KIO 2382/19 WYROK dnia 9 grudnia 2019 r.

Sygn. akt: KIO 2382/19 

WYROK 

z dnia 9 grudnia 2019 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza   -   w składzie: 

Przewodniczący:     Magdalena Rams 

Protokolant:            

Aldona Karpińska  

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 grudnia 2019 r. 

w Warszawie odwołania wniesionego 

do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  25  listopada  2019  r.  przez  wykonawcę 

Dariusza  Dawidowskiego  prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  firmą  Zakład 

Remontowo Budowlany "PLAST-BUD" M. D., Gliwice, 

w 

postępowaniu  prowadzonym  przez  Zarząd  Budynków  Miejskich  II  Towarzystwo 

Budownictwa Społecznego Sp. z o.o., z siedzibą w Gliwicach, 

przy udziale wykonawcy A. W. 

prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą DOMTON 

A. W.

, Żernica zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie 

zamawiającego. 

orzeka: 

Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającego Zarządowi Budynków Miejskich II 

Towarzystwo Budownictwa Społecznego Sp. z o.o. w Gliwicach: (i) unieważnienie 

czynności  wyboru  oferty  najkorzystniejszej;  (ii)  unieważnienie  czynności 

odrzucenia  oferty  wykonawcy  D.  D. 

prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod 

firmą Zakład Remontowo Budowlany "PLAST-BUD" M. D., Gliwice; (iii) dokonanie 

ponownego  badania  i  oceny  ofert,  z  uwzględnieniem  oferty  wykonawcy  D.  D. 

prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Zakład Remontowo Budowlany 

"PLAST-BUD" M. D., Gliwice. 

Kosztami  postępowania  obciąża  zamawiającego  Zarząd  Budynków  Miejskich  II 

Towarzystwo Budownictwa Społecznego Sp. z o.o., z siedzibą w Gliwicach i : 

zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  10.000  zł  00  gr 

(słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę D. D. 

prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  firmą  Zakład  Remontowo 

Budowlany "PLAST-BUD" M. D., Gliwice 

tytułem wpisu od odwołania; 

zasądza  od  zamawiającego  Zarządu  Budynków  Miejskich  II  Towarzystwo 

Budownictwa  Społecznego  Sp.  z  o.o.,  z  siedzibą  w  Gliwicach  na  rzecz 

wykonawcy  D.  D. 

prowadzącego  działalność  gospodarczą  pod  firmą  Zakład 

Remontowo Budowlany "PLAST-BUD" M. D., Gliwice 

kwotę 13 600  zł 00 gr 

(słownie:  trzynaście  tysięcy  sześćset  złotych  zero  groszy)  stanowiącą 

uzasadnione  koszty  strony  poniesione  z  tytułu  wpisu  od  odwołania  i 

wynagrodzenia pełnomocnika. 

Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - 

Prawo zamówień publicznych 

(Dz.U. z 2018 poz. 1986 ze zm.) na niniejszy wyrok - 

w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia 

przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  do  Sądu 

Okręgowego w Gliwicach. 

Przewodniczący:    

………………….…………… 

Sygn. akt: 

KIO 2382/19  

UZASADNIENIE  

W  dniu  25  listopada  2019  r.  do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  wpłynęło  odwołanie 

wykonawcy 

Zakład  Remontowo-Budowlany  „PLAST-BUD”  M.  D.  (dalej  „Odwołujący”) 

zarzucając  zamawiającemu  Zarządowi  Budynków  Miejskich  II  Towarzystwo  Budownictwa 

Społecznego sp. z o.o. w Gliwicach (dalej „Zamawiający”) naruszenie: 

art.  89  ust.  1  pkt  2  ustawy  Pzp  poprzez  błędne  odrzucenie  oferty  Odwołującego  ze 

wskazaniem  na  nie

spełnienie  przez  Odwołującego  wymogu  określonego  przez 

Zamawiającego w SIWZ podpisania każdej strony oferty, pomimo że przepisy ustawy 

Pzp nie wymagają podpisania każdej strony oferty, a Odwołujący złożył podpisy pod 

oświadczeniami, których treść zawarta jest na niepodpisanych stronach oferty; 

art.  91  ust.  1  ustawy  Pzp  poprzez  dokonanie  wyboru  oferty,  która  nie  jest 

najkorzystniejsza  na  podstawie  kryteriów  oceny  ofert  określonych  w  specyfikacji 

istotnych warunków zamówienia; 

oraz  innych  przepisów  wymienionych  lub  wynikających  z  uzasadnienia  niniejszego 

Odwołania. 

