sygn. akt: KIO 2847/20
WYROK
z dnia 23 listopada 2020 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący:
Emil Kuriata
Protokolant:
Konrad Wyrzykowski
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 listopada 2020 r., w Warszawie,
odwołania
wniesioneg
o do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 2 listopada 2020 r. przez
wykonawcę Kolumna Transportu Sanitarnego Triomed sp. z o.o., ul. Północna 22a;
20-064 Lublin,
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego Uniwersytecki Szpital
Kliniczny w Białymstoku, ul. M. Skłodowskiej-Curie 24a; 15-276 Białystok,
orzeka:
Uwzględnia odwołanie w zakresie zarzutu nr 2 odwołania i nakazuje zamawiającemu
dokonanie
zmiany w pkt 16 opisu przedmiotu zamówienia - załącznik formularza
oferty, poprzez usunięcie słów: „fotele muszą być mocowane do podłogi w sposób
zapewniający ich przesuwanie w przód i tył w celu zmiany odległości między nimi”.
Umarza postępowanie w zakresie zarzutów nr 1 i 3 odwołania.
3. K
osztami postępowania obciąża zamawiającego Uniwersytecki Szpital Kliniczny
w Białymstoku, ul. M. Skłodowskiej-Curie 24a; 15-276 Białystok i:
.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Kolumnę
Transportu Sanitarnego
Triomed sp. z o.o., ul. Północna 22a; 20-064 Lublin,
tytułem wpisu od odwołania,
zasądza
od
zamawiającego
Uniwersyteckiego
Szpitala
Klinicznego
w Białymstoku, ul. M. Skłodowskiej-Curie 24a; 15-276 Białystok na rzecz
Kolumny Transportu Sanitarnego Tri
omed sp. z o.o., ul. Północna 22a; 20-064
Lublin
kwotę 18 100 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sto złotych, zero groszy)
stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od
odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1843) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego w Białymstoku.
Przewodniczący:
…………………………
sygn. akt: KIO 2847/20
Uzasadnienie
Zamawiający – Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku, prowadzi postępowanie
o udzielenie zamówienia publicznego, w trybie przetargu nieograniczonego, którego
przedmiotem jest
„Usługa transportu pacjentów dializowanych w Uniwersyteckim Szpitalu
Klinicznym w Białymstoku, na okres 36 miesięcy”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej z dnia
21 października 2020 r., pod nr 2020/S 205-499438.
Dnia 2 listopada 2020 roku, wykonawca Kolumna Transportu Sanitarnego Triomed sp.
z o.o.
(dalej „Odwołujący”) wniósł odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wobec
treści ogłoszenia o zamówieniu i treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
1. art. 29 ust. 1 i 2 w zw. z art. 7 ustawy Pzp w zw. z art. 161 ba ust. 1 i 2 ustawy
o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, poprzez
opisanie przedmiot
u zamówienia w sposób nieprecyzyjny, niewyczerpujący
i utrudniający uczciwą konkurencję, a to poprzez brak wskazania w opisie przedmiotu
zamówienia - załącznik do formularza ofertowego, że transport pacjentów
dializowanych w pozycji leżącej zostanie wykonany pojazdami zgodnymi z normą PN-
EN 1789 (w typie A1
lub A2), pomimo wymogu transportu pacjentów w pozycji leżącej
tylko pojazdami do tego
przeznaczonym tj. spełniającymi cechy techniczne
i jakościowe określone w Polskich Normach przenoszących europejskie normy,
co uniemożliwia złożenia ważnej i skutecznej oferty przez odwołującego,
porównywalnej oferty z innymi ofertami, gdyż oferenci mogą zaoferować i skalkulować
w cenie, do tego typu transportu pojazd nie
przeznaczony do przewozu pacjentów
w pozycji l
eżącej, co ma wpływ na wynik postępowania, a co gorsza - może
doprowadzić do wyboru przez zamawiającego oferty wykonawcy, który nie będzie
w stanie zrealizować zamówienia gdyż nie posiada pojazdu do transportu osób
w pozycji leżącej,
2. art. 29 ust. 2 i 3 ustawy Pzp, poprzez wskazanie w pkt 16 opisu przedmiotu
zamówienia - załącznik do formularza ofertowego, iż „Miejsca siedzące w pojeździe
muszą być wyposażone w fotele z zagłówkami, trzypunktowe pasy bezpieczeństwa,
a przestrzeń pasażerska w klimatyzację i ogrzewanie. Ponadto Zamawiający wymaga,
