Sygn. akt: KIO 2440/19
WYROK
z dnia 17 grudnia 2019 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Ewa Sikorska
Członkowie:
Ryszard Tetzlaff
Justyna Tomkowska
Protokolant:
Rafał Komoń
po
rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 grudnia 2019 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 2 grudnia 2019 r. przez wykonawcę
Pentacomp Systemy Informatyczne
Spółka Akcyjna w Warszawie w postępowaniu
prowadzonym przez S
karb Państwa – Urząd Zamówień Publicznych w Warszawie
przy udziale wykonawcy
Portal PZP Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w
Rzeszowie,
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego,
orzeka:
uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu - Skarbowi Państwa – Urzędowi
Zamówień Publicznych w Warszawie – ujawnienie następujących dokumentów i informacji
zastrzeżonych w ofercie wykonawcy Portal PZP Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
w Rzeszowie jako tajemnica prze
dsiębiorstwa:
a)
Jednolitego Europejskiego Dokumentu Zamówienia w części objętej tajemnicą
przedsiębiorstwa,
b)
Jednolitego Europejskiego Dokumentu Zamówienia podmiotów użyczających zasoby
oraz podwykonawców,
c)
wykazu osób, które będą uczestniczyć w realizacji zamówienia podlegającego ocenie
w ramach kryterium oceny ofert, sporządzonego zgodnie z załącznikiem 1d do specyfikacji
istotnych warunków zamówienia,
d)
wykazu osób, które będą uczestniczyć w realizacji zamówienia składanego na
potwierdzenie sp
ełnienia warunków udziału w postępowaniu, sporządzonego zgodnie z
załącznikiem 1e do specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
e)
zobowiązania do użyczenia zasobów;
f)
dokumentów podwykonawców;
g)
nazw podwykonawców wskazanych w treści uzasadnienia zastrzeżenia tajemnicy
przedsiębiorstwa wykonawcy Portal PZP Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w
Rzeszowie;
kosztami postępowania obciąża wykonawcę Portal PZP Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością w Rzeszowie i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę Pentacomp Systemy
Informatyczne
Spółka Akcyjna w Warszawie tytułem wpisu od odwołania.
2.2. zasądza od wykonawcy Portal PZP Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w
Rzeszowie na rzecz wykonawcy Pentacomp Systemy Informatyczne
Spółka Akcyjna w
Warszawie
kwotę 18 600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero
groszy), stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od
odwołania i wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zam
ówień
publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1986 ze zm.), na niniejszy wyrok, w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia, przysługuje skarga, za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej,
do Sądu Okręgowego w Warszawie.
………………………………
………………………………
………………………………
Sygn. akt: KIO 2440/19
Uzasadnienie
Zamawiający – Urząd Zamówień Publicznych w Warszawie – prowadzi postępowanie o
udzielenie zamówienia publicznego, którego przedmiotem jest budowa Platformy e-
Zamówienia oraz usługi Inżyniera Kontraktu.
Postępowanie prowadzone jest na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia
2004 roku
– Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2018 roku, poz. 1986 ze zm.), zwanej
dalej ustawą P.z.p.
W dniu 2 grudnia 2019 roku wykonawca Pentacomp Systemy Informatyczne S.A. w
Warszawie (dalej: odwołujący Pentacomp) wniósł odwołanie wobec czynności oraz zaniechań
zamawiającego polegających na:
1) niezgodnej z przepisami ustawy P.z.p. czynności zaniechania odtajnienia części oferty
złożonej przez Portal PZP Sp. z o.o. (dalej „Portal PZP" lub przystępujący) w zakresie:
a)
Jed
nolitego Europejskiego Dokumentu Zamówienia (dalej: „JEDZ") Portal PZP w
części objętej tajemnicą przedsiębiorców;
b)
Jednolitego Europejskiego Dokumentu Zamówienia (dalej: JEDZ") podmiotów
użyczających zasoby oraz podwykonawców Portal PZP;
c)
wykazu osób, które będą uczestniczyć w realizacji zamówienia podlegającego ocenie
w ramach kryterium oceny ofert, sporządzonego zgodnie z załącznikiem 1d do specyfikacji
istotnych warunków zamówienia (s.i.w.z.);
d)
wykazu osób, które będą uczestniczyć w realizacji zamówienia składanego na
potwierdzenie spełnienia warunków udziału w postępowaniu, sporządzonego zgodnie z
załącznikiem 1e do s.i.w.z.;
e)
zobowiązania do użyczenia zasobów;
f)
dokumentów podwykonawców;
g)
nieudostępnienia nazw podwykonawców wskazanych w treści uzasadnieniu
zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa spółki Portal PZP;
które to dokumenty w rzeczywistości nie zawierają, zdaniem odwołującego Pentacomp,
informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 11 ust. 2 ustawy z dnia
16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. 2018 poz. 419, dalej:
„UZNK"), zaś Portal PZP nie wykazało przesłanek koniecznych dla zastrzeżenia tajemnicy
przedsiębiorstwa i informacje te winny podlegać odtajnieniu,
co stanowi naruszenie art 7 ust. 1 w zw. art. 8 ust. 1, 2 i 3 ustawy P.z.p. oraz w zw. z art. 11
ust. 2 UZNK.
2) niezgodnej z przepisami ustawy P.z.p. czynności polegającej na uniemożliwieniu
odwołującemu zapoznania się z całością oferty Portal PZP, która powinna podlegać
odtajn
ieniu w całości,
co stanowi naruszenie art. 7 ust. 1 w zw. art. 8 ust. 1, 2 i 3 ustawy P.z.p. oraz w zw. z art. 11
ust. 2 UZNK.