Odwołujący  wniósł  o  uwzględnienie  odwołania  oraz  o  nakazanie  Zamawiającemu:  (i) 

unieważnienia czynności odrzucenia oferty Odwołującego; (ii) dokonania ponownego badania 

i  oceny  ofert  z  uwzględnieniem  oferty  Odwołującego;  (iii)  dokonania  wyboru  oferty 

najkorzystniejszej;  (iv) 

zasądzenie  od  Zamawiającego  na  rzecz  Odwołującego  kosztów 

postępowania według spisu kosztów, który zostanie przedłożony na rozprawie 

W  uzasadnie

niu  podniesionych  zarzutów  Odwołujący  wskazał,  że  Zamawiający  prowadzi 

postępowanie  na  docieplenie  wraz  z  wykonaniem  izolacji  przeciwwilgociowej  ścian 

fundamentowych budynku mieszkalnego wielorodzinnego przy ul. Witkiewicza 79 w Gliwicach. 

W  treści  specyfikacji  istotnych  warunków  zamówienia,  w  części  nr  9  OFERTA  w  pkt  9.1.4 

Zamawiający  wskazał,  że  wszystkie  strony  oferty  i  jej  wszystkich  załączników  winny  być 

podpisane przez umocowanego przedstawiciela lub przedstawicieli Wykonawcy (...). 

Odwołujący wskazał, że złożył ofertę wraz z załącznikami wypełnionymi zgodnie z wzorami 

udostępnionymi przez Zamawiającego, stanowiącymi załączniki do SIWZ. Wzory obejmowały 

m.in. 

oświadczenie wykonawcy składane na podstawie art. 25a ust. 1 ustawy Pzp, dotyczące 

przesłanek wykluczenia z postępowania, a także dotyczące spełniania warunków udziału w 

postępowaniu.  Wzory  te  przewidywały  miejsce  na  podpis  wykonawcy  tuż  pod  treścią 

oświadczenia,  w  wykropkowanym  miejscu.  W  związku  z  faktem,  że  wzory  zostały 

udostępnione w formie edytowalnej  (word), Odwołujący  wypełnił  przy  pomocy  programu do 

edycji  tekstu  treść  oświadczenia  podając  dane  firmy.  Powyższe  spowodowało,  że 

wykropkowane  miejsce  na  podpis  pod  oświadczeniem  znalazło  się  na  kolejnej  stronie 

dokumentu.  W  konsekwencji,  miejsc

a  na  podpisy  znalazły  się  na  odwrocie  wydruków 

zawierających ww. oświadczenia. Odwołujący podpisał zatem ww. oświadczenia w miejscach, 

które były wyznaczone - zgodnie z udostępnionym przez Zamawiającego wzorem na złożenie 

podpisów. 

Odwołujący  wskazał,  że  Zamawiający  odrzucił  ofertę  Odwołującego  stwierdzając,  że  brak 

podpisu  umocowanego  przedstawiciela  na  pierwszej  stronie  „oświadczenia  Wykonawcy 

dotyczącego  spełniania  warunków  udziału  w  postępowaniu”  oraz  na  pierwszej  stronie 

„Oświadczenia Wykonawcy dotyczącego przesłanek wykluczenia z postępowania”, stanowi o 

niezgodności oferty z wyżej przytoczoną treścią SIWZ w pkt 9.1.4. 

W zakresie zarzut naruszenia 

art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, Odwołujący wskazał, że zgodnie 

z przywołanym przepisem  zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli jej treść nie odpowiada treści 

specyfikacji istotnych warunków zamówienia,  z zastrzeżeniem art. 87 ust. 2 pkt 3. W treści 

specyfikacji istotnych warunków zamówienia, w części nr 9 OFERTA w pkt 9.1.4 Zamawiający 

wskazał, że wszystkie strony oferty i jej wszystkich załączników winny być podpisane przez 

umocowanego przedstawiciela lub przedstawicieli Wykonawcy (...). 

