Sygn. akt: KIO 2226/19
WYROK
z dnia 19 listopada 2019 r.
Krajowa Izba Odwoławcza
w składzie:
Przewodniczący: Anna Chudzik
Protokolant:
Aldona Karpińska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 listopada 2019
r. w Warszawie odwołania
wniesionego do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 4 listopada 2019 r. przez
wykonawcę PZU Zdrowie S.A. z siedzibą w Warszawie,
w
postępowaniu prowadzonym przez Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-
SYST
EM S.A. z siedzibą w Warszawie,
przy udziale wykonawcy LUX MED
Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego,
orzeka:
Oddala odwołanie;
Kosztami postępowania obciąża PZU Zdrowie S.A. i:
zalicza w
poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego
tytułem wpisu od odwołania,
zasądza od Odwołującego na rzecz Zamawiającego kwotę 3 600 zł 00 gr
(słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) stanowiącą uzasadnione
koszty strony poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 1986
z późn. zm.) na niniejszy wyrok – w terminie
7 dn
i od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: …………………
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający
Operator Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. prowadzi
w
trybie przetargu nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn.
Świadczenie usług medycznych w formie abonamentu medycznego dla pracowników Spółki
Operator G
azociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. na lata 2020-2022. Przedmiotem
zamówienia są usługi społeczne, których wartość zamówienia jest większa niż kwoty
określone w przepisach wydanych na podstawie art. 138g ust. 1 ustawy Pzp. Ogłoszenie
o
zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej 11 lipca 2019
r. pod numerem 2019/S 132-325307.
W dniu 4 listopada 2019 r. wykonawca PZU Zdrowie S.A.
wniósł odwołanie wobec
czynności odrzucenia jego oferty. Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 89
ust. 1 pkt 2 oraz art. 91 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp.
Odwołujący podniósł, że dla uznania, że oferta nie spełnia wymagań określonych
przez Zamawiającego, a tym samym, że podlega odrzuceniu na podstawie art. 89 ust. 1 pkt
2 ustawy Pzp, niezbędne jest wskazanie wad, błędów czy innych niezgodności, których nie
da się usunąć przy zastosowaniu art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp.
O
dwołujący wskazał, że Zamawiający w zawiadomieniu z 25 października 2019 r.
przekazał informację o wyborze oferty wykonawcy LUX MED. Sp. z o. o. oraz odrzuceniu na
podstawie art. 89 ust. 1
pkt 2 ustawy Pzp oferty Odwołującego z uwagi na jej niezgodność
tre
ści oferty z pkt. 1 opisu przedmiotu zamówienia (załącznik nr 1 do SIWZ). Z brzmienia
wskazanego punktu wynika, że Zamawiający wymaga, aby rezerwacja terminów usług
medycznych na konkretny,
określony dzień i godzinę, mogła być dokonana osobiście
w
Placówce Wykonawcy, za pośrednictwem portalu internetowego oraz telefonicznie.
Powyższe zostało także przez Zamawiającego powtórzone w odpowiedzi na pytanie nr 42 do
SIWZ
, gdzie Zamawiający dodatkowo potwierdził, że w powyższym wymaganiu chodzi
o
możliwość umawiania się przez Osoby Uprawnione osobiście oraz telefonicznie
w
przypadku wszystkich placówek podmiotów zewnętrznych w stosunku do Wykonawcy,
uprawnionych do udzielania świadczeń zdrowotnych w ramach prowadzonej działalności
gospodarczej, z którymi Wykonawca ma podpisaną umowę na świadczenie usług
medycznych (świadczeń zdrowotnych), z wyłączeniem wszelkich placówek państwowej
służby zdrowia, a w przypadku placówek własnych Wykonawcy o możliwość umawiania się
przez Osoby Uprawnione osobiście, telefonicznie oraz za pośrednictwem portalu
internetowego. W rozdziale XI SIWZ
Zamawiający zawarł wykaz oświadczeń i dokumentów,
jakie mają dostarczyć wykonawcy w celu potwierdzenia spełniania warunków udziału w
postępowaniu, w tym w pkt 1 wprost wskazał, jakie dokumenty mają być dołączone do oferty
składanej w postępowaniu. W opisie sposobu przygotowania oferty zawartym w rozdziale
XVI SIWZ
, Zamawiający wskazał natomiast w punkcie 9, że ofertę oraz pozostałe
dokumenty, dla których Zamawiający określił wzory w formie załączników do SIWZ, winny
być sporządzone zgodnie z tymi wzorami co do treści. Natomiast z punktu 2 rozdziału XXVI
SIWZ
wynika, że Zamawiający żąda wskazania przez wykonawcę w ofercie części
zamówienia której wykonanie powierzy podwykonawcom i podania przez wykonawcę firm
podwykonawców (o ile są znani na dzień składania ofert).
