KIO 2323/19 WYROK dnia 3 grudnia 2019 r.

Sygn. akt: KIO 2323/19 

WYROK 

z dnia 3 grudnia 2019 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący: 

Luiza Łamejko 

Protokolant:             Piotr Kur 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  29  listopada  2019 

r.  w  Warszawie  odwołania 

wniesionego  do  Pr

ezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  15  listopada  2019  r.  przez 

wykonawcę  TPF  Sp.  z  o.o.,  ul.  Annopol  22,  03-236  Warszawa  w  postępowaniu 

prowadzonym  przez 

Miasto  Stołeczne  Warszawa  –  Urząd  Dzielnicy  Targówek,  ul. 

Kondratowicza 20, 00-983 Warszawa 

przy udziale wykonawcy S. K., ul. Ostrzycka 1/3 lok. 59, 04-035 Warszawa 

zgłaszającego 

przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego 

orzeka: 

1.  Oddala 

odwołanie, 

2.  K

osztami  postępowania  obciąża  wykonawcę  TPF  Sp.  z  o.o.,  ul.  Annopol  22,  

03-236  Warszawa  i 

zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  

00  zł  00  gr  (słownie:  piętnaście  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez 

wykonawc

ę  TPF  Sp.  z  o.o.,  ul.  Annopol  22,  03-236  Warszawa  tytułem  wpisu  od 

odwołania. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  - 

Prawo  zamówień 

publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1843) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego 

doręczenia  -  przysługuje  skarga  za pośrednictwem  Prezesa  Krajowej Izby  Odwoławczej  do 

S

ądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie. 

Przewodniczący :  ……………………………… 

Sygn. akt: KIO 2323/19 

U z a s a d n i e n i e 

Miasto  Stołeczne  Warszawa  –  Urząd  Dzielnicy  Targówek  (dalej:  „Zamawiający”) 

prowadzi  w  trybie  przetargu  nieograniczonego 

postępowanie  o  udzielenie  zamówienia 

publicznego na wykonanie 

opracowań projektowych i kosztowych dla budowy Domu Pomocy 

Społecznej  i  Ośrodka  Wsparcia  dla  osób  z  niepełnosprawnością  intelektualną  wraz  

z  zagospodarowaniem  terenu  przy  ul. Wysockiego  7. 

Postępowanie to prowadzone jest  na 

podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. 

z  2019  r.,  poz.  1843)

,  zwanej  dalej:  „ustawa  Pzp”.  Ogłoszenie  o  zamówieniu  zostało 

opublikowane  w 

Dzienniku  Urzędowym  Unii  Europejskiej  w  dniu  20  czerwca  2019  r.  pod 

pozycją 2019/S 117-287337.  

W dniu  15  listopada  2019  r.  wykonawca  TPF  Sp.  z o.o. 

(dalej: „Odwołujący”) wniósł 

do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie od: 

niezgodnej  z  przepisami  ustawy  Pzp 

oraz  Specyfikacji  Istotnych  Warunków 

Za

mówienia (dalej: „SIWZ”) czynności oceny i badania ofert; 

niezgodnej  z  przepisami  ustawy  Pzp 

czynności  wyboru  oferty  najkorzystniejszej 

złożonej przez wykonawcę S. K., pomimo iż oferta tego wykonawcy winna być odrzucona; 

zaniechania cz

ynności, do której Zamawiający jest zobowiązany na podstawie ustawy 

Pzp

, tj. zaniechania odrzucenia ofert wykonawców: 

a) 

S. K.; 

b) 

GPVT Pracownia Architektoniczna s.c. T. B., G. P. 

(dalej: „GPVT”), 

pomimo  iż  oferty  te  zawierają  rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia,  

a  wykonawcy  nie  złożyli  odpowiednich  wyjaśnień  -  złożone  wyjaśnienia  nie  obalają 

domniemania, że oferta zawiera rażąco niską cenę; 

niezgodnej z przepisami ustawy Pzp 

oceny wyjaśnień złożonych przez wykonawców 

S. K. i GPVT; 

prowadzenie  postępowania  w  sposób  naruszający  zasadę  uczciwej  konkurencji  

i równego traktowania wykonawców (w związku z naruszeniem ww. przepisów ustawy).  

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu: 

naruszenie art. 91 ust. 1 ustawy Pzp poprzez wybranie oferty wykonawcy S. K. jako 

oferty najkorzystniejszej; 

naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp poprzez 

nieprawidłową  ocenę  złożonych  przez  wykonawców  S.  K.  oraz  GPVT  wyjaśnień,  podczas 

gdy z treści złożonych wyjaśnień wynika, że oferty wykonawców S. K. oraz GPVT zawierają 

cenę rażąco niską; 

naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp poprzez 

zaniechanie odrzucenia ofert wykonawców S. K. oraz GPVT, pomimo iż oferty te zawierają 

rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, zaś wykonawcy S. K. oraz GPVT 

nie złożyli wyjaśnień spełniających wymagania określone w art. 90 ust. 1-3 ustawy Pzp; 

naruszenie art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Pzp 

poprzez prowadzenie postępowania w sposób 

naruszający  zasadę  uczciwej  konkurencji  i  równego  traktowania  wykonawców  (w  związku  

z naruszeniem ww. 

przepisów ustawy Pzp). 

Na  wstępie  Odwołujący  podniósł,  że  w  przedmiotowym  postępowaniu  o  udzielenie 

zamówienia  publicznego  złożono  12  ofert.  Ceny  ofert  mieściły  się  pomiędzy  476.010  zł  

a 2.520.270 zł. Zamawiający ogłosił, że kwota, jaką zamierza przeznaczyć na sfinansowanie 

zamówienia to 2.615.066,14 zł. 

Odwołujący wskazał na naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp w zw. z art. 90 ust. 

3  ustawy  Pzp 

poprzez  nieprawidłową  ocenę  złożonych  przez  wykonawcę  S.  K.  wyjaśnień, 

podczas gdy z treści złożonych wyjaśnień wynika, że oferta zawiera cenę rażąco niską, oraz 

pomimo iż oferta ta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, zaś 

w

ykonawca  nie  złożył  wyjaśnień  spełniających  wymagania  określone  w  art.  90  ust.  1-3 

ustawy Pzp.  

Jak  zauważył  Odwołujący,  ciężar  dowodu  w  zakresie  wykazania,  że  cena  lub  koszt 

nie są rażąco niskie, spoczywa na wykonawcy. Wykonawca w ramach składanych wyjaśnień 

powinien,  zgodnie  z  dyspozycją  przepisu  art.  90  ust.  3  ustawy  Pzp,  przedkładać  dowody, 

które  uzasadniają  przyjętą  wycenę  przedmiotu  zamówienia.  Z  powyższego  wynika  zasada, 

jak  zaznaczył  Odwołujący,  że  Zamawiający  zobowiązany  jest  ocenić  zarówno  samą  treść 

wyjaśnień,  jak  i  wykazanie  twierdzeń  wyjaśnień  poprzez  przedłożone  dowody.  Ocena 

wyjaśnień  i  dowodów  powinna  odbywać  się  w  kontekście  wezwania  -  wykonawca 

zobowiązany  jest  przedstawić  szczegółowe  wyjaśnienia  poparte  dowodami  co  najmniej  

w  zakresie  szczegółowo  wskazanym  w  wezwaniu.  Z  kolei  jest  uprawniony  tylko  do 

jednokrotnego  wzywania  do  złożenia  wyjaśnień,  nie  jest  możliwe  wystosowywanie 

wielokrotnych  wezwań,  w  których  Zamawiający  wzywa  ponownie  o  wyjaśnienie  tych 

elementów, w zakresie których już uprzednio wzywał do złożenia wyjaśnień.  

Odwołujący  podał,  że  S.  K.  wzywany  był  pismem  z  dnia  22  sierpnia  2019  r.  do 

złożenia  wyjaśnień  dotyczących  rażąco  niskiej  ceny.  Zamawiający  precyzyjnie  określił 

minimalny żądany zakres wyjaśnień - wskazując 5 szczegółowych kwestii, które wykonawca 

zobowiązany jest wyjaśnić. Jednocześnie Zamawiający wskazał, iż odrzuci ofertę, jeżeli S. K. 

nie udzieli wyjaśnień rażąco niskiej ceny. 

Odwołujący  zwrócił  uwagę,  że  pismem  z  dnia  27  sierpnia  2019  r.  S.  K.  złożył 

wyjaśnienia, które obejmowały wyłącznie 2 strony oraz jeden załącznik. S. K. poinformował 

Zamawiającego,  iż  uwzględnił  wszystkie  koszty  wymagane  zapisami  §2  wzoru  umowy. 

Zdaniem  Odwołującego,  ww.  wykonawca  bardzo  ogólnie  odniósł  się  do  przedmiotu 

zamówienia, nie przedstawił żadnej kalkulacji dla wszystkich elementów projektu, w tym nie 

przedstawił  żadnej  kalkulacji  kosztów  i  ceny  oferty  dla  5  kwestii  wskazanych  przez 

Zamawiającego w wezwaniu. 

W ocenie Odwołującego, już  samo  powyższe powinno być  podstawą  do odrzucenia 

oferty, gdyż z ww. dokumentów wynika, że S. K. nie złożył wyjaśnień dotyczących wysokości 

zaoferowanej  ceny 

w  pełnym  zakresie,  wymaganym  przez  Zamawiającego  oraz  nie  złożył 

wyjaśnień, 

które 

spełniają 

wymagania 

art. 

ustawy 

Pzp.  

W szczególności wykonawca ten nie zrealizował ciążącego na nim zgodnie z przepisem art. 

90 ust. 2 ustawy Pzp 

ciężaru dowodu, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. Odwołujący 

stwierdził,  że całość  wyjaśnień  zawiera  jedynie gołosłowne  oświadczenia o  ujęciu  pewnych 

kosztów  w  cenie  oferty  -  bez  wskazania  jakiejkolwiek  kwoty,  wysokości  tych  kosztów, 

kalkulacji czy wyliczeń. 

Odwołujący  podniósł,  że  Zamawiający  oceniając,  czy  dany  wykonawca  obalił 

domniemanie rażąco niskiej ceny, powinien oceniać przede wszystkim złożone wyjaśnienia. 

Po  zapoznaniu  się  z  treścią  tych  wyjaśnień  nie  jest  dla  Odwołującego  zrozumiałe,  jak 

Zamawiający  mógł  ocenić  jako  rzeczowe  i  wystarczające  przedmiotowe  wyjaśnienia.  Jak 

zauważył Odwołujący, cena oferty wykonawcy to 18% budżetu zamówienia i zaledwie 62% 

ceny kolejnej oferty. 

Odwołujący uznał, że przy tak dużych rozbieżnościach Zamawiający był 

zobowiązany dokonać wyjątkowo dokładnego badania wyjaśnień.  Odwołujący stwierdził, że 

d

oświadczenie życiowe wskazuje, że Zamawiający pominął w ogóle etap badania wyjaśnień 

i jako przesłankę wystarczającą uznał sam fakt złożenia wyjaśnień, niezależnie od ich treści. 

Zdaniem  Odwołującego,  nie  można  inaczej  zakwalifikować  uznania  za  wystarczające 

wyjaśnień na 2 strony, nie popartych żadnymi wyliczeniami czy dowodami. 