W  ocenie  Odwołującego  nie  budzi  wątpliwości,  że  oferta  Odwołującego  została  złożona  z 

zachowaniem formy pisemnej i jest podpi

sana przez osobę uprawnioną do reprezentowania 

Odwołującego.  Dla  zachowania  formy  pisemnej,  zgodnie  z  art.  78  §  1  Kodeksu  cywilnego 

wystarcza  złożenie  własnoręcznego  podpisu  na  dokumencie,  obejmującym  treść 

oświadczenia woli. Do zawarcia umowy wystarcza wymiana dokumentów obejmujących treść 

o

świadczeń  woli,  z  których  każdy  jest  podpisany  przez  jedną  ze  stron,  lub  dokumentów,  z 

których  każdy  obejmuje  treść  oświadczenia  woli  jednej  ze stron  i  jest  przez  nią  podpisany. 

Przepisy ustawy Pzp nie stawiają wymogów co do podpisania każdej strony oferty. W związku 

z powyższym należy, w ocenie Odwołującego, zgodnie z odesłaniem zawartym w art. 14 ust. 

1  ustawy  Pzp,  zweryfikować,  jak  powyższą  kwestię  reguluje  Kodeks  cywilny.  Z  analizy 

przepisów Kodeksu cywilnego wynika, że ustawodawca nie precyzuje, w jakim miejscu należy 

złożyć  podpis  na  dokumencie.  Ukształtowany  w  tym  zakresie  zwyczaj,  dyktowany  rolą 

przypisywaną podpisowi, nakazuje złożenie podpisu pod tekstem dokumentu (Z. Radwański, 

w: System PrPryw, t. 2, 2008, s. 

130; R. Strugała, w; Gniewek, Machnikowski, Komentarz KC, 

2017, s. 217; podobnie wyr. SA w Poznaniu z 10.9.2009 r., I ACa 531/09, niepubl.). Ma to na 

celu zapewnienie, że osoba podpisująca dokument zapoznała się z jego treścią. W przypadku 

dokumentów  wielostronicowych  wystarczy  złożenie  podpisu  na  ostatniej  stronie  dokumentu 

(S.  Rudnicki,  w:  Komentarz  do  KC,,  Ks.  I,  2009,  s.  384). W  orzecznictwie  wyrażono  także 

pogląd, zgodnie z którym dla uznania zawarcia umowy w formie pisemnej może wystarczyć 

podpis pod 

załącznikiem do tej umowy, pomimo braku podpisu pod zasadniczą treścią umowy 

(wyr. SN z 20.01.2012 r., I CSK 373/11, OSNC - Zb. dodatkowy 2.013, Nr B, poz. 34). 

Odwołujący wskazał, że zgodnie z wyrokiem Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 2 lipca 2012 

r. (sy

gn. akt KIO 1291/12), przepisy Pzp nie stawiają wymogów co do podpisania każdej strony 

oferty, a dla zachowania formy pisemnej wystarczające jest złożenie własnoręcznego podpisu 

na dokumencie w taki sposób, aby wynikało kto podpisał dany dokument oraz że wolą osoby 

składającej ten podpis jest objęcie całości oświadczenia woli złożonego w tym dokumencie.  

W ocenie Odwołującego mając na uwadze powyższe, należy uznać, że złożenie podpisów na 

drugich  stronach  oświadczeń  (oświadczenia  dotyczącego  przesłanek  wykluczenia  z 

postępowania  a  także  dotyczącego  spełniania  warunków  udziału  w  postępowaniu),  jest 

wystarczające  do  stwierdzenia  zachowania  formy  pisemnej.  Podpisy  zostały  złożone  w 

miejscach wyznaczonych przez Zamawiającego we wzorach - tj. pod tekstem oświadczenia. 

