Sygn. akt: KIO 152/19
WYROK
z dnia 14 lutego 2019 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący: Ernest Klauziński
Magdalena Grabarczyk
Marek Koleśnikow
Protokolant:
Rafał Komoń
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 lutego 2019 r. i w dniu 13 lutego 2019 r. w Warszawie
odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 28 stycznia 2019 r.
przez wykonawcę Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania w m. st. Warszawie Sp. z o. o.
z siedzibą w Warszawie, w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego: Miasto
Stołeczne Warszawa,
przy udziale:
A)
wykonawcy
W.
B.
prowadzącego
działalność
gospodarczą
pod firmą BYŚ – W. B. z siedzibą w Warszawie zgłaszającego przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego,
B)
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: W. B.,
prowadzący działalność gospodarczą pod firmą BYŚ – W. B. z siedzibą w
Warszawie
oraz
ATF
Sp.
z
o.o.
Sp.
k.
z
siedzibą
w Mirosławcu zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego
po stronie zamawiającego,
C)
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Partner Sp. z o.o.
z siedzibą w Warszawie, D. A. prowadzący działalność gospodarczą
pod firmą Partner D. A. z siedzibą w Warszawie, Jarper Sp. z o.o.
z siedzibą w Wólce Kosowskiej zgłaszających przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego,
D) wykonawcy J. Z.
, prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą PPHU Lekaro J.
Z.
z
siedzibą
w
Gliniance
zgłaszającej
przystąpienie
do postępowania odwoławczego po stronie odwołującego
orzeka:
1. O
ddala odwołanie.
2. K
osztami postępowania obciąża Odwołującego: Miejskie Przedsiębiorstwo
Oczyszczania w m. st. Warszawie Sp. z o. o.
z siedzibą w Warszawie i zalicza
w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000,00 zł (słownie:
piętnaście tysięcy złotych 00/100) uiszczoną przez Odwołującego tytułem wpisu
od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1986 ze zm.) na niniejszy wyrok
– w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
…………………………..……………
…………………………..……………
…………………………..……………
Sygn. akt KIO 152/19
U z a s a d n i e n i e
Miasto Stołeczne Warszawa (dalej Zamawiający) prowadzi postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego pn. „Odbiór odpadów
komunalnych z terenu nieruchomości położonych w m.st. Warszawie, od 1.1.2019 r.”
(znak postępowania: ZP/GP/271/IV-172/18) zwane dalej Postępowaniem. Postępowanie
podzielone jest na dziewięć części (zadań). Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane
w
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 8 września 2018 r. pod numerem 2018/S
173-392688. War
tość zamówienia przekracza kwoty określone w przepisach wykonawczych
wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Pzp.
W dniu 28 stycznia 2019 r. wykonawca
Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania
w m. st. Warszawie Sp. z o. o. z siedzibą w Warszawie (dalej Odwołujący), wniósł odwołanie,
w którym zaskarżył niezgodne z przepisami ustawy Prawo zamówień publicznych (dalej Pzp)
cz
ynności i zaniechania Zamawiającego:
1. zaniechania odrzucenia w zakresie:
a)
Części 1 i 2 – oferty złożonej przez wykonawców wspólnie ubiegających
się o udzielenie zamówienia publicznego: Partner Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie,
D. A.
prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Partner D. A. z siedzibą w
Warszawie, Jarper Sp. z o.o.
z siedzibą w Wólce Kosowskiej (dalej: Konsorcjum
Partner),
b)
Części 1 – oferty złożonej przez W. B., prowadzącego działalność gospodarczą pod
firmą
Byś
–
W.
B.
z
siedzibą
w
Warszawie
(dalej:
„Byś”),
c)
Części 3 – oferty złożonej przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia: W. B., prowadzący działalność gospodarczą pod firmą BYŚ – W. B. z
siedzibą
w
Warszawie
oraz
ATF
Sp.
z
o.o.
Sp.
k.
z siedzibą w Mirosławcu (dalej „Konsorcjum Byś-ATF”)
– mimo, że oferty te podlegały odrzuceniu na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 3 Pzp, ponieważ
ich złożenie stanowiło czyn nieuczciwej konkurencji.
2. Zaniechania wykluczenia na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 17 Pzp oraz zaproszenia
do aukcji:
a)
Konsorcjum Partner w zakresie Części 1 i 2,
b) B
yś w zakresie Części 1,
c)
Konsorcjum Byś-ATF w zakresie Części 3
– i przeprowadzenia aukcji elektronicznej z udziałem tych podmiotów, mimo, że ich oferty
we wskazanym wyżej zakresie podlegały odrzuceniu, ponieważ ich złożenie stanowiło
czyn nieuczciwej konkurencji.
3. Przyznania ww. wykonawcom
zawyżonej punktacji w kryteriach pozacenowych
i poinformowania o otrzymanej przez Konsorcjum Partner i B
yś zawyżonej ocenie
punktowej.
