Sygn. akt KIO 2256/19
WYROK
z dnia 20 listopada 2019 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Agata Mikołajczyk
Protokolant:
Mikołaj Kraska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 listopada 2019 r. w Warszawie
odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 5 listopada 2019 r. przez odwołującego:
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: UTILA Spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością z Warszawy, EU CONSULT Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z Gdańska (ul. Targowa 42/20 03-733 Warszawa) w postępowaniu
prowadzonym przez zamawiającego: Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób
Niepełnosprawnych z Warszawy (al. Jana Pawła Il 13, 00-828 Warszawa)
przy udziale wykonawcy: Bluehill Sp. z o.o. z Warszawy (
ul. Stępińska 22/30, 00-739
Warszawa) -
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
zamawia
jącego,
orzeka:
1. Oddala
odwołanie;
Kosztami postępowania odwoławczego obciąża odwołującego - wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia: UTILA Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z Warszawy, EU CONSULT Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z Gdańska (ul. Targowa 42/20 03-733 Warszawa) i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7.500 zł 00 gr (słownie:
siedem
tysięcy pięćset złotych, zero groszy) uiszczoną przez odwołującego tytułem
wpisu od odwołania;
zasądza na rzecz zamawiającego: Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób
Niepełnosprawnych z Warszawy od odwołującego: wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia: UTILA Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z Warszawy, EU CONSULT Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z Gdańska kwotę 3.600 zł (słownie: trzy tysiące sześćset
złotych, zero groszy) tytułem wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2019 r., poz. 1843) na niniejszy wyrok -
w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia -
przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu
Okręgowego w Warszawie.
……………………………
Sygn. akt KIO 2256/19
Uzasadnienie
Odwołanie zostało wniesione w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego
prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia
2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1843.), [ustawa Pzp lub Pzp] przez
zamawia
jącego: Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w Warszawie,
którego przedmiotem jest „Świadczenie usług badawczych, doradczych, opracowań
eksperckich oraz organizacji spotkań konsultacyjnych, służących przygotowaniu dokumentacji
konkursowej
przeprowadzeniu konkursu grantowego dla JST w ramach projektu pt. „Usługi
indywidualnego transportu door-to-
door oraz poprawa dostępności architektonicznej
wielorodzinnych budynków mieszkalnych". Działanie 2..8 PO WER, nr postępowania:
ZP/20/19.
Odwołujący - wykonawcy ubiegający się wspólnie o udzielenie zamówienia: UTILA
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie, EU CONSULT Spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Gdańsku wnieśli odwołanie w zakresie wyboru
najkorzystnie
jszej oferty, wobec naruszenia przez Zamawiającego:
1) art. 92 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp - zaniechanie podania uzasadnienia faktycznego
i prawnego dla punktacji przyznanej ofertom w kryterium dotyczącym „Doświadczenia
Eksperta ds. opracowywania d
okumentacji konkursowej powyżej doświadczenia
wymaganego w warunku udziału w postępowaniu", pomimo że zamawiający jest do tego
zobligowany zgodnie z naruszoną zasadą przejrzystości wyrażoną w art. 7 pzp oraz
konkretyzującą ją normą zawartą w art. 92 ust. 1 pkt 1 pzp;
2) art. 91 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 i 3 Pzp -
wybór oferty wykonawcy BLUEHILL sp. z o.o.
jako oferty najkorzystniejszej, podczas gdy prawidłowo zbadana i oceniona oferta
Odwołującego, z której wynika udział eksperta w przygotowaniu/opracowaniu 3
dokumentacji konkursowych w konkursach organizowanych przez podmioty publiczne lub
na zlecenie podmiotów publicznych służącej realizacji projektów społeczno -
gospodarczych, obliguje Zamawiającego do przyznania odwołującemu 10 (dziesięciu)
dodatkowych
punktów w ramach kryterium „Doświadczenie Eksperta ds. opracowywania
dokumentacji konkursowej powyżej doświadczenia wymaganego w warunku udziału w
postępowaniu" [rozdział XVI, pkt 5) lit b) SIWZ], co powodowałoby, że oferta Odwołującego
zostałaby uznana za najkorzystniejszą;
3) art. 87 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp -
zaniechanie zwrócenia się do Odwołującego przez
Zamawiającego o udzielenie wyjaśnień dotyczących treści złożonej oferty w zakresie
doświadczenia Eksperta ds. opracowywania dokumentacji konkursowej powyżej
doświadczenia wymaganego w warunku udziału w postępowaniu, przy jednoczesnym
zwróceniu się o udzielenie takich wyjaśnień do wykonawcy BLUEHILL sp. z o.o., czym
naruszona została zasada równego traktowania wykonawców, a co miało wpływ na wynik
postępowania bowiem udzielenie wyjaśnień w tym zakresie przez Odwołującego
przełożyłoby się na posiadane przez Zamawiającego informacje potrzebne do oceny ofert,
4) art. 87 ust. 1 Pzp -
nieprawidłowe uznanie przez Zamawiającego wyjaśnień wykonawcy
BLUEHILL sp. z o.o.
jako oczywistej omyłki pisarskiej w złożonej przez niego ofercie, w
sytuacji gdy
z ich treści w sposób jednoznaczny wynika fakt, że wyjaśnienia te w sposób
rażący wykraczają poza granicę możliwości zastosowania instytucji oczywistej omyłki
pisarsk
iej, jak również stanowią one niedopuszczalne prowadzenie negocjacji z
Zamawiającym oraz prowadzą do istotnej zmiany w treści złożonej oferty.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania w całości i nakazanie Zamawiającemu: (1)
unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty; (2) dokonania ponownego badania
i oceny ofert oraz wybrania oferty najkorzystniejszej; ewentualnie
– (3) nakazanie
Zamawiającemu sporządzenia uzasadnienia faktycznego i prawnego, z którego w sposób nie
budzący wątpliwości będą wynikać decyzje w zakresie oceny kryterium „Doświadczenie
Eksperta ds. opracowywania dokumentacji konkursowej powyżej doświadczenia wymaganego
w warunku udziału w postępowaniu".