W odpowiedzi na powyższe wymagania Odwołujący złożył ofertę, która jego zdaniem
w pełni odpowiada wzorowi formularza określonego przez Zamawiającego wraz
z
załącznikami w postaci m. in. Załącznika nr 13 do formularza oferty, tj. wykazu
podwykonawców w zakresie konsultacji podstawowej opieki zdrowotnej i konsultacji
specjalistycznych badań diagnostycznych oraz innych usług medycznych. Odwołujący
podkreślił, że przedmiotowy załącznik ma charakter wyłącznie informacyjny, zawierający
wskazanie nazw znanych Odwołującemu podwykonawców i w żaden sposób nie można
uznać, że wskazany załącznik ma charakter treści oferty. W świetle przepisów ustawy Pzp,
treścią oferty jest skonkretyzowany w oparciu o informacje przedstawione przez
Zamawiającego w SIWZ zakres zobowiązania jakie przyjmuje na siebie wykonawca,
w
szczególności sposób, termin, a także warunki wykonania zamówienia publicznego, które
nie mogą podlegać modyfikacjom na późniejszym etapie. Odwołujący powołał się na
orzecznictwo
Krajowej Izby Odwoławczej, z którego wynika, że oświadczenie
o podwykonawcach nie stanowi
merytorycznej treści zobowiązania wykonawcy oferowanego
w odpowied
zi na opisany przez zamawiającego w SIWZ przedmiot zamówienia. Nie jest to
zatem oświadczenie woli, o jakim stanowi art. 66 § 1 kodeksu cywilnego w zw. z art. 14
ustawy Pzp,
o czym świadczy możliwość zmiany tych danych w trakcie realizacji
zamówienia.
Zda
niem Odwołującego, odrzucając jego ofertę na podstawie informacji zawartych
w
załączniku nr 13, Zamawiający dopuścił się rażącego naruszenia dyspozycji art. 89 ust.
1 pkt 2 ustawy Pzp.
Umknęło uwadze Zamawiającego, gdyby Odwołujący nie dołączył
wykazu podw
ykonawców, bo nie byliby oni mu znani, w świetle punktu 2 rozdziału XXVI
SIWZ
, wobec Odwołującego nie mogłyby zostać wyciągnięte żadne negatywne skutki, a już
w szczególności polegające na odrzuceniu jego oferty. Zamawiający jest świadomy powyżej
zaprezent
owanego stanowiska, gdyż sam w zawiadomieniu o wyborze oferty
najko
rzystniejszej, powołuje się na str. 8 pisma „na dokumenty dołączone do formularza
oferty
”, przez co nie stawia znaku równości między przedmiotowymi dokumentami, tj.
formularzem oferty a załączonymi do niego dokumentami. Powyższe jest tym bardziej
istotne,
że potwierdza brak podstaw do sformułowania przez Zamawiającego
w zawiadomieniu o wyborze oferty najkorzystniejszej tezy zawartej na str. 8 przedmiotowego
dokumentu, tj. o
„przeważającym” charakterze załącznika nr 13. W świetle bowiem
obowiązujących przepisów prawa, jak też mając na uwadze stanowisko prezentowane
w judykaturze, brak jest podstaw do nadania jakiegokolwiek, poza informacyjnym, charakteru
oświadczenia zawierającego wykaz podwykonawców, a już w szczególności ustalenia, że
ma on charakter treści oferty.
W związku z powyższym Odwołujący stwierdził, że treść oferty jest w pełni zgodna
z
treścią SIWZ, a wątpliwości Zamawiającego odnoszą się wyłącznie do załącznika nr 13,
który ma charakter wyłącznie informacyjny.
W odniesieniu do zawartej w zawiadomieniu o wyborze oferty najkorzystniejszej
informacji o rzekomej niezgodności oferty Odwołującego z treścią punktu 1 OPZ, w postaci
domniemanego braku możliwości umawiania się na wizyty osobiście i za pośrednictwem
portalu intern
etowego w placówkach wskazanych w załączniku nr 13 do oferty, podkreślić
należy, jak słusznie wskazał Zamawiający, że Odwołujący najpierw w punkcie 6 oferty złożył
oświadczenie o zaoferowaniu wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami
siwz, a w
dniu 8 października br. Odwołujący potwierdził jeszcze raz w punkcie V pisma, że
dostępne są wszystkie kanały komunikacji wynikające z OPZ, tj. umawianie przez infolinię,
osobiście oraz za pośrednictwem portalu internetowego. W nagłówku załącznika nr 13
za
warta jest informacja, że umówienie usług medycznych wyłącznie poprzez kontakt
z
infolinią medyczną PZU zdrowie 801 405 905. Lista placówek aktualna na dzień
sporządzenia, może ulegać zmianom w czasie. Jednak wskazany załącznik stanowi ogólny
wykaz placówek, współpracujących z Odwołującym. Z uwagi na ich liczbę, załącznik ten jest
aktualizowany okresowo, ma charakter standardowy i stanowi materiał składany wszystkim
potencjalnym klientom jako załącznik dla zapewnienia czytelności oferty handlowej.
