KIO 241/19 WYROK dnia 4 marca 2019 r.

Sygn. akt: KIO 241/19 
 

WYROK 

z dnia 4 marca 2019 r. 

Krajowa Izba Odwoławcza  -   w składzie: 

Przewodniczący: 

Izabela Niedziałek-Bujak 

Protokolant:   

Piotr Cegłowski 

po rozpoznaniu na  rozprawie w dniu 1 marca 2019 r. w Warszawie 

odwołania wniesionego 

do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  11  lutego  2019  r.  przez  Wykonawcę  – 

Generali 

Towarzystwo  Ubezpieczeń  Spółka  Akcyjna  z  siedzibą  w  Warszawie  przy  ul. 

Postępu  15b  (02-676  Warszawa)  w  postępowaniu  prowadzonym  przez  Zamawiającego  – 

Gminę Miasta Tychy, Al. Niepodległości 49 (43-100 Tychy) 

przy udziale 

Wykonawcy 

–  Gothaer  Towarzystwo  Ubezpieczeń  Spółka  Akcyjna  z  siedzibą  w 

Warszawie  przy  ul. 

Wołoskiej  22A  (02-675  Warszawa)  zgłaszającego  przystąpienie  do 

postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego 

orzeka: 

Oddala odwołanie. 

Kosztami postępowania obciąża Wykonawcę Generali Towarzystwo Ubezpieczeń S. A. z 

siedzibą  w  Warszawie  i  zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę 

00  zł  00  gr.  (słownie:  piętnaście  tysięcy  złotych,  zero  groszy)  uiszczoną  przez 

Wykonawcę  Generali  Towarzystwo  Ubezpieczeń  S.A.  z  siedzibą  w  Warszawie  tytułem 

wpisu od odwołania; 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  - 

Prawo  zamówień 

publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1986 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia 

jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej 

do 

Sądu Okręgowego w Katowicach. 

Przewodniczący: 

……………………………… 

str. 2 

 
Sygn. akt: KIO 241/19 
 

U z a s a d n i e n i e 

W  postępowaniu  prowadzonym  w  trybie  przetargu  nieograniczonego  przez  Zamawiającego 

Gminę  Miasto  Tychy,  na  kompleksowe  ubezpieczenie  Urzędu  oraz  jednostek 

organizacyjnych  Miasta  Tychy  (nr 

postępowania:  PZP.271.75.2018.KK),  ogłoszonym  w 

Dzienniku  Urzędowym  Unii  Europejskiej  w  dniu  5.10.2018  r.,  2018/S  192-434270,  wobec 

czynności dotyczących zadania nr 1 i polegających na wyborze oferty najkorzystniejszej oraz 

zaniechaniu  jej  odrzucenia,  Wykonawca  Generali  TU  S.A.  z/s  w  Warszawie  (dalej  jako 

Odwołujący),  wniósł  w  dniu  11  lutego  2019  r.  odwołanie  do  Prezesa  Krajowej  Izby 

Odwoławczej (sygn. akt KIO 241/19).  

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów: 

1)  art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia oferty Wykonawcy Gothaer TU 

S.A. z uwagi na 

rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia; 

2)  art.  90  ust.  2  i  3  Pzp  poprzez  zaniechanie  odrzucenia  oferty  Wykonawcy  Gothaer  TU 

S.A. pomimo 

niewystarczających wyjaśnień dotyczących rażąco niskiej ceny; 

3)  art. 91 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 i 3 Pzp poprzez dokonanie 

wyboru oferty niebędącej 

ofertą  najkorzystniejszą  spośród  niepodlegających  odrzuceniu  ofert  złożonych  w 

niniejszym postępowaniu. 

Odwołujący  wniósł  o  uwzględnienie  odwołania  w  całości  i  nakazanie  Zamawiającemu 

unieważnienia  czynności  wyboru  oferty  najkorzystniejszej,  powtórzenie  czynności  oceny 

złożonych ofert, odrzucenie oferty Gothaer TU SA i dokonanie wyboru oferty Odwołującego.  

Zamawiający poinformował wykonawców o wyniku postępowania w zakresie zadania nr 1 w 

dniu 1 lutego 2019 r. drogą mailową. Oferta Gothaer TU SA uzyskała łącznie 91 pkt, w tym w 

kryterium „cena” 90 pkt oraz 1 pkt w kryterium „warunki fakultatywne (klauzule dodatkowe)”. 

Uzasadnienie faktyczne i prawne. 

Odwołujący  w  uzasadnieniu  opisał  przebieg  czynności,  jakie  podejmował  Zamawiający  w 

postępowaniu wobec oferty Gothaer w zakresie badania, czy nie zawiera ona rażąco niskiej 

ceny, w tym podlegające później unieważnieniu - ocenę wyjaśnień z dnia 12 grudnia 2018 r., 

która doprowadziła do wyboru tej oferty. Podstawa zarzutu dotyczy powtórzonych czynności i 

złożonych  na  wezwanie  Zamawiającego  wyjaśnień  dotyczących  rażąco  niskiej  ceny  z  dnia 

25  stycznia  2019  r. 

W  ocenie  Odwołującego Wykonawca  nie  wykazał  dlaczego  oferowana 

cena odbiega od cen rynkowych podobnych zamówień, a złożone wyjaśnienia podsumował 

jako  ogólne  zawierające  błędnie  wyliczoną  szkodowość,  co  powinno  prowadzić  do 

odrzucenia  oferty  zgodnie  z  art.  90  ust.  3  Pzp. 