4. Z
aniechania wyjaśnienia z ww. wykonawcami okoliczności istotnych z punktu widzenia
oceny ofert t
ych wykonawców w zakresie kryteriów pozacenowych, w tym rzetelności
oświadczeń wykonawców w zakresie punktacji w kryteriach pozacenowych.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
1. art. 89 ust. 1 pkt 3 Pzp w zw. z art. 3 ust. 1 w zw. z art. 15 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 15
ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
(dalej Uznk) przez jego niezastosowanie i zaniechanie odrzucenia ofert Konsorcjum
Partner
w Części 1 i 2, Byś w Części 1 i Konsorcjum Byś-ATF w zakresie Części 3,
mimo,
że ich złożenie stanowiło czyn nieuczciwej konkurencji, ponieważ wskazani
wykonawcy
złożyli nierzetelne i niemożliwe do spełnienia przez te podmioty
oświadczenia dotyczące okoliczności warunkujących uzyskanie punktacji w kryteriach
pozacenowych tylko w celu uzyskania maksymalnej punktacji i uzyskania
zamówienia;
2. art. 91b ust. 1 Pzp przez zaproszenie do aukcji elektronicznej Konsorcjum Partner
w zakresie Części 1 i 2, Byś w Części 1 i Konsorcjum Byś-ATF w zakresie Części 3,
oraz przeprowadzenie w dniu 24 stycznia
2019 r. aukcji elektronicznej z udziałem
tych wykonaw
ców, mimo, że ich oferty podlegały odrzuceniu, ponieważ ich złożenie
stanowi
ło czyn nieuczciwej konkurencji;
3. art. 7 ust. 1 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 3 Pzp w zw. z art. 3 ust. 1 w zw. z art. 15 ust. 1
pkt 5 w zw. z art. 5 ust. 2 pkt 1 Uznk przez prowadzeni
e postępowania w sposób
naruszający zasadę równego traktowania wykonawców oraz uczciwą konkurencję
polegające na zaniechaniu odrzucenia ofert Konsorcjum Partner w zakresie Części 1
i 2, B
yś w Części 1 i Konsorcjum Byś-ATF w zakresie Części 3, mimo, że ich złożenie
stanowiło czyn nieuczciwej konkurencji, ponieważ wskazani wykonawcy złożyli
nierzetelne i niemożliwe do spełnienia przez te podmioty oświadczenia dotyczące
okoliczności warunkujących uzyskanie punktacji w kryteriach pozacenowych tylko
w celu uzys
kania maksymalnej punktacji i uzyskania zamówienia;
4. art. 7 ust. 1 Pzp w zw. z art. 91b ust. 1 Pzp
przez prowadzenie postępowania
w sposób naruszający równe traktowanie wykonawców oraz uczciwą konkurencję
polegające na zaproszeniu do aukcji elektronicznej Konsorcjum Partner
w zakresie Części 1 i 2, Byś w Części 1 i Konsorcjum Byś-ATF w zakresie Części 3,
oraz przeprowadzeniu w dniu 24 stycznia
2019 r. aukcji elektronicznej z udziałem
tych wykonawców, mimo, że ich oferty podlegały odrzuceniu, ponieważ ich złożenie
stanowi
ło czyn nieuczciwej konkurencji;
5. art. 87 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp
przez zaniechanie wyjaśnienia z Konsorcjum
Partner okoliczności istotnych z punktu widzenia oceny ofert tego wykonawcy
w Części 1 i 2, Byś w Części 1 i Konsorcjum Byś-ATF w Części 3 zakresie kryteriów
pozacenowych, w tym rzetelności oświadczeń Konsorcjum Partner, Byś i Konsorcjum
Byś-ATF w zakresie punktacji w kryteriach pozacenowych, przez co postępowanie
prowadzone było w sposób naruszający równe traktowanie wykonawców
oraz prowadzący do wyboru oferty, która nie była najkorzystniejsza;
6. art. 91 ust. 1 i 2 Pzp oraz art. 91b Pzp w zw. z art. 7 ust. 3 przez przyznanie
Konsorcjum Partner w zakresie Części 1 i 2, Byś w Części 1 i Konsorcjum Byś-ATF
w zakresie Części 3 zawyżonej punktacji w kryteriach pozacenowych, co mogło
prowadzić do wyboru wykonawcy, którego oferta nie była najkorzystniejsza;
7. art. 24 ust. 1 pkt 17 Pzp przez zaniechanie wykluczenia wykonawc
ów: Konsorcjum
Partner w zakresie Części 1 i 2, Byś w Części 1 i Konsorcjum Byś-ATF w zakresie
Części 3, którzy w wyniku lekkomyślności lub niedbalstwa przedstawili informacje
wprowadzające w błąd zamawiającego, mogące mieć istotny wpływ na podejmowane
przez niego decyzje
w postępowaniu o udzielenie zamówienia.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
unieważnienia czynności aukcji elektronicznej z dnia 24 stycznia 2019 r. w zakresie
Części (Zadania) 1, 2 i 3,
unieważnienia czynności zaproszenia do aukcji elektronicznej Konsorcjum Partner
w zakresie Części 1 i 2, Byś w Części 1 i Konsorcjum Byś-ATF w zakresie Części 3,
3. przeprowadzenia ponownego badania i oceny ofert oraz odrzucenia oferty
Konsorcjum Partner w zakresie Części 1 i 2, Byś w Części 1 i Konsorcjum Byś-ATF
w zakresie Części 3 oraz dodatkowo wykluczenia tych wykonawców i uznania
ich ofert za odrzucone, ewentualnie
wyjaśnienia z Konsorcjum Partner w zakresie
Części 1 i 2, Byś w Części 1 i Konsorcjum Byś-ATF w zakresie Części 3 okoliczności
istotnych dla uzyskania punktacji w kryteriach pozacenowych oraz weryfikacji
przyznanej punktacji w kryteriach pozacenowych;
powtórzenie aukcji elektronicznej z udziałem wykonawców, których oferta nie
podlega
ła odrzuceniu, w tym bez udziału Konsorcjum Partner w zakresie Części 1 i 2,
Byś w Części 1 i Konsorcjum Byś-ATF w zakresie Części 3, ewentualnie powtórzenia
aukcji po weryfikacji punktacji w kryteriach pozacenowych.
zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego zwrotu kosztów postępowania
odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa procesowego.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący wskazał m.in.:
W specyfikacji istotny
ch warunków zamówienia (dalej: SIWZ) Zamawiający przewidział
następujące kryteria oceny ofert:
1. Cena
– 60%.
