Sygn. akt: KIO 2598/20
WYROK
z dnia 9 listopada 2020 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący:
Luiza Łamejko
Protokolant: Konrad Wyrzykowski
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 listopada 2020
r. w Warszawie odwołania
wniesi
onego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 12 października 2020 r. przez
wykonawcę J. W. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Zakład Usługowy
Konserwacja Terenów Zielonych J. W., ul. Władysława Łokietka 4, 41-933 Bytom w
postępowaniu prowadzonym przez Zarząd Dróg Miejskich w Gliwicach, ul. Płowiecka 31,
44-121 Gliwice
przy udziale wykonawcy
Balcer Sp. z o.o., ul. Daszyńskiego 449, 44-151 Gliwice
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
Uwzględnia odwołanie i nakazuje Zarządowi Dróg Miejskich w Gliwicach
unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej w Części nr 2
zamówienia i ponowne dokonanie badania i oceny ofert, w tym wezwanie
wykonawcy Balcer Sp. z o.o. na pod
stawie art. 87 ust. 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych do złożenia wyjaśnień w zakresie środków chemicznych
i uszorstniających, jakich wykonawca ten zamierza użyć do realizacji przedmiotu
zamówienia,
2. K
osztami postępowania obciąża Zarząd Dróg Miejskich w Gliwicach, ul. Płowiecka 31,
44-121 Gliwice i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę J.
W.
prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Zakład Usługowy
Konserwacja Terenów Zielonych J. W., ul. Władysława Łokietka 4, 41-933
Bytom t
ytułem wpisu od odwołania,
zasądza od Zarządu Dróg Miejskich w Gliwicach, ul. Płowiecka 31, 44-121
Gliwice na rzecz wykonawcy J. W.
prowadzący działalność gospodarczą pod
nazwą Zakład Usługowy Konserwacja Terenów Zielonych J. W., ul.
Władysława Łokietka 4, 41-933 Bytom kwotę 18 600 zł 00 gr (słownie:
osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy) poniesioną tytułem wpisu od
odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1843) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Gliwicach.
Przewodniczący : ………………………………
Sygn. akt: KIO 2598/20
U z a s a d n i e n i e
Zarząd Dróg Miejskich w Gliwicach (dalej: „Zamawiający”) prowadzi w trybie przetargu
nieograniczonego po
stępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pod nazwą „Zimowe
utrzymanie dróg na terenie miasta Gliwice w latach 2020-2022 r.”. Postępowanie to
prowadzone jest na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1843)
, zwanej dalej: „ustawa Pzp”. Ogłoszenie
o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu
5 sierpnia 2020
r. pod pozycją 2020/S 150-368225.
W dniu
12 października 2020 r. wykonawca J. W. prowadzący działalność
gospodarczą pod nazwą Zakład Usługowy Konserwacja Terenów Zielonych J. W. z siedzibą
w Bytomiu
(dalej: „Odwołujący”) wniósł do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie od
czynności Zamawiającego dokonanych w ramach części zamówienia opisanej jako REJON
Nr 2.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Pzp
poprzez prowadzenie postępowania z naruszeniem
zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców oraz naruszeniem zasady
proporcjona
lności i przejrzystości, a w konsekwencji dokonanie wyboru oferty
najkorzystniejszej w sposób sprzeczny z ustawą,
art. 7 ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 2 pkt 5) ppkt a) ustawy Pzp
ze względu na wybór
oferty złożonej przez Balcer sp. z o.o., która nie jest najkorzystniejszą w rozumieniu ustawy
i SIWZ,
art. 24 pkt 17 ustawy Pzp w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez brak zastosowania
tych przepisów i zaniechanie wykluczenia wykonawcy Balcer sp. z o.o. z postępowania,
pomimo iż wykonawca ten w wyniku lekkomyślności lub niedbalstwa wprowadził
Zamawiającego w błąd w ten sposób, że w celu uzyskania zamówienia zaniżył cenę poprzez
zastosowanie innego niż wymagany sposób wykonania zamówienia.
art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp poprzez brak zastosowania tego przepisu
i zaniechanie odrzucenia oferty Balcer sp. z o.o.,
pomimo iż oferta jest niezgodna z treścią
SIWZ,
art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp poprzez brak zastosowania tego przepisu
i zaniechanie odrzucenia oferty Balcer sp. z o.o.