Wykonawca  miał  posłużyć  się  pismem 

str. 3 

przygotowanym  na  potrzeby  innego  postępowania,  w  treści  pisma  nie  przedstawił  żadnej 

kalkulacji mającej na celu uzasadnienie zaoferowania ceny niższej, niż szacunkowa wartość 

przedmiotu  zamówienia.  Wskazał  jedynie,  że  kalkulacja  ceny  opiera  się  na  „arkuszu 

rentowności”,  czyli  wewnętrznym  narzędziu  pozwalającym  ocenić,  czy  towarzystwo 

ubez

pieczeń jest w stanie przy zaproponowanej cenie za udzieloną ochronę zapewnić sobie 

dodatni  wynik  techniczny,  przy  uwzględnieniu  określonych  elementów  wpływających  na 

składkę.  W  piśmie  brakuje  wskazania  kwotowego,  opisującego  zysk  Wykonawcy. 

Odwołujący  zakwestionował  poprawność  wyliczenia  szkodowości,  na  co  wpłynął  brak 

aktualizacji  danych  historycznych  szkodowości  zadeklarowanej  do  programu  2016-2018 

(przetarg 2015 r.). Ubezpieczyciel uwzględnia w wyliczeniu ceny brak możliwości uzyskania 

zaktualizowanej  i

nformacji  o  rzeczywistej  szkodowości  dla  okresów  o  zamkniętym  terminie 

zgłoszenia  roszczeń.  Ustalenie  ceny  każdorazowo  powinno  być  poprzedzone  oceną 

underwritingową  ryzyka,  na  którą  składają  się  konkretne  czynności  i  okoliczności 

pozwalające ocenić jakość, rodzaj ryzyka, poziom możliwego zaangażowania. Zamawiający 

w załączniku 4c do siwz podał dane dotyczące szkodowości na stan „koniec sierpnia 2018r.”, 

a zatem za okres 2 lat i 8 miesięcy. Tymczasem w wyjaśnieniach Wykonawca miał dokonać 

wyliczenia  ceny  na  podstawie  informacji  z  ostatnich  3  lat  historii  szkodowej.  Podobnie 

dokonał błędnego wyliczenia wartości średnich rocznych dzieląc wartość z 2 lat i 8 miesięcy 

przez  3  lata.  Świadczyć  ma  to  o  braku  profesjonalizmu  i  doświadczenia.  W  ocenie 

Odwołującego nie było podstaw do wyłączenia z kalkulacji szkody o wartości 176.053 PLN, 

którą  Wykonawca  uznał  za  incydentalną  (uderzenie  pioruna).  W  ocenie  Odwołującego 

szkody  naturalne  spowodowane  zjawiskami  naturalnymi  powinny  być  uwzględnione,  jako 

występujące statystycznie co najmniej raz na 10 lat. Prawdopodobieństwo wystąpienia takiej 

szkody  w  okresie  trwania  umowy  wymaga  uwzględnienia  tzw.  „rezerwy  na  dużą  szkodę”. 

Zamawiający  nie  przewiduje  ograniczenia  w  zakresie  zagrożenia  ryzykiem  powodzi,  w  tym 

ryzyka  podtopień  w  związku  z  powodzią,  czy  też  wskutek  obfitych  opadów  deszczu  – 

zniesiona  całkowicie  franszyza  oraz  brak  akceptacji  dla  limitu  odpowiedzialności  podnosi 

wagę.  Dane  o  szkodliwości  są  kluczowe  (ale  nie  jedyne)  przy  ustaleniu  poziomu  ryzyka 

związanego  z  zawarciem  umowy  ubezpieczenia,  tj.  jakie  jest  prawdopodobieństwo  zajścia 

zdarzenia  ubezpieczeniowego  i  jaka  jest  wysokość  szkód  z  nich  wynikających.  Składka 

powinna  być  ustalona  w  takiej  wysokości,  aby  pokryła  przyszłe  wypłaty  z  umowy 

ubezpieczenia  oraz  koszty 

działalności  ubezpieczeniowej,  gdyż  tylko  tak  ustalona  składka 

daje  możliwość  osiągnięcia  zysku  oraz  wymaga  tego  art.  33  ustawy  o  działalności 

ubezpieczeniowej  i  reasekuracyjnej  z  dnia  10  listopada  2015  r.,  zgodnie  z  którą 

„ubezpieczyciel  zobowiązany  jest  ustalić  składkę  ubezpieczeniową  w  wysokości,  która 

zapewnia  co  najmniej  wykonanie  wszystkich  zobowiązań  z  umów  ubezpieczenia  i  pokrycie 

kosztów wykonywania działalności ubezpieczeniowej zakładu ubezpieczeń.” Wykonawca nie 

str. 4 

uwzględnił w rachunku trendów i wzrostu ilości szkód (prognozuje się, że w ubezpieczeniach 

mienia  w  okresie  2016-

2018  zrealizuje się ok. 82%  wartości  szkód  wykazanych dla okresu 

2015).  Kalkulując  cenę  oferty  na  okres  36  miesięcy  należy  założyć  trend  wzrostu 

szkodowości  w  sposób  zapewniający  realną  możliwość  wykonania  umowy  w  sposób 

należyty. Powinno być to wykazane w uzasadnieniu sposobu obliczenia ceny. W odniesieniu 

do  ubezpieczenia  OC  w  kalkulacji  nie  powinna  być  brana  pod  uwagę  zadeklarowana 

szkodowość  za  rok  2018  ponieważ  byłoby  to  sztucznym  zaniżaniem  średniej  rocznej  (z 

reguły zgłoszenie szkody następuje z dużym opóźnieniem). 

Wyjaśnienia nie pozwalały  na  uznanie,  iż  cena oferty  nie jest  rażąco  niska,  a zatem oferta 

podlegała  odrzuceniu.  Zamawiający  nie  dopełnił  obowiązku  rzetelnej  oceny  oferty, 

wybierając ofertę na podstawie ogólnych, lakonicznych wyjaśnień. 

