Sygn. akt KIO 338/19
WYROK
z dnia 14 marca 2019 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Daniel Konicz
Członkowie:
Marek Koleśnikow
Beata Konik
Protokolant:
Rafał Komoń
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12
marca 2019 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 25 lutego 2019 r. przez Odwołującego –
wykonawcę FB Serwis S.A. z siedzibą w Warszawie, w postępowaniu prowadzonym przez
Zamawiającego – Gminę Aleksandrów Łódzki, przy udziale wykonawcy Zakład Robót
Sanitarnych „SANATOR” sp. z o.o. z siedzibą w Rąbieniu, zgłaszającego przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego,
orzeka:
Umarza postępowanie odwoławcze co do zarzutów naruszenia przez Zamawiającego
przepisów art. 89 ust. 1 pkt 4 oraz art. 90 ust. 1 i 3 Pzp wobec cofnięcia odwołania w tym
zakresie.
Oddala odwołanie w pozostałym zakresie
Kosztami postępowania obciąża Odwołującego i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15.000,00 zł
(słownie: piętnaście tysięcy złotych 00/100) uiszczoną przez Odwołującego tytułem
wpisu od odwołania;
zasądza od Odwołującego na rzecz Zamawiającego kwotę w wysokości 3.600,00 zł
(słownie: trzy tysiące sześćset złotych 00/100), stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego
poniesione
przez
Zamawiającego
tytułem
wynagrodzenia
pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
(Dz.U. z 2018 r., poz. 1986 j.t. ze zm.) na niniejszy wyrok
– w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Łodzi.
Przewodniczący: ……………………………………….
Członkowie:
……………………………………….
……………………………………….
Sygn. akt KIO 338/19
Uzasadnienie
Gmina
Aleksandrów Łódzki (dalej: „Zamawiający”) prowadzi, na podstawie przepisów
ustawy z dnia 29
stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2018 r., poz. 1986 j.t.
ze zm.), zwanej dalej „Pzp”, postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie
przetargu nieograniczonego
z podziałem na części pn.: „Odbiór i zagospodarowanie stałych
odpadów komunalnych z terenu Gminy Aleksandrów Łódzki”, zwane dalej: „Postępowaniem”.
Wartość zamówienia przekracza kwoty określone w przepisach wykonawczych
wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Pzp.
Ogłoszenie
o
zamówieniu
(„Ogłoszenie”)
zostało
opublikowane
w
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej 22 grudnia 2018 r., pod nr 2018/S 247-569686.
13 lutego 2019 r.
Zamawiający poinformował wykonawców ubiegających się
o
udzielenie zamówienia o wyborze, jako najkorzystniejszej, oferty wykonawcy Zakład Robót
Sanitarnych SANATOR sp. z o.o. z siedzibą w Rąbieniu (dalej „Wykonawca S”).
25 lutego br.
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej (dalej „Izba” lub „KIO”) wpłynęło
odwołanie wykonawcy FB Serwis S.A. z siedzibą w Warszawie (dalej „Odwołujący”) od wyboru
przez Zamawiającego oferty złożonej przez Wykonawcę S w ramach obu części zamówienia,
zaniechania odrzucenia oferty Wykonawcy S oraz zaniechania wezwania Wykonawcy S do
złożenia wyjaśnień dotyczących wyliczenia ceny.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
1. art. 89 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 10a ust. 1 i 5 Pzp
oraz w zw. z § 5 ust. 1 i 2
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2017 r. w sprawie użycia
środków komunikacji elektronicznej w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego oraz udostępniania i przechowywania dokumentów elektronicznych
(Dz.U. poz. 1320 ze zm.),
zwanego dalej „Rozporządzeniem w sprawie środków
komunikacji…”, przez zaniechanie odrzucenia oferty Wykonawcy S, pomimo że jest
ona niezgodna z Pzp
, gdyż została złożona jako kopia elektroniczna oferty pisemnej
(dokumentu sporządzonego w wersji pisemnej podpisanego własnoręcznie przez
Prezes Zarz
ądu Wykonawcy S), która następczo została opatrzona podpisem
elektronicznym ww. osoby
, a tym samym zgodnie z postanowieniem § 5 ust. 1 i 2
Rozporządzenia w sprawie środków komunikacji… została ona złożona jako kopia
oferty poświadczona za zgodność z oryginałem, podczas gdy zgodnie
z
przywołanym przepisem art. 10a ust. 5 Pzp oferta winna być pod rygorem
postaci
– opatrzona kwalifikowanym podpisem elektronicznym;
2. art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp przez zaniechanie odrzucenia oferty Wykonawcy S,
pomimo
że jest ona niezgodna z treścią specyfikacji istotnych warunków
zamówienia („SIWZ”), tj. z postanowieniem rozdziału XII pkt 3 SIWZ, gdyż została
złożona jako kopia elektroniczna oferty pisemnej (dokumentu sporządzonego
w
wersji pisemnej podpisanego własnoręcznie przez Prezes Zarządu Wykonawcy
S)
, która następczo została opatrzona podpisem elektronicznym ww.
Prezes
Zarządu, a tym samym godnie z postanowieniem § 5 ust. 1 i 2
Rozp
orządzenia została ona złożona jako kopia oferty poświadczona za zgodność
z oryginałem, podczas gdy zgodnie z rozdziałem XII pkt 3 SIWZ ofertę należało
złożyć w oryginale, zaś Zamawiający wyraźnie wskazał, że nie dopuszcza
możliwości złożenia skanu oferty opatrzonej kwalifikowanym podpisem
elektronicznym;
3. art. 89 ust. 1 pkt 7b Pzp przez zaniechanie odrzucenia oferty Wykonawcy S
w
zakresie części II zamówienia, pomimo że wykonawca ten nie wniósł w tej części
wadium w sposób prawidłowy, gdyż złożył Zamawiającemu dokument gwarancji
ubezpieczeniowej sporządzony na piśmie, z podpisem własnoręcznym
przedstawiciela banku (względnie, jako poświadczoną przez siebie za zgodność
z
oryginałem kopię ww. dokumentu pisemnego – dokumentacja udostępniona
Odwołującemu nie pozwala na definitywne przesądzenie tej kwestii), podczas gdy
wadium wniesione w formie gwarancji ubezpieczeniowej z jednej strony winno mieć
postać oryginału (tj. dokumentu pochodzącego oryginalnie od ubezpieczyciela),
z
drugiej zaś winno zostać przekazane za pomocą środków komunikacji
elektronicznej, zaś zgodnie z postanowieniem rozdziału X pkt 14 SIWZ Zamawiający
wymagał, aby wadium wnoszone w postaci elektronicznej obejmowało przekazanie
tego dokumentu w takiej formie, w jakiej został on ustanowiony przez gwaranta,
tj.
oryginału dokumentu;
4. art. 90 ust. 1 oraz art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp przez zaniechanie wezwania Wykonawcy
S
do złożenia wyjaśnień w zakresie wyliczenia ceny, pomimo że zaoferowana przez
niego cena została określona na bardzo niskim poziomie, który budzi wątpliwości co
do możliwości pokrycia w ramach tej ceny wszystkich kosztów zamówienia, w tym
w szczególności kosztów pracy, kosztów sprzętu (w tym pojazdów odbierających
odpady), kosztów logistyki odbierania odpadów, a także bardzo istotnych kosztów
zakupu i rozstawienia pojemników na odpady oraz kosztów zagospodarowania
odebranych odpadów,
co w konsekwencji prow
adziło do naruszenia również
5. art. 89 ust. 1 pkt 4 oraz art. 90 ust. 3 Pzp przez zaniechanie odrzucenia oferty
Wykonawcy S
, pomimo że zaoferowana przez niego oferta zawiera rażąco niską
cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
unieważnienia decyzji o wyborze oferty Wykonawcy S jako oferty najkorzystniejszej;
2. odrzucenia oferty Wykonawcy S;
względnie, na wypadek nieuwzględnienia powyższego żądania
3. wezwania Wykonawcy S
do złożenia wyjaśnień dotyczących wyliczenia ceny.