, pomimo iż złożenie tej oferty stanowi czyn
nieuczciwej konkurencji,
art. 89 ust. 5 i 24 ust. 4 ustawy Pzp poprzez ich niezastosowanie i zaniechanie
odrzucenia oferty Balcer sp. z o.o., pomimo
, iż Balcer sp. z o.o. podlega wykluczeniu
z postępowania,
art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp poprzez brak zastosowania tego przepisu
i zaniechanie odrzucenia oferty Balcer sp. z o.o.
, pomimo iż oferta nie uwzględnia wszystkich
pozycji wynikających ze Szczegółowego Opisu Przedmiotu Zamówienia, co jest sprzeczne
z postanowieniami Roz
działu 17 pkt 2) SIWZ.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu
w zakresie Rejonu nr 2:
Unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
Dokonania powtórnej czynności badania i oceny ofert,
Wykluczenia Balcer sp. z o.o.
z postępowania,
Odrzucenia oferty
złożonej przez Balcer sp. z o.o.,
Dokonania wyboru oferty Odwołującego.
Odwołujący wskazał na szereg postanowień SIWZ, które mają znaczenie dla
rozpoznania przedmiotowej sprawy:
W Rozdziale 4 SIWZ Zamawia
jący dopuścił składanie ofert częściowych.
W Rozdziale 3 SIWZ
Zamawiający wskazał, że
•
3.1. przedmiotem zamówienia jest zimowe utrzymanie dróg o długości ~436
km ora
z dróg wewnętrznych o długości ~40 km,
•
3.2. wykonawcy mogli złożyć oferty na maksymalnie 4 części (spośród 12
części).
W Rozdziale 17 pkt 2) SIWZ
Zamawiający wskazał, że cenę należało obliczyć
z
uwzględnieniem zakresu zamówienia zawartego w SIWZ, w Szczegółowym Opisie
Przedmiotu Zamówienia oraz w Wykazie W 1 (opis Rejonu).
W Rozdziale 17 pkt 7 SIWZ
Zamawiający zawarł tożsamą regulację, jak w załączniku
12b:
„Szacunek ilościowy prac określony w Formularzu cenowym - Zał Nr 12a-l, został
określony wyłącznie po to aby dać Wykonawcom wspólną podstawę wyceny oferty”.
Zamawiający w Załączniku nr 6 do SIWZ opracował Szczegółowy Opis Przedmiotu
Zamówienia. Zgodnie z postanowieniami tego załącznika, Zamawiający ustalił wymagania
wspólne dla wszystkich Wykonawców i wszystkich Rejonów oraz wymagania szczególne dla
poszczególnych Rejonów.
•
Dla wszystkich
Rejonów Zamawiający wymagał w pkt 2. g):
„g) Wykonawca we własnym zakresie zabezpieczy odpowiednią ilość środków chemicznych
i uszorstniających, która wystarczy na prowadzenie Akcji Zima w ciągu całego sezonu
zimowego. Wykonawca przy realizacji przedmiot
u zamówienia zobowiązany jest do
stosowania: • Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 października 2005 roku
w sprawie rodzaju i warunków stosowania środków, jakie mogą być używane na drogach
publicznych oraz ulicach i placach (Dz. U. Nr 230 poz. 1960). Na drogach publicznych
i ulicach środki chemiczne powinny być stosowane w sposób najmniej szkodzący terenom
zielonym oraz drzewostanowi. Posypywanie nawierzchni piaskiem bądź środkami
chemicznymi powinno zostać poprzedzone mechanicznym odgarnięciem śniegu. • Ustawy
z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151. poz. 1220 ze zm ).
Środki chemiczne powinny być stosowane w sposób najmniej szkodzący terenom zielonym.
Stosujący je w sposób znacząco szkodzący, podlega karze aresztu lub
grzyw
ny/podmiot/osoba. Materiały chemiczne stosowane w ramach Akcji Zima, muszą być
składowane w odpowiednich, ekologicznych magazynach, nie powodujących uciążliwości dla
środowiska. Wykonawca uzupełniał będzie ewentualne niedobory materiałów, odpowiednio
wcześniej i na własny koszt. Wykonawca w ZESTAWIENIU MIESIĘCZNYM przedstawi
Zamawiającemu pisemną informację dotyczącą ilości zużytego materiału”
•
Dla Rejonu 1 i 2 Zamawiający ustalił w pkt 3. a) takie same wymagania w zakresie
potencjału technicznego i nie wskazał różnic w sposobie wykonania, a zatem w obu
Rejonach należy stosować ww. rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 października
2005 roku w sprawie rodzaju i warunków stosowania środków, jakie mogą być używane na
drogach publicznych oraz ulicach i placach (Dz. U. Nr 230 poz. 1960) i ustawy z dnia 16
kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151. poz. 1220 ze zm ).