Odwołujący stwierdził, że posiada interes prawny w rozumieniu art. 179 ust. 1 Pzp z uwagi
na możliwość uzyskania przedmiotowego zamówienia, gdyż w razie rozstrzygnięcia
niniejszego odwołania w interesie i na korzyść Odwołującego, możliwe byłoby zawarcie
umowy przez Zamawiającego z Odwołującym. W doktrynie i orzecznictwie wskazuje się, że
przez szkodę należy rozumieć uszczerbek majątkowy lub niemajątkowy, jakiego doznaje lub
dozna poszkodowany wykonawca w wyniku określonego działania lub zaniechania
zamawiającego. W przedmiotowej sprawie oferta wnoszącego odwołanie - w przypadku
uwzględnienia zarzutów-zostanie uznana za najkorzystniejszą wobec uzyskania najwyższej
liczby punktów.
W uzasadnieniu zarzutów podał w szczególności:
Zamawiający, zdaniem Odwołującego, błędnie ocenił ofertę Odwołującego, przyznając „0"
zamiast „10" w zakresie kryterium „Doświadczenie Eksperta ds. opracowywania dokumentacji
konkursowej powyżej doświadczenia wymaganego w warunku udziału w postępowaniu".
Zgodnie z punktem 5. Rozdziału XVI Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia w
kryterium 4 „Doświadczenie Eksperta ds. opracowywania dokumentacji konkursowej powyżej
doświadczenia wymaganego w warunku udziału w postępowaniu" Wykonawca może uzyskać
maksymalnie 10 punktów. Punkty miały zostać przyznane zgodnie z następującymi zasadami:
Doświadczenie w przygotowywaniu/opracowywaniu 2 dokumentacji konkursowych w
konkursach organizowanych
przez podmioty publiczne lub na zlecenie
podmiotów
publicznych służącej realizacji projektów społeczno-gospodarczych - 5 pkt
Doświadczenie w przygotowywaniu/opracowywaniu 3 dokumentacji konkursowych w
konkursach organizowanych przez podmioty publiczne lub na zlecenie
podmiotów
publicznych służącej realizacji projektów społeczno-gospodarczych -10 pkt
Dodatkowo w pkt. 2 d) rozdziału IV SIWZ Zamawiający określił wymagania minimalne
dotyczące Eksperta ds. opracowywania dokumentacji konkursowej. Brzmią one następująco:
osoba posiadająca wykształcenie wyższe, która w okresie ostatnich 3 lat przed upływem
terminu składania ofert uczestniczyła w przygotowywaniu/opracowaniu 1 dokumentacji
konkursowej w konkursach organizowanych przez podmioty publiczne lub na zlecenie
podmiotów publicznych służącej realizacji projektów społeczno- gospodarczych.
Odwołujący dla potrzeb spełniania wyżej opisanych warunków w ofercie złożonej w dniu
9 roku jako eksperta ds. opracowywania dokumentacji konkursowej przedstawił Panią
A. O.
, prawnika z wykształcenia. Osobę, która w okresie ostatnich 3 lat przed upływem terminu
składania ofert uczestniczyła w przygotowaniu/opracowaniu 3 dokumentacji konkursowych w
konkursach organizowanych przez podmioty publiczne służące realizacji projektów społeczno-
gospodarczych. Wykonawca podał, że „Każdy z wymienionych projektów:
był realizowany w wymaganym terminie:
Projekt nr 1: luty 2019- maj 2019
Proj
ekt nr 2: październik 2018- styczeń 2019
Projekt nr 3: listopad 2018-
styczeń 2019
był ogłaszany przez podmioty publiczne:
Projekt nr 1: Urząd Miasta Hajnówka
Projekt nr 2: Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego, Departament Kultury i
Dziedzictwa Narodowego
Projekt nr 3: Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego, Departament Ochrony
Środowiska
służył realizacji projektów społeczno-gospodarczych:
3.1. Projekt nr 1 dotyczył tematyki: rewitalizacji, wsparcia osób niepełnosprawnych i działań
na rzecz organizacji pozarządowych - konkurs premiujący oferty wspólne, łączący różne
zadania publiczne w jednym trybie (innowacja). Wyłonione w ramach konkursu podmioty
realizowały projekty związane z tematyką rewitalizacji społecznej, dotyczące wspierania
organizacji pozarządowych oraz osób z niepełnosprawnościami. Działania te należy zaliczyć
do działań z zakresu społeczno- gospodarczego.
Projekt nr 2 dotyczył: Prawa człowieka. W ramach konkursu wyłoniono podmiot realizujący
projekty
sferze upowszechniania i ochrony wolności i praw człowieka oraz swobód
obywatelskich, a także działań wspomagających rozwój demokracji. Działania te należy
zaliczyć do działań z zakresu społeczno-gospodarczego.
Projekt nr 3 dotyczył: roli środowiska przyrodniczego w świadomości społecznej. Celem
konkursu było podnoszenie świadomości społecznej o roli i ochronie zadrzewień oraz
krajobrazu i ładu przestrzennego. Konkurs miał zachęcać do podejmowania działań
związanych z rolą drzew, krzewów i terenów zieleni z uwzględnieniem warunków społecznych,
kulturowych i gospodarczych w formule regrantingu, tak by aktywizować mieszkańców,
organizacje pozarządowe i podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku
publicznego i o wolontariacie z 24.04.
2003. Działania te należy zaliczyć do działań z zakresu
społeczno- gospodarczego.