Odwołujący wskazał, że posiada interes we wniesieniu odwołania, bowiem złożył
w
Postępowaniu niepodlegającą odrzuceniu ofertę, która została przez Zamawiającego
sklasyfikowana na drugim miejscu.
Uwzględnienie odwołania doprowadzi do odrzucenia oferty
Wykonawcy S,
a w takim przypadku to oferta Odwołującego będzie ofertą najkorzystniejszą
w
Postępowaniu.
Uzasadnienie zarzutu dotyczącego zaniechania odrzucenia oferty SANATOR
Niezgodność oferty Wykonawcy S z Pzp
W aktualnym stanie prawnym zarówno złożenie oferty, jak i dokonanie wszelkich
innych czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego jest dopuszczalne
wyłącznie przy użyciu środków komunikacji elektronicznej. Powyższe wynika jednoznacznie
z
treści art. 10a ust. 1 Pzp. W chwili obecnej nie jest dopuszczalne komunikowanie się
wykonawców z zamawiającym w inny sposób, w szczególności, jak było to praktykowane
w
uprzednio obowiązującym stanie prawnym, przy wykorzystaniu formy pisemnej.
Powyższe ograniczenie sposobu komunikacji ma szczególnie istotne znaczenie w przypadku
składania oferty, jednolitego europejskiego dokumentu zamówienia oraz wniosku
o
dopuszczenie do udziału w postępowaniu. Zgodnie bowiem z art. 10a ust. 5 Pzp takie
d
okumenty sporządza się pod rygorem nieważności w postaci elektronicznej i opatruje się
kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
Tym samym, oferty składane z naruszeniem
dyspozycji ww. przepisu, tj. sporządzone w innej niż elektroniczna postaci (np. w postaci
pisemnej), lub nieopatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym (lecz np. podpisem
własnoręcznym lub podpisem elektronicznym nie kwalifikowanym) są nieważne
i nieskuteczne.
W przedmiotowym stanie faktycznym W
ykonawca S przekazał Zamawiającemu
formular
z, który został najpierw sporządzony w formie pisemnej (opatrzonej własnoręcznym
podpisem Prezes Zarządu Wykonawcy S), a następnie zeskanowany i opatrzony
kwalifikowanym podpisem elektronicznym osoby uprawnionej do reprezentowania
Wykonawcy S.
Taka postać formularza ofertowego (stanowiącego zgodnie z zapisem pkt 3
w
elektronicznej i opatrzoną podpisem elektronicznym (art. 10a ust. 5 Pzp), lecz musi być uznana
za elektroni
czną kopię dokumentu oferty poświadczoną za zgodność z oryginałem przez
w
ykonawcę (§ 5 ust. 2 Rozporządzenia). Na poparcie tego poglądu Odwołujący przywołał
fragment uzasadnienia wyroku Izby w sprawie o sygn. akt KIO 2611/18.
Odwołujący skonstatował, że złożona przez Wykonawcę S oferta (formularz ofertowy,
który zgodnie z rozdziałem XII pkt 4 SIWZ stanowił w niniejszym postępowaniu element oferty)
została sporządzona w niezgodnej z art. 10a ust. 5 Pzp postaci (tj. w postaci pisemnej) i jako
taka, z uwagi na
przewidziany w tym przepisie rygor nieważności, musi być uznana za
nieskuteczną (nieważną).
Zdaniem Odwołującego podobnie należy ocenić przedstawiony przez Wykonawcę S
wykaz instalacji prowadzących recykling, odzysk lub unieszkodliwienie odpadów do których
w
ykonawca będzie przekazywał odebrane odpady zgodnie z art. 6f. ustawy z dnia 13 września
1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, zwanej dalej „Ucpg”. Dokument ten
również stanowi ofertę Wykonawcy S, bowiem (1) określa zobowiązanie tego wykonawcy do
przekazywania odp
adów do określonych instalacji i (2) zawiera informacje, które zgodnie
z przepisem art. 6d ust. 4 pkt 5 Ucpg
muszą być przez wykonawcę zawarte w ofercie.
Wobec powyższego stwierdzić należy, że oferta Wykonawcy S jest niezgodna z Pzp
i
jako taka winna zostać odrzucona na zasadzie art. 89 ust. 1 pkt 1 Pzp.
Sprzeczność oferty Wykonawcy S z SIWZ
Niezależnie od powyższego Odwołujący wskazał, że Zamawiający w rozdziale XII pkt
3 SIWZ zastrzegł w sposób wyraźny i niebudzący żadnych wątpliwości, że ofertę należy złożyć
w oryginale i że nie dopuszcza on możliwości złożenia skanu oferty opatrzonej kwalifikowanym
podpisem elektronicznym.
Tym samym Zamawiający rozstrzygnął i przesądził, że nie jest
dopuszczalne złożenie oferty w taki sposób, w jaki swą ofertę (formularz ofertowy i wykaz
instalacji) złożył w Wykonawca S.
W świetle powyższego, biorąc pod uwagę okoliczności opisane przez Odwołującego
powyżej, stwierdzić należy, że oferta Wykonawcy S jest niezgodna również z treścią SIWZ,
poni
eważ została złożona w takiej postaci, której Zamawiający wyraźnie nie dopuścił.
Powyższe wino skutkować jej odrzuceniem dodatkowo również na podstawie art. 89 ust. 1 pkt
2 Pzp.
Uzasadnienie dotyczące zarzutu nieprawidłowego wniesienia wadium
Opisany
powyżej obowiązek przekazywania oświadczeń i dokumentów w postaci
elektronicznej
– przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej – odnosi się do
wszystkich kategorii dokumentów przekazywanych w ramach postępowania. Dotyczy on nie
dokumentów ustanawiających wadium, w szczególności gwarancji bankowych oraz gwarancji
ubezpieczeniowych. Przepisy Pzp
nie przewidują w tym zakresie żadnych wyjątków.
Katalog ewentualnych w
yjątków od stosowania zasady elektronicznej komunikacji,
zawartych w art. 10c ust. 1 pkt 4
Pzp (a odnoszących się do modelu fizycznego,
modelu w skali lub próbki), również a contrario potwierdza, że intencją ustawodawcy było
objęcie rygorem elektronicznej komunikacji wszelkiej dokumentacji związanej ze składaniem
ofert lub wniosków. W związku z powyższym wadium, jako jeden z takich dokumentów
niezbędnych do złożenia skutecznej i ważnej oferty, również powinno być wniesione w postaci
elektronicznej. Jednocześnie należy nadmienić, że wytyczną dla oceny poprawności
wniesienia wadium w postaci elektronicznej w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego powinna być skuteczność żądania jego wypłaty w sytuacji, kiedy na skutek działań
tego wykonawcy, zajdą przesłanki powodujące zatrzymanie wadium. Tym samym, mając na
względzie poczynione wcześniej uwagi uznać należy, że wniesienie dokumentu wadium w
postaci elektronicznej powinno obejmować przekazanie tego dokumentu w takiej formie
w
jakiej został on ustanowiony przez gwaranta, tj. oryginału dokumentu.
