Sygn. akt KIO 2294/19
WYROK
z dnia 27 listopada 2019 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący:
Katarzyna Odrzywolska
Protokolant:
Rafał Komoń
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27
listopada 2019 r. odwołania wniesionego do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 12 listopada 2019 r. przez wykonawcę: Tronus Polska
Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie;
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego: Komendę Wojewódzką Policji
w Katowicach;
orzeka:
oddala odwołanie;
kosztami postępowania w wysokości 15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy
złotych i zero groszy) obciąża wykonawcę: Tronus Polska Sp. z o.o. z siedzibą
w Warszawie, i:
zalicza w poczet kosztów postępowania kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście
tysięcy złotych i zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę: Tronus Polska Sp. z
o.o. z siedzibą w Warszawie tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2019 r., poz. 1843) na niniejszy wyrok -
w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia -
przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu
Okręgowego w Katowicach.
Przewodniczący: ……………………………
Sygn. akt KIO 2294/19
UZASADNIENIE
Komenda Wojewódzka Policji w Katowicach - dalej „zamawiający”, prowadzi
w trybie przetargu nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
którego przedmiotem jest zawarcie umowy ramowej na „Zakup wraz z dostawą, wniesieniem
(montażem) mebli drewnianych, mebli metalowych oraz siedzisk dla KWP w Katowicach oraz
jednostek garnizonu
śląskiego Policji”; znak sprawy ZP-2380-262/2019 (dalej „postępowanie”
lub „zamówienie”).
Szacunkowa wartość zamówienia przekracza kwoty określone w przepisach wydanych
na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp. W dniu 4
września 2019 r. ogłoszenie o zamówieniu
zostało opublikowane w suplemencie do Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej pod
numerem 2019/S 170-414985.
W dniu 12 listopada
2019 r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło
odwo
łanie wniesione przez wykonawcę: Tronus Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie
(dalej „odwołujący”).
Odwołujący, działając na podstawie art. 180 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1843) - dalej „ustawa Pzp”, wniósł
odwołanie wobec czynności dokonanych przez zamawiającego oraz zaniechań czynności, do
których zamawiający był zobowiązany na podstawie przepisów ustawy Pzp, zarzucając
naruszenie następujących przepisów:
1. art. 89 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 25 ust. 1 pkt 2 oraz art. 36 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp - poprzez
bezpodstawne odrzucenie oferty odwołującego, jako niezgodnej z treścią Specyfikacji
Istotn
ych Warunków Zamówienia (dalej: „SIWZ”) ze względu na rzekomą niezgodność
treści oferty z SIWZ;
2. art. 26 ust. 3 ustawy Pzp -
poprzez bezpodstawne zaniechanie wezwania odwołującego
do uzupełnienia ewentualnie brakujących, błędnych lub niejasnych kart katalogowych,
pomimo,
iż jako dokumenty określone w art. 25 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp powinny one
podlegać uzupełnieniu;
3. art. 93 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp -
poprzez bezpodstawne unieważnienie postępowania
ze względu na rzekome niezłożenie w postępowaniu ofert nie podlegających odrzuceniu.
W związku z powyższymi naruszeniami odwołujący wniósł o uwzględnienie niniejszego
odwołania w całości oraz nakazanie zamawiającemu:
unieważnienia czynności badania i oceny ofert oraz czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej;
unieważnienie czynności odrzucenia oferty odwołującego;
dokonanie powtórnej czynności badania i oceny ofert z uwzględnieniem oferty
odwołującego;
ewentua
lnie, z ostrożności procesowej
wezwania odwołującego do uzupełnienia w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp
niekompletnych lub zawierających błędy kart katalogowych;
dokonanie wyboru oferty odwołującego jako oferty najkorzystniejszej;
a także o zasądzenie od zamawiającego na rzecz odwołującego kosztów postępowania
odwoławczego, w tym wpisu oraz innych kosztów, zgodnie z rachunkami, które zostaną
przedstawione na rozprawie.
Odwołujący sprecyzował zarzuty za pomocą następujących okoliczności faktycznych
i
prawnych, uzasadniających wniesienie odwołania.
W dniu 30 października 2019 r. zamawiający przesłał do odwołującego drogą
elektroniczną zawiadomienie o odrzuceniu jego oferty, a także ofert pozostałych wykonawców
oraz o unieważnieniu postępowania, ze względu na brak ofert nie podlegających odrzuceniu
(art. 93 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp). W uzasadnieniu faktycznym decyzji o odrzuceniu oferty
odwołującego zamawiający przedstawił bardzo ogólny zarzut dotyczący tego, że oferta ta
została odrzucona w kontekście zapisów pkt I.4 i I.5 SIWZ. Podstawą odrzucenia oferty
odwołującego miał być art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, a przyczyną - niezłożenie wraz z ofertą
kart katalogowych.
