stanowisk 

roboczych  i  miejsc  wykonywania  robót  (oznakowanie,  ogrodzenie),  koszty  odzieży  i  obuwia 

ochronnego,  koszty  środków  higienicznych,  sanitarnych  i  leczniczych,  koszty  zatrudnienia 

pracowników zamiejscowych, koszty zużycia materiałów oraz energii na cele administracyjne  

i  nieprodukcyjne  budowy,  koszty  podróży  służbowych  personelu  budowy,  koszty  pomiarów 

geodezyjnych, 

wykonanie  szkiców  geodezyjnych  nieujętych  w  opisach  zakresów  robót 

objętych  poszczególnymi  pozycjami  przedmiaru,  koszty  badań  jakości  materiałów,  robót  

i prób odbiorowych przewidzianych w specyfikacjach technicznych wykonania i odbioru robót 

oraz  koszty  dodatkowych  badań  i  prób  wykonywanych  na  żądanie  Zamawiającego,  koszty 

ubezpiecze

ń  majątkowych  budowy,  koszty  inwentaryzacji  powykonawczej  i  naniesienia 

wykonanych  robót  na  mapę,  koszty  uporządkowania  terenu  budowy  po  wykonaniu  robót, 

opłaty  graniczne,  cła,  akcyzy  i  inne  podatki  należne  za  robociznę,  materiały  i  sprzęt, 

wszystkie inne, 

niewymienione wyżej ogólne koszty budowy, które mogą wystąpić w związku 

z  wykonywaniem  robót  budowlanych  zgodnie  z  warunkami  umowy  oraz  przepisami 

technicznymi i prawnymi. Zgodnie z pkt 2. 

Wykonawca był również zobowiązany w kalkulacji 

cen jednostkowych d

la poszczególnych pozycji ująć ogólne koszty prowadzenia działalności 

gospodarczej  przez  Wykonawcę:  a.  ryzyko  obciążające  Wykonawcę  i  kalkulowany  przez 

Wykonawcę  zysk,  b.  wszelkie  inne  koszty,  opłaty  i  należności,  związane  z  wykonywaniem 

robót,  odpowiedzialnością  materialną  i  zobowiązaniami  Wykonawcy  wymienionymi  

lub  wynikającymi  z  treści  dokumentacji  projektowej,  specyfikacji  technicznych  wykonania  

i 

odbioru  robót,  warunków  umowy  oraz  przepisów  dotyczących  wykonywania  robót 

budowlanych. W pkt  3. zamawiaj

ący wskazał, że  opisy poszczególnych pozycji przedmiaru 

robót nie powinny być traktowane jako ostatecznie definiujące wymagania dla danych robót. 

Nawet,  jeżeli  w  przedmiarze  robót  tego  nie  podano,  Wykonawca  winien  przyjmować,  

że  roboty  ujęte  w  danej  pozycji  muszą  być  wykonane  według:  a.  opisów  i  rysunków 

składających  się  na  dokumentację  projektową,  b.  specyfikacji  technicznych  wykonania  

i  odbioru  robót  budowlanych,  c.  obowiązujących  przepisów  technicznych  i  wiedzy 

technicznej,  d.  specyfikacji  istotnych  w

arunków  zamówienia,  e.  projektu  umowy.  Zgodnie  

z  pkt 

4.  Ceny  umieszczone  przy  poszczególnych  pozycjach  przedmiaru  robót  muszą 

obejmować  koszty  wszystkich  następujących  po  sobie  czynności,  niezbędnych  dla 

zapewnienia  zgodności  wykonania  tych  robót  z  dokumentacją  projektową  i  wymaganiami 

podanymi  w  szczególności  w  specyfikacjach  technicznych  wykonania  i  odbioru  robót 

budowlanych,  a  także  z  wiedzą  techniczną  i  sztuką  budowlaną.  Jeżeli  w  opisie  pozycji 

przedmiaru robót nie uwzględniono pewnych czynności czy robót tymczasowych związanych 

z wykonaniem danej roboty budowlanej, to koszty tych czynności i robót powinny być przez 