Za takim stanowiskiem opowiedział się sam Zamawiający. W rozdziale X pkt 14 SIWZ
p
rzesądził on jednoznacznie, że „w przypadku wniesienia dokumentu wadium w postaci
elektronicznej
powinno ono obejmować przekazanie tego dokumentu w takiej formie w jakiej
został on ustanowiony przez gwaranta, tj. oryginału dokumentu”.
Jednocześnie, w rozdziale VIII pkt 7 oraz w rozdziale XII pkt 3 SIWZ Zamawiający
wskazał, że całość komunikacji w Postępowaniu winna być przekazywana w formie
elektronicznej, zaś oferta, oświadczenia (w tym JEDZ) wykazy i dokumenty winny być złożone
w postaci elektronicznej i opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
Złożony przez Wykonawcę S dokument potwierdzający wniesienie wadium dla II części
zamówienia (sektor II) ww. wymaganiom nie odpowiada. Został on wniesiony w niewłaściwej
postaci, tj. jako dokument pisemny,
bądź też jako kopia elektroniczna (skan) dokumentu
sporządzonego w formie pisemnej (Odwołujący otrzymał od Zamawiającego jedynie
elektroniczną
kopią
wadium,
tj.
skan
dokumentu
podpisanego
odręcznie).
Tymczasem w orzecznictwie z zakresu zamówień publicznych ugruntowane zostało
stanowisko, zgodnie z którym wadium wnoszone w postaci gwarancji bankowej lub
ubezpieczeniowej musi mieć postać oryginału, zaś wniesienie wadium w formie kopii
poświadczonej za zgodność z oryginałem nie stanowi prawidłowego wniesienia wadium.
Powyższe świadczy o nieprawidłowości wniesienia przez Wykonawcę S wadium dla II
części zamówienia i winno skutkować odrzuceniem jego oferty w tej części na podstawie art.
89 ust. 1 pkt 7b Pzp.
3. Uzasadnienie zarzut
zarzuty
zostały wycofane przez Odwołującego na posiedzeniu, wobec czego odnosząca
się do nich argumentacja, jak również stanowiska Zamawiającego i Wykonawcy S, zostały
pominięte w uzasadnieniu wyroku
Zamawiający w pisemnej odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie
argumentując, jak niżej.
1. W zakresie zarzutu z pkt 1 petitum
odwołania
Zamawiający przytoczył przepisy art. 10a ust. 1 i 5 Pzp, art. 60, art. 78
ustawy z dnia
23 kwietnia 1964 r.
– Kodeks cywilny (Dz.U. z 2018 r., poz. 1025 j.t. ze zm.), zwanej dalej „Kc”
oraz § 3 i 5 Rozporządzenia i stwierdził, że art. 10a ust. 5 Pzp mówi wyłącznie (1)
o
sporządzeniu dokumentów w postaci elektronicznej, nie określając, co należy rozumieć
przez „sporządzenie oferty w postaci elektronicznej” i przez „postać elektroniczną oferty” oraz
(2) o
obowiązku opatrzenia dokumentu kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
Brak postaci elektronicznej dokumentu lub kwalifikowanego podpisu elektronicznego
przesądza o nieważności oferty z rygorem nieważności.
Zdaniem Zamawiającego sporządzenie oferty w postaci elektronicznej nie może być
interpretowane zawężająco. Ofertę można sporządzić w postaci elektronicznej w dowolny
spo
sób, nie tylko przez jej opracowanie na udostępnionej przez Zamawiającego platformie do
komunikacji elektronicznej, lecz także przez pisemne jej opracowanie i przetworzenie na plik
elektroniczny w drodze zeskanowania i/lub skompresowania w celu wprowadzenia go do
systemu komunikacji elektronicznej (tak KIO w wyroku z 8 lutego 2019 r., KIO 119/19).
Należy zatem uznać, że każdy dokument nadający się do przesłania drogą elektroniczną,
bez
względu na sposób jego wytworzenia, spełnia wymóg dokumentu w postaci elektronicznej,
zwłaszcza w kontekście pkt I.3) ogłoszenia o zamówieniu, zawierającego wyłącznie wymóg
składania ofert drogą elektroniczną na podany link (adres elektroniczny). Jeśli dokument
w
postaci elektronicznej został opatrzony kwalifikowanym podpisem elektronicznym,
to zgodnie z art. 60 Kc w zw. z art. 14 Pzp
„z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie
przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde
zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez
ujawnienie tej woli w postaci elektronicz
nej (oświadczenie woli)”.
Również przepisy art. 60 i 78
Kc w zw. z art. 14 Pzp
nie określają
„postaci elektronicznej” oświadczenia woli, a zwłaszcza „oryginału i kopii postaci elektronicznej
dokumentu”. Należy zatem przyjąć, że każdy oryginalny dokument elektroniczny albo
dokument pisemny poddany skanowaniu lub kompresji, lub skanowaniu i kompresji w celu
nadania mu postaci elektronicznej i przesłania drogą elektroniczną oraz opatrzony
kwalifikowanym podpisem elektronicznym jest oryginałem oświadczenia woli (ofertą).
Przepisy Pzp i Kc
elektronicznej. Każda postać elektroniczna jest więc dopuszczalna, a o ważności
i
oryginalności dokumentu przesądza złożenie kwalifikowanego podpisu elektronicznego.
Zamawiający zacytował następnie spostrzeżenie Polskiej Izby Informatyki
i
Telekomunikacji zawarte w stanowisku PIIT/267/19 z dnia 22 lutego 2019 r. przesłanym do
Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych (dalej „Stanowisko PIIT”), że:
„W świecie elektronicznym nie występuje rozróżnienie pomiędzy oryginałem a kopią.
Dokument elektroniczny ma dowolną liczbę oryginałów. Można zatem wskazać,
że elektronicznie podpisany skan podpisanego własnoręcznie dokumentu papierowego
stanowi jednocześnie potwierdzoną za zgodność kopię elektroniczną dokumentu papierowego
i
jednocześnie elektroniczny oryginał spełniający definicje dokumentu elektronicznego o tej
samej
treści”.
Zdaniem Zamawiającego także przepisy Rozporządzenia nie określają sposobu
sporządzania ofert w postaci elektronicznej oraz sposobu odróżnienia oryginału dokumentu
w postaci elektronicznej od kopii doku
mentu w postaci elektronicznej. Zresztą w Stanowisku
PIIT rozróżnienie takie w świecie elektronicznym jest pozbawione sensu. Oryginałem będzie
każdy dokument w postaci elektronicznej opatrzony kwalifikowanym podpisem
elektronicznym.
Z punktu widzenia prawidłowego przebiegu postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego istotne jest więc to, aby oferta w dowolnej postaci elektronicznej była
opatrzona kwalifikowanym podpisem elektronicznym wykonawcy.
