Sygn. akt: KIO 2932/20
WYROK
z dnia 1 grudnia 2020 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący:
Andrzej Niwicki
Członkowie:
Aneta Mlącka
Izabela Niedziałek-Bujak
Protokolant:
Adam Skowroński
po rozpatrzeniu na rozprawie w dniu 27 listopada 2020 r. w Warszawie
odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 9 listopada 2020r. przez
wykonawcę Max Bögl Polska Sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu w postępowaniu
prowadzonym przez
Przedsiębiorstwo Państwowe "Porty Lotnicze" z siedzibą w
Warszawie
przy udziale wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Konsorcjum:
"Drogomex" Sp. z o.o.; ROBOZ P. P.
z siedzibą lidera w Pruszkowie zgłaszających
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
oddala odwołanie.
kosztami postępowania obciąża wykonawcę Max Bögl Polska Sp. z o.o. z
siedzibą we Wrocławiu i zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego
kwotę 20 000 zł 00 gr (słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy)
uiszczoną przez tego wykonawcę tytułem wpisu od odwołania i:
2.1 zasądza od wykonawcy Max Bögl Polska Sp. z o.o. z siedzibą we
Wrocławiu na rzecz wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia Konsorcjum: "Drogomex" Sp. z o.o.; ROBOZ P. P. z siedzibą
lidera w Pruszkowie
kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych
zero groszy) t
ytułem zwrotu poniesionych uzasadnionych kosztów postępowania
odwoławczego.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1843) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
………………………………
……………………………….
……………………………….
Sygn. akt: KIO 2932/20
Uzasadnienie
Zamawiający: Przedsiębiorstwo Państwowe „Porty Lotnicze”, Warszawa prowadzi w trybie
przetargu nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pod nazwą:
Wykonanie w formule projektuj i wybuduj wraz z uzyskaniem pozwolenia na użytkowanie DK
i PPS po
zachodniej stronie lotniska stanowiących "Zadanie 1, inwestycji pn. Rozbudowa
Portu Lotniczego Radom -
Sadków, nr referencyjny: 50/PN/ZP/TLLZP/20 („Postępowanie”).
Ogłoszenie o zamówieniu: Suplement do DUUE z 4 czerwca 2020 r., nr 2020/S107- 260294.
Odwołujący: Max Bögl Polska Sp. z o.o., ul. Michała Śniegockiego 4-6, 52-414 Wrocław,
wn
iósł odwołanie wobec czynności i zaniechań Zamawiającego polegających na:
wyborze jako najkorzystniejszej oferty wykonawców wspólnie ubiegających się o
udzielenie zamówienia tj. Drogomex Sp. z o.o. i P. P. prowadzącego działalność
gospodarczą pod firmą ROBOZ P. P. (dalej: „Drogomex” lub „Wykonawca”);
przyjęciu, że Drogomex w sposób prawidłowy i skuteczny zastrzegł jako tajemnicę
przedsiębiorstwa wyjaśnienia złożone w trybie art. 90 ust. 1 w zw. z art. 90 ust. 1a pkt 1 Pzp,
co skutkowało zaniechaniem udostępnienia Odwołującemu tych wyjaśnień w całości;
zaniechaniu odrzucenia oferty Drogomex, mimo iż nie wykazał, że cena jego oferty
nie nosi znamion rażąco niskiej w stosunku do przedmiotu zamówienia;
zaniechaniu odrzucenia oferty Drogomex niezgodnej
z treścią SIWZ;
zaniechaniu odrzucenia oferty Drogomex, jako czynu nieuczciwej konkurencji;
zaniechaniu
odrzucenia
oferty
Drogomex,
z
zaoferowaniem
świadczenia
niemożliwego w postaci 14 - miesięcznego terminu realizacji zamówienia, ergo nieważnej;
zaniechaniu wykluczenia Drogomex, pomimo tego że Wykonawca wprowadził w błąd
w zakresie doświadczenia osób skierowanych do realizacji zamówienia; a co najmniej na
zaniechaniu wezwania Drogomex do wyjaśnień dot. spełniania warunków udziału w
Postępowaniu w zakresie doświadczenia osób skierowanych do realizacji zamówienia;
zaniechaniu wezwania Drogomex do wyjaśnień celem potwierdzenia spełniania
warunków udziału w Postępowaniu w zakresie doświadczenia.
Zaskarżonym czynnościom i zaniechaniom Zamawiającego zarzuca naruszenie:
art. 8 pzp w zw. z art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji, "uznk", przez przyjęcie, że informacje zastrzeżone przez Drogomex
w wyjaśnieniach wraz z zawartymi w nich cenami jednostkowymi (oprócz „Tabeli wyliczenia
części składowych oferty po licytacji” – zał. 6 do pisma z dnia 24.08.2020 r. oraz Tabela
pokazująca wyliczenie części składowych po licytacji z dnia 8.10.2020 r.), stanowią
tajemnicę przedsiębiorstwa.
Z
aniechanie udostępnienia prowadzi do naruszenia naczelnej zasady prawa zamówień
publicznych, tj. jawności postępowania, a także utrudnia wykonawcom udział w
postępowaniu, pozbawiając ich możliwości weryfikacji poprawności oferty.
oraz
art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw
iązku z art 7 oraz art. 90 ust. 3 w zw. z art 90 ust. 2 i w zw. z
art.
7 Pzp, przez zaniechanie odrzucenia oferty Drogomex, pomimo tego że Wykonawca nie
złożył wyjaśnień, które potwierdzałby, że jego cena nie nosi znamion rażąco niskiej, bowiem
wyjaśnienia mają charakter ogólnikowy, lakoniczny i nie zawierają niezbędnych dowodów.