Wykonawcę uwzględnione w cenie określonej dla danej pozycji lub rozrzucone na wszystkie 

pozycje poprzez ujęcie ich w kosztach ogólnych budowy. Pkt 5. Przewidywał, że Wykonawca 

nie  ma  prawa  bez  zgody  Zamawiającego  dokonywania  zmian  w  przekazanym  przedmiarze 

robót  (np.  dopisywania  pozycji,  zmiany  ilości  robót,  zmiany  opisów  itp.).  Jeżeli  w  wyniku 

dokonanej  przez  siebie  analizy  i  obliczenia  ilości  robót  uzna  je  za  niewłaściwe,  to  zmiany 

ilości robót Wykonawca może dochodzić w ramach procedury pytań, zgodnie z art. 38 ust. 1 

ustawy.  Przekazany  kosztorys  ofertowy  robót  należy  uzupełnić,  przy  każdej  pozycji 

kosztorysowej  ceną  jednostkową  roboty  oraz  wartością  roboty  będącej  iloczynem  ilości 

przedmiarowej i ceny jednostkowej. Zgodnie z pkt 

6. „Kosztorys ofertowy” należy sporządzić 

metodą kalkulacji uproszczonej, określając dla każdej pozycji przedmiaru cenę jednostkową. 

Ceny  jednostkowe  Wykonawca  okre

śli  na  podstawie  kalkulacji  własnej  lub  danych 

rynkowych.  Wykonawca  przedstawi  kalkulację  kosztorysową  sporządzoną  metodą 

uproszczoną z wyszczególnieniem: opisu roboty, ilości przedmiarowej, jednostki roboty, ceny 

jednostkowej  roboty  oraz  wartości  roboty  stanowiącej  iloczyn  ilości  przedmiarowej  i  ceny 

jednostkowej  (kosztorys  winien  zawierać  zestawienie  RMS).  Do  kosztów  ogólnych  należy 

doliczyć wszystkie koszty planowane do poniesienia w ramach prowadzonej inwestycji a nie 

ujęte  w  kosztorysach.  Wartość  robót  wg  kosztorysu  ofertowego  jest  wartością  netto.  Na 

końcu  kosztorysu  należy  doliczyć  podatek  od  towarów  i  usług  VAT;  pkt  7.  Zamawiający 

zastrzega  sobie  prawo  do  wglądu  w  kalkulacje  dowolnych  wybranych  przez  siebie  pozycji 

cen  jednostkowych;  pkt  8.  W  przypadku  stwierdzenia  braku  danych  w  dokumentacji 

projektowej  oraz  specyfikacji  technicznej  wykonania  i  odbioru  robót  budowlanych, 

Wykonawca powinien zwrócić się do Zamawiającego o wyjaśnienie. 

Izba  ustaliła  również,  że  w  postepowaniu  zostały  złożone  trzy  oferty  przez 

wykonawców:  Oferta  nr 1  –  ETP  S.A.,  ul.  Siemianowicka 5a,  40-301 Katowice,  cena brutto  

6 149 907,91  zł;  Oferta nr  2  – TERLAN  Sp.  z  o.o.,  ul.  Przemyska 5,  61-324 Poznań,  cena 

brutto 

6 605 574,32 zł; Oferta nr 3 – WUPRINŻ S. A., ul. Straży Ludowej 35, 60-465 Poznań, 

cena brutto 7 393 413,02 zł. 

Zamawiający w Rozdziale 17 SIWZ – Opis kryteriów, którymi zamawiający będzie się 

kierował  przy  wyborze  oferty,  wraz  z  podaniem  wag  tych  kryteriów  i  sposobu  oceny  ofert,  

w pkt 2 lit. a) przewidział jako kryteria oceny złożonych ofert cena – 100%. 

Zamawiający,  pismem  z  25  września  2018  r.  poinformował  wykonawcę  ETP  S.A.  

o  poprawieniu  omyłek  rachunkowych  w  treści  oferty  oraz  innych  omyłek  polegających  

na niezgodności treści oferty z treścią SIWZ. Poprawienie omyłek w trybie art. 87 ust. 2 pkt 2 

ustawy  Pzp  dotyczyło  błędów  w  kosztorysie  –  sieć  wodociągowa  w  pozycjach:  260,  525  

i  681.  Po  uwzględnieniu  dokonanych  poprawek  zamawiający  dokonał  zmiany  w  cenie 

zaproponowanej  przez  tego  wykonawcę  na  6 150 269,32  zł.  brutto.  W  zakresie,  w  jakim 

poprawił  inne  omyłki  zmiany  zostały  dokonane  w  kosztorysach  dla  sieci  wodociągowej  

w  pozycjach:  15,  226,  349,  425 

i  polegały  na  zmianie  opisów  w  tych  pozycjach  (opis  

w  przedmiarze  robót  był  dla  tych  pozycji  inny  niż  w  kosztorysie  ofertowym  złożonym  przez 

wykonawcę)  oraz  w  kosztorysie  –  przyłącza  wodociągowe  w  pozycjach:  4,  61,  62,  74,  99, 

153,  312,  329,  330,  551,  702  425  i  polegały  na  zmianie  opisów  w  tych  pozycjach  (opis  

w  przedmiarze  robót  był  dla  tych  pozycji  inny  niż  w  kosztorysie  ofertowym  złożonym  przez 

wykonawcę). 