Odwołujący  podniósł,  że  najistotniejszym  kosztem  jest  koszt  osobowy,  tj.  koszt 

zatrudnienia  specjalistów  niezbędnych  do  realizacji  przedmiotu  zamówienia.  A  zatem 

wykonawca  zobowiązany  był  złożyć  takie  wyjaśnienia,  w  których  wykazano  i  uzasadniono 

zastosowane  stawki  kosztów  osobowych.  W  tym  celu  niezbędne  było  załączenie  do 

wyjaśnień dowodów w postaci umów o pracę/umów zlecenia członków zespołu, który został 

przez  danego  wykonawcę  przeznaczony  do  realizacji  zamówienia.  Następnie,  w  oparciu  

o stawki wynagrodzenia wynikające z załączonych umów, należało obliczyć koszt osobowy 

realizacji  przedmiotu  zamówienia.  Brak  załączenia  takich  umów  uniemożliwił  dokonanie 

obliczenia  rzeczywistych  kosztów  osobowych  realizacji  zamówienia,  a  tym  samym 

sprawdzenie  przez  Zamawiającego  poprawności  samego  szacowania  ceny  oferty,  jak  

i rz

etelności złożonych wyjaśnień. Tym samym, zdaniem Odwołującego, wyliczenia zawarte 

w  załączniku  do  wyjaśnień  należy  uznać  za  hipotetyczne,  oparte  na  założeniach,  a  nie  na 

konkretnych  dowodach  - 

i  jako  takie  powinny  zostać  pominięte.  Odwołujący  wskazał,  że 

k

westia  zakresu  i  treści  wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny  odnośnie  kosztów  osobowych  była 

przedmiotem  orzekania  Sądu  Okręgowego  w  Warszawie  (wyrok  z  dnia  14  marca  2017  r., 

sygn.  akt  XXIII  Ga  967/16). 

Odwołujący  podkreślił,  że  wykonawca  powinien  wskazać  dla 

ka

żdego specjalisty konkretną umowę i konkretne koszty, jakie będą ponoszone w związku  

z jego zatrudnieniem. B

rak takich elementów w wyjaśnieniach stanowi o złożeniu wyjaśnień 

ogólnikowych,  niepopartych  dowodami.  Odwołujący  przywołał  wyrok  Krajowej  Izby 

Odw

oławczej z dnia 13 października 2017 r., sygn. akt KIO 2039/17. 

Odwołujący  zwrócił  też  uwagę,  że  duża  część  zamówienia  to  usługi,  które  ze  swej 

istoty muszą być wykonane przez podwykonawców, gdyż wykonawca, jako osoba fizyczna, 

nie  ma  uprawnień,  aby  wykonać  opracowania  geodezyjne  czy  geologiczne.  Tymczasem 

w

ykonawca  nie  odniósł  się  wcale  do  tej  kwestii,  natomiast  do  przedmiotowych  czynności 

potrzeba  nie  tylko  wysokiej  klasy  specjalistów,  ale  również  specjalistycznego  sprzętu  (np. 

wiertnice,  sprzęt geodezyjny).  Jak  uznał  Odwołujący,  wykonawca powinien  przedstawić  nie 

tylko  szczegółowe  wyliczenia  w  tym  zakresie,  ale  także  oferty  podwykonawców.  Bez 

wykazania, że cenna oferty szacowana była w oparciu o konkretne oferty podwykonawców - 

wyjaśnienia zawsze powinny być uznane za nierzetelne, ogólnikowe i nie poparte dowodami.  

W  ocenie  Odwołującego,  już  same  dwa  opisane  powyżej  braki  wskazują,  że 

wyjaśnienia są nierzetelne, a oferta podlega odrzuceniu.  

Dodatkowo  Odwołujący  wykazał  na  listę  elementów,  których  wykonawca  S.  K.  nie 

uwzględnił  w  cenie  ofertowej  w  sposób  zgodny  z  SIWZ,  a  które  stanowią  istotną  część 

projektu: 

  Mapa do celów projektowych 

Zgodnie  z  zapisami  Umowy  §  2  [Zakres  rzeczowy  i  obowiązki  Wykonawcy  -  opracowania 

projektowo-  kosztorysowe] 

pkt.  3 ppkt.  1 obowiązkiem Wykonawcy  usługi  jest  opracowanie 

„mapy  do  celów  projektowych.  Zgodnie  wymogami  Prawa  geodezyjnego  i  kartograficznego 

art. 43 ustawy z dnia 17 maja 1989 

r., aby wykonać mapę do celów projektowych wymagane 

jest  posiadanie  niezbędnych  uprawnień.  Odwołujący  stwierdził,  że  wykonawca  nie  posiada 

takich uprawnień, a zatem musi skorzystać z usługi podwykonawcy. 

Odwołujący  zauważył,  że  zgodnie  z  wyjaśnieniami  przedstawionymi  przez  S.  K.,  do  prac 

związanych  z  przedmiotowym  zakresem  nie  uwzględnia  uprawnionego  geodety.  Z  kolei 

z

godnie  z  oświadczeniem  złożonym  w  formularzu  JEDZ,  przedmiotowy  zakres  wykonawca 

planuje wykonać osobiście, co bez uprawnionej do tego osoby nie jest możliwe. Odwołujący 

stwierdził,  że  wobec  braku  wskazania  podwykonawcy,  konieczne  jest  przedstawienie,  że 

w

ykonawca posiada odpowiedni sprzęt, którym może wykonać odpowiednie pomiary. 

Odwołujący  zwrócił  uwagę,  że  w  wyjaśnieniach  przedstawionych  przez  S.  K.  znajduje  się 

lakoniczne  stwierdzenie: 

„Oprócz  głównych  kosztów  prac  projektowych,  w  wycenie 

uwzględniono  włączenie  dodatkowych  osób  takich  jak  rzeczoznawcy  p.poz.  i  sanepid, 

geodeta

,  geolog  i  inni  w  miarę  potrzeb”.  W  ocenie  Odwołującego,  przeczy  ono 

oświadczeniom  złożonym  w ramach  oferty, jak również  nie jest  poparte  żadnym  dowodem, 

mimo 

iż takich dowodów żądał Zamawiający podkreślając to w wezwaniu. 

Co  więcej,  jak  wskazał  Odwołujący,  w  przedmiotowym  zakresie  należy  również  wykonać 

zgodnie z PFU pkt. 1.2 „Zakres projektowy (...) 

-  inw

entaryzacje  terenu  oraz  znajdujących  się  na  nim  obiektów  oraz  zieleni,  objętych 

programem  w  stopniu  umożliwiającym  wykonanie  kompletnej  dokumentacji  projektowej  dla 

całości przedsięwzięcia”. 

Odwołujący  podał,  że  opracowanie  mapy  wraz  z  wyznaczeniem  granic  działek  

(w  przedmiotowym  przypadku  inwestycja  nie  jest  umieszona  na  jednej  działce)  to  koszt  co 

najmniej 4 000 

zł.  

  Wykonanie badań i opracowanie dokumentacji geotechnicznej gruntu  

Zgodnie  z  zapisami  Umowy  §  2  [Zakres  rzeczowy  i  obowiązki  Wykonawcy  opracowania 

projektowo  - 

kosztorysowe]  pkt.  3  ppkt.  3  obowiązkiem  Wykonawcy  usługi  jest  wykonanie 

„badań i opracowanie dokumentacji geotechnicznej gruntu”. 

Jak  wskazał  Odwołujący,  analogicznie,  jak  w  przypadku  wykonania  mapy  do  celów 

projektowych,  S.  K. 

złożył  oświadczenie,  iż  przedmiotowy  zakres  usługi  wykona 

samodzielnie, nie przedstawiając w tym zakresie żadnych wyliczeń oraz dowodów, oraz nie 

wyjaśniając, jakim sprzętem przedmiotowe badania zostaną wykonane. 

Odwołujący zwrócił uwagę, że zgodnie z rozporządzeniem Ministra Transportu, Budownictwa 

i  Gospodarki  Morskiej  z  dnia  25  kwietnia  2012  r.  w  sprawie  ustalania  warunków 

posadawiania  obiektów  budowlanych  (Dz.  U.  nr  81,  poz.  463),  opinia  geotechniczna  od 

2012r. 

traktowana  jest  jako  obowiązkowa  dokumentacja  dla  wszystkich  konstrukcji, 

niezależnie  od  tego,  do  której  kategorii  geotektonicznej  zostały  one  zakwalifikowane. 

Posiadanie  takiej  dokumentacji  jest  konieczne  dla  spełnienia  wymogów  prawnych  

i formalnych, np. przy etapie składania dokumentów do pozwolenia na budowę. 

Odwołujący  wyjaśnił,  że  opinia  geotechniczna  wykonywana  jest  przez  geotechnika,  składa 

się  z  części  opisowej  i  graficznej.  Zdaniem  Odwołującego,  nie  ma  technicznej  możliwości, 

aby  została  wykonana  przez  projektanta/asystenta,  gdyż  nie  posiadają  oni  specjalistycznej 

wiedzy  w  przedmiotowym  zakresie. 

Jak  wskazał  Odwołujący,  dokumentacja  ta  zawiera 

informację  o  poziomie  wód  gruntowych,  opis  poszczególnych  warstw  gruntów  z  podaną 

głębokością  ich  zalegania,  miąższością,  zagęszczeniem,  wilgotnością  czy  spójnością. 

Powinny  w  niej  znaleźć  się  również  orientacyjne  obliczenia  nośności  gruntu  oraz  ogólne 

zalecenia  wynikające  z  badań  oraz  interpretacji  geologa  -  np.  dotyczące  poziomu 

posadowienia  dna  fundamentów.  W  części  graficznej  natomiast  na  planie  sytuacyjnym 

zostają  zaznaczone  punkty  wierceń  i  linie  przekrojów  geotechnicznych.  W  przekrojach 

otworów przedstawia się warstwy gruntu. 

Jak  zaznaczył  Odwołujący,  przedmiotowa  inwestycja  zakłada  budowę  dwóch  budynków 

Ośrodka  Wsparcia  Dziennego  oraz  Domu  Pomocy  Społecznej,  a  więc  i  dwa  oddzielne 

posadowienia.  Oba  budynki  są  podpiwniczone,  co  sprawia,  iż  należy  wykonać  odwierty  

o głębokości od 8 do 10 m, aby odpowiednio dokonać analizy gruntowej.  

Ośrodek  OWS  wsparty  jest  na  24  słupach,  pod  każdy  ze  słupów  należy  dokonać  odwiert. 

Uśredniając  jeden  odwiert  do  9  m  daje  to  216  mb  odwiertu.  Odwołujący  stwierdził,  że 

z

akładając  proste  warunki  gruntowe  i  kwotę  50  zł  za  metr  bieżący  odwiertu  (stawka  

z dolnego zakresu stawek rynkowych dla województwa mazowieckiego) otrzymujemy kwotę 

800 zł netto za same odwierty. 

Budynek  DMP  oparty  jest  g

łównie  na  płycie  fundamentowej  i  23  słupach.  To  założenia 

koncepcyjne,  których  weryfikacja  zostanie  dokonana  właśnie  po  wykonaniu  wstępnych 

badań.  Według  obliczeń  Odwołującego,  uwzględniając  23  słupy  po  9  m  odwiertu  mamy 

kwotę 10 350 zł. 

Odwołujący  stwierdził,  że  łącznie  dla  samych  odwiertów  mamy  koszt  21  150,00  zł  netto. 

Odwołujący  zaznaczył  przy  tym,  że  przedmiotowa kwota  nie  zawiera  badań  poziomu  wody 

gruntowej oraz sondow

ań, a już powoduje wykroczenie za przyjętą przez wykonawcę S. K. 

kwotę dla całości „zewnętrznych uzgodnień”, które jednocześnie mają zawierać inne koszty, 

takie jak geodezję, ppoż. i uzgodnienia ZUD.  

  Pozyskanie warunków przyłączenia oraz decyzji administracyjnych 

Zgodnie  z  zapisami  Umowy  §  2  [Zakres  rzeczowy  i  obowiązki  Wykonawcy  -  opracowania 

projektowo - 

kosztorysowe] pkt. 10 ppkt. 4 obowiązkiem wykonawcy usługi jest „pozyskanie 

na  koszt  Wykonawcy  od  właścicieli  niezbędnych  warunków  przyłączenia  do  sieci 

elektroenergetycznej,  sieci  kanalizacyjnej  deszczowej,  sanitarnej,  centralnego  ogrzewania, 

sieci  wodociągowej  i  telekomunikacyjnej  oraz  ostatecznych  decyzji  administracyjnych 

niezbędnych dla realizacji przedmiotu umowy (np. wycinki drzew)”. 