Mając na względzie powyżej podniesione zarzuty odwołujący Pentacomp wniósł o
uwzględnienie odwołania oraz nakazanie zamawiającemu odtajnienie dokumentów
zastrzeżonych w ofercie przez Portal PZP jako tajemnica przedsiębiorstwa.
Ponadto odwołujący wniósł o zasądzenie od zamawiającego na rzecz odwołującego
kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu.
Odwołujący Pentacomp podniósł, że otrzymał w dniu 20 listopada 2019 r. od
zamawiającego drogą mailową informację o zakończeniu przez zamawiającego czynności
związanych z badaniem i oceną spełniania ustawowych przesłanek warunkujących skuteczne
zas
trzeżenie informacji jako tajemnica przedsiębiorstwa wobec Portal PZP. W ww. piśmie
zamawiający poinformował odwołującego Pentacomp, które informacje zawarte w ofercie
Portal PZP uznaje za jawne, w związku z faktem, iż nie spełniają one przesłanek wynikających
z UZNK, a które uznaje za tajemnicę przedsiębiorstwa Portal PZP. Wobec powyższego
zdarzenie to, zgodnie z art. 182 ust. 1 pkt 1 ustawy P.z.p., stanowi początkową datę biegu
terminu na wniesienia odwołania w postępowaniu. Mając na uwadze powyższe odwołujący
Pentacomp uczynił zadość wymaganiom określonym w art. 182 ust. 1 pkt 1 ustawy P.z.p..
Odwołanie jest zatem wnoszone z zachowaniem ustawowo przewidzianego terminu.
Odwołujący Pentacomp podniósł, że jest uprawniony do wniesienia odwołania, gdyż posiada
interes w uzyskaniu zamówienia objętego postępowaniem oraz może ponieść szkodę w
wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy P.z.p. Odwołujący Pentacomp
powyższe uzasadnił tym, że zaniechanie zamawiającego objęte niniejszym odwołaniem może
unie
możliwić mu uzyskanie zamówienia. Odwołujący Pentacomp wykazał, iż w wyniku ww.
zaniechania przez zamawiającego podjęcia czynności wymaganych przepisami ustawy P.z.p.
może ponieść szkodę, polegającą na zaniechaniu wyboru jego oferty jako najkorzystniejszej.
Odwołujący ze względu na złożenie oferty jest uczestnikiem postępowania, przez co powinien
być uprawniony do zapoznania się z treścią ofert konkurencyjnych, w szczególności z tymi
elementami tych ofert, które mają wpływ na ich ocenę zgodnie z ustalonymi przez
zamawiającego kryteriami oceny ofert.
W uzasadnieniu odwołania odwołujący Pentacomp podniósł, że w dniu 14 listopada
2019 r. zwrócił się do zamawiającego z prośbą o informację, czy zostały zakończone czynności
związane z badaniem i oceną ofert w zakresie skutecznego zastrzeżenia przez wykonawców
części informacji jako tajemnica przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji. Zamawiający pismem z dnia 20 listopada 2019 r. poinformował
odwołującego Pentacomp, że uznaje za skuteczne złożone wraz z ofertami uzasadnienie
zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa i nie odtajnia zastrzeżonych dokumentów spółki
Portal PZP. W ocenie odwołującego Pentacomp, zamawiający, działając niezgodnie z ustawą
P.z.p. oraz UZNK, nie udostępnił odwołującemu Pentacomp części oferty Portal PZP, uznając,
że doszło do skutecznego zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa przez Portal PZP.
Odwołujący Pentacomp podniósł, że powyżej wskazane zaniechania zamawiającego
są sprzeczne z art. 7 ust. 1 w zw. art. 8 ust. 1, 2 i 3 ustawy P.z.p. w zw. z art. 11 ust. 2 UZNK.
Odnosząc się do zarzutu nieodtajnienia części oferty Portal PZP, odwołujący
Pentacomp wskazał, że nieodtajnienie informacji zastrzeżonych jako tajemnica
przedsiębiorstwa przez Portal PZP objętych niniejszym odwołaniem narusza elementarną
zasadę prawa zamówień publicznych sformułowaną w art. 7 ust. 1 ustawy P.z.p., stanowiącą,
że zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w
sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców.
A zatem poprzez zaniechanie odtajnienia informacji zastrzeżonych przez Portal PZP jako
tajemnica przedsiębiorstwa zamawiający naruszył przepis art. 7 ust. 1, art. 8 ust. 1, ust. 2 oraz
ust. 3 ustawy P.z.p. w z
w. z art. 11 ust. 2 UZNK, jak również art. 96 ust. 3 ustawy P.z.p.
W ocenie odwołującego Pentacomp, informacje opisane w odwołaniu zostały
zastrzeżone przez Portal PZP jako tajemnica przedsiębiorstwa niezasadnie, w celu utrudnienia
a właściwie uniemożliwienia weryfikacji złożonej oferty przez odwołującego. Zamawiający
natomiast błędnie uznał dokonane zastrzeżenia za skuteczne. Tym bardziej, że jednocześnie
zamawiający uznał, za nieskutecznie zastrzeżoną przez Portal PZP samą treść uzasadnienia
tajemnicy pr
zedsiębiorstwa, i zdecydowało o odtajnieniu treści.
Odwołujący Pentacomp stwierdził, iż zgodnie z zasadą jawności postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego zamawiający winien udostępnić odwołującemu
Pentacomp do wglądu dokumenty, których ujawnienia odwołujący żąda w niniejszym
odwołaniu. Bezpodstawne utrudnienie dostępu do informacji w ostępowaniu nie pozwala na
urzeczywistnienie zasad jawności, uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców,
a tym samym narusza art. 8 ust. 1 oraz art. 7 ust. 1 ustawy P.z.p.