W każdym też przypadku Pani A. O. uczestniczyła w procesie opracowania/przygotowania
dokumentacji konkursowej. W przypadku wątpliwości w tym zakresie, Zamawiający mógł
wezwać Odwołującego do złożenia wyjaśnień w tym zakresie - Zamawiający nie był bowiem
wzywany przez Zamawiającego do złożenia wyjaśnień w tym zakresie, mimo, że podejmował
się takich czynności w przypadku innych osób, w tym dwukrotnie w przypadku oferty składanej
przez BLUEHILL sp. z o.o. Takie działanie może świadczyć o nierównym traktowaniu
wykonawców przez Zamawiającego. Jednocześnie w przypadku jakichkolwiek wątpliwości
Zamawiającego co do treści złożonej oferty, miał on obowiązek zażądania od Odwołującego
wy
jaśnień w tym zakresie. Wskazał na orzecznictwo:
1) KIO/UZP 149/10 oraz KIO/UZP 1443/09,
: „skorzystanie z jego dyspozycji (art. 87 ust. 1 pzp)
nie jest verba legis czynnością obligatoryjną, lecz uprawnieniem zamawiającego, to jednak
obowiązkiem zamawiającego działającego z należytą starannością jest wykorzystanie
środków wskazanych przez ustawodawcę celem wyjaśnienia treści oferty, która może być
poprawna merytorycznie, przed dokonaniem jej odrzucenia. Wskazać należy, że
wyjaśnienia złożone przez wykonawcę w trybie art. 87 ust. 1 ustawy stanowią wykładnię
oświadczenia woli - oferty i wiążą wykonawcę na równi z treścią oferty"; „Zgodnie z
przeważającym stanowiskiem doktryny i orzecznictwa czynność odrzucenia oferty na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp winno p
oprzedzić wezwanie do złożenia wyjaśnień w
trybie art. 87 ust. 1 Pzp".
KIO 180/2018: (…) w przepisie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp ustawodawca uregulował instytucję
wyjaśniania treści oferty przede wszystkim jako uprawnienie, a nie obowiązek
Zamawiającego. Uprawnienie to może się jednak przerodzić w obowiązek Zamawiającego
w sytuacji stwierdzenia przez niego występowania wątpliwości co do treści oferty złożonej
przez danego wykonawcy, jeżeli może to mieć znaczenie dla ziszczenia się przesłanki
odrzucenia oferty
”;
KIO 212/2018: „W sytuacji kiedy występują wątpliwości w zakresie oświadczenia
wykonawcy zawartego w ofercie, zamawiający są uprawnieni a wręcz zobligowani do
skorzystania z art. 87 ust. 1 p.z.p. poprzez wezwanie do złożenia wyjaśnień oferty" ().
Zdaniem Odwołującego, w postępowaniu naruszono także normę z art. 87 ust. 1 zd. 2 Pzp
przez faktyczną zmianę treści oferty, czego przepis ten wprost zakazuje. Dokonana przez
wykonawcę BLUEHILL sp. z o.o. zmiana nie jest efektem omyłki pisarskiej i ma istotny wpływ
na treść oferty i przyznaną punktację. Ustawa Pzp nie zawiera definicji oczywistej omyłki
pisarskiej. Pojęcie to było wielokrotnie definiowane w orzecznictwie sądów okręgowych i
Krajowej Izby Odwoławczej. Oczywistą omyłką pisarską, zdaniem Sądu Okręgowego w
Gdańsku (wyrok z dnia 27.06.2008r., sygn. XII Ga 206/08), jest niezamierzona niedokładność
nasuwająca się każdemu, bez przeprowadzania dodatkowych ustaleń. Może to być błąd
literowy, widoczne niezamierzone opuszczenie wyrazu, czy inny błąd, wynikający z
przeoczenia lub innej wady procesu myślowo-redakcyjnego, a niespowodowany uchybieniem
merytorycznym. Oczywistą omyłką pisarską jest nie tylko taka omyłka, która wynika z treści
formularza ofertowego, ale również taka, którą można zidentyfikować na podstawie
porównania pozostałych dokumentów stanowiących treść oferty. Istotne jest przy tym, żeby w
wyniku poprawienia oczywistej omyłki pisarskiej nie zmieniła się treść oferty rozumianej jako
treść oświadczenia woli wykonawcy. Ponownie wskazał na orzecznictwo:
1) KIO 73/14:
Izba uznała za omyłkę pisarską w rozumieniu art. 87 ust. 2 pkt 1 ustawy Pzp
niezamierzone, wyraźne opuszczenie w danym dokumencie jednego, a nawet kilku
wyrazów. W sprawie będącej przedmiotem rozstrzygnięcia Izby wystąpiła, zdaniem składu
orzekającego, tego rodzaju okoliczność, albowiem rozstrzygające znaczenie miała przyjęta
dla całego dokumentu Formularza metoda jednolitego jego wypełniania przy zastosowaniu
w każdej z pozycji prawej kolumny metody „kopiuj - wklej." Jednocześnie Izba stwierdziła,
że stosując wzór tego Formularza, wykonawca zmodyfikował szerokość kolumn tak, że
kolumna prawa wymagająca wypełnienia przez odwołującego była węższa niż kolumna
lewa opisująca wymagane parametry według specyfikacji. Konsekwencją tego, zdaniem
Izby, był brak w wersji papierowej dokumentu ostatnich wyrazów z kolumny lewej. Tym
samym, sporne cztery pozycje w Formularzu, w których z powodów technicznych pominięto
ostatnie wyrazy z kolumny lewej, podlegają poprawieniu na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 1
Pzp.
2) KIO/UZP 11/09 i
KIO/UZP 1326/08: Oczywista omyłka pisarska powinna być możliwa do
poprawy bez odwoływania się do innych dokumentów. Zgodnie z utrwaloną definicją omyłki
pisarskiej dotyczy ona takich błędów, które są łatwe do zauważenia, a „oczywistość" omyłki,
rozumianej jako określona niedokładność, nasuwa się każdemu, bez potrzeby
przeprowadzania dodatkowych badań czy też ustaleń. Może to być błąd pisarski, logiczny,
przypadkowe przeoczenia lub inna niedokładność, która nasuwa się sama przez się
k
ażdemu, a przez dokonanie poprawki tej omyłki właściwy sens oświadczenia pozostaje
bez zmian.