Jak wskazał Odwołujący, w przedstawionych wyjaśnieniach S. K. w odpowiedzi na pytanie nr 

3  Zamawiającego  wyjaśnia,  iż  przedmiotowe  koszty  uwzględnione  są  „w  koszcie  pracy 

podstawowego  zespołu  projektowego (poz.  nr  1  wyceny  powyżej,  zgodnie  ze  szczegółową 

kal

kulacją w załączniku do pisma)”. 

Odwołujący  podał,  że  sam  koszt  pracy  projektantów  nie  jest  jedynym  kosztem  uzyskania 

uzgodnień.  Koszt jest  zależny  w  głównej  mierze od  danego gestora i  określany  dopiero  na 

etapie projektowania. 

Odwołujący  stwierdził,  że  koszt  jednej  strony  uzgodnienia,  wraz  z  wywiadem  branżowym 

oraz  zabezpieczeniem  kanalizacji  kablowej  (poz.  3  oraz  8  załączonego  cennika)  to  już  co 

najmniej 1 050 

zł. Taką średnią stawkę należy przyjąć do wszystkich uzgodnień branżowych 

(branży energetycznej, teletechnicznej, drogowej, kanalizacyjnej, wodociągowej, centralnego 

ogrzewania). Łącznie koszt takich uzgodnień to minimum 6 300 zł - minimum 1 strona na 1 

uzgodnienie. 

Zdaniem  Odwołującego,  wykonawca  S.  K.  w  ogóle  nie  ujął  tych  kosztów  w 

cenie swojej oferty.

  Brak uwzględnienia projektantów sprawdzających 

Prawo  budowlane  zgodnie  z  art.  20  ust.  2  nakłada  na  projektanta  obowiązek  zapewnienia 

sprawdzenia projektu architektoniczno-

budowlanego pod względem zgodności z przepisami, 

w  tym  techniczno  - 

budowlanymi  przez  osobę  posiadającą  uprawnienia  budowlane  do 

projektowania bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności. 

Odwołujący  stwierdził,  że  w  przedstawionych  przez  S.  K.  wyjaśnieniach  oraz  w 

przedstawiony

m  załączniku  stanowiącym  harmonogram  osobowy  prac  projektowych  brak 

jest  jakiegokolwiek  projektanta  sprawdzającego.  Wśród  zespołu  projektowego  wymienione 

jest 9 osób, w tym dwaj asystenci, którzy nie mogą pełnić funkcji sprawdzających, ponieważ 

nie posiada

ją uprawnień budowlanych. Nawet jeśli posiadają jakiekolwiek uprawnienia, to nie 

jest  możliwym,  aby  mogli  dokonać  weryfikacji  każdej  z  branż,  tj.  architektura,  branża 

konstrukcyjno-

budowlana,  sanitarna,  elektryczna,  teletechniczna,  drogowa,  branża  zieleni. 

Odwołujący zwrócił uwagę, że rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r w 

sprawie  szczegółowego  zakresu  i  formy  projektu  budowlanego  (Dz.U.  Nr  120,  poz.  1133) 

nakłada  obowiązek  zamieszczenia  na  stronie  tytułowej  projektu  budowlanego  oraz  na 

rysunkach  projektu  budowlanego  imion 

i  nazwisk  projektantów  i  sprawdzających  wszystkie 

części  projektu  budowlanego,  w  tym  rysunki,  wraz  z  określeniem  zakresu  opracowania, 

specjalności  i  numeru  posiadanych  uprawnień  budowlanych  oraz  daty  opracowania  lub 

sprawdzenia i  podpisów  osób wykonujących te czynności. Wynika z  tego,  iż  sam  autor  nie 

może  być  jednocześnie  osobą  weryfikująca  błędy  w  dokumentacji.  Taki  wymóg  stawia 

również  Zamawiający.  W  §  2  Umowy    [Zakres  rzeczowy  i  obowiązki  Wykonawcy  - 

opracowania projektowo-

kosztorysowe] pkt. 10 ppkt. 6 jako cześć dokumentacji projektowej 

Zamawiający  wymaga  „złożenie  oświadczeń  projektantów  i  osób  je  sprawdzających  o 

sporządzeniu  projektów  budowlanych  zgodnie  z  powszechnie  obowiązującymi  przepisami 

oraz zasadami wiedzy technicznej

”. 

Zdaniem  Odwołującego,  w  związku  z  takim  brzmieniem  przepisów,  wykonawca  powinien 

zapewnić  taką  organizację  sporządzania  projektów,  aby  był  przewidziany  czas  

i  środki  finansowe  na  wykonanie  tych  czynności.  Oznacza  to,  że  w  harmonogramie 

wykonania  projektów  powinien  być  przewidziany  odpowiedni  czas  na  wykonanie 

sprawdzenia  oraz  przewidziane  osoby  i  środki  finansowe  na  pokrycie  kosztów  wykonania 

sprawdzenia. 

W ocenie Odwołującego, takich kosztów w swoich wyjaśnieniach S. K. nie uwzględnił. 

Zdaniem  Odwołującego,  koszt  taki  nie  mógł  też  zostać  umieszczony  w  „marginesie 

bezpieczeństwa”,  który  wynosi  100.000  PLN.  Odwołujący  wskazał,  że  „Margines 

bezpieczeństwa”  należy  rozumieć  jako  rezerwa  na  ryzyka  -  a  przez  ryzyka  mogą  być 

ro

zumiane  koszty  przyszłe,  niemożliwe  do  przewidzenia  na  etapie  szacowania  ceny  oferty. 

W  szczególności  z  budżetu  rezerw  na  ryzyka  nie  mogą  być  pokrywane  koszty,  których 

poniesienie zostało wprost przewidziane w SIWZ.  

Odwołujący  podał,  że  przyjmując  stawki,  jakie  przyjął  S.  K.  oraz  zakładając,  iż 

weryfikacja  dokumentacji  będzie  trwała  około  4  tygodni  (łącznie  dla  koncepcji,  projektu 

budowlanego i wykonawczego), w

ykonawca powinien uwzględnić odpowiednio:  

branża: architektura – 12 000 

branża: konstrukcyjno-budowlana – 10 000 

branża: sanitarna – 8 000 

branża: elektroenergetyczna – 8 000 

branża: teletechniczna – 8 000 

branża: drogowa – 8 000 

branża: zieleni – 6 000 

Łącznie: 60 000  

  Brak  uwzględnienia  kosztów  polisy  ubezpieczeniowej  oraz  gwarancji 

należytego wykonania 

Zamawiający zgodnie Umowy § 17 [ubezpieczenie] wymaga zawarcia umowy ubezpieczenia 

odpowiedzialności  cywilnej  projektanta  obejmującej  wykonanie  dokumentacji  projektowo- 

kosztorysowej,  o  której  mowa  w  §  1  ust.  1  Umowy.  Suma  przedmiotowego  ubezpieczenia 

musi wynosić 50% wynagrodzenia oferenta, w więc 238.006,00 zł. 

Jak wskazał Odwołujący, wykonawca S. K. nie przedstawił w wyjaśnieniach żadnej informacji 

oraz  nie  uwzględnił  w  wyjaśnieniach  kosztów  jego  zawarcia.  Jedyną  ogólną  informacją 

zawartą  przez  wykonawcę  w  wyjaśnieniach  jest  informacja  o  przerzuceniu  niektórych 

kosztów w pensje pracowników. „W wynagrodzeniu brutto projektantów przyjęto około 10% 

na  koszty  stałe,  takie  jak  wykorzystanie  lokalu  oraz  wyposażenie  stanowiska  pracy”. 

Odwołujący  stwierdził,  że  według  panujących  na  rynku  stawek,  taka  polisa  kosztuje  około 

zł. 

Odwołujący  zwrócił  uwagę,  że  adekwatna  sytuacja  dotyczy  zabezpieczenia  należytego 

wykonania  umowy,  które  zgodnie  z  warunkami  umowy  §  16  ustalone  zostało  na  poziomie 

10%, a więc 47.601,00 zł. 

Koszt zabezpieczenia dla okresu projektowania i nadzoru autorskiego według kalkulatora ze 

strony http://wadium.pl/gwarancia-ubezpieczeniowa-koszt to odpowiednio: 

Gwarancja należytego wykonania 

Suma 

gwarancyjna (kwota zabezpieczona gwarancją) – 47.601 

Czas trwania (w miesiącach) - 8 

Koszt gwarancji -  761,62 PLN 

Gwarancja usunięcia wad i usterek 

Suma gwarancyjna (kwota zabezpieczona gwarancją) – 14.280,3 

Czas trwania (w miesiącach) – 16 

Koszt gwarancji 

– 456,96 PLN. 

Sumaryczna wartość niedoszacowania w tym zakresie to 3.218,58. 

  Brak  uwzględnienia  uczestnictwa  w  postępowaniu  przetargowym  oraz 

komisjach i radach  

Odwołujący zwrócił uwagę, że wykonawca S. K. w wyjaśnieniach w zakresie rażąco niskiej 

ceny  oświadcza  „Ponieważ  projekt  nie  dotyczy  przebudowy,  nadzór  określamy  jako  mniej 

skomplikowany  i  oceniamy  na  maksimum  20  pobytów.  Zakładamy  wykonanie  projektu  z 

należytą starannością i dokładnością, a większa ilość pobytów niż 1- 2 w miesiącu mogłaby 

w  naszej  opinii  wynikać  jedynie  z  mało  dokładnego  projektu.  W  przypadku  konieczności 

większej  ilości  pobytów,  ryzyko  wkalkulowujemy  w  pozycję  4  powyższej  wyceny  (margines 

bezpieczeństwa) lub zmniejszenie wynagrodzenia projektantów. Koszt 1 nadzoru wyceniamy 

jako  300  zł:  20  x  300  =  6000  zł  netto”.  Zdaniem  Odwołującego,  już  samo  to  stwierdzenie 

w

ykonawcy 

potwierdza 

brak 

rzetelnej 

wyceny 

oferty. 

Wykonawca 

mówi  

o  zmniejszeniu  wynagrodzenia 

projektantów  podając  cenę  za  jeden  nadzór  300  zł  netto, 

tymcz

asem  z  załączonej  tabelki  stanowiącej  harmonogram  pracy  projektantów  najniższa 

stawka pracy projektanta to 340 

zł netto. Ponadto, wykonawca zapomina, iż nadzór nie służy 

tylko poprawianiu błędów, a weryfikacji czy prace budowlane wykonywane są zgodnie z jej 

założeniami.  Potwierdzają  to  zapisy  Umowy,  które  w  §4  bardzo  szczegółowo  wymieniają 

obowiązki  w  okresie  nadzoru  autorskiego.  W  ocenie  Odwołującego,  przyjęcie  1  czy  2  dni  

w ciągu miesiąca nie daje żadnej możliwości wykonywania nadzoru w sposób należyty. Taki 

czas może wystarczyć tylko i wyłącznie do uczestnictwa w radach budowy, które odbywają 

się  raz  w  miesiącu.  Oprócz  rad  budowy  obowiązkowe  są  inne  spotkania  -  rady  techniczne 

raz w tygodniu, odbiory częściowe robót które są do określenia dopiero w toku wykonywania 

robót budowlanych. 

Odwołujący  stwierdził,  że  zakładając  obecność  na  samych  radach  budowy  i  radach 

technicznych  (jeden  pobyt  w  tygodniu)  oraz  zakładając  czas  budowy  16  miesięcy  (nie 

uwzględniając  nawet  czasu  przetargu)  spotkań  będzie  16  miesięcy  x  4  spotkania  =  64,  

a  więc  ponad  trzykrotnie  więcej.  Ponadto  kwota  za  spotkanie  powinna  być  tożsama  

z wynagrodzeniem projektanta w okresie wykonywania dokumentacji, 

a więc co najmniej 340 

zł.  Daje  to  kwotę  za  nadzór  21.760  zł  netto,  a  więc  niedoszacowanie  wynosi  15.760,00  zł 

netto. 