Kryterium środowiskowe – 20%.
Kryterium jakościowe – 20%.
Zgodnie z pk
t 27.3 SIWZ w kryterium środowiskowym Zamawiający przyznawał
za przeznacz
enie do realizacji danej części przedmiotu zamówienia pojazdów bezpylnych
o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony spełniających normę emisji spalin:
Euro 6 lub wyższą – 2 punkty, Euro 5 – 1 punkt. Pojazdy musiały być przypisane
do konkretnego zadania, a zasad
ę utrzymania przez cały okres realizacji zamówienia floty
zgodnej z warunkami zadeklarowanymi w kryterium środowiskowym zawarto w § 10 ust. 3
wzoru Umowy. Zama
wiający przewidział odpowiednie przeliczenia punktacji w każdej
z Części przedmiotu zamówienia.
Punkt 27.4 SIWZ
wskazywał, że celem wprowadzenia tego kryterium pozacenowego jest
uzyskanie przez z
amawiającego na jak najwcześniejszym etapie realizacji zamówienia
pełnego oczekiwanego zakresu informacji o odbieranych odpadach komunalnych.
Zamawiający miał przyznać punkty wykonawcom, którzy zaoferowali wysoki poziom jakości
usługi przed upływem 9 miesięcy od dnia rozpoczęcia świadczenia usługi. Punkty miały
zos
tać obliczone proporcjonalnie do deklarowanego okresu. W związku maksymalna liczba
punktów (20) miała być przyznana, jeżeli wykonawca od pierwszego miesiąca świadczenia
usługi zadeklarował, że będzie wykonywał zamówienie wszystkimi pojazdami spełniającymi
wyma
gania określone w §§ 11-16 OPZ. Oświadczenie w zakresie kryterium środowiskowego
i jakościowego należało złożyć w formularzu oferty.
O
świadczenia dotyczące okoliczności mających znaczenie dla przyznania punktacji
w kryteriach pozacenowych zawarte w ofercie Konsorcjum Partner
w zakresie Części 1 i 2
oraz B
yś w zakresie Części 1 i Konsorcjum Byś-ATF w Części 3 miały w ocenie
Odwołującego charakter całkowicie nierealny i nakierowane były wyłącznie na uzyskanie
maksymalnej punktacji w kryteriach pozacenowy
ch w celu uzyskania zamówienia, mimo
braku
możliwości ich dochowania i faktycznej realizacji. Zamawiający całkowicie zaniechał
weryfikacji rzetelności ww. oświadczeń i możliwości ich spełnienia w okolicznościach
p
ostępowania przez Konsorcjum Partner oraz Byś i Konsorcjum Byś-ATF. Tymczasem
badanie i ocena ofert wymaga
ło od Zamawiającego kompleksowej analizy zawartych w nich
oświadczeń, w szczególności w odniesieniu do kryteriów oceny ofert o tak znaczącej wadze
– po 20% w każdym z kryteriów pozacenowych, łącznie maksymalnie 40%. Każde
z kryteriów pozacenowych znacząco wpływało na ostateczną ocenę ofert, zatem weryfikacja
treści ofert w zakresie decydującym o przyznanej punktacji pod kątem ewentualnego czynu
nieuczciwej konkurencji była obowiązkiem Zamawiającego. Zgodnie z ugruntowanym
orzecznictwem nierzetelne lub nierealne deklaracje w zakresie kryteriów pozacenowych
zawarte w ofercie są kwalifikowane jako czyn nieuczciwej konkurencji skutkujący
odrzuceniem oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 3 Pzp.
Złożenie ofert jedynie z pozoru
najkorzystniejszych, o których od początku wiadomo, że nie będą mogły być wykonana
na
warunkach, które zdecydowały o ich wyborze, bez wątpienia stanowiło naruszenie
dobrych obyczajów i prowadziło do naruszenia interesu wykonawców oferujących realne
warunki wykonania zamówienia, pozbawiając ich de facto możliwości konkurowania
w przetargu.
Zamawiający nie mógł zatem zaakceptować ofert, zawierających nierzetelne
lub niemożliwe do wykonania deklaracje, nakierowane wyłącznie na sztuczne zwiększenie
punktacji w kryteriach pozacenowych, ponieważ ich złożenie stanowiło czyn nieuczciwej
konkurencji, w rozumieniu art. 3 ust. 1 w zw. z art. 15 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 15 ust. 2 pkt 1
Uznk. Wykonawcy podj
ęli działania mające na celu wymuszenie na zamawiającym wyboru
ich ofert, ogranicz
ając jednocześnie w istotny sposób możliwość dokonywania przez
zamawiającego zakupu u innych przedsiębiorców. Oferty Konsorcjum Parter, Byś
i Konsorcjum B
yś-ATF były zatem jedynie pozornie korzystne, ponieważ faktycznie nie
zapewniały Zamawiającemu osiągnięcia celów, które stały u podstaw kryteriów
pozacenowych. Dla
Części 1 Konsorcjum Partner przedstawiło na potrzeby kryterium
środowiskowego listę 15 pojazdów: 10 spełniających normę spalania Euro 6 i 5
spełniających normę spalania Euro 5, za które otrzymało 17,24 punktu. Równocześnie
zadeklarowało spełnienie kryterium jakościowego od pierwszego dnia pierwszego miesiąca
świadczenia usługi, za co otrzymało 20 punktów. W Części 2 Konsorcjum Partner
przedstawiło na potrzeby kryterium środowiskowego listę 25 pojazdów bezpylnych:
15 spełniających normę spalania Euro 6 i 10 spełniających normę spalania Euro 5, za które
otrzymało 20 punktów. Równocześnie zadeklarowało spełnienie kryterium jakościowego
od pierwszego
dnia pierwszego miesiąca świadczenia usługi, za co także otrzymało
punktów. Wykonawca Byś w Części 1 przedstawił listę 15 pojazdów:
11 spełniających normę spalania Euro 6 i 4 spełniające normę spalania Euro 5, za które
otrzymał 17,93 punktów oraz zadeklarował spełnienie kryterium jakościowego od pierwszego
dnia pierwszego miesiąca świadczenia usługi, za co otrzymał 20 punktów, przy czym
w zakresie 8 pojazdów Euro 6 i 4 Euro 5 zadeklarował dysponowanie nimi. W Części 3
Konsorcjum Byś-ATF przedstawiło listę 25 pojazdów: 15 spełniających normę spalania Euro
6 i 10 spełniające normę spalania Euro 5, za które otrzymało 20 punktów oraz zadeklarował
spełnienie kryterium jakościowego od pierwszego dnia pierwszego miesiąca świadczenia
usługi, za co otrzymał 20 punktów. Żadnym z tych pojazdów nie dysponowało.