Z
powyższego względu może zdarzyć się, że załącznik ten będzie zawierał nieścisłości, nie
można jednak w tym miejscu zapominać, że jego treść to wyłącznie wykaz placówek –
podwykonawców. Zatem wszystkie ewentualne jego nadmiarowe dopiski nie mają znaczenia
dla real
izacji zamówienia, tym bardziej w przypadku dwukrotnego potwierdzenia w pełni
zgodności realizacji przedmiotu zamówienia z treścią SIWZ. Z uwagi zatem na powzięte
przez Zamawiającego wątpliwości Odwołujący w sposób jednoznaczny potwierdził, że
wskazany pow
yżej zapis załącznika został wskazany omyłkowo. Ma to o tyle znacznie, że
Zamawiający w żadnym miejscu SIWZ czy też OPZ, jak również w odpowiedzi na pytanie nr
42 udzielonej w dniu 22 sierpnia br. nie zawarł wymagania dotyczącego wskazania
określonych kanałów komunikacji, jak też nie sformułował szczegółowego wymagania
odnośnie złożenia odrębnego oświadczenia w tym zakresie. Tym samym, skoro
Zamawiający nie oczekiwał złożenia jakiegokolwiek oświadczenia od wykonawców
ubiegających się o udzielenie zamówienia publicznego, poza standardowym oświadczeniem
zawartym w punkcie 6 formularza oferty, wykonawcy
, w tym Odwołujący nie mogą ponosić
negatywnych konsekwencji niewyartykułowanych oczekiwań Zamawiającego. Zgodnie
bowiem z orzecznictwem,
zakres wymaganej treści oferty wynika z postanowień SIWZ,
a
zatem to zamawiający określa elementy, które są dla niego istotne i będą stanowiły
podstawę do merytorycznej oceny zgodności złożonych ofert z jego wymaganiami
ujawnionymi w tym podstawowym dokumencie
postępowania. Natomiast dokument
niewymagany w SIWZ nie stanowi podstawy oceny oferty. W
związku z tym błędem po
stronie Zamawiającego była ocena oferty Odwołującego dokonana przez pryzmat
dokumentu niewymaganego w SIWZ.
Na marginesie
Odwołujący zauważył, że oferta wykonawcy Lux Med. Sp. z o.o. nie
z
awiera żadnego oświadczania odnośnie zaoferowanych kanałów rezerwacji wizyty i to
z kolei nie powoduje u Z
amawiającego żadnych wątpliwości w przedmiocie ich zastosowania
w
realizacji zamówienia. Jest to o tyle zastanawiające, że Zamawiający nie skierował nawet
do wskazanego wykonawcy żadnego wezwania o wyjaśnienie i potwierdzenie
zaoferowanych kanałów rezerwacji wizyt, mimo braku ich wskazania w treści złożonej oferty i
załączników do niej dołączonych, podczas gdy Odwołujący dwukrotnie potwierdzał
możliwość zastosowania żądanych kanałów rezerwacji, a i tak jego oferta została odrzucona.
Zdaniem Odwołującego świadczy to o nierównym traktowaniu wykonawców. Jednocześnie
d
ziałanie Zamawiającego nie potwierdziło deklarowanej dla niego istotności i doniosłości
zas
tosowanych przez wykonawców kanałów rezerwacji wizyt.