Fakt, że miejsca te, po wypełnieniu części formularza przeznaczonej na dane firmy, znalazły 

się na kolejnej stronie dokumentu (w praktyce - na odwrocie kartki zawierającej oświadczenie), 

nie może dyskwalifikować oferty Odwołującego. Fakt, że zarówno w pierwszym jak i drugim 

przypadku  podpis  znajduje  się  na  odwrocie  kartki  zawierającej  oświadczenie,  dodatkowo 

sprzyja przyjęciu, że Odwołujący dokładnie wiedział, pod jakim oświadczeniem składa podpis, 

oraz że nie wchodziła w grę „podmiana” pierwszej strony zawierającej tekst oświadczenia. 

Odwołujący  wskazał,  że  odrzucenie  oferty  w  zaistniałej  sytuacji  jest  wyrazem  zbytniego 

formalizmu  ze  strony  Zamawiającego,  który  formułując  warunek  podpisania  każdej  strony 

oferty, prawdopodobnie miał na uwadze jedynie wzory (a więc niewypełnione żadnymi danymi, 

szablony)  udostępnionych  wraz  z  SIWZ  oświadczeń.  We  wzorach  załączonych  do  SIWZ 

rzeczywiście każda strona oferty zawiera miejsce na podpis. Dowód: formularz ofertowy oraz 

załączniki nr 4.1, 4.2, 5, 6.1, 6.2. 

Od

wołujący podkreślił również, że uwadze Zamawiającego umknął jednak fakt, że przepisy 

ustawy Pzp nie stawiają wymogów co do podpisania każdej strony oferty. Stąd w przypadku, 

gdy miejsce na złożenie podpisu w wyniku edycji dokumentu ulega przesunięciu na kolejną 

jego stronę, niezgodność oferty z wymogami SIWZ odnośnie konieczności podpisania każdej 

strony  oferty  ma  charakter  jedynie  formalny  i  nie  odrzucenie  takiej  oferty  nie  tylko  nie  jest 

błędem  Zamawiającego,  ale  w  związku  z  prawną,  doniosłością  odrzucenia  i  zamkniętym 

katalogi

em przesłanek jego zastosowania - jest jego powinnością. 

W zakresie zarzutu naruszenia art. 91 ust. 1 ustawy Pzp, 

Odwołujący wskazał, że przepis ten 

stanowi, iż zamawiający wybiera ofertę najkorzystniejszą na podstawie kryteriów oceny ofert 

określonych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Nieuprawnione odrzucenie oferty 

Odwołującego  spowodowało,  że  Zamawiający  dokonał  wyboru  kolejnej  oferty  złożonej  w 

postępowaniu. Gdyby Zamawiający nie odrzucił oferty Odwołującego, w związku z faktem, że 

oferta  Odwołującego  stanowiła  najkorzystniejszą  ofertę  na  podstawie  kryteriów  oceny  ofert 

określonych  w  SIWZ,  to  jego  oferta  zostałaby,  na  mocy  ww.  przepisu,  wybrana  przez 

Zamawiającego. 

W  ocenie  Odwołującego  nie  może  budzić  żadnych  wątpliwości,  iż  w  przedmiotowym 

postępowaniu  Zamawiający  dopuścił  się  naruszenia  wskazanych  we  wstępie  oraz  w 

uzasadnieniu niniejszego o

dwołania przepisów, które doprowadziło do niezgodnego z prawem 

odrzucenia oferty Odwołującego. W tym stanie rzeczy zasadnym jest unieważnienie czynności 

wyboru  oferty  wykonawcy  DOMTON  A.  W.

,  unieważnienie  czynności  odrzucenia  oferty 

Przystępującego oraz nakazanie Zamawiającemu dokonania wyboru najkorzystniejszej oferty 

z uwzględnieniem oferty Odwołującego. 

Izba ustaliła co następuje: 

Izba  postanowiła  dopuścić  w  poczet  materiału  dowodowego  następujące  dokumenty:  (i) 

specyfikację  istotnych  warunków  zamówienia  (dalej  „SIWZ”)  na  okoliczność  ustalenia 

przedmiotu  zamówienia  oraz  wymagań  Zamawiającego  co  do  sposobu  złożenia  oferty;  (ii) 

ofertę  Odwołującego  na  okoliczność  ustalenia  jej  treści;  (iii)  protokół  postępowania 

przetargowego na okoliczność ustalenia przebiegu postępowania; (iv) informację o wyborze 

oferty  najkorzystniejszej  z  dnia  18  listopada  2011  na  okoliczność  ustalenia  wyników 

postępowania oraz przyczyn odrzucenia oferty Odwołującego.  