Do  postępowania  odwoławczego  skutecznie  przystąpił  w  dniu  12  lutego  2019  r.  po  stronie 

Zamawiającego  Wykonawca  –  Gothaer  Towarzystwo  Ubezpieczeń  S.A.  z  siedzibą  w 

Warszawie 

(dalej zwany Przystępującym lub Uczestnikiem). 

Zamawiający w piśmie z dnia 28.02.2019 r. złożył odpowiedź na odwołanie wnosząc o jego 

oddalenie w całości. 

Stanowisko Izby 

Do  rozpoznania  odwołania  zastosowanie  znajdowały  przepisy  ustawy  Prawo  zamówień 

publi

cznych  obowiązujące  w  dacie  wszczęcia  postępowania  o  udzielenie  zamówienia,  (Dz. 

U. z 2018 r.

, poz. 1986 z późn. zm.), w brzmieniu po nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 22 

czerwca  2016  r.  o  zmianie  ustawy 

–  Prawo  zamówień  publicznych  oraz  niektórych  innych 

ustaw (Dz.U.2016.1020), zwanej dalej „Ustawą”.  

Przystępując  do  rozpoznania  odwołania,  Izba  w  pierwszej  kolejności  zobowiązana  była  do 

weryfikacji  spełnienia  przesłanek  z  art.  179  ust.  1  Ustawy,  tj.  istnienia  po  stronie 

Odwołującego  interesu  w  uzyskaniu  zamówienia  oraz  możliwości  poniesienia  szkody  w 

wyniku  kwestionowanej  czynności  Zamawiającego.

Ponieważ  następstwem  decyzji  o 

wyborze oferty 

Przystępującego w zadaniu nr 1 jest utrata możliwości uzyskania zamówienia 

przez  Odwołującego,  wniesienie  odwołania  stanowiło  jedyną  drogę  do  wzruszenia 

niekorzystnego wyniku postępowania, co wypełnia przesłanki określone w Ustawie.

Na  podstawie  dokumentacji  postępowania,  w  tym  treści  specyfikacji  istotnych  warunków 

zamówienia (siwz), oferty Przystępującego, a także jego wyjaśnień i dokumentów złożonych 

str. 5 

w  toku  postępowania,  Izba  dokonała  ustaleń  faktycznych  stanowiących  podstawę  do 

wydania rozstrzygnięcia w przedmiocie podniesionych zarzutów. 

Przedmiotem  zamówienia  jest  zawarcie  umów  ubezpieczenia  na  rzecz  72  jednostek 

wskazanych  w  załączniku  4a  do  siwz  (tabela).    Usługa  świadczona  ma  być  w  terminie  od 

01.01.2019  r.  (lub  od  dnia  podpisania  umowy  w  przypadku  jej  zawarcia  po  tej  dacie)  do 

31.12.2021 r. 

Zadanie  nr  1  obejmuje  ubezpieczenie  mienia  od  wszystkich  ryzyk,  ubezpieczenie  szyb  od 

stłuczenia,  ubezpieczenie  sprzętu  elektronicznego  od  wszystkich  ryzyk,  ubezpieczenie 

maszyn  od  uszkodzeń,  ubezpieczenie  odpowiedzialności  cywilnej.  Zakres  ubezpieczenia  w 

tym limity odpowiedzialności zostały opisane szczegółowo w załączniku nr 4 do siwz – opis 

przedmiotu zamówienia – warunki i zakres ubezpieczenia. Zamawiający wskazał na klauzule 

obligatoryjne 

(od 1 do 38) oraz klauzule fakultatywne (od 39 do 45). Z pominięciem klauzul nr 

39,  40  i  43  w  pozostałych  klauzulach  wprowadzone  zostały  dodatkowe  limity 

odpowiedzialności. W załączniku nr 1a Zbiorcze zestawienie kosztów – zadanie nr 1 zawiera 

odrębną  tabelę  do  wypełnienia  w  przypadku  akceptacji  klauzul  fakultatywnych,  w  której 

należało  wskazać  wysokość  składki  rocznej  oraz  za  okres  36  miesięcy,  lub  zaznaczyć 

„bezskładkowo”  –  w  razie  bezskładkowego  włączenia  danego  składnika  majątkowego  lub 

ryzyka. 

Łączna kwota zwiększonej sumy ubezpieczenia, w przypadku akceptacji wszystkich 

dodatkowych klauzul, wyniosłaby ok. 63 mln 800 tyś zł.  

W pkt 

16 siwz Zamawiający określił kryteria oceny ofert, ustalając ich wagi odpowiednio na 

poziomie 90% - cena oraz 10% - warunki fakultatywne (klauzule dodatkowe). Wymienionym 

klauzulom dodatkowym przyznanych mogło być od 5 do 30 pkt, które podstawione do wzoru 

stanowiły  podstawę  do  ustalenia  ilości  uzyskanych  punktów  w  kryterium  oceny  ofert. 

Akceptując  wszystkie  dodatkowe  klauzule  oferta  mogła  otrzymać  10  pkt  za  „warunki 

fakultatywne”.   

Udzielając  odpowiedzi  na  pytania  dotyczące  zapisów  siwz,  Zamawiający  miedzy  innymi  w 

piśmie z dnia 19 listopada 2018 r. odniósł się do szkody z 2018 r. (MZUiM), na którą została 

utworzona  rezerwa  w  kwocie  176.053,28  zł  wskazując,  że  szkoda  została  zamknięta  i 

wypłacona.  Odszkodowanie  zostało  wypłacone  w  wysokości  176.053,28  zł.  Opis  szkody: 

uszkodzenie sterowników sygnalizacji świetlnych na terenie Miasta Tychy wskutek uderzenia 

pioruna. 