Zamawiający zaniechał analizy wyjaśnień i poprzestał na jedynie formalnej ich ocenie, co
świadczy o naruszeniu podstawowych zasad prowadzenia postępowania, w tym zasady
równego i uczciwego traktowania wykonawców, oraz
art. 89 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp przez zaniechanie odrzucenia oferty
Drogomex w sytuacji, gdy Wykonawca jako
jedyny zaoferował 14 miesięczny termin
realizacji zamówienia, pomimo tego że sam Zamawiający dostrzegł niemożność dochowania
tego terminu. To
prowadzi do wniosku, że Drogomex, nie uwzględnił w ofercie wszystkich
elementów wchodzących w skład przedmiotu zamówienia, a których uwzględnienie winno
znaleźć swoje odzwierciedlenie w cenie i terminie realizacji zamówienia;
art. 89 ust. 1 pkt 3 Pzp w zw. z art. 3 ust. 1 uznk przez zaniechanie odrzucenia oferty
pomimo tego że jej złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w zakresie, w jakim
Wykonawca zaoferował, że zrealizuje zamówienie w terminie 14 miesięcy;
art. 89 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 14 ust. 1 Pzp i art. 387 Kc przez zaniechanie
odrzucenia oferty w sytuacji, gdy Drogomex, oferując 14-miesięczny termin realizacji, nie ma
możliwości zrealizowania zamówienia w takim terminie, a zatem zaoferował świadczenie
niemożliwe;
art. 24 ust. 1 pkt 16 Pzp przez zaniechanie wykluczenia Drogomex w sytuacji, gdy
Wykonawca, wprowadził Zamawiającego w błąd przy przedstawianiu informacji, że nie
podlega wykluczeniu, spełnia warunki udziału dotyczące doświadczenia osób skierowanych
przez niego do realizacji zamówienia; względnie (na wypadek niemożności przypisania
Wykonawcy działania w sposób zamierzony lub w wyniku rażącego niedbalstwa)
art. 24 ust. 1 pkt 17 Pzp przez zaniechanie wykluczenia Drogomex w sytuacji, gdy
Wykonawca, przedstawił informacje wprowadzające w błąd co do doświadczenia osób
skierowanych do realizacji, mogące mieć istotny wpływ na decyzje Zamawiającego;
art. 26 ust. 3 w zw. z art. 25 ust. 1 i art. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp przez zaniechanie
wezwania Drogomex do uzupełnienia dokumentów potwierdzających wymagane
doświadczenie osób, które Wykonawca zamierza skierować do realizacji zamówienia;
art. 26 ust. 3 w zw. z art. 25 ust. 1 i art. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp przez zaniechanie
wezwania Drogomex do wyjaśnień w zakresie spełnienia warunków udziału dotyczących
doświadczenia zakresu i wartości prac poszczególnych konsorcjantów realizujących zadania,
charakteru robót wykonywanych przez Wykonawcę.
Odnośnie do zarzutów wskazanych w pkt 2 i 3 Odwołujący wyjaśnia, że zarzuty wobec
niemożności zapoznania się z wyjaśnieniami dotyczącymi ceny, jakie składał Drogomex,
zostały sformułowane w sposób ogólny i (z uwagi na brak dostępu do dokumentów
źródłowych) nie stanowią polemiki z tymi wyjaśnieniami. Odwołujący wyjaśnia że sama
objętość wyjaśnień złożonych przez Drogomex, połączona ze skrajnie krótkim, niemożliwym
do dochowania terminem realizacji zamówienia, uzupełniona o twierdzenia Odwołującego w
odwołaniu może być podstawą do odrzucenia oferty Drogomex już na tym etapie.
J
ednak gdyby Izba uznała, iż na tym etapie nie ma podstaw do odrzucenia oferty,
Odwołujący wnosi o to, by zarzuty z pkt 2 i 3 (pkt 3 wyłącznie w zakresie nieuwzględnienia
przez Drogomex w ofercie wszystkich wymog
ów z SIWZ) zostały uznane za zarzuty
przedwczesne
(przy
równoczesnym
unieważnieniu
czynności
wyboru
oferty
najkorzystniejszej, co z kolei umożliwi Odwołującemu podniesienie tych zarzutów w
przyszłości).
Zarzuty naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 i 4, wobec za
niechania odrzucenia oferty, mają swoje
źródło w wyjaśnieniach Wykonawcy z art. 90 ust. 1 w zw. z art. 90 ust. la pkt 1 Pzp.
Trudno zatem formułować zarzuty bez odniesienia się do realnej, jedynie „podejrzewanej”
treści wyjaśnień. Taki stan rzeczy przeczy podstawowym zasadom ustanowienia środków
odwoławczych, jak stwierdza Izba w przywołanym wyroku. Izba przyjęła w powołanej
sprawie, że zarzut rażąco niskiej ceny będzie mógł być sformułowany po uzyskaniu
możliwości zapoznania się z przedmiotowymi wyjaśnieniami.
W oparciu o przedstawione zarzuty wnosi
o nakazanie Zamawiającemu:
unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, oraz
przeprowadzenia ponownego badania i oceny ofert, a w ramach tej czynności
nakazanie Zamawiającemu odrzucenia oferty Drogomex jako oferty zawierającej rażąco
niską cenę lub jako niezgodnej z SIWZ lub odrzucenia oferty jako zawierającej czyn
nieuczciwej konkurencji lub odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 8 Pzp lub
wykluczenia Wykonawcy z Postępowania na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 16 lub 17 Pzp;
ewentualnie (w przypadku uznania przez Izbę braku podstaw do odrzucenia oferty
Drogomex na tym etapie lub do jego wykluczenia z Postępowania)
przeprowadzenia ponownego badania i oceny ofert, a w ramach tej czynn
ości:
a)
nakazanie Zamawiającemu udostępnienia Odwołującemu całości wyjaśnień
złożonych przez Drogomex w trybie art. 90 ust. 1 w zw. z art. 90 ust. la pkt 1 Pzp,
b)
nakazanie Zamawiającemu wezwania Drogomex do wyjaśnień co do spełniania
warunków udziału w Postępowaniu w zakresie doświadczenia osób skierowanych przez do
realizacji zamówienia oraz w zakresie doświadczenia Wykonawcy.
Oferta Odwołującego została sklasyfikowana na drugiej pozycji tzw. list rankingowej
wykonawców, za ofertą Drogomex.
Przedmiot z
amówienia ma charakter złożony i kompleksowy, wskazany w opisie i wzorze
umowy.
Zamawiający za najkorzystniejszą uznał ofertę Drogomex. Oferta w przyjętych dwóch
kryteriach oceny ofert (cena -80%, termin realizacji-
20%), uzyskała 100 pkt, w tym cena 80
pkt, termin realizacji
—20 punktów.
Zdaniem Odwołującego, zarówno cena, jak i zaoferowany przez Drogomex termin realizacji
zamówienia winny wzbudzić wątpliwości. Te dwa aspekty muszą być przy tym analizowane
jednocześnie. Deklarowany czas realizacji zamówienia przez wykonawcę ma, a przynajmniej
powinien mieć, przełożenie na zaoferowaną cenę.
K
westia terminu realizacji zamówienia była przedmiotem wątpliwości wykonawców, którzy na
etapie pytań do SIWZ, podnosili, że pierwotnie założony przez Zamawiającego termin
realizacji zamówienia jest nierealny. Zgodnie z pierwotnym założeniem Zamawiającego
zamówienie miało zostać zrealizowane w terminie do 16 miesięcy od dnia podpisania
umowy, jednak nie później niż do dnia 1 marca 2022 r.
