Sygn. akt: KIO 1901/19
WYROK
z dnia 9
października 2019 r.
Krajowa Izba Odwoławcza
w składzie:
Przewodniczący: Danuta Dziubińska
Protokolant:
Rafał Kamoń
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8
października 2019 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 25 września 2019 r. przez A. D.
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą A. D. Przedsiębiorstwo Usługowe
„ANKOR", ul. Ludwika Osieckiego 6, 31-763 Kraków w postępowaniu prowadzonym przez
Szpital Specjalistyczny im. J. Dietla w Krakowie, ul. Skarbowa 4, 31-121 Krak
ów
przy udziale wykonawcy
Zakład Budowlano-Montażowy „POLBUD” P. i P. Spółka Jawna
z siedzibą w Tarnowie, ul. Spokojna 6, 33-100 Tarnów zgłaszającego przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego
orzeka:
oddala odwołanie;
kosztami postępowania obciąża Odwołującego:
A. D.
prowadzącego działalność
gospodarczą pod nazwą A. D. Przedsiębiorstwo Usługowe „ANKOR" ul. Ludwika
Osieckiego 6, 31-
763 Kraków
, i:
2.1 zalicza
w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00 gr
(słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego
tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1843) na niniejszy wyrok
– w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w Krakowie.
Przewodniczący: ……………………………
Sygn. akt: KIO 1901/19
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający
Szpital Specjalistyczny im. J. Dietla w Krakowie prowadzi w trybie
przetargu nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na
realizację II etapu zadania inwestycyjnego pn. Poprawa jakości świadczonych usług
zdrowotnych i
bezpieczeństwa pacjentów Szpitala Specjalistycznego im. J. Dietla
w Krakowie przy ul. Skarbowej 4
– Działanie 2.1.2 RPO, numer referencyjny: SZP/8/2019.
Wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na
podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp. Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane
w
Biuletynie Zamówień Publicznych w dniu 4 lipca 2019 r., numer ogłoszenia: 568340-N-
W dniu 25 września 2019 r. wykonawca A. D. prowadzący działalność gospodarczą
pod nazwą A. D. Przedsiębiorstwo Usługowe „ANKOR" (dalej: „Odwołujący”) wniósł
odwołanie wobec wyboru najkorzystniejszej oferty oraz oceny i badania oferty złożonej przez
Zakład Budowlano-Montażowy „POLBUD" P. i P. Sp. j. w Tarnowie (dalej: „POLBUD”).
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów:
art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia oferty POLBUD, której
treść jest niezgodna z treścią SIWZ, gdyż wykonawca ten nie przedstawił zestawienia
materiałów wymaganego pkt 15.7.9 SIWZ dla materiałów obciążonych stawką VAT 8%,
z
ostrożności procesowej - naruszenie przepisu art. 87 ust. 1 ustawy Pzp poprzez
zaniechanie wyjaśnienia oferty POLBUD, ewentualnie naruszenie przepisu art. 87 ust. 2
ustawy Pzp poprzez zaniechan
ie poprawienia omyłek w ofercie POLBUD;
art. 89 ust. 1 pkt 2 stawy Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia oferty POLBUD, której
treść jest niezgodna z treścią SIWZ, gdyż wykonawca ten zaoferował realizację
przedmiotu zamówienia niezgodnego z SIWZ w zakresie wskazanym w pkt. II
uzasadnienia odwołania, z ostrożności procesowej - naruszenie przepisu art. 87 ust. 1
ustawy Pzp poprzez zaniechanie wyjaśnienia oferty POLBUD, ewentualnie naruszenie
przepisu art. 87 ust. 2 ustawy Pzp poprzez zaniechanie poprawienia omyłek w ofercie
POLBUD;
3) naruszenie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp poprzez nieuprawnione wezwanie POLBUD
pismem z 23 sierpnia 2019 r. do uzupełnienia oferty, w sytuacji gdy powołany przepis nie
uprawnia do wezwania do uzupełnienia oferty (oświadczenia woli) wykonawcy.