W podsumowaniu Zamawiający wskazał, że oferta sporządzona bezpośrednio
w
urządzeniu elektronicznym lub na udostępnionej platformie do komunikacji elektronicznej
jest tak samo ważna jak oferta pisemna z odręcznym podpisem wykonawcy, zeskanowana,
skompresowana lub zeskanowana i skompresowana do dowolnej postaci elektronicznej,
nadającej się do przesłania za pomocą środków komunikacji elektronicznej, jeśli tylko została
opatrzona kwalifikowanym podpisem elektronicznym wykonawcy.
2. W zakresie zarzutu z pkt 2 petitum
odwołania
W ocenie Zamawiającego zarzut podlega oddaleniu, ponieważ forma (postać) złożonej
oferty nie stanowi treści tej oferty – nie kształtuje treści istotnych postanowień umowy
w sprawie
zamówienia publicznego.
3. W zakresie zarzutu z pkt 3 petitum
odwołania
Zamawiający stwierdził, że analiza przedmiotowego zarzutu nie pozwala udzielić
jednoznacznej odpowiedzi
na temat treści zarzutu, ponieważ Odwołujący nie określił,
czy zarzut dotyczy (1) w
niesienia (doręczenia) wadium w formie pisemnej gwarancji
ubezpieczeniowej, mimo że w Postępowaniu zastosowano wyłącznie komunikację
pisemnej, czy (3) wniesienia wadi
um z pominięciem komunikacji elektronicznej.
Zamawiający przytoczył art. 180 ust. 1 i 3 Pzp i stwierdził, że zarzut nie spełnia
wymogów określonych w tych przepisach.
Niezależnie od powyższego Zamawiający przytoczył art. 45 i 46 Pzp oraz art. 70
Kc
i stwi
erdził, że wadium wnosi się przed terminem składania ofert w formach określonych
przepisem art. 45 ust. 6 Pzp
– decyzja w zakresie formy należy do wykonawcy.
Zamawiający podkreślił, że nie może ograniczać listy dopuszczalnych form wniesienia
wadium, na
przykład przez ograniczenie sposobu jego wniesienia do komunikacji
elektronicznej, z wykluczeniem fizycznego doręczenia wadium w formie niepieniężnej lub
przelania pieniędzy na konto bankowe wskazane przez Zamawiającego.
Zamawiający podkreślił również, że wadium nie należy do oferty, wobec czego
wymagania art. 10a Pzp
określające zasady komunikacji elektronicznej między zamawiającym
a wykonawcami nie odnoszą się do wadium w jakiejkolwiek formie przewidzianej art. 45 ust. 6
Pzp
Odnosząc się do pozostałych argumentów Odwołującego się w zakresie wad wadium,
Zamawiający podał, że w pkt VI.3 Ogłoszenia dopuścił dowolne formy wniesienia wadium,
także w formie pisemnej i w postaci elektronicznej. Zgodnie z art. 78
Kc
przedłożenie
poświadczonego za zgodność z oryginałem wadium w postaci elektronicznej opatrzonej
kwalifikowanym podpisem elektronicznym należy uznać za złożenie wadium w oryginale
(patrz per analogiam
wyrok Sądu Najwyższego z 24 sierpnia 2009 r., I PK 58/09, w którym
stwierdzono, że forma pisemna jest zachowana, jeśli treść oświadczenia woli, wytworzona
w
dowolny sposób (oryginalnie, w formie wydruku lub w kopii), zostanie opatrzona
własnoręcznym podpisem wystawcy dokumentu).
Zdaniem Zamawiającego fakt zeskanowania dokumentu wadialnego opatrzonego
w
łasnoręcznym podpisem jego wystawcy w celu doprowadzenia tego dokumentu do postaci
elektronicznej nie pozbawia wadium cech oryginału (tak KIO w wyroku z 8 lutego 2019 r.,
KIO
119/19 i cytowane wcześniej fragment Stanowiska PIIT o nierozróżnialności oryginału
i kopii opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym dokumentu w postaci
elektronicznej).
Zamawiający podkreślił, że wystawca wadium w formie niepieniężnej nie jest związany
przepisami Pzp
. Żądanie od niego wystawiania gwarancji wadialnej w sposób ściśle określony
przez z
amawiającego nie ma podstaw prawnych.
o zasadach wnoszenia niepieniężnych form wadium i zacytowanego przez Odwołującego się
w brzmieniu:
„w przypadku wniesienia dokumentu wadium w postaci elektronicznej powinno ono
obejmować przekazanie tego dokumentu w takiej formie w jakiej został on ustanowiony przez
gwaranta, tj. oryginału dokumentu”,
Zamawiający oświadczył, że w pełni podziela cytowane stanowisko i podał, że dalsze wywody
Prezesa UZP o obowiązku stosowania przez wykonawcę zasad i wymagań komunikacji
elektronicznej dotyczą przekazania drogą elektroniczną li tylko dokumentu potwierdzającego
wniesienie wadium. Nie dotyczą natomiast przekazania tą drogą samego wadium:
„Wymóg użycia środków komunikacji elektronicznej, z zastrzeżeniem wyjątków
przewidzianych w art. 10c ust. 1 ustawy Pzp, dotyczy przekazywania wszelkiej dokumentacji
w trakcie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, również przekazywania
zamawiającemu dokumentu stanowiącego potwierdzenie wniesienia wadium”.
Do odpowiedzi na odwołanie Zamawiający załączył treść Stanowiska PIIT (dowód Z1),
wnosząc o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z jego treści.
Do postępowania odwoławczego, po stronie Zamawiającego, przystąpienie zgłosił
Wykonawca S, wnosząc o oddalenie odwołania. Izba, wobec spełniania przez zgłoszone
przystąpienie, przesłanek z art. 185 ust. 2 Pzp, postanowiła o dopuszczeniu Wykonawcy S
(dalej
również
„Przystępujący”)
do
udziału
w
postępowaniu
odwoławczym,
zgodnie z wnioskiem w nim zawartym.
W piśmie procesowym z 12 marca 2019 r. Wykonawca S przedstawił następujące
uzasadnienie dla zajętego w sprawie stanowiska.
1. W zakresie zarzut
ów z pkt 1 i 2 petitum odwołania
Zdani
em Przystępującego zarzut jest bezpodstawny, gdyż Odwołujący nieprawidłowo
identyfikuje
kwestionowane w odwołaniu dokumenty jako „ofertę” w rozumieniu przepisu
art. 10a ust. 5 Pzp.
Wykonawca S stwierdził, że zgodnie ze sposobem postępowania przewidzianym przez
Zamawiającego złożył ofertę w postaci elektronicznej, z wykorzystaniem udostępnionego
przez
Zamawiającego
formularz
elektronicznego
na
platformie
https://gminaaleksandrowlodzki.ezamawiajacy.pl (pkt XII.7 1.1. SIWZ
). Treść składanej oferty,
wypełniona bezpośrednio na platformie została podpisana przez Prezesa Zarządu
Przystępującego kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
składające się na treść oferty. Był to zakres informacji szerszy niż wymagany do podania
w
ramach Załącznika nr 4 do SIWZ, gdyż zawierał również oświadczenie wykonawcy
w
zakresie wszystkich kryteriów oceny ofert przewidzianych w Postępowaniu. Nie jest zatem
prawidłowe twierdzenie Odwołującego, jakoby oferta nie została złożona poprawnie
i podpisana kwalifikowanym podpisem elektronicznym prz
ez osobę upoważnioną.