Reasumując,  Odwołujący  stwierdził,  iż  wykonawca  S.  K.  w  przedstawionej  ofercie  nie 

uwzględnił co najmniej: 

mapa do celów projektowych – 4 000 zł netto, 

- badania geotechniczne 

– 32 000 zł netto, 

- uzgodnienia 

– 6 300 zł netto, 

projektanci sprawdzający – 60 000 zł netto, 

- polisa OC i GNW 

– 3 218,58 zł netto, 

- uczestnictwo w komisjach i radach 

– 15 760 zł netto, 

Łącznie – 121 278,58 zł netto. 

Powyższe,  w  opinii  Odwołującego,  wraz  z  brakiem  przedstawienia  jakichkolwiek  wyliczeń 

kalkulacji ceny oraz dowodów na potwierdzenie prawidłowości wyliczeń, potwierdza tezę, że 

oferta wykonawcy S. K. 

zawiera rażąco niską cenę i podlega odrzuceniu. 

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 89 ust 1 pkt 4 ustawy Pzp w związku z art. 

90  ust.  3  ustawy  Pzp 

poprzez  nieprawidłową  ocenę  złożonych  przez  GPVT  wyjaśnień, 

podczas gdy z treści złożonych wyjaśnień wynika, że oferta zawiera cenę rażąco niską oraz 

pomimo iż oferta ta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, zaś 

GPVT  nie  złożyło  wyjaśnień  spełniających  wymagania  określone  w  art  90  ust.  1-3  ustawy 

Pzp 

Odwołujący powielił opisaną powyżej argumentację dotyczącą rozkładu ciężaru dowodu 

w zakresie wykazania, że cena lub koszt nie są rażąco niskie.  

Odwołujący wskazał, że pismem z dnia 26 sierpnia 2019 r. wykonawca GPVT złożył 

wyjaśnienia,  które  obejmowały  9  stron  oraz  cztery  załączniki.  Wykonawca  GPVT 

poinformował Zamawiającego, iż uwzględnił wszystkie koszty wymagane zapisami §2 wzoru 

umowy. 

Wykonawca bardzo ogólnie odniósł się do przedmiotu zamówienia, nie przedstawił 

żadnej kalkulacji dla wszystkich elementów projektu, w tym nie przedstawił żadnej kalkulacji 

kosztów i ceny oferty dla 5 kwestii wskazanych przez Zamawiającego w wezwaniu. Określił, 

iż  z  racji  wykonywania  wielu  projektów  koszty  dojazdu  nie  stanowią  problemu.  Załączone 

dowody dotyczyły wyłącznie zakupu plotera oraz kosztów jego eksploatacji. 

W ocenie Odwołującego, już  samo  powyższe powinno być  podstawą do odrzucenia 

oferty, gdyż z ww. dokumentów wynika, że wykonawca GPVT nie złożył wyjaśnień w pełnym 

zakresie,  wymaganym  przez  Zamawiającego  oraz  nie  złożył  wyjaśnień,  które  spełniają 

wymagania  art.  90  ustawy  Pzp

.  W  szczególności,  zdaniem  Odwołującego,  wykonawca  ten 

nie  zrealizował  ciążącego  na  nim  zgodnie  z  art.  90  ust.  2  ustawy  Pzp  ciężaru  dowodu,  że 

oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. Odwołujący zaznaczył, że całość wyjaśnień zawiera 

jedynie  gołosłowne  oświadczenia  o  ujęciu  jakiś  kosztów  w  cenie  oferty  -  bez  wskazania 

jakiejkol

wiek kwoty, wysokości tych kosztów, kalkulacji czy wyliczeń. 

Jak  wskazał  Odwołujący,  Zamawiający  oceniając,  czy  dany  wykonawca  obalił 

domniemanie rażąco niskiej ceny, powinien oceniać przede wszystkim złożone wyjaśnienia. 

Po  zapoznaniu  się  z  treścią  tych  wyjaśnień  nie  jest  dla  Odwołującego  zrozumiałe,  jak 

Zamawiający  mógł  ocenić  jako  rzeczowe  i  wystarczające  przedmiotowe  wyjaśnienia.  Cena 

oferty  wykonawcy  to  29%  budżetu  zamówienia.  Przy  tak  dużych  rozbieżnościach 

Zamawiający  był  zobowiązany  dokonać  wyjątkowo  dokładnego  badania  wyjaśnień. 

Odwołujący  stwierdził,  że  doświadczenie  życiowe  wskazuje,  że  Zamawiający  pominął  

w  ogóle  etap  badania  wyjaśnień  i  jako  przesłankę  wystarczającą  uznał  sam  fakt  złożenia 

wyjaśnień, niezależnie od ich treści. 

Odwołujący 

w 

całości 

podtrzymał 

argumentację 

wskazaną 

powyżej  

o  podwykonawcach 

oraz  konieczności  dołączenia  umów  dla  specjalistów.  Odwołujący 

zaznaczył, że wyjątkowo istotna jest kwestia umów dla specjalistów, gdyż GPTV wskazało, 

że  planuje  zatrudnić  asystentów  za  kwotę  2.500  zł,  co  stanowi  minimalne  wynagrodzenie. 

Obecnie  na  rynku  pracy  nie  jest  możliwe  zatrudnienie  za  minimalne  wynagrodzenie 

jakiegokolwiek specjalisty nawet na stanowisko asystenta projektanta. 

Odwołujący stwierdził, 

że  zgodnie  z  doświadczeniem  życiowym,  wynagrodzenie  minimalne  ze  swej  istoty  mogą 

otrzymywać  osoby  bez  wykształcenia  wyższego  i  bez  kwalifikacji.  Zdaniem  Odwołującego, 

żaden  specjalista  mający  wiedzę  i  doświadczenie  umożliwiające  mu  świadczenie  usług 

asystenta  projektanta  nie  będzie  pracował  za  minimalne  wynagrodzenie.  Jak  podkreślił 

Odwołujący,  brak  umów  dla  specjalistów  oraz  dla  podwykonawców  jest  brakiem 

nieusuwalnym  - 

wykonawca  nie  może  takich  umów  złożyć  na  etapie  postępowania 

odwoławczego. 

Odwołujący  wykazał  listę  elementów,  których  wykonawca  GPVT  nie  uwzględnił  

w cenie ofertowej w 

sposób zgodny z SIWZ, a które stanowią istotną część projektu: 

  Mapa do celów projektowych 

Odwołujący w całości podtrzymał argumentację wskazaną powyżej w pkt 11. 

Odwołujący wskazał, że zgodnie z wyjaśnieniami przedstawionymi przez wykonawcę 

GPVT,  wykonawca 

do  prac  związanych  z  przedmiotowym  zakresem  nie  uwzględnia 

uprawnionego  geodety. 

Jak  zauważył  Odwołujący,  zgodnie  z  oświadczeniem  złożonym  

w formularzu JEDZ, przedmiotowy zakres wykonawca ten 

planuje wykonać osobiście, co bez 

uprawnionej  do  tego  osoby  nie  jest  możliwe.  Zdaniem  Odwołującego,  wobec  braku 

wskazania  podwykonawcy, 

konieczne  jest  wykazanie  w  wyjaśnieniach,  że  wykonawca 

posiada odpowiedni sprzęt, którym może wykonać odpowiednie pomiary. 

Odwołujący  zauważył,  że  w  wyjaśnieniach  przedstawionych  przez  GPVT  w  tabeli 

„Kosztorys Szczegółowy" w poz. 4 znajdują się lakoniczne stwierdzenia: 

„Mapa do celów projektowych 

d) 

Przewidziano konieczność dokonania zleceń zewnętrznych na kwotę 10.000 PLN”. 

W ocenie Odwołującego, przeczy ono oświadczeniom złożonym w ramach oferty, jak 

również  nie  jest  poparte  żadnym  dowodem,  mimo  iż  takich  dowodów  żądał  Zamawiający 

podkreślając to w wezwaniu. Odwołujący podniósł, że GPVT nie wskazał w JEDZ, że będzie 

zlecać  podwykonawcom  usługi  w  tym  zakresie,  a  zatem  następczo  nie  może  

w  wyjaśnieniach  w  zakresie  ceny  wskazywać  na  taką  okoliczność.  Jest  to  oświadczenie 

sprzeczne  z  JEDZ  i  jako  takie  powinno  podlegać  ocenie  przez  Zamawiającego.  Składanie  

w  wyjaśnieniach  oświadczeń  sprzecznych z  treścią JEDZ wskazuje,  że oświadczenia te są 

nierzetelne  i  sprzeczne  ze  stanem  faktycznym. 

Odwołujący  stwierdził,  że  na  etapie 

szacowania  ceny  GPVT  nie  przewidział,  że  przedmiotowe  usługi  zleci  podwykonawcom  

i 

dopiero na etapie składania wyjaśnień złożył oświadczenie, ale złożył je w celu wyjaśnienia 

niskiej  ceny,  nie  jest  to  oświadczenie  będące  odzwierciedleniem  decyzji  z  etapu 

przygotowania oferty. 

Niezależnie  od  powyższego  Odwołujący  wskazał,  że  w  wezwaniu  Zamawiający 

wskazał:  „Miasto  Stołeczne  Warszawa  -  Urząd  Dzielnicy  Targówek  (...)  zwraca  się  do 

Wykonawcy o udzielenie wyjaśnień w tym złożenie dowodów dotyczących wyliczenia ceny”. 

Z  powyższego  Odwołujący  wywiódł,  że  każde  powołanie  się  na  podwykonawcę  musi  -  dla 

swej wiarygodności - powołać się w wyjaśnieniach na konkretne oferty od podwykonawców. 

Co  więcej,  jak  zauważył  Odwołujący,  w  przedmiotowym  zakresie  należy  również 

wykonać zgodnie z PFU pkt. 1.2 „Zakres projektowy (...) 

inwentaryzacje  terenu  oraz  znajdujących  się  na  nim  obiektów  oraz  zieleni,  objętych 

programem  w  stopniu  umożliwiającym  wykonanie  kompletnej  dokumentacji  projektowej  dla 

całości przedsięwzięcia”. 

Odwołujący  stwierdził,  że  opracowanie  mapy  wraz  z  wyznaczeniem  granic  działek  

(w  przedmiotowym  przypadku  inwestycja  nie  jest  umies

zona  na  jednej  działce)  to  koszt  co 

najmniej 4 000 

zł. Tymczasem koszt ten nie został w wyjaśnieniach wskazanych. 

  Wykonanie badań i opracowanie dokumentacji geotechnicznej gruntu 

Odwołujący w całości podtrzymał argumentację wskazaną powyżej w tym zakresie. 

Odwołujący  podniósł,  że  analogicznie  jak  w  przypadku  wykonania  mapy  do  celów 

projektowych, 

wykonawca GPVT złożył oświadczenie, iż przedmiotowy zakres usługi wykona 

samodzielnie, nie przedstawiając w tym zakresie żadnych wyliczeń oraz dowodów, oraz nie 

wyj

aśniając, jakim sprzętem przedmiotowe badania zostaną wykonane. 

Odwołujący  podał,  że  koszt  odwiertów  wynosi  minimum  21  150,00  PLN  netto. 

Przedmiotowa  kwota  nie  zawiera  badań  poziomu  wody  gruntowej  oraz  sondowań,  a  już 

powoduje  wykroczenie  za  przyjętą  przez  wykonawcę  kwotę  wskazaną  w  tabeli.  „Kosztorys 

Szczegółowy" poz. 6: 

„wykonanie badań i opracowanie dokumentacji geotechnicznej gruntu: 

d) 

przewidziano konieczność dokonania zleceń zewnętrznych na kwotę 15.000 zł”. 

Odwołujący  załączył  ofertę  dr  Politechniki  Warszawskiej  opiewająca  na  wykonanie 

badań geotechnicznych na 32.000 PLN netto. 

  Brak uwzględnienia projektantów sprawdzających. 

Odwołujący  w  całości  podtrzymał  argumentację  wskazaną  powyżej.  Zwrócił  uwagę, 

że Prawo budowlane zgodnie z art. 20 ust. 2 nakłada na projektanta obowiązek zapewnienia 

sprawdzenia projektu architektoniczno-

budowlanego pod względem zgodności z przepisami, 

w  tym  techniczno-

budowlanymi  przez  osobę  posiadającą  uprawnienia  budowlane  do 

projektowania bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności. 