Odwołujący wskazał, że zgodnie z pkt 15.7.9 SIWZ wykonawcy byli zobowiązani
złożyć „uproszczony kosztorys wykonany w oparciu o załączony opis przedmiotu
zamówienia (m.in. przedmiary robót) wraz z zestawieniem materiałów, z czytelnym
podziałem kosztów pomiędzy Oddziałem Reumatologii i Rehabilitacji, a szatniami. UWAGA:
Kosztorys ma charakter informacyjny, obowiązująca jest bowiem wysokość wynagrodzenia
ryczałtowego". Wykonawca POLBUD złożył w ofercie zestawienie materiałów obciążonych
stawką VAT 23 % (k. 52-61 oferty), natomiast nie złożył zestawienia materiałów ze stawką
VAT 8 %
– przedstawił wyłącznie stronę tytułową (k. 69 oferty). Powyższe stanowi
niezgodność oferty POLBUD z SIWZ, co zobowiązywało Zamawiającego do jej odrzucenia
na podstawie przepisu a
rt. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp. Zdaniem Odwołującego wskazany w
pkt 2 brak oferty POLBUD nie może zostać uzupełniony na podstawie art. 26 ust. 3 ustawy
Pzp, gdyż stanowi treść oferty. Nie jest także uprawnione potraktowanie go jako omyłki i
poprawienie na
podstawie art. 87 ust. 2 ustawy Pzp. Nie znajduje także w tym zakresie
zastosowania przepis art. 87 ust. 1 ustawy Pzp, gdyż niezgodność jest jednoznaczna i
oczywista. W konsekwencji Zamawiający bezprawnie zaniechał odrzucenia oferty POLBUD
jako niezgodnej z SIWZ.
Następnie Odwołujący wskazał, że POLBUD złożył kosztorys ofertowy zawierający
niezgodności z SIWZ – z Opisem przedmiotu zamówienia – informacje uzupełniające:
poz. 4 „Wymogi dodatkowe" wskazano: „pozycja przedmiarowa 7.22 dot. 7.22.1 „Łazienka
NSP nr 3.44E"
– element wyposażenia w postaci wanny podnośnej zostaje zamieniony na
„łóżko-wanna kąpielowa, mobilna, sterowana elektrycznie zasilana akumulatorowo".
POLBUD oferując wannę podnośną złożył ofertę niezgodną z SIWZ;
poz. 5 „Wymogi dodatkowe" wskazano: „Dyżurki lekarskie/pielęgniarskie i gabinety
zabiegowe/konsultacyjne wyposażone w klimatyzacje". POLBUD nie ujął tego elementu
w
kosztorysie, składając ofertę niezgodną w tym zakresie z SIWZ;
poz. 12 „Wymogi dodatkowe" wskazano: „W ramach niniejszego zakresu robót należy
wykonać roboty związane z dostosowaniem p.poż. całego III piętra. Z niniejszego zakresu
II etapu usuwa się pozycje przedmiarowe 4.10 (instalacja oddymiania - klapy
zlokalizowane nad klatkami schodowymi), 4.11 (Instalacja oddymiania - okablowanie),
drzwi dźwigów szpitalnych 1000 kg oraz instalacji hydrantowej piony nr 1 i 2. Prace te
zostały wykonane w I etapie.)". POLBUD zaoferował realizację poz. 4.10 i 4.11, w tym
zakresie zatem jego oferta jest niezgodna z SIWZ.
W załączniku do odwołania Odwołujący wyspecyfikował dalsze niezgodności oferty
POLBUD z treścią SIWZ.
Wskazując na powyższe Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu: unieważnienia
czynności wyboru oferty POLBUD jako najkorzystniejszej oraz powtórzenia czynności
badania i oceny ofert i
odrzucenia oferty POLBUD, a z ostrożności – wyjaśnienia treści oferty
POLBUD, ewentualnie poprawienie omyłek.
W ocenie Odwołującego okoliczność niezgodności oferty POLBUD z SIWZ w
zakresie
wskazanym w pkt. 2 i 3 zdaje się być bezsporna w świetle zapytania skierowanego
przez Zamawiającego do POLBUD z 23 sierpnia 2019 r., w którym Zamawiając w trybie art.
26 ust. 3 ustawy Pzp zwrócił się do POLBUD o uzupełnienie informacji, czy oferta zawiera
zakres wynikający ze zmian do SIWZ i czy zakres ten został „należycie skalkulowany
w
ofercie". W odpowiedzi pismem z 28 sierpnia 2019 r. POLBUD poinformował, że
wynagrodzenie ryczałtowe ujmuje cały zakres przedmiotu zamówienia, z uwzględnieniem
zmian do SIWZ. Powołał się na informacyjny charakter zarówno przedmiarów, jak
i
kosztorysów i zadeklarował wykonanie przedmiotu umowy zgodnie z SIWZ. Zaznaczył, że
wynagrodzenie,
jako ryczałtowe, jest niezmienne i obejmuje wykonanie całego przedmiotu
zamówienia. Zamawiający uznał uzupełnienie oferty POLBUD dokonane pismem z 28
sierpnia 2019 r. za wystarczające do oceny, że oferta ta jest zgodna z SIWZ, co zdaniem
Odwołującego było nieprawidłowe. Odwołujący stwierdził, iż wskazane niezgodności nie
mogą zostać usunięte poprzez uzupełnienie oferty dokonane na podstawie art. 26 ust. 3
ustawy Pzp, czy też jej wyjaśnienie bądź poprawę. Niezgodności oferty z SIWZ w
omawianym zakresie są jednoznaczne, ewidentne i nie mogą być wyeliminowane po
terminie składania ofert. Nie sposób na podstawie oferty POLBUD zrekonstruować treści
oświadczenia woli wykonawcy w zakresie, w którym jest ono niezgodne z SIWZ.