Pismem  z  25  września  2018  r.  wykonawca  ETP  S.A.  wyraził  zgodę  na  poprawienie  

w jego ofercie omyłek rachunkowych i innych omyłek, zgodnie z art. 89 ust. 7 ustawy Pzp. 

Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje. 

Izba,  uwzględniając  zgromadzony  w  sprawie  materiał  dowodowy,  w  szczególności 

powyższe  ustalenia  oraz  zakres  zarzutów  podniesionych  w  odwołaniu,  doszła  

do  przekonania,  iż  sformułowane  przez  odwołującego  zarzuty  znajdują  oparcie  

w ustalonym stan

ie faktycznym i prawnym, a tym samym rozpoznawane odwołanie zasługuje 

na uwzględnienie.  

Na  wstępie,  mając  na  uwadze  charakter  sporu  między  stronami,  dotyczący 

zagadnienia natury prawnej, Izba 

pragnie sformułować kilka uwag natury ogólnej. 

Zamawiający,  prowadząc  postępowanie  o  udzielnie  zmówienia  publicznego,  ma 

obowiązek równego traktowania wszystkich wykonawców biorących udział w postępowaniu, 

prowadzenia  go  z  poszanowaniem  zasad  zamówień  publicznych  oraz  w  zgodzie  

z obowiązkami nałożonymi przez ustawę. Ustawa Pzp zobowiązuje między innymi w art. 89 

ust. 1 pkt 2 do odrzucenia oferty, o ile jej treść nie odpowiada treści SIWZ. Odrzucenie oferty, 

biorąc pod uwagę dodatkowo zastrzeżenie jakie uczynił ustawodawca, nie może nastąpić z 

powodów  formalnych,  błahych,  nie  wpływających  na  treść  złożonej  oferty  oraz  nie  może 

nastąpić, gdy zamawiający ma możliwość poprawienia błędów jakie zawiera oferta. Wskazać 

należy, że o zgodności treści oferty z treścią SIWZ przesądza ich porównanie. Niezgodność 

treści  oferty  z  treścią  SIWZ  należy  zatem  oceniać  z  uwzględnieniem  pojęcia  oferty 

zdefiniowanego  w  art.  66  Kodeksu  cywilnego 

(dalej  „KC”),  czyli  niezgodności  oświadczenia 

woli wykonawcy z oczekiwaniami z

amawiającego w odniesieniu do merytorycznego zakresu 

przedmi

otu  zamówienia  -  w  danym  postępowaniu.  Należy  mieć  przy  tym  na  uwadze,  

że niezgodność treści oferty z treścią SIWZ zachodzi, gdy zawartość merytoryczna złożonej 

w  danym  postępowaniu  oferty  nie  odpowiada  pod  względem  przedmiotu  zamówienia  albo 

sposobu wykonania zamówienia ukształtowanym przez  zamawiającego i zawartym w SIWZ 

wymaganiom lub też, gdy dany wykonawca nie złożył oferty bowiem nie złożył oświadczenia 

o  treści,  która  stanowiłaby  odpowiedź  na  określone  przez  zamawiającego  w  SIWZ 

wymagania.  Art.  89  ust.  1  pkt  2  ustawy  Pzp  stanowi 

obligatoryjną  przesłankę  odrzucenia 

oferty z postępowania o udzielenie zamówienia, z zastrzeżeniem przepisu art. 87 ust. 2 pkt 3 

ustawy Pzp. 