aby środki transportu posiadały podłogę z wykładziną antypoślizgową w przestrzeni
pasażerskiej, wykończoną listwami aluminiowymi, fotele muszą być mocowane do
podłogi w sposób zapewniający ich przesuwanie w przód i tył w celu zmiany odległości
między nimi, fotele z regulacją oparcia. Ponadto pojazdy o podwyższonym progu
muszą posiadać stopnie boczne z atestem lub najazdy dla wózków, uchwyty pomocne
przy wsiadaniu , zapewniać możliwość przewożenia osób niesprawnych ruchowo”
co powoduje, że z postępowania zostają wykluczeni wykonawcy, których samochody
posiadają inne wyposażenie, a zgodna z s.i.w.z. będzie tylko oferta, w której treści
zaoferowane zostaną pojazdy Volkswagen Transporter T6 oraz Toyota Proace, gdyż na
r
ynku tylko te konkretne pojazd spełniają powyższe wymagania, co do wyposażenia
w fotele mocowane do podłogi w sposób zapewniający ich przesuwanie w przód i tył
w celu zmiany odległości miedzy nimi, fotele z regulacją oparcia, w połączeniu
z pozostałymi parametrami wskazanymi w s.i.w.z., w konsekwencji czego zamawiający
dokonał opisu przedmiotu zamówienia w sposób utrudniający uczciwą konkurencję
i wskazujący de facto na źródło i pochodzenie produktów oferowanych przez wykonawcę,
podczas gdy nie jest to
uzasadnione specyfiką przedmiotu zamówienia i zamawiający nie
może opisać przedmiotu zamówienia za pomocą dostatecznie dokładnych określeń, a taki
opis przedmiotu zamówienia stawia w uprzywilejowanej pozycji wykonawców
dysponujących pojazdami Volkswagen Transporter T6 oraz Toyota Proace, co ma wpływ
na wynik postępowania,
3. art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Pzp
w zw. z art. 13 ust. 1 ustawy o systemie oceny zgodności
oraz 70b ust. 1 i 2 ustawy - Prawo o ruchu drogowym i w zw. z art. 161ba ust. 1 i 2
ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych,
poprzez brak wskazania w opisie przedmiotu zamówienia, że przedmiotowe
zamówienie powinno zostać wykonane pojazdami, w stosunku do których wydana
została homologacja transportu osób niepełnosprawnych, pomimo ustawowego
wymogu wykonania usług transportu osób na wózkach pojazdami spełniającymi
odpowiednie normy techniczne pod rygorem niedopuszczenia ich do ruchu na
terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, co uniemożliwia złożenia ważnej i skutecznej
oferty przez o
dwołującego, a złożone oferty mogą się okazać nieporównywalne, gdyż
z
amawiający nie uwzględnił wszystkich wymagań i okoliczności mogących mieć wpływ
na sporządzenie oferty, co ma wpływ na wynik postępowania.
Odwołujący wniósł ponadto o przeprowadzenie dowodu z dokumentu normy PN-EN
1789+A2 na okoliczność rozróżnienia klas pojazdów służących do transportu pacjentów
na A (w tym podtypy A1
i A2), B i C, przeznaczenia tych pojazdów według klas i ich
wyposażenia. Z uwagi na niemożność kopiowania tego dokumentu bez zgodny prezesa
PKN, dokument w oryginale lub kopii po uzyskaniu stosownej zgody zostanie dostarczony
stronom i KIO bezzwłocznie.
W związku z powyższym odwołujący wniósł o:
odnośnie zarzutu nr 1 - dokonania zmiany opisu przedmiotu zamówienia - załącznik
formularza oferty, poprzez doprecyzowanie opisu przedmiotu zamówienia
i wprowadzenie zapisu, dotyczącego wymogu transportu pacjentów w pozycji leżącej
pojazdami wraz z wyposażeniem, zgodnymi z normą PN-EN 1789, z podaniem typu
pojazdu (A1 lub
A2) i ilością wymaganych pojazdów do realizacji przedmiotowego
zamówienia,
odnośnie zarzutu nr 2 - dokonania zmiany w pkt 16 opisu przedmiotu zamówienia -
załącznik formularza oferty, poprzez usunięcie słów: „fotele muszą być mocowane do
podłogi w sposób zapewniający ich przesuwanie w przód i tył w celu zmiany odległości
miedzy nimi
”,
odnośnie zarzutu nr 3 - dokonania zmiany opisu przedmiotu zamówienia - załącznik
formularza oferty, poprzez doprecyzowanie opisu przedmiotu zamówienia
i
wprowadzenie
zapisu,
dotyczącego
wymogu
transportu
pacjentów
niepełnosprawnych na wózkach inwalidzkich pojazdami posiadającymi homologację
do przewozu osób niepełnosprawnych, z podaniem ilości wymaganych pojazdów do
realizacji przedmiotowego zamówienia.