W
ynagrodzenie ryczałtowe jest niezmienne, ale jedynie w zakresie objętym przedmiotem
zamówienia. Ryczałt nie obejmuje natomiast tego, co wykracza poza zakres przedmiotu
zamówienia określonego w SIWZ, a następnie w umowie. Wbrew stanowisku POLBUD i
Zamawiającego, charakter informacyjny kosztorysu dotyczy wyłącznie poszczególnych cen
jednostkowych (w kontekście ryczałtowego charakteru zamówienia), a nie jego zakresu
rzeczowego. Aby oferta
mogła być uznana za zgodną z SIWZ zakres rzeczowy
(przedmiotowy) prezentowany w kosztorysie musi być zgodny z SIWZ. W przeciwnym
przypadku oferta dotyczyłaby innego przedmiotu zamówienia, niż objęty postępowaniem, tak
jak to ma miejsce w przypadku oferty POLBUD.
W dalszej kolejności Odwołujący wskazał, że zgodnie z punktem 15.7.9 SIWZ
kosztorys sporządzony miał być w oparciu o opis przedmiotu zamówienia. Jak natomiast
wynika z pkt. 3.3 SIWZ „szczegółowy zakres robót określony został w załącznikach w postaci
projektu budowlanego i
wykonawczego, specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót,
przedmiarów traktowanych jako materiały pomocnicze, zestawienia wyposażenia (z vat 8 i
23 %) oraz pozwolenia na budowę". Dalej zostało określone w pkt. 3.5 SIWZ, że
„Zamawiający zamieszcza przedmiary robót jako materiał pomocniczy. Wykonawca nie może
powoływać się na błędy i pominięcia w przedmiarach. Wykonawca winien sporządzić ofertę
(wraz z
uproszczonym kosztorysem i zestawieniem materiałów) w oparciu o dokumentację
projektową, STWOiR oraz opis przedmiotu zamówienia – informacje uzupełniające"
i
postanowienia projektu umowy, a także po zapoznaniu się przedmiotem zamówienia w
trakcie wizji lokalnej". Z powyższym koresponduje postanowienie pkt. 26.2 SIWZ, w którym
Z
amawiający zaznaczył, że „Cena podana w ofercie winna być ceną kompletną i ostateczną,
uwzględniającą wszelkie koszty wykonania całości zamówienia (...). Cena oferty brutto
powinna obejmować pełne wykonanie przedmiotu zamówienia, na podstawie: dokumentacji
projektowej, STWOiR, oględzin terenu robót, opisu przedmiotu zamówienia i postanowień
zawartych we wzorze umowy stanowiącym ZAŁĄCZNIK DO SIWZ". Jak zaznaczono w pkt.
26.3 SIWZ „Przedmiary robót są materiałami pomocniczymi dołączonymi do SIWZ celem
ułatwienia Wykonawcy obliczenia ceny oferty. Podane w przedmiarach podstawy wyceny
i
ilości należy traktować jako orientacyjne. Wykonawca nie może powoływać się na błędy
i
pominięcia w przedmiarach". We wzorze umowy w § 1 ust. 2 pkt 4 pt. „Przedmiot umowy"
Zamawi
ający wskazał, że oferta wykonawcy stanowi załącznik do umowy, a zatem jest jej
integralną częścią określając zakres zobowiązań wykonawcy. Zdaniem Odwołującego
w przedmiotowej sprawie jednak oferta ta jest z niezgodna z SIWZ, nie wiadomo zatem, jaki
byłby zakres zobowiązania POLBUD wynikający z umowy.