Formularz
ofertowy stanowiący Załącznik nr 4 do SIWZ, złożony w formie skanu dokumentu
opatrzonego podpisem kwalifikowanym, zawierał oświadczenie woli zbieżne z ofertą złożoną
przez Wykonawcę S przez wypełnienie formularza ofertowego na platformie,
którego sporządzenie w postaci elektronicznej i prawidłowe złożenie (podpisanie) nie budzi
zastrzeżeń Odwołującego.
Zaznaczenia wymaga,
że SIWZ, udostępniona przez Zamawiającego platforma
i
Instrukcja użytkownika do niej, nie pozostawiają wątpliwości, że złożenie przez wykonawcę
oferty wymaga wypełnienia elektronicznego formularza bezpośrednio na platformie
i o
patrzenia go przez upoważnioną osobę kwalifikowanym podpisem elektronicznym – tylko po
dopełnieniu tych czynności uważa się, że wykonawca złożył ofertę. Skoro w rozdziale VIII i XII
SIWZ Z
amawiający wyraźnie określił, że oczekuje wykorzystania przez wykonawców
udostępnionej przez niego platformy i postępowania zgodnie z instrukcjami tam zawartymi, nie
sposób uznać, że oferta Wykonawcy S złożona w sposób przewidziany i prawidłowy
w
rozumieniu Instrukcji użytkownika jest niezgodna z treścią SIWZ. Przystępujący uzyskał
potwierd
zenie od operatora platformy, że jego oferta została złożona prawidłowo.
W ocenie Przystępującego nadużyciem jest pominięcie przez Odwołującego faktu
złożenia oferty przez wypełnienie i podpisanie elektronicznego formularza oferty
udostępnionego na platformie i wskazywanie jedynie na formę złożenia Załącznika nr 4 do
SIWZ, podczas gdy de facto oferta Wykonawcy S
została złożona w oryginale zgodnie
z wymaganiem pkt XII.3
– wypełniony elektronicznie formularz ofertowy opatrzony
kwalifikowany podpisem elektronicznym.
Zaznaczyć trzeba, że zgodnie z postanowieniami SIWZ (Instrukcją obsługi platformy),
dopiero odpowiednie uzupełnienie formularzy na platformie i dołączenie wymaganych
załączników, opatrzenie wszystkiego kwalifikowanym podpisem elektronicznym i „wysłanie”
do Zamawiającego, stanowi w istocie złożenie oferty w Postępowaniu. Na str. 36 Instrukcji
użytkownika platformy ezamawiajacy.pl znajduje się informacja, zgodnie z którą
„Użytkownik potwierdzając chęć złożenia oferty przechodzi do etapu podpisania swojej oferty
kwalifikowanym p
odpisem elektronicznym; w momencie składania podpisu ma podgląd treści
swojej oferty”, a dalej, na str. 37, że: „Naciśnięcie klawisza Podpisz oznacza podpisanie oferty
kwalifikowanym podpisem ele
ktronicznym i złożenie oferty/wniosku zgodnie z przepisami
P
zp”.
i
niepodlegający podważeniu złożenie przez niego oświadczenia woli – wiążącej oferty
w ramach P
ostępowania. Nie budzi wątpliwości, że Wykonawca S jest związany tak złożoną
ofer
tą i jej treścią, tj. odmowa zawarcia umowy na jej podstawie pociągałaby za sobą sankcję
w postaci utraty wadium, zaś niedotrzymanie deklaracji w zakresie oferowanych kryteriów
oceny ofert oznaczałoby nienależyte wykonanie przez niego powziętego zobowiązania.
Niezależnie od powyższego należy wskazać, że zarzut Odwołującego opiera się na
wąskiej interpretacji przepisów Pzp, pomijającej ich aspekt funkcjonalny i celowościowy.
Wychodząc poza rozumianą wąsko literalną interpretację należy uznać, że również Formularz
ofertowy zawarty w Załączniku nr 4 do SIWZ został przez Przystępującego sporządzony
i
wypełniony prawidłowo – zgodnie z przepisami Pzp, a tym samym – również zgodnie z SIWZ.
Wskazać należy na stanowisko Izby z wyroku z dnia 8 lutego 2019 r., KIO 119/19,
gdzie skład orzekający wypowiedział się w istotnej kwestii uznania, że złożenie skanu
formularza
ofertowego, który następnie opatrzono prawidłowo kwalifikowanym podpisem
elektronicznym nie narusza przepisów Pzp co do wymogu sporządzenia oferty w postaci
elektronicznej.
W uzasadnieniu tego orzeczenia stwierdzono m.in., że „w niniejszym stanie
faktycznym czynność wydruku, a następnie ponownego zeskanowania oferty nie przesądza
o
tym, iż dokument nie został sporządzony w postaci elektronicznej. Skoro wykonawca
elektronicznie, za pomocą platformy, złożył ofertę, która w formacie pdf została podpisana
kwalifikowanym podpisem elektronicznym to nie ma podstaw do przyjęcia, że oferta została
złożona z naruszeniem przepisów prawa. Oferta Przystępującego została sporządzona
w postaci elektronicznej oraz opatrzona kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
Należy również podkreślić pewną niekonsekwencję ustawodawcy, bowiem w art. 10a ust. 5
ustawy PZP posługuje się sformułowaniem „sporządza się”, natomiast już w art. 18 ust. 4
ustawy z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy Pzp oraz niektórych innych ustaw
posługuje się sformułowaniem „składa się”. Z kolei art. 36 ust. 1 pkt 10 ustawy Pzp wymaga,
aby specyfikacja istotnych
warunków zamówienia zawierała opis sposobu przygotowania ofert,
a także miejsce oraz termin składania i otwarcia ofert. Równocześnie przykładowo art. 43
ustawy PZP określa terminy składania ofert, z uwzględnieniem czasu niezbędnego do
przygotowania i złożenia oferty. W ocenie Izby w takiej sytuacji wąska interpretacja pojęcia
„sporządza się” jest zbyt daleko idąca, bowiem sporządzenie może oznaczać także po prostu
wprowadzenie do systemu, niezależnie od sposobu. Istotna jest intencja woli składającego
podpis, treść oświadczenia woli oraz fakt, iż zostało ono sporządzone w wymaganej formie, to
jest w postaci elektronicznej podpisanej podpisem kwalifikowanym. Zgodnie z art. 60 Kodeksu
cywilnego wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wrażona przez każde
zach
owanie, które ujawnia tę wolę, w tym w postaci elektronicznej. Zważywszy zaś na art. 65
Kodeksu cywilnego oraz okoliczności złożenia oświadczenia woli, jakim jest oferta,
odrzuceniu oferty, którą sporządzono w postaci elektronicznej”.