Ustawodawca  przewidział  bowiem,  że  zamawiający  poprawia  w  ofercie  stwierdzone 

przez niego niezg

odności z treścią SIWZ, jeśli nie prowadzą one do istotnych zmian w treści 

złożonej  przez  wykonawcę  oferty.  Oczywiste  jest  zatem,  że  w  przypadku  zastosowania 

przepisu art. 87 ust. 2 pkt 3 

każdorazowo następuje zmiana treści oferty. Natomiast granicą 

dopusz

czalności takiej zmiany jest to, aby  nie miała ona istotnego charakteru. Przy czym o 

istotności zmiany treści oferty każdorazowo decydują okoliczności konkretnej sprawy: na ile 

zmiana  oddaje  pierwotny  sens  i  znaczenie  treści  oferty,  a  na  ile  stanowi  wytworzenie 

całkowicie  nowego  oświadczenia,  odmiennego  od  złożonego  przez  wykonawcę  w  stopniu 

nakazującym  uznać,  że  wykonawca  nie  złożyłby  takiego  oświadczenia,  gdyż  nie 

odzwierciedla  ono  jego  intencji  wyrażonych  w  poddawanej  poprawie  ofercie.  O  istotności 

takie

j  może  zatem  decydować  skala  zmiany  wielkości  ceny,  skala  zmiany  zakresu 

przedmiotu świadczenia lub obie te sytuacje występujące jednocześnie. Dla oceny istotnego 

charakteru wprowadzanych zmian kluczowe znaczenie ma bowiem ich zakres w stosunku do 

całości  treści  oferty  i  przedmiotu  zamówienia.  Na  powyższe  uwarunkowania  zwrócił  uwagę 

Sąd  Okręgowy  w  Krakowie w  uzasadnieniu  wyroku  z  23 kwietnia 2009  r. (sygn.  akt XII  Ga 

102/09).  W  ocenie  Sądu  ocena,  czy  poprawienie  innej  omyłki  przez  zamawiającego 

powoduje  (lu

b nie)  istotną  zmianę w  treści  oferty  musi  być  dokonywana  na tle konkretnego 

stanu  faktycznego. To co w ramach danego zamówienia może prowadzić do istotnej zmiany 

w  treści  oferty  nie  musi  rodzić  takiego  efektu  przy  ocenie  ofert  innego  podobnego 

zamówienia.  Nadto należy  zaznaczyć,  że poprawienie przez  zamawiającego  innej  omyłki  w 

trybie  art.  87  ust.  2  pkt  3  ustawy 

Pzp  nie  może  powodować  istotnych  zmian  w  treści  całej 

oferty,  a  nie  jej  fragmentu.  Innymi  słowy  kwantyfikator  "istotnych  zmian"  należy  w  ocenie 

s

ądu  odnosić do całości treści oferty i konsekwencję tych zmian należy oceniać, biorąc pod 

uwagę  przedmiot zamówienia i całość oferty. 

Przepis  art.  87  ust.  2  pkt  3  ustawy  Pzp  nie  precyzuje  jaka  jest  bezpieczna  granica 

dokonywania  zmian 

w  treści  złożonej  przez  wykonawcę  oferty.  Ograniczeniem  w  tym 

zakresie  będzie  jednak  przepis  art.  87  ust.  1  ustawy  Pzp,  zakazujący  prowadzenie 

jakichkolwiek  negocjacji  z  wykonawcą  na  temat  złożonej  przez  niego  oferty.  Nie  oznacza  

to  braku  możliwości  uprzedniego  zastosowania  instytucji  wezwania  wykonawcy  do 

wyjaśnienia treści złożonej oferty. Skorzystanie przez zamawiającego z art. 87 ust. 1 ustawy 

Pzp może być konieczne nie tylko dla oceny, czy doszło w ogóle do pomyłki, lecz również dla 

ustalenia  w  jaki  sposób  należałoby  ją  poprawić.  W  ocenie  Izby  należy  tu  odróżnić 

dopuszczalne  skorzystanie  z  treści  udzielonych  przez  wykonawcę  wyjaśnień  od 

niedopuszczalnej ingerencji wykonawcy. Skoro dopuszczalne jest wyjaśnienie treści złożonej 

oferty,  dysponowanie  przez  zamawiającego  wszystkimi  niezbędnymi  danymi  do  dokonania 

poprawienia 

omyłek bez ingerencji wykonawcy, należy oceniać z uwzględnieniem informacji 

uzyskanych w wyniku wyjaśnień. Należy podkreślić, że z uwagi na "nieoczywisty" charakter 

"innych omyłek", o których mowa w art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp, wezwanie do wyjaśnień 

może  służyć  zarówno  ustaleniu,  czy  i  gdzie  zostały  one  popełnione,  a  także  czy  i  w  jaki 

sposób mogą zostać poprawione. 