P
odzielając stanowisko wykonawców, Zamawiający wprowadził zmiany w SIWZ w zakresie
terminu realizacji zamówienia, wydłużając go z 16 do 24 miesięcy.
Ostatecznie rozdział V SIWZ otrzymał następujące brzmienie: Zamówienie zostanie
zrealizowane w terminie do 24 miesięcy od dnia podpisania umowy, jednak nie później niż
do dnia 1 grudnia 2022 r., przy czym harmonogram prac Wykonawcy będzie przewidywał
możliwość ich realizacji zgodnie z ograniczeniami podanymi przez Zamawiającego w
załączniku 6 do SIWZ — „ Ograniczenia podane przez Zamawiającego ".
W konsekwencji, zmianie uległ także rozdział XV pkt 2.2. SIWZ, Kryterium „Termin realizacji"
(T)
w pełnych miesiącach, Ocena punktowa w ramach tego kryterium zostanie przyznana:
24 miesiące 0 pkt, 23 miesiące 10 pkt, 22 miesiące 20 pkt. W przypadku zaoferowania
terminu krótszego niż 22 miesięcy Wykonawca otrzyma 20 pkt, w przypadku terminu
dłuższego niż 24 miesięcy, oferta zostanie odrzucona na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2
Ustawy.
Dla uzyskania maksymalnej punktacji w ramach kryterium wykonawca
zadeklarować musiał
22 miesięcy. Drogomex zaoferował 14- miesięczny termin realizacji zamówienia.
W Postępowaniu oferty złożyło łącznie 5 wykonawców, oferując wszyscy poza
przystępującym 22 miesięczny termin realizacji i wszyscy uzyskali maksymalną liczbę
punktów w kryterium „Termin”. Drogomex zaoferował - 14 miesięcy, a pozostali 8 miesięcy
dłuższy termin.
Kwota, jaką Zamawiający zamierzał sfinansować zamówienie, to 218 626 675,94 zł brutto.
Stosownie do R.
XVI SIWZ, Zamawiający przeprowadził aukcję elektroniczną (dwie aukcje -
aukcję powtórzono po wygranym odwołaniu Spółki Budimex SA).
Szacunkowa Wartość Zamówienia 218 626 675,94 różnica % szacunkowej wartości
zamówienia do średniej wartości ofert złożonych w postępowaniu po aukcji - 45%
średnia arytmetyczna wszystkich ofert 120 705 375,55
Firma Cena oferty brutto
Różnica % do wartości Szacunkowej Zamówienia
DROGOMEX SP. Z O.O.
MAX BÓGL POLSKA SP. Z 0.0.
STRABAG SP. Z 0.0. 118 750 000,00
BUDIMEX SA 122 000 000,00 44,20%
Korporacja Budowlana DORACO 126 999 999,99 41,91%
Drogomex zaoferował najkrótszy okres realizacji zamówienia i najniższą cenę, za jaką je
wykona, i finalnie dwukrotnie udziela
ł Zamawiającemu wyjaśnień w zakresie ceny.
Zdaniem Odwołującego, jednoczesne zaoferowanie 14-miesięcznego terminu realizacji (jako
jedynego wykonawcy
), połączone z najniższą ceną, prowadzi do wniosku, że Drogomex nie
dostrzegł istotnych z okoliczności i elementów, które winny zostać uwzględnione zarówno
przy szacowaniu czasu na realizację zamówienia, jak i w cenie ofertowej, co uzasadnia
stawiany przez Odwołującego zarzut niezgodności oferty Drogomex SIWZ. Twierdzenia
znajdują dodatkowe potwierdzenie w zaoferowanej cenie, która nie uwzględnia ryzyk
związanych z niewykonaniem świadczenia w terminie, w tym w szczególności ryzyka zapłaty
kilkumilionowej kary umownej z tytułu zwłoki w dochowaniu deklarowanego terminu realizacji
zamówienia.
II
Nieskuteczne dokona
nie przez Drogomex zastrzeżenia Wyjaśnień ceny
W związku z zaoferowaną przez Drogomex w czasie aukcji ceną, Zamawiający wezwał
Drogomex do wyjaśnień sposobu kalkulacji oraz złożenia dowodów dotyczących wyliczenia
ceny elementów oferty, np. cen jednostkowych użytych materiałów i ich ilości, wszelkich
innych kosztów m.in. ilości roboczogodzin wraz ze stawką godzinową, uwzględnionych
narzutów i marż, jak również wszelkich innych dokumentów, z których Zamawiający miał
mieć możliwość w jednoznaczny i nie budzący wątpliwości sposób wywnioskować, iż
oferowana robota budowlana zostanie zrealizowana w sposób należyty i z dochowaniem
wszelkiej staranności, które wskazywały będą na czynniki cenotwórcze(art. 90 ust. 1 pkt 1-5
pzp).
B
yły to kolejne wyjaśnienia ceny Wykonawcy udzielone zastrzegając treść oraz ceny
jednostkowe, a także wskazane w ofertach będących załącznikami do wcześniejszych pism,
w całości jako tajemnicę przedsiębiorstwa. Drogomex zaznaczył jednak, że „tajemnicą
przedsiębiorstwa nie jest objęta „Tabela wyliczenia części składowych oferty po licytacji [...]”
— załącznik 6 do pisma z 24 sierpnia 2020 r. ze względu na fakt, iż stanowi ona
uzupełnienie wylicytowanej nowej ceny ofertowej, zgodnie z założeniami Zamawiającego
oraz taka sama tabela pokazująca wyliczenie części składowych po licytacji z dnia 8
października 2020 r”.
Po
wyborze oferty najkorzystniejszej, Odwołujący, skierował do Zamawiającego prośbę o
udostępnienie w szczególności treści wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny.