Interes odwołującego. Odwołujący wskazał, że posiada interes faktyczny i prawny we
wniesieniu odwołania, ponieważ prowadzi działalność w zakresie transportu sanitarnego
i zamierza złożyć ofertę w przedmiotowym postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego, a dokonanie przez z
amawiającego czynności postępowania z naruszeniem
ustawy Pzp uniemożliwia odwołującemu złożenie ważnej oferty.
Zamawiający nie złożył pisemnej odpowiedzi na odwołanie.
Izba ustaliła i zważyła, co następuje.
Izba stwierdziła, że nie zachodzą przesłanki do odrzucenia odwołania, o których stanowi
przepis art. 189 ust. 2 ustawy -
Prawo zamówień publicznych.
Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
z zastosowaniem przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych wymaganych przy
proce
durze, której wartość szacunkowa zamówienia przekracza kwoty określone
w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdziła, że odwołujący posiada interes w uzyskaniu
przedmiotowego zamówienia, kwalifikowanego możliwością poniesienia szkody w wyniku
naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy, o których mowa w art. 179 ust. 1
ustawy -
Prawo zamówień publicznych, co uprawniało go do złożenia odwołania.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska
stron, złożone w pismach procesowych, jak też podczas rozprawy Izba stwierdziła,
iż odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
W związku ze zmianą treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia dokonaną przez
zamawiającego w dniach 18 i 20 listopada 2020 roku, odwołujący na posiedzeniu
oświadczył, iż wycofuje zarzuty opisane w pkt 1 i 3 odwołania. Jednocześnie odwołujący
podtrzymał zarzut opisany w pkt 2 odwołania.
W związku z powyższym, Krajowa Izba Odwoławcza postanowiła o umorzeniu
postępowania odwoławczego w zakresie zarzutów wycofanych przez odwołującego na
posiedzeniu oraz postanowiła skierować na rozprawę zarzut z pkt 2 odwołania.
W zakresie zarzutu skierowanego do merytorycznego rozpoznania na rozprawie,
odwołujący wskazał, iż zamawiający w pkt 16 opisu przedmiotu zamówienia - załącznik do
formularza oferty, wskazał wymagania dla pojazdów realizujących transport: „Pojazdy,
służące do transportu muszą posiadać aktualne badania techniczne, ABS, pakiet
ubezpieczeń OC i NNW obowiązujący dla każdego pojazdu. Pojazdy musza być utrzymane
w należytej czystości (konieczny jest harmonogram mycia i sprzątania kabiny pojazdu - nie
rzadziej niż 1 raz w tygodniu). Miejsca siedzące w pojeździe muszą być wyposażone w fotele
z zagłówkami, trzypunktowe pasy bezpieczeństwa, a przestrzeń pasażerska w klimatyzacje
i ogrzewanie. Ponadto Zamawiający wymaga, aby środki transportu posiadały podłogę
z wykładziną antypoślizgową w przestrzeni pasażerskiej, wykończoną listwami
aluminiowymi, fotele musz
ą być mocowane do podłogi w sposób zapewniający ich
przesuwanie w przód i tył w celu zmiany odległości miedzy nimi, fotele z regulacją oparcia.
Ponadto pojazdy o podwyższonym progu muszą posiadać stopnie boczne z atestem lub
najazdy dla wózków, uchwyty pomocne przy wsiadaniu, zapewniać możliwość przewożenia
osób niesprawnych ruchowo.”.