Przedmiotowe dokumenty należy uznać za prawidłowo złożone, tj. jako oryginały
w
postaci elektronicznej, również w świetle argumentacji wynikającej z analizy dyrektywy
elDAS, przepisów Kc oraz Pzp, której dokonała PIIT. Eksperci, w opublikowanej opinii,
jednoznacznie stwierdzili, że oferta złożona jako sporządzony chociażby odręcznie i podpisany
skan opatrzony następnie kwalifikowanym podpisem elektronicznym spełnia wymagania
ustawowe
– tym samym za niezgodne z przepisami należy uznać interpretacje domagające
się traktowania takich dokumentów jako kopii: „[…]dokument stworzony w ten sposób,
że zeskanowany zostaje dokument papierowy i następnie tak powstały plik zostaje podpisany
kwalifikowanym
podpisem elektronicznym, powoduje, że dokument ten jest oryginałem –
dokumentem elektronicznym w rozumieniu ustawy o informatyzacji i rozporządzenia elDAS.
Nie mamy tu do czynienia z kopią czy tym bardziej „odrębną formą”, „kolejnym bytem
prawnym”. Bez znaczenia przy tym jest czy dokument papierowy został uprzednio, czy teinie,
opatrzony własnoręcznym podpisem. W obu przypadkach następcze jego podpisanie
kwalifikowanym podpisem elektronicznym wypełniać będzie wymogi formy elektronicznej
w rozumieniu przepi
su art. 78 KC. Z tego względu w taki sposób podpisane oferty
w
postepowaniach o udzielenie zamówienia publicznego powinny być uznane za ważne”.
W odniesieniu do wykazu
instalacji prowadzących recykling, odzysk lub
unieszkodliwienie odpa
dów, do których wykonawca będzie przekazywał odebrane odpady
zgodnie z art. 6f u
stawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach (Dz.U. z 2018 r., poz. 1454 j.t. ze zm.)
, zarzut odwołania jest całkowicie chybiony,
gdyż pkt 4.8 SIWZ wskazujący na konieczność złożenia tego dokumentu nie pozostawia
wątpliwości, że jest do dokument przedmiotowy, potwierdzający zgodność sposobu realizacji
zamówienia z wymaganiami Zamawiającego i podlegający przedstawieniu w odpowiedzi na
wezwanie Zamawiającego w trybie art. 26 ust. 1 Pzp.
Zgodnie z
§ 5 ust. 1 Rozporządzenia jeżeli oryginał dokumentu lub oświadczenia,
o
których mowa w art. 25 ust. 1 Pzp lub inne oświadczenia lub dokumenty składane
w
postępowaniu, nie zostały sporządzone w postaci dokumentu elektronicznego, wykonawca
może sporządzić i przekazać elektroniczną kopię posiadanego oświadczenia lub dokumentu.
Dopuszcza się zatem możliwość składania skanów nie tylko dokumentów sporządzonych
uprzednio w oryginale w postaci papierowej, ale też skanów oświadczeń (np. wykazu usług,
oświadczenia o przynależności lub braku przynależności do grupy kapitałowej z innymi
wykonawcami, którzy złożyli ofertę, wykazu instalacji).
Odwołujący w odniesieniu do tego dokumentu, jak i przy pozostałym zakresie
przedmiotowego zarzutu, po
mija fakt, że w ramach zamówień publicznych „oferta” może być
z
amawiającemu w toku postępowania o udzielenie zamówienia. W odniesieniu do
przedmiotowego wykazu, stanowi o
n część oferty jedynie w szerokim rozumieniu, co powoduje
nietrafność przedstawionej w odwołaniu argumentacji.
2. W zakresie zarzutu z pkt 3 petitum
odwołania
Zarzut nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż Wykonawca S złożył u Zamawiającego
oryginał gwarancji wadialnej (dla sektora II; wadium dla sektora I wniesiono w formie
pieniężnej) przed upływem terminu składania ofert. Dokument wadium został przez gwaranta
wystawiony w formie pisemnej i w takiej też formie został przekazany Zamawiającemu.
Przekazany dokument stanowi oryginał gwarancji ubezpieczeniowej i uprawnia
Zamawiającego jako beneficjenta do skorzystania z gwarancji wadialnej w przypadkach
przewidziany w Pzp, zatem oferta
Przystępującego została skutecznie zabezpieczona wadium
i jest zgodna z art. 45 Pzp.
Ponadto, treść cytowanego przez Odwołującego postanowienia pkt X.14 oraz pkt X.5
SIWZ, wskaz
ują, że oprócz postaci elektronicznej, Zamawiający dopuszczał wniesienie
dokumentu wad
ium również w postaci pisemnej w zależności od tego, w jakiej formie został
on ustanowiony przez gwaranta.
Wobec powyższego, brak podstaw do uznania,
że Zamawiający naruszył art. 89 ust. 1 pkt 7b Pzp, gdyż wadium zostało prawidłowo wniesione
i zabezpiecza ofertę zgodnie z wymaganiami SIWZ oraz przepisami Pzp.
Dodatkowo, z ostrożności, należy wskazać, że dokument wadium nie stanowi części
oferty i nie można zgodzić się z Odwołującym, jakoby zastosowanie miały do niego wymagania
dotyczące sposobu komunikacji z Zamawiającym określone, czy to w SIWZ (odnośnie formy
oferty), czy to w art. 10a ust. 1 Pzp. Gwarancja wad
ialna nie stanowi oświadczenia wykonawcy,
dokumentu potwierdzającego brak podstaw do wykluczenia czy też spełnianie warunków
udziału w postępowaniu. Jest to jedna z form zabezpieczenia oferty wadium zgodnie z art. 45
Pzp i jak długo forma w jakiej wnoszone jest wadium jest jedną z dopuszczonych w ww.
przepisie, jest ona prawidłowa, bez względu na jej postać. Dodatkowe wymagania
Zamawiającego (poza wysokością kwoty wadium), co do treści i formy dokumentu wadium,
wykraczające poza zakres określony w Pzp, nie mogą stanowić skutecznej podstawy dla
uznania,
że nie zostało ono wniesione lub zostało wniesione nieprawidłowo.
Na marginesie warto ponadto zaznaczyć, że w przywołanej przez Odwołującego opinii
UPZ wskazano,
że: „W tym miejscu warto przywołać stanowisko Trybunału Sprawiedliwości
Unii Europejskiej w sprawie Saferoad Grawil.
Trybunał podkreślił w nim, że zasadę równego
traktowania i obowiązek przejrzystości należy interpretować w ten sposób, iż stoją one na
przeszkodzie wykluczeniu wykonawcy
z przetargu publicznego wskutek niedopełnienia przez
niego obowiązku, który nie wynika wyraźnie z dokumentacji przetargowej lub obowiązującej
krajowe organy administracji l
ub sądownictwa administracyjnego występujących w tej
dokumentacji luk. Powyższe stanowisko Trybunału należy odnieść również do możliwości
odrzucenia oferty wykonawcy z powodu
nieprawidłowego wniesienia wadium, gdyż w istocie
rezultat tych czynności jest taki sam tj. eliminuje wykonawcę z postępowania. Tym samym,
w
celu wyeliminowania wątpliwości co do możliwości odrzucenia oferty z uwagi na
nieprawidłowy sposób wniesienia wadium, zamawiający w SIWZ (stanowiącej część
dokumentacji przetargowej), powinien jednoznacznie określić w jaki sposób należy prawidłowo
wnieść wadium przy użyciu środków komunikacji elektronicznej”. Takiego jednoznacznego
wymogu wniesienia wadium w postaci elektronicznej
nie zawiera SIWZ obowiązująca
w ramach P
ostępowania.