Jak  wskazał  Odwołujący,  w  przedstawionych  przez  GPVT  wyjaśnieniach  oraz  

w  przedstawionym  „Kosztorysie  szczegółowym"  brak  jest  jakiegokolwiek  projektanta 

sprawdzającego. Zgodnie z ww. przepisami sam autor projektu nie może być jednocześnie 

osobą  weryfikująca  błędy  w  dokumentacji.  Taki  wymóg  stawia  również  Zamawiający  w  §  2 

pkt.  10  ppkt.  6  Umowy.  Z

daniem  Odwołującego,  zgodnie  z  takim  brzmieniem  przepisów, 

GPVT  powinien  zapewnić  taką  organizację  sporządzania  projektów,  aby  był  przewidziany 

czas  i  środki  finansowe  na  wykonanie  tych  czynności.  Oznacza  to,  że  w  „Kosztorysie 

szczegółowym"  GPVT  powinien  być  przewidziany  odpowiedni  czas  na  wykonanie 

sprawdzenia  oraz  przewidziane  osoby  i 

środki  finansowe  na  pokrycie  kosztów  wykonania 

sprawdzenia. 

W przekonaniu Odwołującego, takich kosztów w swoich wyjaśnieniach GPVT 

nie  uwzględnił.  Zdaniem  Odwołującego,  koszt  taki  nie  mógł  też  zostać  umieszczony  

w re

zerwie, gdyż GPVT takiej rezerwy po prostu nie skalkulowało. 

Odwołujący  podał,  że  przyjmując  stawki,  jakie  przyjął  GPVT  w  wyjaśnieniach 

„Pracownia  informuje  iż  średni  koszt  zatrudnienia  w  naszej  pracowni  asystenta  projektanta  

w zależności od branż wynosi 2 500,00 - 3 500,00 brutto średniomiesięcznie, a projektanta 6 

8 000,00 zł brutto średniomiesięcznie" oraz zakładając, iż weryfikacja dokumentacji 

będzie trwała około 4 tygodni (łącznie dla koncepcji, projektu budowlanego i wykonawczego) 

wykonawca 

powinien uwzględnić odpowiednio: 

branża: architektura – 7 000 

branża: konstrukcyjno-budowlana – 7 000 

branża: sanitarna – 7 000 

branża: elektroenergetyczna – 7 000 

branża: teletechniczna – 7 000 

branża: drogowa – 7 000 

branża: zieleni – 7 000 

Łącznie: 49 000 

  Brak  uwzględnienia  kosztów  polisy  ubezpieczeniowej  oraz  gwarancji 

należytego wykonania. 

Zamawiający  zgodnie  Umowy  §  17  [ubezpieczenie]  wymaga  zawarcia  umowy 

ubezpieczenia odpowiedzialności  cywilnej  projektanta obejmującej  wykonanie  dokumentacji 

projektowo-  kosztorys

owej,  o  której  mowa  w  §  1  ust.  1  Umowy.  Suma  przedmiotowego 

ubezpieczenia musi wynosić 50% wynagrodzenia oferenta, w więc 380.685,00 PLN. 

Odwołujący  wskazał,  że  wykonawca  GPVT  nie  przedstawił  w  wyjaśnieniach  żadnej 

informacji  od

nośnie  ubezpieczenia  oraz  nie  uwzględnił  w  wyjaśnieniach  kosztów  jego 

zawarcia. 

Odwołujący  przyjął,  że  jedyną  ogólną  informacją  zawartą  przez  wykonawcę  

w  wyjaśnieniach  jest  informacja  o  przerzuceniu niektórych kosztów  w  pensje  pracowników. 

„W  wynagrodzeniu  brutto  projektantów  przyjęto  około  10%  na  koszty  stałe,  takie  jak 

wykorzystanie  lokalu  oraz  wyposażenie  stanowiska  pracy".  Odwołujący  podał,  że  według 

panujących na rynku stawkach taka polisa kosztuje około 2.000,00 zł. 

Odwołujący  zaznaczył,  że  adekwatna  sytuacja  dotyczy  zabezpieczenia  należytego 

wykonania  umowy,  które  zgodnie  z  warunkami  umowy  §  16  ustalone  zostało  na  poziomie 

10%, a więc 76.137,00 PLN. 

Jak  podał  Odwołujący,  koszt  zabezpieczenia  dla  okresu  projektowania  i  nadzoru 

autorskiego według kalkulatora ze strony http://wadium.pl/gwarancia-ubezpieczeniowa-koszt 

to odpowiednio: 

Gwarancja należytego wykonania  

Suma gwarancyjna (kwota zabezpiecza

na gwarancją) – 76 137 

Czas trwania (w miesiącach) - 8 

Koszt gwarancji -  1 218,19 PLN 

Gwarancja usunięcia wad i usterek 

Suma gwarancyjna (kwota zabezpiecza

na gwarancją) – 22 841,1 

Czas trwania (w miesiącach) – 16 

Koszt gwarancji 

– 730,91 PLN. 

Sumaryczna wartość niedoszacowania w tym zakresie to 3.949,10 zł. 

Reasumując  Odwołujący  stwierdził,  iż  wykonawca  GPVT  w  przedstawionej  ofercie  nie 

uwzględnił co najmniej: 

mapa do celów projektowych – 4 000 PLN netto, 

- badania geotechniczne 

– 32 000 PLN netto, 

projektanci sprawdzający – 49 000 PLN netto, 

- polisa OCiGNW 

– 3 949,10 PLN netto, 

Łącznie – 88 949,1 PLN netto. 

Powyższe,  w  ocenie  Odwołującego,  wraz  z  brakiem  przedstawienia  jakichkolwiek 

wyliczeń kalkulacji ceny oraz dowodów na potwierdzenie prawidłowości wyliczeń, potwierdza 

tezę, że oferta wykonawcy GPVT zawiera rażąco niską cenę i podlega odrzuceniu. 

  Zaniżenie kosztów zatrudnienia asystentów oraz projektantów 

W wyjaśnieniach wykonawca GPVT podał następujące koszty zatrudnienia personelu 

dedykowanego do realizacji przedmiotowego zamówienia: 

Koszt brutto zatrudnienia asystenta projektanta: 

2500 PLN - 3500 PLN 

Koszt brutto zatrudnienia projektanta: 

6000 PLN - 8000 PLN 

Odwołujący  zwrócił  uwagę,  iż  firma  GPVT  podaje  koszt  brutto  zatrudnienia  osób,  

a  nie  wartości  wynagrodzenia  poszczególnych  osób  personelu.  Odwołujący  stwierdził,  że 

w

artość wynagrodzenia po uwzględnieniu wszystkich podatków oraz składek, niezależnie od 

formy  zatrudnienia,  wyniesie  znacznie  mniej,  co  sprawia,  że  zaproponowane  przez  firmę 

GPVT  w  wyjaśnieniach  stawki  są  nierynkowe,  nierealne  i  zostały  wymyślone  tylko  na 

potrzeby  przedmiotowego  postępowania.  Ponadto,  jak  zauważył  Odwołujący,  firma  GPVT 

nie  załączyła  żadnych  dowód  potwierdzających  przytoczone  stawki  np.  umów  

z  pracownikami  czy  też  dokumentów  potwierdzających  możliwość  obniżenia  kosztów 

personelu  np.  potwierdzających  współpracę  z  urzędami  pracy.  Odwołujący  przeliczył 

proponowane  stawki 

w  celu  weryfikacji  kosztorysu  zamieszczonego  w  wyjaśnienia.  W  tym 

celu dokona

ł przeliczenia zaproponowanych stawek miesięcznych na stawkę godzinową, na 

którą to w swoim kosztorysie powołuje się firma GPVT. 

D

o wyliczeń przyjęto 2008 godzin roboczych w roku 2019. Wyliczono: 

Koszt zatrudnienia asystenta projektanta - stawka godzinowa: 

2500 PLN * 12 miesięcy / 2008 godzin roboczych w roku 2019 = 14,94 PLN na godzinę  

3500 PLN * 12 miesięcy / 2008 godzin roboczych w roku 2019 = 17,43 PLN na godzinę 

Tak więc koszt zatrudnienia asystenta projektanta w firmie GPVT w przeliczeniu na godzinę 

zawiera  się  w  przedziale  od  14,94  do  17,43  PLN,  a  wiec  średnio  wynosi  16.19  PLN  na 

godzinę. 

Koszt zatrudnienia projektanta - stawka godzinowa: 

6000 PLN * 12 miesięcy / 2008 godzin roboczych w roku 2019 = 35,86 PLN na godzinę  

8000 PLN * 12 miesięcy / 2008 godzin roboczych w roku 2019 = 47,81 PLN na godzinę 

Tak  więc  koszt  zatrudnienia  projektanta  w  firmie  GPVT  w  przeliczeniu  na  godzinę  zawiera 

się w przedziale od 35,86 do 47,81 PLN, a wiec średnio wynosi 41.84 PLN na godzinę. 

Na podstawie powyższych stawek Odwołujący dokonał przeliczenia kosztorysu firmy 

GPVT,  uwzględniając  czasochłonność  poszczególnych  etapów  oszacowaną  przez  firmę 

GPVT. 

Na skutek ww. przeliczenia Odwołujący stwierdził, że różnica pomiędzy wartościami 

wyliczonymi przez Odwołującego na podstawie średnich stawek godzinowych w firmie GPVT 

a wartościami podanymi przez GPVT wynosi łącznie 52 966,50 PLN.  

Odwołujący  stwierdził,  że  kosztorys  firmy  GPVT  jest  niedoszacowany  przynajmniej  

o 52 966,50 złotych. Odwołujący zwrócił uwagę, że przy powyższych wyliczeniach bazował 

tylko na stawkach firmy 

GPVT wskazanych w wyjaśnieniach. 

Powyższe, zdaniem Odwołującego, stanowi przyczynę nie podania przez firmę GPVT 

w  kosztorysie  kosztów  personalnych  ograniczając  się  jedynie  do  podania  kwoty  całkowitej 

poszczególnych  etapów.  Zdaniem  Odwołującego,  działanie  takie  miało  na  celu  ukrycie 

„niewygodnych"  dla  firmy  GPVT  kosztów  w  kwocie  przynajmniej  52  966,50  złotych. 

Odwołujący  podkreślił,  że  od  1  stycznia  2020  roku  minimalna  stawka  godzinowa  to  16 

z

łotych,  a  zatem  wykonawca  GPVT  wadliwie  przyjął  do  swoich  wyliczeń  wynagrodzenie 

niższe, zgodnie z którym niektórym osobom będzie płacił mniej niż 16 zł za godzinę.  

Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu: 

Unieważnienia czynności oceny ofert, 

Unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, 

Ponownej 

ocenę ofert, 

Odrzucenie ofert wykonawców S. K. oraz GPVT, 

Wybór oferty Odwołującego jako najkorzystniejszej. 

Do  postępowania  odwoławczego  przystąpienie  po  stronie  Zamawiającego  zgłosił  S. 

K. . 

Na rozprawie strony podtrzymały dotychczas prezentowane stanowiska.  

Krajowa  Izba 

Odwoławcza,  rozpoznając  złożone  odwołanie  na  rozprawie  

i  uwzględniając  zgromadzony  materiał  dowodowy  wymieniony  w  treści  uzasadnienia,  jak 

również stanowiska stron i uczestnika postępowania zaprezentowane na piśmie i ustnie do 

protokołu posiedzenia i rozprawy, ustaliła i zważyła co następuje. 

Izba  stwierdziła,  że  Odwołujący  legitymuje  się  interesem  we  wniesieniu  środka 

ochrony prawnej, o którym mowa w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp. Zakres zarzutów, w sytuacji 

ich  potwierdzenia  się,  wskazuje  na  pozbawienie  Odwołującego  możliwości  uzyskania 

zamówienia  i  jego  realizacji,  narażając  go  tym  samym  na  poniesienie  w  tym  zakresie 

wymiernej szkody.  

Rozpoznając  odwołanie  w  granicach  podniesionych  zarzutów  Izba  uznała,  że  nie 

zaistniały podstawy do jego uwzględnienia.   