Odwołujący Pentacomp podkreślił, że to na zamawiającym spoczywa obowiązek
rzetelnej oceny zastrzeżonych jako tajemnica informacji, czego – w ocenie odwołującego
Pentacomp
– zamawiający nie dokonał. Co prawda Portal PZP dokonało czynności
zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa w określonym w art. 8 ust. 3 ustawy P.z.p. terminie,
jednakże złożone uzasadnienie, jak i treść samych zastrzeżonych informacji w ocenie
odwołującego Pentacomp nie pozwala uznać, że Portal PZP wykazał, w rozumieniu przepisu
art. 8 ust. 3 ustawy P.z.p., że zastrzeżone informacje istotnie stanowią tajemnicę
przedsiębiorstwa.
Odwołujący Pentacomp podkreślił, że art. 8 ust. 3 ustawy P.z.p. nakłada na wykonawcę
chcącego skorzystać z ochrony informacji stanowiących tajemnicę jego przedsiębiorstwa,
obowiązek wykazania spełniania przez objęte ochroną informacje przesłanek wynikających z
art. 11 ust. 2 UZNK. Aktualne brzmienie art. 8 ust. 3 ustawy P.z.p. nie pozostawia wątpliwości,
że ciężar dowodu w powyższym zakresie leży wyłącznie na wykonawcy, który winien bez
wezwania udowodnić zamawiającemu zasadność poczynionego zastrzeżenia. Brak takich
wyjaśnień lub złożenie wyjaśnień ogólnikowych powinno być traktowane jako rezygnacja z
przewidzianej przepisem art. 8 ust. 3 ustawy P.z.p. ochrony, co aktualizuje po stronie
zamawiającego obowiązek ujawnienia nieskutecznie utajnionych informacji.
Zdaniem odwołującego Pentacomp, w okolicznościach postępowania brak jest
podstaw prawnych do uznania informacji o podmiotach użyczających zasoby i
podwykonawcach, którym wykonawca zamierza powierzyć realizację części zamówienia
objętego postępowaniem, oraz JEDZ tych podmiotów, a także wykazu osób skierowanych do
realizacji zamówienia na potwierdzenie spełniania warunku oraz wykazu osób, który
jed
nocześnie podlega ocenie w ramach jednego z kryteriów oceny ofert jako zawierających
informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu UZNK.
Odwołujący Pentacomp przypomniał, że – zgodnie z treścią art. 11 ust. 2 UZNK – przez
tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne
przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, które jako całość lub
w szczególnym zestawieniu i zbiorze ich elementów nie są powszechnie znane osobom
zwykle
zajmującym się tym rodzajem informacji albo nie są łatwo dostępne dla takich osób, o
ile uprawniony do korzystania z informacji lub rozporządzania nimi podjął, przy zachowaniu
należytej staranności, działania w celu utrzymania ich w poufności. Odwołujący Pentacom
powołał się na orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 3 października 2000 r. w sprawie o sygn.
akt I CKN 304/00 oraz wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 26 kwietnia 2012 r. (sygn. akt
KIO 776/12) i inne.
Odwołujący Pentacomp wskazał, że – biorąc pod uwagą zakres dokonanego przez
Portal PZP zastrzeżenia – nie ma pełnej wiedzy, czy wszystkie informacje zawarte w
dokumentacji złożonej przez Portal PZP istotnie stanowią tajemnicą przedsiębiorstwa.
Odwołujący Pentacomp wskazał, że choć w ostatnich latach rynek usług IT znacznie
sią rozwinął, w dużej części postępowań mających za przedmiot takie usługi, wykonawcy
konkurencyjni na ogół korzystają z tych samych podwykonawców, którzy wyrobili sobie
określoną markę na rynku. Korzystanie z usług takich podwykonawców nie stanowi więc
żadnej wyjątkowej wiedzy Portal PZP, której ujawnienie doprowadziłoby do utraty przewagi
konkurencyjnej nad innymi wykonawcami. Podwykonawcy na rynku usług IT są na ogół dobrze
znani wykonawcom konkurencyjnym, z uwagi na wąską specyfikację tego segmentu usług i
stosunkowo małą podaż na polskim rynku IT. Odwołujący Pentacomp przywołał wyrok WSA
w Krakowie z dnia 17 lipca 2017 r., sygn. akt II SA/Kr 654/15, w świetle którego: „tajemnica
przedsiębiorstwa nie stoi na przeszkodzie udostępnieniu informacji dotyczącej listy
podwykonawców w rzeczywistości biorących udział w realizacji przedsięwzięcia".
W ocenie odwołującego Pentacom, również w zakresie zastrzeżenia wykazu osób,
które będą uczestniczyć w wykonaniu zamówienia, podlegającego ocenie w ramach kryterium
oceny ofert jak i wykazu składanego na potwierdzenie spełniania warunków udziału w
postępowaniu, zamawiający niesłusznie odmówił odtajnienia informacji rzekomo stanowiących
tajemnicę przedsiębiorstwa Portal PZP.
Odwołujący Pentacom zaznaczył, że utajnienie informacji podlegających ocenie w
ramach kryterium oceny ofert powinno mieć wyjątkowych charakter, gdyż uniemożliwia innym
wykonawcom ocenę innych ofert złożonych w postępowaniu. W związku z powyższym brak
odtajnienia takich infor
macji i uznanie ich jako tajemnica przedsiębiorstwa może wpłynąć na
naruszenie zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, ze względu na
brak możliwości zweryfikowania przez pozostałych wykonawców biorących udział w
postępowaniu autentyczności informacji przekazanych przez Portal PZP. Pentacomp
wskazuje, że jako profesjonalista na rynku IT, ma wiedzę i możliwość rzetelnej oceny informacji
objętych przez Portal PZP tajemnicą, na które to okoliczności uwagę zamawiającego mógłby
zwrócić odwołujący Pentacomp, gdyby uzyskał dostęp do zastrzeżonych materiałów.