Odwołujący podniósł, że informacja o odrzuceniu oferty zawiera szereg
nieprawidłowości, ponad te wykazane powyżej, odnośnie przyjętych przez Zamawiającego
założeń stanowiących podstawę odrzucenia oferty. Po pierwsze, Zamawiający na str. 7
pisma wskazał, że omyłkowo podanej treści w załączniku nie da się poprawić, gdyż
stanowiłoby to nieuprawnioną zmianę treści oferty. Podkreślenia jednak wymaga, że
pomijając już wyjaśniony wyżej charakter informacyjny załącznika nr 13 do formularza oferty,
Odwołujący nie złożył w żadnym zakresie nowego oświadczeni, nie wskazał żadnych
nowych cen, terminów realizacji, specjalizacji itd., a dokonał jedynie sprostowania treści
nagłówka. Ponadto na str. 8 przedmiotowego zawiadomienia Zamawiający stwierdza brak
zaoferowania przez Odwołującego możliwości umówienia usługi medycznej w inny sposób
aniżeli za pośrednictwem infolinii. Tymczasem Odwołujący dwukrotnie oświadczył
o
zaoferowaniu wszystkich kanałów komunikacji pacjentów z placówkami medycznymi, co
jednak Zamawiający zignorował i nie przyjął, mimo że oferta Odwołującego jest pod każdym
względem korzystniejsza od drugiej oferty złożonej w postępowaniu. Zdaniem Odwołującego
znam
iennym też jest, że po udzielonych przez Odwołującego wyjaśnieniach z dnia
października br. w zakresie stanowiącym rzekomą podstawę odrzucenia oferty,
Zamawiający w dniu 11 października br. skierował do Odwołującego kolejne pismo na
po
dstawie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp, dotyczące punktu 22 OPZ. Z brzmienia wskazanego
punktu wynika, że Zamawiający wymaga, by wykonawca zapewnił elektroniczny dostęp do
wszelkich gromadzonych przez niego dokumentów (w szczególności wyników badań, historii
ch
orób) we wszystkich placówkach własnych. W związku z brakiem jednoznacznej
odpowiedzi (w
ocenie Zamawiającego) na pytanie odnośnie zapewnienia elektronicznego
dostępu do wszelkich gromadzonych przez niego dokumentów, Zamawiający wezwał
ponownie Odwołującego do złożenia wyjaśnień, z tym, że w tym przypadku oczekiwał
udzielenia jednoznacznej odpowiedzi w formule TAK/NIE. Skoro Zam
awiający dokonał
czynności wezwania Odwołującego po otrzymaniu wyjaśnień z dnia 8 października br., które
finalnie stanowiły podstawę odrzucenia jego oferty, musiał przyjąć je za wiarygodne
i
spełniające i jego oczekiwania. W przeciwnym wypadku Zamawiający nie prowadziłby
dalszych czynności wyjaśniających wobec wykonawcy, którego oferta podlega odrzuceniu.
W ocenie Odwołującego kolejną kwestią wskazującą na brak konsekwencji
w
działaniu Zamawiającego jest to, że wyjaśnienia złożone przez Odwołującego 14
pa
ździernika br. w odpowiedzi na wezwanie z art. 87 ust. 1 ustawy Pzp, także dotyczyły OPZ
i zostały przez Zamawiającego uznane i przyjęte. W przeciwnym wypadku, stanowiłyby także
podstawę do odrzucenia oferty Odwołującego, co z kolei znalazłoby swoje odzwierciedlenie
w zawiadomieniu o wyborze oferty najkorzystniejszej.
Zdaniem Odwołującego nie sposób
zrozumieć, z jakich powodów jedne wyjaśnienia dotyczące OPZ stanowią w ocenie
Zamawiającego niedozwoloną zmianę treści oferty, a drugie wyjaśnienia już takiej zmiany nie
stanowią.
Dodatkowo Odwołujący wskazuje, że jeśli Zamawiający miał jakiekolwiek dalsze
wątpliwości po dwóch złożonych oświadczeniach o kanałach komunikacji dla pacjentów,
potwierd
zających w pełnym zakresie zgodność z treścią SIWZ, był uprawniony do kolejnego
wezwania Odwołującego na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp do udzielenia
jednoznacznej odpowiedzi w formule TAK/NIE
, tak jak uczynił to w wezwaniu z dnia 11
października br. (co zostało wskazane jako żądanie alternatywne).
Odwołujący stwierdził, że wobec niezasadnego odrzucenia jego oferty, Zamawiający
dokonał oceny bez uwzględnienia oferty Odwołującego i dokonał wyboru oferty, która
w
świetle kryteriów oceny ofert nie jest najkorzystniejsza.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu: unieważnienia czynności wyboru
oferty najkorzystniejszej,
unieważnienia czynności odrzucenia oferty Odwołującego oraz
powtórzenia czynności badania i oceny ofert z uwzględnieniem oferty Odwołującego, w tym
ewentualnie, z ostrożności procesowej, wezwania do wyjaśnienia treści oferty na podstawie
art. 87 ust. 1 ustawy Pzp w zakresie wskazanym w uza
sadnieniu odwołania i dokonanie
wyboru ofer
ty Odwołującego jako najkorzystniejszej.
Do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego Przystąpił wykonawca
LUX MED Sp. z o.o.
, wnosząc o oddalenie odwołania.
Na podstawie dokument
acji przedmiotowego postępowania oraz biorąc pod uwagę
stanowiska stron i dowody przedstawione na rozprawie, Izba u
staliła, co następuje:
W punkcie 1 Opisu przedmiotu zamówienia Zamawiający podał, że wymaga aby
r
ezerwacja terminów usług medycznych, na konkretny, określony dzień i godzinę, mogła być
dokonana
osobiście w Placówce Wykonawcy, za pośrednictwem portalu internetowego oraz
telefonicznie.