Zgodnie z wymaganiami SIWZ oświadczenie wykonawcy na potrzeby kryterium
jakościowego, że od pierwszego dnia pierwszego miesiąca świadczenia usługi będzie
wykonywał zamówienie wszystkimi pojazdami spełniającymi wymagania określone
w §§ 11-16 OPZ oznaczało, że od pierwszego dnia pierwszego miesiąca po zakończeniu
okresu przygotowawczego trwającego 3 miesiące (pierwszy dzień czwartego miesiąca
po zawarciu umowy) wykonawca będzie wykonywał usługę pojazdami, które są wyposażone
we wszystkie systemy wymagane §§ 11-16 OPZ. W konsekwencji do tego czasu wykonawca
musi być w pełni gotowy do wykonywania usługi w sposób zgodny z wymaganiami SIWZ.
Poza dysponowaniem w pełni wyposażonymi pojazdami, wykonawca musi także dokonać
zakupu i rozstawienia pojemników, ich „zaczipowania”, zakupu worków oraz zrealizować
wszystkie pozostałe obowiązki niezbędne do rozpoczęcia realizacji usług. Konsorcjum
Partner, B
yś i Konsorcjum Byś-ATF zadeklarowali pełną gotowość do realizacji usług
od pierwszego dnia pierwszego
miesiąca świadczenia usługi, mimo, że nie realizowali
zamówień na taką skalę, jaka wynika ze złożonych przez tych wykonawców ofert. W skład
Konsorcjum Partner, podobnie jak w przypadku B
yś wchodziły niewielkie podmioty, które
do tej pory obsługiwały gminy ościenne, gdzie warunki świadczenia usług są odmienne
niż w m.st. Warszawa. Wymagania określone w §§ 11-16 OPZ mają charakter unikalny, nie
są stosowane w innych gminach. Ich spełnienie wymaga znacznych nakładów finansowych
związanych z przygotowaniem się do świadczenia usługi oraz doposażenia w niezbędny
potencjał techniczny konieczny do świadczenia usług, co poza środkami finansowymi
wymaga także czasu. Gminy ościenne, w których podmioty te realizują odbiór odpadów, nie
wymagają systemu wagowego, systemu RFID i skomplikowanego, unikatowego na skalę
kraju systemu przesyłania danych i rozliczeń. W przypadku Konsorcjum Byś-ATF
wykonawca ATF Sp. z o.o. Sp. k.
jest zaangażowany w realizację szeregu usług, które także
nie w
ymagają dysponowania potencjałem takim jak obsługa m.st. Warszawa. Konsorcjum
Partner w Części 1 i Części 2 i Byś w Części 1 oraz Konsorcjum Byś-ATF w Części 3
zadeklarowali w kryterium jakościowym realizację usług przy spełnieniu wymagań §§ 11-16
OPZ zamówienia od pierwszego dnia pierwszego miesiąca świadczenia usług, do czego
niezbędne są m.in. pojazdy wyposażone we wszystkie systemy wymagane w §§ 11-16 OPZ.
W ocenie Odwołującego było całkowicie niemożliwe, aby członkowie Konsorcjum Partner,
B
yś czy Konsorcjum Byś-ATF dysponowali wolnymi pojazdami w liczbie niezbędnej
do świadczenia usług, na które złożyli oferty. Zdaniem Odwołującego w Części 1 i 2
niezbędna była znacznie większa liczba pojazdów niż ta, której dotyczyła deklaracja
w kryterium środowiskowym (ponad 30 w Części 1, ponad 40 w Części 2). Podobnie było
dla Części 3 – członek Konsorcjum Partner, wykonawca Jarper Sp. z o.o. zaangażowany jest
świadczenie usług do końca 2019 r. w mieście i gminie Grodzisk Mazowiecki i gminie Żabia
Wola. To samo dotyczy
ło członka Konsorcjum Byś-ATF – wykonawcy ATF Sp. z o.o. Sp.k.
oraz wykonawcy B
yś, który wykorzystuje swój potencjał w świadczonych usługach. Istnieje
znaczne
prawdopodobieństwo, że pojazdy wskazane na potrzeby kryterium środowiskowego
wykorzystywane
są do świadczenia usług w innych gminach oraz wykazywane na potrzeby
uczes
tnictwa w innych postępowaniach. Zatem wbrew oświadczeniu, Byś nie dysponował
tymi pojazdami na potrzeby przedmiotowego zamówienia (przykładowo w przetargu
w gminie Izabelin B
yś zadeklarował pojazdy Euro 6 (w tym 4 bezpylne). W zakresie
Konsorcjum Byś-ATF, wykonawca nie dysponował żadnym pojazdem, lecz dopiero będzie
je pozyskiwał, a aktualny potencjał jest wykorzystywany w realizowanych usługach.
