KIO 2928/20 WYROK dnia 1 grudnia 2020 r.

Sygn. akt: KIO 2928/20 

WYROK 

z dnia 1 grudnia 2020 r.  

Krajowa  Izba Odwoławcza  -   w składzie: 

Przewodniczący: 

Jolanta Markowska 

Protokolant:   

Klaudia Kwadrans 

po  rozpoznaniu  na  rozprawie  w  dniu  26  listopada  2020 

r.  w  Warszawie  odwołania 

wniesionego 

do  Prezesa  Krajowej  Izby  Odwoławczej  w  dniu  9  listopada  2020  r.  przez 

wykonawc

ę:  ADAC-LEWAR  Sp.  z  o.o.,  ul.  Słoneczna  11,  42-141  Przystajń,  w 

postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i 

Autostrad ul. Wronia 53, 00-874 Warszawa,   

przy  udziale  wykonawcy:  Prze

dsiębiorstwo  Handlowo-Usługowe  „LARIX"  Sp.  z  o.o.,  

ul.  Klonowa  11,  42-700  Lubliniec 

zgłaszającego  swoje  przystąpienie  do  postępowania 

odwoławczego po stronie zamawiającego, 

orzeka: 

1.  oddala 

odwołanie,  

2.  kosztami  p

ostępowania  obciąża  wykonawcę:  ADAC-LEWAR  Sp.  z  o.o.,  

ul. Słoneczna 11, 42-141 Przystajń, i: 

zalicza  w  poczet  kosztów  postępowania  odwoławczego  kwotę  20  000  zł  00  gr 

(słownie:  dwadzieścia  tysięcy  złotych  zero  groszy)  uiszczoną  przez  wykonawcę: 

ADAC-LEWAR 

Sp. z o.o., ul. Słoneczna 11, 42-141 Przystajń tytułem wpisu od 

odwołania, 

zasądza kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero groszy) 

od  wykonawcy:  ADAC-

LEWAR Sp. z o.o., ul. Słoneczna 11, 42-141 Przystajń 

na  rzecz 

zamawiającego:  Generalna  Dyrekcja  Dróg  Krajowych  i  Autostrad  

ul.  Wronia  53,  00-874  Warszawa 

stanowiącą  koszty  poniesione  z  tytułu 

wynagrodzenia pełnomocnika. 

Stosownie  do  art.  198a  i  198b  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  - 

Prawo  zamówień 

publicznych (tj. Dz. U. z 2019 r., poz. 1843 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od 

dnia  jego  doręczenia  -  przysługuje  skarga  za  pośrednictwem  Prezesa  Krajowej  Izby 

Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.  

Przewodniczący: 

………………………… 

Sygn. akt: KIO 2928/20 

Uzasadnienie 

Zamawiający:  Skarb  Państwa  -  Generalny  Dyrektor  Dróg  Krajowych  i  Autostrad  

w Warszawie 

działający poprzez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad – Oddział 

w  Opolu,  prowadzi  postępowanie  o  udzielenie  zamówienia  publicznego  na  zadanie: 

„Poprawa  bezpieczeństwa  ruchu  drogowego  w  województwie  opolskim  na  DIC  39  na 

odcinku  Smarchowice  Wielkie  - 

Namysłów  w  ramach  PBDK  -  Program  Likwidacji  Miejsc 

Niebezpiecznych”. Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym 

Unii Europejskiej z dnia 5 sierpnia 2020 r. pod nr. 2020/S 150-366813. 

Pismem  z  dnia  30  października  2020  r.  Zamawiający  zawiadomił  wykonawców 

uczestni

czących  w  postępowaniu  o  wyborze  oferty  złożonej  przez  wykonawcę 

Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe „LARIX” Sp. z o.o. z siedzibą w Lublińcu, zwanej dalej 

„LARIX”, jako najkorzystniejszej. 

Wykonawca  ADAC-

LEWAR  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w  Przystajni  wniósł  odwołanie 

wobec    wyboru  oferty  najkorzystniejszej  oraz  wobec  zaniechania  odrzucenia  tej  oferty. 

Odwołujący zarzucił naruszenie przez Zamawiającego przepisów art. 89 ust. I pkt 3 i pkt 4, a 

w  konsekwencji  także  przepisu  art.  7  ust.  1  ustawy  z  dnia  29  stycznia  2004  r.  -  Prawo 

zamówień  publicznych  (tj.  Dz.  U.  z  2019  r.,  poz.  1843  ze  zm.)  zwanej  dalej  „Pzp”. 

Odwołujący  wniósł  o  nakazanie  Zamawiającemu  unieważnienia  czynności  wyboru  oferty 

LARIX,  j

ako  najkorzystniejszej  oraz  powtórzenia  czynności  badania  i  oceny  ofert. 

Odwołujący  wniósł  także  o  przeprowadzenie  dowodów  z  dokumentów  załączonych  do 

odwołania  i  znajdujących  się  w  dokumentacji  postępowania,  na  okoliczności  wskazane  w 

odwołaniu. 

Odwołujący  wyjaśnił,  że  jego  oferta  zajmuje  drugie  miejsce  w  rankingu  ofert 

złożonych w postępowaniu, tj. za ofertą LARIX. 

Odwołujący  wskazał,  że  ponieważ  zaproponowana  w  ofercie  LARIX  cena  brutto  za 

wykonanie zamówienia będącego przedmiotem postępowania, wynosząca 19.614.245,66 zł, 

jest o 42,41 % 

niższa od szacunkowej wartości brutto tego zamówienia opiewającej na kwotę 

34.057.198,00 zł, Zamawiający powziął podejrzenie, że jest ona rażąco niska, wobec czego 

pismem z dnia 7 października 2020 r., zwrócił się do wykonawcy LARIX na podstawie art. 90 

ust.  1  i  ust.  1a  Pzp  o  przedstawienie  szczegółowej  kalkulacji  kosztów  siedemnastu  pozycji 

załączonego  do  oferty  uproszczonego  kosztorysu  robót  drogowych  oraz  o  udzielenie 

wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny oferty. 

W  odpowiedzi  na  powyższe  wezwanie  wykonawca  LARIX  w  dniu  15  października 

2020  r.  przedstawił  szczegółową  kalkulację  wskazanych  przez  Zamawiającego  pozycji  i 

udzi

elił wyjaśnień dotyczących ceny oferty, a także przedłożył dokumenty mające potwierdzić 

owe wyjaśnienia. 

Odnosząc  się  do  przedstawionej  przez  LARIX  szczegółowej  kalkulacji  kosztów 

siedemnastu  wskazanych  przez  Zamawiającego  pozycji  uproszczonego  kosztorysu  robót 

drogowych,  Odwołujący  wskazał,  że  suma  wartości  netto  tych  pozycji,  wynosząca 

6.184.857.85  zł,  stanowi  aż  57  %  wartości  netto  wszystkich  robót  drogowych  określonej  w 

rzeczonym  kosztorysie  na  kwotę  10.824.553,76  zł,  tj.  38,7  %  ceny  netto  oferty  LARIX 

wynoszącej  15,946.541,19  zł.  W  konsekwencji,  ocena  przedstawionej  przez  LARIX 

szczegółowej kalkulacji ma istotne znaczenie dla weryfikacji realności ceny tej oferty. 

Odwołujący  podniósł  także,  że  ceny  większości  z  siedemnastu  wskazanych  przez 

Zamawiającego  pozycji  kosztorysu  robót  drogowych  załączonego  do  oferty  LARIX  są 

znacznie  niższe  w  porównaniu  z  cenami  tychże  pozycji  w  kosztorysach  robót  drogowych 

załączonych  do  ofert  pozostałych  wykonawców.  I  tak,  określone  w  kosztorysie  robót 

drogowych  LARIX  ceny  ośmiu  spośród  tych  pozycji  stanowią  mniej  niż  50  %  średniej  cen 

tychże pozycji w kosztorysach załączonych do ofert pozostałych wykonawców, ceny siedmiu 

spośród  tych  pozycji  mieszczą  się  w  przedziale  od  50  %  do  100  %  średniej  cen  tychże 

pozycji w kosztorysach 

załączonych do ofert pozostałych wykonawców, a ceny tylko dwóch 

spośród tych pozycji są wyższe od średniej cen tychże pozycji w kosztorysach załączonych 

do  ofert  pozostałych  wykonawców.  W  konsekwencji  średnia  cen  siedemnastu  wskazanych 

przez  Zamawiającego  pozycji  kosztorysu  robót  drogowych  załączonego  do  oferty  LARIX 

stanowi  72  %  średniej  cen  tych  robót  w  kosztorysach  załączonych  do  ofert  pozostałych 

wykonawców.  Odwołujący  przedstawił  zestawienie  cen  siedemnastu  wskazanych  przez 

Zamawiającego  pozycji  kosztorysu  robót  drogowych  załączonego  do  oferty  LARIX  i  cen 

tychże  pozycji  w  kosztorysach  robót  drogowych  załączonych  do  ofert  pozostałych 

wykonawców. 

Zdaniem  Odwołującego,  również  zdecydowana  większość  cen  robocizny  (R), 

materiałów  (M)  i  sprzętu  (S)  założona  w  przedłożonej  przez  LARIX  szczegółowej  kalkulacji 

siedemnastu  pozycji  kosztorysu  robót  drogowych  jest  w  wielu  przypadkach  wielokrotnie 

niższa  w  porównaniu  z  cenami  RMS  dla  robót  ogólnobudowlanych  i  remontów  w  woj. 

opolskim  notowanymi  w  „Informacji  o  cenach  czynników  produkcji  RMS”,  zwanej  dalej 

„Sekocenbud”. Odwołujący  przedstawił  zestawienie cen  RMS  założonych w  przedstawionej 

przez LARIX szczegółowej kalkulacji siedemnastu wskazanych przez Zamawiającego pozycji 

kosztorysu  robót  drogowych  i  cen  RMS  dla  robót  ogólnobudowlanych  i  remontów  w  woj. 

opolskim notowanych w Sekocenbud. 

Ponadto,  s

uma  cen  netto  robót  drogowych,  robót  w  zakresie  remontu  obiektu 

mostowego,  robót  w  zakresie  energetyki  oraz  robót  w  zakresie  oświetlenia  określonych  w 

kosztorysach tych ro

bót załączonych do oferty LARIX wynosi: 10.824.553,76 zł + 989.764,71 

zł  +  178.588,33  zł  +  1.079.965,51  zł  -  13.072.872,31  zł,  co stanowi  aż  81,9 %  wynoszącej 

15.946.541,19  zł  ceny  netto  oferty  tej  Spółki  i  w  sposób  oczywisty  uzasadnia  tezę,  że 

zawarta  w  t

ych  kosztorysach  wycena  przedmiotowych  robót  zasadniczo  waży  na  cenie 

oferty. 