Odwołujący przyznał, że wraz z ofertą nie złożył kart katalogowych, o których była
mowa w pkt I.4 i 1.5 SIWZ. Wyniknęło to z omyłki przy sporządzaniu i przesyłaniu oferty w
niniejszym postępowaniu, a wiązało się z tym, że w tym okresie upływał termin składania ofert
w bardzo wielu postępowaniach dotyczących podobnych dostaw. Stwierdził jednak, że nie
zgadza się ze stanowiskiem, że sam fakt niezłożenia wraz z ofertą kart katalogowych stanowił
usp
rawiedliwioną podstawę do odrzucenia oferty odwołującego w niniejszym postępowaniu.
Jego zdaniem z
zapisów pkt 1.4 i 1.5 zamawiający usiłuje wywodzić, iż karty
katalogowe miały być złożone w przedmiotowym postępowaniu wraz z ofertami i stanowić
element tre
ści oferty. Przeczy temu jednak cała treść SIWZ, która w żadnym fragmencie nie
nadaje kartom katalogowym jakiegokolwiek innego znaczenia, niż podstawowe znaczenie
nadane tym d
okumentom przez ustawodawcę, czyli znacznie określone w art. 25 ust. 1 pkt 2
usta
wy pzp w zw. z § 13 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 26 lipca 2016 r.
w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy
w postępowaniu o udzielenie zamówienia. Wszelkie informacje przedmiotowo istotne, w tym
dotyczące nazwy producenta czy nazwy handlowej wyrobu miały być zawarte w formularzu
cenowym, sporządzanym zgodnie z wzorem określonym w SIWZ. Jedynym celem złożenia
w przedmiotowym postępowaniu kart katalogowych mogło być potwierdzenie tego, czy
proponowany mebel
spełnia wymagania SIWZ. Podkreślić należy, że dane z kart
katalogowych nie miały podlegać żadnej ocenie w zakresie kryteriów oceny ofert, ustalonych
w rozdziale XI SIWZ. Mogły one służyć jedynie potwierdzeniu tego, czy oferowane towary
spełniają wszystkie wymagania określone w Szczegółowym Opisie Przedmiotu Zamówienia
(załącznik nr 3 do SIWZ). W kontekście tak ukształtowanych zapisów SIWZ był to jedyny
prawnie usprawiedliwiony cel żądania kart katalogowych.
Odwołujący przyznał także, że zamawiający w pkt I.5 SIWZ użył stwierdzenia,
że dokumenty te powinny być złożone wraz z ofertami, jako ich część, a ich nie złożenie
skutkować będzie odrzuceniem oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp. Zapisy
SIWZ w tym zakresie stanowią jednak rażące naruszenie art. 25 ust. 1 pkt 2 i art. 26 ust. 2f
ustawy Pzp
, które pozwalają w toku postępowania żądać jedynie dokumentów niezbędnych
dla jego przeprowadzenia, a w zakresie dokumentów przedmiotowych, składanych
na potwierdzenie
zgodności oferty z wymaganiami zamawiającego, nie dają podstawy do
żądania złożenia tych dokumentów na zasadach innych, niż określone w art. 26 ust. 1 ustawy
Pzp. Zapisy pkt
I.4 i I.5 prowadziły bowiem do żądania złożenia kart katalogowych, będących
faktycznie wyłącznie dokumentami przedmiotowymi, żądanymi dla potwierdzenia zgodności
oferowanych towarów z wymaganiami SIWZ, w sposób niezgodny z wymaganiami ww.
przepisów ustawy Pzp, a to: (i) żądanie złożenia tych dokumentów przez wszystkich
wykonawców, a nie przez wykonawcę określonego w art. 26 ust. 1 ustawy Pzp - co stanowi
naruszenie tego przepisu ustawy; (ii)
żądanie złożenia tych dokumentów przez wszystkich
wykonawców, w sytuacji, gdy stosownie do art. 26 ust. 1 ustawy Pzp dokumenty te można było
uznać za niezbędne dla przeprowadzenia postępowania wyłącznie w przypadku żądania ich
złożenia przez wykonawcę określonego w art. 26 ust. 1 ustawy Pzp - co stanowi ponadto
naruszenie art. 25 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp; (iii)
żądanie złożenia tych dokumentów przed
upływem terminu składania ofert, a nie w trybie określonym w art. 26 ust. 1 ustawy Pzp - co
stanowi naruszenie art. 26 ust. 2f ustawy P
zp, który nie stanowi podstawy prawnej dającej
z
amawiającemu prawo żądania dokumentów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt 2 ustawy
Pzp na
wcześniejszym etapie postępowania, niż określony w art. 26 ust. 1 ustawy Pzp - brak
podstawy do wcześniejszego żądania dokumentów przedmiotowych na podstawie art 26 ust.