Odwołujący Pentacom przywołał wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 8 lutego
2019 r., gdzie Krajowa Izba Odwoławcza oceniła, że zamawiający niezasadnie uznał za
prawidłowe utajnienie jako tajemnica przedsiębiorstwa całości wykazu osób skierowanych do
realizacji zamówienia.
Do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego przystąpił wykonawca
Portal PZP Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Rzeszowie (przystępujący).
W odpowiedzi
na odwołanie z dnia 9 grudnia 2019 roku zamawiający oświadczył, że
uwzględnia zarzuty odwołania.
Pismem z dnia 11 grudnia 2019 roku przystępujący oświadczył, że wnosi sprzeciw
wobec uwzględnienia przez zamawiającego zarzutów odwołania.
Izba ustaliła, co następuje:
Przystępujący złożył ofertę w przedmiotowym postępowaniu. Przystępujący objął
tajemnicą przedsiębiorstwa następujące informacje i dokumenty:
a)
Jednolity Europejski Dokument
Zamówienia
b)
Jednolity Europejski Dokument
Zamówienia podmiotów użyczających zasoby oraz
podwykonawców,
c)
wykaz
osób, które będą uczestniczyć w realizacji zamówienia podlegającego ocenie w
ramach kryterium oceny ofert, sporządzony zgodnie z załącznikiem 1d do specyfikacji
istotnych warunków zamówienia,
d)
wykaz
osób, które będą uczestniczyć w realizacji zamówienia składanego na
potwierdzenie spełnienia warunków udziału w postępowaniu, sporządzony zgodnie z
załącznikiem 1e do specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
e)
zobowiązania do użyczenia zasobów;
f)
dokumentów podwykonawców;
g)
nazwy
podwykonawców wskazanych w treści uzasadnienia zastrzeżenia tajemnicy
przedsiębiorstwa wykonawcy Portal PZP Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w
Rzeszowie;
Przystępujący, zastrzegając wskazane wyżej dokumenty, wyjaśnił, co następuje:
W pierwszej kolejności należy podkreślić, iż zastrzeżenie przez Portal PZP części
złożonej w przedmiotowym postępowaniu oferty, jest na gruncie ustawy Prawo zamówień
publicznych dopuszczalnym ograniczeniem w zakresie jawności.
Portal PZP poprawnie zakwalifikowało informacje zawarte w części oferty, jako
zawierające tajemnicę przedsiębiorstwa zarówno w rozumieniu przepisu art. 11 ust. 4 ustawy
o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (tj. Dz. U. z 2003 r. nr 153, poz. 1503 ze zm.) (dalej
„UoZNK"), jak i wypracowanej przez doktrynę i judykaturę wykładni tego przepisu.
Zgodnie z definicją tajemnicy przedsiębiorstwa zamieszczoną w art. 11 ust. 4 UoZNK
„przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się nieujawnione do wiadomości publicznej
informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje
posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w
celu zachowania ich poufności. "
Z legalnej definicji terminu „tajemnica przedsiębiorstwa” zawartej w art, 11 ust, 4
UoZNK wynika, iż za taką tajemnicę może być uznana określona informacja (wiadomość),
jeżeli spełnia łącznie trzy warunki: ma charakter techniczny, technologiczny, organizacyjny lub
handlowy (posiada wartość gospodarczą) przedsiębiorstwa, nie została ujawniona do
wiadomości publicznej, a także podjęto w stosunku do niej niezbędne działania w celu
zachowania poufności.
Powszechnie przyjmuje się, że informacja ma charakter technologiczny, kiedy dotyczy
najogólniej rozumianych sposobów wytwarzania, formuł, wzorów i metod działania. Z kolei
informacja handlowa obejmuje, najogólniej ujmując, całokształt doświadczeń i wiadomości
przydatnych do prowadzenia przedsiębiorstwa, niezwiązanych bezpośrednio z cyklem
produkcyjn
ym. Informacjami organizacyjnymi są natomiast dane używane w bieżącej
działalności przedsiębiorstwa, takie np. jak struktura organizacyjna, procedury organizacyjne,
procedury zdalnego dostępu, numery telefonów wewnętrznych, kody księgowe, systemy
przetwarz
ania informacji, instrukcje i procedury bezpieczeństwa. Ze względu na indywidualny
charakter informacji mogących stanowić tajemnicę przedsiębiorstwa nie jest możliwe ich
wyczerpujące wyliczenie.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazano, że informacja staje się "tajemnicą",
kiedy przedsiębiorca przejawia wolę zachowania jej jako niepoznawalnej dla osób trzecich.
Nie traci natomiast swojego charakteru przez to, że wie o niej pewne ograniczone grono osób
zobowiązanych do dyskrecji (np. pracownicy przedsiębiorstwa). Pozostanie określonych
informacji tajemnicą przedsiębiorstwa wymaga, aby przedsiębiorca podjął działania
zmierzające do wyeliminowania możliwości ich dotarcia do osób trzecich w normalnym toku
zdarzeń, bez konieczności podejmowania szczególnych starań. (por. np. orzecz. SN - Izba
Cywilna z 6.06.2003, IV CKN 211/01; orzecz. SN z dnia 3.10.2000 r., I CKN 304/00, OSNC
2001, nr 4, poz. 59 oraz orzecz. SN z dnia 5.09.2001 r., I CKN 1159/00, OSNC 2002, nr 5,
poz. 67). „Art. 11 ust. 1 Ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji - istnienie zasięgu stanu
tajemnicy -
uzależnia od podjęcia przez przedsiębiorcę określonych działań zmierzających do
zachowania poufności objętych niq danych. Działania te - jak trafnie podnosi się w literaturze
przedmiotu - powinny
zmierzać do osiągnięcia takiego stanu, w którym osoby trzecie chcąc
zapoznać się z treścią informacji, muszą doprowadzić do wyeliminowania przyjętych przez
przedsiębiorcę mechanizmów zabezpieczających przed niekontrolowanym wypływem danych.