Do pisma Przystępujący załączył:
1. w
yciąg z instrukcji użytkownika platformy e-zamawiający – dowód P1;
2. k
orespondencję poczty elektronicznej z 8 marca 2019 r. pomiędzy przedstawicielem
operatora platformy e-
zamawiający a przedstawicielem Wykonawcy S – dowód P2;
3. Stanowisko PIIT
– dowód P3;
wnosząc o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z ich treści.
Po przeprowadzeniu rozprawy Izba, uwzględniając zgromadzony materiał
dowodowy omówiony w dalszej części uzasadnienia, jak również biorąc pod uwagę
oświadczenia i stanowiska Stron i uczestnika postępowania odwoławczego zawarte
w
przytoczonych powyżej pismach procesowych, a także wyrażone ustnie na rozprawie
i odnotowane w
protokole, ustaliła i zważyła, co następuje.
Skład
orzekający
stwierdził,
że
Odwołujący
jest
legitymowany,
zgodnie z przepisem art.
179 ust. 1 Pzp, do wniesienia odwołania.
Izba dopuściła i przeprowadziła dowody z treści:
SIWZ z załącznikami – dowody 1;
protokołu Postępowania – dowód 2
wydruku formularza ofertowego złożonego przez Wykonawcę S za pośrednictwem
platformy e-
zamawiający – dowód 3;
formularza oferty sporządzonego przez Wykonawcę S na wzorze stanowiącym
załącznik nr 4 do SIWZ – dowód 4;
ubezpieczeniowej gwarancji zapłaty wadium nr 02GG11/0278/19/0001 z 14 stycznia
2019 r., wystawionej przez InterRisk Towa
rzystwo Ubezpieczeń S.A.
Vienna
Insurance Group Oddział w Łodzi – dowód 5;
art. 26 ust. 1 Pzp
– dowód 6;
wykazu instalacji prowadzących recykling, odzysk lub unieszkodliwianie odpadów
z
31 stycznia 2019 r., złożonego przez Przystępującego w odpowiedzi na ww.
wezwanie
– dowód 7;
informacji o wyborze ofert najkorzystniejszych w częściach I i II zamówienia
z 13 lutego 2019 r.
– dowody 8;
dokumentów załączonych do odpowiedzi na odwołanie i pisma procesowego
Wykonawcy S.
Ponadto,
Izba dopuściła i przeprowadziła dowód z oględzin oryginału gwarancji
ubezpieczeniowej
stanowiącej wadium wniesione przez Przystępującego na część II
zamówienia wraz z kopertą z uwidocznioną datą wpływu tego dokumentu do Zamawiającego.
W pkt 1 sentencji wyroku Izba umorzyła postępowanie odwoławcze w zakresie
zarzutów cofniętych przez Odwołującego na posiedzeniu (vide protokół posiedzenia
i
rozprawy, str. 3), stosując odpowiednio przepis art. 187 ust. 8 Pzp.
W zakresie okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia o pozostałych
zarzutach odwołania przedstawiony przez Odwołującego stan faktyczny wymaga uzupełnienia
o niżej wskazane kwestie.
Po pierwsze
– w odniesieniu do zarzutów z pkt 1 i 2 petitum odwołania –
Odwołujący pominął okoliczność, że poza złożeniem przez Przystępującego kwestionowanej
oferty, sporządzonej na wzorze stanowiącym załącznik nr 4 do SIWZ (dowód 4) Wykonawca S
złożył również Zamawiającemu ofertę za pośrednictwem platformy e-zamawiający.
Wymóg taki wynikał z przyjętego w SIWZ sposobu porozumiewania się Zamawiającego
z
wykonawcami (dowód 1 – Rozdział VIII), a dodatkowo potwierdzają go postanowienia
Rozdziału XII ust. 7 pkt 7.1 i Rozdziału XIII ust. 2 SIWZ (dowód 1). Okoliczność złożenia przez
Wykonawcę S oferty w opisany powyżej sposób potwierdzają dowody 3 oraz P2.
Ponadto, z Rozdziału VI ust. 4 pkt 4.8 SIWZ (dowód 1) wynikało, że kwestionowany
przez Odwołującego wykaz instalacji stanowił dokument przedmiotowy w rozumieniu
przepisów rozporządzenia Ministra Rozwoju z 26 lipca 2016 r. w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w postępowaniu o udzielenie
zamówienia (Dz.U. z 2016 r., poz. 1126 ze zm.), zwanego dalej „Rozporządzeniem w sprawie
rodzajów dokumentów…”, do którego złożenia Zamawiający wezwie wykonawcę,
którego oferta zostanie najwyżej oceniona (tamże). Realizację tego obowiązku potwierdza
treść dowodu 6.
Po drugie
– w związku z zarzutem z pkt 3 petitum odwołania – istotna jest również
okoliczność, że oryginał gwarancji ubezpieczeniowej (dowód 3) został Zamawiającemu
(zob. protokół posiedzenia i rozprawy, str. 5), a zatem przed upływem terminu składania ofert,
przypadającym na dzień 25 stycznia 2019 r. (vide pkt 10 ppkt 3 protokołu Postępowania
stanowiącego dowód 2).
W konsekwencji Izba uznała, że zarzuty odwołania nie potwierdziły się.
W zakresie zarzutów z pkt 1 i 2 petitum odwołania
Zważywszy na poczynione dodatkowe ustalenia w zakresie okoliczności faktycznych
skład orzekający doszedł do przekonania, że Wykonawca S złożył w Postępowaniu ofertę
spełniającą wymogi przepisu art. 10a ust. 5 Pzp. Z wyciągu z instrukcji użytkownika
stanowiącego dowód P1 wynika, że oferta została opatrzona kwalifikowanym podpisem
elektronicznym, a przed jej złożeniem Wykonawca S potwierdził zapoznanie się
z
„dokumentami zamówienia”, za które należy – zdaniem Izby – poczytywać SIWZ
z
załącznikami.
Ustalenie to ma z kolei znaczenie dla oceny argumen
tacji Odwołującego,
wskazującej na różnice pomiędzy treścią formularza oferty składanego we wspomniany
powyżej sposób (dowód 3) a formularza oferty sporządzonego według wzoru stanowiącego
załącznik nr 4 do SIWZ (dowód 4). Odwołujący wskazywał bowiem na rozprawie, że pierwszy
ze wspomnianych dokumentów nie zawiera informacji o podwykonawcach, terminie
wykonania zamówienia i terminach płatności (protokół posiedzenia i rozprawy, str. 3).
W odniesieniu do powyższego należy zauważyć, że wprawdzie we wzorze formularza
oferty stanowiącego załącznik nr 4 do SIWZ zawarto oświadczenie dotyczące
podwykonawstwa (pkt 8
załącznika nr 4 do SIWZ stanowiącego dowód 1), a Przystępujący
w
formularzu ofertowym stanowiącym dowód 4 wskazał na zamiar powierzenia wykonania
części zamówienia podwykonawcom, to jednak – w braku posługiwania się podwykonawcami
przy wykazywaniu spełniania warunków udziału w Postępowaniu (zob. Część II Sekcja C
JEDZ Wykonawcy S)
– informacja ta nie ma, zdaniem Izby, doniosłego znaczenia.