Z pewnością Konsorcjum Partner nie dysponuje pojazdami wyposażonymi w sposób
wymagany w §§ 11-16, ponieważ wymagania m.st. Warszawy były bardzo wysokie
i unikatowe.
Odwołujący wskazał, że na rynku nie są dostępne pojazdy w takim wyposażeniu
i w takiej lic
zbie, jaka jest niezbędna, aby wypełnić deklarację Konsorcjum Partner.
Wykonawca ten zadeklarował realizację części 1 zamówienia 15 pojazdami spełniającymi
normy spalania Euro 5 i 6, przy czym obecnie dysponuje jedynie 6. Z kolei w Części 2
w ramach kryte
rium środowiskowego Konsorcjum Partner zadeklarowało realizację
zamówienia aż 25 pojazdami spełniającymi normę emisji spalin Euro 5 i 6, przy czym
obecnie dysponuje tylko 2. To samo dotyczy By
ś i Konsorcjum Byś-ATF.
Konsorcjum Partner
poza realizacją innych wymagań w ramach umowy, w ciągu 3 miesięcy
będzie zobligowane pozyskać/zakupić kilkadziesiąt pojazdów niezbędnych do świadczenia
usługi i wyposażyć je we wszystkie niezbędne systemy, o których mowa w §§ 11-16 OPZ.
Na rynku nie ma odpowiedniej
ilości dostępnych pojazdów zgodnych z wymaganiami
zamawiającego, a cykl produkcyjny pojazdów przekracza okres 3 miesięcy. Nie ma zatem
realnej możliwości, aby Konsorcjum Partner świadczyło usługę zgodnie z oświadczeniem
zawartym w ofercie od pierwszego dnia pierwsz
ego miesiąca jej wykonywania. To samo
dotyczy
pozostałych wykonawców. W konsekwencji będą oni zmuszeni do pozyskania
kilkudziesięciu pojazdów, przy czym musiałoby to nastąpić zaledwie w terminie 3 miesięcy,
w którym należy dodatkowo zrealizować wszystkie pozostałe obowiązki niezbędne
do świadczenia usług (w tym zakupić, „zaczipować” i rozstawić pojemniki, zakupić worki itd.).
J
est całkowicie nierealne, aby cały powyższy zakres został zrealizowany przez tych
wykonawców w ciągu 3 miesięcy, czego wykonawcy byli świadomi lub też przy dołożeniu
należytej staranności powinni być świadomi. Oświadczenia dotyczące punktacji w kryteriach
pozacenowych
miały na celu tylko zapewnienie dodatkowej punktacji, możliwości
zaoferowania wyższej ceny i zwiększenia szans na uzyskanie zamówienia, a nie faktyczną
realizację zgodnie z treścią ofert. Nie sposób zakładać, aby przed zawarciem
umowy, wykonawcy
, którzy nie posiadają stosownego potencjału, przygotowywali
się do jej wykonania.
B
ierność Zamawiającego w weryfikacji ofert Konsorcjum Parter, Byś i Konsorcjum Byś-ATF
pod kątem możliwości ich odrzucenia na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 3 Pzp w ocenie
Odwołującego uzasadniała także zarzut naruszenia art. 87 ust. 1 Pzp w zw. z art. 7 ust. 1
Pzp przez zaniechanie wnikliwego zbadania oferty
ww. wykonawców w kryteriach
pozacenowych, co narusz
yło zasadę równości i uczciwej konkurencji w postępowaniu oraz
art. 7 ust. 3 Pzp
, ponieważ prowadziło do wyboru wykonawcy wbrew wynikającym z SIWZ
kryteriom oceny ofert. W konsekwencji zaproszen
ie do udziału w aukcji i możliwość
uzyskania zamówienia uzyskali bowiem wykonawcy, których oferty podlegały odrzuceniu
na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 3 Pzp, co skutk
owało także naruszeniem art. 91b Pzp
w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp.
Przywołane powyżej okoliczności wypełniły także dyspozycję art. 24 ust. 1 pkt 17 Pzp,
zgodnie z którym wyklucza się wykonawcę, który w wyniku lekkomyślności lub niedbalstwa
przedstawił informacje wprowadzające w błąd zamawiającego, mogące mieć istotny wpływ
na decyzje podejmowan
e przez zamawiającego w postępowaniu o udzielenie zamówienia.
Punktacja w kryteriach pozacenowych dotyczy
ła kategorii informacji, o których mowa w tym
przepisie, ponieważ mogła zdecydować o uzyskaniu zamówienia.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, w tym treść ogłoszenia o zamówieniu, treść SIWZ, złożone
oferty, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska Stron złożone
podczas rozprawy, Izba zważyła, co następuje:
Izba ustaliła, że odwołującemu, w świetle przepisu art. 179 ust. 1 Pzp, stanowiącego,
że „Środki ochrony prawnej określone w niniejszym dziale przysługują wykonawcy,
uczestnikowi konkursu, a także innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu
danego zamówienia oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia
przez zamawiającego przepisów niniejszej ustawy”, przysługiwało uprawnienie do wniesienia
odwołania.
Izba stwierdziła skuteczność przystąpienia wykonawców: Byś, konsorcjum Byś-ATF
i konsorcjum Partner do
postępowania po stronie Zamawiającego oraz Lekaro po stronie
Odwołującego. Przystąpienie nastąpiło z zachowaniem wymogów określonych
w art. 185 ust. 2 Pzp
, w tym z wykazaniem interesu w rozstrzygnięciu odwołania na korzyść
stron, do których przystąpili wskazani wykonawcy.
Mając na uwadze powyższe Izba merytorycznie rozpoznała złożone odwołanie, uznając,
że nie zasługuje ono na uwzględnienie.