KIO 1891/14: Poprawienie oczywistej omyłki nie może prowadzić do wytworzenia nowej
treści oświadczenia woli. Mimo że poprawienie oczywistej omyłki pisarskiej zawsze będzie
skutkowało zmianą treści ofert, to należy pamiętać, że będzie tak jedynie w znaczeniu
technicznym, nie zaś merytorycznym.
Zmiana, która została wskazana jako „oczywista omyłka pisarska", z przyczyn wskazanych
powyżej, nie może być tak zakwalifikowana. Wykonawca BLUEHILL sp. z o.o. odwołał się
wprost to treści innego dokumentu, z którego miałoby wynikać, że wskazana data winna być
inna i dlatego ma ona stanowić omyłkę pisarską. Mając jednak na uwadze treść złożonego
przez wykonawcę BLUEHILL sp. z o.o. oświadczenia w ofercie i znaczną rozbieżnością w
dacie (zupełnie inny dzień i zupełnie inny miesiąc) wprowadzenie takiej zmiany stanowi
faktycznie znaczącą zmianę treści oferty, która jest niedopuszczalna w świetle treści art. 87
ust. 1 zd. 2 Pzp.
Odwołujący wskazał ponadto, że Zamawiający wbrew obowiązkowi
nałożonemu na niego w treści art. 92 ust. 1 Pzp, nie zawarł w informacji o wyborze
najkorzystniejszej oferty uzasadnienia faktycznego i prawnego, do czego jest zobligowany
treścią tego przepisu. Przyznając Odwołującemu „0" punktów w ramach kryterium
„Doświadczenie Eksperta ds. opracowywania dokumentacji konkursowej powyżej
doświadczenia wymaganego w warunku udziału w postępowaniu", co zaważyło na wyniku
postępowania, Zamawiający winien był uzasadnić podstawy dokonanej oceny. Nie czyniąc
tego, uniemożliwił Odwołującemu zbadania zasadności swojego postępowania. Wskazał na
wyrok KIO 517/17,
w którym Krajowa Izba Odwoławcza dokonując analizy znowelizowanego
przepisu art. 92 ust. 1 Pzp stwierdziła, że: „(...) porównując treść tego przepisu sprzed
nowelizacji z dnia 22 czerwca 2016 r. -
można dojść do wniosku, iż intencją Ustawodawcy -
zmieniającego ten przepis poprzez dodanie in fine sformułowania „podając uzasadnienie
faktyczne i prawne" -
było przesądzenie kwestii dotyczącej powinności Zamawiającego co do
uzasadniania wszystkich dokonywanych przez niego czynności - w tym również czynności
przyznawania punktacji poszczególnym wykonawcom. Powyższa zmiana - w ocenie izby -
miała zagwarantować wykonawcom uczestniczącym w postępowaniu o udzielenie
zamówienia możliwość zapoznania się z pełnym rozstrzygnięciem Zamawiającego (oraz jego
motywami). Z przepisu tego -
i przyjętej przez Ustawodawcę konstrukcji tego przepisu - wynika
zatem zamiar Ustawodawcy -
również wobec wyartykułowanej w ustawie nowelizacją z dnia
22 czerwca 2016 r. zasadzie przejrzystości - aby wykonawcy biorący udział w postępowaniu
uzyskali pełny zakres informacji co do rozstrzygnięcia wraz z jego uzasadnieniem - nie tylko
co do czynności wykluczenia, odrzucenia i wyboru oferty, ale również co do przyznawanej
przez Zamawiającego punktacji poszczególnym wykonawcom, - gdyż niewątpliwie
uzasadnienie faktyczne i prawne przyznanej punktacji jest informacją istotną dla wykonawcy i
wpływa chociażby na zakres składanych przez wykonawcę środków ochrony prawnej.
Zauważył ponadto, że zgodnie z treścią art. 7 ust. 1 ustawy Pzp Zamawiający zapewniający
zachowanie uczciwej konkurencji i równe traktowanie wykonawców oraz zgodnie z zasadami
proporcjonalności i przejrzystości. Zatem przywołany przepis - po nowelizacji ustawy z dnia 22
czerwca 2016 r. -
wskazuje na wymóg stosowania w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego nie tylko -
jak to miało miejsce dotychczas - zasady uczciwej konkurencji i
równego traktowania wykonawców, ale również zasady proporcjonalności i przejrzystości.
Wyrazem zasady przejrzystości jest właśnie znowelizowany art. 92 ust. 1 ustawy Pzp, który
ma być gwarantem jasności i klarowności prowadzonych przez Zamawiającego procedur
przetargowych. Wobec powyższego wykonawca dopiero po zapoznaniu się z treścią
rozstrzygnięcia formułuje zarzuty i wskazuje ich uzasadnienie. Nie ulega wątpliwości - że samo
podanie przez Zamawiającego przyznanej punktacji bez właściwego i wyczerpującego
u
zasadnienia faktycznego podjętej decyzji, może utrudniać wykonawcy prawidłowe
sformułowanie zarzutów, a tym samym w sposób istotny ogranicza jego ustawowe prawo do
obrony swoich praw jako wykonawcy. Nie ulega również wątpliwości - co niejednokrotnie
zostało potwierdzone orzecznictwem Krajowej Izby Odwoławczej - że wykonawca ma prawo
posiadania pełnej wiedzy jakimi przesłankami kierował się Zamawiający rozstrzygając
postępowanie o udzielenie zamówienia - co zostało przesądzone niniejszą nowelizacją ustawy
Pz
p. W konsekwencji w ocenie Izby wobec przyjętej nowelizacją zasady przejrzystości
wyrażonej w art. 7 ustawy Pzp Zamawiający zobowiązany jest do informowania wykonawców
o przyznanej punktacji w poszczególnych kryteriach oraz podania łącznej punktacji z
podaniem uzasadnienia faktycznego i prawnego swojej decyzji. Wykonawca w takiej sytuacji
powinien uzyskać od Zamawiającego informację, dlaczego w danym kryterium nie otrzymał
maksymalnej punktacji i czym Zamawiający kierował się przyznając mu taką, a nie inną ilość
punktów." Stanowisko takie zostało potwierdzone w wyroku KIO 1577/17: „Zgodnie z art. 92
ust. 1 pkt 1 ustawy P.z.p., zamawiający informuje niezwłocznie wszystkich wykonawców o
wyborze najkorzystniejszej oferty, podając nazwę albo imię i nazwisko, siedzibę albo miejsce
zamieszkania i adres, jeżeli jest miejscem wykonywania działalności wykonawcy, którego
ofertę wybrano, oraz nazwy albo imiona i nazwiska, siedziby albo miejsca zamieszkania i
adresy, jeżeli są miejscami wykonywania działalności wykonawców, którzy złożyli oferty, a
także punktację przyznaną ofertom w każdym kryterium oceny ofert i łączną punktację,
podając uzasadnienie faktyczne i prawne. Z powyższego wynika, iż wszystkie czynności, o
których mowa we wskazanym wyżej przepisie, winny być przez zamawiającego uzasadnione.