Wybór informacji mających zostać objętymi poufnością należy oczywiście do przedsiębiorcy.
Jednakże wybór ten, co do zakresu stanu tajemnicy, nie może być oderwany od możliwości
podjęcia niezbędnych działań w celu zachowania w poufności wybranych informacji (art. 11
ust. 4 ustawy)"
— tak Sąd Najwyższy w wyroku z 2001.09.05, I CKN 1159/00.
Odnośnie warunku trzeciego, należy zaznaczyć, iż podjęcie niezbędnych działań w
celu zachowania poufności informacji ma prowadzić do sytuacji, w której chroniona informacja
nie może dotrzeć do wiadomości osób trzecich w normalnym toku zdarzeń, bez żadnych
specjalnych starań z ich strony.
Odnosząc się szczegółowo do zastrzeżonych części oferty, należy wyjaśnić
zastrzeżenie tajemnicy w sposób następujący:
Wykaz osób, skierowanych przez wykonawcę do realizacji zamówienia publicznego
składanych na potwierdzenie kryteriów pozacenowych (wg Zał. Nr Id do SIWZ)
Wykaz osób, skierowanych przez wykonawcę do realizacji zamówienia publicznego
składanych na potwierdzenie spełniania warunków udziału w postępowaniu (wg Zał. Nr 1e do
SIWZ)
Wykonawca wskazuje, iż informacje zastrzeżone w Wykazach osób, które będą
uczestniczyć w wykonaniu zamówienia, a którymi Wykonawca dysponuje, stanowią istotną
wartość organizacyjną oraz gospodarczą. Wykonawca skompletował zespół osób, o dość
unikalnych kompetencjach, który w najwyższym stopniu spełnia warunki udziału w
postępowaniu i wypełnia wymagania w zakresie pozacenowych kryteriów ofert, a także
zapewnia należytą realizację zamówienia. Gwarantują to wysokie kwalifikacje osób
zaproponowanych do pełnienia poszczególnych funkcji, a także ich bogate doświadczenie
zawodowe.
Wykazy osób są zindywidualizowaną informacją organizacyjną, przygotowaną
wyłącznie na potrzeby przedmiotowego postępowania, która posiada doniosłą wartość
gospodarczą, gdyż dzięki tym osobom i ich kwalifikacjom Portal PZP jest w stanie pozyskać i
wykonać z sukcesem zamówienie. Podkreślenia wymaga, iż Portal PZP działa na rynku usług,
a w takim przypadku o sile firmy przesądzają ludzie. Wobec faktu, że na rynku poszukiwani są
wysokiej klasy specjaliści, zwłaszcza w branży IT, niezbędnym jest zabezpieczanie się firm
przed dostępem do danych o jej zasobach kadrowych. Pracownicy i współpracownicy Portal
PZP Sp. z o.o. z racji posiadania wysokich kwal
ifikacji i doświadczenia, mających wysoko
specjalistyczny charakter, stanowią cenny (o ile nie najcenniejszy) element potencjału jego
przedsiębiorstwa. Jest zatem oczywiste i nie wymaga szerszego uzasadnienia stwierdzenie,
iż ujawnienie informacji dotyczących tych osób mogłoby doprowadzić do sytuacji, w której inne,
konkurencyjne w stosunku do Portal PZP Sp. z o.o. podmioty podjęłyby działania zmierzające
do pozyskania osób wchodzących w skład zespołu stworzonego przez Portal PZP na potrzeby
realizacji nini
ejszego zamówienia. W konsekwencji doprowadziłoby do sytuacji, w której
pozycja rynkowa Wykonawcy uległaby znacznemu osłabieniu. Konieczne jest również
podkreślenie, iż już samo zebranie w jeden zespół osób o tak specjalistycznych kwalifikacjach
i doświadczeniu stanowi wartość gospodarczą przedsiębiorcy, której ujawnienie z pewnością
pozostawałoby w sprzeczności z jego uzasadnionym interesem gospodarczym.
Odnośnie przesłanki „nie ujawniania do publicznej wiadomości" Wykonawca wyjaśnia,
iż informacja o składzie zespołu i kwalifikacjach ekspertów wskazanych w ofercie nie została
ujawniona do publicznej wiadomości. Oznacza to, iż informacje te są nieznane ogółowi, w
szczególności osobom, które ze względu na swoją działalność zawodową są zainteresowane
jej posiadaniem.
Mając na uwadze ogromne znaczenie gospodarcze jakie wynika dla Portal PZP Sp. z
o.o. z informacji dotyczących jego potencjału kadrowego Portal PZP podjęło niezbędne
działania w celu zachowania tych informacji w poufności. W szczególności Portal PZP
wyjaśnia, iż zobowiązało wszystkie osoby uczestniczące w przygotowaniu oferty, jak i samych
ekspertów wskazanych w Wykazie osób, do zachowania poufności w tym względzie.
Konsekwencją tych działań jest utajnienie informacji o doświadczeniu ekspertów w złożonej
przez Portal PZP oferty.
W odniesieniu do zastrzeżonych informacji o osobach mających realizować
zamówienie Wykonawca jest uprawniony do stwierdzenia, iż żaden przedsiębiorca (konkurent)
nie może poznać tych informacji zwykłą drogą, w normalnym toku zdarzeń, bez żadnych
specjalnych starań z jego strony.
Formularz ofertowy (wg Zał. Nr 1b do SIWZ) w zakresie pkt 10 oraz Jednolity
Europejski Dokument Zamówienia (JEDZ)- wykaz nazwanych podwykonawców
Dokumenty podmiotowe i przedmiotowe, a także oświadczenia udostępnione
podwykonawców.