W Załączniku nr 5 zawierającego wzór umowy m.in. dla Rejonu 2 Zamawiający
wskazał:
•
W §1 ust. 1 - zlecenie jest zgodne z SIWZ i Szczegółowym Opisie Przedmiotu
Zamówienia.
•
W §4 ust. 16: W trakcie realizacji prac Wykonawca zobowiązany jest do
bezwzględnego przestrzegania przepisów i zasad BHP oraz p.poż.
•
W §6 ust. 1: zasadę ryczałtowego rozliczania wykonywanych usług.
W Załączniku 12b zawierającego formularze cenowe dla Rejonów Zamawiający
wskazał, że Szacunek ilościowy prac, został określony wyłącznie po to, aby dać
Wykonawcom wspólną podstawę wyceny oferty.
Zgodnie z postanowieniami Rozdziału 19 pkt 1) SIWZ oferty złożone na Rejon 2
Zamawiający oceniał w trzech kryteriach:
a.
Cena - o wadze: 60%
b.
Czas rozpoczęcia prac w Rejonie - o wadze: 30%,
c.
Czas ukończenia poziomego zamiatania - o wadze: 10%.
Stawiając tezę, że Balcer sp. z o.o. powinna zostać wykluczona z postępowania, a jej
oferta odrzucona,
Odwołujący podniósł, że zgodnie z Rozdziałem 17 pkt 7 SIWZ, szacunek
ilościowy prac został określony wyłącznie po to, aby dać Wykonawcom wspólną podstawę
wyceny oferty.
Odwołujący zauważył, że w sytuacji, gdy sposób wykonania prac nie jest
zgodny w wymaganiami podanymi w SIWZ,
to nawet przy uwzględnieniu takiej samej ilości
prac wycena nie będzie porównywalna.
Odwołujący stwierdził, że nie może zyskać akceptacji sytuacja, w której niska ceny
uzyskiwana jest kosztem
zastosowania rozwiązań sprzecznych z SIWZ - co ma miejsce
w odniesieniu do oferty Balcer sp. z o.o. -
w takim przypadku oferta winna być odrzucona nie
tylko na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 i pkt 4 ustawy Pzp,
ale też na podstawie art. 89 ust. 1
pkt 3 ustawy Pzp.
Jak zauważył Odwołujący, Balcer sp. z o.o. była wezwana do wyjaśnień ceny
w zakresie Rejonu 1.
Odwołujący zaznaczył, że sposób świadczenia usługi - zgodnie
z postanowieniami SIWZ -
jest taki sam dla Rejonu 1 jak i dla Rejonu 2. Identyczność
wy
magań dla obu Rejonów potwierdziła Balcer sp. z o.o. w swych wyjaśnieniach z dnia 22
września 2020 r. (strona pierwsza ostatni wers). W konsekwencji, w ocenie Odwołującego,
jeżeli Balcer sp. z o.o. w opisie sposobu wykonywania zamówienia dla Rejonu 1 oświadcza,
że wykona je niezgodnie z SIWZ, to odrzuceniu podlega także oferta złożona dla Rejonu 2.
Odwołujący wskazał, że Zamawiający dokonując oceny wyjaśnień złożonych przez
wykonawcę, ma obowiązek zweryfikowania ich realności. Art. 90 ust. 3 ustawy Pzp nakazuje
Zamawiającemu badanie wyjaśnień i dowodów, a zatem weryfikacja musi być szczególnie
dokładna.
Odwołujący zwrócił uwagę, że w swych wyjaśnienia z dnia 22 września 2020 r. Balcer
sp. z o.o. wskazała m.in. że:
a.
) „przyjęto także 2 wariant szacunku (...) czyli przy wystąpieniu tzw. ostrej
zimy
” - k.4;
b.
„Przyjęta ilość środków (soli i solanki) oraz paliwa zapewnia wykonanie prac
zgodnie z oczekiwaniami Zamawiającego.” - k.5;
c.
„Pługopiaskarki wyposażone są w nowoczesny sprzęt (...) których
wykorzy
stanie umożliwia płynny dobór ilości i proporcji soli drogowej do solanki (...). Użycie
solarek, które mają możliwość używania samej solanki (…) pozwala na osiągnięcie
dodatkowych oszczędności” – k.5;
d.