W tym samym piśmie w odpowiedzi na pytanie nr 168 Zamawiający poproszony o 

przekazanie  informacji  o  przebiegu  szkodowym  za  okres  ostatnich  5  la

t  poinformował,  że  

szkodowość  została  sporządzona  na  koniec  sierpnia  2018  r.  Zamawiający  informuje,  że  z 

uwagi  na  długi  okres  oczekiwania  na  dokumenty  szkodowe,  szkodowość  proszę  przyjąć 

zgodnie z danymi przekazanymi w postępowaniu przetargowym. W odpowiedzi na pytanie nr 

str. 6 

117  z  dnia  22  listopada  2018  r.  dotyczące  wskazania  dnia  na  jaki  została  sporządzona 

szkodowość  i  możliwości  uaktualnienia  informacji  na  dzień  30.09.2018  r.  Zamawiający 

powtórzył  odpowiedź  na  pytanie nr  168  wskazując,  iż  szkodowość  została sporządzona na 

koniec  sierpnia  2018  r.  Zamawiający  informuje,  że  z  uwagi  na  długi  okres  oczekiwania  na 

dokumenty  szkodowe,  szkodowość  proszę  przyjąć  zgodnie  z  danymi  przekazanymi  w 

postępowaniu przetargowym. 

Zamawiający ustalił wartość zamówienia w podziale na części, przyjmując dla zadania nr 1 

kwotę 3.060.000,00 zł, uwzględniającą wartość przewidywanych zamówień, o których mowa 

w art. 67 ust. 1 pkt 6 i 7 oraz w art. 134 ust. 6 pkt 3 Ustawy, tj

. 420.000,00 zł – w zadaniu nr 

Na zadanie nr  1 złożonych  zostało 5 ofert  z  cenami brutto:  2.213.559,00 zł  (TUiR WARTA 

SA), 2.651.805,00 zł. (Sopockie Towarzystwo Ubezpieczeń Ergo Hestia S.A.), 2.191.110,30 

zł.  (COMPENSA  TU  SA  Vienna  Insurance  Group),  1.392.861,67  zł  (Gothaer  TU  SA), 

2.081.808,00 zł (Generali TU SA). 

Odwołujący  w  ofercie  zaakceptował  wyłącznie  klauzulę  nr  37  –  kompensacji  sum 

ubezpieczenia,  którą  przewidział  do  włączenia  „bezskładkowo”.  Klauzula  ta  nie  zwiększała 

sumy ubezpieczenia objętej zadaniem nr 1. Zgodnie z opisem klauzuli w OPZ ustala się, że 

w  przypadku  gdy  suma  ubezpieczenia  niektórych  pozycji  jest  wyższa  niż  ich  wartość  (tzw. 

nadubezpieczenie),  nadwyżka  ta  zostanie  zaliczona  na  pozycje,  co  do  których  występuje 

niedoubezpieczenie.  Wyrównanie  sum  ubezpieczenia  odbywa  się  w  ramach  mienia,  w 

którym wystąpiła szkoda.  

Zgodnie  ze  streszczeniem  oceny  i  porównania  ofert  złożonych  na  zadanie  nr  1  oferta 

wskazana  jako  najkorzystniejsza  (Przystępującego)  uzyskała  w  kryterium  pozacenowym  1 

pkt, a oferta Odwołującego – 6,5 pkt (za cztery dodatkowe klauzule, w tym klauzule nr 40 i 

41,  zwiększające  sumę  ubezpieczenia).  Kolejnym  ofertom  Zamawiający  przyznał 

odpowiednio 5, 3 i 0 pkt w kryterium „warunki fakultatywne”.  

Pismem z dnia 11 grudnia 2018 r. Zamawiający poinformował Gothaer TU SA o poprawieniu 

oc

zywistych  omyłek  rachunkowych  w  zadaniu  nr  1  wynikających  ze  zmienionej  stawki  z 

„0,28%”  na  „0,028%”  i  prawidłowego  przeliczenia  wartości  oferty  ubezpieczenia  mienia  od 

wszystkich ryzyk, ubezpieczenia sprzętu elektronicznego od wszystkich ryzyk, ubezpieczenia 

maszyn  od  uszkodzeń,  ubezpieczenia  odpowiedzialności  cywilnej.  W  następstwie 

powyższych zmian Zamawiający poprawił całkowitą cenę oferty brutto z 1.392.861,61 zł na 

1.392.888,00 zł. W tym samym piśmie  Zamawiający  wezwał Wykonawcę na podstawie art. 

90  u

st.  1a  ustawy  do  złożenia  pisemnych  wyjaśnień  w  tym  przedłożenia  dowodów 

dotyczących  wyliczenia  ceny.  Zamawiający  wskazał  na  wartość  zamówienia  określoną  w 

str. 7 

kwocie  2.550.00,00  zł  oraz  średnią  arytmetyczną  2.106.042,06  zł.,  które  spowodowały 

powzięcie wątpliwości co do wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami za 

cenę 1.392.888,00 zł (niższa o 33,86% od średniej wszystkich złożonych ofert oraz o 45,38% 

od wartości zamówienia). 

Wykonawca  złożył  wyjaśnienia  w  piśmie  z  dnia  12.12.2018  r.  Na  skutek  odwołania 

wniesionego wobec decyzji o 

przyjęciu tych wyjaśnień za wystarczające do uznania, iż oferta 

nie zawiera rażąco niskiej ceny, Zamawiający unieważnił podjęte czynności i pismem z dnia 

22.01.2019  r.  ponownie  wezwał  Gothaer  TU  SA  do  wykazania  zasadności  kalkulacji  ceny 

oferty  z  treścią  art.  33  ust.  1  i  2  ustawy  z  11  września  2015  r.  o  działalności 

ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej 

– pod kątem wykazania, że ustalenia wysokości składek 

dokonano  po  przeprowadzeniu  oceny  ryzyka  ubezpieczeniowego

.  W  związku  z  tym 

wykonawca został wezwany do wskazania jaka metoda przyjęta została do kalkulacji ryzyka, 

z  wykazaniem,  czy  przy  ustaleniu  ceny  za  usługę  wzięto  pod  uwagę  średnioroczną 

szkodliwość, uśrednione koszty pośrednictwa powiększone o koszty likwidacji szkód i koszty 

administracyjne  oraz  czy  uwzględniono  potencjalny  wynik  finansowy.  W  celu  wykazania 

powyższego  wzywa  się  wykonawcę  do  uwzględnienia  w  swoich  wyjaśnieniach  wszystkich 

istotnych elementów ceny oferty mających wpływ na jej wysokość (składniki cenotwórcze) i 

wskazania  konkretnych  wartości  przyjętych  do  obliczenia  poszczególnych  istotnych 

składników  cenotwórczych.  Zamawiający  wezwał  do  wykazania,  jakie  dane  wyjściowe 

zostały przyjęte do kalkulacji ryzyka – w taki sposób, aby została wykazana łączna wysokość 

przyjętych  wyjściowo  zobowiązań,  kosztów  oraz  dodatkowych  rezerw  za  okres 

ubezpieczenia 

–  w  relacji  do  zaoferowanej  w  przedmiotowym  postępowaniu  składki  za 

ubezpieczenie poszczególnych ryzyk – w sposób, który uzasadnia, że zaoferowana składka 

pokrywa 

owe  potencjalne  zobowiązania  wynikające  z  umów  ubezpieczenia,  koszty  oraz 

dodatkowe  rezerwy  i  ponadto  umożliwia  wykonawcy  osiągnięcie  potencjalnego  dodatniego 

wyniku  technicznego.  Jednocześnie  informujemy,  iż  wyjaśnienia  wykonawcy  w  kierunku 

uzasadnienia  braku  rażąco  niskiej  ceny  powinny  być  złożone  z  uwzględnieniem 

prognozowanej  ekspozycji  ustalonej  na  bazie  przebiegu  historycznych,  potencjału 

szkodowego określonego na  bazie wnioskowanego  zakresu ubezpieczenia w  powiązaniu  z 

przedmiotem ubezpieczenia. 

W  wyjaśnieniach  z  dnia  25  stycznia  2019  r.  Przystępujący,  jako  metodę  przyjętą  do 

wyliczenia  składki  ubezpieczeniowej  wskazał  na  ekspercką  kalkulację  ryzyka  opartą  o 

analizę  historycznej  szkodowości  przedmiotu  ubezpieczenia  za  lata  2016-2018.  Składka, 

zgodnie z art. 33 ust. 2 i 3 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej stanowi 

ekwiwalent  wynagrodzenia  za  gotowość  ponoszenia  ryzyka  oraz  kosztów  ponoszonych 

przez  zakład  ubezpieczeń  w  związku  z  prowadzoną  działalnością.  Dane  jakie  uwzględnił 

str. 8 

Wykonawca 

w  wyjaśnieniach  dotyczyły  szkodowości  (lit.  A)  oraz  kosztów  wykonywania 

działalności  ubezpieczeniowej  (lit.  B).  Wykonawca  przyjął  na  podstawie  informacji  od 

Zamawiającego  o  szkodowości  w  latach  2016-2018  (prezentowanej  w  siwz),  wysokość 

wypłaconych  odszkodowań  (szkody  frekwencyjne  na  kwotę  422.821,50  zł  +  szkody  OC 

228.711,83  zł),  wysokość  rezerw  za  okres  3  lat,  które  wynoszą  180.797,49  zł.  (w  tym 

wykonawca  uznał  jedną  szkodę  za incydentalną  –  na  kwotę  176.053  zł.)  oraz  60.462,06  zł 

(dla  OC).  Ponadto,  Wykonawca  na  podstawie  ilości  szkód  (144  +  100)  wyliczył  średnią 

roczną  (48  szkód  i  33  szkody  z  tytułu  OC)  i  średnią  wartość  szkody  (2.936  zł  –  bez 

uwzględnienia  szkody  incydentalnej  oraz  2.892  zł  dla  szkody  OC).  Uznanie  1  szkody  za 

sz

kodę  incydentalną  oznacza,  że  nie  została  ona  przyjęta  do  skalkulowania  wskaźnika 

szkodowości.  Na  podstawie  powyższych  danych  Gothaer  TU  S.A.  przyjął  prognozowaną 

szkodowość na poziomie 53% (49% dla OC). Zaoferowana w tym zakresie składka za okres 

ubezpieczenia  2019-2021  na  poziomie  807 861,68  (

585.000  zł  dla  OC),  po  uwzględnieniu 

kosztów  wskazanych w pkt  B (poniżej)  daje prognozowany wynik  techniczny dla ww.  ryzyk 

wynoszący +19.860 zł. oraz 20.608 zł dla OC, co daje rentowność wykonawcy na poziomie 

7,4%  i  10,57  %  dla  OC. 

Odnośnie  kosztów  wykonywania  działalności  ubezpieczeniowej 

Wykonawca  wskazał,  iż  zostały  one  skalkulowane  odrębnie  dla  ryzyk  związanych  z 

ubezpieczeniem mienia (pkt 1-

3 zadania nr 1) oraz ryzyka odpowiedzialności cywilnej (pkt 4 

zadania nr 

1) i wynoszą odpowiednio 39,8 % i 40%. 

W  oparciu  o  poczynione  ustalenia  Izba  uznała,  iż  odwołanie  nie  zasługiwało  na 

uwzględnienie.  

Zasadniczą  dla  rozstrzygnięcia  w  przedmiocie  postawionych  zarzutów  pozostawała  ocena 

wyjaśnień  złożonych  przez  Gothaer  Zamawiającemu  w  piśmie  z  dnia  25.01.2019  r.,  które 

stanowiły  podstawę  wniosków  prezentowanych  w  odwołaniu  o  rażąco  niskiej  cenie. 