2f ustawy Pzp potwierdza orzecznictwo KIO (
por. np. wyrok KIO z dnia 24 października 2018
r., sygn. akt KIO 2026/18); (iv)
wprowadzenie do SIWZ zapisów wyłączających de facto
zastosowanie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp do kart katalogowych, pomimo,
iż w stosunku do tego
rodzaju dokumentów składanych na potwierdzenie zgodności oferowanych rozwiązań z SIWZ
procedura uregulowana w tym przepisie ma charakter obligatoryjny (por. np. wyroki KIO:
z dnia 19 listopada 2018 r., sygn. akt KIO 2266/18, z dnia 18
października 2017 r., sygn. akt
KIO 2073/17, z dnia 25 maja 2015 r., sygn. akt KIO 965/15).
Odwołujący zwrócił uwagę, że postanowienia art. 25 ust. 1 pkt 2, art. 26 ust. 1, ust. 2f
i ust. 3 ustawy P
zp stanowią przepisy prawa o charakterze bezwzględnie obowiązującym,
co powoduje, że nie mogą być one zmieniane oświadczeniem woli zamawiającego, jakim jest
SIWZ. Tym samym zapisy SIWZ (w tym pkt I.4 i I
.5) w zakresie, w jakim traktują one karty
katalogowe jako część oferty, nie podlegającą tym samym procedurze określonej w art. 26 ust.
3 ustawy P
zp, należy uznać za sprzeczne z przepisami art. 25 ust. 1 pkt 2, art. 26 ust. 1, ust.
2f i ust. 3 ustawy Pzp. W konsekwencji,
zapisy te są nieważne na podstawie art. 58 § 1 i 3 k.c.
w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy Pzp.
Nie wywołują one więc skutków prawnych i nie mogą
stanowić podstawy prawnej czynności podejmowanych przez zamawiającego w toku
postępowania. Potwierdza to także orzecznictwo Izby (tak np. w wyroku KIO z dnia 12 lipca
2013 r., sygn. akt KIO 1507/13).
Zdaniem odwołującego, sposób sformułowania w pkt I.4 i I.5 SIWZ i wyjaśnienia pod
tymi punktami
odnoszące się do opisu charakteru złożenia kart katalogowych stanowi także
rażące naruszenie wyrażonej w art. 7 ust. 1 ustawy Pzp zasady proporcjonalności. Skoro
jedynym, wskazanym w SIWZ,
celem złożenia kart katalogowych była weryfikacja zgodności
oferowanych towarów z wymaganiami określonymi przez zamawiającego w Opisie przedmiotu
zamówienia, tym samym dla przedmiotowego postępowania żądanie złożenia kart
katal
ogowych przez wszystkich wykonawców i dodatkowo w terminie składania ofert,
stanowiło zastosowanie rozwiązania dotkliwego dla wykonawców, które jednocześnie nie
zapewniało osiągnięcia przez zamawiającego żadnego prawnie usprawiedliwionego celu.
W tym konte
kście, z ostrożności procesowej, odwołujący podnosił, że zamawiający nie był
uprawniony do pominięcia w tym zakresie procedury określonej w art. 26 ust. 3 ustawy Pzp.
Zamawiający bezprawnie zaniechał więc wezwania odwołującego do uzupełnienia kart
katalogowych w zakresie, w jakim nie
zostały one złożone. Tym samym zamawiający naruszył
przepisy ustawy Pzp,
w sposób mający istotny wpływ na wynik postępowania, pozbawiając
tym samym o
dwołującego przedmiotowego zamówienia.
Również, z ostrożności procesowej, odwołujący wskazał, że zamawiający dokonując
odrzucenia oferty o
dwołującego w istotny sposób naruszył także przepis art. 89 ust. 1 pkt 2
ustawy Pzp, odrzucając ofertę odwołującego w sytuacji, która nie znajdowała uzasadnienia
w świetle zapisów SIWZ, sformułowanych przez zamawiającego. Zgodnie ze wspomnianym
w uzasadnieniu decyzji z 30 października 2019 r. pkt I.5 SIWZ zamawiający wskazywał,
że odrzuceniem oferty, na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, będzie skutkować
sytuacja
, w której w danej ofercie brak będzie wpisania modelu i producenta oferowanego
asortymentu oraz brak będzie załączenia dla danej pozycji kart katalogowych. Zamawiający
formułując treść pkt I.5 SIWZ użył w tym zakresie spójnika „oraz", który znamionuje koniunkcję.