Ponadto Zamawiający udzielił w tym zakresie następujących wyjaśnień do treści
SIWZ:
Pytanie nr 42:
Zwracamy się z prośbą o potwierdzenie, że Zamawiający pisząc, że wymaga
aby:
„1. Rezerwacja terminów usług medycznych, na konkretny, określony dzień i godzinę,
mogła być dokonana osobiście w Placówce Wykonawcy, za pośrednictwem portalu
internetowego oraz telefonicznie
”, ma na myśli możliwość umawiania się przez Pacjenta
telefoniczn
ie oraz osobiście we wszystkich placówkach partnerskich które udostępni na
potrzeb
y postępowania Wykonawca natomiast w placówkach własnych Wykonawcy
osobiście, telefonicznie oraz za pośrednictwem portalu internetowego.
Odpowiedź z 22 sierpnia 2019 r.: Zamawiający potwierdza, że w cytowanym wymaganiu
chodzi o możliwość umawiania się przez Osoby Uprawnione osobiście oraz telefonicznie
w
przypadku wszystkich placówek podmiotów zewnętrznych w stosunku do Wykonawcy,
uprawnionych do udzielania świadczeń zdrowotnych w ramach prowadzonej działalności
gospodarczej, z którymi Wykonawca ma podpisaną umowę na świadczenie usług
medycznych (świadczeń zdrowotnych), z wyłączeniem wszelkich placówek państwowej
służby zdrowia, a w przypadku placówek własnych Wykonawcy o możliwość umawiania się
prz
ez Osoby Uprawnione osobiście, telefonicznie oraz za pośrednictwem portalu
internetowego.
Odwołujący złożył ofertę, w której – w punkcie 6 formularza oferty – w którym zgodnie
z opracowanym przez Zamawiającego wzorem znalazło się oświadczenie, że wykonawca
oferuje
wykonanie przedmiotu Zamówienia zgodnie z wymaganiami podanymi w SIWZ
i
oświadczamy, że oferta jest opracowana dla kompletnego zakresu podanego w Opisie
Przedmiotu Zamówienia i wzorze Umowy za cenę wskazaną w ofercie.
Do ofe
rty Odwołujący załączył wypełniony załącznik nr 13 zatytułowany „Lista
placówek medycznych na dzień 11.08.2019 r.”, podając w nagłówku: umówienie usług
medycznych
możliwe wyłącznie poprzez kontakt z infolinią medyczną PZU Zdrowie.
Zamawiający, na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp, wezwał do złożenia wyjaśnień,
zadając następujące pytania:
Jaki jest charakter oświadczenia złożonego przez Wykonawcę w Załączniku nr 13
w
zakresie wskazania kontaktu z infolinią 801 405 905 jako wyłącznego sposobu
umówienia usług medycznych na dzień 12 sierpnia 2019 r. we wskazanych w Załączniku
placówkach?
Czy Wykonawca zapewni na etapie realizacji Umowy możliwość umawiania się przez
Osoby Uprawnione zgodnie z postanowieniami SIWZ i OPZ (z uwzględnieniem
odpowiedzi na pytania nr 42 i
43) oraz złożoną Ofertą?
W odpowiedzi na wezwanie
Odwołujący wyjaśnił, że prostując swoją omyłkę
informuje, iż dostępne są wszystkie kanały komunikacji wynikające z OPZ, tj. umawianie się
przez infolinię, osobiście oraz za pośrednictwem portalu internetowego.
Pi
smem z 25 października 2019r. Zamawiający poinformował o odrzuceniu oferty
Odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp.
W uzasadnieniu odr
zucenia oferty Zamawiający powołał się na punkt 1 OPZ oraz
odpowied
ź na pytanie nr 42 do SIWZ. Wskazał, że wykonawca załączył do oferty Załącznik
nr 13
zatytułowany „Lista placówek medycznych na dzień 12.08.2019 r.”, w treści którego
podał, że umówienie usług medycznych [będzie] możliwe wyłącznie poprzez kontakt
z infolini
ą medyczną PZU Zdrowie. Wśród placówek wskazanych na rzeczonej liście znalazły
się również te, które zostały określone w treści oferty jako obligatoryjne. Zamawiający podał:
…) sposób umówienia usług medycznych stanowi istotny element sposobu realizacji
z
amówienia na usługi medyczne. Wskazanie zaś wprost (zarówno w SIWZ jak
i w odpowiedzi na pytanie nr 42) wymogu co do sposob
ów umówienia usług medycznych,
jakich Zamawiający wymaga od wykonawców, sprawiło, iż wszystkie wskazane kanały
komunikacji wyznaczyły zakres przedmiotu zamówienia. Zaoferowanie tylko części z nich
w
jednym z dokumentów dołączonych do Formularza ”Oferta” świadczy o tym, że
Wykonawca
PZU Zdrowie S.A. nie zapewnia realizacji przedmiotu zamówienia w sposób
wymagany przez Zamawiającego. W ocenie Zamawiającego, złożenie przez Wykonawcę
PZU Zdrowie S.A. w pkt. 6 Formularza „Oferta” ogólnego oświadczenie o oferowaniu
przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami podanymi w SIWZ nie może przesądzać
o
zgodności treści jego oferty z treścią SIWZ. Krajowa Izba Odwoławcza (dalej jako „KIO”)
wielokrotnie wypowiadała się w tym zakresie wskazując, iż to konkretne i szczegółowe
oświadczenie wykonawcy zawarte w innych elementach oferty świadczy o zakresie
złożonego przez wykonawcę oświadczenia woli. Zdaniem KIO, sytuację mniej i bardziej
szczegółowych oświadczeń zawartych w różnych miejscach oferty i załączników do oferty
można tłumaczyć analogicznie do paremii lex specialis derogat legi generali (przepis ogólny
jest derogowany przez przepis szczególny/szczegółowy), a w wolnym tłumaczeniu
„oświadczenie szczegółowe należy brać pod uwagę przed oświadczeniem ogólnym” (wyrok
KIO z dnia 10 stycznia 2019 r., sygn. KIO 2581/18). W omawianym przypadku za takie
oświadczenie szczegółowe należy uznać Załącznik nr 13 do Formularza „Oferta”, ponieważ
identyfikuje on określone indywidulanie przez Wykonawcę PZU Zdrowie S.A. placówki
medyczne jego podwykonawców, a zatem dotyczy jasno określonej przez PZU Zdrowie S.A.
