Sygn. akt: KIO 2654/20
WYROK
z dnia 10 listopada 2020 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Aneta Mlącka
Protokolant:
Rafał Komoń
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 06 listopada 2020 r. w Warszawie
odwołania
wniesion
ego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 15 października 2020 r. przez
Odwołującego Budimex S.A. (ul. Siedmiogrodzka 9, 01-204 Warszawa) w postępowaniu
prowadzonym przez
Zamawiającego Zarząd Dróg Powiatowych w Poznaniu (ul. Zielona
851 Poznań) oraz PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. (ul. Targowa 74, 03-734
Warszawa)
orzeka:
umarza postępowanie w zakresie zarzutów opisanych w punkcie I. 1 i 2 odwołania
oddala odwołanie w pozostałym zakresie
kosztami postępowania obciąża Odwołującego Budimex S.A. (ul. Siedmiogrodzka
9, 01-204 Warszawa) i
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 20000 zł 00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego
Budimex S.A. (ul. Siedmiogrodzka 9, 01-204 Warszawa)
tytułem wpisu od
odwołania,
zasądza od Odwołującego Budimex S.A. (ul. Siedmiogrodzka 9, 01-204
Warszawa)
na rzecz Zamawiającego Zarząd Dróg Powiatowych w Poznaniu (ul.
Zielona 8, 61-
851 Poznań) oraz PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. (ul. Targowa 74,
03-734 Warszawa)
kwotę 3600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero
groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz.1843) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Poznaniu.
P
rzewodniczący: ………………………..
Sygn. akt: KIO 2654/20
UZASADNIENIE
Zamawiający Zarząd Dróg Powiatowych w Poznaniu prowadzi postępowanie o udzielenie
zamówienia, którego przedmiotem jest „Budowa wiaduktu kolejowego/tunelu drogowego w
ul. Swarzędzkiej w Kobylnicy w ciągu drogi powiatowej nr 2407P Koziegłowy – Swarzędz w
zamian za likwidację przejazdu kolejowo – drogowego kat. A w km 7,532 linii kolejowej nr
353, w ramach projektu POIIŚ 5.1-35 pn. Poprawa bezpieczeństwa na skrzyżowaniach linii
kolejowych z drogami
– etap III” w systemie „projektuj i buduj”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane 5 października 2020 roku w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej pod numerem 2020/S 193-465489.
Odwołujący Budimex S.A. wniósł odwołanie, w którym zarzucił Zamawiającemu naruszenie
art. 647 Kodeksu cywilnego, art.
654 Kc, art. 656 § 1 Kc, art. 353
Kc i art. 58 § 3 Kc, w
związku z art. 14 ust. 1 PZP oraz art. 139 ust. 1 PZP, poprzez ukształtowanie określonych w
§29 ust. 13 pkt 1) TOM II SIWZ – warunków umwy w postaci warunków odbioru robót
budowlanych od Wykonawcy w
sposób sprzeczny z tymi przepisami, w tym z naturą
stosunku prawnego umowy o roboty budowlane w takim zakresie, w jakim Zamawiający
będzie (w świetle zaskarżonych postanowień Wzoru umowy) uprawniony do odmówienia
odbioru robót budowlanych do czasu usunięcia ich wad przez Wykonawcę także wtedy,
kiedy roboty te będą dotknięte wadami nadającymi się do usunięcia i nie uniemożliwiają
użytkowanie przedmiotu odbioru, podczas gdy zgodnie z obowiązującymi w tej mierze
przepisami oraz ugruntowaną linią orzeczniczą Sądu Najwyższego i sądów apelacyjnych,
obowiązkiem Zamawiającego jest w tym przypadku dokonanie odbioru robót od Wykonawcy,
a prawo do odmowy odbioru robót służy Zamawiającemu wyłącznie wówczas, kiedy roboty
są dotknięte wadami istotnymi, art. 36a ust. 2 Pzp w zw. z art. 36a ust. 1 Pzp w zw. z art. 7
ust. 1 Ustawy Pzp -
przez zastrzeżenie do osobistego wykonania (pkt. 23.1. TOM I SIWZ)
przez wykonawcę kluczowych części zamówienia bez uzasadnienia technologicznego oraz
niewspółmiernie do potrzeb, w sposób powodujący istotne ograniczenie konkurencji i
bezzasadnie zawęża krąg potencjalnych wykonawców, mogących złożyć oferty w
przedmiotowym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, art. 22 ust. 1a oraz art.
22d ust. 1 ustawy Pzp w zw. z art. 36 ust. 1 pkt
. 5) w związku z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp
poprzez określenie warunków udziału w postępowaniu w zakresie zdolności technicznej lub
zawodowej w sposób nadmierny i nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia oraz
wykraczający poza cel, jaki przyświeca warunkom udziału w postępowaniu, jakim jest
weryfikacja zdolności wykonawcy do należytego wykonania zamówienia, a także
utrudniający uczciwą konkurencję i równe traktowanie wykonawców, art. 91 ust. 2 pkt. 5 w
związku z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp poprzez określenie kryteriów oceny ofert i sposobu ich
oceny w sposób nadmierny i nieproporcjonalny do warunków udziału w postępowaniu w
zakresie doświadczenia personelu skierowanego do realizacji zamówienia oraz utrudniający
uczciwą konkurencję i równe traktowanie wykonawców, a przede wszystkim w sytuacji, gdy
tak sformułowane wymagania dotyczące kwalifikacji zawodowych i doświadczenia osób
wyznaczonych do realizacji zamówienia pozostają bez istotnego wpływu na jakość
wykonania zamówienia i tym samym niczym nieuzasadnione preferowanie wykonawców
spełniających zakwestionowane kryterium oceny ofert.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania w całości oraz nakazanie Zamawiającemu
dokonania odpowiednio zmian w treści SIWZ i ewentualnie odpowiedniego ogłoszenia o
zamówieniu.
Pun
kt 13 powinien zdaniem Odwołującego otrzymać nowe, następujące brzmienie:
„13. Jeżeli w toku czynności odbioru prac lub robót zostaną stwierdzone wady lub usterki, to
Zamawiającemu przysługują następujące uprawnienia:
1) jeżeli wady lub usterki można usunąć:
a)
uniemożliwiają użytkowanie przedmiotu odbioru zgodnie z przeznaczeniem, może
odmówić odbioru do czasu usunięcia wad lub usterek, wskazując jednocześnie termin
usunięcia wad i datę kolejnego odbioru;
b)
umożliwiają użytkowanie przedmiotu odbioru zgodnie z przeznaczeniem, dokona
odbioru
wyznaczając termin usunięcia tych wad lub usterek, na koszt Wykonawcy.
Zamawiający przystąpi do odbioru usuniętych wad lub usterek w terminie 5 dni roboczych od
dnia zgłoszenia. Z czynności tej zostanie sporządzony protokół, którego podstawą
sporządzenia będzie skuteczne ich usunięcie.
Natomiast postanowienie w postaci obowiązku osobistego wykonania kluczowych części
zamówienia określonego w pkt 23.1. SIWZ tj. sformułowanie, że: „23.1 Zamawiający
zastrzega, że Wykonawca zobowiązany jest do osobistego wykonania następujących
kluczowych części Zamówienia: wykonanie konstrukcji nośnej wiaduktu/tunelu - nr poz. w
RCO -
5a" (tj. budowa konstrukcji wiaduktu kolejowego/tunelu drogowego (bez elementów
nawierzchni drogowej i wyposażenia) pod linią kolejową nr 353 i pod ul. Dworcową (z
uwzględnieniem konstrukcji pod przyszłą budowę dodatkowych torów - przyp.