Zastosowanie
w tym zakresie koniunkcji potwierdzał także zapis rozdziału IV lit. A, pkt 1 SIWZ
(zdanie drugie), który wskazując na możliwe błędy powodujące odrzucenie ofert na podstawie
art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp także wskazywał wyraźnie na to, że ewentualny brak złożenia
kart katalogowych może być przyczyną sankcji odrzucenia oferty wyłącznie w przypadku
wystąpienia w koniunkcji z innymi ewentualnymi wadami oferty. Wady te jednak w przypadku
oferty odwołującego nie wystąpiły. Zgodnie ze stanowiskiem orzecznictwa KIO oznacza to
zastosowanie koniunkcji, która oznacza, że do zajścia skutków danego warunku konieczne
jest spełnienie każdej z przesłanek: „Zgodnie z poglądami przyjętymi w doktrynie, spójnikami
koniunkcji są głównie wyrażenia „oraz", „lecz", „a także”, „i", natomiast w tekstach
odpowiednikiem koniunkcji jest często przecinek (Logika dla prawników, red. Andrzej
Malinowski, Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis, Warszawa 2002, s. 97). Koniunkcja
nazywana jest związkiem współprawdziwości dwóch zdań, bowiem zdanie połączone za
pom
ocą funktora koniunkcji jest tylko wtedy prawdziwe, gdy zakresy połączone funktorem
koniunkcji są prawdziwe" (por. wyrok KIO z dnia 27 kwietnia 2017 r., KIO 697/17).
Powoduje to, że zgodnie z zapisem pkt I.5 SIWZ do uznania, że oferta podlega
odrzuceniu jako niezgodna z SIWZ konieczne byłoby spełnienie dla którejś z pozycji obu
przesłanek jednocześnie, a więc: brak wpisania modelu i producenta oferowanego
asortymentu oraz
brak załączenia kart katalogowych dla danej pozycji formularza cenowego.
Taka sytuacja nie miała miejsca w przypadku oferty odwołującego, ze względu na brak
wystąpienia okoliczności odpowiadających pierwszej z przesłanek koniunkcji. Odwołujący
przyznaje, że omyłkowo nie złożył wraz z ofertą kart katalogowych dla oferowanego
asortymentu, jednak jak wynika jednoznacznie z treści oferty, odwołujący dla każdej z pozycji
formularza cenowego oznaczył zarówno producenta, jak i model oferowanego towaru.
Zamawiający w decyzji z 30 października 2019 r. w żadnym stopniu tego nie zakwestionował.
W stosunku do żadnej z pozycji oferty odwołującego nie zaszła więc opisana w pkt I.5 SIWZ
sytuacja braku określenia modelu i producenta oferowanego asortymentu w koniunkcji
z brakiem załączenia karty katalogowej. Tym samym oferta ta nie mogła być w tym zakresie
uznana za niezgodną z SIWZ, w sposób powodujący konieczność jej odrzucenia na podstawie
art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp. Formułując zapisy SIWZ zamawiający jest nimi związany
(w granicach prawa, w tym art. 58 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy Pzp - o czym mowa
powyżej). Nie może więc zamawiający dokonać odrzucenia oferty w sytuacji innej niż opisana
przez niego w SIWZ.
Pona
dto nawet, jeśli ten zapis pkt I.5 SIWZ mógłby być uznany za niejednoznaczny,
czy wewnętrznie sprzeczny, np. gdyby zamawiający podnosił twierdzenie, że jego intencją było
odrzucenie ofert w razie zaistnienia tylko jednej z ww. przesłanek, to zgodnie z jednolitym
stanowiskiem orzecznictwa KIO i sądów powszechnych, tego rodzaju niespójność zapisów
SIWZ czy ewentualne wątpliwości interpretacyjne powinny być rozstrzygane na korzyść
wykonawców. Z niejednoznacznych zapisów SIWZ nie można wyciągać wobec wykonawców
negatywnych konsekwencji (por. np. wyroki KIO: z dnia 11 sierpnia 2014 r., KIO 1557/14,
z dnia 07 października 2013 r., KIO 2260/13, z dnia 16 kwietnia 2015 r., KIO 660/15, z dnia 23
marca 2016 r„ KIO 368/16, z dnia 17 sierpnia 2017 r., KIO 1596/17, z dnia 22 grudnia 2017 r.,
KIO 2618/17, z dnia 09 stycznia 2018 r., KIO 2712/17, z dnia 30 maja 2018 r., KIO 925/18,
wyrok Sądu Okręgowego w Nowym Sączu z dnia 18 marca 2015 r., III Ca 70/15, wyrok Sądu
Okręgowego w Gdańsku z dnia 10 lipca 2015 r., I C 2/15). Składając ofertę wykonawcy mogli
bowiem, dzi
ałając w zaufaniu do treści SIWZ zakładać, że samo niezłożenie wraz z ofertą kart
katalogowych nie będzie prowadziło do automatycznego odrzucenia oferty. Zwłaszcza, że
zgodnie z ustaloną linią orzeczniczą KIO, dla odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt
2 ustawy Pzp konieczne jest najpierw ustalenie bezspornej treści SIWZ i podstawienie pod ten
wzorzec treści złożonej oferty (por. np. wyrok KIO z 29 czerwca 2016 r., KIO 1051/16).