Obowiązek ten dotyczy również uzasadnienia czynności oceny ofert i przyznawania im
punktów. Wobec każdego wykonawcy uzasadnienie przyznania określonej ilości punktów jego
ofercie jest o tyle oczywiste, że każdy wykonawca jest uprawniony do tego, by wiedzieć, na
jakiej podstawie jego oferta została oceniona w taki czy inny sposób. Podanie uzasadnienia
faktycznego i prawnego oceny ofert stanowi emanację zawartej w art. 7 ust. 1 ustawy P.z.p.
przejrzystości, która obejmuje między innymi możliwość prześledzenia procesu decyzyjnego
zamawiającego. W ocenie izby informacje podane odwołującemu w zakresie przyznania mu
punktów w kryterium "Innowacyjność projektowa" nie spełniają wymogów pozwalających
uznać je za uzasadnienie w rozumieniu art. 92 ust. 1 ustawy P.z.p. Podnieść należy, iż
kryterium to nie było oceniane na podstawie wzoru matematycznego czy innego równie
precyzyjnego sposobu, gdzie przyznanie punktów stanowi wynik operacji matematycznej na
podstawie podstawionych danych bądź pozwala na zasadzie zerojedynkowej ustalić, czy dana
ilość punktów się wykonawcy należy czy nie. Przyznawanie punktów w kryterium
"Innowacyjność projektowa" było wynikiem oceny projektanta, który dokonywał tej oceny w
oparciu o posiadaną wiedzę, własne doświadczenie i przekonanie co do tego, na czym
zaoferowana innowacyjność może, a na czym nie może polegać. O podstawach takiej, a nie
innej oceny odwołujący winien był zostać powiadomiony." W konkluzji wniósł o uwzględnienie
odwołania.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie (pismo z dnia 15/11/2019) oświadczył, że
uwzględnia odwołanie w zakresie zarzutu pierwszego powołując się na art.186 ust.1 Pzp zd.
ostatnie
wskazał, co następuje:
(…) Żądaniem w niniejszym przypadku było m.in. żądanie ewentualne, polegające na
zobowiązaniu Zamawiającego do sporządzenia i przekazania uzasadnienia dla czynności
oceny ofert (przyznawania punktów), Zamawiający poniżej przedstawia uzasadnienie swojej
decyzji w zakresie przyznanej punktacji w kryterium "oświadczenie eksperta ds.
opracowywani
a dokumentacji konkursowej powyżej doświadczenia wymaganego w warunku
udziału w postępowaniu”: Wykonawca (Odwołujący) otrzymał w tym kryterium zero punktów,
gdyż wykazał wyłącznie spełnienie warunków udziału w postępowaniu poprzez wskazanie w
formularzu ofertowym informacji dotyczących konkursu nr 1 realizowanego na rzecz Urzędu
Miasta Hajnówka, gdzie Pani A. O., zgodnie z oświadczeniem Odwołującego współtworzyła
ogłoszenie o konkursie, w tym rezultaty i kryteria oceny. Za doświadczenie minimalne
(wykazanie spełnienia warunku) punkty zgodnie z SIWZ nie były przyznawane, gdyż
minimalną liczbę 5 pkt można było uzyskać dopiero za odpowiednie doświadczenie w
dodatkowym konkursie (łącznie 10 pkt za dodatkowe doświadczenie w dwóch dodatkowych
konkursach).
W pozostałych dwóch konkursach wskazanych w formularzu oferty dotyczących
doświadczeń Pani O. wskazano, iż jest to doświadczenie w zakresie „edukacji w obszarze
zmian w rozporządzeniu dotyczącym wzoru' ofert, a co za tym idzie treści w ogłoszeniu.
Konsultacje ogłoszenia o konkursie, w tym rezultatów i kryteriów oceny”. Zarówno działania
polegające na edukacji, jak i konsultacje nie są to czynności polegające na
przygotowywaniu/opracowywaniu dokumentacji konkursowej. Konsultacje to zgodnie z
def
inicją zamieszczoną w słowniku języka polskiego zasięganie opinii, udzielanie rad i
wyjaśnień, co za tym idzie nie jest to udział w przygotowywaniu/opracowywaniu dokumentacji,
lecz
co
najwyżej
doradztwo
dla
osób,
które
czynności
związane
z
przygotowaniem/o
pracowywaniem wykonują.