Odwołujący podniósł, że kompleksowa analiza SIWZ prowadzi do wniosku, że
wykonawcy zobowiązani byli sporządzić ofertę zgodną z dokumentacją projektową,
STWOiR, projektem umowy i opisem przedmiotu zamówienia – informacjami
uzupełniającymi. Oferta wykonawcy POLBUD nie jest zgodna z powyższym, co wprost
wynika z oferty
– z kosztorysu zawartego w ofercie, który ma walor informacyjny jedynie w
kontekście wskazanym w SIWZ przez Zamawiającego: „Kosztorys ma charakter
informacyjny, obowiązująca jest bowiem wysokość wynagrodzenia ryczałtowego". Innymi
słowy informacyjny walor kosztorysu Zamawiający łączy tylko z rodzajem wynagrodzenia
(ryczałtowym, a nie kosztorysowym). W żadnym przypadku nie oznacza to, że kosztorys
może dotyczyć innego przedmiotu zamówienia, niż wymagany w SIWZ. W SIWZ
Zamawiający jednoznacznie wskazał, że oferta musi być zgodna z dokumentami opisującymi
przedmiot zamówienia wymienionymi w SIWZ. Zamawiający – będąc związanym
postanowieniami SIWZ
– zobowiązany jest je stosować badając i oceniając oferty
wykonawców. Nie jest uprawniony do nadawania nowej treści SIWZ po upływie terminu
składania ofert. Zamawiający nie wskazał w SIWZ, że wykonawcy mają prawo zaoferować
przedmiot zamówienia odbiegający od określonego w SIWZ, w dokumentach wskazanych w
pkt. 3.5 oraz 26.2 SIWZ. Walor pomocniczy przedmiarów oznacza – jak sam Zamawiający
jednoznacznie określił w SIWZ – że wykonawcy nie mogą powoływać się na błędy i
pominięcia w przedmiarach. Nie oznacza to jednak, że mogą zaoferować przedmiot
zamówienia niezgodny z SIWZ. Wręcz przeciwnie, Zamawiający wprost wskazał dokumenty,
z którymi oferta ma być zgodna. Walor informacyjny kosztorysu (nawet w wymiarze
dotyczącym wynagrodzenia) nie oznacza, że jest on pozbawiony znaczenia prawnego.
Oznacza jedynie, że wynagrodzenie za poszczególne prace nie będzie obliczane na
podstawie cen jednostkowych (gdyż wynagrodzenie jest ryczałtowe). Jednak, gdyby
Zamawiający przykładowo dokonywał wyjaśnienia, czy POLBUD nie zaoferował rażąco
niskiej ceny, nie mógłby pominąć informacyjnie (w zakresie cen jednostkowych)
przedstawionego kosztorysu. Także w przypadku, gdy zgodnie z § 17 ust. 9 wzoru umowy
konieczne będzie zaniechanie realizacji części przedmiotu zamówienia bądź jego zmiana,
Za
mawiający odwoła się do oferty wykonawcy, w tym kosztorysowych cen jednostkowych.
Zatem ich walor informacyjny ma znaczenie wyłącznie w kontekście ustalenia
wynagrodzenia ryczałtowego za realizację umowy. W pozostałym zakresie, tj. rzeczowym
oraz w okolicz
nościach określonych w § 17 ust. 9 wzoru umowy Zamawiający przyjął
wiążący charakter kosztorysu.
Zdaniem Odwołującego, Zamawiający nie odrzucając oferty POLBUD, jako
niezgodnej z SIWZ,
zdaje się pomijać przytoczone w odwołaniu postanowienia SIWZ, w tym
tre
ść m.in. wzoru umowy. Tymczasem SIWZ należy odczytywać kompleksowo, nie pomijając
żadnych jej elementów rzutujących na ocenę ofert wykonawców. Zatem wzór umowy
załączony do SIWZ nie może być pomijany przez Zamawiającego przy ocenie oferty
POLBUD.
Izba dop
uściła w poczet materiału dowodowego dokumentację postępowania złożoną
przez Zamawiającego.
Na podstawie dokument
acji postępowania, biorąc pod uwagę stanowiska
uczestników postepowania, Izba ustaliła i zważyła, co następuje:
Wykazując swoje uprawnienie do wniesienia odwołania Odwołujący wskazał m.in., iż
poprzez zaniechanie odrzucenia oferty POLBUD i dokonanie niezgodnego z ustawą Pzp
wyboru tej oferty, interes Odwołującego w uzyskaniu zamówienia doznał uszczerbku,
bowiem jego oferta, w przypadku prowadzeni
a postępowania zgodnie z ustawą Pzp, byłaby
wybrana i mógłby uzyskać zamówienie.
Izba stwierdziła, że zaistniały przesłanki dla wniesienia odwołania, określone w art. 179
ust. 1 ustawy Pzp, tj. posiadanie przez Odwołującego interesu w uzyskaniu zamówienia oraz
możliwości poniesienia szkody w wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów
ustawy.
W przypadku potwierdzenia się zarzutów odwołania, Odwołujący miałby szansę
uzyskania zamówienia i korzyści płynących z realizacji umowy zawartej w jego wyniku.
Pismem z dnia
1 października 2019
r. swoje przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie Zamawiającego, zgłosił wykonawca Zakład Budowlano-Montażowy
„POLBUD” P. i P. Spółka Jawna z siedzibą w Tarnowie. Wykonawca ten (dalej również:
„Przystępujący”) wypełnił wymogi określone w art. 185 ust. 2 i 3 ustawy Pzp i stał się
uczestnikiem postępowania.
Izba zważyła, co następuje:
Odwołanie podlega oddaleniu.