Przenosząc  powyższe  na  realia  rozpoznawanej  sprawy  Izba  zwraca  uwagę,  

że  zamawiający  w  Rozdziale  XVI  SIWZ  w  sposób  szczegółowy  opisał  sposób  obliczenia 

ceny.  Między  innymi  wskazał,  że  podstawą  obliczenia  ceny  za  roboty  budowlane  ma  być 

przekazany  wykonawcy  przedmiar  robót  wraz  z  projektem  budowlanym,  projektami 

wykonawczymi,  specyfikacjami  t

echnicznymi  wykonania  i  odbioru  robót  oraz  wszelkimi 

wydanymi  decyzjami  i  uzgodnieniami  oraz,  że  wykonawca  nie  ma  prawa  bez  zgody 

zamawiającego  dokonywania  zmian  w  przekazanym  kosztorysie  ślepym  (np.  dopisywania 

pozycji,  zmiany  ilości  robót,  zmiany  opisów  itp.).  Jeżeli  w  wyniku  dokonanej  przez  siebie 

analizy  i  obliczenia  ilości  robót  uzna  je  za  niewłaściwe,  to  zmiany  ilości  robót  wykonawca 

może  dochodzić  w  ramach  procedury  pytań,  zgodnie  z  art.  38  ust.  1  ustawy  Pzp.  Wraz  z 

ofertą  wykonawca  był  zobowiązany  przedstawić  kalkulację  kosztorysową,  sporządzoną 

metodą  uproszczoną  z  wyszczególnieniem:  opisu  roboty,  ilości  przedmiarowej,  jednostki 

roboty,  ceny  jednostkowej  roboty  oraz  wartości  roboty  stanowiącej  iloczyn  ilości 

przedmiarowej  i  ceny  jednostkowej  (koszto

rys  winien  zawierać  zestawienie  RMS).  Tak 

szczegółowa instrukcja sporządzenia kosztorysu ofertowego związana była z zastosowaniem 

w  tym  postępowaniu  kosztorysowej  ceny  za  wykonanie  robót.  W  tym  przypadku 

szczególnego znaczenia nabiera prawidłowa kalkulacja, sporządzona przez wykonawców w 

kosztorysie  ofertowym,  albowiem  ceny  jednostkowe  podane  w  tych  kosztorysach  służą  do 

ustalenia  ostatecznego  wynagrodzenia,  które  zostanie  wypłacone  wykonawcy  robót 

budowalnych,  na  podstawie  wskazanych  w  kosztorysie  cen  jednostkowych  i  w  oparciu  o 

faktyczne ilości wykonanych prac. 

Zamawiający, weryfikując ofertę przystępującego, stwierdził niezgodności treści oferty 

z  treścią  SIWZ  w  zakresie,  w  jakim  wykonawca  sporządził  kosztorys  ofertowy  inaczej  niż 

wynikało  to  z  przedmiaru  robót,  załączonego  przez  zamawiającego  do  SIWZ.  Wykonawca,  

w toku postępowania, nie zgłaszał zamawiającemu wątpliwości w tym zakresie i nie zwracał 

się  z  prośbą  o  zmianę  zapisów.  Należy  zauważyć,  że  zamawiający  w  przedmiarach  robót 

określił  zarówno  podstawę  wyceny,  czyli  konkretny  numer  Katalogu  Nakładów  Rzeczowych 

(dalej  „KNR”)  oraz  opisał  roboty,  odnosząc  się  do  wskazanego  przez  siebie  numeru  KNR. 

Tymczasem  przystępujący  w  niektórych  pozycjach  dokonał  zmiany  podanego  przez 

zamawiającego  numeru  KNR,  w  innych  natomiast  przy  zachowaniu  wskazanego  numeru 

zmienił opisy robót.  

W ocenie Izby w niniejszym postępowaniu, należy zwrócić uwagę na znaczenie, jakie 

przypisał zamawiający przedmiarom robót dla sposobu wyliczenia ceny ofertowej. Przedmiar 

robót  stanowi  opracowanie  wchodzące  w  skład  dokumentacji  projektowej,  zawiera 

zestawienie przewidywanych do wykonania robót w kolejności technologicznej ich wykonania 

wraz z ich opisem (lub wskazaniem podstaw ustalających szczegółowy opis), z wyliczeniem  

i  zestawieniem 

rodzaju  i  ilości  robót  oraz  wskazaniem  podstaw  do  ustalania  cen 

jednostkowych  robót  lub  jednostek  nakładów  rzeczowych  (nr  katalogu,  tablicy  i  kolumny)  – 

tak: 

"Prawo zamówień publicznych, wybrane zagadnienia", Grupa Wydawnicza M., Wrocław, 

2004,  str.  32.   