Jednocześnie Zamawiający zwraca uwagę, że Odwołujący przy konkursie nr 1
wskazał, że Pani O. współtworzyła dokumentację konkursową, a w pozostałych konkursach,
że zakres jej czynności ograniczał się do konsultacji, co za tym idzie, to sam Odwołujący
odmiennie opisał zakres jej czynności w danych projektach wskazując, że rola, którą pełniła
była inna. Ponadto z wiedzy Zamawiającego wynika, że udział w/w osoby w tych konsultacjach
w zakresie dotyczącym przygotowywania i opracowywania dokumentacji konkursowej nie miał
miejsca. Zakres informacji podanych w wykazie doświadczeń Pani O. wskazujący na brak
uczestnictwa w/
w osoby w czynnościach opracowywania/przygotowywania dokumentacji
konkursowej pokrywa się z wiedzą Zamawiającego, iż nie uczestniczyła ona w
opracowywaniu/przygotowywaniu takiej dokumentacji. Przyznano tym samym ocenianej
ofercie w tym kryterium zero punktów, gdyż uzupełnienie oferty o nowe doświadczenia lub
zamiana osób nie jest dopuszczalna”.
Odnośnie zarzutu drugiego stwierdził, że: „Ze względu na prawidłową ocenę oferty
Odwołującego w kryterium, którego dotyczył zarzut nr 1 i zgodne z postanowieniami SIWZ
przyznanie 0 punktów, najwyższą ocenę wśród ofert podlegających badaniu i ocenie uzyskuje
oferta Bluehill Sp. z o.o., w
konsekwencji zarzut jest bezpodstawny i nie zasługujący na
uwzględnienie”.
W przypadku zarzut
u trzeciego podał: „Twierdzenie Odwołującego, że Zamawiający
zwracał się do Wykonawcy Bluehill Sp. z o.o. o wyjaśnienie treści oferty w zakresie
doświadczenia Eksperta ds. opracowania dokumentacji konkursowej nie znajduje
odzwierciedlenia w stanie faktycznym. Zamawiający wzywał Wykonawcę Bluehill Sp. z o .o.
do złożenia wyjaśnień w zakresie treści oferty, ale nie dotyczyły one tego Eksperta (treść
we
zwań stanowi załącznik do niniejszego pisma). Jednocześnie wezwanie to było zasadne,
gdyż bez niego zamawiający nie był w stanie uzyskać pełnej informacji niezbędnej do oceny
oferty. W tej sytuacji zgodnie z orzecznictwem, jeśli Zamawiający nie skorzysta z uprawnienia
do
wyjaśnień, to ocena ofert może być obarczona wadą nienależytej staranności (…).
Zamawiający może więc nie skorzystać ze swego uprawnienia tylko wówczas, gdy ma
pewność, że mimo niejasności w ofercie zna stan faktyczny niezbędny mu do prawidłowej
oceny ofe
rt. Taka sytuacja miała miejsce w przypadku oceny oferty Odwołującego.
Zamawiający nie widział powodu wezwania Odwołującego do wyjaśnień, gdyż posiadana
przez niego wiedza pozwalała mu uznać, że doświadczenia opisanego w kryterium będącym
przedmiotem sporu
(dodatkowego doświadczenia w opracowywaniu/przygotowywaniu
dokumentacji konkursowej), osoba wskazana przez Odwołującego (p. O.) nie posiada.
Prawidłowość wnioskowania Zamawiającego potwierdzają dowody, które Zamawiający
przedłoży podczas rozprawy”.
Odnośnie zarzutu czwartego stwierdził: (…) Zamawiający w toku wyjaśnień treści oferty
Wykonawcy Bluehill Sp. z o.o. prowadzonych na podstawie art. 87 ust 1, uzyskał od tego
Wykonawcy informację, że w toku przygotowywania oferty doszło do omyłki pisarskiej.
Jedna
kże pogląd ten nie został przez Zamawiającego podzielony i nowa informacja
przekazana przez Wykonawcę nie została uwzględniona, a punkty naliczone Wykonawcy
Bluehill Sp. z o. o. w ramach kryteriów oceny ofert zostały przyznane z pominięciem badania,
wobec
którego ten Wykonawca próbował wykazać, że do omyłki doszło. Zarzut 4 nie znajduje
więc potwierdzenia w okolicznościach sprawy i czynnościach zamawiającego a tym samym
również ten zarzut nie zasługuje na uwzględnienie”.
Do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego przystąpienie zgłosił
Bluehill Sp. z o.o. z Warszawy wnosząc o oddalenie odwołania.
Izba mając na uwadze ustalony stan faktyczny zważyła, co następuje:
Zarzuty podniesione w odwołaniu dotyczą naruszenia przez Zamawiającego
przepisów ustawy Pzp: 1) art. 92 ust. 1 pkt 1) w zw. z art. 7 ust. 1 z uwagi na zaniechanie
przedstawienia uzasadnienia faktycznego i prawnego dla ocen ofert w świetle kryteriów oceny;
2) art. 91 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 i 3 z uwagi na
nieprawidłowy wybór oferty Bluehill Sp. z
o.o. jako najkorzystniejszej, spowodowany nie
prawidłowym przyznaniem punktów w ramach
kryteriów oceny ofert ofercie Odwołującego; 3) art. 87 ust. 1 w zw. z art. 7 ust 1 z uwagi na
zaniechanie zwrócenia się do Odwołującego o wyjaśnienie treści oferty w zakresie, w którym
przyznano jej zbyt niską ocenę, pomimo że o wyjaśnienia treści oferty zwrócono się do
drugiego z wykonawców, którego ofertę wybrano następnie jako najkorzystniejszą; 4) art. 87
ust. 1 Pzp z
uwagi na błędne uznanie, że w ofercie wykonawcy Bluehill Sp. z o.o. doszło do
omyłki (oczywistej omyłki pisarskiej) którą można poprawić, podczas gdy były to w ocenie
O
dwołującego niedopuszczalne negocjacje z wykonawcą.