Odwołującego) w opinii Odwołującego powinna zostać w całości usunięta i zastąpiona
postanowieniem o następującej treści: „Zamawiający nie zastrzega obowiązku osobistego
wykonania przez Wykonawcę kluczowych części zamówienia".
Punkt 8.6.1. SIWZ o treści:
„8.6.1. W zakresie warunku określonego w punkcie 8.2.3 IDW wymagane jest wykazanie
przez Wykonawcę, że w okresie ostatnich 5 lat przed upływem terminu składania ofert, a
jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie wykonał:
a)
co najmniej jedną robotę budowlaną o wartości nie mniejszej niż 5 mln złotych brutto
obejmującą budowę drogi klasy Z o długości min. 2 km.
b)
co n
ajmniej jedną robotę budowlaną o wartości nie mniejszej niż 10 mln złotych brutto
obejmującą budowę wiaduktu/tunelu o rozpiętości w świetle podpor min. 20 m nad/ pod
czynną linią kolejową.
c)
co najmniej dwa projekty (projekt budowlany i wykonawczy) wraz z uzyskaniem decyzji
ZRID lub decyzji pozwolenia na budowę wiaduktu/tunelu nad/ pod linią kolejową (w tym
jeden projekt budowy tunelu pod linią kolejową) oraz co najmniej dwa projekty (projekt
budowlany i wykonawczy) budowy/rozbudowy drogi klasy min. Z o długości minimum 2,0
km,"
powinien w ocenie Odwołującego otrzymać nowe, następujące brzmienie:
„8.6.1. W zakresie warunku określonego w punkcie 8.2.3 IDW wymagane jest wykazanie
przez Wykonawcę, że w okresie ostatnich 10 lat przed upływem terminu składania ofert, a
jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie wykonał:
a)
co najmniej jedną robotę budowlaną o wartości nie mniejszej niż 5 min złotych brutto
obejmującą budowę drogi klasy Z o długości min. 2 km.
b)
co najmniej jedną robotę budowlaną o wartości nie mniejszej niż 10 min złotych brutto
obejmującą budowę wiaduktu/tunelu o rozpiętości w świetle podpor min. 20 m nad/ pod
czynną linią kolejową.
c)
co najmniej dwa projekty (projekt budowlany i wykonawczy) wraz z uzyskaniem decyzji
ZRID lub decyz
ji pozwolenia na budowę wiaduktu/tunelu nad/ pod linią kolejową oraz co
najmniej dwa projekty (projekt budowlany i wykonawczy) budowy/rozbudowy drogi klasy min.
Z o długości minimum 2,0 km."
Punkt 8.6.2. pkt. 1) SIWZ:
„1) projektant branży mostowej - osoba posiadająca uprawnienia
budowlane do projektowania bez ograniczeń w specjalności inżynieryjnej, mostowej
posiadająca co najmniej 10-letnie doświadczenie (licząc od dnia uzyskania uprawnień) na
stanowisku projektanta w tym w ciągu ostatnich 5 lat przed upływem terminu składania ofert
zrealizował (zakończył) jako projektant główny dwie usługi projektowe (projekt budowlany i
wykonawczy) budowy wiaduktu/tunelu nad/ pod linią kolejową (wraz z uzyskaniem decyzji
ZRID lub pozwolenia na budowę”
powinien w oceni
e Odwołującego otrzymać nowe, następujące brzmienie:
„1) projektant branży mostowej - osoba posiadająca uprawnienia budowlane do
projektowania bez ograniczeń w specjalności inżynieryjnej mostowej posiadająca co najmniej
10 letnie doświadczenie (licząc od dnia uzyskania uprawnień) na stanowisku projektanta w
tym zrealizował (zakończył) jako projektant dwie usługi projektowe (projekt budowlany i
wykonawczy) budowy/przebudowy wiaduktu/tunelu (wraz z uzyskaniem decyzji ZRID lub
pozwolenia na budowę”
Punkt 8.6.
2 pkt. 3) o treści:
„3) kierownik budowy - uprawnienia budowlane do kierowania robotami budowlanymi w
specjalności mostowej bez ograniczeń, lub odpowiadające im ważne uprawnienia budowlane
wydane w świetle obowiązujących przepisów prawa, posiadającego co najmniej 10-letnie
doświadczenie zawodowe (licząc od dnia uzyskania uprawnień), który pełnił w okresie
ostatnich 5 lat przed upływem terminu składania ofert funkcję kierownika budowy lub
kierownika robót mostowych nad min. jedną robotą budowlaną o wartości nie mniejszej niż
10,0 min. zł brutto obejmującą budowę wiaduktu/tunelu nad/pod czynną linią kolejową/”.
powinien w ocenie Odwołującego otrzymać nowe, następujące brzmienie:
„3) kierownik budowy - uprawnienia budowlane do kierowania robotami budowlanymi w
specjalności mostowej bez ograniczeń, lub odpowiadające im ważne uprawnienia budowlane
wydane w świetle obowiązujących przepisów prawa, posiadającego co najmniej 10-letnie
doświadczenie zawodowe (licząc od dnia uzyskania uprawnień), który pełnił funkcję
k
ierownika budowy lub kierownika robót mostowych nad min. jedną robotą budowlaną o
wartości nie mniejszej niż 10,0 mln. zł brutto obejmującą budowę wiaduktu/tunelu
Punkt
8.6.2 pkt. 4) SIWZ o treści:
„4) projektant branży drogowej - osoba posiadająca uprawnienia budowlane do
projektowania bez ograniczeń w specjalności inżynieryjnej drogowej, posiadająca co
najmniej 5-
letnie doświadczenie (licząc od dnia uzyskania uprawnień) na stanowisku
projektanta, w tym w ciągu ostatnich 5 lat przed upływem terminu składania ofert zrealizował
(zakończył) jako projektant główny jedną usługę projektową (projekt budowlany i
wykonawczy) dla budowy lub rozbudowy drogi klasy min, Z o długości min. 2,0 km. (wraz z
uzyskaniem decyzji ZRID),"
powinien w ocenie Odwołującego otrzymać nowe, następujące brzmienie:
projektant branży drogowej - osoba posiadająca uprawnienia budowlane do
projektowania bez ograniczeń w specjalności inżynieryjnej drogowej, posiadająca co
najmniej 5 letnie doświadczenie (licząc od dnia uzyskania uprawnień) na stanowisku
projektanta, w tym zrealizował (zakończył) jako projektant jedną usługę projektową (projekt
budowlany i wykonawczy) dla budowy lub rozbudowy drogi klasy min. Z o długości min. 2,0
km. (wraz z uzyskaniem decyzji ZRID)/”.
Punkt 8.6.2 p
kt. 10) SIWZ o treści:
„10) kierownik robót elektrycznych i elektroenergetycznych z doświadczeniem w zakresie
sieci trakcyjnych,
minimum 1 osoba posiadająca uprawnienia budowlane bez ograniczeń do
kierowania robotami budowlanymi których zakres obejmuje kolejowe sieci trakcyjne,
posiadająca co najmniej 5 letnie doświadczenie (licząc od dnia uzyskania uprawnień) na
stanowisku kierownika budowy lub kierownika robót w zakresie sieci, instalacji i urządzeń
elektrycznych i elektroenergetycznych na robotach związanych z budową lub przebudową
infrastruktury kolejowej w zakresie sieci trakcyjnych,"
powinien otrzymać w ocenie Odwołującego nowe, następujące brzmienie:
„10) kierownik robót elektrycznych i elektroenergetycznych z doświadczeniem w zakresie
sieci trakcyjnych,
minimum 1 osoba posiadająca uprawnienia budowlane bez ograniczeń do
kierowania robotami budowlanymi których zakres obejmuje kolejowe sieci trakcyjne,
posiadająca co najmniej doświadczenie (licząc od dnia uzyskania uprawnień) na stanowisku
kierownika
budowy lub kierownika robót w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i
elektroenergetycznych na robotach związanych z budową lub przebudową infrastruktury
kolejowej w zakresie sieci trakcyjnych,".