W  przedmiotowej  sprawie 

kluczowa  dla  rozstrzygnięcia  sporu  była  ocena  czy  

w  świetle  kierowanych  przez  Zamawiającego  wezwań  i  składanych  przez  wykonawców 

wyjaśnień ziściła się przesłanka do odrzucenia ofert wykonawców S. K. i GPVT określona w 

art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp.  

Rozpoznając  przedmiotową  sprawę  Izba  miała  na  uwadze,  że  przedmiotem 

postępowania 

o 

udzielenie 

zamówienia 

publicznego 

są 

usługi 

intelektualne. 

Charakterystyczna dla tego typu usług jest rozbieżność w ich wycenie, zależna  w znacznej 

mierze  od  trudnych  do  oceny  czynników,  jak  wycena  pracy  własnej  przez  osoby  biorące 

udział  w  realizacji  zamówienia,  czy  też  czas,  jaki  jest  potrzebny  na  wykonanie  pracy,  który 

może znacząco różnić się w zależności od predyspozycji osobistych wykonawcy prac.  

Izba  miała  na  względzie  także  okoliczności  zaistniałe  w  przedmiotowym 

postępowaniu, tj. fakt, że o przedmiotowe zamówienie ubiegało się dwunastu wykonawców, 

a  zaoferowane  ceny  kształtowały  się  od  476 010,00  zł  do  2 520 270,00  zł.  Tak  znacząca 

rozbieżność w wycenie tych samych usług przez poszczególnych wykonawców potwierdza, 

że  wycena  tego  typu  prac  jest  bardzo  indywidualna,  jest  efektem  polityki  cenowej 

prowadzonej  przez  poszczególnych  przedsiębiorców  i  dostępnych  im  uwarunkowań.  Ww. 

znacząca rozbieżność pomiędzy zaoferowanymi cenami jest odzwierciedleniem rzeczywistej 

konkurencji na rynku.  

Dokonując  weryfikacji  czynności  Zamawiającego  polegającej  na  ocenie  wyjaśnień 

złożonych  przez  wykonawców  S.  K.  i  GPVT  Izba  miała  na  uwadze  także  to,  że 

wynagrodzenie  za  wykonanie  przedmiotowego  zamówienia  ma  charakter  ryczałtowy,  a 

Zamawiający nie żądał na etapie składania ofert przedstawienia obliczeń sposobu kalkulacji 

ceny. Zgodnie z pkt XII ppkt 2 SIWZ cen

a brutto za realizację przez wykonawcę przedmiotu 

zamówienia  powinna  obejmować  wszystkie  czynności  uwzględnione  w  załączonym 

Programie  Funkcjonalno-

Użytkowym  i  uwzględnić  wszystkie  niezbędne  koszty  związane  z 

obowiązkami  wynikającymi  z  wykonania  zamówienia  leżące  po  stronie  wykonawcy.  §  11 

Wzoru  u

mowy  (Załącznik  nr  3  do  SIWZ)  stanowi,  że  wynagrodzenie  wykonawcy  za 

wykonanie  przedmiotu  umowy  w  zakresie  rzeczowym  opisanym  w  §  1  umowy  jest 

wynagrodzeniem ryczałtowym.  

Izba  wzięła  pod  uwagę  także  okoliczność,  że  Zamawiający  nie  określił  sposobu,  

w jaki powinny być skonstruowane wyjaśnienia dotyczące elementów oferty mających wpływ 

na  wysokość  ceny.  Zwracając  się  do  obu  wykonawców  w  dniu  22  sierpnia  2019  r.  

o udzielenie wyjaśnień Zamawiający wskazał na konieczność podania, co miało wpływ i jakie 

były  powody  złożenia  oferty  o  określonej  cenie.  Zamawiający  wskazał,  że  w  wyjaśnieniu 

należy uwzględnić m.in. poniższe elementy:  

„1.  Czy  cena  za  opracowanie  dokumentacji  projektowej  zawiera  wszystkie  rodzaje 

opracowań oraz czynności opisane w § 2 wzoru umowy? 

Czy  wykonawca  uwzględnił  w  koszcie  sporządzania  dokumentacji  koszt  opracowań 

specjalistycznych wynikających ze specyfiki obiektu, tj. dostosowania pomieszczeń, ich 

wyposażenia  oraz  wykończenia  wnętrz  i  ich  kolorystyki  do  potrzeb  osób  

z niepełnosprawnością intelektualną? 

Czy w cenie opracowań projektowych uwzględniono koszt likwidacji ewentualnych kolizji 

z infrastrukturą techniczną na terenie działki oraz konieczność wykonania dokumentacji 

dla nowych przyłączy wodno-kanalizacyjnych, energetycznych, teletechnicznych i c.o.? 

Czy  oferowana  cena  uwzględnia  konieczność  wykonania  opracowań  projektowych 

zagospodarowania  terenu  w  tym:  DFA,  oświetlenia  terenu,  monitoringu  zewnętrznego, 

parkingu,  zagospodarowania  terenu  zieleni  itp.  zgodnie  z  warunkami  lokalizacji 

inwestycji celu publicznego przekazanymi w materiałach przetargowych? 

Czy oferowana cena uwzględnia koszty pełnienie przez projektanta nadzoru autorskiego 

we wszystkich branżach zgodnie z opisem w § 4 wzoru umowy i jeżeli tak, to jak długi 

okres pełnienia nadzoru przyjęto w kalkulacji?” 

W pozostałym zakresie Zamawiający powtórzył dyspozycję art. 90 ust. 1 ustawy Pzp.  

Izba  zważyła,  że  zapytania  skierowane  przez  Zamawiającego  do  wykonawców  nie 

zawierały  wymagania  przedstawienia  kalkulacji,  a  nawet  prośby  o  wskazanie  wysokości 

poszczególnych  kosztów.  Zamawiający  wyraził  zainteresowanie  zapewnieniem,  że 

wykonawca  ma  świadomość  zakresu  objętego  przedmiotem  zamówienia.  Wobec  nie 

postawienia  przez  Zamawiającego  w  wezwaniu  z  dnia  22  sierpnia  2019  r.  konkretnych 

wymagań  co  do  elementów  zamówienia,  których  wycenę  wykonawca  powinien  określić  

w składanych wyjaśnieniach, każdy z wykonawców składających wyjaśnienia był uprawniony 

do sformułowania wyjaśnień według własnej koncepcji.  Jedyne wymaganie Zamawiającego 

sprowadzało  się  do  odpowiedzi  na  zadane  w  wezwaniu  pytania.  Z  tego  względu  Izba  nie 

wzięła  pod  uwagę  twierdzeń  Odwołującego  o  konieczności  wykazania  w  złożonych 

wyjaśnieniach poszczególnych kosztów, które Odwołujący uznał za znaczące.  

Wykonawca S. K. 

w złożonych wyjaśnieniach z dnia 27 sierpnia 2019 r. oświadczył, 

że  przewidział  skierowanie  do  realizacji  projektu  podstawowego  zespół  projektantów 

składających  się  z  9  osób  z  różnych  branż:  architekta,  konstruktora,  dwóch  asystentów 

branży  budowlanej,  projektanta  instalacji  sanitarnych,  projektanta  instalacji  elektrycznych, 

projektanta  instalacji  teletechnicznych,  projektanta  branży  drogowej,  projektanta  zieleni 

(architektury krajobrazu). Wykonawca 

załączył do wyjaśnień wstępny harmonogram udziału 

tych  osób  na  poszczególnych  etapach  postępowania  wraz  ze  wskazaniem  wysokości 

wynagrodzenia dla poszczególnych osób. Wykonawca zapewnił, że doświadczenie i wiedza 

t

ych  osób  pozwalają  na  wykonanie  wszystkich  elementów  dokumentacji,  wymienionych  w 

SIWZ. Wykonawca S. K. 

wskazał ponadto, że w wynagrodzeniu brutto projektantów przyjęto 

około  10%  na  koszty  stałe,  takie  jak  wykorzystanie  lokalu  oraz  wyposażenie  stanowiska 

pracy. Czas pracy określono orientacyjnie. Wykonawca zaznaczył przy tym, że opracowany 

harmonogram  należy  traktować  jako  wstępny  i  służący  jedynie  wyjaśnieniu  wyceny  prac 

projektowych.  

Wykonawca S. K. 

wskazał ponadto, że oprócz głównych kosztów prac projektowych, 

w  wycenie  uwz

ględniono  włączenie  dodatkowych  osób,  takich  jak  rzeczoznawcy  p.poż.  i 

sanepid, geodeta, geolog i inni w miarę potrzeb. Koszty ich pracy oraz niezbędny margines 

bezpieczeństwa i zysk firmy, określono w zestawieniu: 

1. Praca podstawowego zespołu projektowego, zgodnie z załącznikiem: 261.000 zł 

2. Koszt opracowania mapy, badań geotech., rzeczoznawcy, ZUD: 20.000 zł 

3. Nadzór autorski: 6.000 zł 

4.  Margines  bezpieczeństwa  (rezerwa  na  nieprzewidziane  koszty),  koszt  wydruków,  zysk 

firmy: 

100.000 zł 

Razem cena netto 387.

000 + podatek VAT = 476.010 zł 

Wykonawca  udzielił  też  odpowiedzi  na  każde  pytanie  postawione  przez 

Zamawiającego: 

„ad.  1  Cena  za  opracowanie  dokumentacji  projektowej,  zawiera  wszystkie  rodzaje 

opracowań oraz czynności, opisane w §2 wzoru umowy. 

ad.  2  Wykon

awca  w  wycenie  uwzględnił  koszt  opracowań  specjalistycznych,  wynikających 

ze 

specyfiki  obiektu.  Wykonawca  posiada  szczególne  i  bardzo  bogate  doświadczenie  

w projektowaniu 

dla osób niepełnosprawnych. Główny projektant i właściciel firmy od ponad 

10  lat  wsp

ółpracuje  z  Ośrodkiem  TPD  Helenów,  będącym  jedną  z  najlepszych,  jeśli  nie 

najlepszą  placówką  wsparcia  osób  niepełnosprawnych  w  Polsce.  Zaprojektowaliśmy  

i  zrealizowaliśmy  m.in.  przedszkole  specjalne,  szkołę  Przysposobienia  do  Pracy,  Liceum, 

rozbudowę  internatu,  rozbudowę  ZOZ-u,  rozbudowę  PPS.  Wykonywaliśmy  również  wiele 

opracowań  koncepcyjnych,  które  niestety  nie  doczekały  się  realizacji  z  braku  możliwości 

finansowych  (między  innymi  projekt  Środowiskowego  Domu  Samopomocy).  W  kolejce  do 

realizacji czeka opracowany przez nas, unikalny stadion dla 

niepełnosprawnych, z trybunami 

w  100%  dostosowanymi  dla  osób  z  niepełnosprawnością  ruchową.  Oprócz  współpracy  

z  Helenowem,  mamy  na  koncie  też  wiele  innych  projektów,  np.  przebudowa  i  rozbudowa 

dużego Ośrodka Szkolno Wychowawczego z Żyrardowie. 

ad. 

3  W  cenie  opracowań  projektowych  uwzględniono  koszt  likwidacji  ewentualnych  kolizji  

z 

infrastrukturą techniczną na terenie działki oraz konieczność wykonania dokumentacji dla 

nowych 

przyłączy. Koszty tych opracowań ujęte są w koszcie pracy podstawowego zespołu 

projektowego 

(poz.  nr  1  wyceny  powyżej,  zgodnie  ze  szczegółową  kalkulacją  w  załączniku 

do pisma). 

ad. 

4 Oferowana cena uwzględnia koszt opracowań projektowych zagospodarowania terenu, 

w 

tym  DFA,  oświetlenia  terenu,  monitoringu  zewnętrznego,  parkingu,  zieleni  itp.,  zgodnie  

z  warunkami 

lokalizacji  inwestycji  celu  publicznego,  przekazanymi  w  materiałach 

przetargowych.  Wszystkie  te 

pozycje  uwzględniono  w  pracy  podstawowego  zespołu 

projekto

wego  (poz.  nr  1  wyceny  powyżej,  zgodnie  ze  szczegółową  kalkulacją  w  załączniku 

do pisma). 

ad. 