Nie potwierdziły się zarzuty przedstawione w odwołaniu dotyczące naruszenia przez
Zamawiającego przepisu art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia
oferty POLBUD
z uwagi na jej niezgodność z SIWZ z uwagi na treść kosztorysu
uproszczonego,
załączonego do oferty oraz ze względu na brak w ofercie zestawienia
materiałów wymaganego pkt 15.7.9 SIWZ dla materiałów obciążonych stawką VAT 8%, jak
również postawione z ostrożności procesowej zarzuty naruszenia przepisu art. 87 ust. 1
ustawy Pzp poprzez zaniechanie wyjaśnienia oferty POLBUD, oraz przepisu art. 87 ust. 2
ustawy Pzp poprzez zaniechan
ie poprawienia omyłek w ofercie POLBUD. Natomiast zarzut
naruszenia art. 26 ust. 3 ustawy Pzp
jest zarzutem spóźnionym. Ustawowy termin na
wniesienie odwołania na tę czynność Zamawiającego z 23 sierpnia 2019 r. upłynął
bezskutecznie
. Na marginesie zauważenia jedynie wymaga, iż wbrew stanowisku
Odwołującego, wezwanie POLBUD pismem z 23 sierpnia 2019 r. nie dotyczyło uzupełnienia,
lecz wyjaśnienia oferty, na co wskazuje m.in. wymóg: „Przedmiotowe wyjaśnienie należy
przedstawić Zamawiającemu w formie pisemnej do dnia 28.08.2019 r. do godz.12:00.
W
yjaśnienia złożone w odpowiedzi na ww. potwierdzają takie rozumienie wystąpienia
Zamawiającego.
Stosownie do art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp
zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli jej
treść nie odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia, z zastrzeżeniem art.
87 ust. 2 pkt 3.
Zgodnie z pkt 15.7.9 SIWZ wraz z ofertą wykonawcy zobowiązani byli złożyć: „9)
uproszczony kosztorys wykonany w oparciu o załączony opis przedmiotu zamówienia (m.in.
przedmiary robót wraz z zestawieniem materiałów, z czytelnym podziałem kosztów pomiędzy
Oddziałem Reumatologii i Rehabilitacji, a szatniami. UWAGA: Kosztorys ma charakter
informacyjny, obowiązująca jest bowiem wysokość wynagrodzenia ryczałtowego".
Ja
k zauważył na rozprawie Zamawiający i co wynika z przedłożonej przez niego, w
oferty POLBUD na kartach 66, 67, 68 i 69 kosztorysu
uproszczonego załączonego do oferty
tego wykonawcy
znajdują się wymagane przez Zamawiającego informacje dotyczące
zestawienia
materiałów, do których zastosowanie ma stawka VAT 8%, podana została
również sumaryczna wartość materiałów, jest zatem zarówno zestawienie, jak i wycena
materiałów, czyli to, czego oczekiwał Zamawiający w SIWZ. Tym samym, Zamawiający
wszedł w posiadanie niezbędnych informacji w tym zakresie.
Skoro
zestawienie materiałów obciążonych stawką VAT w wysokości 8% znajduje się
w ofercie
to należy uznać, iż nie potwierdził się zarzut dotyczący jego braku, wskazany w pkt
1 zarzutów odwołania. Na marginesie zauważenia wymaga, iż zestawienie materiałów ze
stawką 8% zostało sporządzone przez POLBUD w porównywalny sposób z zestawieniem
materiałów obciążonych stawką VAT w wysokości 23%, którego brak nie jest podnoszony
przez Odwołującego.
Odnosząc się do drugiego z zarzutów postawionych przez Odwołującego, na wstępie
wskazać należy, iż z treści odwołania oraz stanowisk uczestników postepowania
zaprezentowanych na rozprawie wynika, że istota sporu wynika z zasadniczo odmiennego
rozumienia treści SIWZ, w szczególności znaczenia przypisanego w niej kosztorysowi
uproszczonemu,
składanemu przez wykonawców wraz z ofertą, przy jednoczesnym, zgodnie
prezentowanym stanowisku, że SIWZ należy czytać i interpretować w całości wraz z jej
załącznikami, w tym wzorem umowy.
Ze stanowiska
Odwołującego wynika, że przypisuje on kosztorysowi uproszczonemu
przymiot składanego przez wykonawcę oświadczenia woli, stanowiącego treść oferty i w
związku z tym wskazywane przez niego błędy w tym kosztorysie, stanowią o sprzeczności
oferty z treścią SIWZ, natomiast ze stanowiska Zamawiającego i Przystępującego wynika, że
kosztorys uproszczony ma jedynie informacyjny charakter
, a zatem ewentualne błędy w nim
nie skutkują uznaniem wystąpienia sprzeczności oferty z treścią SIWZ.
Z tych względów w okolicznościach analizowanej sprawy, dla rozstrzygnięciu sporu,
kluczowe znaczenie ma ocena czy kosztorys uproszczony
zawiera oświadczenie woli w
rozumieniu art. 66 Kodeksu cywilnego i stanowi treść oferty, czy nie zawiera takiego
oświadczenia, lecz stanowi jedynie materiał informacyjny, pomocniczy, nadto czy wiążą się z
nim
określone skutki, związane z jego ewentualnym wykorzystaniem na etapie realizacji
umowy.