grupy podmiotów o znanych wyłącznie jej cechach i możliwościach - w tym przypadku
dotyczących dostępnych kanałów komunikacji. O ile zatem w przypadku potwierdzenia
zgodności oferty z SIWZ zawartego w pkt. 6 Formularza "Oferta" można mówić
o
stwierdzeniu mającym charakter ogólny, o tyle Załącznik nr 13 Formularza „Oferta” można
uz
nać za fragment większej całości dotyczący wyszczególnionych w nim podmiotów,
a zatem
mający charakter szczególny/szczegółowy, a przez to – przeważający. Jak
wskazuje orzecznictwo poprawienie oferty nie może de facto stanowić wytworzenia zupełnie
odmienneg
o, nowego oświadczenia woli wykonawcy, np. w przedmiocie oferowanego
świadczenia, czy dowolnego wypełnienia go dodatkową treścią, co do której Zamawiający
nie posiada żadnych danych i informacji (wyrok KIO z dnia 6 października 2014 r., sygn. KIO
Kluczowe znaczenie mają zatem właściwości oferowanego przedmiotu
zamówienia, które były wymagane zgodnie z dokumentacją w postępowaniu. Brak
zaoferowania przez Wykonawcę PZU Zdrowie S.A. możliwości umówienia usługi medycznej
w inny sposób aniżeli za pośrednictwem infolinii, należy uznać za niezgodność z SIWZ, która
nie może być konwalidowana. Złożone przez Wykonawcę PZU Zdrowie S.A. wyjaśnienia
należy uznać za złożenie nowego oświadczenia woli w przedmiocie zakresu oferowanego
świadczenia, co jest sprzeczne z art. 87 ust. 1 ustawy, zakazującym prowadzenia negocjacji
dotyczących treści złożonej oferty. Dodatkowym argumentem przemawiającym za
zasadnością takiego twierdzenia jest fakt, iż dopuszczenie, aby wykonawca określał
(konkretyzował) oferowany przedmiot zamówienia dopiero po otwarciu ofert, w toku
czynności badania ofert i dopiero na tym etapie precyzował oferowane rozwiązania, stałoby
w sprzeczności z podstawowymi zasadami udzielania zamówień publicznych, dopuszczając
możliwość manipulacji treścią oferty, a po stronie zamawiającego powodowałoby
niepewność co do rzeczywistych cech oferowanego przedmiotu zamówienia oraz utrudnienie
w ustaleniu jego
zgodności z wymaganiami opisanymi w SIWZ (wyrok KIO z dnia 25 kwietnia
2019 r., sygn. KIO 652/19).
Mając na uwadze powyższe oraz kierując się dyspozycją
zawartą w art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy, Zamawiający odrzucił ofertę Wykonawcy PZU Zdrowie
S.A. jako
niezgodną z treścią SIWZ.
I
zba zważyła, co następuje:
Na w
stępie Izba ustaliła, że Odwołujący spełnia określone w art. 179 ust. 1 ustawy
Pzp przesłanki korzystania ze środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu
zamówienia, a naruszenie przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp może spowodować
poniesienie p
rzez niego szkody polegającej nieuzyskaniu zamówienia.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp,
zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli jej treść
nie odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia, z zastrzeżeniem art. 87
ust. 2 pkt 3. Zastosowanie tego
przepisu wymaga wykazania, że określony element
oświadczenia woli wykonawcy nie odpowiada merytorycznym wymaganiom dotyczącym
przedmiotu zamówienia, wyrażonym w SIWZ.
Stosownie do art. 87 ust. 1 ustawy Pzp, w
toku badania i oceny ofert zamawiający
może żądać od wykonawców wyjaśnień dotyczących treści złożonych ofert.