Odwołującemu udostępniono część jawną wszystkich wyjaśnień dotyczących ceny, jakie
Wykonawca
składał w toku Postępowania tj. następujące informacje:
TABELA wyliczenie części składowych oferty po licytacji, zgodna z tabelą załączoną przez
Zamawiającego w formularzu ofertowym w załączniku nr 1 do SIWZ wskazujące na
Element, Kwota netto oferty pierwotnej,
Udział procentowy w wartości kontraktu, faktyczny
u
dział procentowy w wartości kontraktu, Kwota netto oferty po aukcji, Udział procentowy w
wartości kontraktu:
Prace Projektowe (PW i dokumentacja powykonawcza)
Roboty dennie
Wykonanie nawierzchni BETONOWE]
Wykonanie nawierzchni BITUMICZNE]
Kanalizacja teletechniczna 3 177 555,00 2-7% 2,41% 2 512 844,49 2,41%
Kanalizacja i sieci elektryczne 6886 506,80 2-7% 5,22% 5 445 923,26 5,22%
Oświetlenie projektorowe i ozn. pionowe 6 277 077 2-7%4,76% 5 123 979,66 4,91%
Kanaliz. Deszcz. 0 957 000, 10-20%
15,B3%
Pozostałe Roboty
ID
Razem netto 131998 191,14
KWOTA WYLICYTOWANA BRUTTO:
TABELA wyliczenie części składowych oferty po licytacji dnia 08.10.2020, zgodna z tabelą
załączoną PO drugiej aukcji
Prace Projektowe ( PW i dokumentacja powykonawcza
Roboty ziemne
6 948 162,1X1
Wykonanie NAWIERZCHNI BETONOWEJ 35 733 272,41 211-4(1%
Wykonanie NAWIERZCHNI BITUMICZNEJ 35 519618,23 20-40%
Kanalizacja teletechniczna 3 177 555,1X1 2-7% 2,41% 2 512 844,49 2,62%
Kanalizacja i sieci elektryczne 6 886 506, SI2-7% 5,22% 5445923,26 5,68%
O
świetlenie projektorowe i oznakowanie ponowę 6277077,(11 2-7% 4,76% 5123
Kanalizacja deszczowa
Pozostałe Roboty
Razem netto 131 998 191,44
T
abele były zresztą elementem formularza ofertowego.
Po otrzymaniu dwóch ogólnych tabel zawierających jedynie proste rozbicie części
sk
ładowych oferty Drogomex, Odwołujący ponownie wystąpił o przekazanie całości
wyjaśnień ceny, względnie uzasadnienia dokonanego zastrzeżenia.
W odpowiedzi udostępniona została treść uzasadnienia zastrzeżenia tajemnicy, która
sprowadza się do kilku, ogólnikowych zdań. Drogomex, dokonując zastrzeżenia tajemnicy
przedsiębiorstwa, wskazał bowiem jedynie, że:
Udzielone powyżej wyjaśnienia oraz ceny jednostkowe podane w niniejszym wyjaśnieniu i w
ofertach będących załącznikami do wcześniejszych Pism stanowią w całości tajemnicę
przedsiębiorstwa w rozumieniu ustawy z dnia 16.04.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji
, w związku z czym wnosimy o nieujawnianie i nie udostępnianie wyjaśnień innym
podmiotom. Oferty podwykonawców, w tym ceny jednostkowe zostały objęte klauzulą
poufności zarówno w Drogomex sp. z o. o. jak i w firmie ROBOZ P. P. . Dostęp do ofert
podwykonawców uzyskał ograniczony krąg osób opracowujących w imieniu Konsorcjum
ofertę oraz wyjaśnień do Zamawiającego. Oferty te są objęte tajemnicą przedsiębiorstwa i
nie są nigdzie udostępniane ani publikowane. Chronione informacje mają charakter wrażliwy,
wynikają z indywidualnych negocjacji pomiędzy członkami Konsorcjum a potencjalnymi
podwykonawcami i dostawcami.
Tajemnicą przedsiębiorstwa nie jest objęta „Tabela wyliczenia części składowych oferty po
licytacji[...]”- załącznik nr 6 do pisma z dnia 24 sierpnia 2020 r., ze względu na fakt, iż
stanowi ona uzupełnienie wylicytowanej nowej ceny ofertowej, zgodnie z założeniami
Zamawiającego oraz taka sama tabela pokazująca wyliczenie części składowych po licytacji
z dnia 8 października 2020r..
W tym stanie rzeczy Drogomex nie
skutecznie zastrzegł złożone przez siebie wyjaśnienia
ceny.
Rolą Zamawiającego w postępowaniu jest zbadanie, czy informacje zawarte w dokumentach
przedstawianych przez wykonawców, w szczególności w wyjaśnieniach składanych w trybie
art. 90 ust. 1 Pzp, spełniają przesłanki z art. 11 ust. 2 uznk, a zatem, czy mogą stanowić
przedmiot skutecznego zastrzeżenia w trybie art. 8 ust. 3 Pzp.
T
ajemnica przedsiębiorstwa to wyjątek od zasady jawności postępowania.
Zamawiający bezkrytycznie, ograniczył dostęp do wyjaśnień Drogomex, choć poza złożonym
oświadczeniem, że informacje stanowią tajemnicę, okoliczności takie nie zostały wykazane.
Całość zastrzeżenia sprowadza się wyłącznie do oświadczenia, że wyjaśnienia stanowią
tajemnicę przedsiębiorstwa oraz że oferty podwykonawców, w tym ceny jednostkowe,
zostały objęte klauzula poufności przez Wykonawcę, a dostęp do tych ofert uzyskał
ograniczony krąg osób opracowujących ofertę i wyjaśnienia. Informacje nie są nigdzie
udostępniania ani publikowane.
W odniesieniu do takiego uzasadnienia dokonania zastrzeżenie tajemnicy przedsiębiorstwa
Odwołujący zwraca uwagę na:
Możliwość zastrzeżenia jedynie informacji, a nie dokumentów:
Drogomex powinien był zastrzec ewentualne poszczególne informacje stanowiące tajemnicę
tj. zanonimizować np. niektóre wartości czy ewentualne nazwiska pracowników. Nie ma
jednak podstaw prawnych do zastrzeżenia Wyjaśnień w całości, jak w niniejszej sprawie.
Niewykazanie wartości gospodarczej zastrzeganych informacji:
Drogom
ex nie podjął nawet próby wykazania, że w treści wyjaśnień znajdują się informacje
mające dla Wykonawcy wartość gospodarczą, pomimo tego że jest to kluczowa przesłanka z
punktu widzenia oceny, czy Wykonawca miał podstawę do objęcia tych informacji
zastrzeżeniem. Kwestia ta została całkowicie pominięta przez Drogomex.
Niewykazanie podjęcia działań mających na celu utrzymanie informacji w poufności,
jak również że informacje nie są łatwo dostępne:
Drogomex ogranicza się wyłącznie do ogólnikowych stwierdzeń co do poufnego charakteru
informacji, przy czym w orzecznictwie podkreśla się bardzo mocno, że: „Oświadczenia o tym,
że zastrzeżone informacje nie są znane ogółowi, że istnieją zobowiązania narzucone przez
kontrahentów, że wdrożono wewnętrzną politykę ochrony informacji, że stosuje się określone
zabezpieczenia informacji przetwarzanych elektronicznie, w wersji papierowej i ustnej,
pozostają jedynie oświadczeniami i deklaracjami. Każdy wykonawca może w chwili złożenia
oferty lub wyjaśnień takie oświadczenia i deklaracje składać w celu wykazania przesłanek z
art. 11 ust. 2 ZNKU. Tymczasem, zgodnie z art. 8 ust. 3 pzp
, przesłanka ta, jak i pozostałe,
musi być wykazana. Aby ją wykazać, należy np. przedstawić dokumenty istniejące już
wcześniej, z których wynika, że konkretne informacje (te zastrzeżone) w konkretnych
okolicznościach są dostępne wyłącznie dla konkretnego kręgu osób.” (KIO 501/20).