Rozstrzygając o zarzutach we wskazanym zakresie Izba miała na uwadze regułę
ustaloną przepisem art. 191 ust.2 ustawy Pzp, zgodnie z którą: „Wydając wyrok, Izba bierze
za podstawę stan rzeczy ustalony w toku postępowania”. Stan rzeczy stosownie do ust. 1
tego przepisu ustalany jest po przep
rowadzeniu postępowania dowodowego w postępowaniu
przed Izbą i dostatecznym wyjaśnieniu tych okoliczności, na których oparto w odwołaniu
zarzuty. Izba t
akże miała na uwadze regułę z art. 192 ust.2 ustawy Pzp w myśl której KIO
uwzględnia odwołanie: „jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub
może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia”.
W przypadku zarzutu z punktu 1 odwołania (naruszenia art. 92 ust.1 pkt 1 w zw. z art.
7 ust.1 ustawy Pzp)
żądanie ewentualne dotyczy zobowiązania Zamawiającego do
sporządzenia i przekazania uzasadnienia dla czynności oceny ofert (przyznawania punktów)
w kryterium "oświadczenie eksperta ds. opracowywania dokumentacji konkursowej powyżej
doświadczenia wymaganego w warunku udziału w postępowaniu”. Odwołujący podkreślał, że
ten zarzut jest oparty na braku informacji o podstawach przyznanej oceny.
Izba w zakresie tego zarzutu
zwraca uwagę, że art. 92 ust.1 pkt 1 ustawy Pzp odnoszący
się do powiadomienia o wyborze najkorzystniejszej oferty wymaga oprócz informacji o
punktacji przyznanej ofertom w każdym kryterium oceny ofert i łącznej punktacji także podania
wykonawcom uzasadnienia faktycznego i prawnego. W zawiadomieniu z dnia 31/10/2019 r.
Zamawiający wskazał na art. 92 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp informując, że dokonał wyboru oferty
najkorzystniejszej
oraz, że ofertę najkorzystniejszą złożył wykonawca Bluehill sp. z o.o. (…).
W uzasadnienie wyboru
podał, że ten (…) Wykonawca uzyskał najwięcej punktów wg
kryteriów oceny ofert opisanych w SIWZ. W postępowaniu złożono 2 oferty. Zamawiający
przedstawia streszczenie oceny złożonych ofert”. Streszczenie zamieścił w tabeli, a w
kolumnie: „Liczba punktów otrzymanych w kryterium Doświadczenie Eksperta ds.
opracowywania dokum
entacji konkursowej powyżej doświadczenia wymaganego w warunku
udziału w postępowaniu” Odwołujący otrzymał „0” punktów.
Zgodnie z punktem 5. Rozdziału XVI Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia w
kryterium 4 p
unkty miały zostać przyznane zgodnie z następującymi zasadami: (1)
Doświadczenie w przygotowywaniu/opracowywaniu 2 dokumentacji konkursowych w
konkursach organizowanych przez podmioty publiczne lub na zlecenie
podmiotów publicznych
służącej realizacji projektów społeczno-gospodarczych - 5 pkt; (2) Doświadczenie w
przygotowywaniu/opracowywaniu
dokumentacji
konkursowych
w
konkursach
organizowanych przez podmioty publiczne lub na zlecenie
podmiotów publicznych służącej
realizacji projektów społeczno-gospodarczych -10 pkt. Zatem z przekazanej informacji
wynikało, że w przypadku Odwołującego tylko jedna praca mogła zostać zaliczona, jednakże
z tego zestawienia nie wynikało, które prace nie zostały zakwalifikowane jako spełniające
warunki. T
abela nie zawierała opisów. Niewątpliwie na gruncie art. 92 ust.1 pkt 1 Pzp można
oczekiwać, że obowiązek uzasadnienia czynności oceny ofert dotyczy także przyznawanych
w danym kryterium
punktów. Tak jak wskazuje się w orzecznictwie KIO podanie m.in.
uzasadnienia faktycznego oceny oferty w danym kryterium (poza cenowym)
stanowi emanację
zawartej w art. 7 ust. 1 ustawy Pzp
przejrzystości, która obejmuje między innymi możliwość
prześledzenia procesu decyzyjnego zamawiającego. Ale jednocześnie Izba stwierdza, że
Zamawiający wykonał to żądanie w odpowiedzi na odwołanie, przedstawiając jednocześnie
na rozprawie dowody potwierdzającego wynik jego oceny. Odwołujący nie przedstawił
dowodów przeciwnych domagając się de facto uwzględnienia jego interpretacji spornego
postanowienia.
Zamawiający uwzględniając ten zarzut, (w odpowiedzi na odwołanie w
wykonaniu tego żądania, powołując się na art. 186 ust. 1 zd. ostatnie Pzp), przedstawił
uzasadnienie jego decyzji w zakresie przyznanej punktacji
, podając: „Wykonawca
(Odwołujący) otrzymał w tym kryterium zero punktów, gdyż wykazał wyłącznie spełnienie
warunków udziału w postępowaniu poprzez wskazanie w formularzu ofertowym informacji
dotyczących konkursu nr 1 realizowanego na rzecz Urzędu Miasta Hajnówka, gdzie Pani A.
O.
, zgodnie z oświadczeniem Odwołującego współtworzyła ogłoszenie o konkursie, w tym
rezultaty i kryteria oceny. Za doświadczenie minimalne (wykazanie spełnienia warunku) punkty
zgodnie z SIWZ nie były przyznawane, gdyż minimalną liczbę 5 pkt można było uzyskać
dopiero za odpowiednie doświadczenie w dodatkowym konkursie (łącznie 10 pkt za
dodatkowe doświadczenie w dwóch dodatkowych konkursach). W pozostałych dwóch
konkursach wskazanych w formularzu oferty dotyczących doświadczeń Pani O. wskazano, iż
jest to doświadczenie w zakresie „edukacji w obszarze zmian w rozporządzeniu dotyczącym
wzoru ofert, a co za tym idzie treści w ogłoszeniu. Konsultacje ogłoszenia o konkursie, w tym
rezultatów i kryteriów oceny. Zarówno działania polegające na edukacji, jak i konsultacje nie
są to czynności polegające na przygotowywaniu/opracowywaniu dokumentacji konkursowej.