Zamawiający w części III SIWZ „Informacje o charakterze prawnym, ekonomicznym,
finansowym i technicznym
”, pkt 12.2, sformułował następujące warunki udziału
w postepowaniu:
„12.2.1. Za spełniających warunki udziału w postępowaniu Zamawiający uzna Wykonawców,
którzy:
12.2.1.1. posiadają wpis do rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów
komunalnych, wskazanych w
§ 4 ust. 2 OPZ od właścicieli nieruchomości,
prowadzonego przez Prezydenta m.st. Warszawy, zgodnie z art. 9c ustawy z dnia
13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
(Dz. U. z 2018 r. poz. 1454),
12.2.1.2. posiadają wpis do rejestru prowadzonego, na podstawie art. 49 ustawy z dnia
14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2018 r. poz. 992), w zakresie transportu
odpadów komunalnych, wskazanych w ust. 2 opz,
12.2.1.3. wykażą, że w okresie ostatnich trzech lat, przed upływem terminu składania ofert,
a jeżeli okres prowadzonej działalności jest krótszy, w tym okresie, wykonali
należycie usługę lub usługi, polegające na odbiorze odpadów komunalnych, w ilości
nie mniejszej niż wskazane poniżej dla danego Zadania (danej Części zamówienia,
o
realizację której Wykonawca się ubiega) (...).
Wykonawca zobowiązany jest wykazać, że wykonał należycie usługę lub usługi, polegające
na odbiorze odpadów komunalnych w ilości nie mniejszej niż: (...)”.
Zamawiający nie sformułował warunków udziału w postępowaniu dotyczących potencjału
technicznego.
Odwołujący i Przystępujący Lekaro nie kwestionowali spełniania warunków
udziału w postępowaniu przez Przystępujących po stronie Zamawiającego, zatem Izba
uznała, że fakt spełniania warunków przez wykonawców Byś, konsorcjum Byś-ATF
i konsorcjum Partner jest między stronami niesporny.
Na etapie oceny ofert
Zamawiający nie miał zatem podstawy do weryfikacji dysponowania
przez wykonawców potencjałem technicznym w postaci pojazdów-śmieciarek, o określonych
parametrach.
SIWZ (Część V „Tryb i zasady wyboru najkorzystniejszej oferty”) przewidywał następujące
zasady punktacji ofert:
„26. Kryteria oceny ofert
W celu wyboru najkorzystniejszej oferty Zamawiający przyjął dla każdej z części zamówienia
następujące kryteria oceny ofert przypisując im odpowiednio wagi procentowe:
Cena brutto
– 60%
Kryterium środowiskowe – 20%
Kryterium jakościowe – 20% (...)
Zasady oceny ofert według ustalonych kryteriów (...):
27.3. Kryterium
„Kryterium środowiskowe” — waga 20 % – max. 20 pkt. (…)
Zamawiający oceni, że wskazany przez wykonawcę pojazd spełnia kryterium
na podstawie oświadczenia wykonawcy. Wykonawca musi dysponować wskazanymi
pojazdami najpóźniej od pierwszego dnia siódmego miesiąca kalendarzowego,
następującego po miesiącu, w którym zawarto Umowę. Wykonawca przedstawi listę
pojazdów bezpylnych o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony dla danego
zadania wraz ze wskazaniem oceny punktowej
(…). Wykonawca może przypisać jeden
konkretny pojazd do
realizacji tylko jednego konkretnego Zadania (Części zamówienia).
Zamawiający oceni wyłącznie pojazdy zgłoszone przez wykonawcę do realizacji jednego
wskazanego Zadania. Jeżeli wykonawca wskaże ten sam pojazd do realizacji więcej
niż jednego zadania, Zamawiający pominie ten pojazd przy ocenie we wszystkich Zadaniach.
Weryfikacja spełnienia przez pojazd danej normy emisji spalin nastąpi na etapie realizacji
umowy w oparciu o przedstawione przez Wykonawcę dokumenty, z których jednoznacznie
będzie wynikać, że wskazany pojazd spełnia specyfikację przywołanych norm EURO
5 i EURO 6.
Jeżeli Wykonawca nie wywiąże się ze swojego zobowiązania, zostaną nałożone
na niego kary umowne
(…). Jeżeli wykonawca nie przedstawi pojazdów spełniających
wymagania kryterium zgodn
ie z przyjętymi regułami obliczania punktacji, otrzyma zero
punktów w tym kryterium.
Zamawiający zwraca uwagę, że zasady utrzymania przez cały okres realizacji zamówienia
floty zgodnej z warunkami zadeklarowanymi w kryterium środowiskowym zawarto w par. 10
ust. 3 Umowy (...).
27.4. Kryterium
„Kryterium jakościowe” — waga 20 % – max 20 pkt.
Celem wprowadzenia tego kryterium pozacenowego jest uzyskanie przez Zamawiającego
na jak najwcześniejszym etapie realizacji zamówienia pełnego oczekiwanego zakresu
informacji o odbieranych odpadach komunalnych.
Dane zbierane za pomocą systemów
pokładowych pojazdów umożliwiają Zamawiającemu prowadzenie efektywnej kontroli jakości
świadczonej usługi. Dodatkowo dane te są niezbędne m.in. do prawidłowej oceny
selektywnej zbiórki odpadów przez wykonawcę, wywiązywania się mieszkańców
z nałożonych na nich przepisami prawa obowiązków w zakresie segregacji odpadów
i składania deklaracji, realizacji przez wykonawcę harmonogramu odbioru odpadów
właściwymi pojazdami. Dane te umożliwiają przypisanie informacji o ilości i jakości odpadów
do konkretnego punktu odbioru i posłużą do sporządzania analiz systemowych oraz oceny
kierunków rozwoju systemu gospodarowania odpadami. Są także podstawą rozliczeń, które
zamawiaj
ący uznaje za najdokładniejsze. Kryterium odnosi się do oczekiwanego wysokiego
poziomu świadczenia usługi. Zamawiający oczekuje, że wszystkie pojazdy używane przez
wykonawcę do realizacji usługi najpóźniej w ciągu 9 miesięcy od dnia rozpoczęcia
świadczenia usługi zostaną wyposażone we wszystkie elementy wskazane w 11-16 OPZ.