Odwołujący  w  oparciu  o  wskazane  w  wyjaśnieniach  okoliczności  mające  uzasadniać 

wysokość składki ubezpieczeniowej, w tym dotyczące szkodowości, podważał prawidłowość 

kalkulacji  indywidulanej  tego  Wykonawcy.  Kwestią  o  istotnym  znaczeniu  miało  być 

pominięcie  pełnych  danych  dotyczących  szkodowości,  co  miało  wpłynąć  na  zaniżenie 

wysokości składki ubezpieczeniowej. Budzącym zastrzeżenie Odwołującego było pominięcie 

szkody  uznanej  za  incydentalną,  jak  również  uwzględnienie  niepełnej  historii  szkodowości 

Zamawiającego,  co  miało  być  spowodowane  brakiem  uwzględnienia  danych  za  okres 

pełnych  3  lat  (36  miesięcy).  W  ocenie  Odwołującego  dane  o  szkodliwości  miały  kluczowe 

znaczenie przy ustalaniu poziomu ryzyka związanego z zawarciem umowy ubezpieczenia, tj. 

jakie  jest  prawdopodobieństwo  zajścia  zdarzenia  ubezpieczeniowego  i  jaka  jest  wysokość 

szkód  z  nich  wynikających.  Składka  powinna  być  ustalona  w  takiej  wysokości,  aby  pokryła 

przyszłe  wypłaty  z  umowy  ubezpieczenia  oraz  koszty  działalności  ubezpieczeniowej,  gdyż 

str. 9 

tylko  tak  ustalona  składka  daje  możliwość  osiągnięcia  zysku  oraz  wymaga  tego  art.  33 

ustawy  o  działalności  ubezpieczeniowej  i  reasekuracyjnej  z  dnia  10  listopada  2015  r., 

zgodnie  z  którą  „ubezpieczyciel  zobowiązany  jest  ustalić  składkę  ubezpieczeniową  w 

wysokości,  która  zapewnia  co  najmniej  wykonanie  wszystkich  zobowiązań  z  umów 

ubezpieczenia  i  pokrycie  kosztów  wykonywania  działalności  ubezpieczeniowej  zakładu 

ubezpieczeń.” 

Odnosząc  się  do  tak  zakreślonej  podstawy  zarzutu  wadliwej  oceny  wyjaśnień  oraz 

zaniechania odrzucenia oferty Gothaer (Przystępującego) ocenie Izby podlegały wyjaśnienia 

Wykonawcy,  w  kontekście  ustalenia,  czy  Zamawiający  miał  podstawy  przyjąć  je  za 

wystarczające do usunięcia wątpliwości dotyczących wysokości składki ubezpieczeniowej. W 

niniejszej sprawie należało uwzględnić zarówno zakres wezwania, na które odpowiedzią były 

wyjaśnienia  Wykonawcy  z  25.01.2019  r.  jak  i  specyfikę  przedmiotu  zamówienia, 

determinującą  sposób  obliczenia  ceny  oferty.  Ponieważ  ustalenie  wysokości  składki 

ubezpieczeniowej  podyktowane  jest  indywidualnym  sposobem  oceny  ryzyka  przez 

towarzystwo  ubezpieczeń,  samo  odnoszenie  się  czy  to  do  wartości  szacunkowej 

zamówienia,  czy  też  pozostałych  złożonych  w  postępowaniu  ofert,  nie  stanowi  metody 

właściwej do wyznaczenia poziomu rynkowości zaoferowanej ceny.  

Oddalając  odwołanie,  Izba  odniosła  się  zatem  do  zasadniczej  kwestii  podniesionej  w 

odwołaniu,  mającej  podważać  kalkulację  Wykonawcy,  tj.  błędów,  jakie  miał  popełnić 

Wykonawca 

przy  wyliczeniu  składki  ubezpieczenia  (cena  oferty).  Dotyczyć  miały  one 

wyliczenia  szkodowości,  dla  której  Wykonawca  nie  uwzględnił  szkody  „incydentalnej”  (na 

kwotę 176.053 zł) oraz przyjęcia niepełnych danych za okres 2018 r., co miało przełożenie 

między  innymi  na  wyliczenie  wartości  wypłaconych  szkód  i  ich  ilość  (średnio  zaniżone  o 

33,21 zł). Wskazując na te błędy Odwołujący podważał możliwość uwzględnienia w kalkulacji 

kosztów na wskazanym poziomie (39,8 % i 40%) przy założonej szkodowości (53% i 49%). 

Na  tej  podstawie  Odwołujący  wykazywał,  iż  nie  jest  możliwe  aby  cena  uwzględniała 

wszystkie koszty i pozwalała Wykonawcy osiągnąć dodatni wynik techniczny, co miało czynić 

wyliczenia błędnymi. 

W  ocenie  Izby  prezentowana  w  odwołaniu  i  na  rozprawie  analiza  założeń  wskazanych  w 

wyjaśnieniach nie była wystarczająca dla uznania, iż Wykonawca Gothaer w sposób błędny 

wyliczył składkę ustaloną dla zadania nr 1 na poziomie 1.392.888,00 zł. netto (w skali 3 lat). 

Na  wstępie  należy  zauważyć,  iż  sama  analiza  wyjaśnień  nie  uwzględnia  istotnej  kwestii, 

dotyczącej  zakresu  klauzul  fakultatywnych,  które  generowały  istotny  element  kosztowy,  tj. 

zwiększały zakres ochrony i sumę ubezpieczenia, dla której dokonywano wyliczenia składki 

ubezpieczeniowej  (ceny  oferty)  w  zadaniu  nr  1. 

