Sygn. akt: KIO 2153/19
WYROK
z dnia 7 listopada 2019 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący:
Małgorzata Matecka
Protokolant:
Mikołaj Kraska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 listopada 2019 r. w Warszawie
odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 23 października 2019 r. przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Przedsiębiorstwo Budownictwa
Sp
ecjalistycznego „TRANSKOL” Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w
Kielcach oraz Infra SILESIA Spółka Akcyjna z siedzibą w Rybniku w postępowaniu
prowadzonym przez zamawiającego: PKP Polskie Linie Kolejowe Spółka Akcyjna z siedzibą
w Warszawie
w imieniu której działa PKP Polskie Linie Kolejowe Spółka Akcyjna Centrum
Realizacji Inwestycji Region Północny z siedzibą w Gdańsku
przy udziale wykonawcy
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po
stronie z
amawiającego: M. G. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą GÓR-TOR M.
G.
orzeka:
Uwzględnia odwołanie w zakresie zarzutów naruszenia przepisów art. 22a ust. 1, ust. 2
i ust. 3, art. 24 ust. 1 pkt 12, art. 24 ust. 4, art. 89 ust. 1 pkt 5, art. 91 ust. 1 oraz art. 7
ust. 1 i 3 ustawy P
rawo zamówień publicznych i nakazuje zamawiającemu unieważnienie
czynności wyboru oferty najkorzystniejszej oraz powtórzenie czynności badania i oceny
ofert, w tym wykluczenie z udziału w postępowaniu na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 12
ustawy P
rawo zamówień publicznych wykonawcy M. G. prowadzący działalność
gospodarczą pod nazwą GÓR-TOR M. G., a w konsekwencji odrzucenie oferty tego
wykonawcy na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 5 ustawy P
rawo zamówień publicznych.
Oddala odwołanie w pozostałym zakresie.
3. K
osztami postępowania obciąża zamawiającego, i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20 000 zł 00 gr (słownie:
dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołujących tytułem wpisu
od odwołania;
zasądza od zamawiającego na rzecz odwołujących kwotę 23 864 zł 10 gr (słownie:
dwadzieścia trzy tysiące osiemset sześćdziesiąt cztery złote dziesięć groszy)
stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania,
wynagrodzenia pełnomocnika oraz dojazdu na posiedzenie i rozprawę;
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo
zamówień publicznych
(Dz. U. z 2019 r. poz. 1843) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia -
przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu
Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie.
Przewodniczący: ….……………………………
Sygn. akt: KIO 2153/19
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający - PKP Polskie Linie Kolejowe Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie w imieniu
której działa PKP Polskie Linie Kolejowe Spółka Akcyjna Centrum Realizacji Inwestycji Region
Północny z siedzibą w Gdańsku prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego postępowanie
o udzielenie zamówienia na wykonanie robót budowlanych na odcinku Kaliska Kujawskie –
Czerniewice
– etap III w ramach zadania inwestycyjnego „Prace na linii kolejowej nr 18 na
odcinku Kutno
– Toruń Główny”. Wartość ww. zamówienia przekracza kwotę określoną w
przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
– Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1843), dalej jako „ustawa Pzp”. Ogłoszenie o
zamówieniu zostało opublikowane w dniu 14 maja 2019 r. w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej pod nr 2019/S 092-223464.
I. W dniu 23
października 2019 r. wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie
zamówienia: Przedsiębiorstwo Budownictwa Specjalistycznego „TRANSKOL” Spółka
z
ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Kielcach oraz Infra SILESIA Spółka Akcyjna z
siedzibą w Rybniku wnieśli do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie od czynności
zamawiającego polegającej na dokonaniu wyboru oferty wykonawcy M. G. prowadzący
działalność gospodarczą pod nazwą GÓR-TOR M. G. jako najkorzystniejszej, pomimo że
oferta tego wykonawcy pow
inna zostać odrzucona jako złożona przez wykonawcę
wyklucz
onego z udziału w postępowaniu, zaniechania czynności odrzucenia oferty złożonej
przez ww.
wykonawcę, który podlegał wykluczeniu z powodu niewykazania spełniania
warunku udziału w postępowaniu opisanego w pkt 8.6.3 ppkt a) Tomu I Specyfikacji Istotnych
Warunków Zamówienia - Instrukcja dla Wykonawców (dalej: „IDW”) oraz zaniechania
czynności wykluczenia ww. wykonawcy z udziału w postępowaniu, pomimo że nie wykazał on
spełniania warunku udziału w postępowaniu opisanego w pkt 8.6.3 ppkt a) IDW i uznania jego
oferty za odrzuconą.
Odwołujący zarzucili zamawiającemu naruszenie następujący przepisów:
art. 7 ust. 1 i art. 22a ust. 6 ustawy Pzp poprzez uznanie przez zamawiającego
dopuszczalności dokonania przez wykonawcę GÓR-TOR M. G. pismem z dnia 12
września 2019 r. zmiany pierwotnie wskazanego w ofercie podmiotu trzeciego w celu
spełnienia warunku określonego w pkt 8.6.3 ppkt a) IDW z A. N. Przedsiębiorstwo
Transportowo Handlowe WAPNOPOL na Bahn Technik Wro
cław Sp. z o.o., pomimo że z
pierwotnej oferty nie wynikał zamiar zaangażowania przez tego wykonawcę do realizacji
zamówienia zasobu sytuacji ekonomicznej lub finansowej Bahn Technik Wrocław Sp. z
o.o. i nie dysponował nim na dzień składania ofert;
art. 22a ust. 1, ust. 2 i ust. 3 ustawy Pzp poprzez uznanie, że udostępnienie wykonawcy
GÓR-TOR M. G. zasobu ekonomicznego Bahn Technik Wrocław Sp. z o.o. jest
rzeczywiste i pozwala na spełnienie przez niego warunku udziału w postępowaniu
określonego w pkt 8.6.3 ppkt a) IDW;
art. 24 ust. 1 pkt 12 ustawy Pzp poprzez zaniechanie wykluczenia z postępowania
wykonawcy GÓR-TOR M. G., pomimo że nie wykazał on, że realnie dysponuje zasobami
podmiotu trzeciego w zakresie sytuacji ekonomicznej lub finansowej i w
związku z tym nie
wykazał on spełniania warunków udziału w postępowaniu w tym zakresie, tj. że posiada
w ciągu ostatnich 3 lat obrotowych średni roczny przychód netto ze sprzedaży w kwocie
minimalnej 29 000 000,00 PLN;
art. 24 ust. 4, art. 89 ust. 1 pkt 5 i art. 91 ust. 1 ustawy Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia
oferty złożonej przez wykonawcę GÓR-TOR M. G., pomimo że wykonawca ten podlegał
wykluczeniu z powodu niewykazania spełniania warunku udziału w postępowaniu
opisanego w pkt 8.6.3
ppkt a) IDW i jego oferta winna zostać uznana za odrzuconą, oraz
wybór jego oferty jako najkorzystniejszej;
art. 7 ust. 1 i ust. 3 ustawy Pzp poprzez niezachowanie zasady uczciwej konkurencji oraz
równego traktowania wykonawców (w związku z naruszeniem wyżej wymienionych
przepisów) oraz udzielenie zamówienia wykonawcy wybranemu niezgodnie z przepisami
ustawy Pzp.
W związku z podniesionymi zarzutami odwołujący wnieśli o uwzględnienie odwołania
i nakazanie z
amawiającemu unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej oraz
powtórzenia czynności badania i oceny ofert, w tym wykluczenia z udziału w postępowaniu na
podstawie art. 24 ust. 1 pkt 12 ustawy Pzp wyk
onawcy GÓR-TOR M. G. z powodu
niewykazania warunku udziału w postępowaniu opisanego w pkt 8.6.3 ppkt a) IDW, a w
konsekwencji odrzucenia oferty złożonej przez tego wykonawcę, jako złożonej przez
wykonawcę wykluczonego z udziału w postępowaniu, na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 5 ustawy
Pzp.
Powołując się na przedstawione w odwołaniu okoliczności stanu faktycznego niniejszej sprawy
odwołujący stwierdzili w szczególności, iż wykonawcy GÓR-TOR M. G. – w odniesieniu do
warunku udziału w postępowaniu opisanego w pkt 8.6.3 ppkt a) IDW - nie przysługiwało prawo
zastąpienia wskazanego podmiotu trzeciego (Przedsiębiorstwo Transportowo Handlowe
WAPNOPOL A. N.
) innym podmiotem trzecim (Bahn Technik Wrocław Sp. z o.o.), albowiem
zamiar skorzystania z zasobów w postaci sytuacji ekonomicznej drugiego z wymienionych
podmiotów nie wynikał z treści oferty wykonawcy GÓR-TOR M. G., a nadto zasobami tego
podmiotu
wykonawca GÓR-TOR M. G. nie dysponował na dzień składania ofert. Wskazanie
nowego podmiotu trzeciego, na którego zasoby powołuje się wykonawca, nie jest bowiem
możliwe po upływie terminu składania ofert. Uzasadniając powyższe twierdzenia odwołujący
wskazali na konieczność dokonywania prounijnej wykładni przepisu art. 22a ust. 6 ustawy Pzp.
Powołali się na stanowisko przedstawione w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii
Europejskiej z dnia 4 maja 2017 r. w sprawie o sygn. akt C-387/14 oraz w wyroku Krajowej
Izby Odwoławczej z dnia 23 października 2018 r. sygn. akt KIO 2083/18. Niezależnie od braku
możliwości zastąpienia podmiotu trzeciego wskazanego w ofercie innym podmiotem trzecim
odwołujący podnieśli, że wykonawca GÓR-TOR M. G. nie wykazał, że faktycznie (realnie)
uzyskał dostęp do zasobów Bahn Technik Wrocław Sp. z o.o. w postaci średniego rocznego
przychodu netto
ze sprzedaży na wymaganym poziomie. Stwierdzili, iż treść oświadczenia
o
zobowiązaniu ww. podmiotu do oddania do dyspozycji wykonawcy GÓR-TOR M. G.
niezbędnych zasobów jest lakoniczna. Wskazali na brak szczegółowego określenia sposobu
korzystania z zasobów i czy w istocie podmiot udostępniający daje gwarancję realnego
dostępu do swoich zasobów, skoro będzie to korzystanie wyłącznie pośrednie i nie wiadomo
na czym ta pośrednia możliwość korzystania miałaby polegać. Ww. dokument nie może zatem
zdaniem odwołujących zostać uznany za wystarczający do wykazania przez wykonawcę
GÓR-TOR M. G. dysponowania zasobami Bahn Technik Wrocław Sp. z o.o. w postaci sytuacji
ekonomicznej tego podmiotu i potwierdzenia spełniania warunku udziału w postępowaniu
opisanego w pkt 8.6.3 ppkt a) IDW
. Odwołujący wskazali, iż mając na uwadze zasadę
jednokrotności wezwania na podstawie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp nie jest możliwe dalsze
uzupełnienie dokumentów w powyższym zakresie i w związku z tym wykonawca GÓR-TOR
M. G.
winien zostać wykluczony z postępowania na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 12 ustawy Pzp,
a wobec złożonej przez niego oferty winny znaleźć zastosowanie przepisy art. 24 ust. 4 i art.
89 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp.
II. Pismem wniesionym do Prezesa Izby w dniu 7 listopada 2019 r.
Zamawiający udzielił
odpowiedzi na odwo
łanie wnosząc o jego oddalenie. Zamawiający stwierdził w szczególności,
iż w przepisie art. 22a ust. 6 ustawy Pzp ustawodawca wprost przewidział możliwość
zastąpienia przez wykonawcę podmiotu trzeciego – innym podmiotem. Powołał się na
stanowisko zaprezentowane w wyroku Izby z dnia
3 września 2018 r. sygn. akt KIO 1643/18
oraz
opiniach Urzędu Zamówień Publicznych. Zauważył, iż na taką możliwość powołał się
również w treści SIWZ, co nie było przedmiotem odwołania ze strony odwołujących w terminie
wynikającym z art. 182 ust. 2 ustawy Pzp. Ponadto zamawiający uznał, iż treść oświadczenia
Bahn Technik Wrocław Sp. z o.o. o zobowiązaniu do ooddania do dyspozycji wykonawcy
GÓR-TOR M. G. swoich zasobów jest wystarczająca do wykazania spełniania przez tego
wykonawcę warunku udziału w postępowaniu opisanego w pkt 8.6.3 ppkt a) IDW. Wskazał, iż
zgodnie ze złożonym oświadczeniem ww. podmiot będzie solidarnie odpowiadał z wykonawcą
za szkodę poniesioną przez zamawiającego wskutek nieudostępnienia tych zasobów, o ile nie
w
ykaże braku swojej winy w związku z nieudostępnieniem tych zasobów.
III. Pismem wniesionym do Prezesa Izby w dniu 25
października 2019 r. wykonawca M. G.
prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą GÓR-TOR M. G. (dalej jako „przystępujący”)
zgłosił przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego.
Pismem wniesionym w dniu 7 listopada 2019 r. przystępujący wniósł o odrzucenie odwołania
na podstawie art. 189 ust. 2 pkt 3 ustawy P
zp, wskazując, iż odwołanie wniesione w dniu 23
października 2013 r. jest tożsame – w zakresie zarzutów, ich uzasadnienia faktycznego jak
i
wniosków – z odwołaniem wniesionym uprzednio przez odwołujących w dniu 2 października
2019 r. W związku z tym termin do wniesienia przedmiotowego odwołania należy liczyć od
pierwszej czynności wyboru oferty najkorzystniejszej (23 września 2019 r.), a zatem upłynął
on w dniu 3 października 2019 r.
W kolejnym
piśmie wniesionym w dniu 7 listopada 2019 r. (wobec oddalenia przez Izbę
wniosku o odrzucenie odwołania) przystępujący wniósł o oddalenie odwołania w całości.
Poparł stanowisko zamawiającego odnośnie interpretacji art. 22a ust. 6 ustawy Pzp, powołując
się na orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej oraz opinię Prezesa Urzędu Zamówień
Publicznych. Stwierdził, iż oświadczenie o zobowiązaniu Bahn Technik Wrocław Sp. z o.o. do
oddania do jego dyspozycji zasobów w postaci średniego rocznego przychodu netto ze
sprzedaży zawiera wszystkie żądane przez zamawiającego informacje. Wskazał na
okoliczność solidarnej odpowiedzialności wykonawcy i podmiotu udostępniającego zasoby za
szkodę poniesioną przez zamawiającego wskutek nieudostępnienia tych zasobów.
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem stron i uczestnika postępowania, Krajowa
Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje.
Izba ustaliła, co następuje:
Izba ustaliła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek, o których stanowi art. 189 ust. 2
ustawy Pzp, skutkujących odrzuceniem odwołania. Izba nie uwzględniła wniosku złożonego w
tym zakresie przez przys
tępującego. Należy bowiem wskazać, iż wprawdzie zarzuty zawarte
w obecnie rozpoznanym odwołaniu zostały już uprzednio podniesione w odwołaniu
wniesionym w dniu 3 p
aździerniku 2019 r., to jednak czynność wyboru oferty najkorzystniejszej
z dnia 23 września 2019 r., wobec której to odwołanie zostało wniesione, została przez
zamawiającego unieważniona po wniesieniu tego odwołania, tj. w dniu 7 października 2019 r.
Po unieważnieniu czynności wyboru oferty najkorzystniejszej w dniu 7 października 2019 r. nie
było zatem czynności zaskarżonej odwołaniem wniesionym w dniu 3 października 2019 r.
Odwołanie to nie mogło zatem przynieść pozytywnego skutku dla odwołujących – Izba nie
mogłaby zgodnie z wnioskiem odwołujących nakazać unieważnienia czynności, która już z
postępowania została wyeliminowana. Izba nie mogłaby również stwierdzić zaniechania
wykluczenia przystępującego z postępowania czy też zaniechania odrzucenia jego oferty –
stwier
dzenie zaniechania ww. czynności mogłoby mieć miejsce dopiero w sytuacji dokonania
przez zamawiającego czynności wyboru oferty przystępującego jako oferty najkorzystniejszej
w postępowaniu. Podsumowując należy stwierdzić, iż odwołujący w terminie zgodnym z
przepisami ustawy Pzp (art. 182 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp)
wnieśli odwołanie od czynności
wyboru oferty najkorzystniejszej z dnia 23
września 2019 r., wobec unieważnienia zaskarżonej
odwołaniem czynności złożyli oświadczenie o wycofaniu odwołania, a następnie z
zachowaniem terminu przewidzianego przepisami ustawy Pzp (art. 182 ust. 1 pkt 1 ustawy
Pzp)
ponowili odwołanie wobec czynności powtórnego wyboru oferty przystępującego jako
oferty najkorzystniejszej. Postępowanie odwołujących było prawidłowe. W tej sytuacji
uwzględnienie wniosku przystępującego w przedmiocie odrzucenia odwołania wniesionego
przez odwołujących dniu 23 października 2019 r. stanowiłoby niezgodne z przepisami ustawy
Pzp pozbawieni
e odwołujących prawa do skorzystania ze środka ochrony prawnej
uregulowanego przepisami tejże ustawy.
Izba stwierdziła, że Odwołujący jest legitymowany, zgodnie z przepisem art. 179 ust. 1 ustawy
Pzp, do wniesienia odwołania.
Na podstawie dokumentacji Postępowania Izba ustaliła w szczególności, co następuje:
Zgodnie z opisem warunku udziału w postępowaniu dotyczącego sytuacji ekonomicznej lub
finansowej zawartym w punkcie 8.6.3 ppkt a) IDW zamawiający wymagał od wykonawców
wykazania posiadania w ciągu ostatnich 3 lat obrotowych, a jeżeli okres prowadzenia
dz
iałalności jest krótszy, za ten okres, średniego rocznego przychodu netto ze sprzedaży
w kwocie minimalnej 29 000 000,00 PLN.
W formularzu ofertowym przystępujący złożył oświadczenie, iż wykazując spełnianie
warunków, o których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy Pzp, będzie polegać na zasobach
następujących podmiotów (na zasadach określonych w art. 22a ust. 1 i 2 ustawy Pzp):
Przedsiębiorstwo Transportowo Handlowe Wapnopol A. N. – w zakresie sytuacji
ekonomicznej lub finansowej;
Skanska S.A. z siedzibą w Warszawie – w zakresie zdolności technicznej;
Bahn Technik Sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu - w zakresie zdolności technicznej.
Pismem z dnia 19 sierpnia 2019 r. zamawiający wezwał przystępującego na podstawie art. 26
ust. 1 ustawy Pzp do złożenia oświadczeń lub dokumentów potwierdzających okoliczności, o
których mowa w art. 25 ust. 1 ustawy Pzp, tj. spełnienie warunków udziału w postępowaniu
oraz brak podstaw do wykluczenia. Odpowiedzi na ww. wezwanie przystępujący udzielił w dniu
30 sierpnia 2019 r.
Pis
mem z dnia 11 września 2019 r. zamawiający wezwał przystępującego na podstawie art.
26 ust. 3 i 4 ustawy Pzp do „uzupełnienia wymaganych oświadczeń lub dokumentów oraz
wyjaśnień dotyczących dokumentów, potwierdzających spełnianie warunków udziału
w
postępowaniu”. W treści ww. pisma zamawiający wskazał między innymi, iż przystępujący
załączył do oferty rachunek zysków i strat będący częścią sprawozdania finansowego za lata
obrotowe: 2016, 2017 i 2018 podmiotu trzeciego
– A. N. Przedsiębiorstwo Transportowo-
H
andlowe „WARNOPOL” wskazujący wysokości średniego rocznego przychodu netto ze
sprzedaży w kwocie minimalnej 29 000 000,00 złotych, nie przedstawiając opinii biegłego
rewidenta za wskazane lat
a obrotowe.” W związku z powyższym zamawiający wezwał
przystępującego na podstawie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp do „uzupełnienia lub wyjaśnienia
mającego na celu potwierdzenie spełnienia warunku wskazanego w pkt 8.6.3 Tomu I SIWZ”.
Odpowiedzi na ww. wezwanie przystępujący udzielił pismem z dnia 12 września 2019 r.
Przystępujący złożył oświadczenie, iż na podstawie art. 22a ust. 1, 2 i 6 ustawy Pzp dokonuje
„zmiany podmiotu trzeciego w celu spełnienia warunku wskazanego w pkt 8.6.3 Tomu I SIWZ
z firmy A. N.
Przedsiębiorstwo Transportowo – Handlowe Wapnopol na firmę Bahn Technik
Wrocław Sp. z o.o. 50-455 Wrocław ul. Kniaziewicza 19 która wykazuje wysokość średniego
rocznego przychodu ze sprzedaży w kwocie minimum 29 000 000,00 zł”. Jako załączniki do
w
w. pisma przystępujący złożył m. in. dokument zatytułowany „Zobowiązanie podmiotu
trzeciego do oddania do dyspozycji wykonawcy niezbędnych zasobów na potrzeby wykonania
zamówienia”. Dokument ten zawiera oświadczenie złożone w imieniu Bahn Technik Wrocław
Sp. z o.o. o oddaniu przystępującemu na potrzeby wykonania zamówienia zasobów w postaci
sytuacji ekonomicznej lub finansowej
– w zakresie: „Średni roczny przychód netto ze
sprzedaży w ciągu ostatnich 3 lat obrotowych w kwocie 32.800.833,10 PLN”. Jako sposób
wykorzystania udo
stępnionych zasobów wskazano: „„Gór-Tor” M. G. będzie korzystał z
zasobów naszej firmy w sposób pośredni”. Charakter stosunku łączącego podmiot trzeci z
przystępującym określono w następujący sposób: „Stosunek jaki będzie łączył naszą firmę z
Wykonawcą będzie miał charakter umowny”. Natomiast zakres udziału przy wykonywaniu
zamówienia określono jako: „Udostępnienie zasobów wskazanych w pkt a) powyżej w celu
realizacji zamówienia”.
W dniu 23 września 2019 r. zamawiający zawiadomił o wyborze oferty przystępującego jako
oferty najkorzystniejszej.
W dniu 3
października 2019 r. odwołujący wniósł odwołanie wobec czynności zamawiającego
polegającej na wyborze oferty przystępującego jako najkorzystniejszej w postępowaniu, a
także zaniechania wezwania przystępującego do uzupełnienia wymaganych oświadczeń i
dokumentów w odniesieniu do warunku udziału w postępowaniu określonego w pkt 8.6.2 ppkt
a) IDW, zaniechania
wykluczenia przystępującego z postępowania z powodu niewykazania
spełniania warunku udziału w postępowaniu opisanego w pkt 8.6.3 ppkt a) IDW
i w konsekwencji zaniechania odrzucenia jego oferty.
W dniu
7 października 2019 r. odwołujący zawiadomił o unieważnieniu czynności wyboru
oferty najkorzystniejszej z dnia 23 września 2019 r. oraz o powtórzeniu czynności badania
i oceny ofert.
Następnie pismem z dnia 8 października 2019 r. zamawiający wezwał przystępującego na
podstawie art. 26 ust. 3 i 4 ustawy Pzp do
uzupełnienia oświadczeń lub dokumentów lub
wyjaśnień dotyczących oświadczeń lub dokumentów w odniesieniu do warunku udziału
w
postępowaniu określonego w pkt 8.6.2 ppkt a) IDW. Odpowiedzi na ww. wezwanie
przystępujący udzielił w dniu 11 października 2019 r.
Pismem z dnia 14 października 2019 r. odwołujący dokonali wycofania odwołania złożonego
w dniu 3
października 2019 r.
W dniu 16 października 2019 r. zamawiający zawiadomił o ponownym wyborze oferty
przystępującego jako najkorzystniejszej w postępowaniu.
Izba zważyła, co następuje:
W odniesieniu do zarzutów dotyczących uznania przez zamawiającego dopuszczalności
dokonania przez przystępującego zmiany pierwotnie wskazanego w ofercie podmiotu
trzeciego w celu spełnienia warunku określonego w pkt 8.6.3 ppkt a) IDW z A. N.
Przedsiębiorstwo Transportowo Handlowe WAPNOPOL na Bahn Technik Wrocław Sp. z o.o.,
pomimo że z pierwotnej oferty nie wynikał zamiar zaangażowania przez tego wykonawcę do
realizacji zamówienia zasobu sytuacji ekonomicznej lub finansowej Bahn Technik Wrocław Sp.
z o.o. i nie dysponował nim na dzień składania ofert [zarzut pierwszy oraz w odpowiednim
zakresie zarzuty czwarty i piąty]:
Izba podzieliła stanowisko reprezentowane przez zamawiającego i przystępującego, iż treść
przepisu art. 22a ust. 6 ustawy Pzp jest jednoznaczna. Zgodnie z tym przepisem j
eżeli
zdolności techniczne lub zawodowe lub sytuacja ekonomiczna lub finansowa, podmiotu,
o
którym mowa w ust. 1, nie potwierdzają spełnienia przez wykonawcę warunków udziału
w
postępowaniu lub zachodzą wobec tych podmiotów podstawy wykluczenia, zamawiający
żąda, aby wykonawca w terminie określonym przez zamawiającego: 1) zastąpił ten podmiot
innym podmiotem lub podmiotami lub 2)
zobowiązał się do osobistego wykonania
odpowiedniej części zamówienia, jeżeli wykaże zdolności techniczne lub zawodowe lub
sytuację finansową lub ekonomiczną, o których mowa w ust. 1. Posłużenie się przez
ustawodaw
cę wyrażeniem „zastąpił ten podmiot innym podmiotem lub podmiotami”
przesądza, iż w tym przypadku chodzi o powołanie się na zasoby nowego podmiotu trzeciego
na etapie badania i oceny ofert.
Wymaga wskazania, iż skład orzekający Izby rozpoznający
niniejszą sprawę częściowo podziela stanowisko zaprezentowane w powyższym zakresie
przez odwołujących, powołujące się na wyrok Izby z dnia 23 października 2018 r. sygn. akt
KIO 2083/18.
Należy jednak wskazać, iż jak wynika z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości
Unii Europejskiej „spoczywający na sądzie krajowym obowiązek odniesienia się do treści
dyrekt
ywy przy dokonywaniu wykładni i stosowaniu odpowiednich przepisów prawa krajowego
jest ograniczony przez ogólne zasady prawa, w szczególności zasadę pewności prawa i
zasadę niedziałania prawa wstecz, i nie może służyć jako podstawa dla dokonywania wykładni
prawa krajowego contra legem (tak w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z
dnia 15 kwietnia 2008 r. C-268/06; podobnie w wyroku z dnia 16 czerwca 2005 r. w sprawie
C-105/03).
Przyjęcie stanowiska prezentowanego przez odwołujących stanowiłoby wykładnię
contra legem, skoro w art. 22a ust. 6 ustawy Pzp wyraźnie przewidziano uprawnienie
wykonawcy do zastąpienia jednego podmiotu innym podmiotem trzecim, a nawet kilkoma
takimi podmiotami, na etapie badania i oceny ofert. Należy również podkreślić, iż zasada
pewności prawa ma bardzo istotne znaczenie w odniesieniu do procedury udzielania
zamówień publicznych. Nie można zamawiającym zarzucać stosowania w toku postępowania
o udzielenie zamówienia publicznego instytucji w sposób jednoznaczny uregulowany w
przepisach ustawy Pzp. Z drugiej strony
należy mieć na uwadze, iż zastosowanie określonej
wykładni przepisów korzystne dla jednego wykonawcy, na ogół wywołuje skutek w odniesieniu
do sfer
y interesów innego wykonawcy, w szczególności poprzez pozbawienie go możliwości
uzyskania zamówienia.
Mając na uwadze powyższe Izba uznała, iż w obecnym stanie prawnym nie można
wykonawcom o
dmówić skorzystania z uprawnienia w sposób jednoznaczny uregulowanego w
przepisie art. 22a ust. 6 ustawy Pzp. Należy jednak z całą stanowczością podkreślić, iż ww.
instytucję należy w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego stosować z dużą
ostrożnością, mając na uwadze uregulowane w przepisie art. 7 ust. 1 ustawy Pzp zasady
zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców. Powyższe dotyczy w
szczególności stosowania zasady jednokrotności wezwania do uzupełnienia dokumentów
wypracowanej na gruncie regulacji art. 26 ust. 3 ustawy Pzp.
Natomiast za zasadne Izba uznała zarzuty dotyczące niewykazania przez przystępującego
dysponowania zasobami
podmiotu trzeciego, tj. Bahn Technik Wrocław Sp. z o.o.
w odniesieniu do warunku ud
ziału w postępowaniu określonego w punkcie 8.6.3 ppkt a) IDW
[zarzut drugi i trzeci oraz w odpowiedn
im zakresie zarzuty czwarty i piąty]. Należy podkreślić,
iż to na wykonawcy spoczywa obowiązek udowodnienia zamawiającemu, iż udostępnienie
zasobów podmiotu trzeciego będzie miało realny charakter, a zatem, iż wykonawca faktycznie
tymi zasobami będzie dysponował na etapie realizacji zamówienia (art. 22a ust. 2 w zw. z art.
22a ust. 1 ustawy Pzp). Natomiast na z
amawiającego został nałożony obowiązek zbadania,
czy udostępnione wykonawcy zasoby podmiotu trzeciego pozwalają na wykazanie przez
wykonawcę spełniania warunków udziału w postępowaniu (art. 22a ust. 3 w zw. z art. 22a ust.
1 i 2 ustawy Pzp).
Należy podkreślić, iż za niewystarczające uznaje się przedstawienia
wyłącznie formalnego oświadczenia o zobowiązaniu podmiotu trzeciego, jeżeli na podstawie
informacji zawartych w tym oświadczeniu nie będzie można stwierdzić, iż wykonawca będzie
faktycznie dysponował zasobami podmiotu trzeciego w sposób pozwalający na spełnienie
warunku udzi
ału w postępowaniu. Mając to na uwadze za niewystarczającą należało uznać
treść zobowiązania Bahn Technik Wrocław Sp. z o.o. przedstawionego przez przystępującego.
Zgodnie z opisem
warunku udziału w postępowaniu dotyczącego sytuacji ekonomicznej lub
finansowej zawartym w punkcie 8.6.3 ppkt a) IDW zamawiający wymaga od wykonawców
wykazania posiadania w ciągu ostatnich 3 lat obrotowych, a jeżeli okres prowadzenia
działalności jest krótszy, za ten okres, średniego rocznego przychodu netto ze sprzedaży
w kwocie minimalnej 29 000 000,00 PLN.
Ze wskazania pośredniego sposobu wykorzystania
zasobów oraz wskazania, iż przystępującego z podmiotem trzecim będzie łączył stosunek
umowny nie wynika
na czym będzie polegało udostępnienie zasobów w zakresie sytuacji
ekonomicznej.
Nie było zatem możliwe uznanie, iż udostępnienie to miało charakter realny,
a
zatem że przystępujący będzie faktycznie dysponował zasobami podmiotu trzeciego. Należy
przy tym
zauważyć, iż sytuacja ekonomiczna danego podmiotu określana wskaźnikiem
ekonomicznym jakim jest uzyskanie przychodu na wymaganym
poziomie jest ściśle związana
z tym podmiotem i z
tego powodu możliwość skorzystania z zasobów podmiotów trzeciego w
odniesieniu do tej kategorii warunku
jest bardzo ograniczona. Powyższe w żaden sposób
jednak nie
oznacza, iż w takiej sytuacji wykonawcę w mniejszym stopniu obciąża obowiązek
udowodnienia, iż realizując zamówienie będzie dysponował niezbędnymi zasobami podmiotu
trzeciego. Ponadto należy zauważyć, iż dokonywanie oceny realności udostępnienia zasobów
podmiotu trzeciego możliwe jest dopiero w sytuacji przekazania w postępowaniu informacji
pozwalających na dokonanie takiej oceny, co w analizowanym przypadku nie miało miejsca.
Podanie ww.
informacji winno mieć miejsce w trakcie postępowania o udzielenie zamówienia,
dlatego jedynie dodatkowo należy zauważyć, iż również w trakcie rozprawy przed Izbą
przystępujący nie wiedział w jakim sposób nastąpi udostępnienie tych zasobów – udzielając
odpowiedzi na zadane mu w tym zakr
esie pytanie, stwierdził, iż udostępnienie ww. zasobów
będzie polegać na wynajęciu maszyn oraz udostępnieniu przychodu generowanego przez te
maszyny.
Nie zasługuje na uwzględnienie argumentacja dotycząca solidarnej
odpowiedzialności wykonawcy z podmiotem trzecim za szkodę poniesioną przez
zamawiającego wskutek nieudostępnienia zasobów. Powyższe dotyczy odpowiedzialności
odszkodowawczej
, gdy zasoby nie zostaną udostępnione, a zatem nie ma znaczenia dla
stwierdzenia faktu realnego
udostępnienia zasobów.
Mając zatem na uwadze powyższe należy stwierdzić, iż przystępujący nie wykazał, iż
faktycznie będzie dysponował zasobami podmiotu trzeciego w odniesieniu do warunku
udziału
w postępowaniu określonego w pkt 8.6.3. a) IDW, co oznacza brak wykazania spełniania ww.
warunku udziału w postępowaniu. W odniesieniu do tego warunku zamawiający wystosował
już w toku postępowania wezwanie do uzupełnienia oświadczeń lub dokumentów na
podstawie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp. Należy zatem stwierdzić, iż wobec nieudzielenia
odpowiedzi na ww. wezwanie w
sposób potwierdzający spełnianie ww. warunku udziału w
postępowaniu oraz obowiązującej zasady jednokrotności wezwania z art. 26 ust. 3 ustawy
Pzp, w stosunku do
przystępującego zaistniała przesłanka wykluczenia z postępowania na
podstawie art. 24 ust. 1 pkt 12 ustawy Pzp. Zatem oferta tego wykonawcy
, która zgodnie z art.
24 ust.
4 winna zostać uznana za odrzuconą, nie podlegała wyborowi jako najkorzystniejsza
w postępowaniu. Ponadto istnieje konieczność dodania, iż w pkt 1 sentencji wyroku Izba
omyłkowo wskazała również na naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp i w konsekwencji
nakazała zamawiającemu odrzucenie oferty przystępującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 5
ustawy Pzp. Należy bowiem wyjaśnić, iż zgodnie z przeważającym orzecznictwem Krajowej
Izby Odwoławczej przyjmuje się, iż regulacja art. 89 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp znajduje
zastosowanie
w przypadku postępowań dwuetapowych, natomiast w przypadku wykluczenia
wykonawcy z postępowania prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego
zastosowanie ma przepis art. 24 ust. 4 ustawy P
zp, zgodnie z którym ofertę wykonawcy
wykluczonego uznaje się za odrzuconą. Dokonanie odrzucenia oferty wykluczonego
wykonawcy w postępowaniu prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego nie należy
jednak traktować jako błędu w prowadzeniu postępowania, lecz jako czynność stanowiącą
potwierdzenie przez zamawiającego, iż wobec wykluczenia wykonawcy z postępowania
złożoną przez niego ofertą uznaje się za odrzuconą zgodnie z przepisem art. 24 ust. 4 ustawy
Pzp.
Mając na uwadze powyższe, Izba orzekła, jak w punkcie 1 i 2 sentencji wyroku, na podstawie
art. 192 ust. 1 i 2 ustawy Pzp.
O kosztach postępowania odwoławczego Izba orzekła na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Pzp
oraz § 3 pkt 1 i 2 i § 5 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca
2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2018 r. poz. 972), stosownie
do wyniku postępowania.
Wprawdzie Izba tylko
częściowo uznała za zasadne zarzuty
postawione w odwołaniu, jednakże wobec tego, iż zarzuty te odnosiły się do tego samego
warunku udziału w postępowaniu i częściowo tych samych okoliczności związanych z
powołaniem się przez przystępującego na zasoby podmiotu trzeciego, a ponadto nakierowane
były na wyeliminowanie przystępującego z postępowania, co zostało nakazane w pkt 1
sentencji wyroku, Izba uznała za zasadne obciążenie zamawiającego kosztami w całości.
Przewodniczący: …..……………………………