Podstawą oceny w tym zakresie jest treść SIWZ obowiązującej w postepowaniu, w
której znajduje się uzewnętrznienie decyzji Zamawiającego w tym zakresie. Niezależnie od
przytoczenia jej
niektórych postanowień powyżej, z uwagi na ich wskazanie w odwołaniu,
przywołania w tym miejscu wymagają postanowienia istotne dla oceny zarzutów w
przedmiotowej sprawie, w s
zczególności.:
- pkt 3.3 SIWZ
zgodnie z którym: „Szczegółowy zakres robót określony został w załącznikach
w postaci projektu budowlanego i wykonawczego, specyfikacji technicznej wykonania i
odbioru robót, przedmiarów traktowanych jako materiały pomocnicze, zestawienia
wyposażenia (z vat 8 i 23 %) oraz pozwolenia na budowę";
- pkt 3.5 SIWZ, zgodnie
z którym: „Zamawiający zamieszcza przedmiary robót jako materiał
pomocniczy. Wykonawca nie może powoływać się na błędy i pominięcia w przedmiarach.
Wykonawca wini
en sporządzić ofertę (wraz z uproszczonym kosztorysem i zestawieniem
materiałów) w oparciu o dokumentację projektową, STWOiR oraz opis przedmiotu
zamówienia – informacje uzupełniające" i postanowienia projektu umowy, a także po
zapoznaniu się przedmiotem zamówienia w trakcie wizji lokalnej";
pkt 15.7.9 SIWZ, zgodnie z którym wykonawcy zobowiązani byli złożyć: „uproszczony
kosztorys wykonany w oparciu o załączony opis przedmiotu zamówienia (m.in. przedmiary
robót wraz z zestawieniem materiałów, z czytelnym podziałem kosztów pomiędzy Oddziałem
Reumatologii i Rehabilitacji, a szatniami. UWAGA: Kosztorys ma charakter informacyjny,
obowiązująca jest bowiem wysokość wynagrodzenia ryczałtowego";
pkt 26.2 SIWZ, w którym Zamawiający wskazał:: „Cena podana w ofercie winna być ceną
kompletną i ostateczną, uwzględniającą wszelkie koszty wykonania całości zamówienia (...).
Cena oferty brutto powinna obejmować pełne wykonanie przedmiotu zamówienia, na
podstawie: dokumentacji projektowej, STWOiR, oględzin terenu robót, opisu przedmiotu
zamówienia i postanowień zawartych we wzorze umowy stanowiącym ZAŁĄCZNIK DO
SIWZ";
pkt 26.2. SIWZ, zgodnie z którym: „Cena podana w ofercie winna być cena kompletną i
ostateczną, uwzględniającą wszystkie koszty wykonania całości zamówienia. Winna
uwzględniać wszystkie wymagania SIWZ oraz obejmować wszelkie koszty, jakie poniesie
Wykonawca z tytułu należytej oraz zgodnie z obowiązującymi przepisami realizacji
przedmiotu zamówienia, na podstawie: dokumentacji projektowej, STWIORE, oględzin
terenu robót, opisu przedmiotu zamówienia i postanowień zawartych we wzorze umowy
stanowiącym załącznik do SIWZ”;
- pkt 26.3 SIWZ
, gdzie zostało wskazane: „Przedmiary robót są materiałami pomocniczymi
dołączonymi do SIWZ celem ułatwienia Wykonawcy obliczenia ceny oferty. Podane
w przedmiarach podstawy wyceny i
ilości należy traktować jako orientacyjne. Wykonawca
nie może powoływać się na błędy i pominięcia w przedmiarach";
- pkt 26.5 SIWZ,
zgodnie z którym: „Cena oferty winna uwzględniać wszystkie wymagania
zawarte w SIWZ oraz obejmować wszystkie koszty związane z uzyskaniem przez
Wykonawcę przychodu z tytułu niniejszego zamówienia, jak również koszty prac nie ujętych
w dokumentacji projektowej oraz SIWZ, a których wykonanie jest niezbędne dla
prawidłowego wykonania przedmiotu zamówienia, np. koszty robót przygotowawczych,
koszty utrzymania porządku i bezpieczeństwa w trakcie realizacji robót, koszty
zorganizowania placu budowy, wszelkie opłaty, narzuty, podatki, cła itp., ubezpieczenie
budowy oraz wszelkie inne koszty
”;
pkt 26.9 SIWZ, w którym zostało określone, że wskazana przez wykonawcę
cena/wynagrodzenie jest wynagrodzeniem ryczałtowym w rozumieniu Kodeksu cywilnego, z
którym związane jest oświadczenie zawarte w formularzu ofertowym, iż łączna cena
ofertowa stanowi całkowite wynagrodzenie wykonawcy uwzględniające wszystkie koszty
związane z realizacją przedmiotu zamówienia zgodnie z SIWZ;