Brak podstaw do zastrzegania jako tajemnicę przedsiębiorstwa cen jednostkowych,
szczegółowych kalkulacji cenowych:
P
owyższe twierdzenie jest szczególnie aktualne w odniesieniu do tych wszystkich wyliczeń,
kalkulacji, które przeprowadzone są w oparciu o dane przekazywane w całości przez
Zamawiającego z pominięciem elementu twórczego, autorskiej metodologii ze strony
wykonawcy.
Zastrzeżenie informacji nie może mieć na celu utrudnienia konkurentom weryfikacji
oferty.
Niewykazanie stałego waloru wykonawcy:
Odwołujący przywołuje orzecznictwo, w którym podkreśla się, że: „Za informacje posiadające
dla wykonawcy wartość gospodarczą należy uznać tylko takie informacje, które stanowią
względnie stały walor wykonawcy, dający się wykorzystać więcej niż raz, a nie zbiór
określonych danych, zebranych na potrzeby konkretnego postępowania. Te informacje
muszą przy tym należeć do wykonawcy.” (wyrok z 12 stycznia 2015 r, KIO 2784/14.
Tymczasem Drogomex w żaden sposób nie wykazał, aby informacje zawarte w złożonych
wyjaśnieniach ceny miały jakąkolwiek wartość gospodarczą w ujęciu budowania przewagi
konkurencyjnej Wykonawcy nad jego ko
nkurentami, co prowadzi do wniosku, że nie wykazał
w sposób wymagany, że zastrzegane informacje mają walor tajemnicy przedsiębiorstwa.
Brak wykazania związku udostępnienia informacji z konkretną szkodą:
Zastrzeżenie informacji jako tajemnica przedsiębiorstwa przez Drogomex w opisany powyżej
sposób nie odpowiada prawu. Tymczasem Wykonawca „ powinien sprecyzować i wykazać
już w ramach uzasadnienia załączonego do oferty, w jaki sposób odtajnienie konkretnych
informacji osłabiłoby jego pozycję rynkową” (KIO 466/19). Podobne stanowisko Izba zawarła
w wyroku KIO 1538/15, KIO 1548/15, KIO 1549/16): „wykonawcy winni wykazać
zamawiającemu, dlaczego w ramach konkretnego postępowania przetargowego ujawnienie
zastrzeżonych informacji może wyrządzić wykonawcy szkodę i w czym upatrują oni szkody.
Wykonawca winien wykazać istnienie związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy
ujawnieniem informacji a ewentualną szkodą. Zaś możliwość poniesienia szkody musi być co
najmniej uprawdopodobniona." (KIO 1549/15, Legalis 1361512).
Z
treści uzasadnienia zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa jednoznacznie wynika, że
Wykonawca nie wykazał związku przyczynowo- skutkowego pomiędzy ujawieniem informacji
zawartej w tych dokumentach z określoną, wymierną szkodą po stronie Wykonawcy.
Powyższe oznacza, że brak było podstaw do objęcia tych informacji tajemnicą
przedsiębiorstwa.
Odwołujący nie ma wglądu do ofert handlowych lub umów, jakie być może Wykonawca
złożył wraz z wyjaśnieniami ceny, ale zwraca uwagę, że z treści uzasadnienia tajemnicy
pr
zedsiębiorstwa nie wynika jednoznacznie, czy już w relacji Wykonawca - kontrahent
informacje zawarte w tych dokumentach były traktowane jako informacje poufne, czy też
dopiero Wykonawca tak je traktuje. W braku takich zastrzeżeń, brak po stronie
Zamawiającego podstaw do utrzymania Wyjaśnień ceny w tajemnicy w zakresie informacji
odnoszących się do podmiotów trzecich.
Skuteczność dokonanego zastrzeżenia winna być oceniana na moment złożonego
zastrzeżenia:
Odwołujący zwraca także uwagę, że oceniając skuteczność dokonanego przez Drogomex
zastrzeżenia informacji jako tajemnicy przedsiębiorstwa, Izba może analizować jedynie
uzasadnienie i dowody faktycznie przekazane Zamawiającemu przy zastrzeganiu wyjaśnień
jako tajemnica przedsiębiorstwa przez Wykonawcę, a wszelkie późniejsze pisma czy dowody
nie będą już mogły podlegać ocenie, ponieważ to nie na nich Zamawiający oparł swoją
ocenę co do skuteczności dokonanego zastrzeżenia, która to ocena jest kwestionowana na
etapie postępowania odwoławczego.
Ponadto, za wyr
okiem KIO 918/18: Powyższe znajduje zresztą pełne uzasadnienie w
orzecznictwie. Dla przykładu, w wyroku z 25 czerwca 2018 r. wskazano: „Izba - rozstrzygając
o prawidłowości oceny zastrzeżenia określonych informacji - bierze pod uwagę wyłącznie
argumentacje i. ewentualnie-
dowody przedstawione zamawiającemu przy dokonywaniu
wspomnianego zastrzeżenia. Niedopuszczalne, w przekonaniu składu orzekającego, jest w
szczególności rozciąganie momentu wykazania zasadności zastrzeżenia na postępowanie
odwoławcze. W przeciwnym razie dochodziłoby do wypaczenia istoty postępowania
odwoławczego, które polega na ocenie prawidłowości konkretnej, co do czasu i treści,
decyzji zamawiającego w świetle obowiązujących przepisów prawa, a samą Izbę stawiałoby
niejako w roli zamawiaj
ącego.” ( wyrok z dnia 25 czerwca 2018 r., KIO 918/18.
Izba może więc w tej sytuacji analizować jedynie uzasadnienie i dowody faktycznie
przekazane Zamawiającemu przy zastrzeganiu wyjaśnień jako tajemnica przedsiębiorstwa
przez Drogomex, a wszystkie późniejsze pisma czy dowody nie podlegają ocenie, ponieważ
na nich Zamawiający nie oparł swojej oceny skuteczności zastrzeżenia tajemnicy
przedsiębiorstwa.