Ni
edopuszczalne jest prowadzenie między zamawiającym a wykonawcą negocjacji
dotyczących złożonej oferty oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a i 2, dokonywanie jakiejkolwiek
zmiany w jej treści.
W pier
wszej kolejności zauważyć należy, że możliwość umawiania się na wizyty za
pomocą wskazanych przez Zamawiającego kanałów komunikacji jest istotnym,
merytorycznym elementem
świadczenia wykonawcy, określającym sposób realizacji
prz
edmiotu zamówienia. Wymaganie to wynika z punktu 1 OPZ i zostało potwierdzone
w udzielonych przez Zama
wiającego wyjaśnieniach. Zakres obowiązków wykonawcy
dotyczących tego aspektu realizacji zamówienia nie budzi żadnych wątpliwości
interpretacyjnych.
Nie ulega wątpliwości, że oświadczenie Odwołującego zawarte w załączniku nr 13,
wskazujące kontakt z infolinią wykonawcy jako wyłączny sposób umawiania wizyt, jest
wprost sprze
czne z oczekiwaniami Zamawiającego. Rozstrzygnięcia wymagało, czy
dokument, w którym to oświadczenie przedstawiono, wpływa na możliwość uznania go za
treść oferty. Odnosząc się do tej kwestii stwierdzić należy, że treść oferty to oświadczenie
woli określające zakres zobowiązania wykonawcy i sposób jego realizacji. Ocena, czy
określony dokument stanowi treść oferty, powinna być dokonywania z uwzględnieniem tego,
jaki charakter ma
określona informacja, nie zaś w jakim dokumencie została ona
zamieszczona
(czy był to formularz oferty, czy też inny dokument przedstawiony przez
wykonawc
ę i zawierający informacje o innym charakterze).
W rozpoznawanej sprawie
należy zgodzić się z Odwołującym, że wskazanie nazw
podwykonawców
ma
charakter
informacyjny.
Stanowisko
takie,
potwierdzone
w
orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej, wynika przede wszystkim z faktu, że przepisu
ustawy Pz
p dopuszczają dokonywanie zmian w tym zakresie. Nie oznacza to jednak, że taki
sam charakter należy przypisać wszelkim oświadczeniom wykonawcy tylko z tego powodu,
że zostały one zamieszczone w dokumencie obejmującym wykaz podwykonawców.
W ocenie Izby nie
sposób twierdzić, że oświadczenie odnoszące się do istotnego aspektu
sposob
u wykonania przedmiotu zamówienia, co do którego Zamawiający określił swoje
bezwzględne wymagania, ma charakter informacyjny dlatego, że przedstawiono je
w
załączniku zawierającym nazwy podwykonawców. Należy więc stwierdzić że niezależnie
od tytułu załącznika nr 13, inny charakter miał sam wykaz nazw podwykonawców, a inny
informacja o
dostępnym sposobie umawiania wizyt. Druga z tych informacji określała sposób
realizacji zamówienia, stanowiła zatem treść oferty i nie ulega wątpliwości, że była to treść
nieodpowiadająca wymaganiu z punktu 1 OPZ.
Izba podziela stanowisko wyrażone przez Zamawiającego w informacji o odrzuceniu
oferty, że o zgodności z SIWZ nie może świadczyć ogólne zapewnienie o zgodności oferty
z
treścią SIWZ, zawarte w punkcie 6 formularza oferty. Takie ogólne oświadczenie nie może
prowadzić do uznania za niebyłe szczegółowych oświadczeń odnoszących się do
poszczególnych merytorycznych aspektów oferty. Nie można z niego wywodzić zgodności
oferty z treścią SIWZ w sytuacji, gdy oświadczenie konkretyzujące sposób realizacji
zamówienia jest z tą treścią niezgodne. Przyjęcie odmiennego stanowiska prowadziłoby do
tego, że w zasadzie w żadnej sytuacji niemożliwe byłoby stwierdzenie niezgodności treści
oferty z SIWZ, niez
ależnie od szczegółowych oświadczeń i dokumentów, gdyż ogólne
zobowiązanie do wykonania zamówienia standardowo zamieszczane jest w ofercie
w
każdym postępowaniu.
W związku z powyższym należy stwierdzić, że Odwołujący złożył oświadczenie, które
stanowiło treść oferty i było niezgodne z wymaganiami Zamawiającego. Jednocześnie nie
można uznać za rozstrzygający faktu, że Zamawiający nie wymagał złożenia oświadczenia
w przedmiocie
kanałów komunikacji przeznaczonych do rezerwacji wizyt. Skoro zostało ono
przedstawione przez
Odwołującego, to Zamawiający nie mógł go pominąć i wbrew
pr
zedstawionej mu informacji uznać, że oferta spełnia wymagania SIWZ. Profesjonalny
wykonawca musi mieć świadomość odpowiedzialności za składane oświadczenia
i
przedstawiane dokumenty i nie może oczekiwać, że w sytuacji, kiedy działają one na jako
niekorz
yść, zostaną uznane za niebyłe.