§ 1 ust. 2 umowy, w którym w pkt 1 ÷ 7 zostało wskazane, że przedmiot umowy należy
wykonać zgodnie z: dokumentacją techniczną i projektową, specyfikacją techniczną
wykonania i odbioru robót (załącznik 1 do umowy - opis przedmiotu zamówienia); wymogami
określonymi w specyfikacji istotnych warunków zamówienia; postanowieniami umowy; ofertą
Wykonawcy; harmonogramem
wykonania robót budowlanych, ustaleniami nadzorów
autorskiego i inwestorskiego, obowiązującymi przepisami prawa;
§ 4 ust. 1 umowy, zgodnie z którym Wykonawca jest zobowiązany do kompleksowego
wykonania robót zgodnie z umową, dokumentacją projektową i techniczną, zasadami wiedzy
techniczno-
budowlanej, w terminie określnym w umowie;
§ 14 ust. 1 i 2 umowy, w który zostało m.in. wskazane, iż wynagrodzenie należne
Wykonawcy za wykonanie całego przedmiotu umowy jest wynagrodzeniem ryczałtowym i
zawiera wszy
stkie koszty związane z wykonaniem jej przedmiotu oraz ryzyko Wykonawcy z
tytułu błędnego oszacowania wszelkich kosztów związanych z realizacją umowy oraz
oddziaływania innych czynników mających lub mogących mieć wpływ na koszty realizacji
umowy;
§ 17 ust. 9 umowy, zgodnie z którym: „W przypadku niewykonania/zmiany wykonania
jakichkolwiek robót lub niedostarczenia jakichkolwiek materiałów niezależnie od przyczyny-
wynagrodzenie zostanie odpowiednio zmienione. Zmiana wynagrodzenia nastąpi po
wyliczeniu
wart
ości niewykonanych robót, zastąpionych innymi robotami lub
niedostarczonych materiałów z zastosowanych:
1) kosztorysowych cen jednostkowych rodzajów robót,
2) w przypadku braku w/w parametr ów cenotwórczych w przedstawionym przez Wykonawcę
kosztorysie, w
ycena nastąpi przez Zamawiającego wg średnich cen SEKOCENBUDU dla
województwa małopolskiego z ostatniego kwartału poprzedzającego powyższe rozliczenie.”
Nadto w pkt 29 ppkt 2 SIWZ Zamawiający przewidział obowiązek przedstawienia
przed zawarciem umowy przez
wykonawcę, którego oferta została wybrana za
najkorzystniejszą, kosztorysu szczegółowego i, jak stwierdził na rozprawie, zestawienie
dołączone od oferty może nie zawierać wszystkich materiałów, gdyż z uwagi na znaczny
zakres robót przewidział, iż do oferty miał być załączony kosztorys uproszczony, natomiast
wykonawca, którego oferta zostanie uznana za najkorzystniejszą, winien złożyć kosztorys
szczegółowy, zaś akres robót, do których wykonania wykonawca jest zobowiązany,
determinowany jest dokumentami, o k
tórych mowa w pkt 3 ppkt 3 SIWZ, a nie elementami
podanymi w kosztorysie uproszczonym.
Zauważenia wymaga, iż ww. przepis § 17 ust. 9 wzoru umowy, który reguluje kwestie
rozliczeń w toku realizacji umowy w razie np. ewentualnych robót zamiennych, literalnie nie
wskazuje, o którym kosztorysie jest w nim mowa tj. uproszczonym (składanym wraz z ofertą)
czy szczegółowym (składanym przed zwarciem umowy), jednak skoro w SIWZ zostało
wyraźnie zaznaczone, iż kosztorys uproszczony składany wraz z ofertą ma jedynie charakter
informacyjny, to należy zgodzić się z Zamawiającym, iż celem wprowadzenia wymogu
przedstawienia przed zawarciem umowy kosztorysu szczegółowego jest to, aby w toku
realizacji umowy istniała podstawa do rozliczeń w razie ewentualnych np. robót zamiennych.
Stosownie do art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp
zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli jej
treść nie odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia, z zastrzeżeniem art.
87 ust. 2 pkt 3.
Wykonawca POLBUD w swojej ofercie zobowiązał się do wykonania całego
przedmiotu zamówienia, zgodnie z ww. dokumentami określonymi przez Zamawiającego, za
podaną w ofercie cenę ryczałtową, zaś dla rozliczenia ewentualnych robót np. zamiennych,
których potrzeba wyniknie w toku realizacji zamówienia, jak wyżej wskazano, przewidziany
został przez Zamawiającego kosztorys szczegółowy, złożony przez wykonawcę przed
zwarciem umowy, a nie kosztorys uproszczony składany wraz z ofertą.