W niniejszym postępowaniu Portal PZP wskazuje w formularzu ofertowym oraz JEDZ
podmioty z którymi zamierzamy zrealizować przedmiotowe zamówienie będące w charakterze
osób trzecich udostępniających swoje zasoby, jak również w charakterze podwykonawców .
Podmioty te zobowiązały Portal PZP do zachowania poufności samego faktu współpracy
pomiędzy przedsiębiorstwami, w tym nazwy podwykonawcy. Wynika to zarówno z
przedłożonych oświadczeń — zobowiązań do użyczenia zasobów, ofert przedłożonych Portal
PZP, jak i z umów zawartych z tymi podmiotami. Zakaz ujawnienia tożsamości tych
podmiotów, jak również zakresu udostępnionych przez nich zasobów, zostało obwarowane
karami umownymi z tytułu naruszenia poufności powierzonych informacji.
Portal PZP podjął stosowne działania w celu zachowania poufności ww. informacji.
Dostęp do nich ma wyłącznie ograniczony krąg pracowników Wykonawcy, zobowiązanych do
zachowania poufności. Nigdy nie zostały one ujawnione podmiotom zewnętrznym, ani tym
bardziej upublicznione. Takie informacje z całą pewnością należy zakwalifikować pod pojęcie
"tajemnicy", ponieważ Portal PZP i jego podwykonawcy ma wolę, by pozostały one tajemnicą
dla pewnych kół odbiorców, konkurentów i wola ta dla innych osób jest rozpoznawalna.
W niniejszym postępowaniu w ramach złożonej oferty Portal PZP przedłożył
dokumenty i oświadczenia podwykonawców biorących udział w niniejszym postępowaniu, w
tym:
Informację z banku potwierdzającą wysokość posiadanych środków przez
- Z
obowiązania do użyczenia zasobów wskazujące zarówno na fakt współpracy
podmiotów, zakres usług referencyjnych, wykazanie zdolności finansowej i ekonomicznej,
JEDZe podwykonawców,
Treść listów referencyjnych potwierdzających należyte wykonanie zobowiązań,
których wystawcy zobowiązali podmioty uzyskujące referencje do zachowania w poufności
zakresu prac, wysokości świadczeń, okresów ich realizacji i to zobowiązanie do poufności
przenieśli na Portal PZP.
Podwykonawcy zobowiązali Portal PZP do zachowania poufności samego faktu
współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami, w tym klauzula poufności obejmuje zakaz
upubliczniania nazwy podwykonawcy. Portal PZP podjął stosowne działania w celu
zachowania poufności ww. dokumentów. Dostęp do nich ma wyłącznie ograniczony krąg
pracowników Wykonawcy, zobowiązanych do zachowania poufności, i nie zostały one
ujawnione podmiotom zewnętrznym. Takie informacje z całą pewnością należy zakwalifikować
pod pojęcie "tajemnicy", ponieważ Portal PZP i jego podwykonawcy ma wolę, by pozostały
one tajemnicą dla pewnych kół odbiorców, konkurentów i wola ta dla innych osób jest
rozpoznawalna.
Żaden przedsiębiorca (konkurent) nie może dowiedzieć się o ich treści zwykłą
drogą.
Podsumowanie
Należy stwierdzić, że informacje zastrzeżone w ofercie jako tajemnica przedsiębiorstwa
należy brać pod uwagę jako jedną całość składającą się na treść oferty i nie mogą one być
wyrywkowo wyciągane z kontekstu, ponieważ w takim przypadku mogłoby pośrednio dojść do
ujawnienia tajemnicy przedsiębiorstwa. Zastrzeżone informacje jako całość nie zostały
ujawnione do wiadomości publicznej, a Portal PZP podjęło niezbędne działania w celu
zachowania ich poufności. Zamawiający musi mieć na uwadze, że ujawnienie pojedynczych
informacji niweczy tajemnicę przedsiębiorstwa.
Niezależnie od powyższego Portal PZP wyjaśnia, iż u Wykonawcy obowiązują
następujące zasady ochrony informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa:
klauzule poufności w umowach z pracownikami i osobami współpracującymi,
klauzule poufności w umowach handlowych — obejmujące zarówno firmę,
kontrahenta, jak i pracowników oraz osoby współpracujące z firmą i kontrahentem.
Konkludując, w świetle powyższego mając na uwadze zarówno treść przepisu, jak i
przedstawione powyżej poglądy doktryny i judykatury, należy stwierdzić, że Portal PZP SP. z
o.o. prawidłowo zakwalifikowało te części oferty, jako części zawierające tajemnicę
przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 11 ust. 4 UoZNK. Zastrzeżone informacje nadal nie mogą
być udostępniane pozostałym wykonawcom, ponieważ informacje te stanowią tajemnicę
przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 11 ust. 4 UoZNK. Portal PZP nie wyraża zgody na ich
odtajnienie. Wszystkie przesłanki poprawności zakwalifikowania powyższych części oferty
jako tajemnicy przedsiębiorstwa zostały zachowane:
informacje zawarte w ofercie mają charakter organizacyjny przedsiębiorstwa,
techniczny i technologiczny oraz są informacjami mającymi istotną wartość gospodarczą
przedsiębiorstwa,
informacje zawarte w ww. dokumentach nie zostały jako całość ujawnione do
wiadomości publicznej,
w stosunku do informacji zawartych w ww. dokumentach traktowanych jako całość,
podjęto niezbędne działania w celu zachowania ich poufności.