5 Wykonawca uwzględnił w wycenie koszt pełnienia nadzoru autorskiego we wszystkich 

branżach, zgodnie z §4 wzoru umowy. Dla skalkulowania nadzoru autorskiego, przyjęto czas 

trwania  budowy  15-16  mi

esięcy  (09.2019  podpisanie  umowy  na  projekt,  05.2020 

przekazanie 

projektu,  08.2020  przygotowanie  i  rozstrzygnięcie  przetargu  na  budowę, 

zakończenie budowy 12.2021). Ponieważ projekt nie dotyczy przebudowy, nadzór określamy 

jako  mniej  skomplikowany  i  ocenia

my  na  maksimum  20  pobytów.  Zakładamy  wykonanie 

pro

jektu z należytą starannością i dokładnością, a większa ilość pobytów niż 1-2 w miesiącu 

mogłaby,  w  naszej  opinii,  wynikać  jedynie  z  mało  dokładnego  projektu.  W  przypadku 

konieczności  większej  ilości  pobytów,  ryzyko  wkalkulowujemy  w  pozycję  nr  4  powyższej 

wyceny  (margines  bezpieczeństwa)  lub  zmniejszenie  wynagrodzenia  projektantów.  Koszt  1 

nadzoru wyceniamy jako 300zł: 20 x 300 = 6000 zł netto.”.  

Izba  za  prawidłową  uznała  czynność  oceny  przez  Zamawiającego  wyjaśnień 

złożonych przez wykonawcę S. K., który uznał je za wystarczające. Jak wskazano powyżej, z 

uwagi  na  charakter  przedmiotu  zamówienia,  rozpiętość  cenową  pomiędzy  złożonymi  w 

przedmiotowym postępowaniu ofertami, charakter wynagrodzenia, a także brak wymagań co 

do  przedstawienia  w  złożonych  wyjaśnieniach  kalkulacji  poszczególnych  elementów,  Izba 

stwierdziła,  że  brak  jest  podstaw,  aby  czynić  wykonawcy  zarzut  z  tytułu  sposobu,  w  jaki 

zdecydował się przedstawić swoje wyjaśnienia. Izba zgodziła się z wykonawcą S. K., że nie 

istnieje  normatywny  wzorzec  wyjaśnień  rażąco  niskiej  ceny.  Izba,  w  okolicznościach 

przedmiotowej  sprawy,  wzięła  pod  uwagę  wyjaśnienia  S.  K.,  że  współpracuje  z  osobami, 

które będą brały udział w realizacji przedmiotu zamówienia od wielu lat, ma doświadczenie, 

jeśli  chodzi  o  stawki  za  pracę  tych  osób,  że  na  etapie  składania  oferty  i  wyjaśnień 

dotyczących  ceny  wykonawca  ten  przedstawiając  kalkulację  opierał  się  na  swojej  wiedzy  i 

doświadczeniu. Z uwagi na charakter przedmiotu zamówienia, Izba nie stwierdziła uchybień 

w  takim  działaniu  wykonawcy.  Prawidłowość  założeń  S.  K.  poczynionych  przy  kalkulacji 

oferty  została  potwierdzona  przez  załączone  do  pisma  z  dnia  28  listopada  2019  r. 

oświadczenia  poszczególnych  osób  potwierdzające  chęć  współpracy  osób  składających 

wyjaśnienia  z  wykonawcą,  a  także  wskazujące  na  wysokość  oczekiwanych  wynagrodzeń. 

Treść  ww.  oświadczeń  potwierdza,  że  założenia  co  do  kosztów  poczynione  przez 

wykonawcę były  prawidłowe,  a nawet  zakładały  pewien  margines.  Izba  stoi  na  stanowisku, 

że  pożądane  byłoby  przedłożenie  wszelkich  możliwych  dowodów  potwierdzających 

prawidłowość  wyceny  przedmiotu  zamówienia  wraz  z  wyjaśnieniami  składanymi 

Zamawiającemu.  

W 

przedmiotowej  sprawie  Izba  miała  jednak  na  uwadze,  jak  wskazano  powyżej,  że 

Zamawiający  w  wystosowanym  wezwaniu  z  dnia  22  sierpnia  2019  r.  nie  sformułował 

wymagań  dotyczących  sposobu  przedstawienia  kalkulacji.  Dodatkowo,  ocena  zasadności 

składania dowodów, musi być dokonywana indywidualnie w każdej sprawie.     

Wykonawca GPVT w wyjaśnieniach z dnia 26 sierpnia 2019 r.  podał, że wykonywał 

już  projekty  obiektów  o podobnych parametrach  oraz skali  trudności, jak  np. „Modernizacja 

budynku  Collegium  Pathologicum 

przy  ul.  Jaczewskiego  8  w  Lublinie”.  Wykonawca 

porównując  ww.  projekt  do  przedmiotu  zamówienia  wskazał,  że  ww.  zrealizowany  projekt 

posiada  większą  powierzchnię,  a  zrealizowany  został  za  mniejszą  kwotę.  Wykonawca 

wskazał też na inne porównywalne projekty i ich ceny zwracając uwagę, że potwierdzają one 

realność zaoferowanej w przedmiotowym postępowaniu ceny.  

Jako  czynniki  sprzyjające  wykonaniu  zamówienia,  leżące  po  stronie  wykonawcy 

GPVT, wykonawca wskazał: 

„1)  Pracownia  realizuje  lub  w  najbliższym  czasie  realizować  będzie  projekty  i  nadzory  

w niedalekiej odległości od miejsca przedmiotowej Inwestycji, tj.: 

  Budowa przedszkola przy ul. Legendy w Warszawie, 

  Budowa budynku wielorodzinnego przy ul. Wrzeciono w Warszawie 

  Budowa Centrum Lokalnego Chruściela dzielnicy Rembertów w Warszawie 

  Rozbudowa Szpitala im. Dzieciątka Jezus w Warszawie 

  Budowa Centrum Sportowego UKSW w Warszawie 

  Budowa hali widowiskowo sportowej przy u. Witosa w Ostrołęce 

Co  wiąże  się  z  prowadzeniem  nadzorów  autorskich  na  wyżej  wymienionych  budowach.  

W związku z powyższym projektanci Pracowni z częstotliwością co najmniej 1 raz w tygodniu 

pojawiają  się  w  państwa  regionie  docelowo  bądź  przejazdem  co  pozwoli  na  znaczne 

ograniczenie  kosztów  dojazdu  i  całego  wykonania  zadania  projektowego  w  sposób 

maksymalny.  Dojazd do  Zamawiającego  nie stanowi  w  tym  przypadku kosztu dla pracowni  

w wykonaniu powyższego zamówienia. 

1)  Posiadamy  wykwalifikowaną  kadrę  inżynierską  z  wieloletnim  doświadczeniem 

projektowym.  Od  wielu  lat  zajmuje  się  kompleksową  obsługą  projektową  Inwestorów 

Publicznych  oraz  Inwestorów  Prywatnych  w  całej  Polsce.  Tradycja,  sprawdzone  modele 

działań,  znajomość  ugruntowanych  i  nowych  technologii  budowlanych,  możliwość 

podglądania  błędów  innych  przy  likwidacji  szkód,  skutkuje  lepszą  jakością  naszych  usług  

i  wysoką  wartością  doradczą.  Na  bieżąco  współpracujemy  z  szeregiem  firm  zewnętrznych  

o  uzupełniających  profilach  działalności,  powodując  tym  samym  możliwość  obsługi 

przedsiębiorstw  w  bardzo  szerokim  zakresie  tematyki  ogólnobudowlanej.  Powierzone  nam 

prace wykonujemy terminowo, w sposób rzetelny i profesjonalny. W związku z powyższym, 

zamówienie  wykonane  zostanie  w  krótszym  czasie  projektowym  i  skutkuje  obniżeniem 

kosztów realizacji zadania. 

Pracownia informuje, że średni koszt zatrudnienia w naszej Pracowni asystenta projektanta 

w  zależności  od  branży  wynosi  2  500,00  -  3  500,00  zł  brutto  średniomiesięcznie,  

a projektanta 6 000,00 - 

8 000,00 zł brutto średniomiesięcznie. Powyższe wskaźniki przyjęto 

do wyliczenia oferty. Ponadto pracownicy w za

leżności od terminu zrealizowania zamówienia 

otrzymują  premię  uznaniową  będącą  udziałem  w  zysku,  co  jest  elementem  dodatkowo 

motywującym do możliwie szybkiej i rzetelnej realizacji zamówienia.  

2)  Pracownia  posiada  również  własną  drukarkę  wielkoformatową  z  możliwością  ręcznego 

uzupełniania tuszu co znacząco zmniejsza koszty edycji projektu. Wydajność 1l zakupionego 

tuszu pozwala wydrukować ok. 1 000,00 m2 rysunków. W załączeniu przedkładamy faktury 

za  zakupiony  tusz  oraz  papier  wielkoformatowy.  Na  podstawie 

wykonanych  już  projektów 

Pracownia informuje, że średni koszt wydruku 1 m2 rysunku w kolorze wynosi od ok. 0,70 zł 

do  0,90  zł  netto  i  jest  zmienny  w  zależności  od  używanego  formatu.  W  załączeniu 

przesyłamy  fakturę  dot.  usług  wydruku  wielkoformatowego  z  którego  Pracownia  korzystała 

przed  zakupem  własnego  sprzętu.  Załączamy  również  cennik,  z  którego  jednoznacznie 

wynika  że  w  przypadku  wydruku  kolorowej  mapy  w  siedzibie  Pracowni  za  pomocą  własnej 

drukarki otrzymujemy oszczędność ok. 3,80 zł na jednym m2 wydruku w czerni i bieli oraz ok 

10,00  zł  w  przypadku  koloru  (cena  w  firmie  KOPIANET  to  odpowiednio  11,00  zł/m2  i  4,8 

zł/m2). Powyższe wskaźniki przyjęto do wyliczenia oferty. 

3)  Przytoczone  na  początku  pisma  usługi  potwierdzają,  że  Pracownia  specjalizuje  się  

w projektach obiektów służby zdrowia i wykonała już z powodzeniem kilkanaście podobnych 

projektów.  Pracownia  ma  wypracowane  schematy  działań,  a  zdobyte  doświadczenie 

pozwala  na  wykonanie  projektu  w  sposób  możliwy  do  przewidzenia  i  godny  z  założonym 

harmono

gramem.  Oryginalność  naszego  projektu  w  tym  wypadku  polega  na  zastosowaniu 

podobnych 

schematów 

funkcjonalno-przestrzennych, 

rozwiązań 

technicznych, 

materiałowych i instalacyjnych w nowej lokalizacji oraz oryginalnej odsłonie. 

4)  Pracownia  posiada  samochód  służbowy  marki  OPEL  Astra  IV  o  pojemności  silnika  1,4 

cm3  LPG  który  wg  danych  technicznych  z  instrukcji  obsługi  producenta  tego  samochodu 

spala  ok.  8  litrów  gazu  na  100  km  co  przy  obecnej  cenie  LPG  ok.  2,10  zł  daje  koszt 

przejechania 1 km = ok. 0,17 zł (8 [L] x 2,10 zł /100 km = 0,168 zł) x ok 700 km (350 km x 2 – 

wg  mapy  Google)  koszt  przyjazdu  w  obie  strony  relacji  Poznań  (Pamiątkowa  2  –  siedziba 

naszej  firmy) 

–  Warszawa  (siedziba  Zamawiającego)  wynosi  ok.  58,80  zł  brutto 

(8,0[L]/100km x 2,10 = 0,20zł x 350km = 58,80zł) co po podzieleniu kosztu dojazdu np. na 2 

inwestycję  daję  koszt  pojedynczego  pobytu  w  wysokości  58,80  zł  brutto  tj.  47,80  zł  netto. 