„W celu zwalczania śliskości, spółka stosuje (...) środki chemiczne w postaci
stałej - chlorek sodu (NaCl), dalej sól drogowa, chemiczne w postaci zwilżonej: chlorek sodu
(NaCl), dalej: sól zwilżona, roztwór wodny chlorku sody (NaCl)(stężenia 25%), dalej
solanka.
” - k.7;
e.
Na stronie 8 wyjaśnień przedstawiono tabelę ujawniając temperatury
i dawkowanie soli -
NaCl (g/m²) jakie zamierza stosować Balcer sp. o.o. zgodnie z przyjęta
ofertą. W tabeli tej przy temperaturze -10 st. C odpowiednio dla pkt. 1, 2 i 3 dokonano
wykreślenia dawki, dawki nie podano.
Odwołujący podniósł, że w wyjaśnienia z dnia 22 września 2020 r. Balcer sp. z o.o.
jako jedyny środek chemiczny wskazała chlorek sodu - NaCl - (w postaci suchej, zwilżonej
i w postaci roztworu) i nie wskazała żadnego środka uszorstniającego, a przede wszystkim
nie uwzględniła chlorku wapnia – CaCl2 i chlorku magnezu MgCl2, środków, które są
niezbędne do zapobiegania likwidacji oblodzeń, gołoledzi, śliskości pośniegowej, a także
likwidacji świeżego opadu śniegu, gołoledzi w temperaturach poniżej -10 st. C. Jak zaznaczył
Odwołujący, bez tych środków chemicznych nie jest możliwe zapobieganie i usunięcie
niekorzystnych skutków opadu z nawierzchni drogi w temperaturze poniżej -10 st. C
wyłącznie przy użyciu soli drogowej (NaCl). Odwołujący podał również, że rozporządzenie
M
inistra Środowiska z dnia 27 października 2005 r. w Załączniku 1 i 2 właśnie mieszaniny
soli drogowej z chlorkiem wapnia lub chlorkiem magnezu wskazuje jako jedynie skuteczne
środki przy temperaturach poniżej -10 st. C. Odwołujący stwierdził, że Balcer sp. z o.o. nie
uwzględniła tych środków w swojej ofercie, oferta ta jest niezgodna z SIWZ, nie uwzględnia
materiałów niezbędnych do wykonania zabezpieczenia i usuwania skutków opadów na
drogach w postaci środków chemicznych chlorku wapnia i chlorku magnezu.
Jak wskazał Odwołujący, zgodnie z SIWZ usługa ma być wykonywana zgodnie
z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 października 2005 r. w sprawie rodzaju
i warunków stosowania środków, jakie mogą być używane na drogach publicznych oraz
ulicach
i placach (Dz. U. Nr 230 poz. 1960). Rozporządzenie to stanowi jednoznacznie, iż
(vide §2) na drogach publicznych oraz ulicach i placach używa się środków nie chemicznych
(piasek i kruszywo) oraz chemiczne. Środkami chemicznymi są chlorek sodu, chlorek
ma
gnezu i chlorek wapnia. Załączniki do rozporządzenia określają czas i sposób stosowania
środków dopuszczonych do stosowania. Jak wynika z ww. załączników do rozporządzenia,
rodzaj oraz stężenie stosowanego środka chemicznego uzależnione jest przede wszystkim
od temperatury otoczenia i celu stosowania. Zapobieganie powstawania oblodzenia -
gołoledzi i powstawaniu śliskości pośniegowej w temperaturze poniżej -10 st. C jest
skuteczne
z użyciem mieszaniny NaCl z CaCl2 (MgCl2) w proporcjach od 4:1 do 3:1.
Likwid
acja zaś skutków wystąpienia gołoledzi, oblodzenia, śliskości pośniegowej czy
świeżego opadu w temperaturze poniżej -10°C wymaga większych proporcji NaCl z CaCl2
(MgCl2
) aż 2:1, co oznacza, że połowa środków chemicznych to CaCl2 lub MgCl2.
Odwołujący podkreślił, że już z ww. rozporządzenia wynika, że środki nie chemiczne nie
usuwają niepożądanych skutków opadów, nie są też stosowane do zapobiegania. Nie jest
więc możliwe ich zastąpienie środkami chemicznymi w postaci chlorku wapnia (CaCl2) lub
chlorku magnezu (MgCl2).