Izba  przychyla się do  stanowiska  prezentowanego  przez zamawiającego,  że 

Katalogi  Nakładów  Rzeczowych  nie  mają  jako  takie  statusu  powszechnie  obowiązujących  i 

obligujących normatywów służących wyliczeniu wartości robót budowlanych, o ile zachowano 

w  ofercie 

prawidłowy  opis  wykonanych  robót,  z  drugiej  strony  prawidłowo  wskazany  numer 

KNR  również  może  stanowić  odniesienie  do  zakresu  prac  koniecznych  do  wykonania  i 

korekty  w  tych pozycjach.  Jednakże nie można  tego odnieść do  niniejszej  sprawy  z  dwóch 

powodów.  Przede  wszystkim  Izba  wzięła  pod  uwagę  zapisy  SIWZ,  uniemożliwiające  w 

rezultacie dokonywania jakichkolwiek zmian w treści przedmiaru robót. Zapisy te były równe 

dla 

wszystkich 

wykonawców 

ubiegających 

się 

o 

udzielenie 

zamówienia  

i żaden z nich nie zwracał się do zamawiającego, próbując te zapisy kwestionować, czy też 

podejmować  próby  zmiany  treści  przekazanych  przedmiarów.  Zatem  przekazanie 

wykonawcom  przedmiarów  zawierających  odniesienie  do  symbolu,  kodu  (numeru)  KNR, 

stanowiących załącznik do SIWZ i przyjęcie oraz zaakceptowanie ich przez wykonawców, nie 

stwarza  podstaw,  by  na  etapie  postępowania  odwoławczego  można  było  je  skutecznie 

kwestionować.  Znamienne  jest  w  tym  zakresie  jedno  z  orzeczeń  Sądu  Okręgowego  

w  Warszawie  -  wyrok  z  dnia  10  lipca  2008  r.  sy

gn.  akt  V  Ca  1109/08,  w  którym  Sąd 

stwierdził,  że  nie  jest  rolą  wykonawcy  ocena,  czy  wymagania  SIWZ  są  zbędne,  czy  też 

niezbędne  dla  zamawiającego.  Wykonawca  przystępujący  do  postępowania  zobowiązany 

jest  złożyć  ofertę  zgodną  z  SIWZ. Wątpliwości  wykonawcy  mogą  być  wyjaśnione  w  drodze 

zapytań  kierowanych  do  zamawiającego,  jak  też  czynność  ta  może  zostać  podważona  

w postępowaniu (w wyroku - oprotestowana) przed upływem terminu składania ofert. Drugą 

kwestią, na którą Izba zwróciła uwagę jest niekonsekwencja w podejściu zamawiającego, do 

oceny 

możliwości poprawienia omyłek w ofercie przystępującego w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 

ustawy Pzp

. Z jednej strony bowiem dopuszcza możliwość poprawienia omyłek w zakresie, w 

jakim wykonawca błędnie opisał daną pozycję, przypisując znaczenie wskazanemu w sposób 

właściwy  numerowi  KNR,  z  drugiej  za  nieistotną  uznaje  zmianę  numeru  KNR,  przy 

zachowaniu  właściwego  opisu  w  danej  pozycji.  Z  takim  działaniem  zamawiającego  nie 

sposób się zgodzić, albowiem dokonywanie poprawek w treści oferty w tym trybie nie może 

prowadzić  do  dowolności  (tu  uznania  z  jednej  strony,  że  poprawne  jest  wskazanie  opisu 

pozycji,  w  innych  przyjmowanie  za  właściwe  numeru  KNR  i  na  tej  podstawie  dokonywanie 

korekty opisu pozycji).  

W  ocenie  Izby  nieuprawnionym  jest 

również  twierdzenie,  że  w  zakresie  pozycji,  

w których przystępujący zmienił opis prac do wykonania, nie uczynił tego w sposób celowy, 

lecz było to przez niego niezamierzone. W tym zakresie należy zgodzić się z odwołującym, 

że  zakres  dokonanych  przez  zamawiającego  zmian  w  opisach  poszczególnych  pozycji, 

prowadzi  w  tym  przypadku  do  wytworzenia  odmiennego  przedmiotu  zamówienia  lub  do 

zmiany  sposobu  jego  realizacji.  W  tym  miejscu  należy  zwrócić  uwagę  na  dopisanie  przez 

zamawiającego w niektórych pozycjach „wraz z zakupem materiału” (pomimo, że nie sposób 

przesądzić, na podstawie innych zapisów w treści oferty, że przystępujący uwzględnił zakup 

materiału  w  danej  pozycji  kosztorysu),  czy  też  zaoferowanie  przez  przystępującego 

wodomierza, nie wskazując w opisie czy obejmuje on „obustronne redukcje DN25/20 mm”, w 

innej pozycji natomiast brak opisania czy  wykonawca przewiduje nawiezienie ziemi zgodnie  

z  wymaganiami  zamawiającego  na  5  cm,  jak  określa  to  pozycja  przedmiaru  robót.  Tym 

samym nie jest możliwe poprawienie oferty przystępującego w zakresie, w jakim zmienia się 

treść zobowiązania w ofercie tego wykonawcy (tu kosztorysie ofertowym). 