Punkt 20.7.3. SIWZ o treści:
„20.7.3. Doświadczenie kierownika budowy
W kryterium
„doświadczenie kierownika budowy", Zamawiający oceni doświadczenie osoby
wyznaczonej na kierownika budowy, które Wykonawca określi w formularzu oferty.
Wskazany w ofercie kierownik budowy będzie pełnił swoją funkcję przy realizacji zamówienia
objętego niniejszym postępowaniem.
Punkty w niniejszym kryterium zostaną przyznane w następujący sposób:
wskazanie kierownika budowy, posiadającego uprawnienia budowlane do
kierowania robotami budowlanymi w specjalności inżynieryjnej mostowej lub odpowiadające
im ważne uprawnienia budowlane wydane na podstawie wcześniej obowiązujących
przepisów, umożliwiające realizację przedmiotu zamówienia, posiadającego co najmniej 5-
l
etnie doświadczenie zawodowe (licząc od dnia uzyskania uprawnień), który pełnił w okresie
ostatnich 5 lat przed upływem terminu składania ofert funkcję kierownika budowy lub
kierownika robót mostowych na dwóch robotach budowlanych obejmujących swym
zakresem:
a)
budowę wiaduktu kolejowego nad czynną linią kolejową o wartości nie mniejszej
niż 10 mln złotych brutto
b)
budowę tunelu drogowego pod czynną linią kolejową o wartości nie mniejszej niż
10 mln złotych brutto -10 pkt.;
wskazanie kierownika budowy, posiadającego uprawnienia budowlane do
kierowania robotami budowlanymi
w specjalności inżynieryjnej mostowej lub odpowiadające
im ważne uprawnienia budowlane wydane na podstawie wcześniej obowiązujących
przepisów, umożliwiające realizację przedmiotu zamówienia, posiadającego co najmniej 5-
letnie doświadczenie zawodowe (licząc od dnia uzyskania uprawnień), który pełnił w okresie
ostatnich 5 lat przed upływem terminu składania ofert funkcję kierownika budowy lub
kierownika robót mostowych, na minimum dwóch robotach budowlanych obejmujących
swym zakresem budowę tunelu drogowego pod czynną linią kolejową o wartości nie
mniejszej niż 10 mln złotych brutto każda - 20 pkt.;
powinien otrzymać w opinii Odwołującego następujące brzmienie:
„20.7.3. Doświadczenie kierownika budowy
W kryterium
„doświadczenie kierownika budowy”, Zamawiający oceni doświadczenie osoby
wyznaczonej na kierownika budowy, które Wykonawca określi w formularzu oferty.
Wskazany w ofercie kierownik budowy będzie pełnił swoją funkcję przy realizacji zamówienia
objętego niniejszym postępowaniem.
Punkty w niniejszym kry
terium zostaną przyznane w następujący sposób:
1) wskazanie kierownika budowy, posiadającego uprawnienia budowlane do kierowania
robotami budowlanymi w specjalności inżynieryjnej mostowej lub odpowiadające im ważne
uprawnienia budowlane wydane na podstawie
wcześniej obowiązujących przepisów,
umożliwiające realizację przedmiotu zamówienia, posiadającego co najmniej 5-letnie
doświadczenie zawodowe (licząc od dnia uzyskania uprawnień), który pełnił funkcję
kierownika budowy lub kierownika robót mostowych na robocie budowlanej obejmującej
swym zakresem budowę wiaduktu/tunelu drogowego oraz budowę/przebudowę infrastruktury
towarzyszącej w postaci odwodnienia i kolizji sieci podziemnych, o wartości nie mniejszej niż
10 m
ln złotych brutto - 10 pkt.
2) wskazanie kie
rownika budowy, posiadającego uprawnienia budowlane do kierowania
robotami budowlanymi w specjalności Inżynieryjnej mostowej lub odpowiadające im ważne
uprawnienia budowlane wydane na podstawie wcześniej obowiązujących przepisów,
umożliwiające realizację przedmiotu zamówienia, posiadającego co najmniej 5-letnie
doświadczenie zawodowe (licząc od dnia uzyskania uprawnień), który pełnił funkcję
kierownika budowy lub kierownika robót mostowych, na dwóch robotach budowlanych
obejmujących
swym
zakresem
budowę
wiaduktu/tunelu
drogowego
oraz
budowę/przebudowę infrastruktury towarzyszącej w postaci odwodnienia i kolizji sieci
podziemnych, o
wartości nie mniejszej niż 10 mln złotych brutto każda - 20 pkt.
Punkt 20.7.4 SIWZ o treści:
„20.7.4. Doświadczenie projektanta branży mostowej w zakresie opracowanych
dokumentacji Zamawiający oceni doświadczenie osoby wyznaczonej na projektanta branży
mostowej, które Wykonawca określi w formularzu oferty. Wskazany w ofercie projektant
branży mostowej będzie pełnił swoją funkcje przy realizacji zamówienia objętego niniejszym
postępowaniem.
Punkty w niniejszym kryterium zostaną przyznane w następujący sposób:
Wskazanie projektanta branży mostowej, który wykaże, że w okresie ostatnich 5 lat
przed upływem terminu składania ofert zrealizował (zakończył) dwa projekty (projekt
budowlany i wykonawczy) wraz z uzyskaniem decyzji ZRID lub decyzji pozwolenia na
budowę wiaduktu/tunelu nad/pod linią kolejową (w tym jeden projekt tunelu pod linią
kolejową) - 5 pkt.:
Wskazanie projektanta branży mostowej, który wykaże, że w okresie ostatnich 5 lat
przed upływem terminu składania ofert zrealizował (zakończył) następujące trzy projekty
(projekt budowlany i wykonawczy) wraz z uzyskaniem decyzji ZRID lub decyzji pozwolenia
na budowę wiaduktu/tunelu nad/pod linię kolejową (w tym jeden projekt tunelu pod linią
kolejową) - 10 pkt.
Maksymalnie w kryterium „doświadczenie projektanta branży mostowej w zakresie
opracowanych dokumentacji" oferta Wykonawcy
może uzyskać 10 pkt.
powinien w opinii Odwołującego otrzymać nowe następujące brzmienie:
„20.7.4. Doświadczenie projektanta branży mostowej w zakresie opracowanych
dokumentacji Zamawiający oceni doświadczenie osoby wyznaczonej na projektanta branży
mostowej, które Wykonawca określi w formularzu oferty. Wskazany w ofercie projektant
branży mostowej będzie pełnił swoją funkcje przy realizacji zamówienia objętego niniejszym
postępowaniem.
Punkty w niniejszym kryterium z
ostaną przyznane w następujący sposób:
Wskazanie projektanta branży mostowej, który wykaże, że zrealizował
(zakończył) dwa projekty (projekt budowlany i wykonawczy) wraz z uzyskaniem decyzji ZRID
lub decyzji pozwolenia na budowę wiaduktu/tunelu 5 pkt.
Wskazanie projektanta branży mostowej, który wykaże, że zrealizował
(zakończył) następujące trzy projekty (projekt budowlany i wykonawczy) wraz z uzyskaniem
decyzji ZRID lub decyzji pozwolenia na budowę wiaduktu/tunelu - 10 pkt.