W niniejszym postępowaniu brak takiego zapisu SIWZ, który bezspornie nakazywałby
odrzucenie oferty odwołującego ze względu na przyczyny wskazane przez zamawiającego
w decyzji z dnia 30 października 2019 r. Takich podstaw - jak wykazano powyżej - nie stanowią
z pewnością ani pkt I.5, ani też żaden inny zapis SIWZ. Zastosowanie zasady rozstrzygania
ewentualnych wątpliwości na korzyść wykonawców i niewyciągania wobec nich negatywnych
konsekwencji z niejednoznacznych czy sprzecznych zapisów SIWZ, tym bardziej prowadzi
w niniejszym przypadku do konieczności stwierdzenia, że zamawiający odrzucając ofertę
odwołującego naruszył art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp w sposób mający wpływ na wynik
postępowania.
W dalszej części odwołujący podnosił, że konsekwencją zasadności zarzutu 1,
ewentualnie także zarzutu 2, jest uznanie, że oferta odwołującego została odrzucona
bezpodstawnie, a czynność ta powinna zostać unieważniona. To powoduje, że unieważnienie
przedmiotowego postępowania zostało dokonane także z naruszeniem art. 93 ust. 1 pkt 1
ustawy Pzp.
Przesłanki unieważnienia postępowania mają charakter wyjątkowy i powinny być
interpretowane ściśle. To powoduje, że prowadząc postępowanie w trybie przetargu
nieograniczonego z
amawiający nie ma prawa unieważnić postępowania na podstawie art. 93
ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp,
jeżeli w postępowaniu została złożona choćby jedna oferta nie
podlegająca odrzuceniu. Taką ofertą jest oferta odwołującego. Wadliwa czynność odrzucenia
tej oferty nie może więc usprawiedliwiać unieważnienia całego postępowania. W związku
z
powyższym także w tym zakresie zamawiający dopuścił się naruszenia ustawy Pzp w sposób
mający istotny wpływ na wynik postępowania. Gdyby nie wadliwe odrzucenie oferty
o
dwołującego i związane z nim wadliwe unieważnienie postępowania, odwołujący stosownie
do zapisów SIWZ (rozdział XVIII) uzyskałby zawarcie umowy ramowej i mógł ubiegać się
o objęte nią zamówienia wykonawcze.
Zamawiający, w dniu 13 listopada 2019 r. poinformował wykonawców, zgodnie
z art. 185 ust. 1 ustawy Pzp, o wniesieniu odwołania, wzywając uczestników postępowania do
złożenia przystąpienia. Termin na zgłoszenie przystąpienia upłynął w dniu 18 listopada 2019
r. Do postępowania odwoławczego nie przystąpił żaden wykonawca.
Zamawiający, działając w oparciu o przepis art. 186 ust. 1 ustawy Pzp,
w dniu 25
listopada 2019 r., złożył do akt sprawy odpowiedź na odwołanie, wnosząc
o oddalenie odwołania w całości jako bezzasadnego.
Krajowa Izba Odwoławcza, po przeprowadzeniu rozprawy w przedmiotowej
sprawie, na podstawie zebranego materiału dowodowego, po zapoznaniu
się z dokumentacją postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, w tym
w szczególności z postanowieniami ogłoszenia o zamówieniu, treścią SIWZ, treścią
oferty odwołującego złożonej w postępowaniu o udzielenie zamówienia, informacją
o odrzuceniu ofert
y odwołującego i unieważnieniu postępowania z 30 października 2019
r., po zapoznaniu się z odwołaniem, a także po wysłuchaniu oświadczeń, jak też
stanowisk stron, złożonych ustnie do protokołu w toku rozprawy ustaliła i zważyła,
co następuje
Izba
ustaliła, że nie zaszła żadna z przesłanek, o których stanowi art. 189 ust. 2 ustawy
Pzp, skutkujących odrzuceniem odwołania.
Ponadto Izba stwierdziła, że odwołującemu przysługiwało prawo do skorzystania
ze środka ochrony prawnej, gdyż wypełniono materialnoprawną przesłankę interesu
w uzyskaniu zamówienia, określoną w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp, kwalifikowaną możliwością
poniesienia szkody, będącej konsekwencją zaskarżonej w odwołaniu czynności. Odwołujący
złożył ofertę w postępowaniu. Gdyby zamawiający nie dokonał czynności polegającej na
odrzuceniu oferty odwołującego, zostałaby ona uznana za najkorzystniejszą, co dałoby
o
dwołującemu prawo do zawarcia umowy ramowej, a w konsekwencji - możliwość uzyskania
zamówień publicznych objętych przedmiotowym postępowaniem i umową ramową.
Izba dopuściła w niniejszej sprawie dowody z dokumentacji postępowania
o zamówienie publiczne, nadesłanej przez zamawiającego do akt sprawy w formie
elektronicznej na płycie CD, w tym w szczególności z treści ogłoszenia o zamówieniu, treści
SIWZ,
treści oferty odwołującego, informacji o odrzuceniu oferty odwołującego i unieważnieniu
postępowania z 30 października 2019 r.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje
Izba, uwzględniając zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w szczególności
powyższe ustalenia oraz zakres zarzutów podniesionych w odwołaniu, doszła do przekonania,
iż w niniejszym postępowaniu nie doszło do naruszenia przez zamawiającego przepisów
ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie
zamówienia, a tym samym, na podstawie art. 192 ust. 2 ustawy Pzp, rozpoznawane odwołanie
nie
zasługuje na uwzględnienie.