Pracownia  zamierza  podporządkować  różne  możliwe  spotkania  w  tym  rejonie  kraju  pod 

przedmiotową  inwestycję,  poprzez  połączenie  wyjazdów  z  wizytami  na  różnych  budowach  

i  w  ten  sposób  obniżać  koszty  realizacji  poszczególnych  zamówień.  Należy  podkreślić,  że 

wskazany  samochód  osobowy  jest  użytkowany  tylko  do  celów  firmowych  i  podlega 

odliczeniu  100%  podatku  VAT,  a  w

/w  kwoty  są kwotami  brutto.  Ponadto koszt  biletu relacji 

Poznań  –  Warszawa  to  ok  70  zł  brutto  przy  uwzględnieniu  przewoźnika  TLK  i  ten  środek 

transportu również Wykonawca ujął w wycenie. 

Jednocześnie  informujemy,  że  ewentualny  nadzór  autorski  będzie  pełnił  Generalny 

Projektant 

– Architekt, będący jednocześnie wspólnikiem spółki cywilnej GPVT.”. 

Wykonawca  GPVT  przedstawił  Zamawiającemu  kalkulację  własną  poszczególnych 

elementów  zamówienia  wraz  ze  wskazaniem  pracochłonności  poszczególnych  prac  oraz 

kosztów dodatkowych czy zleceń zewnętrznych.  

Wykonawca  udzielił  tez  odpowiedzi  na  każde  z  pytań  zadanych  przez 

Zamawiającego w wezwaniu z dnia 22 sierpnia 2019 r: 

„1. Cena zawiera wszystkie elementy oraz czynności wymienione we wzorze umowy w par. 2 

co udokumento

wano w powyższej tabeli oraz wyjaśnieniach poniżej. 

2.  Wykonawca  uwzględnił  koszt  wykonania  opracowań  specjalistycznych  wynikających  ze 

specyfiki  obiektu  m.in.  technologii  pomieszczeń,  pełnego  ich  wyposażenia  i  wykończenia 

pomieszczeń  ze  względu  na  potrzeby  osób  z  niepełnosprawnościami.  Pracownia  posiada 

bogate doświadczenie  i  zaprojektowała  m.in.  kilka  szkół  specjalnych  z  przeznaczeniem  dla 

takich  osób  m.in.  Szkoła  Specjalna  w  Płocku  przy  ul.  Słonecznej,  Centrum  Edukacyjno 

Rewalidacyjne  w  Goleniowie,  obecnie  wykonujemy  projekt  Rozbudowy  i  modernizacji  SP 

ZOZ  MSWiA  w  Białymstoku  o  pawilon  „B”  i  „D”  w  celu  utworzenia  Centrum  Senioralnego 

60+.  Powołując  się  na  powyższe  argumenty  informujemy,  że  jesteśmy  świadomi  zakresu 

prac dla w/w zamówienia, a powyższy zakres został ujęty w tabeli pozycja 3 i 7. Pracownia 

wycenia powyższy zakres na 12% wartości co daje łącznie kwotę 33000,00zł 

Pracownia  przewidziała  na  wykonanie  tego  zakresu  umowy  czas  pracy  asystentów 

projektantów wszystkich branż w łącznej ilości 960 roboczogodzin, czas pracy Projektantów 

wszystkich branż w łącznej ilości 480 roboczogodzin, Koszty dodatkowe własne (materiałów, 

paliwa, wydruku itp.) 1000,00 zł. 

3.  W  cenie  opracowań  projektowych  uwzględniono  koszt  likwidacji  ewentualnych  kolizji  

z  infrastruk

turą  techniczną.  Projekty  usunięcia  kolizji  i  wykonaniem  nowych  przyłączy 

stanowią  5%  wartości  projektu  budowlanego  oraz  5%  wartości  projektu  wykonawczego 

pozycja 7 tabeli. Łącznie stanowią kwotę 15000,00 zł 

Pracownia  przewidziała  na  wykonanie  tego  zakresu  umowy  czas  pracy  asystentów 

projektantów wszystkich branż w łącznej ilości 480 roboczogodzin, czas pracy Projektantów 

wszystkich branż w łącznej ilości 240 roboczogodzin, Koszty dodatkowe własne (materiałów, 

paliwa, wydruku itp.) 500,00 zł. 

Ponadto  w  pozy

cji  14  tabeli  uzyskanie  wszelkich  niezbędnych  opinii  i  decyzji  Pracownia 

wyceniła, że opinie i decyzje związane z usunięciem kolizji i wykonaniem nowych przyłączy 

stanowią  kwotę  10000,00  zł  oraz  czas  pracy  asystentów  projektantów  wszystkich  branż  

w  łącznej  ilości  200  roboczogodzin,  czas  pracy  Projektantów  wszystkich  branż  w  łącznej 

ilości  100  roboczogodzin,  Koszty  dodatkowe  własne  (materiałów,  paliwa,  wydruku  itp.) 

2500,00 zł.  

Oferowana 

cena 

uwzględnia 

również 

konieczność 

wykonania 

projektów 

zagospodar

owania terenu w tym m.in.: DFA, oświetlenia terenu, monitoringu zewnętrznego, 

parkingu, zagospodarowania zielenią itp. zgodnie z decyzją lokalizacji celu publicznego. 

W/w  projekty  stanowią  10%  wartości  projektu  budowlanego  oraz  10%  wartości  projektu 

wykona

wczego pozycja 7 tabeli. Łącznie stanowią kwotę 30000,00 zł 

Pracownia  przewidziała  na  wykonanie  tego  zakresu  umowy  czas  pracy  asystentów 

projektantów wszystkich branż w łącznej ilości 800 roboczogodzin, czas pracy Projektantów 

wszystkich branż w łącznej ilości 400 roboczogodzin, Koszty dodatkowe własne (materiałów, 

paliwa, wydruku itp.) 500,00 zł.  

Oferowana  cena  uwzględnia  pełnienie  przez  Wykonawcę  nadzoru  autorskiego  do 

31.12.2021  roku.  Powyższe  skalkulowano  w  pozycji  17  tabeli.  Zgodnie  z  wyjaśnieniami 

za

wartymi  w  piśmie  kwota  10000,00  zł  pozwoli  na  sprawowanie  nadzoru  autorskiego  na 

minimum  100  pobytach  na  budowie,  co  pozwoli  na  prowadzenie  nadzoru  autorskiego  

w  odstępie  cotygodniowym  przez  minimum  20  miesięcy.  Uwzględniając  harmonogram 

projektu  i  przewi

dywane  zakończenie  prac  projektowych  w  maju  2020  roku  oraz  czas 

potrzebny na organizację przetargu i wyłonienie Generalnego Wykonawcy Robót przewiduje 

się  początek  nadzoru  najwcześniej  na  01.07.2020  rok.  Z  doświadczenia  Pracowni  na 

podobnych  inwestycjach  w

ynika  jednak,  że  nie  ma  konieczności  realizacji  tylu  pobytów  na 

budowie.  Pracownia  uwzględniła  zarówno  czas  pracy  potrzebny  na  budowie  przez 

Projektantów  jak  i  czas  konieczny  do  wykonania  opracowań  w  siedzibie  Wykonawcy  przez 

Projektantów i asystentów.”.  

Izba  nie  stwierdziła  uchybień  w  decyzji  Zamawiającego  o  ocenie  złożonych  przez 

wykonawcę  GPVY  wyjaśnień  za  wystarczające.  Argumentacja  przedstawiona  przy  ocenie 

wyjaśnień złożonych przez wykonawcę S. K. pozostaje aktualna także przy ocenie wyjaśnień 

złożonych przez wykonawcę GPVT.  

Rozpoznając  przedmiotową  sprawę  Izba  nie  wzięła  pod  uwagę  kalkulacji  kosztów 

dokonanych przez Odwołującego w odwołaniu. Jak wskazano powyżej, z uwagi na charakter 

usługi,  podstawy  przyjęte  do  wyceny  mogą  być  bardzo  indywidualne,  zależne  od  wielu 

czynników  dostępnych  poszczególnym  wykonawcom  na  różnym  poziomie.  Podobnie,  

z  uwagi  na  brak  narzucenia przez  Zamawiającego  sposobu  przedstawienia kalkulacji  ceny, 

do wykonawców należał wybór sposobu, w jaki ujmie koszty. W tym miejscu warto zwrócić 

uwagę na pogląd wyrażony w wyroku z dnia 23 czerwca 2014 r. „Jeśli wykonawca w ramach 

wezwania  do  wyjaśnień  otrzyma  od  zamawiającego  konkretne  pytania,  może  udzielić  mu 

szczegółowych  odpowiedzi  w  kwestiach,  które  najbardziej  interesują  zamawiającego.  Jeśli 

takich pytań nie otrzyma, udziela odpowiedzi w zakresie, który on sam uznaje za najbardziej 

istotny  i  trudno  mu  z  tego  robić  zarzut  w  sytuacji,  gdy  wyjaśnienia  nie  są  ogólnikowe  

i  wymi

jające,  ale  tzw.  „merytoryczne”.”  (sygn.  akt  KIO  1166/14),  który  prezentowany  jest 

szeroko 

orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej.  

Mając  na  względzie  opisane  powyżej  okoliczności  Izba  stwierdziła,  że  wyjaśnienia 

złożone  przez  wykonawców  S.  K.  i  GPVT  nie  są  pozorne,  ani  zbyt  ogólne,  w  sposób 

wystarczający wskazują na realność zaoferowanych cen. Wykonawcy przedstawili kalkulację 

kluczowych, według własnego uznania, elementów zamówienia, jak też udzielili odpowiedzi 

na  pytania  Zamawiającego.  Wyjaśnienia  te  są  zgodne  z  metodą  kalkulacji  przedmiotu 

zamówienia  właściwą  dla  tej,  jaką  przyjął  dany  wykonawca  (a  której  Zamawiający  nie 

narzucił)  i  w  określonej  przez  wykonawcę  metodzie  konkretne.  Nie  ulega  wątpliwości,  że 

przedłożenie  Zamawiającemu  na  etapie  składania  wyjaśnień  dowodów  potwierdzających 

prawidłowość  kalkulacji  ceny  byłoby  elementem  pożądanym  wyjaśnień.  Jednak  ich 

niezbędność  dla  możliwości  uznania  wyjaśnień  za  wystarczające  należy  oceniać  w 

kontekście przedmiotu zamówienia i okoliczności zaistniałych w danym postępowaniu.   

Izba  stoi  na  stanowisku,  że  dokonując  oceny  złożonych  przez  wykonawców 

wyjaśnień  Zamawiający  może  opierać  się  na  własnej  wiedzy  na  temat  realnych  cen 

obowiązujących  na  rynku  usług  projektowych,  co  do  których  Zamawiający  posiada  wiedzę, 

co  Zamawiający  wykazał  w  toku  postępowania  odwoławczego  przez  załączone  do 

odpowiedzi  na  odwołanie  umowy  z  poszczególnymi  wykonawcami.  Zamawiający  był  też 

uprawniony do wzięcia pod uwagę okoliczności, że szacunkowa wartość zamówienia została 

określona  przez  zewnętrzy  podmiot,  na  co  Zamawiający  nie  miał  wpływu  pozostając  

w przekonaniu, ze rynek zweryfikuje jej 

realność.   

Podsumowując,  Izba  uznała,  biorąc  pod  uwagę okoliczności  przedmiotowej  sprawy, 

iż ocena złożonych wyjaśnień przez Zamawiającego była prawidłowa. Okoliczności zaistniałe 

w  przedmiotowym  postępowaniu wskazują,  że rozbieżność  w  cenach  zaoferowanych przez 

poszczególnych wykonawców stanowi odzwierciedlenie sytuacji na rynku tego typu usług.  

Z  uwagi  na 

powyższe,  na  podstawie  art.  192  ust.  1  i  2  ustawy  Pzp,  orzeczono  jak  

w sentencji.  

O  kosztach  postępowania  orzeczono  na  podstawie  art.  192  ust.  9  i  10  ustawy  Pzp 

oraz  §  5  ust.  4  rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  r.  

w    sprawie  wysokości  i  sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  

w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2018 r., poz. 972).    

Przewodniczący :  ………………………………