Z kolei
w zakresie terminu realizacji zamówienia formularz stanowiący dowód 3 –
wbrew twierdzeniom Odwołującego – zawiera stosowną informację. Zgodnie z Rozdziałem III
ust. 1 SIWZ (dowód 1) termin realizacji zamówienia przypada na okres od 1 marca 2019 r. do
28 lutego 2021 r., a zatem na okres 24 miesięcy. W ten właśnie sposób, tj. przez wskazanie
na liczbę miesięcy, Przystępujący określił termin realizacji zamówienia w formularzu
stanowiącym dowód 3.
Co zaś dotyczy oświadczenia z pkt 5 formularza stanowiącego dowód 4,
wskazującego na 30-dniowy termin płatności, które nie wynika z treści formularza
stanowiącego dowód 3, to należy powiedzieć, że jest to kwestia wynikająca wprost z SIWZ
i
(argument z dowodu 1
– § 14 ust. 6 wzoru umowy będącego załącznikiem nr 5 do SIWZ).
W konsekwencji nie sposób twierdzić, że oferta Przystępującego złożona za
pośrednictwem platformy e-zamawiający nie zawierała jakichś istotnych elementów
oświadczenia woli, a skoro – jak wspomniano – spełniała wymagania co do formy,
określone przepisem art. 10a ust. 5 Pzp, to rozstrzyganie wywołanego przez Odwołującego
sporu co do formy oferty
sporządzonej według wzoru stanowiącego załącznik nr 4 do SIWZ
(dowód 4) jest bezprzedmiotowe. Z uwagi na powyższe Izba pominęła w przedstawionych
rozważaniach znaczenie postanowienia Rozdziału XII ust. 7 pkt 7.1 SIWZ (dowód 1),
jak
również dowód Z1 (P3).
W kwestii wykazu instalacji
(dowód 7) podkreślenia wymaga przede wszystkim, że na
gruncie
Postępowania
Zamawiający
nadał
temu
dokumentowi
charakter
dokumentu
przedmiotowego, o czym przesądza treść Rozdziału VI ust. 4 pkt 4.8 SIWZ
(do
wód 1). Formę tych dokumentów określa zatem przepis § 14 ust. 2 Rozporządzenia
w
sprawie rodzajów dokumentów…, zgodnie z którym dokument taki składa się w oryginale
w
postaci dokumentu elektronicznego. Zdaniem składu orzekającego z sytuacją taką mamy
do czynienia w przedmiotowej sprawie.
Bezspornie
kwestionowany wykaz został sporządzony w formacie .pdf, a zatem
w
jednym z formatów dopuszczonych postanowieniem Rozdziału VIII ust. 5 SIWZ (dowód 1).
W związku z tym spełnia on zarówno wymogi definicji dokumentu elektronicznego
przewidziane w
art. 3 pkt 2 ustawy z 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów
realizujących zadania publiczne (Dz.U. z 2017 r., poz. 570 j.t. ze zm.), zgodnie z którą
dokumentem elektronicznym jest
stanowiący odrębną całość znaczeniową zbiór danych
uporządkowanych w określonej strukturze wewnętrznej i zapisany na informatycznym nośniku
danych, jak i definicji tego pojęcia na gruncie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego
i Rady (UE) nr 910/2014 z dnia 23 lipca 2014 r. w s
prawie identyfikacji elektronicznej i usług
zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym oraz uchylające
dyrektywę 1999/93/WE (eIDAS), Dz. Urz. UE L 2014 Nr 257, str. 73, w którym, w art. 3 pkt 35,
przesądzono, że dokument elektroniczny oznacza każdą treść przechowywaną w postaci
elektronicznej, w szczególności tekst lub nagranie dźwiękowe, wizualne lub audiowizualne.
Następnie, co również jest poza sporem, kwestionowany wykaz został podpisany
kwalifikowanym podpisem elektronicz
nym przez osobę uprawnioną do reprezentacji
Wykonawcy S (prezesa zarządu – B.L.) i przesłany Zamawiającemu za pośrednictwem
platformy, na której prowadzone było Postępowanie. Okoliczność, że na tym dokumencie
elektronicznym odzwierciedlony został również podpis własnoręczny ww. osoby,
świadcząca o wcześniejszym jego wydrukowaniu i własnoręcznym podpisaniu, może co
co jednak nie zmienia faktu, że wykaz został sporządzony i złożony w postaci oryginału
dokumentu elektronicznego.
Na marginesie skład orzekający zaznacza, że nawet gdyby przyjąć, że nie mamy do
czynienia w tej sprawie
z oryginałem wykazu, to – biorąc pod uwagę przyjętą przez Izbę
kwalifikację tego dokumentu na gruncie postanowień SIWZ – przepis § 14 ust. 2
Rozporządzenia w sprawie rodzajów dokumentów… umożliwia również złożenie dokumentu
w postaci elektronicznej kopii
dokumentu, do której Odwołujący referował w omawianym
zarzucie odwołania.
2. W zakresie zarzutu z pkt 3 petitum
odwołania
Bezzasadność tego zarzutu odwołania Izba oparła na stwierdzeniu, że w przypadku
wadium najistotniejsze znaczenia ma spełnianie jego celu, nie zaś sposób zakomunikowania
zamawiającemu o jego ustanowieniu. W tym kontekście skład orzekający zwrócił uwagę,
że dokument potwierdzający wniesienie wadium został Zamawiającemu doręczony
w
przeddzień upływu terminu składania ofert, a jego treść nie była przedmiotem sporu.
W
związku z powyższym niewątpliwie oferta Przystępującego została zabezpieczona w jednej
z form przewidzianych przepisami Pzp, a sam Zamawiający, na podstawie posiadanego
dokumentu, był uprawniony do żądania od gwaranta kwoty z niej wynikającej, w razie
ziszczenia się jednej z przesłanek stanowiących podstawę skorzystania z tego zabezpieczenia
(nota bene
z treści spornego dokumentu gwarancji w ogóle nie wynika, aby żądanie zapłaty
wynikającej z niego sumy połączone miało być z przedstawieniem go przez
beneficjenta gwarancji
w jakiejkolwiek formie). W konsekwencji omawiany zarzut odwołania
zasadzał się de facto na formalistycznym poglądzie o wyższości kwestii technicznych,
tj.
sposobu przekazania dokumentu potwierdzającego wniesienie wadium nad istotą tej
instytucji, jaką jest – najogólniej rzecz ujmując – zabezpieczenie zamawiającego przed
nierzetelnym wykonawcą. Skład orzekający podkreśla, że jakkolwiek postępowanie
o
udzielenie zamówienia publicznego jest wysoce sformalizowane, to jednak ów formalizm nie
jest istotą tej procedury.
Z uwagi na powyższe opisany w art. 89 ust. 1 pkt 7b Pzp przypadek nieprawidłowego
wniesienia wadium należy identyfikować, przykładowo, z sytuacjami, w których treść
dokumentów potwierdzających wniesienie wadium nie obejmuje wszystkich przypadków jego
zatrzymania.
Zważywszy na przedstawione zapatrywania Izba orzekła, jak w pkt 2 sentencji wyroku.
O
wyniku, na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Pzp,
oraz w oparciu o przepisy § 5 ust. 3 pkt 1 w zw.
z § 3 pkt 1 i pkt 2 lit. b rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r.
w
sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w
postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz.U. z 2018 r., poz. 972 j.t.).
Przewodniczący: ……………………………………….
Członkowie:
……………………………………….
……………………………………….