Na wstępie, Izba odniesie się do zarzutu odwołującego naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2
w zw. z art. 25 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 36 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp.
Podnosząc powyższe
o
dwołujący wskazał okoliczność, że zamawiający żądał złożenia, wraz z ofertą, formularza
cenowego,
sporządzonego zgodnie ze wzorem stanowiącym załącznik nr 4 do SIWZ.
Jednocześnie z treści SIWZ wynikało, że każdy wykonawca został zobowiązany do złożenia,
wraz z ofertą, kart katalogowych. Stanowił o tym zapis pkt I.4. SIWZ, w brzmieniu:
„Zamawiający wymaga wskazania przez wykonawcę producenta i modelu oferowanego
asortymentu w załączniku nr 4 do SIWZ (formularz cenowy) oraz wykonawca zobowiązany
jest załączyć do oferty kartę katalogową dla każdego oferowanego asortymentu. W przypadku,
gdy asortyment nie posiada nazwy modelu należy wpisać numer katalogowy danego
producenta, a w przypadku wyrobu własnego, należy wpisać w formularzu cenowym - wyrób
własny - i wówczas, wykonawca zobowiązany jest załączyć do oferty projekt graficzny
oferowanego asortymentu”. Odwołujący nie kwestionował, że konieczne było przedłożenie,
wraz z ofertą i formularzem cenowym, również kart katalogowych, jednakże wywodził, że
z treści SIWZ nie wynika, że zamawiający nadał kartom katalogowym innego znaczenia niż
podstawowe
, określone przez ustawodawcę w art. 25 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp w zw. z § 13 ust.
1 rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie rodzajów dokumentów,
jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia
(dalej „Rozporządzenie”).
Izba stoi na stanowisku, że tego rodzaju dokumenty, co do zasady, mają charakter
przedmiotowy i są przedkładane przez wykonawców w ramach postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego w celu potwierdzenia, że oferowane roboty budowlane, dostawy lub
usługi odpowiadają wymaganiom, określonym przez zamawiającego. Nie jest jednak tak, jak
twierdzi odwołujący, że zamawiający nie może nadać im innego znaczenia, niż to wynika
z treści Rozporządzenia. Izba całkowicie podziela ocenę zaprezentowaną przez skład
orzekający KIO w tym przedmiocie w wyroku z dnia 3 marca 2017 r., sygn. akt: KIO 318/17,
KIO 329/17, gdzie wskazano: "W ocenie Izby tak
ukształtowane postanowienia SIWZ z całą
pewnością pozwalają stwierdzić, iż żądanej przez zamawiającego karty katalogowej uchwytów
mocujących nie można zaliczyć do katalogu dokumentów z art. 25 ust. 1 pkt 2 Pzp, opisanych
w § 13 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w postępowaniu o udzielenie
zamówienia (Dz. U. z 2016 r., poz. 1126). Izba zwraca uwagę, że powołany powyżej przepis
rozporządzenia nie zawiera katalogu zamkniętego, gdyż w jego treści ustawodawca odwołał
się do określenia "w szczególności". Tym samym wskazane w nim dokumenty mają charakter
jedynie przykładowy”.
Podobnie, w przedmiotowym postępowaniu zamawiający nadał kartom katalogowym
odmienne znaczenie, niż wynikające z treści Rozporządzenia, na co wskazuje szereg
uregulowań zawartych w treści SIWZ. Przede wszystkim należy zauważyć, że zamawiający
w
żadnym punkcie SIWZ, nie sprecyzował żądania jakichkolwiek dokumentów
przedmiotowych, mających potwierdzać, że oferowane dostawy odpowiadają wymaganiom
określonym przez zamawiającego. Powyższe wyraźnie wskazuje na intencję zamawiającego,
a mianowicie uczynienia rzeczonej karty katalogowej treścią oferty. Ponadto, jednoznaczne
brzmienie pkt I.5:
„Brak wpisania modelu i producenta oferowanego asortymentu oraz brak
załączenia kart katalogowych dla danej pozycji formularza cenowego, skutkować będzie
odrzuceniem oferty na podstawie art 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp - jako niezgodnej z SIWZ,
z uwagi na fakt, iż karty katalogowe stanowią treść oferty” przesądza, że zamiarem
za
mawiającego było uczynienie z wymienionych kart katalogowych treści oferty. Cytowany
zapis wskazuje również sankcję, jaką skutkuje brak załączenia kart katalogowych do oferty
i formularza cenowego, w postaci odrzucenia oferty wykonawcy na podstawie art. 89 ust. 1 pkt
2 ustawy Pzp. Zapisu tego nie sposób interpretować, jak chce tego odwołujący, który twierdzi,
że skutek w postaci odrzucenia ma miejsce jedynie w przypadku, gdy wykonawca nie wpisze
modelu i producenta oferowanego asortymentu oraz
nie załączy kart katalogowych,
a wszystkie te elementy
muszą wystąpić łącznie. W ocenie Izby zapis ten należy czytać
w zestawieniu z uregulowaniem zawartym w pkt I.4. SIWZ,
a zatem w taki sposób, że nie
dopełnienie co najmniej jednego z wymagań w tym zakresie – będzie skutkować odrzuceniem
oferty danego wykonawcy.