Odwołujący podniósł, że większość cen określonych w załączonych do oferty LARIX 

kosztorysach:  robot  drogowych,  robót  w  zakresie  remontu  obiektu  mostowego,  robót  w 

zakresie energe

tyki oraz robót w zakresie oświetlenia jest znacząco niższa w porównaniu do 

cen  określonych  w  analogicznych  kosztorysach  załączonych  do  ofert  pozostałych 

wykonawców. I tak: 

1)  spośród  cen  wszystkich  dziewięćdziesięciu  siedmiu  pozycji  kosztorysu  robót  drogowych 

LARIX ceny dwudziestu ośmiu pozycji stanowią mniej niż 50 % średniej cen tychże pozycji w 

kosztorysach  robót  drogowych  załączonych  do  ofert  pozostałych  wykonawców,  ceny 

czterdziestu czterech pozycji mieszczą się w przedziale od 50 % do 100 % średniej cen tych 

pozycji  w  kosztorysach  robót  drogowych załączonych do  ofert  pozostałych wykonawców,  a 

ceny  tylko  dwudziestu  pięciu  pozycji  są  wyższe  od  średniej  cen  tychże  pozycji  w 

kosztorysach  robót  drogowych  załączonych  do  ofert  pozostałych  wykonawców;  w 

konsekwe

ncji  cena  netto  robót  drogowych,  określona  w  kosztorysie  tych  robót  załączonym 

do  oferty  LARIX  na  kwotę  10.624.553,76  zł,  stanowi  78  %  wynoszącej  13.959.657,35  zł 

średniej cen netto robót drogowych określonych w kosztorysach tych robót załączonych do 

ofert 

pozostałych wykonawców; 

2)  spośród  cen  wszystkich  czterdziestu  dziewięciu  pozycji  kosztorysu  robót  w  zakresie 

remontu  obiektu  mostowego  załączonego  do  oferty  LARIX,  ceny  osiemnastu  pozycji 

stanowią mniej niż 50 % średniej cen tych pozycji w kosztorysach robót w zakresie remontu 

obiektu  mostowego  załączonych  do  ofert  pozostałych  wykonawców,  ceny  siedemnastu 

pozycji  mieszczą  się  w  przedziale  od  50  %  do  100  %  średniej  cen  tychże  pozycji  w 

kosztorysach  robót  w  zakresie  remontu  obiektu  mostowego  załączonych  do  ofert 

pozostałych  wykonawców,  a  ceny  tylko  czternastu  pozycji  są  wyższe  od  średniej  cen  tych 

pozycji  w  kosztorysach  robót  w  zakresie remontu obiektu mostowego załączonych do  ofert 

pozostałych  wykonawców.  W  konsekwencji,  cena  netto  robót  w  zakresie  remontu  obiektu 

mostowego,  określona  w  kosztorysie  LARIX  na  kwotę  989.764,71  zł,  stanowi  68  % 

wynoszącej 1.452.321,59 zł średniej cen netto robót w zakresie remontu obiektu mostowego 

określonych w kosztorysach tych robót załączonych do ofert pozostałych wykonawców; 

3)  spośród  cen  wszystkich  dwudziestu  dziewięciu  pozycji  kosztorysu  robót  w  zakresie 

energetyki  załączonego  do  oferty  LARIX,  ceny  ośmiu  pozycji  stanowią  mniej  niż  50  % 

średniej  cen  tych  pozycji  w  kosztorysach  robót  pozostałych  wykonawców,  ceny  piętnastu 

pozycji 

mieszczą  się  w  przedziale  od  50  %  do  100  %  średniej  cen  tych  pozycji  w 

kosztorysach  pozostałych  wykonawców,  a  ceny  tylko  pięciu  pozycji  są  wyższe  od  średniej 

cen  tychże  pozycji  w  kosztorysach  robót  pozostałych  wykonawców/  W  konsekwencji  cena 

netto robót w zakresie energetyki, określona w kosztorysie tych robót załączonym do oferty 

LARIX  na kwotę  178.588,33  zł,  stanowi  77  %  wynoszącej  233.017,30  zł  średniej  cen  netto 

robót  w  zakresie  energetyki  określonych  w  kosztorysach  tych  robót  załączonych  do  ofert 

pozo

stałych wykonawców; 

4)  spośród  cen  wszystkich  dwudziestu  dwóch  pozycji  kosztorysu  robót  w  zakresie 

oświetlenia 

załączonego  do  oferty  LARIX,  ceny  czterech  pozycji  stanowią  mniej  niż  50  %  średniej  cen 

tych pozycji  w  kosztorysach robót  w  zakresie oświetlenia załączonych do ofert  pozostałych 

wykonawców, ceny dziewięciu pozycji mieszczą się w przedziale od 50 % do100 % średniej 

cen tych pozycji w kosztorysach robót pozostałych wykonawców, a ceny dziewięciu pozycji 

są wyższe od średniej cen tych pozycji  w kosztorysach robót pozostałych wykonawców. W 

konsekwencji, 

cena  netto  robót  w  zakresie  oświetlenia,  określona  w  kosztorysie  tych  robót 

załączonym  do  oferty  LARIX  na  kwotę  1.079.965,51  zł,  stanowi  96  %  wynoszącej 

1,120.652,41 zł średniej cen netto robót w zakresie oświetlenia określonych w kosztorysach 

tych robót załączonych do ofert pozostałych wykonawców.  

Odwołujący przedstawił zestawienie cen w kosztorysie załączonym do oferty LARIX i 

cen w kosztorysach robót drogowych załączonych do ofert pozostałych wykonawców: robót 

drogowych,  robót  w  zakresie  remontu  obiektu  mostowego  załączone  do  niniejszego 

odwołania  zestawienie  cen  w  kosztorysie  robót  w  zakresie  energetyki,  robót  w  zakresie 

oświetlenia. 

Analiza  ceny  oferty  LARIX  i  poszczególnych  elementów  tej  ceny  w  ich  relacji  do 

wartości  zamówienia,  cen  ofert  pozostałych  wykonawców  i  realiów  rynkowych  stanowi 

konieczny  kontekst  oceny,  na  ile  wyjaśnienia  udzielone  przez  LARIX  w  piśmie  z  dnia  15 

października 2020 r.  oraz  załączone do tego pisma  dokumenty  potwierdzają realność  ceny 

za wykonanie zamówienia. Odwołujący podniósł, co następuje: 

1)  w  przedstawionej  przez  LARIX  szczegółowej  kalkulacji  siedemnastu  wskazanych  przez 

Zamawiającego pozycji kosztorysu robót drogowych załączonego do oferty założono stawkę 

robocizny w wysokości 17,00 zł/r-g; 

2)  zamówienie będące przedmiotem postępowania ma być realizowane przez cały rok 2021, 

w którym obowiązywać będzie minimalne miesięczne wynagrodzenie za pracę pracowników 

zatrudnionych  na  podstawie  umowy  o  pracę  w  wysokości  2.800  zł  określonej  w 

rozporządzeniu  Rady  Ministrów  z  dnia  15  września  2020  r.  w  sprawie  wysokości 

minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2021 

r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 1596); 

3)  miesięcznemu  wynagrodzeniu  za  pracę  w  wysokości  2.800,00  zł  odpowiadać  będzie  w 

2021 r. stawka 16,72 zł za godzinę pracy w podstawowym systemie czasu pracy (pięć dni w 

tygodniu  i  8  godz.  dziennie),  nieobejmująca  dodatku  za  godziny  nadliczbowe  i  za  pracę  w 

porze nocnej; 

4)  założona  w  szczegółowej  kalkulacji  LARIX  siedemnastu  pozycji  kosztorysu  robót 

drogowych stawka 17,00 zł/r-g  zabezpieczy  co prawda  minimalne  wynagrodzenie za pracę 

obowiązujące  w  2021  r.  dla  zatrudnionych  na  podstawie  umowy  o  pracę  pracowników 

wykonujących  roboty  opisane  w  tych  pozycjach,  jednak  może  okazać  się  niewystarczająca 

dla sfinansowania  wypłaty  tym  pracownikom  dodatku za godziny  nadliczbowe i  za pracę w 

porze nocnej; 

5)  stawka  17,00  zł/r-g  jest  niezgodna  z  deklarowanymi  i  udokumentowanymi  w  piśmie 

LARIX  z  dnia  15  października  2020  r.  zasadami  wynagradzania  obowiązującymi  w  tym 

przedsiębiorstwie,  bowiem  z  podsumowania  zawartego  w  końcowej  części  załączonej  do 

tego pisma zanonimizowanej listy płac za miesiąc sierpień 2020 r. wynika, że ujęci na owej 

liście  pracownicy  przepracowali  w  tym  miesiącu  łącznie  3.352,00  godziny  i  to  wyłącznie  w 

podstawowym  systemie  czasu  pracy,  tj.  bez  pracy  w  godzinach  nadliczbowych  i  w  porze 

nocnej,  za  co  otrzymali  wynagrodzenie  w  łącznej  kwocie  841.793,32  zł,  co  oznacza,  że 

godzinowa  stawka  wynagrodzenia  za  pracę  świadczoną  w  podstawowym  systemie  czasu 

pracy  przez  pracowników  LARIX  w  sierpniu  2020  r.  wynosiła:  841.793,32  zł  :  33.352,00 

godz.  =  25,23  zł/r-g,  a  więc  była  znacząco  wyższa  od  stawki  17,00  zł/r-g  założonej  w 

szczegółowej kalkulacji. Odwołujący przedstawił wyliczenie minimalnych stawek za godzinę 

pracy  osób  zatrudnionych  na  podstawie  umowy  o  pracę  w  podstawowym  systemie  czasu 

pracy w poszczególnych miesiącach 2021 r.  

Zdaniem  Odwołującego,  w  konsekwencji  uznać  należy,  że  cena  siedemnastu 

wskazanych  przez  Zamaw

iającego  pozycji  kosztorysu  robót  drogowych  załączonego  do 

oferty LARIX, ustalona w szczegółowej kalkulacji kosztów owych pozycji, sporządzonej przy 

założeniu nakładów na robociznę według stawki 17,00 zł/r-g, jest nierealna, bo nie zapewnia 

finansowania  ty

ch nakładów zgodnie z przepisami o minimalnym wynagrodzeniu za pracę i 

zasadami  wynagradzania  pracowników  deklarowanymi  przez  LARIX,  jako  obowiązujące  w 

tym 

przedsiębiorstwie.  Odwołujący  przywołał  wyrok  Krajowej  Izby  Odwoławczej  sygn.  KIO 

1520/17 z dnia 4 sierpnia 2017 r. (LEX nr 2363966). 