Pragniemy także wskazać, iż Europejski Trybunał Sprawiedliwości uznał ochronę tajemnicy
handlowej za ogólna zasadę (wyrok z dnia 24 czerwca 1986 r. w sprawie 53/85 AKZO Chemie
i AKZO Chemie UK przeciwko Komisji Rec., str. 1965, pkt 28 oraz wyrok z dnia 19 maja 1994
r. w sprawie C-36/92 P SEP przeciwko KomisRec. Str. 1-1911, pkt 37). Nieujawnienie zatem
informacji, stanowiącej tajemnicę przedsiębiorstwa, która została przez wykonawcę
zastrzeżona w ofercie, nie narusza zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania, a
wręcz przeciwnie - stanowi wyraz ochrony uprawnionych interesów podmiotów gospodarczych
uczestniczących w postępowaniu przetargowym.
Portal PZP Sp. z o.o. zastrzega, że całość niniejszego oświadczenia stanowi tajemnicę
przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 11 ust. 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji (tj. Dz. U. z 2003 r. nr 153, poz. 1503 ze zm.), w związku z czym nie
może ona być ujawniana oraz nie może być udostępniana podmiotom trzecim.
Do oferty przystępujący dołączył zobowiązania podmiotów trzecich do udostępnienia
przy
stępującemu własnych zasobów. Wszystkie zobowiązania zawierają następującą
klauzulę:
„Zastrzegamy, że sam fakt udostępnienia zasobów, jak i przekazane informacje
stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa ……….., co do zachowania której zostaliśmy
zobowiązani przez naszego klienta i ze względu na ten fakt, zobowiązujemy Portal PZP Sp. z
o.o. do zachowania w/w informacji w poufności, w szczególności poprzez zastrzeżenie tych
informacji jako niejawnych w postępowaniu pn.: „Budowa platformy e-Zamówienia oraz usługi
inżyniera kontraktu” (nr referencyjny: 2019/S179-436540) ogłoszonym przez Urząd Zamówień
Publicznych (ul. Postępu 17A, Warszawa 02-676).”
Innych dowodów na poparcie zasadności zastrzeżenia wskazanych wyżej informacji
jako tajemnica przedsiębiorstwa przystępujący nie złożył.
Izba zważyła, co następuje:
Odwołanie jest zasadne.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że odwołujący jest uprawniony do korzystania
ze środków ochrony prawnej w rozumieniu art. 179 ust. 1 ustawy P.z.p.
Izba wskazuje, że jedną z zasad udzielania zamówień publicznych, zawartą w art. 8
ust. 1 ustawy P.z.p., jest jawność postępowania o udzielenie zamówienia. Zasada ta
gwarantuje transparentność prowadzonego postępowania i pozwala na urzeczywistnienie
zasad uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców. Odstępstwo od tej zasady,
zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy P.z.p., może zostać ograniczone tylko w przypadkach
określonych w ustawie.
Zgodnie z art. 8 ust. 3 zdanie pierwsze i drugie ustawy P.z.p, nie ujawnia się informacji
stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji, jeżeli wykonawca, nie później niż w terminie składania ofert lub wniosków o
dopuszczenie do udziału w postępowaniu, zastrzegł, że nie mogą być one udostępniane oraz
wykazał, iż zastrzeżone informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa. Wykonawca nie
może zastrzec informacji, o których mowa w art. 86 ust. 4.
Zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji (Dz. U. z 2019 roku, poz. 1010 ze zm.), przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie
się informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne
inform
acje posiadające wartość gospodarczą, które jako całość lub w szczególnym
zestawieniu i zbiorze ich elementów nie są powszechnie znane osobom zwykle zajmującym
się tym rodzajem informacji albo nie są łatwo dostępne dla takich osób, o ile uprawniony do
korz
ystania z informacji lub rozporządzania nimi podjął, przy zachowaniu należytej
staranności, działania w celu utrzymania ich w poufności.
Tym samym, określone informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa, jeżeli
spełniają łącznie trzy warunki:
- ma
ją charakter techniczny, technologiczny, organizacyjny przedsiębiorstwa lub posiadają
wartość gospodarczą,
- informacje
te jako całość lub w szczególnym zestawieniu i zbiorze ich elementów nie są
powszechnie znane osobom zwykle zajmującym się tym rodzajem informacji albo nie są łatwo
dostępne dla takich osób
podjęto w stosunku do nich działania w celu zachowania poufności.
Powyższe zostało potwierdzone wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 3 października
2000 r. (I CKN 304/00).
Ciężar udowodnienia, że zastrzeżone informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa
spoczywa na wykonawcy, który takiego zastrzeżenia dokonuje.
Przedsiębiorca ma obowiązek podjęcia działań, które zgodnie z wiedzą i
doświadczeniem zapewnią ochronę informacji przed upowszechnieniem, czy - ściślej mówiąc
ujawnieniem. Ocena ma być dokonana ex ante, a nie ex post. Działanie przedsiębiorcy musi
doprowadzić do powstania warunków stwarzających duże prawdopodobieństwo, że
informacja pozostanie nieujawniona. Tak więc, dopóki sam przedsiębiorca, nie podejmie
działań bezpośrednio zmierzających do zachowania danych informacji w poufności, nie można
mówić o tajemnicy przedsiębiorstwa w rozumieniu ustawy o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji.
W przedmiotowym postępowaniu przystępujący złożył wyjaśnienia na okoliczność
wykazania zasadności dokonanych zastrzeżeń. W ocenie Izby informacje, których ujawnienia
żąda odwołujący, mogą mieć charakter uzasadniający objęcie ich tajemnicą przedsiębiorstwa.
Przystępujący nie wykazał jednak przy tym, iż w stosunku do zastrzeżonych informacji podjął
działania w celu zachowania ich poufności.
Izba stoi na stanowisku, iż użyte przez ustawodawcę w art. 8 ust. 3 zdanie pierwsze
ustawy P.z.p. sformułowanie zobowiązujące wykonawcę do „wykazania”, że zastrzeżone
inf
ormacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa należy rozumieć jako obowiązek
„dowiedzenia”, że informacje te mają właśnie taki charakter. Podkreślić należy, że jawność
postępowania jest zasadą postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, czyli ma ona
pi
erwszorzędne znaczenie na wszystkich etapach postępowania. Wszelkie odstępstwa od tej
zasady muszą być uzasadnione i udowodnione. Złożenie gołosłownych wyjaśnień, bez
wskazania konkretnych dowodów, nie może być podstawą do jej ograniczenia. Przyjęcie
odmie
nnej argumentacji pozwoliłoby wykonawcom biorących udział w postępowaniach
dokonywanie zastrzeżeń jawności informacji zawartych w ofertach w każdym przypadku, w
którym takie zastrzeżenie uznaliby za korzystne dla siebie, bez konieczności poczynienia
jakich
kolwiek wcześniejszych starań pozwalających na zachowanie poufności tychże
informacji. Takie działanie prowadziłoby do nagminnego naruszania zasady jawności
postępowania i – jako takie – byłoby zjawiskiem niekorzystnym i niebezpiecznym z punktu
widzenia również takich zasad postępowania, jak zachowanie uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców.
Tym samym stwierdzić należy, iż art. 8 ust. 3 ustawy P.z.p. nakłada na wykonawcę
obowiązek dokonania zastrzeżenia informacji w terminie składania ofert lub wniosków o
dopuszczenie do udziału w postępowaniu i jednoczesnego złożenia dowodów
uzasadniających dokonane zastrzeżenie. Tymczasem przystępujący dokonanego
zastrzeżenia w wyznaczonym terminie nie udowodnił. Przystępujący wraz z ofertą złożył
jedynie z
obowiązania podmiotów trzecich udostępniających mu swe zasoby, w których
podmioty te zobowiązały przystępującego do zachowania w poufności zawartych w
zobowiązaniach informacji. Przystępujący nie udowodnił jednak, że z nałożonego na niego
zobowiązania w jakikolwiek sposób się wywiązał.
Dopiero na rozprawie przed Krajową Izbą Odwoławczą przystępujący złożył do akt
sprawy dokumenty
w celu wykazania, że dokonane przez niego zastrzeżenie informacji było
prawidłowe i skuteczne, tj. oświadczenia o zachowaniu poufności, dokument - polityka
bezpieczeństwa informacji, umowy o zachowaniu poufności, zobowiązania do oddania do
dyspozycji niezbędnych zasobów na potrzeby realizacji zamówienia, zobowiązanie do
zachowania poufności oraz korespondencję mailową dotyczącą postępowania. Dokumenty te
zostały opatrzone datami, które wskazują, że zostały sporządzone w terminach
umożliwiających ich złożenie wraz z ofertą.
W ocenie Izby złożenie dowodów dopiero w postępowaniu przed Krajową Izbą
Odwoławczą należy uznać za spóźnione. Jak już wyżej wskazano, przystępujący zobowiązany
był je złożyć w terminie wyznaczonym na składanie ofert. Na podstawie złożonych w tym
terminie wyjaśnień i dokumentów zamawiający podejmuje bowiem decyzję w przedmiocie
ujawnienia zastrzeżonych informacji i czynność ta jest przedmiotem oceny Krajowej Izby
Odwoławczej. W rozpoznawanej sprawie Izba bada bowiem zgodność czynności
zamawiającego z przepisami ustawy P.z.p. dokonanych na podstawie dokumentów
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
P
onadto wskazać należy, iż pomimo wyrażonego w art. 190 ust. 1 ustawy P.z.p.
uprawnienia do przedstawiania dowodów do zamknięcia rozprawy, strona lub uczestnik
postępowania nie mogą wykorzystywać tego przywileju do uzyskania kolejnego terminu do
złożenia dokumentów, które obowiązani byli złożyć na wcześniejszym etapie postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego. Umożliwienie wykonawcy złożenia dokumentów, których
nie złożył wcześniej, postawiłoby tego wykonawcę w sytuacji uprzywilejowanej wobec innych
u
czestników postępowania i stanowiłoby naruszenie zasady równego traktowania
wykonawców.
Stanowisko Izby wyrażone w wyroku stanowi kontynuację ugruntowanej linii
orzeczniczej Krajowej Izby Odwoławczej. I tak, zgodnie z wyrokiem z dnia 13 marca 2018 r.,
sygn. akt: KIO 315/18,
zasadność dokonania zastrzeżenia powinna być dokonywana na
podstawie podanych przez danego w
ykonawcę argumentów, a nie samego charakteru
zastrzeżonych informacji. Taka argumentacja winna być poparta dowodami, gdyż wykazanie
z tym się niewątpliwie wiąże. A przynajmniej jeśli istnieją określone ograniczenia co do
możliwości dowodowych w tym zakresie, winny być one, tj. określone dowody także
przywołane z nazwy w uzasadnieniu - np. dany dokument, regulacja, zarządzenie, polityka
bezpiecz
eństwa - w sposób pozwalający na uznanie że ta informacja jest wiarygodna, a dany
dokument rzeczywiście istnieje. Z kolei w wyroku z 10 marca 2016 r., sygn. akt: KIO 223/16,
KIO 224/16, KIO 225/16, KIO 228/16
Izba wskazała, że dla prawidłowego wykazania, o którym
mowa przepisie art. 8 ust. 3 ustawy P.z.p.
, nie wystarczą jedynie gołosłowne i ogólnikowe
twierdzenia, bez odniesienia się do konkretnych faktów, działań itd.
Biorąc powyższe pod uwagę orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
oraz art. 186 ust. 6 pkt 3b ustawy P.z.p. ustawy P.z.p.
……………………………………….
………………………………………
………………………………………