U
względniając wszystkie te elementy, jakie Zamawiający winien był wziąć pod uwagę przy
analizowaniu skutec
zności dokonanego przez Drogomex zastrzeżenia informacji, nie sposób
uznać, aby Zamawiający mógł dojść do przekonania, że treść wyjaśnień ceny, jakie złożył
Drogomex, winny podlegać ochronie. Wykonawca ograniczył się bowiem do kilku zdań
uzasadnienia, w kt
órych nie podjął choćby próby wykazania wartości gospodarczej
zastrzeganych informacji. Całość uzasadnienia cechuje wyjątkowy stopień ogólności i brak
poparcia jakimikolwiek dowodami, które potwierdzałyby twierdzenia Wykonawcy,
Nie ulega zatem wątpliwościom, że Zamawiający winien był uznać zastrzeżenie Drogomex
jako nieskuteczne i udostępnić Odwołującemu w całości treść wyjaśnień ceny, jakie złożył
Zamawiającemu Drogomex.
III
Niesprostanie przez Drogomex ciężarowi wykazania, że zaoferowana przez
Wykonawcę cena nie jest ceną rażąco niską
Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny spoczywa na wykonawcy.
W
yjaśnienia dotyczące ceny z załącznikami liczą ok. 15 stron i ok. 2 stron, nawet bez
dostępu do treści, jest uzasadnione przypuszczenie, że Drogomex nie sprostał ciążącemu
na Wykonawcy obowiązkowi wykazania, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny.
„W przepisie art. 90 ust. 3 wskazano, że zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie
udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami
potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu
zamówienia. Przy czym nieudzieleniem wyjaśnień, o którym mowa w tym przepisie, jest nie
tylko brak reakcji wykonawcy na wezwanie zamawiającego, ale też co prawda
przedstawienie pisma typu "wyjaśnienia", lecz nie zawierające żadnych szczególnych
merytorycznych informacji i danych (tzw. "merytorycznej treści") - przy czym w zależności od
rozmiaru braku owych informacji i danych konkretną sytuację albo uznaje się za brak
złożenia wyjaśnień w ogóle, albo za brak wykazania prawidłowości zaoferowanej ceny
pozwalającej na pozytywną ocenę przez zamawiającego, czyli niedopełnienie obowiązku
wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, o którym mowa w art. 90 ust. 2 pzp”
(KIO 1172/20).
Z
godnie z treścią zał 3 do SIWZ (OPZ) zakres zamówienia obejmuje:
Sporządzenie projektu wykonawczego w oparciu o program funkcjonalno-użytkowy,
projekt budowlany oraz pozostałe dokumenty udostępnione przez Zamawiającego. W
ramach projektu wykonawczego należy opracować projekt technologiczny zabezpieczenia i
odwodnienia wykopów dostosowany do przyjętej technologii prowadzenia robót;
Wykonanie robót budowlanych w oparciu o projekty wykonawcze i STWiORB;
Uzys
kanie wszelkich opinii, uzgodnień niezbędnych dla prawidłowej realizacji
przedmiotu zamówienia w przypadku wystąpienia takiej konieczności;
Uzyskanie pozwolenia na użytkowanie;
Uzyskanie zamiennej decyzji ZRIL w przypadku, kiedy realizacja przedmiotu
zamówienia zgodnie z PFU i wymaganiami Zamawiającego odbiegać będzie od rozwiązań
istotnie odbiegających od zatwierdzonego przez Organ Projektu Budowlanego;
Wykonanie zadań wskazanych w Opisie Przedmiotu Zamówienia oraz Umowie
zawartej pomiędzy Wykonawcą i Zamawiającym.
Z
uwagi na szczególny charakter zamówienia, jakim jest wykonanie (w formule projektuj i
buduj) dróg kołowania i płyt postojowych lotniska, przy znacznym rozmiarze dokumentacji,
jaka została udostępniona przez Zamawiającego i jaka powinna być wzięta pod uwagę przez
wykonawców przy kalkulowaniu ceny ofertowej, nie jest możliwe, aby Drogomex udzielił
szczegółowych wyjaśnień w zakresie ceny w kilku- lub kilkunastostronicowym dokumencie.
Zamawiający wystąpił do Wykonawcy z prośbą o udzielenie wyjaśnień, w tym sposobu
kalkulacji oraz o złożenie dowodów dotyczących wyliczenia ceny elementów oferty: np. cen
jednostkowych użytych materiałów i ich ilości, wszelkich innych kosztów m.in. ilości
roboczogodzin wraz ze stawką godzinową, uwzględnionych narzutów i marż, jak również
wszelkich innych dokumentów, z których Zamawiający będzie mógł w jednoznaczny i nie
budzący wątpliwości sposób wywnioskować, iż oferowana robota budowlana zostanie
zrealizowana w sposób należyty i z dochowaniem wszelkiej staranności lub innych
dokumentów, które wskazywały będą na czynniki, wpływające na cenę w szczególności w
zakresie [...].
W ocenie Odwołującego, udzielone przez Drogomex wyjaśnienia nie zawierają
szczegółowych wyjaśnień ani kalkulacji, które potwierdzałyby, że zaoferowana przez
Wykonawcę cena nie jest rażąco niska. Sama objętość wyjaśnień sugeruje, że Wykonawca
posługiwał się ogólnikowymi hasłami, odwołującymi się do doświadczenia oraz do wyceny
wszystkich kosztów i wymagań SIWZ, bez szczegółowego omawiania twierdzeń i popierania
ich stosownymi dowodami.
T
akich wyjaśnień nie sposób uznać za wystarczające dla uznania, że zaoferowana cena nie
jest ceną rażąco nisko, na co zwraca się też uwagę w orzecznictwie: (KIO 1394/20).
Odwołujący stoi więc na stanowisku, że Drogomex nie sprostał ciążącemu na Wykonawcy
obowiązkowi wykazania, że jego oferta nie zawiera ceny rażąco niskiej.
Odwołujący zwraca również uwagę na konieczność przeanalizowania, czy Drogomex,
udzielając wyjaśnień, uwzględnił w swoich wyjaśnieniach wszystkie te elementy, o które
zabiegał Zamawiający, a więc przede wszystkim, czy udzielił wyjaśnień w zakresie sposobu
kalkulacji oraz złożenia dowodów dotyczących wyliczenia ceny elementów oferty Drogomex,
np. cen jednostkowych użytych materiałów i ich ilości, wszelkich innych kosztów m.in. ilości
roboczogodzin wraz ze stawką godzinową, uwzględnionych narzutów i marż, jak również czy
przedłożył wszelkie inne dokumenty, z których Zamawiający miał możliwość w jednoznaczny
i nie budzący wątpliwości sposób wywnioskować, iż oferowana robota budowlana zostanie
zrealizowana w sposób należyty i z dochowaniem wszelkiej staranności. W przypadku braku
sprostania tym wymaganiom -
nie sposób przyjąć, aby Drogomex skutecznie udzielił
wyjaśnień w zakresie ceny.