Oznacza to, że Zamawiający oczekuje, że wszyscy wykonawcy będą świadczyć usługę
z zapewnieniem wysokiego poziomu informacji o świadczonej usłudze najpóźniej
od pierwszego dnia dziesiątego miesiąca świadczenia usługi. Jeżeli wykonawca zadeklaruje
w ofercie osiągnięcie oczekiwanego wysokiego poziomu informacji o świadczonej usłudze
od 10 miesiąca otrzyma w tym kryterium zero punktów. Jeżeli wykonawca zadeklaruje
w ofercie osiągnięcie oczekiwanego wysokiego poziomu informacji o świadczonej usłudze
w późniejszym terminie, jego oferta zostanie odrzucona.
Weryfikacja spełnienia przez Wykonawcę zobowiązania nastąpi na etapie realizacji umowy.
Jeżeli Wykonawca nie wywiąże się ze swojego zobowiązania, zostaną nałożone na niego
kary umowne pod warunkami wskazanymi w umowie,
a rozliczenia będą prowadzone
zgodnie z regułami ustalonymi w dokumentacji postępowania. Oznacza to możliwość
pominięcia w rozliczeniach z wykonawcą należności za realizację usługi pojazdami, które
nie spełniają wymagań zadeklarowanych w ofercie lub wskazanych w OPZ choćby cała
usługa była realizowana należycie.
Wykonawca w ofercie deklaruje, czy w momencie rozpoczęcia realizacji zamówienia
lub wskazany
m późniejszym terminie, ale najpóźniej od pierwszego dnia dziesiątego
miesiąca liczonego od dnia rozpoczęcia świadczenia usługi będzie dysponował wszystkimi
pojazdami
przeznaczonymi
do realizacji zamówienia zgodnie z 11-16 OPZ.
Zamawiający przyznaje punkty wykonawcom, którzy zaoferują wysoki poziom jakości usługi
przed upływem 9 miesięcy od dnia rozpoczęcia świadczenia usługi. Punkty obliczone
zostaną proporcjonalnie do deklarowanego okresu.
W związku z tym zamawiający przewiduje przyznanie maksymalnej liczby punktów (20) jeżeli
wykonawca od pierw
szego miesiąca świadczenia usługi będzie wykonywał zamówienie
wszystkimi pojazdami spełniającymi wymagania określone w §§ 11-16 OPZ (...)”.
Przytoczone fragmenty SIWZ jednoznacznie wskazują, że wykonawcy Konsorcjum Partner,
Byś oraz Konsorcjum Byś-ATF w prawidłowy sposób zadeklarowali wolę wykorzystania
określonej ilości pojazdów spełniających wymogi normy Euro 5 i Euro 6. W ocenie Izby nie
ma podstawy do postawienia im zarzutu złożenia w celu zawyżenia punktacji ofert
nierzetelnych, nierealnych deklaracji
o dysponowaniu sprzętem.
Ponadto Zamawiający w toku postepowania udzielał następujących wyjaśnień w odpowiedzi
na pytania zadawane przez wykonawców do treści SIWZ:
„Wyjaśnienia do treści SIWZ – Zestaw 23
Pytanie 1.
Jednym z kryterium oceny ofert jest
„Kryterium środowiskowe”, Wykonawca w formularzu
oferty ma wskazać pojazdy bezpylne jakimi będzie dysponował Wykonawca do realizacji
umowy spełniające normę emisji spalin EURO 5 lub EURO 6 podając markę i model.
Jednocześnie Zamawiający określa iż konkretny pojazd można wskazać do realizacji tylko
jednego zadania, z zastrzeżeniem że jeżeli dany pojazd zostanie wskazany do realizacji
więcej niż jednego zadania Zamawiający pominie ten pojazd w ocenie wszystkich zadań.
Jak Zamawiający zamierza weryfikować że jest to jeden i ten sam pojazd?
Odpowiedź:
Zamawiający wyjaśnia, że weryfikacja co do przypisania pojazdu do danego Zadania nastąpi
w oparciu o posiadaną przez Zamawiającego wiedzę, wynikającą w szczególności
z wyjaśnień otrzymanych od Wykonawców. W przypadku braku wiedzy Zamawiającego
co do przypisania konkretnego pojazdu do danego Zadania, Zamawiający nie będzie miał
podstawy do pominięcia tego pojazdu przy ocenie oferty z tego powodu”.
Odpowiedzi stanowią dodatkowe potwierdzenie, że na etapie oceny ofert Zamawiający
nie zamierzał weryfikować prawdziwości deklaracji wykonawców, co do dysponowania przez
nich pojazdami zgodnymi z normami Euro 5 i Euro 6. W tej sytuacji nie ma podstaw
do uznania, że argumenty Odwołującego są zasadne. Zamawiający nie oczekiwał,
by wykonawcy na dzień składania ofert dysponowali określonymi pojazdami; Zamawiający
nie wymagał również by wykonawcy mieli zawarte umowy kupna takich pojazdów.
Deklaracje stanowiły oświadczenia, które staną się wiążące dla tego wykonawcy, z którym
Zamawi
ający zawrze umowę o realizację przedmiotu zamówienia.