Konsultacje to zgodnie z definicją zamieszczoną w słowniku języka polskiego zasięganie
opinii, udzielanie rad i wyjaśnień, co za tym idzie nie jest to udział w
przygotowywaniu/opracowywaniu dokumenta
cji, lecz co najwyżej doradztwo dla osób, które
czynności związane z przygotowaniem/opracowywaniem wykonują”. Jednocześnie zwrócił
uwagę, że (…) Odwołujący przy konkursie nr 1 wskazał, że Pani O. współtworzyła
dokumentację konkursową, a w pozostałych konkursach, że zakres jej czynności ograniczał
się do konsultacji, co za tym idzie, to sam Odwołujący odmiennie opisał zakres jej czynności
w danych projektach wskazując, że rola, którą pełniła była inna. Ponadto z wiedzy
Zamawiającego wynika, że udział w/w osoby w tych konsultacjach w zakresie dotyczącym
przygotowywania i opracowywania dokumentacji konkursowej nie miał miejsca. Zakres
informacji podanych w wykazie doświadczeń Pani O. wskazujący na brak uczestnictwa w/w
osoby w czynnościach opracowywania/przygotowywania dokumentacji konkursowej pokrywa
się z wiedzą Zamawiającego, że nie uczestniczyła ona w opracowywaniu/przygotowywaniu
takiej dokumentacji. Przyznano tym samym ocenianej ofercie w tym kryterium zero punktów,
gdyż uzupełnienie oferty o nowe doświadczenia lub zamiana osób nie jest dopuszczalna”.
O
dnośnie zarzutu naruszenia art. 87 ust.1 w zw. z art. 7 ust.1 Pzp wnoszący odwołanie
podał, że Zamawiający nie zwrócił się o udzielenie wyjaśnień dotyczących treści jego oferty
w zakresie doświadczenia kandydata na „Eksperta ds. opracowywania dokumentacji
konkursowej
” powyżej doświadczenia wymaganego w warunku udziału w postępowaniu, przy
jednoczesnym zwróceniu się o udzielenie takich wyjaśnień do wykonawcy Bluehill sp. z o.o. i
jednocześnie niezasadnie uznał te wyjaśnienia.
Izba zwraca uwagę, że wezwanie o wyjaśnienie treści oferty skierowane do wykonawcy
Bluehill Sp. z o.o.
nie dotyczyły doświadczenia Eksperta ds. opracowania dokumentacji
konkursowej nie znajduje odzwierciedlenia w stanie faktycznym. Z
amawiający w istocie
wzywał wykonawcę Bluehill Sp. z o .o. do złożenia wyjaśnień w zakresie treści oferty, ale treść
wezwania (pismo z dnia 23.10.2019 r.)
dotyczyła dwóch innych kandydatów (pkt 2 i 3 w
rozdziale XVI. 1 siwz: eksperta ds. badań ilościowych oraz kierownika badania). Ponadto
okoliczność (ostatnia ze wskazanych) nie potwierdziła się, albowiem wyjaśnienia te nie zostały
uwzględnione.
Izba mając na uwadze wskazywane reguły i nie zgadzając się z interpretacją
wymagania przedstawioną przez Odwołującego stwierdza również, że sporne wymaganie
n
iewątpliwie dotyczyło przygotowywania/opracowywania dokumentacji konkursowych (….), a
w
żadnym wypadku „edukacji” czy „konsultacji” interpretowanej jako „przygotowywanie” czy
„opracowywanie”, które to czynności mają definitywnie inny charakter. Tu Izba zgodziła się z
Przystępującym, że konsultacje mogą być prowadzone przed przygotowaniem dokumentacji
konkursowej (wyprzedzające), lub też po przygotowaniu dokumentacji konkursowej (post
factum).
Zamawiający zatem na podstawie zawartych w formularzu ofertowym Odwołującego
(i informacji dostępnych) miał prawo dokonać oceny oferty w tym kryterium i na tej podstawie
przyznał odpowiednią punktację, przyjmując – stosowanie do literalnego brzmienia treści
formularza ofertowego, że w ramach projektu 2 i 3 wykonywane były konsultacje oraz edukacja
co do treści ogłoszenia, a nie projektowanie i opracowanie dokumentacji konkursowej. Zakres
zadań eksperta wykonywanych w ramach projektu 2 i 3, był opisany w sposób jednoznaczny,
co w konsekwencji spowodowało przyznanie 0 punktów w kryterium poza cenowym 4. Tym
samym wskazywane w odwołaniu naruszenie art. 87 ust.1 ustawy Pzp w zw. z jej art. 7 ust.1
Pzp jest niezasadny.
Odnośnie prawidłowości badania oferty Przystępującego zarzut
naruszenia art. 87 ust.1 także nie potwierdził się albowiem jak już wcześniej wskazano
zwrócenie się o udzielenie wyjaśnień do wykonawcy Bluehill sp. z o.o. dotyczyło innej materii
niż ta objęta żądaniem Odwołującego. Ponadto zastosowana procedura nie spowodowała
uwzględnienia wyjaśnień i tym samym jej zastosowanie pozostawało bez wpływu na wynik
punktacji. W konsekwencji kluczowy zarzut naruszenia art. 91 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 i 3
Pzp
należało uznać za niezasadny, albowiem w stanie faktycznym sprawy (uwzględniając
zakres podnoszonych zarzutów) wybór oferty wykonawcy Bluehill sp. z o.o. jako oferty
najkorzystniejszej nie narusza
ł wskazanego przepisu.
Mając powyższe na uwadze orzeczono jak sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp
stosownie do wyniku sprawy uwzględniając także przepisy rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2018 r, poz. 972).
………………………………..