Odwołujący  wskazał,  że  w  piśmie  z  dnia  15  października  2020  r.  LARIX  uzasadnił 

realność ceny swojej oferty, powołując się na następujące okoliczności: 

-  długoletnie, funkcjonowanie na rynku wykonawstwa robót budowlanych i nabyte w związku 

z  tym  doświadczenie,  współpracę  z  wyselekcjonowanymi  dostawcami  zapewniającymi 

dostawę  wysokiej  jakości  materiałów,  dysponowanie  dużą  ilością  różnorodnych  i 

nowoczesnych  maszyn  i  sprzętu  wyszczególnionego  w  załączonej  do  pisma  ewidencji 

środków  trwałych,  wykonywanie  w  powiecie  namysłowskim  i  jego  okolicach  bliżej 

nieokreślonych  kontraktów,  których  realizacja  może  być  łączona  z  wykonywaniem 

zamówienia  będącego  przedmiotem  postępowania  z  efektem  w  postaci  optymalizacji  i 

obniżenia kosztów tego zamówienia; 

-  współpracę  z  firmą  „DR0GBUD-LARIX”  Sp.  z  o.o.,  będącą  wytwórcą  mieszanek 

mineralno- 

bitumicznych,  która  umożliwia  LARIX  nabywanie  mieszanek  po  cenach 

hurtowych,  czego  dowodem  ma  być  załączona  do  omawianego  pisma  oferta  „DROGBUD- 

LARIX”  Sp.  z  o.o.  z  dnia  10  września  2020  r.,  dotycząca  dostawy  mieszanek  mineralno-

bitumicznych na potrzeby realizacji innego zamówienia niż zamówienie będące przedmiotem 

postępowania; 

-  pomoc  publiczną  na  zakup  maszyn  budowlanych  otrzymaną  z  Regionalnego  Programu 

Operac

yjnego  Województwa  Śląskiego  na  lata  2007  -  2013,  na  którą  to  okoliczność  nie 

przedłożył  żadnych  dowodów  potwierdzających  fakt  uzyskania  rzeczonej  pomocy  i 

umożliwiających ustalenie jej wpływu owej na kalkulację ceny oferty. 

W ocenie Odwołującego, okoliczności powyższe zostały opisane i udokumentowane 

przez LARIX na tyle ogólnikowo, że nie sposób ustalić, czy i jak wpływają na realność ceny 

tej 

oferty, a ponadto trudno uznać je za dostępne tej Spółce warunki wyjątkowo sprzyjające 

wykonywaniu przez nią zamówienia będącego przedmiotem postępowania.  

Niezależnie od powyższego Odwołujący podniósł następujące okoliczności: 

1)  w przedłożonej przez LARIX szczegółowej kalkulacji siedemnastu pozycji uproszczonego 

kosztorysu  robót  drogowych  załączonego  do  oferty  ceny  robót  opisanych  w  pozycjach  93  i 

94  określone  zostały  na  poziomie,  odpowiednio,  9  %  i  17  %  średniej  cen  tych  pozycji  w 

kosztorysach robót drogowych załączonych do ofert pozostałych wykonawców, co wykazano 

w powołanym już zestawieniu tych cen załączonym do niniejszego odwołania; 

2)  w  piśmie  z  dnia  15  października  2020  r.  LARIX  skomentował  szczegółową  kalkulację 

pozycji  93  i  94  w  ten  sposób,  że  (cyt.):  „kalkulacja  uwzględnia  zakładane  nakłady 

posiadanego sprzętu, robocizny oraz oferty materiału wcześniej zakupionego (mur oporowy - 

w załączeniu faktura zakupu) do realizacji zadania u innego zamawiającego rozliczonego w 

wynagrodzeniu ryczałtowym, a nie wykorzystanym do realizacji zadania"; 

3)  z  powyższego  oświadczenia  wynika,  że  LARIX  zamierza  nakłady  materiałowe  na 

real

izację robót opisanych w pozycjach 93 i 94 kosztorysu robót drogowych sfinansować nie  

z  wynagrodzenia  za  wykonanie  zamówienia  będącego  przedmiotem  postępowania,  lecz  

z wynagrodzenia za realizację innego zamówienia. 

W 

powyższym  kontekście  Odwołujący  przywołał  wyrok  Krajowej  Izby  Odwoławczej  sygn.. 

KIO 1563/10 z dnia 28 sierpnia 2018 r. (LEX nr 2578331).  

Podsumowując,  Odwołujący  wskazał,  że  ponieważ  cena  oferty  LARIX  jest  niższa  o 

42,41 % od szacunkowej wartości zamówienia, a istotne dla poziomu tej ceny koszty w niej 

odzwierciedlone są znacząco niższe od analogicznych kosztów odzwierciedlonych w cenach 

ofert  pozostałych  wykonawców,  to  powstaje  domniemanie,  iż  cena  owa  jest  rażąco  niska. 

U

dzielone  przez  LARIX  wyjaśnienia  dotyczące  ceny  oferty  z  racji  ich  niekompletności  i 

ogólnikowości  oraz  braku  poparcia  jednoznacznymi  dowodami,  uniemożliwiają  dokonanie 

rzetelnej oceny, czy rzeczona oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, a z drugiej strony wręcz 

potwierdzają,  że  jeden  z  kosztów  mających  istotny  wpływ  na  poziom  ceny,  a  mianowicie 

koszt  wykonania  robót  opisanych  w  siedemnastu  wskazanych  przez  Zamawiającego 

pozycjach kosztorysu robót drogowych w ofercie LARIX jest niedoszacowany, bo: 

a)  nie zapewnia uzyskania przez pracowników wykonujących ww. roboty ani wynagrodzenia 

ustalonego  wedle  zasad  deklarowanych  przez  Spółkę  LARIX,  jako  obowiązujące  w  jej 

przedsiębiorstwie, ani obowiązującego minimalnego wynagrodzenia za pracę, 

b)  zakłada  sfinansowanie  kosztów  materiałowych  części  tych  robót  ze  źródeł  innych  niż 

wynagrodze

nie za wykonanie zamówienia będącego przedmiotem postępowania, 

a tym samym udzielone wyjaśnienia nie obalają domniemania, iż cena ta jest rażąco niska i 

w  konsekwencji  podjęcie  przez  Zamawiającego  czynności  wyboru  oferty  LARIX,  jako 

najkorzystniejszej oraz zaniechanie odrzucenia tej oferty narusza przepis art. 89 ust. 1 pkt 4 

Pzp, a także przepis art. 7 ust. 1 Pzp. 

Odwołujący  podniósł  dodatkowo,  że  skoro  istotne  dla  ceny  oferty  LARIX  wartości 

kosztów  odzwierciedlonych  w  tej  cenie  skalkulowane  zostały  na  poziomie  niższym  niż 

poziom  analogicznych  kosztów  ofert  pozostałych  wykonawców,  w  oderwaniu  od  realiów 

rynkowych,  wbrew  zasadom  polityki  płac  deklarowanym  przez  Spółkę  LARIX  jako 

obowiązującej  w  jej  przedsiębiorstwie  i  przy  założeniu  finansowania  części  tych  kosztów  z 

innych  źródeł  niż  wynagrodzenie  za  wykonanie  zamówienia  będącego  przedmiotem 

postępowania,  zaś  złożone  wyjaśnienia  dotyczące  ceny  oferty  nie  potwierdziły  realności 

owych kosztów, to  uznać  należy,  że złożenie oferty  LARIX  w  postępowaniu  stanowiło  czyn 

nieuczciwej  konkurencji  w  rozumieniu 

przepisów  o  zwalczaniu  nieuczciwej  konkurencji. 

Odwołujący  przywołał  orzeczenia  Krajowej  Izby  Odwoławczej:  wyrok  sygn.  KIO  509/19  z 

dnia 9 kwietnia 2019 r. (LEX nr 2682256), wyrok sygn. KIO 1823/16 z dnia 17 października 

2016 r. (LEX nr 2155339). 

Powyższe  okoliczności  uzasadniają  tezę,  że  podjęcie  przez  Zamawiającego 

czynności  wyboru  oferty  LARIX,  jako  najkorzystniejszej,  i  zaniechanie  odrzucenia  tej  oferty 

narusza przepis art. 89 ust. 1 pkt 3 Pzp, a w konsekwencji 

także przepis art. 7 ust. 1 Pzp. 

Odwołujący załączył do odwołania: 

1.  Zestawienie cen siedemnastu wskazanych przez Zamawiającego pozycji kosztorysu robót 

drogowych  załączonego  do  oferty  LARIX  i  cen  tychże  pozycji  w  kosztorysach  robót 

drogowych załączonych do ofert pozostałych wykonawców. 

2.  Zestawienie cen RMS założonych w przedstawionej przez LARIX szczegółowej kalkulacji 

siedemnastu  wskazanych  przez  Zamawiającego  pozycji  kosztorysu  robót  drogowych 

załączonego do oferty tej Spółki i cen RMS dla robót ogólnobudowlanych i remontów w woj. 

opolskim notowanych w „Sekocenbud”. 

3.  Zestawienie  cen  w  kosztorysie  robót  drogowych  załączonym  do  oferty  LARIX  i  cen  w 

kosztorysach robót drogowych załączonych do ofert pozostałych wykonawców. 

4.  Zestawienie cen w kosztorysie robót w zakresie remontu obiektu mostowego załączonym 

do  oferty  LARIX  i  cen  w  kosztorysach  robót  w  zakresie  remontu  obiektu  mostowego 

załączonych do ofert pozostałych wykonawców; 

5.  Zestawienie cen w kosztorysie robót w zakresie energetyki załączonym do oferty LARIX i 

cen  w  kosztorysach  robót  w  zakresie  energetyki  załączonych  do  ofert  pozostałych 

wykonawców. 

6.  Zestawienie cen w kosztorysie robót w zakresie oświetlenia załączonym do oferty LARIX i 

cen  w  kosztorysach  robót  w  zakresie  oświetlenia  załączonych  do  ofert  pozostałych 

wykonawców. 

7.  Wyliczenie  minimalnych  stawek  za  godzinę  pracy  osób  zatrudnionych  na  podstawie 

umowy o pracę w podstawowym systemie czasu pracy w poszczególnych miesiącach 2021 

r. 

Na rozprawie 

Odwołujący podniósł dodatkowo zarzuty, jak poniżej: 

Odwołujący  podniósł,  że w  poz.  nr  4  szczegółowej kalkulacji  dotyczącej samochodu 

samowyładowczego 10-15t, Przystępujący określił stawkę za motogodzinę w wysokości 15zł, 

która  nie  uwzględnia  w  ogóle  kosztów  pracy  operatora  (17zł/h)  oraz  kosztów  paliwa, 

amortyzacji itp., przy czym 

wg Sekocenbud, taki samochód jest wyceniony od 75 zł do 135 zł 

za motogodzinę, a średnio 109 zł za motogodzinę (Sekocenbud dla woj. opolskiego za trzeci 

kwartał 2020).  

Odwołujący  podniósł,  że  w  poz.  15  kalkulacji  dotyczącej  samochodu 

samowy

ładowczego  jak  wyżej,  a  także  w  poz.  34  (l.p.  7),  dotyczącej  walca  stalowego 

wibracyjnego,  Przystępujący  podał  stawkę  10  zł  za  motogodzinę,  która  nie  uwzględnia  w 

ogóle  kosztów  pracy  operatora.  Odwołujący  w  tym  zakresie  podtrzymał  w  całości 

argumentację  odnośnie niedoszacowania  kosztów  tych  pozycji,  przy  czym  wg  Sekocenbud 

minimalna stawka wynosi 59 zł za motogodzinę, maksymalna 72,89 zł, a średnia 63,12 zł.  

Odwołujący podnosił także, że w wyjaśnieniach zawartych w części opisowej pisma z 

dnia 15 października 2020 r. odnoszących się do kalkulacji kosztów poz. 93 i 94 kosztorysu 

Przystępujący  powołał  się  na  fakturę,  która  nie  została  jednoznacznie  określona  wśród 

złożonych  załączników  do  wyjaśnień,  a  miałaby  dotyczyć  wcześniej  zakupionego  i 

rozliczonego  w  in

nym  postępowaniu  materiału  na  wykonanie  muru  oporowego.  Ponadto, 

w

śród załączników do wyjaśnień nie ma faktury, która dotyczy grodzic stalowych, o których 

mowa  w  poz.  94  kalkulacji.  Jedyna  faktura,  którą  można  powiązać  z  poz.  93  dotyczy 

bloczków firmy Tensar, lecz dotyczy ona 38 palet bloczków, co stanowi 81,25m

bloczków, 

natomiast  zgodnie  z  przedmiarem,  zamówienie  obejmuje  użycie  301,61  m

bloczków. 

Odnośnie  poz.  94  (L.p.  2  -  grodzice  stalowe)  Odwołujący  wskazał,  że  Przystępujący  podał 

cenę 1gr za 1m, która nie została w żaden sposób wyjaśniona przez wykonawcę, a zdaniem 

Odwołującego, nie budzi żadnej wątpliwości, że jest to cena nierealna i rażąco niska.  

Wykonawca 

Przedsiębiorstwo  Handlowo-Usługowe  „LARIX"  Sp.  z  o.o.  z  siedzibą  w 

L

ublińcu  zgłosił  przystąpienie  do  postępowania  odwoławczego  w  niniejszej  sprawie  po 

stronie  Zamawiającego.  Przystępujący,  kwestionując  zarzuty  i  stanowisko  Odwołującego, 

podniósł,  że  w  istocie  Odwołujący  kwestionuje  realność  ceny  jego  oferty  z  powodu 

niedoszacowania kosztu robót siedemnastu pozycji kosztorysu, ponieważ cena: 

nie  zapewnia  uzyskania  prz

ez  pracowników  minimalnego  poziomu  wynagrodzenia 

przewidzianego prawem;  

zakłada  sfinansowanie  kosztów  materiałowych  części  robót  (poz.  93  i  94 

uproszczonego  kosztorysu  robót  drogowych)  ze  źródeł  innych  niż  wynagrodzenie  za 

wykonanie zamówienia będącego przedmiotem postępowania. 

Ad. 1   

Jak  zauważył  sam  Odwołujący,  stawka  przyjęta  przez  Przystępującego  do 

kalkulacji  ceny  na  poziomie  17  zł  roboczogodziny  zabezpieczy  minimalne  wynagrodzenie 

pracowników  zatrudnionych  na  podstawie  umowy  o  pracę  i  wykonujących  roboty  w 

pozycjach  kwestionowanych  przez  Odwołującego.  Odwołujący  jedynie  podejrzewa  i 

domniema,  że  wynagrodzenie  to  może  okazać  się  niewystarczające  do  wypłaty 

wynagrodzenia za prac

ę w godzinach nadliczbowych lub w porze nocnej. 

Przystępujący podniósł, że zgodnie z treścią w/w art. 90 ust. 1 pkt 1 Pzp a contrario, 

za wystarczającą wartość wynagrodzenia przyjętą do ustalenia ceny należy uznać minimalne 

wynagrodzenie  za  pracę  albo  minimalną  stawkę  godzinową,  ustaloną  na  podstawie 

przepisów ustawy z dnia 10 października 2000 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. 

U. z 2018 

r. poz. 2177), co uczynił Przystępujący. Ponadto, pracodawca nie ma prawa i nie 

jest  dopuszczalne  w  świetle  obowiązujących  przepisów  prawa  pracy  oraz  stanowiska  PIP  i 

utrwalanego  w  tym  za

kresie  orzecznictwa  sądowego  planowanie  pracy  w  godzinach 

nadliczbowych. Zgodnie z art. 151 ust. 1 zd. 2 pkt 1 i 2 Kodeksu pracy, praca w godzinach 

nadliczbowych  jest  dopuszczalna 

tylko  wyjątkowo  i  tylko  w  razie:  1)  konieczności 

prowadzenia  akcji  ratowniczej  w  celu  ochrony  życia  lub  zdrowia  ludzkiego,  ochrony  mienia 

lub środowiska albo usunięcia awarii; 2) szczególnych potrzeb pracodawcy. W konsekwencji 

zasadniczo taka praca jest ni

edopuszczalna i Przystępujący organizując proces świadczenia 

pracy przez zatrudnionych u niego pracowników takowej pracy nie musi planować. Poza tym, 

czynności  wykonywać  mogą  również  osoby  fizyczne  zatrudnione  na  podstawie  umów 

cywilnoprawnych,  do  których  co  prawda  mają  zastosowanie  przypisy  o  minimalnym 

wynagrodzeniu  (pod  pewnymi  warunkami)  ale 

nie  mają  zastosowania  przepisy  o  pracy  w 

godzinach  nadliczbowych  z  Kodeksu  pracy,  a  nawet 

jeżeli  taka  praca  wystąpiłaby,  to  na 

podstawie  art.  152

Kodeksu  pracy,  pracownikowi  w  zamian  za  czas  przepracowany  w 

godzinach  nadliczbowych  pracodawca  może  udzielić  czasu  wolnego  od  pracy  i  wówczas 

pracownikowi nie przysługuje dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych. Taka praktyka 

jest  jak  najbardziej  pożądana  z  punktu  widzenia  charakteru  prowadzonej  przez 

Przystępującego działalności w zakresie robót drogowych, których intensyfikacja następuje w 

okresie  wiosny  i 

lata,  a  które  w  znacznej  części  zamierają  jesienią  i  zimą,  a  tym  samym 

maleje zapotrzebowanie na pracę w tym okresie. 

Przystępujący  wyjaśnił,  że  dla  realizacji  zamówienia  nie  zatrudnia  pracowników  w 

porze nocnej w rozumieniu art. 151

ust. 1 

i 2 Kodeksu pracy, co uzasadniałoby ewentualną 

wypłatę  dodatku  do  wynagrodzenia  za  każdą  godzinę  pracy  w  porze  nocnej  zgodnie  z  art. 

ust. 1 Kodeksu pracy. 

Ad. 2   

Odnosząc  się  do  zarzutu  sfinansowania  kosztów  materiałowych  części  robót 

(poz.  93  i  94  uproszczonego  kosztorysu  robót  drogowych)  ze  źródeł  innych  niż 

wynagrodzenie 

za  wykonanie  zamówienia  będącego  przedmiotem  postępowania,  w 

szczególności w kontekście przytoczonego orzeczenia KIO z dnia 28 sierpnia 2018 r. sygn. 

akt  KIO  1563/18  Przystępujący  podniósł,  że  z  uzasadnienia  tego  orzeczenia  jasno  i 

jednoznacznie  wynika,  że  chodzi  w  nim  o  przerzucanie  kosztów  na  inne  zamówienia 

realizowane  aktualnie  (równolegle)  lub  w  przyszłości,  co  nie  ma  miejsca  w  niniejszym 

postępowaniu.  Przystępujący  wyjaśnił,  że  kalkulacja  ceny  zawiera  materiał  zakupiony 

wcześniej  (mur  oporowy)  dla  realizacji  zadania  już  zakończonego  i  rozliczonego  w 

w

ynagrodzeniu ryczałtowym, przy realizacji którego materiał ten okazał się zbędny i pozostał 

niewykorzystany,  z

atem,  jest  to  sytuacja  zasadniczo  inna  od  tej,  na  kanwie  której,  zostało 

wydane  ww. 

orzeczenie.  Trudno  uznać,  że  Przystępujący,  posiadając  materiał 

niewykorzystany  przy  innych  robotach,  którego  zakup  został  rozliczony  wynagrodzeniem 

ryczałtowym, nie może go później wykorzystać przy realizacji innych zamówień publicznych.  

Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie (pismo z dnia 24 listopada 2020 r.) wniósł o 

oddalenie  odwołania  i  obciążenie  kosztami  postępowania  Odwołującego.  W  ocenie 

Zamawiającego, zarzuty odwołania oraz wnioski Odwołującego nie znajdują uzasadnienia w 

stanie faktycznym przedmiotowej sprawy, w szczególności: 

Bezzasadny  jest  zarzut  naruszenia  art.  89  ust.  1  pkt.  4  Pzp,  poprzez  dokonanie 

wyboru  oferty  LARIX,  która  w  ocenie  Odwołującego  miała  zawierać  rażąco  niską  cenę  w 

stosunku do przedmiotu zamówienia. Wbrew twierdzeniom Odwołującego, w przedmiotowym 

postępowaniu  Zamawiający,  na  podstawie  dokładnej  analizy  treści  wybranej  oferty  oraz 

treści  pisemnych  wyjaśnień  ww.  wykonawcy  z  dnia  15  października  2020  r.  dotyczących 

elementów  tak  złożonej oferty  i  dołączonych do tego wyjaśnienia szczegółowych kalkulacji, 

prawidłowo uznał, że w przedmiotowym postępowaniu brak jest podstaw do uznania, iż cena 

oferty  LARIX  jest  rażąco  niska  w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia,  w  rozumieniu 

przepisu art. 89 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 90 ust. 1 i ust. 3 Pzp. W ocenie Zamawiającego, 

treść szczegółowych i konkretnych wyjaśnień dotyczących ceny oferty złożonych przez tego 

wykonawcę, w połączeniu z analizą wartości cen innych wykonawców (w tym Odwołującego) 

dała Zamawiającemu pełne podstawy do uznania, że cena oferty LARIX nie jest rażąco niska 

w stosunku do przedmiotu 

zamówienia, to jest, że nie jest to cena nierealistyczna, za którą 

nie  jest  możliwe  wykonanie  zamówienia  w  należyty  sposób,  i  która  wskazuje  na  zamiar 

realizacji  zamówienia  poniżej  kosztów  własnych  wykonawcy,  niepozwalająca  na 

wygenerowanie przez niego zysku. 

Konkretny  i  odpowiednio  szczegółowo  przedstawiony  przez  wykonawcę  wraz  z 

wyjaśnieniami  kosztorys  (kalkulacja),  wraz  z  poszczególnymi  ofertami  innych  wykonawców 

prawidłowo  i  obiektywnie  pozwala  Zamawiającemu  ocenić,  czy  cena  oferty  nie  odbiega  od 

cen  rynkowych.  Tego  rodzaju  szczegółowy  kosztorys  (kalkulacja)  przedkładana  przez 

wykonawcę wraz z wyjaśnieniami dotyczącymi sposobu skalkulowania ceny ofertowej, co do 

zasady  może  być  prawidłową  i  wystarczającą  merytorycznie  odpowiedzią  wykonawcy  na 

sk

ierowane do niego w trybie art. 90 ust. 1a Pzp żądanie Zamawiającego, aby wykonawca 

podał szczegóły dotyczące elementów składowych mających wpływ na wysokość ceny oferty 

i  aby  w  ten 

sposób  potwierdził  on  realność  zaoferowanej  ceny,  w  tym  cen  jednostkowych, 

będących istotnymi częściami składowymi takiej ceny (tak: wyrok Krajowej Izby Odwoławczej 

z dnia 27 kwietnia 2015 r. sygn. akt KIO 752/15 Legalis numer 1327075, wyrok Krajowej Izby 

Odwoławczej z dnia 27 kwietnia 2015 r. sygn. akt KIO 763/15; Legalis numer 1327076). 

Okoliczności  te  pozytywnie  wystąpiły  w  przedmiotowej  sprawie  i  to  nie  tylko  wobec 

oferty LARIX, ale także wobec ofert dwóch innych wykonawców (tj. oferty Odwołującego oraz 

oferty Berger Bau Polska Sp. z o.o. z siedzibą  we Wrocławiu), których oferty zostały przez 

Zamawiającego na podstawie treści art 90 ust. 1a pkt 1 Pz zakwalifikowane do wyjaśnienia 

czynników  mających  wpływ  na  wysokość  ceny.  Procedurze  takiej  w  przedmiotowym 

postępowaniu poddano czterech wykonawców, którzy zaoferowali ceny niższe o co .najmniej 

30%  od  wartości  zamówienia  powiększonej  o  należny  podatek  od  towarów  i  usług,  a  w 

wyniku  uzyskanych  od  tych  wykonawców  wyjaśnień  i  potwierdzających  je  kosztorysów 

(kalkulacji),  co  do  trzech  wykonawców  (w  tym  Odwołującego  i  wykonawcy  LARIX) 

Zamawiający  uznał,  że  wykazali  oni,  iż  ich  oferty  nie  zawierają  rażąco  niskiej  ceny  w 

stosunku  do  przedmiotu  zamówienia.    Zamawiający,  działając  na  podstawie  aft.  90  ust.  3 

Pzp 

odrzucił  ofertę  tylko  jednego  wykonawcy,  tj.  Przedsiębiorstwa  Handlowo  Usługowego 

„TRANSKOM”  R.  B.  z  siedzibą  w  Jaryszowie,  który  nie  udzielił  odpowiedzi  na  wezwanie 

skierowane do niego w tym zakresie na art. 90 ust. 1 ustawy Pzp. 

Ceny  ofertowe 

wszystkich sześciu złożonych ofert kształtowały  się znacznie poniżej 

wartości zamówienia ustalonej przed wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 

Pzp na kwotę  27.688.778,86  PLN.  Ceny  ofertowe wszystkich  sześciu ofert kształtowały  się  

na  stosun

kowo  podobnym  poziomie,  a  różnica  wysokości  poszczególnych  cen  ofert 

wykonawców w stosunku do średniej arytmetycznej cen  ofertowych wszystkich ofert wahała 

się  w  przedmiotowym  postępowaniu  w  stosunkowo  nieznacznym  zakresie  od  poziomu  „-

14,61 % do poziomu 

+10,78%”. 

Ponadto, cena oferty Odwołującego opiewa na kwotę 20.638.821,33 PLN, która jest  

jedynie o 5,2 % wyższa od ceny ofertowej najkorzystniejszej oferty tj. oferty LARIX, i różnica 

ta miedzy wartością cen tych ofert wynika bezpośrednio z różnicy wartości narzutu zysku (Z) 

który w ofercie Odwołującego został przyjęty jako współczynnik „10%", a w ofercie LARIX - 5 

%.  Oznacza  to,  iż  realna  faktyczna  różnica  w  wartości  obu  tych  ofert  cenowych  nie 

sprowadza się do istotnej różnicy w łącznej wycenie rzeczywistych rynkowych kosztów płac i 

robót  objętych  ofertą,  ale  do  różnicy  w  zakładanej  w  obu  ofertach  wartości  zysku.  W 

rzeczywistości  jednak, jak wskazano wyżej,  wbrew  treści  odwołania,  żadna z  tych ofert  nie 

zawiera  ceny,  która  mogłaby  być  uznana  w  sposób  uzasadniony,  za  rażąco  niską  w 

stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia  w  rozumieniu  przepisu  art.  89  ust.  1  pkt.  4  Pzp  w 

związku z art. 90 ust. 1 i ust. 3 Pzp.  

Odwołujący,  choć  kwestionuje  wysokość  stawki  godzinowej  wynagrodzenia 

pracowników  przyjętej  w  ofercie  LARIX  na  kwotę  17,00  zł,  sam  jednocześnie  przyznaje  w 

treści odwołania, że szczegółowa kalkulacja dołączona do wyjaśnień z dnia 15 października 

2020  r.  potwierdza  okoliczność,  że  tak  przyjęta  stawka  godzinowa  wynagrodzenia 

pracowników  jest  zgodna  z  obowiązującymi  przepisami  prawa  pracy  i  „zabezpieczy 

minimalne wynagrodzenie za pracę obowiązujące w 2021 r. dla zatrudnionych na podstawie 

umowy  o  pracę  pracowników”.  Bezzasadnie:  zatem  Odwołujący  podnosi,  że  Zamawiający 

powinien uznać tę stawkę jako rzekomo wadliwą i możliwą do zakwestionowania tylko z tego 

powodu,  że  w  dowolnej  i  subiektywnej  ocenie  Odwołującego  tak  prawidłowo  określona 

stawka  w  przyszłości  może  okazać  się  „niewystarczająca  dla  sfinansowania  wypłaty 

pracownikom dodatku za godziny nadliczbowe 

i za pracę- w porze nocnej". Zamawiający w 

treści  zapisów  Specyfikacji  Istotnych  Warunków  Zamówienia  (SIWZ)  nie  wymagał  przy 

realizacji  przedmiotu  zamówienia  zatrudniania  personelu  wykonawcy  w  godzinach 

nadliczbowych lub w porze nocnej.  

Odwołujący błędnie wnioskuje i twierdzi, że okoliczność uwzględnienia przy kalkulacji 

ceny posiadanego i będącego jego własnością materiału (muru oporowego), który to materiał 

aktualnie  stanowiący  wolne  zasoby  tego  wykonawcy  (poprzednio  zgromadzone  przy 

wykonywaniu  poprzed

nich  zamówień  i  umów,  zapasów)  jest  tożsamy  z  rzekomym 

„przerzucaniem  pokrywania  kosztów  realizacji  zamówienia  na  źródła  finansowania  spoza 

tego postępowania”. Taki  sposób kalkulacji  ceny  —  uwzględniający faktyczną  i  rzeczywistą 

okoliczność  braku  potrzeby  ponoszenia  kosztów  zakupu  posiadanych  zapasów 

materiałowych — jest w pełni prawidłowy i uzasadniony. Tego rodzaju sytuacja i okoliczność 

jak  najbardziej  mieści  się  w  przesłankach  wymienionych  w  art.  90  ust.  1  pkt  1  Pzp, 

dotyczących  przykładowo  określonych  w  tym  przepisie  możliwych  sposobów  wyliczenia 

przez  wykonawcę  ceny  lub  koszu  i  wykonania  przedmiotu  zamówienia  przy  uwzględnieniu 

m.in.  oszczędności  metody  wykonania  zamówienia,  wybranych  rozwiązań  technicznych, 

oraz wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych wykonawcy.  

Swoje  subiektywne  twierdzenie  Odwołujący  wywodzi  jedynie  ż  abstrakcyjnych 

statystycznych  zestawień  i  wyliczeń  matematycznie  ustalanych  przez  siebie  proporcji 

wysokości poszczególnych cen jednostkowych (dotyczących wyszczególnionych elementów 

rozliczeniowych)  zawartych  w  wybranej  przez  Zamawiającego  ofercie,  odnoszonych 

stosunku  do  arytmetycznie  ustalonej  średniej  wysokości  poszczególnych  cen 

jednostkowych  innych  wykonawców  oraz  na  wyrywkowo  dokonanych  wyliczeniach  średniej 

wysokości faktycznych wynagrodzeń (w przeliczeniu na stawkę godzinową), jakie miały być 

zdaniem Odwołującego stosowane przez wykonawcę. Tego rodzaju hipotetyczna i dowolna 

argumentacja odwołania, czyni je całkowicie nieuzasadnionym. 

Powołane  wyżej  okoliczności  faktyczne  i  prawne  wskazują,  iż  bezzasadny  jest 

również  zarzut  naruszenia  art.  89  ust.  1  pkt  3  Pzp,  poprzez  zaniechanie  odrzucenia  oferty 

LARIX,  pomimo,  że  jej  złożenie  stanowiło  czyn  nieuczciwej  konkurencji  w  rozumieniu 

przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. W świetle analizy przedmiotowej oferty oraz 

wyjaśnień  z  dnia  15  października  2020  r.  oraz  dołączonych  do  tego  wyjaśnienia 

szczegółowych  kalkulacji  -  wbrew  twierdzeniom  Odwołującego  Zamawiający  nie  miał 

podstaw  aby 

uznać,  że  oferta  mogłaby  wiązać  się  z  dokonaniem  czynu  nieuczciwej 

konkurencji. Całkowicie niezasadny jest także zarzut dotyczący naruszenia art. 7 ust. 1 Pzp, 

poprzez  naruszenie  przez  Zamawiającego  obowiązku  przeprowadzenia  postępowania  o 

udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji i równego 

traktowania  wykonawców.  Bezzasadność  tego  zarzutu  wynika  z  faktu,  że  Zamawiający  nie 

dokonał  wyboru  oferty,  która  zawierałaby  rażąco  niską  cenę  w  stosunku  do  przedmiotu 

zamówienia, ani też  której złożenie stanowiłoby  czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu 

przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.  

Krajowa Izba Odwoławcza, uwzględniając dokumentację postępowania, dokumenty 

zgromadzone  w  aktach  sprawy  i  wyjaśnienia  złożone  na  rozprawie  przez  strony 

i uczestnika postępowania odwoławczego, ustaliła i zważyła, co następuje. 

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. 

Izba  stwierdziła,  że  Odwołujący  wykazał  posiadanie  legitymacji  uprawniającej  do 

wniesienia odwołania, stosownie do art. 179 ust. 1 Pzp.  

Wykonawca 

Przedsiębiorstwo  Handlowo-Usługowe  „Larix"  Sp.  z  o.o.  skutecznie 

przystąpił  do  postępowania  odwoławczego  po  stronie  Zamawiającego,  stosownie  do 

wymogów art. 185 ust. 2 i 3 Pzp. 

Zgodnie z art. 192 ust. 7 Pzp, Izba nie może orzekać co do zarzutów, które nie były 

zawarte  w  odwołaniu.  Stosownie  do  dyspozycji  tego  przepisu,  w  niniejszym  postępowaniu 

rozpoznaniu nie podlegały zarzuty podniesione przez Odwołującego dopiero na rozprawie, a 

które nie zostały zawarte w treści odwołania, tj. zarzuty dotyczące niedoszacowania kosztów 

pozycji  nr  4,  15  i  34 

kosztorysu  w  zakresie  stawki  za motogodzinę  oraz  zarzuty  dotyczące 

poz.  93  i  94  kosztorysu  w  zakresie  niezałączenia  do  wyjaśnień  faktury  na  301,61  m

bloczków  na  wykonanie muru  oporowego  (poz.  93)  i  na  grodzice  stalowe  (poz.  94)  oraz  w 

zakresie ceny jednostkowej grodzic stalowych. 

 
Izba ustaliła następujący stan faktyczny: 

Przedmiotem  zamówienia  jest  „Poprawa  bezpieczeństwa  ruchu  drogowego  w 

województwie opolskim na DK 39 na odcinku Smarchowice Wielkie  – Namysłów w ramach 

PBDK 

– Program Likwidacji Miejsc Niebezpiecznych”. Zakres inwestycji obejmuje rozbudowę 

drogi  krajowej  nr  39  na  odcinku  obejmującym  kilometraż  od  78+860  do  81+650 (2,79  km). 

Rozbudowa drogi odbywać się będzie częściowo w nowym, częściowo w istniejącym śladzie. 

Inwestycja  obejmować  będzie  przebudowę  wszystkich  skrzyżowań  z  drogami  podrzędnymi 

oraz zjazdów na nieruchomości przyległe oraz drogi wewnętrzne.  

Wraz  z  rozbudową  drogi  istniejące  skrzyżowania  przebudowane  zostaną  na  

skrzyżowania typu rondo, dla dróg i ulic:  

połączenia DK 39 z DW 454;  

połączenia DK 39 z ul Mariańską oraz F. Chopina;  

połączenia DK 39 z ul. Stawową.  

Zamówienie  obejmuje  budowę  chodników,  dróg  rowerowych  lub  ciągów  pieszo-

rowerowych,  przebudowę  drogi  wraz  z  przebudową  miejsc  parkingowych,  budowę:  zatok 

autobusowych,  zatoki  parkingowej,  parkingu  dla  pojazdów  ciężarowych  wraz  z  punktem 

ważenia  pojazdów,  budowę:  oświetlenia,  kanału  technologicznego,  systemu  odwodnienia 

drogi,  wzmocnienie  istniejącej  konstrukcji  nawierzchni  jezdni,  przebudowę  sieci  uzbrojenia 

terenu, remont wiaduktu nad linia kolejową. 

Zgodnie  z  postanowieniem  pkt  14.5  SIWZ  OPIS  SPOSOBU  PRZYGOTOWANIA 

OFERT, 

Ofertę  stanowił  wypełniony  Formularz  2.1.  „Oferta”  oraz  niżej  wymienione 

dokumenty:  Formularze  2.2.A  -  2.2.G  KOSZTORYSY  OFERTOWE,  Formularz  2.3. 

ZBIORCZE  ZESTAWIENIE  KOSZTÓW,  Formularz  2.4.  „INFORMACJA  DOTYCZĄCA 

DOŚWIADCZENIA OSOBY NA STANOWISKO KIEROWNIKA BUDOWY”. 

W pkt 5.5 SIWZ Zamawiający zawarł wymóg zatrudnienia na umowę o pracę: 

„Zamawiający stosownie do art. 29 ust 3a ustawy Pzp, wymaga aby wszystkie prace fizyczne 

(w  tym  operatorów  sprzętu)  związane  z  wykonywaniem  wszystkich  robót  objętych 

zamówieniem, których wykonanie polega na wykonywaniu pracy w sposób określony w art. 

22  §  1  ustawy  z  dnia  26  czerwca  1974  r.  –  Kodeks  pracy,  były  wykonywane  przez  osoby 

zatrudnione na podstawie umowy o pracę Obowiązek ten, nie dotyczy osób wskazanych na 

stanowiska  nadzoru  tj.:  Kierownika  Budowy,  Kierowników  Robót  Branżowych  oraz  innych 

osób  pełniących  samodzielne  funkcje  techniczne  w  budownictwie  w  rozumieniu  ustawy  z 

dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane Dz. U. z 2018 r. poz. 1202 ze zm.), 

Obowiązek  ten  dotyczy  również  podwykonawców  –  Wykonawca  jest  zobowiązany 

zawrzeć  w  każdej  umowie  o  podwykonawstwo  stosowne  zapisy  zobowiązujące 

podwykonawców  do  zatrudnienia  na  umowę  o  pracę  wszystkich  osób  wykonujących 

wskazane  wyżej  czynności.  Szczegółowe  zasady  dokumentowania  zatrudnienia  na 

podstawie  umowy  o  prace  ww.  osób  oraz  kontrolowanie  tego  obowiązku  przez 

Zama

wiającego i przewidziane z tego tytułu sankcje określone w Tomie II Istotnych dla Stron 

Postanowień Umowy.”  

Zamawiający określił w SIWZ sposób obliczenia ceny oferty:  

„15.1.  Cena  oferty  zostanie  wyliczona  przez  Wykonawcę  w  oparciu  o  kosztorysy  ofertowe 

s

porządzone na formularzach, których wzory stanowią Formularze 2.2.A-2.2.G oraz 2.3.  

15.2.   Kosztorysy ofertowe, o którym mowa w pkt 15.1. należy sporządzić metodą kalkulacji 

uproszczonej  ściśle  według  kolejności  pozycji.  Wykonawca  określi  ceny  jednostkowe  netto 

oraz  wartości  netto  dla  wszystkich  pozycji  dla  których  podano  ilości    uwzględniając  opisy  i 

zakresy tych pozycji określone w Specyfikacjach Technicznych Wykonania i Odbioru Robót  

Budowlanych, Dokumentacji Projektowej  oraz Przedmiarze Robót .                              

Wyliczone  w  Kosztorysie  ofertowym  wartości  netto  za  wykonanie  poszczególnych 

pozycji    należy  zsumować  w  pozycji:  Razem  wartość  (netto).  Następnie  wartości  netto 

poszczególnych  kosztorysów  ofertowych  należy  przenieść  do  zbiorczego  zestawienia 

kosztów i doliczając podatek VAT wyliczyć wartość oferty brutto. 

Wykonawca  obliczając  cenę  oferty  musi  uwzględnić  w  kosztorysach  ofertowych 

wszystkie  pozycje  przedmiarowe  opisane  w  Przedmiarze  robót.  Wykonawca  nie  może 

samodzielnie  w

prowadzić  zmian  do  Przedmiaru  robót.  Wszystkie  błędy  ujawnione  w 

Specyfikacjach Technicznych Wykonania i Odbioru Robót Budowlanych oraz w Przedmiarze 

robót Wykonawca powinien zgłosić Zamawiającemu przed terminem składania ofert. 

15.5.   Tam, gdzie  w  Dokumentacji  Projektowej,   Specyfikacjach Technicznych Wykonania  i 

Odbioru  Robót  Budowlanych  oraz  w  Przedmiarach  robót,  zostało  wskazane  pochodzenie 

(marka, znak towarowy, producent, dostawca) materiałów lub normy, aprobaty, specyfikacje i 

systemy,  o  których  mowa  w  art.  30  ust.  1  –  3  ustawy  Pzp,  Zamawiający  dopuszcza 

oferowanie  materiałów  lub  rozwiązań  równoważnych  pod  warunkiem,  że  zagwarantują  one 

realizację  robót  w  zgodzie  z  obowiązującymi  przepisami  oraz  zapewnią  uzyskanie 

parametrów technicznych nie gorszych od założonych w wyżej wymienionych dokumentach. 

Cena  oferty  powinna  być  wyrażona  w  złotych  polskich  (PLN)  z  dokładnością  do 

dwóch miejsc po przecinku.  

15.7. Ceny jednostkowe przez cały okres realizacji robót pozostaną niezmienne za wyjątkiem 

przypadku  opisanych  w  tomie  II  Istotnych  dla  stron  postanowieniach  umowy.  W  takim 

przypadku cena umowna zostanie dostosowana 

– zgodnie z obowiązującymi przepisami.” 

W  przedmiotowym  postępowaniu  zostało  złożonych  sześć  ofert.  Ceny  wszystkich 

złożonych  ofert  kształtowały  się  znacznie  poniżej  wartości  zamówienia  ustalonej  przez 

Zamawiającego przed wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 Pzp na kwotę 

27.688.778,86  PLN  na  podstawie  kosztorysu  inwestorskiego

.  Ceny  sześciu  złożonych  ofert 

kształtowały  się    na  stosunkowo  podobnym  poziomie,  a  różnica  w  wysokości 

poszczególnych  cen  ofert  wykonawców  w  stosunku  do  średniej  arytmetycznej  cen 

wszystkich ofert wahała się w stosunkowo nieznacznym zakresie tj. od poziomu -14,61 % do 

poziomu +10,78%. 

Wykonawca  LARIX  zao

ferował cenę brutto za wykonanie przedmiotu zamówienia  w 

wysokości 19.614.245,66 zł i jest ona  o 42,41 % niższa od szacunkowej wartości brutto tego 

zamówienia,  powiększonej  o  podatek  od  towarów  i  usług,  opiewającej  na  kwotę 

34.057.198,00 zł oraz o 14,61 % od średniej arytmetycznej cen złożonych ofert. 

C

ena  oferty  Odwołującego opiewa  na  kwotę  20.638.821,33  PLN.  Jest  ona  niższa  o 

39,40% od wartości zamówienia powiększonej o podatek od towarów i usług oraz o 10,78% 

od  średniej  arytmetycznej  cen  złożonych  ofert.  Jednocześnie  jest  ona    jedynie  o  5,2  % 

wyższa  od  ceny  ofertowej  najkorzystniejszej  oferty,  tj.  oferty  LARIX,  przy  czym  wartość 

narzutu zysku (Z) 

przyjęta w ofercie Odwołującego na poziomie 10%, w stosunku do oferty 

LARIX  -  5  % 

stanowi  dwukrotność,  co  oznacza,  że  różnica  w  wartości  obu  tych  ofert  nie 

sprowadza  się  wyłącznie  do  różnicy  w  wycenie  rzeczywistych  rynkowych  kosztów  płac  i 

robót objętych ofertą.  

Z  uwagi  na 

różnicę  ceny  oferty  LARIX  w  stosunku  do  wartości  przedmiotu 

zamówienia  Zamawiający  pismem  z  dnia 7 października 2020  r.  zwrócił  się do  wykonawcy 

LARIX (tak jak i 

do czterech innych wykonawców,  w tym Odwołującego) na podstawie art. 

90 ust. 1 i ust. 1a Pzp o przedstawienie 

wyjaśnień, w tym podanie konkretnych założeń do 

kalkulacji kosztów, jakie wykonawca uwzględnił w ofercie w zakresie, co najmniej wysokości 

kosztów  pracy  ludzi  i  wynagrodzenia,  kosztów  pośrednich  oraz  zakładanego  zysku,  z 

uwzględnieniem  wszelkich  elementów  mających  wpływ  na  wartość  oferty,  wskazania 

kalkulacji  kosztów,  jakie  wykonawca  wycenił  w  ofercie  w  odniesieniu  miedzy  innymi  do 

kosztów  zakupu  i  transportu  materiałów  i  urządzeń,  kosztów  pracy  sprzętu  w  zakresie  17 

pozycji  Kosztorysu  ofertowego  dla  robót  drogowych.  Zamawiający  poprosił  także  o 

wyjaśnienie,  które  czynniki  lub  wyjątkowo  sprzyjające  warunki  wykonywania  zamówienia 

dostępne  dla  wykonawcy  wpłynęły  na  kwotę  złożonej  oferty.  Zamawiający  oczekiwał 

wyczerpującej  i  szczegółowej  informację  na  temat  sposobu  uwzględnienia  elementów 

mających wpływ na wartość oferty, co najmniej w kwestiach wskazanych powyżej ale także 

innych,  które  wykonawca  uważa  za  istotne,  mając  na  uwadze  m.in.  zaangażowanie 

osobowe,  rzeczowe,  sprzętowe  i  finansowe  i  związane  z  tym  niezbędne  do  poniesienia 

koszty a także zakładany poziom zysku. 

W  odpowiedz

i  na  powyższe  wezwanie  wykonawca  LARIX  w  dniu  15  października 

2020  r.  przedstawił  wyjaśnienia  oraz  załączył  do  wyjaśnień  szczegółową  kalkulację 

wskazanych przez Zamawiającego pozycji, a także przedłożył dokumenty  na potwierdzenie 

złożonych wyjaśnień, w tym oferty cenowe kluczowego materiału, tabelę ewidencji środków 

trwałych  i  wartości  niematerialnych  i  prawnych  oraz  wyposażenia,  impersonalną  listę  płac, 

zaświadczenie ZUS. 

W danym stanie faktycznym Izba zważyła, co następuje: 

Izba uznała za niezasadny zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 

4 Pzp, poprzez zaniechanie odrzucenia oferty LARIX.  

Rozpoznając  niniejszy  zarzut  Izba  dopuściła  w  poczet  materiału  dowodowego 

załączone przez Odwołującego do odwołania opracowania wykonane przez Odwołującego: 

Zestawienie cen siedemnastu wskazanych przez Zamawiającego pozycji kosztorysu robót 

drogowych  załączonego  do  oferty  LARIX  i  cen  tych  pozycji  w  kosztorysach  robót 

drogowych załączonych do ofert pozostałych wykonawców, 

Zestawienie cen RMS założonych w przedstawionej przez LARIX szczegółowej kalkulacji 

siedemnastu  wskazanych  przez  Zamawiającego  pozycji  kosztorysu  robót  drogowych 

załączonego do  oferty  tej  Spółki  i  cen  RMS  dla  robót  ogólnobudowlanych i  remontów  w 

woj. opolskim notowanych w „Sekocenbud”, 

Zestawienie  cen  w  kosztorysie  robót  drogowych  załączonym  do  oferty  LARIX  i  cen  w 

kosztorysach robót drogowych załączonych do ofert pozostałych wykonawców, 

Zestawienie cen w kosztorysie robót w zakresie remontu obiektu mostowego załączonym 

do  ofer

ty  LARIX  i  cen  w  kosztorysach  robót  w  zakresie  remontu  obiektu  mostowego 

załączonych do ofert pozostałych wykonawców, 

Zestawienie cen w kosztorysie robót w zakresie energetyki załączonym do oferty LARIX i 

cen  w  kosztorysach  robót  w  zakresie  energetyki  załączonych  do  ofert  pozostałych 

wykonawców, 

Zestawienie cen w kosztorysie robót w zakresie oświetlenia załączonym do oferty LARIX i 

cen  w  kosztorysach  robót  w  zakresie  oświetlenia  załączonych  do  ofert  pozostałych 

wykonawców, 

-  Wyliczenie  minimalnych  stawe

k  za  godzinę  pracy  osób  zatrudnionych  na  podstawie 

umowy  o  pracę  w  podstawowym  systemie  czasu  pracy  w  poszczególnych  miesiącach 

2021 r. 

W  pierwszej  kolejności  Izba  zauważa,  że  Odwołujący,  kwestionując  realność  ceny 

oferty  LARIX  z  powodu  niedoszacowania  kos

ztu  robót  siedemnastu  pozycji  kosztorysu,  z 

uwagi  na  fakt,  że  cena  oferty  nie  zapewnia  uzyskania  przez  pracowników  minimalnego 

poziomu  wynagrodzenia  przewidzianego  prawem,  nie  wykazał,  że  przyjęte  przez  LARIX 

wynagrodzenie  nie  jest  wystarczające  do  pokrycia  realnych  kosztów  pracy  przy  realizacji 

przedmiotowego zamówienia.   

W świetle art. 90 ust. 1 pkt 1 Pzp, za wystarczającą wartość wynagrodzenia przyjętą 

do ustalenia ceny należy uznać minimalne wynagrodzenie za pracę albo minimalną stawkę 

godzinową,  ustaloną  na  podstawie  przepisów  ustawy  z  dnia  10  października  2000  r.  o 

minimalnym  wynagrodzeniu  za  pracę  (Dz.  U.  z  2018  r.  poz.  2177).  Taką  też  stawkę 

wynagrodzenia pracowników przyjął w cenie oferty Przystępujący.  

Zauważyć  należy,  że  Przystępujący,  organizując  proces  świadczenia  pracy  przez 

zatrudnionych  u  niego  pracowników,  nie  ma  obowiązku  planować  pracy  w  godzinach 

nadliczbowych lub w porze nocnej. Przystępujący wyjaśnił, że dla realizacji zamówienia nie 

zatrudnia pracowników w porze nocnej w rozumieniu art. 151

ust.  1  i  2 Kodeksu  pracy, co 

uzasadniałoby  ewentualną  wypłatę  dodatku  do  wynagrodzenia  za  każdą  godzinę  pracy  w 

porze nocnej zgodnie z art. 151

ust. 1 Kodeksu pracy. 

Odwołujący  natomiast  sam  przyznał  w  odwołaniu,  że  szczegółowa  kalkulacja 

dołączona  do  wyjaśnień  wykonawcy  LARIX  z  dnia  15  października  2020  r.  potwierdza,  że  

przyjęta  stawka  godzinowa  wynagrodzenia  pracowników  w  wysokości  17  zł  jest  zgodna  z 

obowiązującymi przepisami prawa pracy i „zabezpieczy minimalne wynagrodzenie za pracę 

o

bowiązujące  w  2021  r.  dla  zatrudnionych  na  podstawie  umowy  o  pracę  pracowników”. 

Jednocześnie  Odwołujący  nie  wykazał  w  żaden  sposób,  że  jest  to  stawka,  która  nie  jest 

wystarczająca  lub  też  w  przyszłości  nie  będzie  wystarczająca  do  pokrycia  wynagrodzenia 

pracownik

ów wykonawcy LARIX.  

N

ależy  także  podkreślić,  że  Zamawiający  w  treści  Specyfikacji  Istotnych  Warunków 

Zamówienia  nie  wymagał  zatrudniania  personelu  wykonawcy  przy  realizacji  przedmiotu 

zamówienia w godzinach nadliczbowych lub w porze nocnej.  

Należało  również  wziąć  pod  uwagę,  że  Odwołujący  nie  wykazał,  że  prawidłowe 

wykonanie  przedmiotu  zamówienia  wymagać  będzie  zatrudniania  pracowników  przy 

realizacji  przedmiotu  zamówienia  w  godzinach nadliczbowych  lub  też  w  porze  nocnej.  Taki 

sposób  zatrudnienia  pracowników  nie  wynika  też  z  jakichkolwiek  oświadczeń  wykonawcy 

LARIX  zawartych  w  ofercie  ani  z  oświadczeń  zawartych  w  wyjaśnieniach  z  dnia  15 

października 2020 r. Co równie istotne, dane historyczne odnośnie wyższych wynagrodzeń 

pracowników  w  firmie  LARIX  nie  mogą  wprost  dowodzić  zaniżenia  stawki  wynagrodzeń  w 

złożonej ofercie, ponieważ wykonawca nie jest zobowiązany w żaden sposób do utrzymania 

dotychczasowych stawek wynagrodzenia przy realizacji przedmiotowego zamówienia. 

Z  powyższych  względów  twierdzenia  Odwołującego  o  nieuwzględnieniu  przez 

wykonawcę  LARIX  kosztów  zatrudnienia  pracowników  na  poziomie  koniecznym  przy 

realizacji niniejszego zamówienia należało uznać za błędne i bezpodstawne. 

Zauważyć  należy,  że  swoje  twierdzenia  odnośnie  rażącego  zaniżenia  ceny  oferty 

Przystępującego  Odwołujący  wywodził  przede  wszystkim  z  porównania  arytmetycznego 

kosztów  poszczególnych  pozycji  kosztorysu  wykonawcy  LARIX  do  wyliczonej  średniej 

wysokości poszczególnych kosztów pozycji w kosztorysach innych wykonawców, wskazując, 

że  wyjaśniane  przez  Przystępującego  pozycje  stanowią  wartościowo  38,7  %  ceny  netto 

oferty LARIX, co świadczy o tym, że jest to istotna część oferty, mająca istotne znaczenie dla 

weryfikacji  realności  ceny  oferty.  Odwołujący  podnosił,  że  ceny  większości  z  siedemnastu 

pozycji  kosztorysu  robót  drogowych  załączonego  do  oferty  LARIX  są  znacznie  niższe  w 

porównaniu z cenami tychże pozycji w kosztorysach robót drogowych załączonych do ofert 

pozostałych  wykonawców,  jak  również,  że  zdecydowana  większość  cen  robocizny  (R), 

materiałów  (M)  i  sprzętu  (S)  założona  w  przedłożonej  przez  LARIX  szczegółowej  kalkulacji 

siedemnastu  pozycji  kosztorysu  robót  drogowych  jest  wyraźnie  w  wielu  przypadkach 

wielokrotnie niższa w porównaniu z cenami RMS dla robót ogólnobudowlanych i remontów w 

woj.  opolskim  notowanymi  w  „Informacji  o  cenach  czynników  produkcji  RMS”,  zwanej  dalej 

„Sekocenbud”.  

Cena oferty danego wykonawcy w kontekście ustalenia czy jest ceną rażąco niską w 

stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  powinna  być  badana  w  odniesieniu  do  warunków 

realizacji zamówienia i wynikających z nich kosztów, dostępnych temu wykonawcy. Dlatego 

arytmetyczne  porównanie  kosztów  uwzględnionych  w  badanej  ofercie  z  ofertami  innych 

wykonawców  nie  jest  wystarczające  do  wykazania,  że  dana  cena  jest  rażąco  niska.  W 

postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego dane dotyczące warunków dostępnych 

danemu  wykonawcy  należy  przyjąć  na  podstawie  złożonych  przez  danego  wykonawcę 

wyjaśnień. 

W świetle powyższego w ocenie Izby przedstawione przez Odwołującego zestawienie 

cen  RMS  założonych  w  przedstawionej  przez  LARIX  szczegółowej  kalkulacji  siedemnastu 

wskazanych przez Zamawiającego pozycji kosztorysu robót drogowych i cen RMS dla robót 

ogólnobudowlanych  i  remontów  w  woj.  opolskim  notowanych  w  Sekocenbud,  zestawienie 

cen w kosztorysie załączonym do oferty LARIX i cen w kosztorysach robót drogowych załą-

czonych  do  ofert  pozostałych  wykonawców:  robót  drogowych,  robót  w  zakresie  remontu 

obiektu mostowego załączone do niniejszego odwołania zestawienie cen w kosztorysie robót 

w  zakresie  energetyki,  robót  w  zakresie  oświetlenia  oraz  pozostałe  zestawienia  mogły  być 

potraktowane jedynie jako uzasadnienie do podjęcia procedury wyjaśnień ceny oferty LARIX, 

a nie jako dowody, że cena tej oferty jest ceną rażąco niską. 

Biorąc  pod  uwagę  treść  złożonych  przez  wykonawcę  LARIX  wyjaśnień  oraz 

załączonej  do  wyjaśnień  szczegółowej  kalkulacji  17  pozycji  kosztorysu  robót  drogowych, 

które  wzbudziły  wątpliwości  po  stronie  Zamawiającego,  a  także  załączonych  dowodów, 

należało w ocenie Izby przyjąć, że brak jest podstaw do stwierdzenia, że cena oferty LARIX 

jest ceną rażąco niską. 

W odniesieniu do zarzutu sfinansowanie kosztów materiałowych części robót (poz. 93 

i  94  uproszczonego  kosztorysu  robót  drogowych)  ze  źródeł  innych  niż  wynagrodzenie  za 

wykonanie  zamówienia  będącego  przedmiotem  postępowania,  Izba  wzięła  pod  uwagę,  że 

wyjaśnienia  Przystępującego,  iż  kalkulacja  ceny  uwzględnia  materiał  zakupiony  wcześniej 

(mur  oporowy)  dla  realizacji  zadania  już  zakończonego  i  rozliczonego  w  wynagrodzeniu 

ryczałtowym,  przy  realizacji  którego  materiał  ten  pozostał  niewykorzystany  mają  wpływ  na 

wycenę  tych  pozycji  kosztorysu  w  sposób  umożliwiający  obniżenie  ceny.  Materiał  taki 

wykonawca  może  w  sposób  oczywisty  wykorzystać  przy  realizacji  przedmiotowego 

zamówienia, co jest okolicznością sprzyjającą realizacji tego zamówienia oraz mającą wpływ 

na możliwość obniżenia ceny oferty w powyższym zakresie. W tych okolicznościach fakt, że 

w przedłożonej przez LARIX szczegółowej kalkulacji ceny robót opisanych w pozycjach 93 i 

94  określone  zostały  na  poziomie,  odpowiednio,  9  %  i  17  %  średniej  cen  tych  pozycji  w 

kosztorysach  robót  drogowych  pozostałych  wykonawców,  nie  może  przesądzać  o  rażąco 

niskiej  cenie  oferty. 

Dodatkowo,  są  to  dwie  pozycje  kosztorysu,  które  mają  nieistotne 

znaczenie z punktu widzenia kalkulacji całej ceny oferty. 

W ocenie Izby, o

koliczność, że wykonawca LARIX zamierza wykorzystać do realizacji 

przedmiotu  zamówienia  w  ramach  ww.  pozycji  materiał  wcześniej  zakupiony  i  nie 

wykorzystany 

przez  wykonawcę,  nie  stanowi  „sfinansowania  kosztów  materiałowych  części 

tych  robót  ze  źródeł  innych  niż  wynagrodzenie  za  wykonanie  zamówienia  będącego 

przedmiotem  postępowania”.  Taki  sposób  kalkulacji  ceny  —  uwzględniający  faktyczną  i 

rzeczywistą okoliczność braku potrzeby ponoszenia kosztów zakupu posiadanych zapasów 

materiałowych  mieści  się  w  przesłankach  wymienionych  w  art.  90  ust.  1  pkt  1  Pzp, 

dotyczących możliwych sposobów wyliczenia przez wykonawcę ceny lub kosztu i wykonania 

przedmiotu  zamówienia  przy  uwzględnieniu  m.in.  oszczędności  metody  wykonania 

zamówienia,  wybranych  rozwiązań  technicznych,  oraz  wyjątkowo  sprzyjających  warunków 

wykonywania zamówienia dostępnych wykonawcy.  

Przystępujący w złożonych wyjaśnieniach wykazał również korzystne dla wykonawcy 

zasady  w

spółpracy  z  firmą  DR0GBUD-LARIX  Sp.  z  o.o.,  będącą  wytwórcą  mieszanek 

mineralno 

–  bitumicznych  oraz  wysokość  cen  hurtowych  na  dostawy  mieszanek  poprzez 

przedstawienie  faktury  z  dnia  10  września  2020  r.  na  dostawy  mieszanek  mineralno-

bitumicznych.  

Przystępujący  w  sposób  wiarygodny  opisał  także  w  wyjaśnieniach  uzyskaną 

pomoc  publiczną  na  zakup  maszyn  budowlanych  otrzymaną  z  Regionalnego  Programu 

Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007 - 2013.  

Reasumując,  w  świetle  zgromadzonego  materiału  dowodowego  Izba  nie  znalazła 

podstaw  do  stwierdzenia,  że  cena  oferty  LARIX  jest  ceną  rażąco  niską  w  stosunku  do 

przedmiotu  zamówienia,  co  mogłoby  stanowić  podstawę  do  odrzucenia  tej  oferty  na 

podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp. 

W  ustalonym  stanie  faktycznym  za  bezza

sadny  Izba  uznała  również  zarzut 

naruszenia  art.  89  ust.  1  pkt  3  Pzp,  poprzez  zaniechanie  odrzucenia  oferty  LARIX, 

której 

złożenie  stanowiłoby  czyn  nieuczciwej  konkurencji  w  rozumieniu  przepisów  o  zwalczaniu 

nieuczciwej  konkurencji.  Analiza  ceny  oferty  w  k

ontekście  poziomu  cen  wszystkich  ofert 

złożonych w postępowaniu z uwzględnieniem wyjaśnień złożonych przez wykonawcę LARIX 

oraz przedłożonej szczegółowej kalkulacji wskazuje, że brak jest podstaw do twierdzenia, że 

złożenie  oferty  przez  LARIX  stanowi  czyn  nieuczciwej  konkurencji.  W  szczególności  Izba 

zważyła,  że  Odwołujący  nie  wykazał,  że  cena  oferty  LARIX  została  skalkulowana  poniżej 

kosztów realizacji tego zamówienia przez ww. wykonawcę. Przywołane przez Odwołującego 

na  poparcie  tego  zarzutu  okoliczności  nie  dowodzą  skalkulowania  ceny  oferty  poniżej 

kosztów  świadczenia  przedmiotu  zamówienia  przez  wykonawcę  LARIX,  zwłaszcza,  że  nie 

przesądza  o  tym  np.  fakt,  że  wartości  kosztów  zostały  skalkulowane  w  ofercie  LARIX  na 

poziomie  niższym  niż  poziom  analogicznych  kosztów  odzwierciedlonych  w  cenie  ofert 

pozostałych  wykonawców  wykazany  przez  Odwołującego  w  przedłożonych  do  akt  sprawy 

zestawieniach.  Odwołujący  nie  wykazał  także,  że  istotne  dla  ceny  oferty  LARIX  wartości 

kosztów  skalkulowane  zostały  w  oderwaniu  od  realiów  rynkowych,  a  przyjęte  w  ofercie 

LARIX  stawki  wynagrodzenia  mogą  być  przyjęte  na  poziomie  niższym  niż  dotychczas 

stosowane  przez  ww.  wykonawcę,  biorąc  pod  uwagę  warunki  panujące  obecnie  na  rynku. 

Decydujące  znaczenie  ma  tu  bowiem  podaż  pracowników  na  aktualnym  rynku  pracy. 

Zauważyć  należy,  że  nie  zostało  wykazane  przez  Odwołującego  także,  że  wykonawca 

LARIX przyjął finansowanie istotnej części kosztów realizacji zamówienia z innych źródeł niż 

wynagrodzenie za wykonanie tego 

zamówienia.  

Biorąc  pod  uwagę  powyższe,  w  ocenie  Izby,  brak  jest  podstaw  do  twierdzenia,  że 

złożenie  oferty  przez  wykonawcę  LARIX  stanowi  czyn  nieuczciwej  konkurencji  w  postaci 

działania sprzecznego z prawem lub dobrymi obyczajami, który zagraża lub narusza interes 

innego przedsiębiorcy lub klienta (art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu 

nieuczciwej  konkurencji  (tj.  Dz.  U.  z  2003  r.poz.  153  ze  zm.)  lub  inny  czyn  nieuczciwej 

konkurencji  w  rozumieniu  ww. 

ustawy.  Podkreślić  należy  przy  tym,  że  Odwołujący  nie 

sprecyzo

wał w odwołaniu w ramach tego zarzutu, jaki czyn nieuczciwej konkurencji zarzuca.  

W 

powyższych  okolicznościach  podjęcie  przez  Zamawiającego  czynności  wyboru 

oferty LARIX, jako najkorzystniejszej nie narusza przepisu art. 89 ust. 1 pkt 3 Pzp.  

Zarzut  naruszenia 

art.  7  ust.  1  Pzp  również  się  nie  potwierdził.  Za  niezasadne  w 

świetle zgromadzonego materiału dowodowego należało uznać twierdzenia Odwołującego o 

naruszeniu 

przez  Zamawiającego  obowiązku  przeprowadzenia  postępowania  o  udzielenie 

zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji i równego traktowania 

wykonawców. Zamawiający nie dokonał wyboru oferty, która zawierałaby rażąco niską cenę 

w  stosunku  do  przedmiotu  zamówienia  ani  oferty,  której  złożenie  stanowiłoby  czyn 

nieuczciwej konkure

ncji w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.  

Biorąc  pod  uwagę  stan  rzeczy  ustalony  w  toku  postępowania,  Izba  orzekła,  jak  

w sentencji, na podstawie art. 192 ust. 1 Pzp. 

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy 

Pzp oraz § 3 pkt 1 i 2 oraz § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia  

15  marca  2010  roku 

w  sprawie  wysokości  i  sposobu  pobierania  wpisu  od  odwołania  oraz 

rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz. U. z 2018 

r., poz. 972).  

Przewodniczący: 

…………………………