Z
daniem odwołującego, zamawiający ograniczył powyższym zapisem dostęp do
zamówienia jedynie do tych wykonawców, którzy posiadają pojazdy marki Volkswagen
Transporter T6 oraz Toyota Proace, gdyż na rynku tylko te pojazdy spełniają powyższe
wymagania,
co do wyposażenia w fotele mocowane do podłogi w sposób zapewniający ich
przesuwanie w przód i tył w celu zmiany odległości miedzy nimi, fotele z regulacją oparcia,
w połączeniu z pozostałymi parametrami wskazanymi w s.i.w.z., w konsekwencji czego
z
amawiający dokonał opisu przedmiotu zamówienia w sposób utrudniający uczciwą
konkurencję i wskazujący de facto na źródło i pochodzenie produktów oferowanych przez
wykonawcę, podczas gdy nie jest to uzasadnione specyfiką przedmiotu zamówienia
i zamawiający nie może opisać przedmiotu zamówienia za pomocą dostatecznie dokładnych
określeń, a taki opis przedmiotu zamówienia stawia w uprzywilejowanej pozycji wykonawców
dysponujących pojazdami Volkswagen Transporter T6 oraz Toyota Proace. Warunek ten
nadmiernie ogranicza konkurencję, gdyż pojazdy innych marek, np. Renault, Opel, Fiat,
spełniają wymagane parametry dla pojazdów oprócz foteli mocowanych do podłogi w sposób
zapewniający ich przesuwanie w przód i tył w celu zmiany odległości między nimi.
Zawężenie wymaganych pojazdów do dwóch, nie jest uzasadnione specyfiką przedmiotu
zamówienia, i prowadzi do uprzywilejowania części oferentów posiadających pojazdy:
Volkswagen Transporter T6 oraz Toyota Proace, a tym samym wyeliminowania
z postępowania oferentów posiadających pojazdy innych marek bez przesuwnych foteli
w wymaganej konfiguracji.
Jak wynika z art. 29 ust. 3 ustawy Pzp, p
rzedmiotu zamówienia nie można opisywać
przez wskazanie znaków towarowych, patentów lub pochodzenia, źródła lub szczególnego
procesu, który charakteryzuje produkty lub usługi dostarczane przez konkretnego
wykonawcę, jeżeli mogłoby to doprowadzić do uprzywilejowania lub wyeliminowania
niektórych wykonawców lub produktów, chyba że jest to uzasadnione specyfiką przedmiotu
zamówienia i zamawiający nie może opisać przedmiotu zamówienia za pomocą dostatecznie
dokładnych określeń, a wskazaniu takiemu towarzyszą wyrazy „lub równoważny”.
Uzasadnieniem dla takiej treści przepisu jest konieczność zachowania uczciwej konkurencji
w postępowaniu, która dla opisu przedmiotu zamówienia została skonkretyzowana w art. 29
ust. 2 ustawy Pzp
. Zamawiający nie był zatem uprawniony do podania w s.i.w.z. takiego
parametru pojazdu, który powoduje de facto na wskazanie konkretnego źródła i pochodzenia
produktu niezbędnego do wykonania przedmiotu zamówienia. W takiej sytuacji bowiem
uprzywilejowany będzie wykonawca, który dysponuje tego typu pojazdami, w porównaniu
z wykonawcami, którzy dysponują tylko pojazdami innych marek lub modeli z fotelami
mocowanymi do podłogi w sposób nie zapewniający ich przesuwanie w przód i tył w celu
zmiany odległości miedzy nimi, a byliby równie zdolni do wykonania przedmiotowego
zamówienia, co ma wpływ na wynik postępowania.
Odwołujący wskazał, że zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie
o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji i równe
traktowanie wykonawców oraz zgodnie z zasadami proporcjonalności i przejrzystości.
Sporządzony przez zamawiającego opis przedmiotu zamówienia powinien tym samym
w maksymalnym stopniu zapewniać zachowanie zasad uczciwej konkurencji i równego
dostępu do zamówienia, wyrażonych w art. 7 ust, 1 ustawy Pzp, a rozszerzonego o art. 29
ust. 2 ustawy Pzp,
tj. o zakaz opisywania przedmiotu zamówienia w sposób, który mógłby
utrudniać uczciwą konkurencję. Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia
24 stycznia 2012 rok
u (sygn. akt: VI ACa 965/11) „Dyspozycją art. 29 ust. 2 Pzp objęte jest
zaistnienie co najmniej możliwości utrudniania uczciwej konkurencji, więc spełnienie
dyspozycji tego przepisu niekoniecznie musi przybierać charakter bezpośredniego godzenia
w uczciwą konkurencję. Dokonywanie opisu przedmiotu zamówienia przez wskazanie
rygorystycznych wymagań, nieuzasadnionych potrzebami zamawiającego, będzie
uprawdopodobniało naruszenie uczciwej konkurencji”. Stanowisko to jest reprezentowane
także w aktualnym orzecznictwie. W wyroku z 24 kwietnia 2017 r. (sygn. akt: KIO 664/17)
Izba stwierdziła, że: „1. Zamawiający jest zobowiązany zachować niezbędną równowagę
między interesem polegającym na uzyskaniu rękojmi należytego wykonania zamówienia
a interesem pot
encjalnych wykonawców, których nie można przez wprowadzenie
nadmiernych wymagań co do opisu przedmiotu zamówienia z góry eliminować z udziału
w postępowaniu czy też utrudniać im udział w postępowaniu o zamówienie publiczne.”.
Zamawiający na rozprawie wskazał, że na rynku funkcjonują również inne pojazdy, innych
marek, które być może posiadają wymaganą przez zamawiającego funkcjonalność,
a ponadto transport pacjentów do dializ odbywa się nawet do 70 km, a zakładając,
że transportowani pacjenci mogą być otyli lub o znacznym wzroście, to w celu zapewnienia
wyższego komfortu pacjentom, wymóg zamawiającego jest zasadny.
W ocenie K
rajowej Izby Odwoławczej zarzut odwołującego jest zasadny.
Przepis art. 29 ust. 2 ustawy Pzp, stanowi, iż przedmiotu zamówienia nie można opisywać
w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję. Ustęp 3 art. 29 ustawy Pzp,
precyzuje, iż przedmiotu zamówienia nie można opisywać przez wskazanie znaków
towarowych, patentów lub pochodzenia, źródła lub szczególnego procesu, który
cha
rakteryzuje produkty lub usługi dostarczane przez konkretnego wykonawcę, jeżeli
mogłoby to doprowadzić do uprzywilejowania lub wyeliminowania niektórych wykonawców
lub produktów, chyba że jest to uzasadnione specyfiką przedmiotu zamówienia
i zamawiający nie może opisać przedmiotu zamówienia za pomocą dostatecznie dokładnych
określeń, a wskazaniu takiemu towarzyszą wyrazy „lub równoważny”. Natomiast zgodnie
z przepisem art. 7 ust. 1 ustawy Pzp, z
amawiający przygotowuje i przeprowadza
postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej
konkurencji i równe traktowanie wykonawców oraz zgodnie z zasadami proporcjonalności
i przejrzystości.
W ocenie Izby, za zasadnością postawionego zarzutu przemawiają okoliczności, których
zamawiający nie potrafił w sposób dostateczny wyjaśnić i uzasadnić, tj. zamawiający nie
wykazał, że opis przedmiotu zamówienia spowodowany jest specjalnymi wymaganiami
koniecznymi do realizacji przedmiotu zamówienia, które umożliwiają mu (zamawiającemu)
realizację tego przedmiotu w stricte specyficzny i wyjątkowy sposób. Podnieść bowiem
należy, iż przy obecnym brzmieniu specyfikacji istotnych warunków zamówienia (po
modyfikacji), przedmiotem zamówienia jest de facto zwykła usługa transportowa pacjentów
dializowanych
u zamawiającego. Izbie nie została wykazana przez zamawiającego
okoliczność statuująca prawo zamawiającego do uprzywilejowania niektórych typów
pojazdów, a tym samym wyeliminowania niektórych wykonawców z możliwości realizacji
przedmiotowego zamówienia. Zdaniem Izby, z zasady wynikającej z przepisu art. 7 ust. 1
ustawy Pzp wynika, że zamawiający ma obowiązek przygotowania zamówienia w sposób,
który zapewni równe traktowanie wykonawców zgodnie z zasadą proporcjonalności. Tym
samym odpowiednie dobranie propor
cji w zakresie wymagań zamawiającego uzależnia
udział wykonawców w danym postępowaniu, zapewniając ich równe traktowanie. Skoro
zatem przedmiotem zamówienia jest zwykła usługa transportowa wykonywana przy udziale
„standardowych” pojazdów (nie specjalnych) to fakt, czy w takim pojeździe fotele mocowane
do podłogi mają funkcję przesuwania ich w przód i tył, nie może determinować możliwości
udziału szerszego grona wykonawców w realizacji zamówienia.
Argumentacja powyższa wsparta jest również dowodami złożonymi przez odwołującego
na rozprawie, z których w sposób jednoznaczny wynika, że zamawiający swoim działaniem,
w sposób niezasadny ograniczył konkurencję w postępowaniu.
Biorąc pod uwagę powyższe, orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust.
1 pkt 2, § 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie
wysokości wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym
i sposobu ich rozliczania (Dz. U. 2018, poz. 972)
, uwzględniając koszty poniesione przez
odwołującego związane z wpisem od odwołania oraz wynagrodzeniem pełnomocnika.
Przewodniczący:
…………………………