Na podstawie powyższych dokumentów Izba ustaliła, że Zamawiający prowadzi postępowanie 

o  udzielenie  zamówienia  publicznego  na  docieplenie  wraz  z  wykonaniem  izolacji 

przeciwwilgociowe

j  ścian  fundamentowych  budynku  mieszkalnego  wielorodzinnego  przy  ul. 

Witkiewicza 79 w Gliwicach. 

W rozdziale 9 SIWZ Zamawiający określił wymagania związane z przygotowaniem i złożeniem 

ofert przez wykonawców. W pkt 9.1.4 SIWZ Zamawiający wskazał: „Wszystkie strony oferty i 

jej  wszystkich  załączników  winny  być  podpisane  przez  umocowanego  przedstawiciela  lub 

przedstawicieli  Wykonawcy,  upoważnionego  do  podejmowania  zobowiązań  w  imieniu 

Wykonawcy zgodnie z  wpisem  i reprezentacji w stosownym dokumencie uprawnia

jącym do 

występowania w obrocie prawnym lub udzielonym pełnomocnictwem. Pełnomocnictwo winno 

być dołączone do oferty ( w oryginale lub w formie kopii   notarialnie ), o ile nie wynika z innych 

dokumentów załączonych przez wykonawcę.” 

Izba ustaliła, że pismem z dnia 18 listopada 2019 r.  Zamawiający poinformował wykonawców 

o  wynikach  postępowania  przetargowego.  Zamawiający  odrzucił  ofertę  Odwołującego 

stwierdzając,  że  brak  podpisu  umocowanego  przedstawiciela  na  pierwszej  stronie 

„oświadczenia Wykonawcy dotyczącego spełniania warunków udziału w postępowaniu” oraz 

na  pierwszej  stronie  „Oświadczenia  Wykonawcy  dotyczącego  przesłanek  wykluczenia  z 

postępowania”, stanowi o niezgodności oferty z wyżej przytoczoną treścią SIWZ w pkt 9.1.4. 

Izba zważyła co następuje:  

Na  wstępie  Izba  ustaliła,  że  Odwołujący 

  jako  wykonawca,  którego  oferta,  w przypadku 

potwierdzenia się zarzutów odwołania, może zostać wybrana jako najkorzystniejsza 

 spełnia 

określone w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp przesłanki korzystania ze środków ochrony prawnej, tj. 

ma  interes  w 

uzyskaniu zamówienia,  a naruszenie przez  Zamawiającego przepisów  ustawy 

Pzp  może  spowodować  poniesienie  przez  niego  szkody,  polegającej  nieuzyskaniu 

zamówienia.  

 
W ocenie Izby zarzuty 

podniesione przez Odwołującego okazały się zasadne, co skutkowało 

uwzględnieniem  odwołania.  Wskazać  należy,  że  zgodnie  z  art.  89  ust.1  pkt  2  ustawy  Pzp 

Zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, której treść jest niezgodna z postanowieniami SIWZ. 

W orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej jak i sądów powszechnych zgodnie wskazuje się, 

że  niezgodność  oferty,  do  której  ustawodawca  referuje  w  art.  89  ust.  1  pkt  2  ustawy  Pzp 

powinna  dotyczyć  sfery  merytorycznej  zobowiązania  określonego  w  dokumentacji 

postępowania  oraz  zobowiązania  zaoferowanego  w  ofercie  przez  wykonawcę  (por.  wyrok 

Sądu Okręgowego w Katowicach z 10 listopada 2011 r. sygn. akt XIX Ga 477/11, wyrok Sądu 

Okręgowego w Łodzi z 22 maja 2017 r. sygn. akt III Ca 452/17). Istotne więc z punktu widzenia 

art.  89  ust.  1  pkt  2  ustawy  Pzp  jest  zidentyfikowanie  błędu  czy  niezgodności  w  ofercie 

wykonawcy,  a  następnie  rozstrzygnięcie  czy  ów  błąd  czy  niezgodność  odnosi  się  do  sfery 

merytorycznej zobowiązania wykonawcy czy należy przypisać mu wyłącznie wymiar formalny. 