Co warte
również zauważenia, w Rozdziale IV SIWZ - Wykaz oświadczeń lub
dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia postępowania jakie mają dostarczyć
wykonawcy, zamawiający dokonał wyraźnego podziału na: dokumenty, które wykonawcy
zobowiązani są dostarczyć wraz z ofertą (lit. A), wśród nich wymieniając formularz oferty,
formularz cenowy oraz karty katalogowe oraz odrębnie (lit. B) dokumenty, potwierdzające
okoliczności opisane w art. 25 ust. 1 ustawy Pzp. W odniesieniu do tych drugich zamawiający
wskazał, że ich złożenie będzie wymagane w odpowiedzi na wezwanie zamawiającego,
kierowane w trybie art. 26 ust. 1 ustawy Pzp. T
ym samym zamawiający również w tej części
SIWZ wyraźnie oddzielił te dokumenty, które będą składane wraz z ofertą od opisanych
w drugiej części, składanych na wezwanie zamawiającego.
Skład orzekający nie podziela również argumentacji odwołującego, że zapisy SIWZ
sformułowane zostały w sposób niejasny czy nieprecyzyjny. Zamawiający konsekwentnie,
w cytowanych powyżej fragmentach SIWZ, żądał złożenia oprócz samego formularza oferty
i formularza cenowego, w którym wykonawcy wpisać mieli nazwę produktu, model
i producenta również załączenia do tych formularzy kart katalogowych. Jak zauważył
zamawiający karty te nie tyle miały potwierdzać spełnienie wymagań opisanych w SIWZ,
co wobec lakonicznego opisu asortymentu zawartego w samym formularzu,
miały stanowić
treść oferty a więc konkretyzować cechy danego asortymentu, oferowanego przez
wykonawcę. Co istotne, w żadnym innym miejscu w samej ofercie, zamawiający nie
przewidział możliwości doprecyzowania cech produktów, które dany wykonawca oferuje. Izba
podziela stanowisko zamawiającego, że na podstawie samego opisu zamieszczonego w tabeli
np. „krzesło gabinetowe” nie sposób wskazać szczegółowych cech oferowanego mebla. Z tych
też powodów zamawiający wymagał dołączenia karty katalogowej, która to miała określić
szczegółowe cechy kryjące się pod wskazaną w sposób ogólny nazwą asortymentu. Izba
podziela również ocenę zamawiającego, że samo wpisanie modelu/ numeru katalogowego nie
pozwala na identyfikację produktu. Jak zauważył zamawiający, czemu odwołujący nie
przeczył, na stronie odwołującego nie zostały zamieszczone karty katalogowe oferowanych
przez niego mebli.
Odwołujący z kolei zwracał uwagę, że oferuje on swoje meble różnym
zamawiającym i pod określonym symbolem „kryją” się określone produkty, o wskazanych,
stałych cechach i parametrach. Nawet jeśli tak jest to po pierwsze zamawiający tych
szczegółowych cech towarów nie zna, gdyż te znajdują się w opisach w kartach katalogowych.
Ponadto a
rgumentację tą należy uznać za drugorzędną w kontekście tego, że zapisy SIWZ
w sposób precyzyjny określały jaki charakter mają w tym postępowaniu karty katalogowe i jaka
jest sankcja za brak ich przedstawienia wraz z
e składaną w postępowaniu ofertą.
Z
aznaczyć należy także, że zarzuty odwołującego, jakoby zapisy SIWZ zostały
sformułowane w sposób niezgodny z przepisami ustawy Pzp a zatem są nieważne z mocy
prawa nie znajdują potwierdzenia w cytowanych uregulowaniach. Ponadto tak ukształtowane
postanowienia ogłoszenia oraz SIWZ nie były przez wykonawców ubiegających się
o udzielenie zmówienia, kwestionowane w terminie uprawniającym do ich skutecznego
zaskarżenia. Wobec tego, na tym etapie postępowania, należy uznać ja za obowiązujące
i wiążące dla wykonawców ubiegających się o zamówienie.
Z uwagi na powyższe, w ocenie składu orzekającego, nie ulega wątpliwości, że brak
złożenia kart katalogowych, wraz z ofertą, skutkować powinien odrzuceniem oferty
odwołującego, tym samym zamawiający nie naruszył przepisów art. 89 ust. 1 pkt 2 w zw. z art.
25 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 36 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp.
Nie sposób zgodzić się także z twierdzeniem odwołującego, że zamawiający naruszył
art. 26 ust. 3 ustawy Pzp i bezpodstawnie zaniechał wezwania odwołującego do złożenia
brakujących kart katalogowych. Zgodnie bowiem z art. 25 ust. 1 ustawy Pzp w postępowaniu
o udzielenie zamówienia zamawiający może żądać od wykonawców wyłącznie oświadczeń
lub dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia postępowania. Oświadczenia lub
dokumenty potwierdzające: (i) spełnienie warunków udziału w postępowaniu lub kryteria
selekcji, (ii
) spełnienie przez oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane wymagań
określonych przez zamawiającego, (iii) brak podstaw do wykluczenia - zamawiający wskazuje
w ogłoszeniu o zamówienie, specyfikacji istotnych warunków zamówienia lub zaproszeniu do
składnia ofert. Zgodnie zaś z przepisem art. 26 ust. 3 ustawy Pzp, jeżeli wykonawca nie złożył
oświadczenia, o którym mowa w art. 25a ust. 1, oświadczeń lub dokumentów potwierdzających
okoliczności, o których mowa w art. 25 ust. 1, lub innych dokumentów niezbędnych do
przeprowadzenia postępowania, oświadczenia lub dokumenty są niekompletne, zawierają
błędy lub budzą wskazane przez zamawiającego wątpliwości, zamawiający wzywa do ich
złożenia, uzupełnienia lub poprawienia lub do udzielania wyjaśnień w terminie przez siebie
wskazanym, chyba że mimo ich złożenia, uzupełnienia lub poprawienia lub udzielenia
wyjaśnień oferta wykonawcy podlega odrzuceniu albo konieczne byłoby unieważnienie
postępowania. Przytoczone przepisy jednoznacznie wskazują, że uzupełnieniu w trybie
przepisu art. 26 ust. 3 ustawy Pzp podlega
dokument, który potwierdza spełnianie przez
oferowane dostawy
wymagań zamawiającego, jeśli zawiera on błędy. Artykuł ten nie ma
jednak zastosowania jeżeli, jak to ma miejsce w okolicznościach niniejszej sprawy, dokument
w postaci kart katalogowych stanowi treść oferty. Jeśli tak, podlega ocenie w takim kształcie,
w jakim został złożony wraz z ofertą. Zamawiający może w odniesieniu do takich dokumentów
żądać jedynie wyjaśnień, składanych w trybie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp przy czym pamiętać
należy, że wyjaśnienia nie mogą prowadzić do negocjacji treści złożonej oferty. Biorąc to pod
uwagę, Izba stwierdziła, że w przypadku braku załączenia do ofert kart katalogowych,
zamawiający nie miał możliwości wezwania do ich uzupełnienia na podstawie art. 26 ust. 3
ustawy Pzp
. Nie stanowiły one bowiem dokumentów z katalogu określonego w art. 25 ust. 1
pkt 2 ustawy Pzp a, jak wcześniej wskazano, tylko te podlegają uzupełnieniu. Tym samym nie
sposób uznać także, że zamawiający naruszył przepis art. 26 ust. 3 ustawy Pzp.
Odnosząc się z kolei do kwestii lakonicznego uzasadnienia faktycznego decyzji
o odrzuceniu
oferty odwołującego, Izba podziela ocenę zamawiającego, że wystarczające
w okolicznościach niniejszej sprawy było przywołanie tego zapisu SIWZ, który stanowił
o konieczno
ści przedłożenia kart katalogowych wraz z ofertą. Zamawiający mógł oczywiście
szerzej
, przywołując wszystkie zapisy SIWZ w tym zakresie, uzasadnić swoją decyzję
o odrzuceniu oferty odwołującego, jednakże nie wpływa to na ocenę co do tego, że zaistniały
po
dstawy do uznania, że oferta odwołującego podlega odrzuceniu.
Z uwagi na powyższe za niezasadny należy uznać również zarzut naruszenia art. 93
ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp, zgodnie z którym zamawiający unieważnia postępowanie o udzielenie
zamówienia, jeżeli nie złożono żadnej oferty niepodlegającej odrzuceniu. Zamawiający,
w sposób zgodny z przepisami ustawy Pzp, dokonał czynności w postępowaniu i odrzucił
ofertę odwołującego. Podjął również decyzję o odrzuceniu dwóch innych ofert, złożonych
w tym postępowaniu. Ziściła się zatem przesłanka określona w art. 93 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp,
skutkująca koniecznością unieważnienia przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
usta
wy Pzp, tj. stosownie do wyniku postępowania, z uwzględnieniem postanowień
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (tj. z dnia 7 maja 2018 r. Dz. U. z 2018 r., poz. 972),
w tym w szczególności § 5 ust. 3 pkt 1).
Przewodniczący: ……………………………