Maksymalnie w kryterium „doświadczenie projektanta branży mostowej w zakresie
opracowanych dokumentacji" oferta Wykonawcy może uzyskać 10 pkt.
Zarzut z pkt I ppkt. 1)
Zamawiający wprowadził postanowienia, zgodnie z którymi: Jeżeli w toku czynności odbioru
prac lub robót zostaną stwierdzone wady lub usterki, to Zamawiającemu przysługują
następujące uprawnienia: 1) jeżeli wady lub usterki można usunąć: a) uniemożliwiają
użytkowanie przedmiotu odbioru zgodnie z przeznaczeniem, może odmówić odbioru do
czasu usunięcia wad lub usterek, wskazując jednocześnie termin usunięcia wad i datę
kolejnego odbioru; b)
umożliwiają użytkowanie przedmiotu odbioru zgodnie z
przeznaczeniem,
może dokonać odbioru wyznaczając termin usunięcia wad". Zdaniem
Odwołującego, zacytowana część postanowienia §29 projektu umowy stanowi naruszenie
art. 647 Kc, art. 654 Kc, art. 656 § 1 Kc, art. 353
Kc i art. 58 § 3 Kc, w związku z art. 139 ust.
1 PZP i art. 14 P ust. 1 PZP poprzez wprowadzenie jedynie możliwości a nie obowiązku
dokonania odbioru przedmiotu prac lub robót, które posiadają wprawdzie wady nieistotne,
jednak umożliwiające użytkowanie przedmiotu odbioru.
Odwołujący wskazał, że takie uprawnienie Zamawiającego jest sprzeczne z naturą stosunku
prawnego umowy o roboty budowlane (art. 353
Kc) i prowadzi do częściowej nieważności
postanowień Wzoru umowy. Na gruncie obowiązujących przepisów zobowiązanie takie
realizuje się w reżimie odpowiedzialności gwarancyjnej, a nie poprzez wstrzymywanie
odbiorów, co jest praktyką niedopuszczalną.
Odwołujący przytoczył liczne wyroki sądów w tym zakresie.
Zarzut powyższy został przez Odwołującego wycofany w trakcie posiedzenia z udziałem
stron.
Zarzut z pkt I ppkt. 2)
Zamawiający wprowadził obowiązek osobistego wykonania części zamówienia, określając
jego zakres jako wykonanie konstrukcji nośnej wiaduktu/tunelu - nr poz. w RCO - 5a.
Zgodnie z opisem tej pozycji jest to budowa konstrukcji wiaduktu kolejowego/tunelu
drogowego (bez elementów nawierzchni drogowej i wyposażenia) pod linią kolejową nr 353 i
pod ul. Dworcową (z uwzględnieniem konstrukcji pod przyszłą budowę dodatkowych torów).
Zgodnie z treścią art. 36a ust. 2 pkt 1 PZP zastrzeżenie takie możliwe jest dla „kluczowych
części zamówienia na roboty budowlane lub usługi" - zatem Zamawiający jest ograniczony w
swobodzie dokonywania takiego zastrzeżenia.
Odwołujący wskazał, że prace w postaci wykonania/budowy konstrukcji wiaduktu
kolejowego/tunelu drogowego są typowymi pracami budowlanymi, wykonywanymi na
podstawie projektu szczegółowo je opisującego, co powoduje, że każdy fachowy zespół
wykonując je zgodnie z projektem wykona je w takiej samej jakości. Postawienie wymogu
osobistego wykonania tego zakresu prac w żaden sposób nie wpływa na jakość realizacji, a
jedynie ułatwia dostęp do niniejszego zamówienia firmom lokalnym lub o wąskim lub nawet
bardzo wąskim zakresie specjalizacji.
Założenie, że tylko osobista realizacja konstrukcji wiaduktu kolejowego/tunelu drogowego
zapewni prawidłową jakość i terminowość robót, a także możliwość należytego nadzoru
inwestorskiego nad realizacją prac - stanowi w ocenie Odwołującego istotne naruszenie
podstawowych zasad obowiązujących w ramach prawa zamówień publicznych, którymi w
swoich czynnościach powinien kierować się Zamawiający.
Zarzut powyższy został przez Odwołującego wycofany w trakcie posiedzenia z udziałem
stron.
Ad. Zarzut z pkt I ppkt. 3)
Odwołujący wskazał, że Zamawiający regulując warunki udziału w postępowaniu w zakresie
zdolności technicznej w znaczny sposób ograniczył krąg wykonawców, którzy mogliby
ubiegać się o udzielenie niniejszego zamówienia.
W ocenie Odwołującego ustanowienie warunków udziału nie ma żadnego uzasadnienia w
obowiązujących przepisach oraz narusza wynikającą z art. 7 ust. 1 ustawy Pzp zasadę
proporcjonalności.
Zamawiający jest zobowiązany do opisania warunków udziału w postępowaniu w taki
sposób, aby pozwalały na weryfikację zdolności wykonawcy do należytej realizacji
przedmiotu zamówienia, a także aby dawały możliwość zachowania uczciwej konkurencji.
Konieczne jest zachowanie równowagi pomiędzy interesem zamawiającego w uzyskaniu
rękojmi należytego wykonania zamówienia a interesem wykonawców, którzy poprzez
sformułowanie nadmiernych wymagań mogą zostać wyeliminowani z postępowania.
Zasada proporcjonalności nakazuje, aby zamawiający w postępowaniu podejmował tylko
takie działania, które są konieczne i niezbędne do osiągnięcia założonych celów (tj.
spraw
dzenia zdolności wykonawcy do wykonania zamówienia poprzez sprawdzenie jego
dotychczasowego doświadczenia). Cel ten nie może być jednak interpretowany w ten
sposób, aby od potencjalnego wykonawcy wymagać wykazania się posiadaniem niemalże
identycznego jak
przedmiot zamówienia doświadczenia.
W opinii Odwołującego Zamawiający zbytnio zawęził w pkt. 8.6.1. 5-letnl okres, w którym to
wykonawcy wykazać się muszą wykonaniem zadań, obejmujących: a) co najmniej jedną
robotę budowlaną o wartości nie mniejszej niż 5 mln złotych brutto obejmującą budowę drogi
klasy Z o długości min. 2 km, b) co najmniej jedną robotę budowlaną o wartości nie mniejszej
niż 10 mln złotych brutto obejmującą budowę wiaduktu/tunelu o rozpiętości w świetle podpor
min. 20 m nad/ pod
czynną linią kolejową, c) co najmniej dwa projekty (projekt budowlany i
wykonawczy) wraz z uzyskaniem decyzji ZRID
lub decyzji pozwolenia na budowę
wiaduktu/tunelu nad/ pod linią kolejową (w tym jeden projekt budowy tunelu pod linią
kolejową) oraz co najmniej dwa projekty (projekt budowlany i wykonawczy)
budowy/rozbudowy drogi klasy min. Z o długości minimum 2,0 km.
W ocenie Odwołującego wszystkie wymogi Zamawiającego, w szczególności tak
szczegółowo opisane w zakresie projektowym (projekt budowy tunelu pod linią kolejową)
drastycznie ograniczają konkurencję w ramach niniejszego zamówienia, pomimo tego że
wykonawcy są w stanie wykazać w szerszym zakresie doświadczenie w wykonaniu tego
typu obiektów inżynierskich oraz dysponowanie wymaganym personelem, sprawującym
m.in
. samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, dając tym samym rękojmię
należytego i rzetelnego wykonania przedmiot zamówienia.