Odwołujący zwrócił uwagę, ze Balcer sp. z o.o. jednoznacznie oświadczyła, iż
stosować będzie jedynie sól drogową, sól zwilżoną i solankę. Co więcej, z wyjaśnień
złożonych przez tego wykonawcę wynika, iż praktyka taka jest stosowana od lat. Odwołujący
zaznaczył przy tym, że rozporządzenie w sprawie rodzaju i warunków stosowania środków,
jakie mogą być używane na drogach publicznych oraz ulicach i placach jednoznacznie
wskazuje, iż:
a.
s
ól drogowa, sól zwilżona i solanka mogą być stosowane w ograniczonym
zakresie, a w szczególności nie może być stosowana przy temperaturze niższej niż 10 st.
Celsjusza.
b.
d
la zwalczania gołoledzi, oblodzenia i przy zapobieganiu oblodzeniu sól
(NaCl) nie stosuje się poniżej 6 st. C.
Odwołujący stwierdził, ze poza sporem pozostaje, ze chlorek magnezu i chlorek
wapnia są produktami droższymi niż sól, a zatem brak skalkulowania tych materiałów
(pomimo założenia tzw. ostrej zimy) skutkował obniżeniem ceny. Odwołujący przypomniał,
że Zamawiający informował, że szacunek ilościowy prac został określony wyłącznie po to,
aby dać wykonawcom wspólną podstawę wyceny oferty. Aby oferty była porównywalne,
muszą dotyczyć „tego samego” - tak samo jak zaniżenie powierzchni przeznaczonych do
zimowego utrzymania, za
niżenie ceny surowców, pominięcie materiałów, uniemożliwia
uzyskanie wspólnej podstawy wyceny. Tym samym, oferta Balcer sp. z o.o. jest
nieporównywalna z innymi ofertami i nie zawiera wyceny zgodnej ze Szczegółowym Opisem
Przedmiotu Zamówienia, co powinno skutkować odrzuceniem oferty na podstawie art. 89
ust. 1 pkt 2), 3), 6) ustawy P
zp. Dla przykładu Odwołujący podał, że obecnie na rynku ceny
tych produktów przedstawiają się następująco (oferta ze stron Allegro):
Sól drogowa (NaCl) - 260,00 zł / tona,
Chlorek magnezu (MgCl2) -
1 229,00 zł / tona,
Chlorek wapnia (CaCl2) -
1499,00 zł / tona.
Zdaniem Odwołującego, działanie Balcer sp. z o.o. jest działaniem świadomym,
podjętym w celu uzyskania zamówienia publicznego w sposób sprzeczny z SIWZ i sprzeczny
z przepisami prawa. Tym samym,
w opinii Odwołującego, oferta jest nie tylko niezgodna
z SIWZ -
bo sposób świadczenia jest inny niż wynikający z ww. rozporządzenia, ale też jej
złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji. Odwołujący stwierdził, że w okolicznościach
przedmiotowej sprawy czyn nieuczciwej konkurenc
ji polega na tym, iż zaniechanie
stosowania materiałów nakazanych do zastosowania przez Zamawiającego w SIWZ
bezpośrednio wpłynęło na obniżenie ceny oferty. Cena była kluczowa dla uzyskania
zamówienia, a zatem działanie Balcer sp. z o.o. miało na celu wyeliminowanie
przedsiębiorstw konkurencyjnych i niedopuszczenie ich do świadczenia usługi. Odwołujący
przywołał wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 7 lipca 2020 r., sygn. akt KIO 1042/20,
oraz wyrok Izby z dnia 20 maja 2019 r., sygn. akt KIO 766/19.
Odwołujący zwrócił uwagę, że
z udostępnionych wyjaśnień Balcer sp. z o.o. wynika, że wykonawca ten nie przewiduje
stosowania chlorku magnezu i chlorku wapnia. Odwołujący zauważył, że nawet jeśli obecnie
stwierdzonoby, że jest inaczej, to byłoby to swoiste ukrywanie kosztów, a takie działanie jest
czynem nieuczciwej konkurencji.
Odwołujący ponadto podniósł, że oferta Balcer sp. z o.o. jest niezgodna z treścią
SIWZ przez zastosowanie soli w miejsce wymaganych przez Zamawiającego chlorku
magnezu i chlorku wapnia, a co za tym idzie, powinna zostać odrzucona na podstawie art.
89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp.
Odwołujący przywołał wyrok Krajowej Izby odwoławczej z dnia
28 maja 2020 r., sygn. akt KIO 555/20
i zaznaczył, że ww. niezgodność nie jest kwestią
formalną, a merytoryczną.
Odwołujący wskazał, że Zamawiający opracował formularz oferty - Załącznik nr 1 do
SIWZ. Każdy z wykonawców musiał zatem złożyć oświadczenie woli o tożsamej treści.