W ocenie Izby
udzielone przez Odwołującego wyjaśnienia nie uprawniały do oceny,
że jego oferta jest poprawna. Wyjaśnienia te zmieniały istotne oświadczenie wykonawcy co
do sposobu realizacji
zamówienia, ich przyjęcie prowadziłoby więc do zmiany treści oferty,
czego zakazuje art. 87 ust. 1 ustawy Pzp.
Oferta co do jej istotnych elementów musi być
skonkretyzowana w da
cie jej składania i nie można później dowolnie modyfikować jej treści.
Na marginesie warto zauważyć, że Odwołujący nie podniósł zarzutu zaniechania
poprawienia w jego ofer
cie omyłki na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp i nie podjął
próby wykazania zaistnienia określonych tym przepisem przesłanek. Podkreślić również
należy, że wykonawcę, jako profesjonalistę, obowiązuje podwyższony miernik staranności,
nie może on zatem przedstawiać dokumentów wprost świadczących o niezgodności oferty
z
SIWZ, a następnie liczyć na możliwość wycofania się z zawartych w nich oświadczeń lub
ich skorygowanie, nawet w syt
uacji, gdy dotyczą one istotnego aspektu złożonej oferty.
Nie
zasługuje na uwzględnienie argumentacja Odwołującego, że skoro Zamawiający
po otrzymaniu wyj
aśnień w przedmiocie sposobu rezerwacji wizyt wezwał Odwołującego do
wyjaśnienia innych kwestii, to znaczy, że uznał ofertę za zgodną z SIWZ, a następnie zmienił
zdanie.
W ocenie Izby, dopóki Zamawiający nie zakończył badania oferty, nic nie stało na
przeszkodzie, aby przed dokonaniem ostatecznej oceny
wyjaśniał jeszcze inne aspekty ofert.
Z pewnością nie może to być podstawą uznania zarzutów odwołania za zasadne.
Za niezasadne Iz
ba uznała stanowisko Odwołującego zmierzające do umożliwienia
mu złożenia kolejnych wyjaśnień dotyczących sposobu rezerwacji wizyt. W ocenie Izby
wezwanie
do wyjaśnień z 30 września 2019 r. było precyzyjne, a wystosowanie kolejnego
wezwa
nia byłoby niezasadnym umożliwieniem wyjaśniania tej samej kwestii, co do której
Zamawiający dysponował informacjami pozwalającymi ostatecznie ocenić prawidłowość
oferty.
Podsumowując, odrzucenie oferty Odwołującego z przyczyn wskazanych przez
Zamawiającego w uzasadnieniu odrzucenia, należy uznać za prawidłowe. Inaczej natomiast
nal
eży ocenić część argumentacji Zamawiającego przedstawionej na rozprawie.
Zamawiający powołał się na przeprowadzoną przez siebie telefoniczną weryfikację
możliwości osobistej rezerwacji wizyt w wybranych placówkach, co jest o tyle nietrafione, że
po pierwsze
– okoliczność ta nie została wskazana w uzasadnieniu odrzucenia jako
podstawa faktyczna tej czynno
ści, po drugie – Zamawiający nie potrafił przekonująco
wytłumaczyć, jakie znaczenie mają wyniki tej weryfikacji wobec faktu, że Zamawiający nie
wymagał istnienia jeszcze przed zawarciem umowy możliwości rezerwacji wizyt we
wskazany przez siebie sposób.
Odnosząc się do przedstawionego przez strony materiału dowodowego podkreślenia
wymaga, że o rozstrzygnięciu przedmiotowej sprawy decydowała treść oferty i złożonych
wraz z nią dokumentów oraz przedstawionych wyjaśnień. To na ich podstawie należało
ocenić, czy zaoferowany przedmiot świadczenia jest zgodny z wymaganiami
Zama
wiającego. Natomiast próby wykazywania przez obie strony tego, jaka jest obecnie
możliwość rezerwacji wizyt w placówkach Odwołującego i jego podwykonawców nie może
być rozstrzygająca. W związku z tym nieprzydatne dla rozpoznania sprawy były złożone
przez obie strony dowody
dotyczące tych okoliczności. Istotne w tej sprawie jest bowiem
zawarte w
załączniku nr 13 oświadczenie, jego treść i charakter oraz kwestia możliwości
jego zmiany późniejszymi wyjaśnieniami.
Wobec niestwierdzenia naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy,
odwołanie podlegało oddaleniu.
O kosztac
h postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt 1 i 2 lit. b rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 972), stosownie do wyniku
postępowania obciążając kosztami
postępowania Odwołującego.
Przewodniczący: …………………