Pośród  złożonych  ofert  na  zadanie  nr  1 

oferta Przystępującego uzyskała 1 pkt na 10 możliwych (co wynikało z akceptacji tylko jednej 

str. 10 

dodatkowej  klauzuli

,  dla  której  nie  przewidziano  w  OPZ  zwiększenia  sumy  ubezpieczenia). 

Pozostali trzej 

wykonawcy, w tym również Odwołujący, zadeklarowali szerszy zakres klauzul 

fakultatywnych  (

co  zwiększałoby  zakres  i  wartość  świadczenia  podlegającego  wycenie).  W 

ocenie  Izby  ten  element  w  sposób  istotny  wpływa  na  ocenę  ofert  i  możliwości  ich 

porównywania  ze sobą. Uwzględniając specyfikę  wyliczania składki  (o  czym  dalej),  a  także 

różny  możliwy  do  zaoferowania  zakres  świadczenia,  porównanie  cen  z  ofert  nie  pozwalało 

na post

awienie jednoznacznych wniosków co do zaoferowania przez Gothaer rażąco niskiej 

ceny.  

Odnosząc  się  natomiast  do  wyjaśnień,  ich  oceny  należało  dokonać  przy  uwzględnieniu 

specyfiki 

umów  ubezpieczenia,  która  zakłada  możliwość  różnego  podejścia  do  kalkulacji 

ryzyka  wystąpienia  zdarzeń  objętych  ubezpieczeniem.  Jak  wskazał  sam  Odwołujący  w 

odwołaniu, kluczowe znaczenie dla ustalenia składki ma ocena ryzyka, dla której przyjmuje 

się  między  innymi  dane  o  szkodowości.  Argumentacja  Odwołującego  w  zasadzie 

wskazywałaby,  iż  wysokość  składki  powinna  uwzględniać  wszystkie  możliwe  ryzyka  oraz 

wysokość  wypłaconych  odszkodowań,  objętych  historią  szkodowości  za  okres  ostatnich 

trzech  lat  (36  miesięcy).  Nie  ma  to  jednak  umocowania,  ani  w  zapisach  siwz,  ani  w 

przepisach art. 33 ust. 1 i 2 Ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. 

Odnosząc się do zapisów siwz i udzielonych odpowiedzi Zamawiający wprost wskazał, iż do 

analizy  ryzyka  należało  przyjąć  dane  o  szkodowości  przekazane  wykonawcom,  czyli 

nieuwzględniające  pełnej  historii  szkód  za  2018  r.  Prezentowane  na  rozprawie  dane 

obejmujące cały okres 2018 r., nie były znane w momencie kalkulowania ceny, a tym samym 

nie  mogły  stanowić  właściwej  perspektywy  dla  oceny  okoliczności  wskazanych  w 

wyjaśnieniach.  Ponadto,  Odwołujący  sugerował,  iż  składka  powinna  pozwolić  na 

zrekompensowanie  ewentualnych  wypłat  dokonanych  z  tytułu  zawartej  umowy 

ubezpieczenia,  co  jest  sprzeczne  z  doświadczeniem  życiowym,  które  wskazuje,  iż  wypłata 

odszkodowań  następuje  z  zasobów  towarzystwa  ubezpieczeń,  jakie  generuje  działalność 

ubezpieczeniowa. 

Na  przykładzie  ubezpieczenia  OC  pojazdów  można  przyjąć,  iż  wypłata 

odszkodowania  nie  powoduje  wzrostu  składki  w  kolejnym  okresie  ubezpieczenia  do 

wysokości,  która  odpowiadałby  wypłaconemu  świadczeniu  pieniężnemu.  W  przypadku 

kalkulacji  ko

sztów  świadczenia  usługi  ubezpieczenia  należy  mieć  na  uwadze  szerszą 

perspektywę,  gdyż  każdy  ubezpieczyciel  uwzględnia  posiadany  portfel  umów,  które 

pozwalają  ustalić  na  jakim  poziomie  jest  w  stanie  przenieść  na  siebie  ryzyko  wystąpienia 

zdarzeń  objętych  polisą  ubezpieczenia,  czy  też  wyliczyć  koszty  prowadzenia  działalności 

ubezpieczeniowej.  Jak to określił  Przystępujący,  o cenie decyduje  „apetyt  na  ryzyko”, który 

jest indywidualną cechą każdego z ubezpieczycieli. Powyższe czyniło z zasady niewłaściwą 

str. 11 

argum

entację,  która  ograniczała  się  wyłącznie  do  podważenia  kalkulacji  matematycznej, 

która co istotne nie była oparta na ustandaryzowanym mechanizmie wyliczenia kosztów.  

W

ysokość  składek  ubezpieczeniowych  ustala  zakład  ubezpieczeń  na  podstawie  oceny 

ryzyka  ub

ezpieczeniowego,  stanowiącej  element  indywidualnego  systemu  zarządzania 

ryzykiem. 

Wypełnienie obowiązku zapewnienia ustalania składki w wysokości zapewniającej 

wykonanie  wszystkich  zobowiązań  z  umowy  ubezpieczenia  i  pokrycia  kosztów  działalności 

ubezpiecze

niowej odbywać może się różnie w zależności od rodzaju ubezpieczeń. Poprzez 

doliczanie odpowiedniej proporcji tych kosztów do każdej składki ubezpieczeniowej  – tak w 

przypadku ubezpieczeń majątkowych oraz w ubezpieczeniach, które nie są związane z UFK 