Art. 89 ust. 1 pkt 3 Pzp stanowi, że Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli jej złożenie stanowi
czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Czynem nieuczciw
ej konkurencji w rozumieniu art. 3 ust. 1 Uznk jest działanie sprzeczne
z
prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy
lub klienta.
Odwołujący wskazał również na wypełnienie przesłanek z:
– art. 15 ust. 1 pkt 5 Uznk: Czynem nieuczciwej konkurencji jest utrudnianie innym
przedsiębiorcom dostępu do rynku, w szczególności przez działanie mające na celu
wymuszenie na klientach wyboru jako kontrahenta określonego przedsiębiorcy
lub stwarzanie warunków umożliwiających podmiotom trzecim wymuszanie zakupu
towaru lub usługi u określonego przedsiębiorcy,
oraz
– art. 15 ust. 1 pkt 5 Uznk: Czyn, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, może polegać
w szczególności na ograniczeniu w istotny sposób lub wyłączeniu możliwości
dokonywania przez klienta
zakupu u innego przedsiębiorcy.
Realizacja przesłanki z art. 89 ust. 1 pkt 3 Pzp nastąpić powinna w sytuacji,
w której oferta wykonawcy wyczerpuje znamiona czynu nieuczciwej konkurencji, ale zarzut
dopuszczenia się przez wykonawcę czynu nieuczciwej konkurencji powinien
być udowodniony. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 22 października 2002 r., II CKN
271/01, OSNC rok 2004, nr 2, poz. 26
„Uznanie konkretnego czynu za czyn nieuczciwej
konkurencji wymaga bowiem ustalenia na czym określone działanie polegało
oraz zakwalifikowania go jako konkretnego deliktu ujętego w rozdziale 2 ustawy o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji
albo deliktu nieujętego w tym rozdziale, lecz odpowiadającego
hipotezie art. 3 ust. 1 tej ustawy
”. Zgodnie z art. 190 ust. 1 Pzp Strony i uczestnicy
postępowania odwoławczego są obowiązani wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów,
z których wywodzą skutki prawne. Dowody na poparcie swoich twierdzeń lub odparcie
twierdzeń strony przeciwnej strony i uczestnicy postępowania odwoławczego mogą
przedstawiać aż do zamknięcia rozprawy. Odwołujący powyższemu obowiązkowi
nie sprostał. W toku postępowania odwoławczego Odwołujący złożył szereg dowodów
mających wykazać, że niemożliwym jest nabycie i odpowiednie do wymogów SIWZ
wyposa
żenie pojazdów-śmieciarek w czasie pomiędzy terminem składania ofert
a momentem rozpoczęcia świadczenia w sposób zgodny z deklaracjami wykonawców.
Odwołujący dowodził, że minimalny czas jest dłuższy niż ww. okres, zatem oferty
wykonawców: Konsorcjum Partner, Konsorcjum Byś-ATF i Byś są nierealne do wykonania
w sposób zgodny z ich treścią, dlatego złożenie ich stanowiło czyn nieuczciwej konkurencji.
Izba wzięła jednak pod uwagę kontrdowody złożone przez ww. wykonawców, mające
wykazać, że są oni w stanie w szybki sposób pozyskać niezbędną liczbę pojazdów zgodnych
z wymogami SIWZ, co skutecznie zaprzeczyło jednej z podstawowych tez odwołania.
Wobec uznania, że nie potwierdził się zarzut popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji Izba
uznała za niezasadne dalsze zarzuty odwołania, będące konsekwencją zarzutu
podstawowego.
Art. 91b ust. 1 Pzp
stanowi, że zamawiający zaprasza drogą elektroniczną do udziału
w aukcji elektronicznej jednocześnie wszystkich wykonawców, którzy złożyli oferty
niepodlegające odrzuceniu. Wobec braku podstaw do odrzucenia ofert wykonawców:
Konsorcjum Partner, Konsorcjum Byś-ATF i Byś obowiązkiem Zamawiającego było
zaproszenie ich do udziału w aukcji elektronicznej, zgodnie z dyspozycją wskazanego
artykułu oraz postanowieniami SIWZ.
W oce
nie Izby nie potwierdził się zarzut naruszenia art. 87 ust. 1 Pzp (W toku badania
i oceny ofert zamawiający może żądać od wykonawców wyjaśnień dotyczących treści
złożonych ofert. Niedopuszczalne jest prowadzenie między zamawiającym a wykonawcą
negocjacji
dotyczących złożonej oferty oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a i 2, dokonywanie
ja
kiejkolwiek zmiany w jej treści). Zamawiający nie powziął wątpliwości związanych z treścią
złożonych ofert, zatem nie zaistniały przesłanki do wezwania wykonawców do udzielenia
wy
jaśnień w myśl art. 87 ust. 1 Pzp.
Odwołujący nie wykazał, by informacje zawarte w ofertach wykonawców: Konsorcjum
Partner, Konsorcjum Byś-ATF i Byś, które kwestionował, wprowadziły Zamawiającego
w błąd. Nie było zatem podstaw, by Zamawiający zastosował art. 24 ust. 1 pkt 17 Pzp
nakazujący wykluczyć z postępowania o udzielenie zamówienia wykonawców, którzy
w wyniku lekkomyślności lub niedbalstwa przedstawili informacje wprowadzające w błąd
zamawiającego, mogące mieć istotny wpływ na decyzje podejmowane przez zamawiającego
w postępowaniu o udzielenie zamówienia.
Odwołujący
nie
udowodnił
również
zarzutów
związanych
z
naruszeniem
przez Zamawiającego wyrażonej w art. 7 ust. 1 Pzp zasady równego traktowania
wykonawców.
Wobec powyższego Izba orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, z uwzględnieniem
przepisów rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 972).
…………………………..……………
…………………………..……………
…………………………..……………