Niezależnie od objętości udzielonych wyjaśnień, Odwołujący zwraca uwagę na okoliczności,
które poddają w wątpliwość możliwość zrealizowania zamówienia za zaoferowaną cenę:
Wartość robót budowlanych według projektu budowlanego Zamawiającego w
odniesieniu do 14-
miesięcznego terminu realizacji zamówienia:
Drogomex, jako jedyny zaoferował, że zrealizuje zamówienie w 14 miesięcy. Mając na
uwadze zadeklarowany termin realizacji, który nawet przez samego Zamawiającego był
uznany za nierealny (został zmieniony w SIWZ), Wykonawca nie będzie miał czasu na
zaprojektowanie i uzgodnienie z Zamawiającym rozwiązań zamiennych do projektu, które
pozwoliłyby obniżyć koszty realizacji, czyli na tzw. optymalizację. Takie rozwiązania
wymagają bowiem dodatkowego czasu, którego Wykonawca nie będzie miał z uwagi na
drastyczne skrócenie terminu realizacji zamówienia.
Powyższe oznacza, że w ofercie Drogomex powinien wycenić rozwiązania przyjęte w
projekcie budowlanym, zamieszczonym przez Zamawiającego wraz z dokumentacją
postępowania (element OPZ), w szczególności Drogomex winien był wycenić bardzo
kosztowne konstrukcje nawierzchni przewidziane do wykonania w ramach zadania.
Według szacunków Odwołującego, koszt samych podstawowych (głównych) materiałów dla
zadania przy przyjęciu rozwiązań z projektu budowlanego to około 63 700 000 zł netto.
W
skazana wartość materiałów nie uwzględnia np. ryzyka wzrostu cen. Przykładowo w
obecnej chwili koszt zakupu asfaltu do mieszanek bitumicznych jest najniższy od kilku lat.
Corocznie również notuje się wzrost kosztów zakupu cementów do mieszanek betonowych.
Podkreślić należy, że zgodnie z projektem budowlanym udostępnionym przez
Zamawiającego, koszt zakupu mieszanek bitumicznych jest istotnym czynnikiem
cenotwórczym. Co więcej, przyjęte na potrzeby wyliczeń ilości materiału nie uwzględniają
strat związanych z transportem, wbudowaniem, zagęszczeniem, wilgotnością etc.
materiałów. Wykonawca winien również uwzględnić ryzyko ilościowe związane z tym, że
obliczenia ilości są dokonywane na bazie projektów budowlanych i mogą się różnić po
wykonaniu projektów wykonawczych
Tak wysoki łączny koszt samych materiałów brutto: 117 876 777,77 zł wskazuje, że
pozostałe elementy zostały znacząco zaniżone. Odwołujący podkreśla, że przyjęcie tak
krótkiego czasu realizacji powoduje, że cena, pomimo iż nie odbiega znacząco od
pozostałych ofert, to nie może być z nimi porównywana. Pozostali oferenci mogli bowiem w
ofertach przyjąć rozwiązania zamienne (optymalizujące), w szczególności kosztowną/
rozbudowaną konstrukcję nawierzchni przyjętą w projekcie budowlanym.
Odwołujący podnosi dodatkowo, że Drogomex w swojej ofercie najprawdopodobniej
nieprawidłowo wycenił materiały do wykonania warstw betonowych. Wykonanie lotniskowej
nawierzchni betonowej wiąże się z koniecznością zaprojektowania i wyprodukowania
odpowiedniej jakości mieszanki betonowej. Wykonawca może taką mieszankę
wyprodukować samodzielnie na budowie, co związane jest z koniecznością ustawienia na
placu budowy węzła betoniarskiego lub zakupić taką mieszankę w wytwórniach
zlokalizowanych w okolicy.
W
ofercie należało uwzględnić koszt i czas przygotowania placu pod betoniarnię, koszt
ustawienia betoniarni, przyłączenia do niej mediów szczególnie wody technologicznej do
produkcji mieszanek oraz zasieków w łącznej wysokości ponad 950 000 zł, którego, według
przypuszczeń Odwołującego, Drogomex nie ujął na odpowiednio wysokim poziomie.
W drugim przypadku zakupić beton odpowiedniej jakości w wytwórni zlokalizowanej w takiej
odległości od budowy, że dostawa na teren budowy nie spowoduje utraty parametrów.
Oferent powinien dokonać analizy rynku wytwórni betonowych i posiadać ofertę na dostawę
betonu z lokalnej wytwórni. Odwołujący przypuszcza, że dowody potwierdzające gotowość
sprzedaży na rzecz Drogomex odpowiednich mieszanek betonu nie zostały dołączone do
wyjaśnień ceny, a są to kluczowe czynniki cenotwórcze tego zamówienia.
Odwołujący podnosi także, iż w jego ocenie, Drogomex nie uwzględnił w swojej
ofercie kosztów ogólnych, które każdy wykonawca musi ponieść w związku z organizacją
placu i zaplecza budowy, w tym przede wszystkim kosztów: ogrodzenia tymczasowego;
wykonania dróg tymczasowych;
wykonania placu pod zaplecze budowy; postawienia
zaplecza budowy;
których koszt wynosi ok. 600 000 zł.
P
omiędzy ofertą cenową Odwołującego a ofertą Drogomex istnieje ta istotna różnica, że
Odwołujący obecnie realizuje na terenie Portu Lotniczego w Radomiu inny kontrakt i mógł w
swojej ofercie pominąć powyższe koszty (o wartości prawie 1 mln zł), bowiem fizycznie
dysponuje zapleczem, ogro
dzeniem, drogami technologicznymi, które zostały zrealizowane
w ramach realizowanego już zadania i mogłyby zostać wykorzystane przy realizacji
zamówienia. Wskazane szacunkowe koszty ogólne są realne, bowiem zostało dokonane na
podstawie kosztów rzeczywiście poniesionych w ramach drugiego zadania realizowanego na
terenie Portu Lotniczego w Radomiu, z uwzględnieniem specyfiki przedmiotowego zadania.
Nieuwzględnienie w ofercie wymogów decyzji środowiskowej dotyczącej utylizacji
nadmiaru materiału z wykopu. Odwołujący dokonał analizy i wyliczeń (w odniesieniu do
projektu udostępnionego przez Zamawiającego) w związku z koniecznością wyceny
wykonania wykopu w ilości 121 100 m3 oraz nasypu w ilości 46 800 m3 i zwraca uwagę, że
nadmiar materiału z wykopu, którego nie będzie można zagospodarować na terenie budowy
to około 74 200 m3. Wykonawcy powinni zatem uwzględnić w ofercie utylizację tego
materiału, co wynika wprost z pkt 1.2.5 i 1,2.6. decyzji środowiskowej (str.2).