W ocenie Izby obowiązująca w analizowanym postępowaniu SIWZ zawiera wyraźne
wskazanie
, że kosztorys uproszczony ma charakter materiału informacyjnego, co wskazuje,
że Zamawiający nie nadał temu kosztorysowi rangi elementu treści oferty, co do przyjętego
przez wykonawcę zakresu rzeczowego robót, który to wynika z wymienionych w SIWZ
dokumen
tów, do wykonania których, za cenę ryczałtową, zobowiązał się w swojej ofercie
wykonawca POLBUD..
Istotą wynagrodzenia ryczałtowego jest to, że jest ono określane z
góry i jest niezmienne. Zgodnie bowiem z art. 632 § 1 Kodeksu cywilnego jeżeli strony
umówiły się o wynagrodzenie ryczałtowe, przyjmujący zamówienie nie może żądać
podwyższenia wynagrodzenia, chociażby w czasie zawarcia umowy nie można było
przewidzieć rozmiaru lub kosztów prac. W analizowanym postępowaniu, wobec treści SIWZ,
kosztorys ofertowy
nie wpływa na merytoryczną ocenę oferty. W związku z tym ewentualne
nieprawidłowości w takim kosztorysie nie mogą być podstawą odrzucenia oferty na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp.
Tym bardziej, że jak wynika z SIWZ pomimo wynagrodzenia ryczałtowego został
wprawdzie przewidziany przez Zamawiającego przedmiar robót, jednak wyraźnie zostało
zaznaczone, że jest on traktowany jako materiał pomocniczy, a wykonawca nie może
powoływać się na błędy i pominięcia w przedmiarach, natomiast winien sporządzić ofertę w
oparciu o dokumentacje projektową i inne dokumenty wskazane w SIWZ. Oznacza to, że z
uwagi na
ryczałtowe wynagrodzenie i treść SIWZ nie stanowi on podstawy merytorycznej
weryfikacji oferty w
zakresie zgodności z zakresem robót przewidzianym w SIWZ, lecz ma
jedynie charakter pomocniczy.
Ponadto, jak zauważył na rozprawie Przystępujący nie można porównać kosztorysów
uproszczonych poszczególnych wykonawców, ponieważ jedni wykonawcy określone prace
uwzględniają w kosztorysie uproszczonym jako odrębną pozycję, a inni uwzględniają je w
kosztach ogólnych, co nie zmienia sytuacji, że każdy wykonawca musi wykonać prace, które
zostały przewidziane przez Zamawiającego w ramach wynagrodzenia ryczałtowego.
Na marginesie
, zważywszy na uwagę poczyniona w uzasadnieniu odwołania,
zauwa
żenia wymaga, iż cena ryczałtowa nie zwalnia Zamawiającego z badania czy
wystąpiła wadliwa kalkulacja ceny oferty, jednak Odwołujący nie postawił zarzutu i nie
wykazał, iż cena oferty Przystępującego uniemożliwia wykonanie całego zamówienia
zgodnie z oczekiwaniami Zamawiającego wyrażonymi w SIWZ.
W sytuacji, gdy w analizowanym postepowaniu kosztorys uproszczony nie stanowi
oświadczenia woli wykonawcy, to badanie istnienia w nim nieprawidłowości, jak również
badanie, czy podlegają one, jako omyłki, ewentualnej poprawie na podstawie art. 87 ust. 2
ustawy Pzp jest w tych okolicznościach zbędne, nie stanowią one bowiem o ewentualnej
sprzeczności oferty złożonej przez POLBUD z SIWZ.
Tym samym n
ie potwierdziły się również zarzuty ewentualne dotyczące naruszenia
przez Zamawiającego art. 87 ust. 1 ustawy Pzp poprzez zaniechanie wyjaśnienia oferty
POLBUD, ewentualnie naruszenie przepisu art. 87 ust. 2 ustawy Pzp poprzez zaniechanie
poprawienia omyłek w ofercie POLBUD. Zarzuty te są powiązane ze stanowiskiem
Odwołującego, iż kosztorys uproszczony stanowi treść oferty, podczas gdy, jak wyżej
wskazano, z SIWZ wynika, że nie ma on takiego charakteru.
Zgodnie z przepisem art. 192 ust. 2 ustawy Pzp Izba
uwzględnia odwołanie w
przypadku naruszenia p
rzez zamawiającego przepisów ustawy, które miało lub może
mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia. W sprawie nie
zostało wykazane, że doszło do naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy
Pzp, które miało istotny wpływ na wynika postępowania.
Z tych względów na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy Pzp, Izba orzekła jak w pkt 1
sentencji wyroku.
O
kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów
dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz. U. z 2018
r. poz. 972), stosownie do wyniku postępowania obciążając kosztami Zamawiającego.
Przewodniczący: …………………………..