O
dwołujący zwrócił uwagę, że na przestrzeni 5 ostatnich lat trudno doszukać się wielu tak
skomplikowanych zadań obejmujących, w szczególności projekt budowy tunelu pod linią
kolejową. Inwestycje w zakresie tego typu obiektów inżynierskich są rzadkością a dla
wykazania doświadczenia, a tym samym możliwości ich wykonywania, w ocenie
Odwołującego nie ma większego znaczenia czy biegnie akurat pod linią kolejową. Pod
względem technologicznym nie ma to tak istotnego znaczenia aby stanowiło to warunek
udziału w postępowaniu, a w konsekwencji tym samym tak znacząco ograniczało
konkurencję. Dodatkowo wykonawcy w tym względzie muszą wykazać się doświadczeniem
w zakresie zarówno projektowania oraz wykonawstwa a takie zadania polegające na
projektowaniu a następnie realizacji z racji stopnia skomplikowana wykonywane są
zazwyczaj przez relatywnie bardzo długi okres czasu (zwykle ok 2-3 lat). W ocenie
Odwołującego minimalnym okresem jaki powinien przyjąć w tym zakresie Zamawiający jest
okres 10 lat.
Podobnym zbyt daleko idącym w opinii Odwołującego jest określenie w zakresie projektanta
branży mostowej: 5-letniego ograniczenia, w zakończonej już realizacji i to jako projektanta
głównego, dwóch usług projektowych, jedynie budowy (bez przebudowy) wiaduktu/tunelu
nad/pod linią kolejową i to wraz z uzyskaniem decyzji ZRID lub pozwolenia na budowę.
Mnogość wymogów oraz stopień ich szczegółowości jest w ocenie Odwołującego nadmierny
i nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia oraz wykraczający poza cel, jaki przyświeca
warunkom udziału w postępowaniu, jakim jest weryfikacja zdolności wykonawcy do
należytego wykonania zamówienia, a także utrudniający uczciwą konkurencję i równe
traktowanie wykonawców. Nie ma wpływu na ocenę warunków jedynie 5 letni okres, w
którym trzeba się wykazać realizacją takich zadań, fakt, że projektant był jedynie
projektantem głównym, a zadanie obejmowało budowę wiaduktu/tunelu i to do tego nad lub
pod linią kolejową.
Warunek spełniać powinny w tym zakresie także wykonawcy dysponujący osobami, które
zrealizowały takie zadania wcześniej niż w ciągu ostatnich 5 lat, do tego nie musiały być
jedynie projektantami głównymi, bowiem tak skomplikowane zadania musiały być
projektowane przez wieloosobowe biura projektowe, koordynowane jedynie przez
projektanta „głównego". Stopień skomplikowania tego typu inwestycji obejmują także
zadania obejmujące swym zakresem przebudowę tego typu obiektów, a nie tylko jego
budowę i nie ma większego znaczenia czy dany obiekt był czy nie był budowany czy
przebudowywany nad lub pod linią kolejową.
Odwołujący zwrócił uwagę, że w obowiązujących przepisach, w szczególności w
szerokorozumianym prawie budowla
nym, nie została uregulowana także samodzielna
funkcja w budownictwie w postaci „projektanta głównego". Projektant ma jedynie, w razie
potrzeby, zapewnić w udział w opracowaniu projektu osób posiadających uprawnienia
budowlane do projektowania w odpowiedni
ej specjalności oraz wzajemne skoordynowanie
techniczne wykonanych przez te osoby opracowań projektowych, zapewniające
uwzględnienie zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w procesie
budowy, z uwzględnieniem specyfiki projektowanego obiektu budowlanego. Rola taka
pozostaje zatem jedynie w sferze prawa cywilnego tj. w określonej funkcji nadanej mu przez
np. postanowienia umowne, które w realiach każdego zadania nie są jednolite.
Podobne uzasadnienie przedstawił Odwołujący wobec zarzutu i wniosku o zmianę tak
konkretnych i szczegółowych wymogów w zakresie doświadczenia zawodowego na
stanowisku kierownika budowy (pkt 8.6.2. pkt 3) SIWZ
TOM I IDW) i projektanta branży
mostowej (pkt 8.6.2. pkt 4) SIWZ TOM I IDW). Pozwala na przyjęcie, że warunek ten został
niejako „uszyty na miarę" pod konkretnego wykonawcę. Praktyka taka jest zakazana.
Ogranicza ona bowiem dostęp do zamówienia i oznacza, że Zamawiający nie traktuje równo
wszystkie podmioty z powodzeniem zdolne do zaprojektowania i wykonania tego typu
inwestycji.
W ocenie Odwołującego w zakresie doświadczenia (liczonego od dnia uzyskania uprawnień)
kierownika robót elektrycznych i elektroenergetycznych z doświadczeniem w zakresie sieci
trakcyjnych adekwatnym warunkiem będzie także obniżenie nieproporcjonalnego wymogu 5
lat do 3 lat.
Odwołujący argumentował, że w doświadczeniu kierownika robót jedynie w tak wąsko
opisanej już branży uwzględnienia wymaga także długi okres nauki na specjalistycznych
studiach wyższych, następnie zdobywania uprawnień kierownika budowy/robót, w tym
obowiązkowego okresu praktyki zawodowej. Sprawując tego typu samodzielną funkcję w
budownictwie 3-
letni okres jest w zupełności wystarczającym dla oceny zdolności należytego
wykonania niniejszego zamówienia po stronie wykonawców. W konsekwencji takiego
działania Zamawiającego zostają ewidentnie naruszone obowiązujące normy prawne.
Naruszeniem wymogów, jakie ustawodawca stawia Zamawiającemu, będzie ograniczenie -
w zakresie możliwego do powołania doświadczenia o takie do prac tożsamych z pracami,
jakie mają być zrealizowane. Na konieczność przestrzegania zasady proporcjonalności
zwracał również uwagę Europejski Trybunał Sprawiedliwości.
Ad. Zarzut z pkt I ppkt. 4)
W opinii Odwołującego warunki udziału w postępowaniu i sposób ich oceny muszą być
obiektywne i nie mogą nie tylko utrudniać udziału w postępowaniu, ale nie mogą też nikogo
faworyzować. Analogiczną zasadę znajdujemy także w przypadku kryteriów oceny ofert.
Zgodnie z art. 91 ust. 2 ustawy PZP określone przez zamawiającego kryteria oceny ofert
winny odnosić się do przedmiotu zamówienia. Oznacza to zdaniem Odwołującego, iż
zamawiający nie może stosować dowolnych kryteriów oceny ofert, lecz tylko takie, które
dotyczą oferowanej usługi, dostawy lub roboty budowlanej. Z powyższym koresponduje treść
art. 91 ust. 3 ustawy PZP, zgodnie z którym kryteria oceny ofert nie mogą dotyczyć
właściwości wykonawcy, a w szczególności jego wiarygodności ekonomicznej, technicznej
lub finansowej (wyj. art. 5 ust. 1 ustawy PZP).
Odwołujący wskazał, że: „Do aspektów takich, w świetle także postawionych przez
Zamawiającego także warunków udziału w niniejszym postępowaniu, na pewno nie można w
ocenie Odwołującego zaliczyć w zakresie doświadczenia kierownika budowy (pkt. 20.7.3
TOM I SIWZ) posi
adania dodatkowego, poza wykazanym na potrzeby warunków udziału w
postępowaniu, doświadczenia w pełnieniu funkcji kierownika budowy w bardzo krótkim
okresie ostatnich 5 lat przed upływem terminu składania ofert (mając na uwadze na zwykle
2-3 letni okres realizacji tego typu inwestycji) -
na aż 2 robotach budowlanych. Dodatkowo
promowane są jedynie bardzo szczegółowo określone roboty obejmujące zakresem
odpowiednio budowę i wiaduktu kolejowego nad linią kolejową za min. 10 mln złotych brutto
oraz budow
ę tunelu drogowego pod czynną linią kolejową o tej samej wartości. Zamawiający
poza warunkami udziału w postępowaniu dodatkowo jeszcze „promuje" w kryteriach oceny
wykonawców, którzy dysponują kadrą (kierownikiem budowy) z licznym doświadczeniem w
realizacji zad
ań o powyżej drobiazgowo opisanej charakterystyce i to w dodatku jedynie (jak
to było już podnoszone wcześniej) w zakresie budowy tunelu drogowego pod czynną linią
kolejową o wartości min. 10 mln złotych brutto każda. Odpowiednie jak wyżej uzasadnienie
maj
ą także zarzuty w zakresie sformułowania przez Zamawiającego kryteriów ocen dot.
doświadczenia projektanta branży mostowej (pkt. 20.7.4. TOM I SIWZ). Tutaj także mamy
nieproporcjonalnie określone, a tym samym znacząco zawężające kryterium oceny ofert,
doda
tkowo punktowane kryterium doświadczenia w zakresie wykonania, jedynie w okresie
ostatnich 5 lat. odpowiednio dwóch (za 5 pkt.) oraz trzech (za 10 pkt projektów budowlanych
i wykonawczych wraz z uzyskaniem decyzji ZRID lub decyzji pozwolenia na budowę. I tu
także napotykamy się na promowanie jedynie takich zadań, w których budowa wiaduktu oraz
tunelu miała miejsce pod/nad linią kolejową, które pod względem technologicznym nie ma
uzasadnienia. Nie ma bowiem istotnej różnicy pod względem technologicznym w budowie
tunelu pod linią kolejową czy np. pod drogą. W opinii Odwołującego taki opis kryteriów oceny
ofert narusza art. 7 ust. 1 Ustawy PZP tj. poprzez działanie nie zapewniające zachowanie
uczciwej konkurencji i równe traktowanie wykonawców oraz sprzeczne z zasadami
proporcjonalności. W świetle argumentów wskazanych już powyżej aż dwukrotne (lub
trzykrotne) wykonanie takiego zamówienia w tak krótkim (w realiach branży budowlanej) - 5
letnim okresie czasu, w ocenie Odwołującego nie wpływa w żaden sposób, a już tym bardziej
w sposób znaczący, na przyszłą jakość wykonania zamówienia. W ocenie Wykonawcy
bardziej adekwatnym kryterium może być na przykład okres udzielonej przez Wykonawcę
gwarancji jakości i rękojmi na wykonane usługi niż fakt legitymowania się przez kadrę
Wykonawcy tak dużą liczbą wykonanych zadań, w tak krótkim czasie. Wprawdzie kryterium
oceny ofert może wiązać się z oceną personelu wykonawcy wyznaczonego do realizacji
zamówienia jeśli odnosi się do przedmiotu zamówienia i jeśli może mieć znaczący wpływ na
jakość jego wykonania jednak musimy w tym zakresie poruszać się także w ramach, które
wyznacza art. 7 ust. 1 Ustawy PZP”.
Odwołujący ocenił, że wystarczającym i proporcjonalnym warunkiem oraz kryterium oceny
ofert dającym rękojmie jakości wykonanych robót będzie wykazanie się przez wykonawców
mniejszą ilością wykonanych zamówień (i to nie tak szczegółowo opisanych) przez
dysponowaną kadrę bądź też zastąpienie ich innymi kryteriami stricte odnoszącymi się do
jakości wykonywanych robót.
listopada
2020 roku, celem rozszerzenia konkurencji, Zamawiający dokonał
modyfikacji SIWZ m.in.
w następującym zakresie:
zmiany w zakresie §29 ust. 13 pkt 1) tom II SIWZ zgodnie z wnioskiem Odwołującego
zawartym w odwołaniu,
w zakresie pkt. 23.1 nadając mu brzmienie „Zamawiający zastrzega, że Wykonawca
zobowiązany jest do osobistego wykonania następujących kluczowych części
Zamówienia: - wykonanie konstrukcji nośnej wiaduktu/tunelu. Zastrzeżenie to nie
obejmuje specjalistycznych robót torowych na wiadukcie/tunelu oraz fundamentów ze
ścian szczelinowych - nr poz.
W RCO - 5a".
a)
w zakresie projektanta branży mostowej (pkt. 8.6.2 ppkt. 1 SIWZ) zrezygnowano z
posługiwania się pojęciem projektant główny,
b)
w zakresie kierownika budowy (pkt. 8.6.2 ppkt. 3 SIWZ) rozszerzono okres
umożliwiający się wykazaniem odpowiednią robotą budowlaną z 5 do 7 lat,
c)
w zakresie projektanta branży drogowej (pkt. 8.6.2 ppkt. 4 SIWZ) zrezygnowano z
posługiwania się pojęciem projektant główny,
d)
w zakresie kierownika robót elektrycznych i elektroenergetycznych z doświadczeniem
w zakresie sieci trakcyjnych (pkt. 8.6.2 ppkt. 10 SIWZ) zmniejszono okres wymaganego
doświadczenia z 5 do 3 lat.
Zamawiający dokonał także modyfikacji SIWZ w zakresie doświadczenia kierownika budowy
(pkt. 20.7.3 SIWZ) poprzez
rozszerzenie okresu umożliwiającego wykazanie się odpowiednią
robotą budowlaną z 5 do 7 lat.
Izba ustaliła i zważyła co następuje:
Z uwagi na okoliczność, że Odwołujący w trakcie posiedzenia z udziałem stron oświadczył,
że cofa zarzuty odwołania opisane w punkcie I 1 i 2 odwołania, konieczne stało się
umorzenie postępowania w zakresie tych zarzutów.
W pozostałym zakresie odwołanie podlegało oddaleniu.
Kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie miały artykuły: 22 ust. 1a oraz
22d ust. 1,
a także 91 ust. 1, art. 7 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Zgodnie z artykułem 22 ust. 1a ustawy Prawo zamówień publicznych, Zamawiający określa
warunki udziału w postępowaniu oraz wymagane od wykonawców środki dowodowe w
sposób proporcjonalny do przedmiotu zamówienia oraz umożliwiający ocenę zdolności
wykonawcy do należytego wykonania zamówienia, w szczególności wyrażając je jako
minimalne poziomy zdolności.
Zgodnie z artykułem 22d ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, oceniając zdolność
techniczn
ą lub zawodową wykonawcy, zamawiający może postawić minimalne warunki
dotyczące wykształcenia, kwalifikacji zawodowych, doświadczenia, potencjału technicznego
wykonawcy lub osób skierowanych przez wykonawcę do realizacji zamówienia,
umożliwiające realizację zamówienia na odpowiednim poziomie jakości.
Zgodnie z artykułem 7 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, zamawiający
przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób
zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji i równe traktowanie wykonawców oraz
zgodnie z zasadami proporcjonalności i przejrzystości.
Przedmiotem zarzutów w niniejszym postępowaniu było określenie warunków udziału w
postępowaniu w zakresie zdolności technicznej i zawodowej w sposób nadmierny i
nieproporcjonaln
y do przedmiotu zamówienia oraz wykraczający poza cel, jaki przyświeca
warunkom udziału w postępowaniu, jakim jest weryfikacja zdolności wykonawcy do
należytego wykonania zamówienia, a także utrudniający uczciwą konkurencję i równe
traktowanie wykonawców.
Ponadto zdaniem Odwołującego, sformułowane przez Zamawiającego warunki udziału w
postępowaniu „skazują” wykonawcę na współpracę z podmiotami trzecimi. Zamawiający nie
zachował zatem równowagi pomiędzy interesem Zamawiającego a wykonawców.
Zarzuty Odwołującego są bezzasadne.
Zamawiający nie naruszył żadnego z ww. artykułów. Odwołujący nie wykazał, aby warunki
udziału w postępowaniu zostały skonstruowane w sposób utrudniający uczciwą konkurencję.
Okoliczność, że warunek udziału w postępowaniu jest nadmierny dla Odwołującego, nie
oznacza, że Zamawiający ograniczył konkurencyjność w postępowaniu. Warunki udziału w
postępowaniu nie muszą być skonstruowane w sposób umożliwiający udział w nim każdemu
wykonawcy zainteresowanemu uzyskaniem danego zamówienia.
W
arunki udziału w postępowaniu stanowią sprawdzenie zdolności wykonawcy do realizacji
zamówienia. Zamawiający ustanawia warunki udziału w postępowaniu w tym celu, aby
zamówienie było realizowane przez wykonawców, którzy dają rękojmię należytego
wykonania p
rzedmiotu przyszłej umowy. Ustanowienie warunku udziału w postępowaniu
służy zatem zweryfikowaniu zdolności wykonawcy ubiegającego się o udzielenie zamówienia
i uzyskaniu
potwierdzenia, że wykonawca zapewni należyte wykonanie zamówienia.
Nie można uznać, aby warunki udziału w postępowaniu były nadmierne. Przeciwnie,
odpowiadają one założeniom wynikającym z ustawy. Zamawiający ustanawiając warunki
udziału w postępowaniu w celu wykazania się odpowiednią zdolnością techniczną przez
wykonawców, wymagał okresu zgodnego z treścią Rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia
26 lipca 2016 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od
wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia. W myśl § 2 ust. 4 pkt. 2 tego
rozporządzenia, okres taki wynosi 5 lat. Natomiast (stosownie do treści rozporządzenia) w
zakresie usług projektowych, Zamawiający może żądać wykazaniem się zamówieniami
zrealizowanymi w okresie ostatnich 3 lat. W niniejszym postępowaniu Zamawiający wydłużył
okres do 5 lat.
W żaden sposób nie można uznać, aby Zamawiający, który stosuje przepisy
Rozporządzenia,
naruszał
ustawę
Prawo
zamówień
publicznych,
ograniczał
konkurencyjność w postępowaniu.
Tym bardziej, że wskazany okres w treści Rozporządzenia służy celom, jakie zostały opisane
w dok
trynie, na co także powoływał się Zamawiający: „Określenie granicznego terminu, w
jakim można posługiwać się zdobytym doświadczeniem, pozwala na dopuszczenie do
udziału w postępowaniu wyłącznie wykonawców posiadających aktualne doświadczenie i
wiedzę pochodzące z wykonania odpowiednich robót budowlanych, dostaw lub usług. W
związku z ciągłym rozwojem technologii, doświadczenia i wiedza zdobyte we wcześniejszym
okresie działalności mogą być bowiem przynajmniej częściowo nieadekwatne do wymagań
formułowanych w prowadzonym postępowaniu” (J. Pieróg (red.), Zamówienia publiczne. Akty
wykonawcze. Komentarz, Warszawa 2015, Legalis 2020)
. Ponadto jak wskazał
Zamawiający, zarówno PKP Polskie Linie Kolejowe S.A oraz Generalna Dyrekcja Dróg
Krajowych i Autostrad prowad
zą szereg inwestycji wartych miliardy złotych finansowanych
bądź współfinansowanych ze środków UE, w trakcie realizacji których możliwe było nabycie
pożądanego w SIWZ doświadczenia, uzyskanego w okresie ostatnich lat.
Nie jest zatem w ocenie Izby nadmiernym
postawione wymaganie w zakresie doświadczenia
projektantów i kierownika budowy. Wykazanie doświadczenia w okresie 5 lat przed upływem
terminu składania ofert ma związek z okresem wynikającym z Rozporządzenia, a nadto z
ciągłym rozwojem, gdzie wiedza i doświadczenie zdobyte we wcześniejszym okresie
działalności mogą być przynajmniej częściowo nieadekwatne do wymagań, którymi objęte
jest sporne pomiędzy stronami zamówienie.
W zakresie żądania usunięcia z treści warunku projektu budowy tunelu pod linią kolejową
Zamawiający wskazał, że jest to najważniejszy zakres przedmiotowego zadania.
Zamawiający wskazał także, że zrezygnował z żądania wykazania się wykonaniem robót
budowlanych w tym zakresie (dopuszczono bowiem wykonanie wiaduktu / tunelu nad lub
pod li
nią kolejową), natomiast zrezygnowanie z tego wymogu również na etapie
projektowania byłoby w opinii Zamawiającego niecelowe.
Nie można uznać, aby żądanie Zamawiającego odnoszące się do wykazania doświadczenia
w zakresie projektowania istotnego elementu,
który stanowi przedmiot zamówienia, a więc
tunelu pod linią kolejową, stanowiło wymaganie nadmierne. Wręcz przeciwnie, żądanie
wykazania umiejętności zrealizowania takich elementów, które będą stanowiły przedmiot
zamówienia, jest naturalne i prawidłowe. Jak wskazano powyżej, Zamawiający ustanawia
warunki udziału w postępowaniu w tym celu, aby zamówienie było realizowane przez
wykonawców, którzy dają rękojmię należytego wykonania przedmiotu przyszłej umowy.
Zamawiający poszukuje wykonawcy doświadczonego w realizacji konkretnego zadania w
tym celu, aby mieć pewność, że wykonawca ten podoła określonemu zadaniu. Odwołujący
nie wykazał, aby umiejętność zrealizowania projektu budowy estakady czy obiektu
mostowego odpowiadała wiedzy, umiejętnościom i doświadczeniu w zakresie projektu tunelu
pod linią kolejową.
Co istotne, Odwołujący nie wykazał, aby Zamawiający opisał warunki udziału w
postępowaniu w sposób identyczny, jak w opisie przedmiotu zamówienia. Tym samym nie
jest zasadny zarzut nadmierności opisu warunku udziału w postępowaniu.
Odwołujący nie wykazał także, aby nadmierne było wymaganie Zamawiającego dotyczące
warunku w zakresie doświadczenia projektanta branży mostowej i kierownika budowy
(pkt
8.6.2 ppkt. 1 i 3 SIWZ), w którym zawarto wymóg wykonania projektu/budowy
wiaduktu/tunelu nad/pod linią kolejową. Zamawiający wyjaśnił, że żądanie rozszerzenia tego
wymogu w zakresie projektanta branży mostowej o „przebudowę” nie jest adekwatne,
ponieważ dla Zamawiającego istotna jest znajomość procedur związanych z przejęciem
terenów przyległych i włączeniem ich w pas drogi publicznej. Projektant, który dokonywał
jedynie przebudowy wiaduktu bądź tunelu ze względu na brak doświadczenia w tym
zakresie,
nie będzie zatem dawał rękojmi należytego wykonania zamówienia. Izba uznała za
wystarczające wyjaśnienia Zamawiającego. Ponownie należy uznać, że Zamawiający
uprawniony jest do opisania wymagań, które zapewnią mu wyłonienie wykonawcy, który
będzie posiadał adekwatne doświadczenie.
Odwołujący w trakcie rozprawy wskazywał, że warunki postawione przez Zamawiającego
„skazują” wykonawcę na współpracę z podmiotami trzecimi lub w ramach konsorcjum, co
także wpływa na cenę zamówienia. W jego ocenie, lepiej byłoby powierzyć zadanie
podmiotowi, który będzie realizował zamówienie w oparciu o zasoby własne, nie zaś
współpracował z innymi podmiotami, których nie zna tak dobrze, jak pracowników własnych.
Podstawą zarzutu nie jest zatem okoliczność, że Odwołujący nie będzie w stanie zrealizować
zamówienia, a okoliczność, że nie będzie miał możliwości zrealizować go samodzielnie.
Nie jest zadaniem Zamawiającego dostosowywanie opisu warunku udziału w postępowaniu
w taki sposób, aby umożliwić wykonawcy samodzielny udział w postępowaniu, bez podmiotu
trzeciego,
czy podwykonawcy. Zamawiający, wbrew twierdzeniu Odwołującego w pierwszej
kolejności zobowiązany jest zabezpieczyć prawidłową realizację przedmiotu zamówienia, a
to może osiągnąć dzięki dokonaniu wyboru wykonawcy, który posiada doświadczenie w
realizacji zadania takiego samego lub p
odobnego do tego, które stanowi przedmiot
zamówienia. W gestii wykonawcy jest decyzja, w jaki sposób przystąpi do złożenia oferty i
realizacji zamówienia – samodzielnie, z pomocą podwykonawców, czy przy udziale
podmiotów trzecich. Okoliczność, że wykonawca nie jest w stanie samodzielnie realizować
zamówienia, a jedynie przy udziale innych podmiotów, nie oznacza utrudnienia
konkurencyjności przez Zamawiającego. Udział podmiotów trzecich w postępowaniu jest
czymś naturalnym na gruncie ustawy Prawo zamówień publicznych. Nie można zatem
uznać, aby poprzez opisanie warunków udziału w postępowaniu, których Odwołujący nie jest
w stanie spełnić samodzielnie, Zamawiający naruszył przepisy ustawy Prawo zamówień
publicznych.
Zgodnie z art. 91 ust. 1 ustawy Prawo z
amówień publicznych, Zamawiający wybiera ofertę
najkorzystniejszą na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w specyfikacji istotnych
warunków zamówienia. Zgodnie z art. 91 ust. 2 pkt. 5 ustawy Prawo zamówień publicznych,
kryteriami oceny ofert są cena lub koszt albo cena lub koszt i inne kryteria odnoszące się do
przedmiotu zamówienia, w szczególności organizacja, kwalifikacje zawodowe i
doświadczenie osób wyznaczonych do realizacji zamówienia, jeżeli mogą mieć znaczący
wpływ na jakość wykonania zamówienia.
Oznacza to, że Zamawiający nie naruszył przepisów ustawy poprzez ukształtowanie
kryteriów oceny ofert odnoszących się do doświadczenia osób wyznaczonych do realizacji
zamówienia. Tym bardziej, że jest to jedno z kilku różnych kryteriów oceny ofert.
W
trakcie rozprawy Zamawiający wyjaśnił, że w odniesieniu do kierownika budowy
Zamawiający określił dwa zadnia, z których w jednym można uzyskać 10, a w drugim 20
punktów. Wykonawca ma zatem dwie możliwości spełnienia tego kryterium.
Ponadto obydwa zadania
są związane z przedmiotem zamówienia, nie są to jednak zadania
identyczne jak te, które określa przedmiot zamówienia. Zadanie to pozwala na premiowanie
wykonawcy, który posiada wiedzę i doświadczenie w ramach elementów, które są związane
z niniejszym prze
dmiotem zamówienia oraz dodatkowe. Jak wyjaśnił Zamawiający,
zrealizowanie robót w czynnym ruchu kolejowym związane jest w szczególności z
koniecznością uwzględnienia ruchu pociągów, w tym zwłaszcza aspektu zamknięć torowych
oraz specyfiki funkcjonowania t
akiego placu budowy. Nie sposób zaprzeczyć, że osoba,
która wykonywała już prace na czynnej linii kolejowej da wykonawcy, a przez to także
Zamawiającemu, większą jakość i pewność co do należytego wykonania zamówienia.
Zrealizowanie projektu obejmującego swym zakresem budowę wiaduktu/tunelu nad/pod linią
kolejową daje lepsze przełożenie na jakość wykonania zamówienia niż wykazanie się
doświadczeniem jedynie w realizacji projektów obejmujących swym zakresem budowę
jedynie budowę wiaduktu/tunelu drogowego.
Z
treści przepisów nie wynika, aby kryterium musiało być identyczne z przedmiotem
zamówienia, może ono dotyczyć przedmiotu zamówienia.
Odwołujący nie wykazał także, aby projektowanie wiaduktu nad linią kolejową było
identyczne z projektowaniem tunelu pod tą linią. Projektant tunelu musi wziąć pod uwagę
inny sposób realizacji tego zamówienia, uwzględniający jego specyfikę.
Zamawiający wyjaśnił, że działając z zamiarem rozszerzenia konkurencyjności, zmniejszył
wymóg do wykazania się projektami budowy wiaduktu/tunelu nad/pod linią kolejową. Jak
wskazał, jest dla Zamawiającego oczywiste, że osoba mająca takie doświadczanie, w lepszy
sposób przyczyni się do należytego wykonania zamówienia, niż proponowany przez
Odwołującego projektant wiaduktu bądź tunelu drogowego, który z linią kolejową nie miał nic
wspólnego.
Odwołujący nie wykazał, aby tak ustalone kryteria oceny ofert naruszały zasady konkurencji,
w szczególności poprzez faworyzowanie jednego spośród potencjalnych wykonawców.
Okoliczność, że Odwołujący mógłby otrzymać mniejszą niż maksymalna liczbę punktów nie
oznacza
, że Zamawiający naruszył przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych. Kryteria
oceny ofert w powiązane są z przedmiotem zamówienia i mogą się przyczynić do jego
lepszego zrealizowania, co wyczerpuje dyspozycj
ę art. 91 ust. 2 pkt. 5 Prawo zamówień
publicznych.
W ocenie Odwołującego, bardziej adekwatnym kryterium byłby np. okres udzielonej przez
Wykonawcę gwarancji jakości i rękojmi na wykonane usługi, niż fakt legitymowania się przez
kadrę Wykonawcy tak dużą liczbą wykonanych zadań, w tak krótkim czasie.
Jak wskazano powyżej, przedmiotowe kryterium jest jednym z kilku innych kryteriów oceny
ofert, zaś kryterium w postaci okresu rękojmi zostało przez Zamawiającego już określone.
Odwołujący przedstawił wyciągi z SIWZ w pięciu innych postępowaniach prowadzonych
przez pięciu innych Zamawiających, w których występował podobny przedmiot zamówienia,
ale warunki nie były tak szczegółowe.
W ocenie Izby przedstawione przez Odwołującego dowody pozostają bez znaczenia dla
rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. Dowody w postaci wyciągów ze specyfikacji istotnych
warunków zamówienia w innych postepowaniach w ocenie Odwołującego miały na celu
wykazać, że powszechnym działaniem Zamawiających jest ogólne opisywanie warunków
udziału w postępowaniu w przeciwieństwie do niniejszego postępowania.
Jak wskazano powyżej, Zamawiający ma prawo określić warunek udziału w postępowaniu w
taki sposób, aby odpowiadał on temu, co będzie realizowane jako przedmiot zamówienia.
Okoli
czność, że w innych postępowaniach przetargowych Zamawiający określili inne warunki
udziału w postępowaniu nie oznacza automatycznie, że Zamawiający w niniejszym
postępowaniu naruszył przepisy ustawy, w szczególności, że naruszył zasady
konkurencyjności w postępowaniu.
M
ając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, tj. stosownie do wyniku postępowania, z uwzględnieniem
postanowień rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. z 2018 r., poz. 972).
P
rzewodniczący: ………………………..