Odrębną  kwestią,  świadczącą  w  ocenie  odwołującego,  o  niezgodności  treści  oferty 

przystępującego  z  treścią  SIWZ  jest  brak  wyliczenia  9-  krotności  prac  w  szeregu  pozycji 

(zgodnie  ze  stanowiskiem  zawartym  w  odwołaniu  i  piśmie  procesowym  odwołującego  błąd 

ten  dotyczył  36  pozycji  w  kosztorysie  dla  sieci  wodociągowej  i  58  pozycji  dla  przyłączy), 

czego  zamawiający  nie  poprawił.  W  tym  zakresie  Izba  również  wzięła  pod  uwagę  opis  jaki 

zamawiający  zawarł  w  przedmiarach  robót  w  kwestionowanych  pozycjach,  dopisując  pod 

poszczególną  pozycją  „dopłata  9x”,  co  oznaczało  transport  na  odległość  9  km,  

a 

przystępujący  opisując  tę  pozycję  takiego  dopisku  nie  uwzględnił.  Zamawiający  wywodził  

z  kolei,  że w  Specyfikacji  Technicznej Wykonania i  Odbioru  Robót  (ST-01 Roboty  ziemne), 

wskazano,  że  wykonawca  w  kosztorysie  winien  uwzględnić  koszty  transportu,  lokalizację 

składowisk,  odległość  od  tych  miejsc  i  odpowiednio  uwzględnić  te  parametry  w  ofercie,  

a  zatem  kalkulacja  przystępującego  przewiduje  wywóz  ziemi  na  wskazaną  odległość.  

Podkreślał również, że skoro w niektórych pozycjach przystępujący zawarł ponadto dopisek, 

że  oferta  obejmuje  odwóz  na  odległość  10  km,  to  również  świadczy  to  o  prawidłowej 

kalkulacji  ceny.  W  tym  zakresie  Izba  podzieliła  stanowisko  odwołującego,  że  z  opisu 

poszczególnych  pozycji  nie  wynika,  że  przystępujący  skalkulował  wywóz  na  odległość 

większą niż 1 km. Należy też zwrócić uwagę na rozbieżności jakie występują pomiędzy ceną 

jednostkową  w  tych  pozycjach  w  kosztorysie  ofertowym  przystępującego  a  dwóch  innych 

ofertach  (z  analizy  dokonanej  przez  Izbę  wynika,  że  ceny  jednostkowe  w  ofercie 

przystępującego były kilkukrotnie niższe niż w pozostałych ofertach, natomiast były zbliżone 

do 

cen jednostkowych wynikających z kosztorysu inwestorskiego). Zamawiający rozbieżności 

tych  nie  potrafił  wyjaśnić,  nie  zwracał  się  również  do  wykonawcy  o  wyjaśnienie 

poszczególnych  cen  jednostkowych  uznając,  że  skoro  nie  ma  podstaw  do  twierdzenia,  że 

cena całkowita za wykonanie przedmiotu zamówienia zaproponowana przez przystępującego 

jest  rażąco  niska,  nie  ma  również  podstaw  do  kwestionowania  sposobu  kalkulacji 

poszczególnych cen jednostkowych. Izba uznała również za wiarygodne wyliczenia i dowody 

odwołującego,  przedstawione na  rozprawie  prezentujące,  na  podstawie  jednej  z  pozycji  dla 

której nie została wyliczona 9- krotność, że za cenę jednostkową wskazaną w tej pozycji nie 

jest możliwe  jej  wykonanie (pozycja dotyczy  wywozu na  odległość  9 km  a  nie na  odległość  

1  km)

.  Izba  dostrzegła  wprawdzie,  na  co  zwracał  uwagę  przystępujący,  że  odwołujący  w 

treści  odwołania  nie  stawiał  zarzutu,  że  cena  w  tych  pozycjach  kosztorysu  w  ofercie 

przystępującego  jest  rażąco  niska,  zauważa  jednak,  że  odwołujący  nie  kwestionował 

realności  ceny  jednostkowej  za  wywóz  na  odległość  1  km,  ale  uważał,  że  cenę  tę  należy 

przemnożyć  przez  9.  Z  tych  powodów  zarzut  ten  należało  rozpoznać.  Tym  samym 

potwierdziło  się,  w  ocenie  Izby,  że  przystępujący  nie  skalkulował  w  szeregu  wymienionych 

wyżej pozycji, konieczności transportu na odległość 9 km, czego zamawiający nie dostrzegł. 