(Ube

zpieczeniowy  Fundusz  Kapitałowy).  W  przypadku  umów  krótkoterminowych,  które 

zazwyczaj nie podlegają wcześniejszemu rozwiązaniu (np. ubezpieczenie samochodowe OC 

lub AC albo tzw. terminowe ubezpieczenia na życie), zakład ubezpieczeń pokrywa wszystkie 

koszty 

związane  z  prowadzoną  działalnością,  ponieważ  inkasuje  pełną  składkę 

ubezpieczeniową.  Z  kolei,  w  umowach  ubezpieczenia  na  życie  związanych  z  UFK  i 

zawieranych  bezterminowo  lub  na  wiele  lat,  pokrywanie  kosztów  działalności 

ubezpieczeniowej  dokonywane  jest 

poprzez  stopniowe  ich  potrącanie,  np.  w  cyklach 

miesięcznych,  w  odpowiedniej  proporcji,  ze  środków  zainwestowanych  przez 

ubezpieczającego. Dokonywanie pomiarów ryzyka metodą miary ryzyka wskazaną w ust. 1 

pkt 20 komentowanego artykułu jest jednym z elementów systemu zarządzania ryzykiem. W 

ramach  systemu  zarządzania  ryzykiem  zakład  ubezpieczeń  i  zakład  reasekuracji 

przeprowadzają własną ocenę ryzyka i wypłacalności, która obejmuje m.in. ogólne potrzeby 

w  zakresie  wypłacalności  przy  uwzględnieniu  specyficznego  profilu  ryzyka,  zatwierdzonych 

limitów tolerancji ryzyka oraz strategii działalności zakładu. W tym celu zakład ubezpieczeń i 

zakład reasekuracji posiadają procedury odpowiednie do charakteru, skali i złożoności ryzyk 

właściwych  dla  jego  działalności,  umożliwiające  im  właściwe  określenie  i  ocenę  ryzyk 

napotykanych w perspektywie krótkoterminowej i długoterminowej, na jakie są lub mogą być 

narażone. W takim przypadku jeżeli stosowany jest model wewnętrzny, ocenę przeprowadza 

się  wraz  z  przekalibrowaniem  przekształcającym  wewnętrzne  dane  dotyczące  ryzyka  i 

kalibrację  kapitałowego  wymogu  wypłacalności.  (komentarz  do  ustawy  o  działalności 

ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, rok 2016, red. Piotr Czublun). 

Zacytowany fragment z komentarza odnosi się do istotnego elementu, który nie był szeroko 

opisany  w  wyjaśnieniach  Gothaer,  a  dotyczącego  „miary  ryzyka”,  gdyż  Wykonawca  w  tym 

zakresie wskazał na ekspercką kalkulację ryzyka opartą o analizę historycznej szkodowości 

przedmiotu  ubezpieczenia  za  lata  2016-2018.  Poni

eważ  to  założenia  dotyczące  wyliczenia 

szkodowości stanowiły punkt wyjścia do postawionych w odwołaniu tez Izba uznała, iż opis 

procedur  przyjętych przez  zakład  ubezpieczeń  miał  znaczenie wtórne i jego  brak  nie  czynił 

str. 12 

niemożliwym  przyjęcie  wyjaśnień  Wykonawcy  do  analizy  i  oceny.  Izba  nie  zgodziła  się  ze 

stanowiskiem Odwołującego,  iż  wyłączenie szkody  incydentalnej  w  wyliczeniu szkodowości 

czynić  miało  kalkulację  składki  błędną.  W  ocenie  Izby  wyłączenie  szkody  incydentalnej 

stanowiło  element  oceny  ryzyka,  leżący  w  gestii  Wykonawcy,  dokonującego  wyliczenia 

składki  ubezpieczeniowej.  Wykonawca  wskazał  na  taki  sposób  oszacowania  ryzyka 

wystąpienia  zdarzenia,  które  spowodowało  konieczność  wypłaty  odszkodowania  (ocenione 

jako  „incydentalne”),  co  nie  czyni  jeszcze  jego  wyliczeń  wadliwymi.  Również  Odwołujący 

zakładał,  iż  zdarzenie,  które  spowodowało  wypłatę  odszkodowania  –  szkody  naturalne 

spowodowane  zjawiskami  naturalnymi,  powinny  być  uwzględnione,  jako  występujące 

statystycznie  co  najmniej  raz  na  10  lat.  Skoro  szko

da  opisana  przez  Zamawiającego  w 

odpowiedzi  na  pytania  do  siwz,  jako

:  uszkodzenie  sterowników  sygnalizacji  świetlnych  na 

terenie  Miasta  Tychy  wskutek  uderzenia  pioruna

,  spowodowana  została  zjawiskiem 

naturalnym  w  2018  r.,  to  Wykonawca  mógł  ocenić  ryzyko  zaistnienia  tego  zdarzenia  w 

perspektywie 3 lat, jako nieistotne dla wyliczenia składki ubezpieczenia od wszelkich ryzyk. 

Ponadto,  Odwołujący  nie kwestionował  współczynników  przyjętych  przez Wykonawcę,  jako 

nierynkowych,  a  jedynym  uzasadnieniem 

dla  podważenia  ich  prawidłowości  był  braku 

uwzględnienia  pełnej  szkodowości  i  powodowany  tym  błąd  kalkulacji  kosztów,  z  czym  Izba 

się nie zgodziła.  

Podsumowując, Izba uznała argumentację Odwołującego za nieprzekonującą, a tym samym 

zarzuty oparte na wskazanych błędach, jakie miał popełnić Gothaer przy wyliczeniu składki 

ubezpieczenia, Izba oddaliła. 

W świetle powyższego orzeczono jak w sentencji.  

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art. 192 ust. 9 oraz 

art.  192  ust.  10  Prawa  zamówień  publicznych    oraz  w  oparciu  o  przepisy  §  3  i  §  5  ust.  4 

rozporządzenia  Prezesa  Rady  Ministrów  z  dnia  15  marca  2010  r.  w  sprawie  wysokości 

i 

sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz  rodzajów  kosztów  w  postępowaniu 

odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2018 r. poz. 972). Izba zaliczyła do kosztów 

postępowania wpis wniesiony przez Odwołującego w kwocie 15.000,00 zł.  

Przewodniczący: ……………………….