Część  bowiem  błędów  czy  omyłek  wykonawcy  zawartych  w  ofercie  nie  musi  skutkować 

rygorystyczną  sankcja  w  postaci  odrzucenia  oferty.  Zbyt  daleki  rygoryzm  i  formalizm 

postępowania i eliminowanie ofert wykonawców, których uchybienia w zakresie oferty dotyczą 

wyłącznie jej formalnego aspektu stoi w sprzeczności z celem ustawodawcy wyrażonym w art. 

89  ust.  1  pkt  2  ustawy  Pzp  tj.  wyeliminowaniem  ofert  niezgodnych  merytorycznie  z 

wymaganiami zawartymi w SIWZ. W ocenie Izby 

art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp odnosi się do 

merytorycznego aspektu zaoferowanego przez wykonawcę świadczenia oraz merytorycznych 

wymagań  zamawiającego,  w  szczególności  co  do  zakresu,  ilości,  jakości,  ceny,  warunków 

realizacji  i  innych  elementów  istotnych  dla  wykonania  zamówienia,  w  tym  wyznaczonych 

parametrów  technicznych  wyrobu.  Niezgodność  treści  oferty  z  treścią  SIWZ  ma  miejsce  w 

sytuacji, gdy  oferta  nie odpowiada w  pełni  przedmiotowi  zamówienia,  nie zapewniając jego 

realizacji w całości zgodnie z wymogami zamawiającego. 

Tym  samym  odrzucenie  oferty  na  podstawie  art.  89  ust.  1  pkt  2  ustawy  Pzp  nie  obejmuje 

przypadków  uchybień  formalnych  wyrażających  się  w  odmiennym  od  oczekiwanego  przez 

zamawiającego sposobie prezentowania informacji w ofercie.  

Mając na uwadze powyższe, Izba uznała, że Zamawiający niezasadnie dokonał odrzucenia 

oferty  Odwołującego  na  podstawie  art.  89  ust.  1  pkt  2  ustawy  Pzp.  Wskazać  należy,  że 

Zamawiający upatrywał niezgodności oferty wykonawcy z wymogiem określonym w pkt 9.1.4 

SIWZ tj. z powodu niedochowania przez Odwołującego wymogu, aby wszystkie strony oferty i 

jej  wszystkich  załączników  były  podpisane  przez  umocowanego  przedstawiciela  lub 

przedstawicieli wykonawcy 

– braku podpisu Odwołującego na pierwszej stronie oświadczenia 

dotyczącego spełnienia warunków udziału w postępowaniu oraz podstaw wykluczenia.  

Nie było sporne pomiędzy stronami, że zakwestionowane przez Zamawiającego załączniki tj. 

oświadczenie  wykonawcy  składane  na  podstawie  art.  25a  ust.  1  ustawy  Pzp,  dotyczące 

przesłanek wykluczenia z postępowania,  a także dotyczące spełniania warunków udziału w 

postępowaniu  zostały  podpisane  w  sposób  prawidłowy  i  skuteczny  przez  wykonawcę. 

Odwołujący złożył na zakwestionowanych dokumentach podpisy pod treścią oświadczenia, w 

wykropkowanym  miejscu.  Jak  wyjaśnił  Odwołujący  dokonując  edycji  tekstu  oświadczenia 

wykropkowane  miejsce  na  podpis  pod  oświadczeniem  znalazło  się  na  kolejnej  stronie 

dokumentu. 

W  konsekwencji,  miejsca  na  podpisy  znalazły  się  na  odwrocie  wydruków 

zawierających ww. oświadczenia. Odwołujący podpisał zatem ww. oświadczenia w miejscach, 

które były wyznaczone - zgodnie z udostępnionym przez Zamawiającego wzorem na złożenie 

podpisów.  Wykonawca  pod  treścią  oświadczenia  zawartego  w  zakwestionowanych 

załącznikach  złożył  podpis,  a  tym  samym  skutecznie  złożył  oświadczenie  woli 

Zamawiającemu.  

Słusznie  wskazał  Odwołujący,  że  przepisy  ustawy  Pzp  nie  stawiają  wymogów  co  do 

podpisania  każdej  strony  oferty  czy  oświadczeń  składanych  na  potwierdzenie  spełnienia 

warunków udziału w postępowaniu. Na podstawie delegacji ustawowej zwartej w art. 14 ust. 1 

ustawy  Pzp  do  czynności  podejmowanych  przez  zamawiającego  i  wykonawców  w 

postępowaniu o udzielenie zamówienia stosuje się przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. 

-  Kodeks  cywilny  (Dz.U.  z  2019  r.  poz.  1145  i  1495

),  jeżeli  przepisy  ustawy  nie  stanowią 

inaczej.  Przepisy  kodeksu  cywilnego  nie  precyzuj

ą w jakim miejscu należy złożyć podpis w 

celu skutecznego złożenia oświadczenia woli. Jak wskazał Sąd Najwyższy („….) świetle art. 

78 § 1  sama objętość „dokumentu” nie może mieć znaczenia. Może on składać się z kilku 

części  (kilku  stron)  o  różnej  szacie  redakcyjnej.  Istotna  jest  przy  tym  sama  relacja  takiego 

dokumentu  do  umieszczonego  w  nim  oświadczenia  woli.  Można  mówić  o  tzw.  dokumencie 

zintegr

owanym,  jeżeli  składa  się  on  z  kilku  części  (kilku  stron),  lecz  zawiera  to  samo 

oświadczenie woli pochodzące od określonego podmiotu. Rzecz jasna, o takiej integracji nie 

przesądzają jeszcze elementy  natury  technicznej  (np.  sposób fizycznego połączenia części 

dokumentu), lecz czynnik natury merytorycznej, tj. sama treść dokumentu wyrażająca objęte 

nim oświadczenie woli i wskazująca na sposób powiązania poszczególnych części dokumentu 

jako całości. Integralny pod względem treści oświadczenia woli dokument może być podpisany 

wówczas jako całość i podpis na takim dokumencie (pod treścią złożonego oświadczenia woli) 

może oznaczać zachowanie formy pisemnej tego oświadczenia woli w rozumieniu art. 78 § 1 

KC.”. (wyr. SN z 20.01.2012 r., I CSK 373/11, OSNC - Zb. dodatkowy 2.013, Nr B, poz. 34). 

Nie  ma  w  ocenie  Izby  żadnych  wątpliwości,  że  złożenie  przez  Odwołującego  podpisu 

wyłącznie na drugiej stronie zakwestionowanych oświadczeń nie może skutkować uznaniem, 

iż oświadczenie woli wykonawcy zostały złożone w sposób nieskuteczny czy niepoprawny. O 

skuteczności  oświadczenia  woli  nie  może  decydować  sposób  edytowania  teksu  czy  układ 

graficzny  złożenia  podpisu.  Nie  ulega  wątpliwości,  że  zarówno  pierwsza  jak  i  druga  strona 

oświadczeń stanowią nierozerwalną merytorycznie treść dokumentu i zamieszczenie podpisu 

na  drugiej  stronie 

odnosi  się  do  całości  oświadczeń.  Podkreślić  należy  również,  że  wobec 

braku  w  przepisach  ustawy  Pzp  wymogu  pod

pisania  każdej  strony  oferty,  dla  zachowania 

formy pisemnej wystarczające jest złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie w taki 

sposób, aby wynikało kto podpisał dany dokument oraz że wolą osoby składającej ten podpis 

jest objęcie całości oświadczenia woli złożonego w tym dokumencie.  Tym samym, zasadnie 

wskazał  Odwołujący,  że  złożenie podpisów  na  drugich stronach  oświadczeń  (oświadczenia 

dotyczącego  przesłanek  wykluczenia  z  postępowania  a  także  dotyczącego  spełniania 

warunków  udziału  w  postępowaniu),  jest  wystarczające  do  stwierdzenia  zachowania  formy 

pisemnej.  Podpisy  zostały  złożone  w  miejscach  wyznaczonych  przez  Zamawiającego  we 

wzorach - 

tj. pod tekstem oświadczenia. Fakt, że miejsca te, po wypełnieniu części formularza 

przeznaczonej  na  dane  firmy,  znalazły  się  na  kolejnej  stronie  dokumentu  (w  praktyce  -  na 

odwrocie kartki zawierającej oświadczenie), nie może dyskwalifikować oferty Odwołującego. 

W ocenie Izby 

niezgodność oferty Odwołującego ze SIWZ na jaką powołał się Zamawiający 

ma 

wymiar wyłącznie formalny, niemający żadnego przełożenia na aspekt merytoryczny oferty 

Odwołującego. Zgodzić się należy z Zamawiającym, że ustawodawca przyznał mu uprawienie 

do kształtowania zapisów SIWZ. Uprawnienie to nie ma jednak charakteru absolutnego i nie 

może  prowadzić  do  implementacji  rozwiązań  sprzecznych  z  celami  i  zasadami  jakie 

ustawodawca  stawia  podmiotom  prowadzącym  postępowania  przetargowe.  Przyjęcie 

rygorystycznego  i  formalistycznego  stanowiska  Zamawiającego  za  prawidłowe  po  pierwsze 

prowadziłoby do niezasadnego eliminowania oferty merytorycznie zgodnych z wymaganiami 

zawartymi w SIWZ, co stałoby w sprzeczności z dążeniem do  utrzymania konkurencyjności 

na  rynku  zamówień  publicznych,  po  drugie  byłoby  działaniem  nieproporcjonalnym  i 

nadmiernym,  a  więc  sprzecznym  z  art.  7  ust.  1  ustawy  Pzp.    Twierdzenia  Zamawiającego 

jakoby niestaranność wykonawcy polegająca na niestarannej edycji tekstu oświadczenia miała 

przekładać  się  na  jakość  wykonania  zamówienia  należy  uznać  za  bezpodstawne  tezy, 

nieuzasadnione  żadnymi  obiektywnymi  okolicznościami.  W  ocenie  Izby,  nie  ma  żadnego 

przełożenia  pomiędzy  jakością  wykonania  robót  budowlanych,  a  sposobem  edycji  tekstu 

dokumentu. Odwołujący w sposób prawidłowy podpisał tekst oświadczenia, okoliczność, iż w 

wyniku  edycji  dokumentu  podpis  wykonawcy  przesunął  się  z  pierwszej  na  drugą  stronę 

oświadczeń pozostaje bez wpływu na jakość czy sposób wykonania zamówienia.  

W związku z powyższy, wobec uznania, iż Odwołujący skutecznie złożył oświadczenie o braku 

podstaw do wykluczenia oraz o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu nie ma podstaw 

do stwierdzenia, iż jego oferta pozostaje niezgodna z SIWZ. Niezgodność na jaką powołał się 

Zamawiający  jest  wyłącznie  niezgodnością  formalną,  dotyczącą  niedochowania  miejsca 

złożenia podpisu, nie zaś skuteczności jego złożenia. Ani ustawa Pzp ani przepisy kodeksu 

cywilnego nie wymagają złożenia podpisu na każdej stronie oświadczenia woli. Odrzucenie 

oferty  Odwołującego  za  uchybienia  wskazanie  przez  Zamawiającego  godziłoby  w  zasadę 

proporcjonalności i byłoby tym samym sankcją nadmierną.  

Mając  na  uwadze  powyższe,  odwołanie  podlegało  uwzględnieniu.  Zamawiający  bowiem 

odrzucając ofertę Odwołującego naruszył art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, co w konsekwencji 

skutkowało naruszeniem art. 91 ust. 1 ustawy Pzp.  

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy 

Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt 1 i 2 lit. b rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 

15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów 

kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz. U. z 2018, poz.  972 

z zm.).  

Izba  nie  uwzględniła  wniosku  Zamawiającego  o  zasądzenie  kosztów  dojazdu.  Zgodnie  z 

treścią  §  3  pkt  2  lit.  b  przywołanego  powyżej  rozporządzenia  do  kosztów  postępowania 

odwoławczego  zalicza  się  uzasadnione  koszty  stron  postępowania  odwoławczego  w 

wysokości  określonej  na  podstawie rachunków  przedłożonych do  akt  sprawy.  Zamawiający 

takich  rachunków  nie  złożył  do  akt  sprawy,  co  uniemożliwiło  Izbie  uwzględnienie  wniosku 

złożonego przez Zamawiającego.  

Przewodniczący:      …………………………….