Jak wynika z kalkulacji odwołującego  (pismo procesowe złożone na  posiedzeniu  w  dniu 23 

października  2018  r.)  w  przypadku,  gdyby  przystępujący  w  sposób  prawidłowy  wyliczył 

wartość w tych pozycjach, cena jego oferty byłaby wyższa o 606 326,82 zł. brutto, co stanowi 

około  dziesięciu  procent  ceny  oferty.  W  rezultacie  prowadziłoby  to  również  do  zmiany  

w  rankingu  ofert,  albow

iem  oferta  odwołującego  okazałaby  się  najkorzystniejsza  

w  postępowaniu.  Należy  zatem  stwierdzić,  że  w  okolicznościach  niniejszej  sprawy  zmiana 

taka byłaby zmianą istotną, prowadzącą zarówno do zmiany przedmiotu świadczenia, jak też 

powodującą wzrost ceny ofertowej o dziesięć procent (czemu nie przeczył ani  zamawiający 

ani przystępujący, nie przedstawiając innych wyliczeń). 

Izba,  co  do  zasady,  nie  wyklucza  możliwości  poprawiania  błędów  w  ofertach, 

polegających  na  dokonywaniu  korekty  w  opisie  pozycji  kosztorysowych.  Jest  to  obecnie 

jedno  z  najczęściej  występujących  zjawisk  przy  ocenie  niezgodności  treści  oferty  z  treścią 

SIWZ w przypadku robót budowlanych. Jednakże należy podkreślić, że możliwość poprawy 

determinuje z jednej strony kwestia zapisów SIWZ w tym zakresie, z drugiej zaś skala zmian, 

ich zakres i wartość. W niniejszym zaś przypadku skala zmian, zakres i wartość dokonanych 

poprawek  w  kosztorysie  ofertowym  przystępującego  były  istotne  z  punktu  widzenia  całości 

prac  do  wykonania.  Dlatego  też  Izba  uznała,  że  zamawiający  w  sposób  nieprawidłowy 

przeprowadził proces weryfikacji ofert, nie wystąpił do wykonawcy o stosowane wyjaśnienia, 

choćby  w  zakresie  w  jakim  ten  nie  wyliczył  9-krotności  prac  w  wielu  pozycjach  kosztorysu,  

w rezultacie zaś niesłusznie zastosował regulację art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp dokonując 

zmian  w  treści  oferty  przystępującego.  Należy  też  zaznaczyć,  że  nie  bez  znaczenia  dla 

rozstrzygnięcia  niniejszej  sprawy  jest  również  fakt,  że  zamawiający  nie poprawił  wszystkich 

pozycji  kosztorysu 

ofertowego  wykonawcy,  w  których  stwierdził  istniejące  niezgodności 

kosztorysu  ofertowego  z  przekazanym  przedmiarem,  czemu  nie  przeczył  w  odpowiedzi  

na odwołanie, ani prezentując swoje stanowisko na rozprawie. 

Biorąc pod uwagę powyższe, na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy Pzp, orzeczono jak  

w  sentencji. 

Zgodnie  bowiem  z  treścią  art.  192  ust.  2  ustawy  Pzp  Izba  uwzględnia  odwołanie, 

jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ 

na  wynik  postępowania  o  udzielenie  zamówienia.  Potwierdzenia  zarzutów  wskazanych  

w odwołaniu powoduje, iż w przedmiotowym stanie faktycznym została wypełniona hipoteza 

normy prawnej wyrażonej w art. 192 ust. 2 ustawy Pzp.  

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 

ustawy  Pzp,  tj.  stosownie  do  wyniku  postępowania,  z  uwzględnieniem  postanowień 

rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  r.  w  sprawie  wysokości  

i  sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  w  postępowaniu 

o

dwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. z dnia 7 maja 2018 r. Dz. U. z 2018 r., poz. 972), 

w tym w szczególności § 5 ust. 2 pkt 1. 

Przewodniczący: