Sygn. akt KIO 2213/19
Sygn. akt KIO 2240/19
Sygn. akt KIO 2241/19
WYROK
z dnia 22 listopada 2019 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Lubomira Matczuk-Mazuś
Członkowie: Małgorzata Matecka
Agata Mikołajczyk
Protokolant:
Mikołaj Kraska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniach 14 i 18 listopada 2019 r. w Warszawie
odwołań
wniesionych do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej przez wykonawców:
A. HOCHTIEF Polska S.A.,
ul. Elbląska 14, 01-737 Warszawa – w dniu 31 października
2019 r. (sygn. akt KIO 2213/19)
B. Budimex S.A., ul. Siedmiogrodzka 9, 01-204 Warszawa
– w dniu 4 listopada 2019 r.
(sygn. akt KIO 2240/19)
C. MIRBUD S.A., ul. Unii Europejskiej 18, 96-100 Skierniewice
– w dniu 4 listopada 2019 r.
(sygn. akt KIO 2241/19)
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego: Przedsiębiorstwo Państwowe „Porty
Lotnicze”, ul. Żwirki i Wigury 1, 00-906 Warszawa
przy udziale wykonawców zgłaszających przystąpienia do postępowania odwoławczego po
stronie
odwołującego:
A.
HOCHTIEF Polska S.A., ul. Elbląska 14, 01-737 Warszawa (sygn. akt KIO 2213/19):
1. Budimex S.A., ul. Siedmiogrodzka 9, 01-204 Warszawa
2. MIRBUD S.A., ul. Unii Europejskiej 18, 96-100 Skierniewice
B. Budimex S.A., ul. Siedmiogrodzka 9, 01-204 Warszawa (sygn. akt KIO 2240/19):
HOCHTIEF Polska S.A., ul. Elbląska 14, 01-737 Warszawa
2. MIRBUD S.A., ul. Unii Europejskiej 18, 96-100 Skierniewice
C. MIRBUD S.A., ul. Unii Europejskiej 18, 96-100 Skierniewice (sygn. akt KIO 2241/19):
1. HOCHTIEF Polska S.A.,
ul. Elbląska 14, 01-737 Warszawa
2. Budimex S.A., ul. Siedmiogrodzka 9, 01-204 Warszawa
orzeka:
1) u
względnia odwołania w zakresie zarzutów dotyczących terminu realizacji zamówienia
i nakazuje Zamawiającemu zastąpienie w treści Ogłoszenia o zamówieniu oraz
w postanowieniach Specyfikacji
istotnych warunków zamówienia (SWIZ), w których
termin realizacji
zamówienia został określony „do 20 miesięcy od dnia podpisania
umowy
”, terminem „do 26 miesięcy od dnia podpisania umowy” oraz stosowne
dostosowanie terminów realizacji zadań jako kamieni milowych;
w pozostałym zakresie oddala zarzuty odwołań;
2. Kosztami postępowania obciąża zamawiającego: Przedsiębiorstwo Państwowe „Porty
Lotnicze”, ul. Żwirki i Wigury 1, 00-906 Warszawa, i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 60 000 zł 00 gr (słownie:
sześćdziesiąt tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców:
A. H
OCHTIEF Polska S.A., ul. Elbląska 14, 01-737 Warszawa (sygn. akt KIO 2213/19),
B. Budimex S.A., ul. Siedmiogrodzka 9, 01-204 Warszawa (sygn. akt KIO 2240/19),
C. MIRBUD S.A., ul. Unii Europejskiej 18, 96-100 Skierniewice (sygn. akt KIO 2241/19)
– po 20 000 zł 00 gr przez każdego wykonawcę – tytułem wpisów od odwołań,
2.2. zasądza od zamawiającego: Przedsiębiorstwo Państwowe „Porty Lotnicze”, ul. Żwirki i
Wigury 1, 00-906 Warszawa na rzecz w
ykonawców:
A.
HOCHTIEF Polska S.A., ul. Elbląska 14, 01-737 Warszawa (sygn. akt KIO 2213/19)
kwotę 23 600 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia trzy tysiące sześćset złotych zero
groszy) stanowiącą uzasadnione koszty postępowania odwoławczego poniesione z
tytułu wpisu od odwołania i wynagrodzenia pełnomocnika,
B. Budimex S.A., ul. Siedmiogrodzka 9, 01-204 Warszawa (sygn. akt KIO 2240/19)
kwotę 20 000 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) stanowiącą
uzasadnione koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od
odwołania,
C. MIRBUD S.A., ul. Unii Europejskiej 18, 96-100 Skierniewice (sygn. akt KIO 2241/19)
kwotę 23 600 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia trzy tysiące sześćset złotych zero
groszy) stanowiącą uzasadnione koszty postępowania odwoławczego poniesione z
tytułu wpisu od odwołania i wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2019 r. poz. 1843) na wyrok – w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia – przysługuje
skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w
Warszawie.
Przewodniczący: …………………………………
Członkowie: …………………………………
………………………………….
Sygn. akt KIO 2213/19
Sygn. akt KIO 2240/19
Sygn. akt KIO 2241/19
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Przedsiębiorstwo Państwowe „Porty Lotnicze” z siedzibą w Warszawie
– prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego pod nazwą: „Wykonanie w formule projektuj i wybuduj budynku Terminala na
terenie lotniska Radom-
Sadków wraz z wyposażeniem i uzyskaniem pozwolenia na
użytkowanie”, numer referencyjny: 216/PN/ZP/TLLZP/19, na podstawie ustawy z dnia 29
stycznia 20
04 r. Prawo zamówień publicznych, zwanej dalej „ustawa Pzp”, „ustawa” lub „Pzp”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej z dnia 03.10.2019 r. pod numerem 2019/S 191-465012.
A.
Odwołujący – Hochtief Polska z siedzibą w Warszawie
I. W
niósł odwołanie wobec:
a)
zmian treści Ogłoszenia o zamówieniu i Specyfikacji istotnych warunków zamówienia
(SIWZ)
(oraz załączników do niej), dokonanych w dniach 21 i 24 października 2019 r.
w zakresie:
a.
ustalenia terminu na realizację zamówienia na okres do 20 miesięcy;
b.
modyfikacji treści załącznika Istotne Postanowienia Umowy (IPU);
c. dokonania
przez Zamawiającego, w dniu 21 października 2019 r. zmiany warunków
realizacji zamówienia, poprzez dokonane w ramach odpowiedzi na pytanie nr 119
rozszerzenie obowiązków spoczywających na wykonawcy, a tym samym przedmiotu
zamówienia, na wszelkie prace jakie zostaną zidentyfikowane w trakcie realizacji
zamówienia.
II. Czynnościom tym Odwołujący zarzucił naruszenie:
a) art. 29 ust. 2 w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp w zw. z art. 353
Kodeksu cywilnego (kc) przez:
i.
określenie w treści SIWZ (oraz załącznikach do niej) 20-miesięcznego terminu na
realizację przedmiotu zamówienia, który to termin - ze względu na złożoność i
specyfikę przedmiotu zamówienia - jest terminem nierealnym, niemożliwym do
dochowania;
ii.
a w konsekwencji, określenie w treści IPU, stanowiących załącznik do SIWZ,
nierealnych, niemożliwych do dochowania terminów realizacji poszczególnych zadań
(kamieni milowych) (art. 3 ust. 3 IPU);
b) art. 29 ust. 1 oraz art. 31 Pzp oraz art. 353
kc (w zw. z art. 14 ust. 1 Pzp
), przez modyfikację
postanowień SIWZ (w ramach odpowiedzi na pytanie nr 119 co do treści SIWZ - pismo
Zamawiającego z dnia 21.10.2019 r.), wyrażającą się we wprowadzeniu do treści SIWZ
reguły, że:
i.
w przypadku, gdyby w toku inwentaryzacji stanu istniejącego ujawniły się roboty
budowlane, konieczne do wykonania (w rezultacie inwentaryzacji), to
ii
roboty takie nie zostaną rozliczone na warunkach określonych w art. 11 Roboty zamienne,
zamówienia dodatkowe i uzupełniające,
co przeczy zasadom prawidłowego określenia opisu przedmiotu zamówienia oraz stanowi
przekroczenie granic swobody kontraktowej stron, gdyż potencjalny wykonawca zobowiązany
zostaje w ten sposób do wycenienia w ofercie prac, co do których nie ma nawet wiedzy, czy i
jakie dodatkowe prace ujawnią się w toku przyszłej inwentaryzacji;
c) art. 7 ust. 1 w zw. z art. 14 ust. 1 w zw. z art. 139 ust. 1 Pzp w zw. z art. 5 i w zw. z art. 353
kc w zw. z art. 20 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane w zw. z art.
16 pkt 5 ustawy z dnia z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
przez ukształtowanie warunków umowy o realizację zamówienia publicznego w
p
ostępowaniu w sposób sprzeczny z prawem, sprzeczny z zasadą równowagi stron
stosunku zobowiązaniowego, zasadami współżycia społecznego, a tym samym w sposób
naruszający zasadę prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w
sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji, polegający na zobowiązaniu
wykonawcy do sprawowania nadzoru autorskiego nad realizacją Robót objętych Umową na
podstawie Dokumentacji Projektowej i Dokumentacji Wykonawczej (art. 2 ust. 1 pkt 5 i art.
20 IPU), w sytuacji gdy:
i.
Odwołujący - jako podmiot nie będący autorem Dokumentacji Projektowej, innej niż
Dokumentacja Wykonawcza -
z powodów natury prawnej nie będzie mógł pełnić w
stosunku do tej Dokumentacji Projektowej, innej niż Dokumentacja Wykonawcza,
nadzoru autorskiego;
ii.
Zamawiający, w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego na wykonanie
projektu budowlanego wraz z Programem Funkcjonalno-
Użytkowym budowy Terminala
dla lotniska Radom-
Sadków Nr ref. 184/PN/ZP/TLLZP/18, zobowiązał wykonawcę do
pełnienia - w stosunku do Dokumentacji Projektowej, innej niż Dokumentacja
Wykonawcza, nadzoru autorskiego tożsamego zakresem do nadzoru autorskiego, do
sprawowania którego Zamawiający w niniejszym postępowaniu zobowiązał wykonawcę
w odniesieniu do Dokumentacji Projektowe, innej niż Dokumentacja Wykonawcza;
d) art. 7 ust. 1 w zw. z art. 14 ust. 1 w zw. z art. 139 ust. 1 Pzp w zw. z art. 5 i w zw. z art. 353
kc
przez ukształtowanie warunków umowy o realizację zamówienia publicznego w
p
ostępowaniu w sposób sprzeczny z zasadą równowagi stron stosunku
zobowiązaniowego, zasadami współżycia społecznego, a tym samym w sposób
naruszający zasadę prowadzenia postępowania o udzielnie zamówienia publicznego w
sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji, polegający na:
i.
uprawnieniu Zamawiającego do żądania, po stwierdzeniu wad lub braków Dokumentacji
Projektowej, bezpłatnego usunięcia tych wad lub braków oraz uprawnieniu do naliczenia
kary umownej w wysokości określonej w art. 16 ust. 2 pkt 1) IPU za przekroczenie przez
Wykonawcę wyznaczonego terminu usunięcia wad lub braków w Dokumentacji
Projektowej (art. 8 ust. 11, art. 8 ust. 12, art. 16 ust. 2 pkt 1) i 2) IPU), w sytuacji gdy
Zamawiający w IPU wskazał, że przez Dokumentację Projektową należy rozumieć
niezb
ędny dla realizacji Przedmiotu Umowy projekt budowlany pn.: „Budowa terminala
na lotnisku Radom -
Sadków” wraz z prawomocną i ostateczną decyzją o zezwoleniu na
realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego oraz Dokumentację
Wykonawczą, a obarczenie Odwołującego - nie będącego autorem Dokumentacji
Projektowej, innej niż Dokumentacja Wykonawcza, odpowiedzialnością za wady tej
dokumentacji pozostaje sprzeczne z zasadami współżycia społecznego;
ii. wskazaniu, że dokonanie zatwierdzenia Dokumentacji Projektowej nie zwalnia
Wykonawcy z odpowiedzialności za wszelkie błędy, braki i nieprawidłowości w niej
zawarte, a skutki w tego wynikające obciążają Wykonawcę (art. 8 ust. 13 IPU), w sytuacji
gdy Zamawiający w IPU wskazał, że przez Dokumentację Projektową należy rozumieć
niezbędny dla realizacji Przedmiotu Umowy projekt budowlany pn.: „Budowa terminala
na lotnisku Radom -
Sadków ” wraz z prawomocną i ostateczną decyzją o zezwoleniu
na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego oraz Dokumentację
Wykonawczą, a obarczenie Odwołującego - nie będącego autorem Dokumentacji
Projektowej, innej niż Dokumentacja Wykonawcza, odpowiedzialnością za wady tej
dokumentacji pozostaje sprzeczne z zasadami współżycia społecznego;
iii.
wskazaniu, że Wykonawca odpowiada za wady Dokumentacji Projektowej również po
okresie rękojmi (art. 12 ust. 1 pkt 4 IPU), w sytuacji Zamawiający w IPU wskazał, że
przez
Dokumentację Projektową należy rozumieć niezbędny dla realizacji Przedmiotu
Umowy projekt budowlany pn.:
„Budowa terminala na lotnisku Radom - Sadków ” wraz
z prawomocną i ostateczną decyzją o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie
lotniska użytku publicznego oraz Dokumentację Wykonawczą, a Odwołujący - a
obarczenie Odwołującego - nie będącego autorem Dokumentacji Projektowej, innej niż
Dokumentacja Wykonawcza, odpowiedzialnością za wady tej dokumentacji pozostaje
sprzeczne z zasadami współżycia społecznego;
iv.
zobowiązaniu Wykonawcy do usuwania wad Dokumentacji Projektowej w terminach
ustalonych przez Strony, odpowiednio do charakteru wad o
nie dłuższych niż 10 dni
roboczych (art. 12 ust. 5 IPU
), w sytuacji gdy Zamawiający w projekcie Umowy wskazał,
że przez Dokumentację Projektową należy rozumieć niezbędny dla realizacji Przedmiotu
Umowy projekt budowlany pn.:
„Budowa terminala na lotnisku Radom - Sadków” wraz z
prawomocną i ostateczną decyzją o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie
lotniska użytku publicznego oraz Dokumentację Wykonawczą, a obarczenie
Odwołującego - nie będącego autorem Dokumentacji Projektowej, innej niż
Dokumentacja Wykonawcza, odpowiedzialnością za wady tej dokumentacji pozostaje
sprzeczne z zasadami współżycia społecznego;
v.
zobowiązaniu Wykonawcy, do wykonania w ramach wynagrodzenia ryczałtowego, o
którym mowa w art. 4 ust. 1, Robót, których realizacja stała się konieczna w trakcie
procedury uzyskania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie Obiektu (art. 6 ust. 1 pkt 26
IPU),
podczas gdy, na skutek okoliczności całkowicie niezależnych od Wykonawcy (np.
zmiany przepisów), może pojawić się konieczność realizacji dodatkowych czynności,
których wykonawcy, przy zachowaniu należytej staranności nie mogli przewidzieć;
III. Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania w całości, a tym samym żądał:
a) zmiany
treści Ogłoszenia o zamówieniu oraz SIWZ przez określenie realnego terminu na
rea
lizację przedmiotu zamówienia w wymiarze 30 miesięcy i dostosowanie w odpowiedni
sposób terminów realizacji poszczególnych zadań (kamieni milowych) w odniesieniu do
zmienionego terminu realizacji
przedmiotu zamówienia (art. 3 ust. 1, art. 3 ust. 3 IPU);
b)
zmiany modyfikacji treści SIWZ zawartej w odpowiedzi na pytanie nr 119 co do treści SIWZ
(pismo Zamawiającego z dnia 21.10.2019 r.), w drodze udzielenia odpowiedzi, że:
i. w przypadku, gdyby w t
oku inwentaryzacji stanu istniejącego ujawniły się roboty
budowlane, konieczne do wykonania (w rezultacie inwentaryzacji), to
ii. roboty takie
zostaną rozliczone na warunkach określonych w art. 11 Roboty zamienne,
zamówienia dodatkowe i uzupełniające,
c)
zmiany treści IPU, stanowiącej załącznik 4 do SIWZ przez:
i.
jednoznaczne określenie, że obowiązek pełnienia nadzoru autorskiego przez Wykonawcę
dotyczy jedynie Dokumentacji Wykonawczej,
stanowiącej przedmiot zamówienia;
ii.
jednoznacznego określenia, że Wykonawca ponosi odpowiedzialność jedynie za wady i
braki Dokumentacji Wykonawczej, stanowiącej przedmiot zamówienia;
iii.
jednoznaczne wskazanie, że zobowiązanie Wykonawcy, do wykonania w ramach
wynagrodzenia ryczałtowego, o którym mowa w art. 4 ust. 1 Robót, których realizacja
stała się konieczna w trakcie procedury uzyskania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie
Obiektu, nie dotyczy Robót, których wykonanie stało się konieczne na skutek zdarzeń,
za które Wykonawca nie ponosi odpowiedzialności i których - przy zachowaniu należytej
staranności - nie mógł przewidzieć (art. 6 ust. 1 pkt 26 IPU).
B. Odwołujący Budimex S.A. z siedzibą w Warszawie
Wniósł odwołanie od czynności i zaniechań dokonanych przez Zamawiającego polegających
na braku dokonania stosowanych modyfikacji Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia
(dalej jako
„SIWZ”), wynikających z uwzględnienia w całości zarzutów odwołań
rozpozn
awanych pod sygnaturą KIO 2059/19, KIO 2062/19 oraz KIO 2067/19, co w
konsekwencji doprowadziło do ustalenia w dniu 24 października 2019 r. nowej treści SIWZ w
sposób naruszający przepisy ustawy Pzp i kodeksu cywilnego.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie w szczególności naruszenie
następujących przepisów:
1) art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 353
kc w zw. z
art. 387 kc w zw. z art. 14 ustawy Pzp i art. 139 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 186 ust. 2
ustawy Pzp
poprzez wyznaczenie terminu realizacji zamówienia oraz terminów
poszczególnych kamieni milowych w sposób odbiegający od realnych możliwości realizacji,
nieadekwatny do przedmiotu zamówienia i nie uwzględniający wszystkich okoliczności, a
co za tym idzie w
yznaczenie go w sposób utrudniający uczciwą konkurencję i niemożliwy
do spełnienia przez wykonawców funkcjonujących na rynku;
2) art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp w zw. z art. 31 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 139 ust. 1 ustawy
Pzp w zw. z art. 5 i 353
kc w zw. z art. 647 i 651 kc w zw. z art. 18 ust. 1 pkt 1), art. 20 ust.
1 i ust. 2 ustawy Prawo budowlane w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 186 ust. 2
ustawy Pzp
poprzez przeniesienie na wykonawcę odpowiedzialności za projekt budowlany,
którego Wykonawca nie jest autorem, co w konsekwencji oznaczałoby nałożenie na
wykonawcę konieczności szczegółowego sprawdzenia dokumentami projektowej
przekazanej przez Zamawiającego i przejęcie ryzyka za całość dokumentacji projektowej
niepochodzącej od Wykonawcy i ponoszenia przez niego skutków finansowych błędów w
niej występujących, co w konsekwencji zaburza równowagę stron umowy i prowadzi do
naruszenia praw Wykonawcy,
3) art. 139 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 5 i 353
zw zw. ż art. 20 ust. 4 ustawy Prawo
budowlane w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 186 ust. 2 ustawy Pzp poprzez
wprowadzenie przez Zamawiającego we Wzorze Umowy postanowień zobowiązujących
wykonawcę do pełnienia nadzoru autorskiego nad projektem budowlanym, w sytuacji w
której sprawowanie nadzoru autorskiego zastrzeżone jest dla projektanta i obejmuje m.in.
ocenę zgodność realizacji pracz projektem budowlanym.
W związku z powyższymi zarzutami Odwołujący wniósł o:
uwzględnienie odwołania,
nakazanie Zamawiającemu dokonania zmiany treści Ogłoszenia i SIWZ w sposób
wskazany w uzasadnieniu niniejszego odwołania.
Żądania zamieszczone w uzasadnieniu odwołania:
Odwołujący wniósł o modyfikację treści SIWZ przez modyfikację terminu wykonania
zamówienia oraz poszczególnych Kamieni Milowych, tj.:
•
modyfikację Rozdziału IV SIWZ, art. 3 ust. 1 Wzoru Umowy oraz Sekcji II.2.7) ogłoszenia o
zamówieniu poprzez ustalenie minimum 26 miesięcznego terminu realizacji;
•
modyfikację art. 3 ust. 3 Wzoru Umowy poprzez nadanie mu następującego brzmienia:
Realiz
acja Przedmiotu umowy będzie uwzględniała następujące zadania, jako kamienie
milowe oraz terminy ich realizacji na Ścieżce krytycznej projektu, które zostaną przez
Wy
konawcę uwzględnione w HR i HRF:
1) Wykonanie projektu wykonawczego
— do 6 m-cy od podpisania umowy (z możliwością
częściowego składania projektu wykonawczego oraz wprowadzania ewentualnych
uzupełnień na etapie realizacji),
Rozpoczęcie montażu konstrukcji stalowej Obiektu- do 8 miesięcy od dnia podpisania
umowy,
3) Przekazanie pomiesz
czeń w Obiekcie do realizacji prac wykończeniowych przez
najemców powierzchni komercyjnych - do 21 miesięcy od dnia podpisania umowy,
4) Uruchomienie docelowego zasilania elektrycznego Obiektu (przy podaniu docelowego
zasilania przez Zamawiającego do 14 miesięcy) - do 19 miesięcy od dnia podpisania
umowy,
Przekazanie serwerowa i dla montażu ZSB i TT.- do 21 miesięcy od dnia podpisania
umowy,
Dostawa wyposażenia IT objętego zamówieniem. - do 21 miesięcy od dnia podpisania
umowy,
7) Uzyskanie decyzji
pozwolenia na użytkowanie Obiektu - do 25 miesięcy od podpisania
umowy.
Zmianę pojęcia „Dokumentacja Projektowa” na „Dokumentacja Wykonawcza” w
postanowieniach art. 8 ust. 11, 12, 13 i 14 Wzoru Umowy.
3. Zmianę pojęcia „Dokumentacja Projektowa” na „Dokumentacja Wykonawcza” w
postanowieniach art. 20 ust. 3 pkt 2) Wzoru Umowy i wszystkich innych postanowieniach
Wzoru Umowy regulujących zakres czynności wykonywanych w ramach obowiązku
sprawowania nadzoru autorskiego.
C.
Odwołujący – MIRBUD S.A. z siedzibą w Skierniewicach
W
niósł odwołanie od niezgodnych z ustawą Pzp czynności Zamawiającego, podjętych w
postępowaniu oraz od zaniechania czynności, do których Zamawiający jest zobowiązany na
podstawie ustawy Pzp.
Odwołujący wskazał, że odwołanie zostało wniesione na następujące czynności
Zamawiającego, podjęte oraz zaniechane wtoku postępowania, a polegające na:
1. zaniechaniu
wykonania żądań zawartych w odwołaniu,
2. sformułowaniu pozacenowego kryterium oceny ofert tyczącego się harmonogramu, które
przewiduje przyznanie dodatkowych punktów za obniżoną jakość realizacji,
a z ostrożności:
wyznaczeniu zbyt krótkiego terminu składania ofert, nieuwzględniającego czasu
niezbędnego do przygotowania i złożenia oferty,
wyznaczeniu zbyt krótkiego terminu realizacji umowy, nieuwzględniającego czasu
niezbędnego do opracowania dokumentacji projektowej, realizacji budowy i uzyskania
wszelkich wymaganych decyzji,
5. nieuprawnionym ograniczeniu konkurencji w p
ostępowaniu.
Przez opisane wyżej czynności i zaniechania Zamawiający dopuścił się naruszenia
przepisów prawa wskazanych bezpośrednio poniżej oraz w uzasadnieniu odwołania:
1. art. 7 ust. 1 w zw. z art. 186 ust. 2 ustawy Pzp
przez błędne przyjęcie, że Zamawiający
uprawniony jest do uwzględniania całości zarzutów odwołania, a następnie do dokonywania
zmian w sposób dowolny, nie związany z przedstawionymi w odwołaniu żądaniami, pomimo
że żądania nie były sformułowane w sposób alternatywny lub jakikolwiek inny, który
uprawniałby Zamawiającego do zaniechania wprowadzenia do SIWZ zmian wypełniających
wszystkie żądania przedstawione w odwołaniu Odwołującego;
2. art. 7 ust. 1 w zw.
z art. 91 ust. 2 pkt 5 ustawy Pzp a także art. 5 i 353
ustawy Kodeks
cywilny
„kc”) przez błędne przyjęcie, że Zamawiający uprawniony jest do nadużywania
własnego prawa podmiotowego poprzez ustanowienie pozacenowego kryterium oceny
ofert, polegającego na punktowaniu skrócenia terminu realizacji zamówienia, które nie tylko
nie ma znaczącego wpływu na jakość wykonania zamówienia, lecz wręcz determinuje
obniżenie tej jakości, co jest wprost sprzeczne z zamiarem ustawodawcy;
a z ostrożności:
3. art. 7 ust. 1 w zw. z art. 43 ust. 1, 2 oraz 2b ustawy Pzp
przez błędne przyjęcie, że
Zamawiający uprawniony jest do skracania minimalnego terminu na składanie ofert,
chociaż twierdzenia o pilnej potrzebie nie są obiektywnie uzasadnione, a dodatkowo
skracanie terminu minimalnego nie uwzględnienia faktu, że rozpoznanie opisu przedmiotu
zamówienia wymaga zapoznania się z ok 400 stronami PFU, dokonanie dokładnej analizy
wymagań tam zawartych, a następnie skalkulowanie ceny oferty, na co nawet podstawowy
termin 35 dni jest terminem skrajnie krótkim, gdyż nie umożliwia on złożenie oferty
wykonawcom, którzy są w stanie należycie wykonać zamówienie;
4. art. 7 ust. 1 w zw.
z art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, a także art. 5 i 353
kc.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania w całości oraz o nakazanie
Zamawiającemu:
1. wykonania
żądań odwołania Odwołującego, które wszczęło postępowanie odwoławcze o
sygn. akt KIO 2044/19 [popr. 2059/19]
(następczo umorzone z uwagi na uwzględnienie
odwołania w całości),
2. unieważnienie zmiany treści SIWZ w zakresie wprowadzenia nowego pozacenowego
kryterium oceny ofert (skrócenie terminu realizacji),
3. zmianę treść Ogłoszenia o zamówieniu i SIWZ w sposób wskazany w uzasadnieniu
odwołania,
4. dokonaną zmianę SIWZ przekazał niezwłocznie wszystkim wykonawcom, którym
przekazano SIWZ, oraz zamieścił zmianę SIWZ na stronie internetowej, na której SIWZ jest
udostępniana,
przesunął termin składania ofert o niezbędny dodatkowy czas na sporządzenie ofert.
Żądania przedstawione w uzasadnieniu odwołania:
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu wykonania żądań zawartych w odwołaniu,
którego złożenie wszczęło postępowanie odwoławcze o sygn. akt KIO 2059/19, z
zastrzeżeniem, że w przypadku żądań dalej idących, zawartych w uwzględnionych
odwołaniach o sygn. akt 2062/19 (odwołanie Hochtief) oraz o sygn. akt KIO 2067/19
(odwołanie Budimex), Zamawiający zobowiązany będzie do wykonania żądań dalej idących
(żądanie nr 1).
- U
stanowienie kryterium oceny ofert tyczącego się skracania okresu realizacji, który i tak jest
nierealny, stanowi nadużycie prawa. Zatem, Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu
zmianę treści SIWZ przez przywrócenie pierwotnych kryteriów oceny ofert, opublikowanych w
dniu
3 października 2019r., tj. o unieważnienie zmiany kryteriów oceny ofert z dnia 24
października 2019 r. (żądanie nr 2).
Odwołujący wniósł o dokonanie modyfikacji postanowień Ogłoszenia o zamówieniu i treści
SIWZ przez wydłużenie terminu składania ofert o co najmniej 32 dni (termin liczony od
pierwotnego terminu, wyznaczonego na 21 października 2019 r.), jako czasu niezbędnego do
przygotowania i złożenia oferty, który pozwoliłby na poszanowanie minimalnego okresu
wskazan
ego w art. 43 ust. 2 ustawy Pzp. Tym samym, Odwołujący wniósł o wyznaczenie
terminu składania ofert najwcześniej na dzień 22 listopada 2019 r. (żądanie nr 3).
Odwołujący wniósł o dokonanie modyfikacji postanowień Ogłoszenia o zamówieniu i treści
SIWZ
przez wydłużenie terminu realizacji zamówienia do 27 miesięcy od dnia podpisania
umowy. Tym samym, Odwo
łujący wniósł o zastąpienie wszystkich ustępów w Ogłoszeniu i
SIWZ, gdzie termin realizacji z
ostał określony na „20 miesięcy” treścią „27 miesięcy” (żądanie
nr 4).
Odwołujący wniósł o zastąpienie obecnej treści Załącznika nr 4 do SIWZ, art. 3 ust. 3
następującym postanowieniem:
„Realizacja Przedmiotu umowy będzie uwzględniała następujące zadania, jako kamienie
milowe, oraz t
erminy ich realizacji na Ścieżce krytycznej projektu, które zostaną przez
Wykonawcę uwzględnione w HR i HRF:
1) Wykonanie projektu wykonawczego -
do 5 miesięcy od podpisania umowy,
2) Rozpoczęcie montażu konstrukcji stalowej Obiektu - do 5,5 miesięcy od dnia podpisania
umowy,
Przekazanie pomieszczeń w Obiekcie do realizacji prac wykończeniowych przez najemców
powierzchni komercyjnych -
do 22 miesięcy od dnia podpisania umowy,
4) Uruchomienie docelowego zasilania elektrycznego Obiektu -
do 24 miesięcy od dnia
podpisania umowy,
Przekazanie serwerowni dla montażu ZSB i IT - do 22 miesięcy od dnia podpisania umowy,
Dostawa wyposażenia IT objętego zamówieniem - do 24 miesięcy od dnia podpisania
umowy,
Uzyskanie pozwolenia na użytkowanie Obiektu - do 27 miesięcy od dnia podpisania umowy.
(żądanie nr 5).
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje.
Na posiedzeniu niejawnym z udziałem stron i wykonawców zgłaszających
przystąpienia do postępowania odwoławczego po stronie Odwołujących: HOCHTIEF Polska
S.A., Budimex S.A. i MIRBUD S.A.
, uczestniczących w postępowaniu odwoławczym też jako
Odwołujący, w wyniku spełnienia przesłanek skutecznego przystąpienia, stali się uczestnikami
postępowania odwoławczego, zwanymi dalej w zakresie przystąpień „Przystępującymi”.
Izba ustaliła
W postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego wszczętym 3 października 2019
r.
Odwołujący wnieśli 14 października 2019 r. odwołania wobec treści Ogłoszenia o
zamówieniu i postanowień SIWZ, odpowiednio: HOCHTIEF Polska S.A. sygn. akt KIO
2062/19; Budimex S.A. sygn. akt KIO 2067/19; MIRBUD S.A. sygn. akt 2059/19, przystępując
również wzajemnie do postępowania odwoławczego w charakterze Przystępujących –
HOCHTIEF
Polska S.A. po stronie Zamawiającego sygn. akt KIO 2059/19, pozostałe
przystąpienia wykonawców – po stronie Odwołującego.
Zamawiający dokonał zmiany SIWZ 24 października 2019 r.
W odpowiedzi na
odwołanie wniesionej 24 października 2019 r. Zamawiający wskazał,
że uwzględnia zarzuty przedstawione w odwołaniach.
Wobec braku sprzeciwu wykonawcy HOCHTIEF Polska S.A.
– Przystępującego do
postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego w sprawie sygn. akt KIO 2059/19,
Izba umorzyła postępowanie odwoławcze postanowieniem z dnia 25 października 2019 r.
sygn. akt KIO 2059/19; KIO 2062/19;
KIO 2067/19, wskazując w uzasadnieniu w zakresie
rozpoznania
związanie zarzutami sprzed modyfikacji Ogłoszenia o zamówieniu i SIWZ oraz,
że zmodyfikowana treść postanowień kwestionowanych dokumentów może być przedmiotem
odwołań wobec nowych czynności Zamawiającego. Izba wskazała, też ustawowy obowiązek
Zamawiającego (art. 186 ust. 3 ustawy Pzp) będący skutkiem uwzględnienia w całości
zarzutów przedstawionych w odwołaniach, polegający na wykonaniu, powtórzeniu lub
unieważnieniu czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia zgodnie z żądaniami
zawartymi
w odwołaniach.
W odwołaniach rozpoznawanych w aktualnym w postępowaniu odwoławczym,
Odwołujący przedstawili zarzuty i żądania cytowane we wstępnej części uzasadnienia wyroku
oraz zamieścili obszerne uzasadnienia swoich stanowisk z przywołaniem stosownego
orzecznictwa.
Zamawiający wniósł w dniu posiedzenia i rozprawy (14 listopada 2019 r.) odpowiedzi
na odwołania, w których wnosił o oddalenie odwołań w całości. Załączył do pism:
Szacowany harmonogram realizacji zamówienia przygotowany przez doradcę technicznego
Z
amawiającego – załącznik nr 4,
Informację o zmianie SIWZ z 12 listopada 2019 r. – załącznik nr 5,
a w sprawie sygn. akt KIO 2241/19
załącznik nr 4 jw.,
Wyciąg z prezentacji „Nowe standardy budownictwa drogowego” Ministerstwa Infrastruktury
i Budownictwa
– jako załącznik nr 5,
Informację o zmianie SIWZ z 12 listopada 2019 r. – jako załącznik nr 6.
W z
wiązku z odpowiedziami na odwołania (w tym zmianą SIWZ z 12 listopada 2019
r.)
, Odwołujący HOCHTIEF Polska S.A. (KIO 2213/19) oświadczył, że w jego ocenie,
Zamawiający uwzględnił zarzuty w części, tzn. za wyjątkiem jednego zarzutu – terminu
realizacji zamówienia. Takie oświadczenie złożył też Odwołujący Budimex S.A. (KIO 2240/19).
Odwołujący MIRBUD S.A. (2241/19) oświadczył, że jego zdaniem, odwołanie zostało
uwzględnione w części, poza terminem realizacji zamówienia i zarzutem drugim –
pozacenowym kryterium oceny ofert oraz dodał, że jednym z zarzutów było niewykonanie
żądań zawartych w odwołaniu KIO 2059/19 (z 14 października 2019 r.).
Zamawiający natomiast oświadczył, że w jego ocenie, wbrew stanowiskom
Odwołujących zmiana SIWZ z 12 listopada 2019 r. nie stanowi częściowego uwzględnienia
zarzutów odwołań wniesionych 31 października 2019 r. i 4 listopada 2019 r., lecz jest to
czynność materialno-prawna podjęta w toku postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego. Wyjaśnił, że również te zmiany są konsekwencją wcześniej wprowadzonych
zmian z wcześniejszego okresu (m.in. na podstawie oświadczenia złożonego w postępowaniu
o umorzeniu postępowania odwoławczego – postanowienie KIO z 25 października 2019 r. i
udzielonych odpowiedzi oraz ich wpływu na inne postanowienia SIWZ).
Odwołujący MIRBUD S.A. (KIO 2241/19) oświadczył, że w jego ocenie, ustalenie
terminu składania ofert na 25 listopada 2019 r. jest skutkiem wniesionych odwołań, w
szczególności odwołania z dnia 4 listopada 2019 r. wniesionego przez tego Odwołującego
(dotyczy to również wszystkich trzech odwołań).
Odwołujący HOCHTIEF Polska S.A. (KIO 2213/19) oświadczył, że nie jest prawdą, że
zmiana specyfikacji z 12 listopada 2019 r. jest skutk
iem wykonania żądań zawartych w
odwołaniach – umorzenie z dnia 25 października 2019 r., gdyż zmiana ta uwzględnia m.in.
zarzuty dotyczące czynności udzielenia odpowiedzi na pytanie dotyczące treści SIWZ nr 119,
a jest to czynność podjęta 21 października 2019 r., nieobjęta poprzednim odwołaniem (KIO
Zatem, w ocenie Izby, s
tanowisko Zamawiającego wobec jednoznacznego
oświadczenia o nieuwzględnieniu zarzutów przedstawionych w odwołaniach (nawet w części)
wskazywało, że zmiana treści SIWZ z 12 listopada 2019 r., mimo zbieżności w czasie i zakresu
odpowiadającego większości przedstawionym w odwołaniach zarzutom oraz żądaniom
zawartym w odwołaniach, nie stanowi uwzględnienia (nawet w części) przedstawionych w
odwołaniach zarzutów, natomiast jako czynność materialno-prawna w postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego, jak wskazał Zamawiający jest dopuszczalna w
przepisach ustawy Pzp, ze względu na brak zawieszenia postępowania o udzielenie
zamówienia na skutek wniesionych odwołań.
W wyniku
stanowiska Zamawiającego, Odwołujący podtrzymali odwołania w całości.
Nie wystąpiły okoliczności uzasadniające odrzucenie odwołań, Izba skierowała
odwołania do rozpoznania na rozprawie.
Izba uznała, że Odwołujący są wykonawcami legitymowanymi do wniesienia odwołań
zgodnie z art. 179 ust. 1 ustawy Pzp.
Izba wskazała, że zgodnie z art. 191 ust. 2 ustawy Pzp nakazującym branie pod uwagę
przy wydaniu wyroku
za podstawę stanu rzeczy ustalonego w toku postępowania
– żądania zawarte w odwołaniach będące skutkiem przedstawionych zarzutów,
aktualne na dzień wniesienia odwołań, pozbawione tego przymiotu na skutek zamian
wprowadzonych w SIWZ 12 listopada 2019 r. (z
następstwem zmiany Ogłoszenia o
zamówieniu i stosownej publikacji tych dokumentów) – nie będą stanowiły podstawy
rozstrzygnięcia odwołań.
W tych
okolicznościach, zgodnie z akceptacją Odwołujących w zakresie zmian w SIWZ
dokonanych 12 listopada 2019 r., c
zynności i zaniechania Zamawiającego stanowiące
podstawy faktyczne
zarzutów przedstawionych w odwołaniach i zawartych w nich żądań,
rozpoznane na rozprawie, to
– czynności i zaniechania Zamawiającego wynikające ze zmiany SIWZ w dniu 24
października 2019 r. jako skutek uwzględnienia w tym dniu odwołań w całości, dotyczące:
terminu realizacji zamówienia – w przedmiocie wszystkich odwołań
oraz w zakresie odwołania Odwołującego MIRBUD S.A. (KIO 2241/19):
- dodatkowa
zmiana SIWZ w zakresie kryteriów oceny ofert.
niewykonania żądań zawartych w odwołaniu (KIO 2059/19 z 14 października 2019 r.).
S
trony oraz Przystępujący (uczestniczący w postępowaniu odwoławczym w
podwójnym charakterze), skoncentrowali się na dowodzeniu swoich twierdzeń przede
wszystkim
w charakterze Odwołujących, podtrzymując przedstawione wyżej stanowiska i
poświęcając w toku prowadzonego postępowania dowodowego uwagę terminowi realizacji
zamówienia, Odwołujący MIRBID S.A. dodatkowo w zakresie pozacenowego kryterium oceny
ofert i niewykonaniu przez
Zamawiającego żądań zawartych w odwołaniu KIO 2059/19 z 14
października 2019 r.
Strony z
łożyły do akt sprawy dowody (w nawiasach wskazane daty ich złożenia na
rozprawie):
I
. Odwołujący:
A. HOCHTIEF Polska S.A.:
Dowód O/1 (14.11.2019 r.):
Tabela pierwsza:
„Terminal na terenie Lotniska Radom-Sadków.mpp”.
Wskazując obowiązki wynikające z art. 3 (termin wykonania przedmiotu zamówienia), ust.
4 (zakończenie realizacji przedmiotu zamówienia, art. 14 (odbiory), ust. 9 – IPU,
Odwołujący zamieścił następujący komentarz: „Przy uwzględnieniu powyższych założeń
wynikających zarówno z SIWZ, jak również z obowiązujących przepisów prawnych
opracowano bardzo uproszczony harmonogram robót, z którego wynika, że efektywny czas
realizacji wynosiłby ok. 5 m-cy!”
W pozycji 8. tabeli
Odwołujący określił czas trwania realizacji w 10 miesiącach. Zamieścił
nast
ępujący komentarz: „W okresie tym należy poza Robotami budowlano-instalacyjnymi
zaprojektować, zamówić sprefabrykować, dostarczyć, zamontować i uruchomić z wynikiem
pozytywnym urządzenia o długich terminach dostaw specyficzne dla obiektów lotniskowych
jak BHS, EDS, HEIMANN, bramki radiometryczne, dwie windy, centrale wentylacyjne,
trafostacja itp.”
Tabela druga:
„Poniżej zestawiono podstawowe parametry charakteryzujące ostatnio oddane
do użytku obiekty lotniskowe wraz z terminami ich realizacji”.
W tabeli przedstawiono porty lotnicze ze wskazanym m.in. zakresem robót, powierzchnią,
wartością, terminami i okresami realizacji oraz stronę do której należało sporządzenie
Projektu Wykonawczego:
1. Modernizacja Strefy T1 wraz z jej
pełną integracją ze Strefą T2 Terminala A w Porcie
Lotniczym im. F. Chopina w Warszawie
– 29 m-cy;
2. Port Lotniczy w Świdniku – 13 m-cy;
3. Port Lotniczy Olsztyn-
Mazury „Szymany” – 12 m-cy;
4. Port Lotniczy Łódź im. W. Reymonta – 26 m-cy;
5. Budowa pirsu zachodniego terminalu pasażerskiego T2 w Porcie Lotniczym Gdańsk im.
Lecha Wałęsy – 26 m-cy;
Terminal na terenie Lotniska Radom-
Sadków – 10 m-cy,
przy czym pod względem powierzchni planowany terminal (32 294 m
) jest zbliżony do
powierzchni Portu Lotniczego Łódź im. W. Reymonta (28 000 m
); wykonanie Projektu
Wykonawczego obciąża tylko wykonawcę w 2. przypadkach: Budowa pirsu zachodniego
te
rminalu pasażerskiego T2 w Porcie Lotniczym Gdańsk im. Lecha Wałęsy oraz Terminal
na terenie Lotniska Radom-
Sadków.
Tabela trzecia:
Wskazano w niej, korzystając z analogii i uwzględniając pewne uwarunkowania
indywidualne projektu (Projekt wykonawczy i zakres), na podstawie odniesienia do Portów
lotniczych wskazanych w pozycjach 1-5, takich jakie podano w tabeli drugiej
– średni czas
realizacji (obliczony na podstawie analogii) [m-ce] 39,2, z komentarzem:
„Mając na uwadze,
iż bardzo doświadczony Wykonawca byłby w stanie czas ten zoptymalizować
wykorzystując przewagi konkurencyjne minimalny czas na realizację przedmiotu
zamówienia powinien być określony w ramach 24-30 m-cy”.
Dowód O/2 (14.11.2019 r.):
Opracowanie pt.
„Terminal Lotniczy Radom-Sadków; blokowy harmonogram dostawy i
uruchomienia sortera bagaży jako elementu o najdłuższym okresie realizacji i przekazania
do eksploatacji
Obiektu (determinującego czas realizacji całości Projektu).” – 14.11.2019 r.
B. Budimex S.A.:
1. Dowód O/1 (18.11.2019 r.):
„Harmonogram Terminal Radom – Budimex S.A.” – wyszczególniający w 33 pozycjach
nazwy zadań, w tym kamieni milowych, czas realizacji w dniach, miesiącach, terminy
rozpoczęcia, zakończenia oraz wskazanie okresu realizacji zamówienia jako 26 m-cy.
2. Dowód O/2 (18.11.2019 r.):
Zestawienie tabelaryczne 6. kamieni milowych, stanowiące porównanie okresów realizacji
zadań: wg SIWZ z 12.11.2019 r.; wg harmonogramu Zamawiającego – załącznik nr 4 do
odpowiedzi na odwołania; wg odwołania Budimex S.A. z dnia 04.11.2019 r. – okres
realizacji zamówienia – 26 m-cy.
3. Dowód O/3 – O/6 (18.11.2019 r.)
Oferty 4. podmiotów (z 04.11.2019 r., 22.10.2019 r., 06.11.2019 r., czwarta bez daty)
wskazujące: czas wybranych dostaw i robót – kolumny DSM, roboty wzmocnieniowe;
wykonanie i odbiór konstrukcji, wykonanie posadzki lastryko, wstępny harmonogram
wskazujący w sumie 30 m-cy, wskazujący przy robotach nakładających się okres 22 m-cy.
4. Dowód O/7 (18.11.2019 r.)
Zestawienie
porównawcze (tabela) Terminal Lotniczy w Gdańsku i Terminal Lotniczy w
Radomiu
– 6 pozycji.
C. MIRBUD S.A.:
Dowód O/1 (18.11.2019 r.)
„Lotnisko Radom-Sadków – symulacja harmonogramu”
Przedstawia w 67 pozycjach czas trwania realizacji (w tygodniach/dniach), wskazując
końcowo termin realizacji zamówienia 27 m-cy.
II. Z
amawiający – poza dowodami załączonymi do odwołania – załączył:
wydruk korespondencji elektronicznej z
13, 12 i 8 listopada 2019 r. dotyczącej
harmonogramu projektowania, dostaw i montażu el. prefabrykowanych, w tym
wyprodukowania słupów prefabrykowanych.
I. Termin real
izacji zamówienia
Pierwotny termin realizacji zamówienia został wskazany: Do 10 miesięcy od dnia podpisania
umow
y (Rozdział IV SIWZ).
W odwołaniach z 14 października 2019 r. wykonawcy żądali terminu realizacji zamówienia:
- HOCHTIEF Polska S.A. 30 m-cy
- Budimex S.A. 22 m-cy
- MIRBUD S.A. 27 m-cy
średni termin 26,33 m-cy.
Zamawiający realizując ustawowy obowiązek związany z uwzględnieniem zarzutów
przedstawionych w
odwołaniach, zobowiązał się do wykonania żądań zawartych w odwołaniach,
co stało się podstawą nierozpoznania merytorycznego odwołań (25.10.2019 r. – umorzenie
postępowania odwoławczego).
Zmiana SIWZ dokonana 24.10.2019 r. nie uwzględniła żądań wykonawców, bowiem
termin
realizacji zamówienia został wskazany: Do 20 miesięcy od dnia podpisania umowy
(Rozdział IV SIWZ po zmianie 24 października 2019 r.).
W odwołaniach z 31 października i 4 listopada 2019 r. ci sami wykonawcy żądali terminu
realizacji zamówienia:
- HOCHTIEF Polska S.A. 30 m-cy
- Budimex S.A. 26 m-cy
- MIRBUD S.A. 27 m-cy
średni termin 27,66 m-cy.
Na rozprawie 14 i 18.11.2019 r.
Odwołujący wskazali żądane terminy realizacji
zamówienia, następująco:
- HOCHTIEF Polska S.A. 26 m-cy
- Budimex S.A. 26 m-cy
- MIRBUD S.A. 27 m-cy
średni termin 26,33 m-cy
Zamawiający utrzymywał termin realizacji zamówienia 20 m-cy od daty podpisania
miesięcy, powołując się na stanowisko dorady technicznego przedstawione w szacowanym
harmonogram
ie stanowiącym załącznik nr 4 do odpowiedzi na odwołania – załącznik nr 4 do
odpowiedzi na odwołania, wskazujący - termin 86 tygodni od dnia podpisania mowy, tj. 19,78
miesięcy.
W o
dpowiedzi na odwołania wskazał, że muszą być zachowane odpowiednie warunki by
utrzymać ten termin, to m.in.:
- odpowiednia organizacja pracy
uniezależnienie rozpoczęcia prac następczych od zakończenia poprzednich
wyszczególnienie pól roboczych
dobór ilości brygad oraz sprzętu, wybór technologii, częstotliwości dostaw,
zakres projektów przekazywanych do zatwierdzenia.
W złożonych do akt sprawy harmonogramach Odwołujących i Zamawiającego
opracowanych ze znacznym zróżnicowaniem co do szczegółowości, wynikają następujące
terminy realizacji zamówienia:
- HOCHTIEF Polska S.A. 30 m-cy
– w harmonogramie pominięto 2 kolumny, co sugeruje
termin 28 m-cy
- Budimex S.A. 26 m-cy
- MIRBUD S.A. 27 m-cy
średni termin 27 m-cy
Zamawiającego termin 86 tygodni – 19,78 m-ca.
W zak
resie terminów realizacji zadań wskazanych jako kamienie milowe oraz terminy
ich realizacji na ścieżce krytycznej projektu – Odwołujący wskazali rozbieżne żądania, co do
terminów ich realizacji (Budimex S.A. i MIRBUD S.A.), Odwołujący HOCHTIEF Polska S.A.
pozostawił to do dostosowania we właściwy sposób.
Ocena Izby
Orzekając o zmianie terminu realizacji zamówienia z 20 miesięcy na 26 miesięcy od daty
podpisania umowy oraz pozostawiając stosowne dostosowanie terminów realizacji zadań jako
kamieni milowych w gestii Zamawiającego, Izba uznała, że wskazany termin jest realny,
uwzględnia przedstawione okoliczności, na które miały wpływ:
wyznaczenie początkowego 10-dniowego terminu realizacji zamówienia,
w wyniku odwołań wykonawców 914 października 2019 r.), uznanych [na rynku] jak
potwierdzono na rozprawie,
żądających wyznaczenia dłuższych terminów realizacji –
odpowiednio 30, 22, 27 m-cy, akceptacja
żądań przez Zamawiającego oraz zobowiązanie do
uwzględnienia tych żądań,
- zmiana z 10 na 20 m-
cy terminu, wbrew poprzedzającym zobowiązaniem,
brak przedstawienia uzasadnienia czynności Zamawiającego co do przyczyn wyznaczania w
terminów 10 m-cy, następnie 20 m-cy w kontekście akceptowanych odmiennych żądań
wykonawców (Odwołujących),
- brak przedstawienia opracowania stanowiska doradcy technicznego w postaci opinii czy
ekspertyzy, poza szacowanym harmonogramem realizacji zamówienia,
- b
rak dokumentu z oględzin terenu w ramach przeprowadzonej wizji lokalnej.
W zestawieniu z
dowodami przedstawionymi przez Odwołujących – szczegółowsze
harmonogramy, dokumenty porównawcze Terminali Lotniczych (z przeważającym wykazaniem
porównywalności planowanej inwestycji z Portem Lotniczym Łódź im. W. Reymonta czy
terminalem pasażerskim T2 w Porcie Lotniczym Gdańsk im. Lecha Wałęsy niż z Portem
Lotniczym
w Świdniku i Portem Lotniczym Olsztyn-Mazury „Szymany”), w tym w szczególności
spójne, zbliżone stanowiska Odwołujących (średnia wnioskowanych terminów, to 26,33; 27,66;
26,33; 27 m-cy)
, stanowisko Zamawiającego co do realności przyjętego terminu realizacji
zamówienia, zwłaszcza w kontekście czynności uwzględnienia zarzutów z ustawowym
zobowiązaniem do respektowania żądań Odwołujących, jest mniej przekonujące i nie znajduje
odzwierciedlenia w materiale dowodowym.
Dowody w postaci ofert ewentualnych pod
wykonawców oraz elektroniczna
korespondencja Z
amawiającego, są to niewątpliwie wskazówki co do terminów poszczególnych
robót, procesu i sposobu pozyskiwania materiałów wykorzystywanych do budowy, jednakże
dokumenty te poza faktem przygotowania ich w związku z postępowaniem odwoławczym
(szc
zególnie te wystawione po datach wniesienia odwołań), stanowiąc pewną sugestię co do
czasu trwania niezbędnych czynności wykonawcy, nie zostały jednak wykorzystane przez strony
jako podstawy obliczenia przez nie terminów realizacji zamówienia, zarówno terminu
wskazanego przez Zamawiającego, także przez Odwołującego w sprawie, w której zostały
złożone (KIO 2240/19).
II. Pozacenowe kryterium oceny ofert (KIO 2241/19)
W pierwotnym opisie kryteriów oceny ofert, Zamawiający wskazał w Rozdziale XV pkt 1 SIWZ:
1.1. Cena
– 90%
1.2. Okres gwarancji
– 10%.
W zmienionej 24 października 2019 r. SIWZ Zamawiający wskazał (w rozdziale i punkcie jw.)
kryteria oceny ofert:
1.1. Cena 86%
1.2. Okres gwarancji
– 10%
1.3. Skrócenie terminu realizacji zamówienia – 4%.
W punkcie 2.3
Zamawiający opisał sposób stosowania kryterium następująco: Wykonawca
otrzyma punkty w niniejszym kryterium jedynie, jeśli zaoferuje skrócenie terminu realizacji
zamówienia, wyrażone w pełnych miesiącach w stosunku do terminu maksymalnego (wskazany
jako 20 miesi
ęcy od dnia podpisania umowy). Za skrócenie terminu realizacji o 1 miesiąc w
stosunku do terminu maksymalnego wykonawca otrzyma dwa punkty; za skrócenie terminu
realizacji o 2 miesiące w stosunku do terminu maksymalnego wykonawca otrzyma cztery punkty.
Zarzut Odwołującego:
- naruszenia z te
go tytułu art. 7 ust. 1 w zw. z art. 91 ust. 2 pkt 5 ustawy Pzp a także art. 5 i 353
kc
przez błędne przyjęcie, że Zamawiający uprawniony jest do nadużywania własnego prawa
podmiotowego poprzez ustanowienie pozacenowego kryterium oceny ofert, polegającego na
punktowaniu skrócenia terminu realizacji zamówienia, które nie tylko nie ma znaczącego wpływu
na jakość wykonania zamówienia, lecz wręcz determinuje obniżenie tej jakości, co jest wprost
sprzeczne z zamiarem ustawodawcy,
wraz z żądaniem unieważnienia zmiany treści SIWZ w zakresie wprowadzenia nowego
pozacenowego kryterium oceny ofert (s
krócenie terminu realizacji)
oraz nakazanie przywrócenia pierwotnych kryteriów oceny ofert, opublikowanych w dniu 3
października 2019 r., tj. o unieważnienie zmiany kryteriów oceny ofert z dnia 24 października
2019 r. (żądanie nr 2)
– nie znajduje uzasadnienia.
Kryterium oceny ofert nie stanowi naruszenia
wskazanego w odwołaniu przepisu art. 91 ust. 2 pkt
(Kryteriami oceny ofert są cena lub koszt albo cena lub koszt i inne kryteria odnoszące się do
przedmiotu zamówienia, w szczególności: pkt 5) organizacja, kwalifikacje zawodowe i
doświadczenie osób wyznaczonych do realizacji zamówienia, jeżeli mogą mieć znaczący wpływ
na jakość wykonania zamówienia).
Kryterium jest
innym kryterium odnoszącym się do przedmiotu zamówienia, a podane w punktach
kryteria, to kryteria przykładowe o czym świadczy zwrot „w szczególności”, tworzący tzw.
katalog otwarty, nie zamykający innych możliwości ustanowienia kryterium odnoszącego się do
innego zakresu przedmiotu zamówienia, nie wymienionego w ust. 2. Podstawę odwołania (tym
samym zarzutu) stanowi
wyłącznie niezgodna z przepisami ustawy czynność zamawiającego
podjęta w postępowaniu o udzielenie zamówienia lub zaniechanie czynności, do której
zamawiający jest zobowiązany na podstawie ustawy (art. 180 ust. 1 ustawy Pzp).
Odwołujący nie wykazał takiej niezgodności, lecz powołał się na naruszenie prawa
pod
miotowego, ewentualne obniżenie jakości wykonania przedmiotu zamówienia oraz opinie w
sprawie kryterium oceny ofert,
poddające pod rozwagę kryterium terminu realizacji zamówienia.
Dowód złożony przez Zamawiającego – załącznik nr 5 do odpowiedzi na odwołanie – Wyciąg z
prezentacji „Nowe standardy budownictwa drogowego” Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa
– wskazuje termin realizacji jako pozacenowe kryterium oceny ofert.
III.
Niewykonanie żądań z odwołania z 14.10.2019 r. KIO 2059/19 (zarzuty odwołań
uwzględnionych w całości) – wniosek: nakazanie wykonania żądań (KIO 2241/19)
Izba wskazuje brak regulacji prawnych stanowiących podstawę nakazania wykonania żądań z
poprzedniego odwołania, którego zarzuty zostały uwzględnione przez Zamawiającego w całości
czy części.
Przepis art. 186 ust. 3 Pzp, to
uprawnienie Zamawiającego uwzględnienia w całości zarzutów
przedsta
wionych w odwołaniu, które skutkuje obowiązkiem wykonania żądań w nim zawartych.
N
ie występuje ochrona prawna wykonawcy poza możliwością wniesienia odwołania
wskazującego zarzuty dotyczące czynności do których Zamawiający był zobowiązany na
podstawie ustawy i zaniechania czynności - naruszających przepisy ustawy, czyli wniesienia
nowego odwołania z zachowaniem terminu i nie podlegającego odrzuceniu na podstawie z art.
189 ust. 2 pkt 5 ustawy, jak ma to miejsce w tym przypadku.
Reasumując powyższe, Izba orzekła jak w sentencji na podstawie art. 192 ust. 1, ust. 2 i ust. 3
pkt 1 ustawy Pzp.
O kosztach postępowania odwoławczego Izba orzekła na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp stosownie do jego
wyniku, z uwzględnieniem przepisów rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. z 2018 r. poz. 9
72). Izba zaliczyła do kosztów wpisy uiszczone przez Odwołujących
łącznie w kwocie 60 000 zł zgodnie z § 3 pkt 1 lit. a rozporządzenia; zasądziła od
Zamawiającego na rzecz Odwołujących: A. HOCHTIEF Polska S.A., B. Budimex S.A.,
C. MIRBUD S.A. kwoty po 20
000 zł stanowiące uzasadnione koszty postępowania
odwoławczego obejmujące równowartość wpisów od odwołań oraz koszty wynagrodzenia
pełnomocników Odwołujących: A. HOCHTIEF Polska S.A. sygn. akt KIO 2213/19 i C.
MIRBUD S.A. sygn. akt KIO 2241/19 po 3 600 z
ł, na podstawie rachunków przedłożonych do
akt sprawy zgodnie z § 3 pkt 2 lit. b w zw. z § 5 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia.
Przewodniczący: …………………………………
Członkowie: …………………………………
…………………………………