Jednym z elementów tego oświadczenia było:
•
„Zgodnie ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia w postępowaniu
prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego pod nazwą: Zimowe utrzymanie dróg na
terenie miasta Gliwice w latach 2020 -2022 Rejon nr 2
”.
•
„Oświadczam(y), że: załączony do specyfikacji istotnych warunków
zamówienia wzór umowy - ZAŁĄCZNIK NR 5, został przeze mnie (przez nas)
zaakceptowany i zobowiązuję(emy) się w przypadku wyboru mojej (naszej) oferty do
zawarcia umowy na określonych w nim warunkach w miejscu i terminie wyznaczonym przez
Zamawiającego”;
Odwołujący zauważył, że umowa wskazuje, że Szczegółowy Opis Przedmiotu
Zamówienia jest jej częścią, a Opis ten odsyła do rozporządzenia 27 października 2005 r.
Jeżeli zatem Balcer sp. z o.o. nigdy nie miała zamiaru stosować środków chemicznych
innych niż sól drogowa, sól zwilżona i solanka - co wynika z wyjaśnień z dnia 22 września
2020 r. -
to składając oświadczenie o treści zgodnej z formularzem oferty wprowadziła
Zamawiającego w błąd co do sposobu wykonania zamówienia. Odwołujący wskazał, ze
d
ziałanie takie okazało się „skuteczne” w tym sensie, że Zamawiający uznał ofertę Balcer
sp. z o.o. za
najkorzystniejszą - uszło uwadze Zamawiającego, że oświadczenie to jest
nieprawdziwe i Balcer sp. z o.o.
nie miała zamiaru wykonać zamówienia zgodnie z SIWZ. Co
więcej, jak zaznaczył Odwołujący, wykonawca dzięki temu w sposób niedopuszczalny (bo
sprzeczny z SIWZ) obniżył cenę oferty.
Odwołujący stwierdził, że Balcer sp. z o.o. powinna zostać wykluczona
z postępowania na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 17 ustawy Pzp, a jej oferta odrzucona.
Odwołujący podał, że ww. czynność wykluczenia znajduje oparcie w orzecznictwie.
Odwołujący wskazał na wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 13 lipca 2020 r., sygn. akt
KIO 1077/20 oraz wyrok Izby z dnia 10 lipca 2020 r., sygn. akt KIO 736/20.
Odwołujący
podał ponadto, że analogiczna sprawa była rozstrzygana przez KIO – wyrok z dnia 3 grudnia
2019 r, sygn. akt KIO 2332/19.
P
rzystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego zgłosił
wykonawca Balcer Sp. z o.o.
Izba ustaliła:
Wartość przedmiotowego zamówienia została oszacowana przez Zamawiającego na
kwotę 36 242 111,11 zł, co stanowi równowartość 8 489 005,48 euro, w tym Część 2 została
oszacowana na 1 759
629,63 zł, co stanowi równowartość 412 158,82 euro (pkt 2 Protokołu
postępowania o udzielenie zamówienia w trybie przetargu nieograniczonego). Bezpośrednio
przed otwarciem ofert Zamawiający podał kwotę, jaką zamierza przeznaczyć na
sfinansowanie zamówienia w wysokości brutto 27 958 200,00 zł brutto, w tym na Część 2
zamówienia 1 900 400,00 zł. zł (pkt 11 Protokołu postępowania o udzielenie zamówienia
w trybie przetargu nieograniczonego).
W terminie na składanie ofert oferty na Rejon 2 złożyło trzech wykonawców:
Odwołujący z ceną 1 937 470,60 zł,
- M. K.
prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą ZUDIK Dromar K. M. z ceną
342,08 zł,
Balcer sp. z o.o. z ceną 1 754 924,40 zł.
Krajowa Izba Odwoławcza, rozpoznając złożone odwołanie na rozprawie
i uwzględniając zgromadzony materiał dowodowy wymieniony w treści uzasadnienia, jak
również stanowiska stron i uczestnika postępowania zaprezentowane na piśmie i ustnie do
protokołu posiedzenia i rozprawy, ustaliła i zważyła co następuje.
Izba stwierdziła, że Odwołujący legitymuje się interesem we wniesieniu środka
ochrony prawnej, o którym mowa w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp. Zakres zarzutów, w sytuacji
ich potwierdzenia się, wskazuje na pozbawienie Odwołującego możliwości uzyskania
zamówienia i jego realizacji, narażając go tym samym na poniesienie w tym zakresie
wymiernej szkody.
Rozpoznając odwołanie w granicach podniesionych zarzutów Izba uznała, że
zaistniały podstawy do jego uwzględnienia.
W przedmiotowej sprawie
rozstrzygnięcia wymagało przede wszystkim zagadnienie,
czy zaist
niały podstawy do zbadania przez Zamawiającego oferty Balcer sp. z o.o. pod
kątem sposobu realizacji zamówienia.
Izba stwierdziła, że z treści SIWZ w sposób jednoznaczny wynikał wymóg
zabezpieczenia odpowiedniej ilości środków chemicznych i uszorstniających w ciągu całego
sezonu zimowego
. Zgodnie z pkt 2 lit. g Szczegółowego Opisu Przedmiotu Zamówienia,
wykonawca we własnym zakresie zobowiązany jest zabezpieczyć odpowiednią ilość
środków chemicznych i uszorstniających, która wystarczy na prowadzenie Akcji Zima
w ciągu całego sezony zimowego. Zamawiający w tym miejscu wskazał ponadto, że
wykonawca przy realizacji przedmiotu zamówienia zobowiązany jest do stosowania m.in.
rozporządzenia w sprawie rodzaju i warunków stosowania środków, jakie mogą być używane
na drogach publicznych, ulicach i placach.
Przedmiotowe rozporządzenie określa m.in.
rodzaje środków chemicznych, jakie mogą być używane, oraz warunki ich stosowania.
Zgodnie z §2 ww. rozporządzenia, na drogach publicznych oraz ulicach i placach używa się
następujących rodzajów środków: niechemiczne (piasek o średnicy od 0,1 do 1mm,
kruszywo naturalne lub sztuczne o uziarnieniu do 4mm), chemiczne w postaci stałej (chlorek
sodu, chlorek magnezu, chlorek wapnia), chemiczne w postaci zwilżonej (chlorek sodu,
c
hlorek magnezu, chlorek wapnia), a także mieszkanki środków nie chemicznych
i chemicznych. Z
treści Załączników do ww. rozporządzenia określających szczegółowe
warunki stosowania poszczególnych środków wprost wynika, że chlorek sodu nie znajduje
zastosowa
nia w poszczególnych warunkach, jakie mogą zaistnieć w sezonie zimowym, że
zastosowanie powinny znaleźć także chlorek wapnia i chlorek magnezu.
Rozpoznając przedmiotową sprawę Izba miała na uwadze, że Odwołujący oparł
swoje zarzuty o wyjaśnienia Balcer sp. z o.o. z dnia 22 września 2020 r. złożone w ramach
C
zęści 1 zamówienia. Izba uznała jednak, że złożone przez Balcer sp. z o.o. wyjaśnienia
w Części 1 zamówienia mogą i powinny budzić wątpliwości Zamawiającego także w ramach
oceny ofert w Części 2 ze względu na okoliczność, że obie części miałby realizować ten sam
wykonawca
, z dużym prawdopodobieństwem w analogiczny sposób, przy użyciu tych
samym materiałów, które zadeklarował w ramach Części 1. Powyższe potwierdziła Balcer
sp. z o.o. na stronie 1 ww. wyj
aśnień stwierdzając: „Należy podkreślić, że wymagania dla
rejonu 1 i 2 są identyczne.”. W treści przedmiotowych wyjaśnień Balcer sp. z o.o.
odpowiadając na zapytanie Zamawiającego o sposób kalkulacji ceny zaoferowanej za
realizację przedmiotu zamówienia w Części 1 wskazała wyłącznie na środki w postaci soli
i solanki. W żadnym miejscu wyjaśnień Balcer sp. z o.o. nie odniosła się do innych środków,
treść wyjaśnień nie wskazuje na kalkulację użycia innych środków. W toku postępowania
odwoławczego Balcer sp. z o.o. również nie przedstawiła argumentacji zmierzającej do
w
ykazania, że oferta złożona na Część 2 zamówienia obejmuje sposób realizacji
zamówienia zgodny z przepisami wskazanego rozporządzenia. W tym miejscu zauważenia
wymaga, że treść rozporządzenia w sprawie rodzaju i warunków stosowania środków, jakie
mogą być używane na drogach publicznych, ulicach i placach nie pozwala na dowolny dobór
środków, którymi wykonawcy posługują się przy realizacji tego typu usług, czy ich ilości.
Izba stwierdziła, że ze względu na analogiczne wymagania określone przez
Zamawiającego dla Części 1 i Części 2, oświadczenia Balcer sp. z o.o. w zakresie materiału,
jakiego zamierza użyć i jaki skalkulował w cenie oferty w Części 1 zamówienia, powinny stać
się podstawą do powzięcia przez Zamawiającego wątpliwości co do zaoferowania przez
Balcer sp. z o.o. prawidłowego sposobu realizacji zamówienia w Części 2. Wątpliwości te
powinny zostać wyjaśnione w trybie przewidzianym w art. 87 ust. 1 ustawy Pzp.
Obowiązkiem Zamawiającego jest stworzenie na gruncie postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego ram dla uczciwego konkurowania wykonawców ubiegających się
o
udzielenie zamówienia, a obowiązkiem wykonawców jest właściwe konkurowanie o wybór
ich ofert.
Izba miała na względzie, że Odwołujący nie wskazał na naruszenie przez
Zamawiającego art. 87 ust. 1 ustawy Pzp, jednak Odwołujący podniósł zarzuty dalej idące,
zmierzające do wykluczenia Balcer sp. z o.o. z postępowania i odrzucenia oferty złożonej
przez tego wykonawcę. Izba uznała jednak, że przed dokonaniem tak daleko idących
czynności, Zamawiający zobowiązany jest wezwać Balcer sp. z o.o. do złożenia wyjaśnień
w spornym zakresie. Zasadność takiego wezwania wykazał Odwołujący przytoczonymi
okolicznościami faktycznymi. Zauważyć należy, że Krajowa Izba Odwoławcza nie jest
związana podstawą prawną podaną przez Odwołującego przy dokonywaniu kwalifikacji
naruszenia prawa przez Zamawiającego. Sąd Najwyższy w swoich orzeczeniach podkreśla,
iż sąd nie jest związany wskazaną przez powoda podstawą prawną roszczenia – przeciwnie,
sąd jest obowiązany rozpatrzyć sprawę wszechstronnie i wziąć pod rozwagę wszystkie
przepisy prawne, które powinny być zastosowane w rozważanym przypadku (por. wyroki
Sądu Najwyższego: z 13 lipca 2005 r., sygn. akt I CK 132/05, z 2 grudnia 2005 r., sygn. akt II
CK 277/05, z 29 października 2008 r., sygn. akt IV CSK 260/08, z 27 marca 2008 r., sygn.
akt II CSK 524/07, z 12 grudnia 2008 r., sygn. akt II CSK 367/08, z 19 marca 2012 r., sygn.
akt II PK 175/11, z 28 marca 201
4 r., sygn. akt III CSK 156/13). Przenosząc ten pogląd na
grunt postępowania odwoławczego przed Krajową Izbą Odwoławczą Izba stwierdziła, że jest
uprawniona do orzekania w sytuacji, gdy okoliczności faktyczne, podniesione w zarzutach
odwołania, a także opis czynności lub zaniechań Zamawiającego, wskazują na faktyczne
na
ruszenie przepisów ustawy Pzp.
Z uwagi
na fakt, że wyjaśnienia Balcer sp. z o.o. zostały złożone w ramach oceny
ofert w Części 1 zamówienia, nie mogły one stanowić podstawy do nakazania przez Izbę
wykluczenia Balcer sp. z o.o.
czy odrzucenia złożonej przez tego wykonawcę oferty. Tak
daleko idące decyzje Zamawiający zobowiązany będzie ewentualnie powziąć po otrzymaniu
wyjaśnień treści oferty i ich ocenie.
Podkreślenia wymaga, że wykonawcy biorący udział w postępowaniu mają prawo
oczekiwać, że złożone w postępowaniu oferty zostaną ocenione zgodnie z wymaganiami
Z
amawiającego wyartykułowanymi w dokumentacji postępowania, z poszanowaniem
wymogów stawianych przez powszechnie obowiązujące przepisy prawa, zaś Zamawiający
wykona ciążące na nim ustawowe obowiązki rzetelnego zbadania złożonych ofert,
gwarantując tym samym zabezpieczenie interesów uczestników procesu udzielania
zamówień publicznych.
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 192 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, orzeczono
jak w sentencji.
O kosztach postępowania Izba orzekła na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp
oraz § 5 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r.
w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2018 r., poz. 972),
zaliczając w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł uiszczoną przez
Odwołującego tytułem wpisu od odwołania oraz zasądzając od Zamawiającego na rzecz
Odwołującego uzasadnione koszty poniesione tytułem wpisu od odwołania oraz
wynagrodzenia pełnomocnika w łącznej wysokości 18 600 zł.
Przewodniczący : ………………………………