Prace ziemne należy poprzedzić usunięciem z podłoża warstwy urodzajnej gleby.
Glebę należy magazynować w wyznaczonym miejscu, w sposób który zabezpieczy ją przed
zanieczyszczeniem. Po zakończeniu robót budowlanych glebę wykorzystać w miarę
możliwości (tylko, gdy nie będzie zanieczyszczona substancjami niebezpiecznymi) na terenie
przedmiotowego przedsięwzięcia w ramach zagospodarowania powierzchni po zakończeniu
robót budowlanych. Nadmiar gleby przekazać uprawnionym podmiotom.
Powstające na etapie realizacji przedsięwzięcia odpady inne niż niebezpieczne
należy magazynować selektywnie w wyznaczonym miejscu, w sposób który zabezpieczy
przed pyleniem, rozwiewaniem odpadów oraz zanieczyszczeniem środowiska gruntowo-
wodnego, a następnie poddać procesom odzysku na terenie przedsięwzięcia, zgodnie z
obowiązującymi przepisami prawnymi lub przekazywać uprawnionym podmiotom do odzysku
lub unieszkodliwienia.
Koszt wywozu materiału z budowy to ok. 420 000 zł, którego Drogomex najpewniej nie
uwzględnił w swojej ofercie.
Odwołujący jako profesjonalny wykonawca dokonał weryfikacji i przeliczeń danych zawartych
w projekcie budowalnym
udostępnionym przez Zamawiającego, stąd wie, że będzie miał do
czynienia z nadmiarem materiału z wykopu, który będzie musiał zagospodarować.
Jeżeli Drogomex nie dokonał podobnych przeliczeń, to na podstawie pobieżnej analizy
danych zawartych w opisie projektu drogowego mógł odnieść wrażenie, że nie będzie miał
do czynienia z nadwyżką materiału do wykonania nasypów, a z jego niedoborem. Tak nie
będzie, ale i w takim przypadku winien w swojej ofercie uwzględnić zakup materiału w
odpowiedniej ilości, a więc konieczność uwzględnienia ceny zakupu tego materiału
dodatkowo w ofercie. Koszt zakupu materiału to ok. 1 880 000 zł.
P
rzekazana przez Zamawiającego dokumentacja geotechniczna wskazuje na złożone
warunki gruntowo-
wodne, zatem wykorzystanie materiału do budowy nasypów wymaga
ujęcia w ofercie co najmniej kosztu uzdatnienia materiału z wykopu celem wbudowania w
nasyp.
Niewycenienie
ryzyka
niedotrzymania
zadeklarowanego
terminu
realizacji
zamówienia, w tym w szczególności przewidzianej zapisami umowy kary umownej z tego
tytułu:
Mając na uwadze wskazane okoliczności, istotne z punktu widzenia analizy wyjaśnień
wykonawcy pod kątem rażąco niskiej ceny, które najpewniej nie zostały uwzględnione przez
Drogomex, , ponownie wskazać należy, że to na wykonawcy spoczywa obowiązek
wykazania, że możliwe i realne jest wykonanie zamówienia za oferowaną cenę.
W
yjaśnienia muszą być konkretne, wyczerpujące i uzasadniające realność dokonanej przez
wykonawcę kalkulacji. Nie ulega wątpliwości, iż badanie ceny i ewentualne jej uznanie za
rażąco niską musi być dokonywane w odniesieniu do danego przedmiotu zamówienia.
W niniejszej sprawie Odwołujący przyjmuje, że Drogomex złożył wyjaśnienia ceny, które nie
spełniają wymogów, co prowadzi do wniosku, że nie zrealizował obowiązku dowodowego.
Biorąc pod uwagę specyfikę zadań wykonywanych w formule „zaprojektuj i wybuduj” i
istniejącą praktykę rynkowej wyceny takich robót, nie sposób przyjąć, że dla wykazania
rynkowego charakteru ceny zaoferowanej przez wykonawcę za wykonanie takiego
zamówienia wystarczające będzie przedstawienie wybiórczych dowodów dla prostego
rozbicia ceny ofertowej na koszty poszczególnych pozycji. Zdaniem Odwołującego, to zbyt
ogólne informacje, by na ich podstawie można było prześledzić proces kalkulacji ceny i
dokonać oceny prawidłowości, a co za tym idzie nie stanowią one dowodu na rynkowy
charakter ceny.
P
rzyjąć należy, że Wykonawca nie przedstawił wiarygodnych i adekwatnych dla stanu
faktycznego sprawy dowodów, które wskazywałby na rynkowy charakter zaoferowanej ceny.
C
hoć Drogomex przedstawił Wyjaśnienia, do których zapewne załączył pewne dokumenty
dowody, to jednak z uwagi na objętość, ogólność oraz brak związku z merytoryczną,
kompl
eksową analizą kosztów, przyjąć należy, że wyjaśnienia nie spełniają standardów.
Odwołujący zarzuca więc, że Wyjaśnienia ceny, z uwagi na brak w nich adekwatnych do
stanu faktycznego niniejszej sprawy dowodów, są niewystarczające do tego, by przyjąć, iż
cena Wykonawcy jest rynkowa, a
z uwagi na art. 90 ust. 2, oferta powinna zostać odrzucona.
IV
Cena ofertowa w kontekście 14- miesięcznego terminu realizacji zamówienia i OPZ i
ich konsekwencje. Dodatkowo,
Zamawiający, badając ofertę, winien mieć na uwadze, że
Wykonawca zaoferował, że zrealizuje przedmiot zamówienia w terminie 14 miesięcy i że jest
jedynym wykonawcą, który (pomimo licznych innych wykonawców, którzy podnosili brak
możliwości realizacji zamówienia w pierwotnie określonym przez Zamawiającego terminie i
pomimo uwzględnienia przez Zamawiającego postulatów, co należy poczytywać jako
podzielenie ich twierdzeń co do niemożności dochowania terminu zaoferował 14 -
miesięczny termin realizacji zamówienia.
Odwołujący dokonał wyliczeń i symulacji, z których wynika, że choćby Wykonawca
wykonywał prace we wszystkie dni w roku, warunki atmosferyczne byłyby wyjątkowo
sprzyjające, a sam Zamawiający zatwierdzałby dokumentację w terminie 1 dnia, i
Wykonawca w ciągu jednego dnia nanosiłby niezbędne poprawki, to nie ma fizycznej
możliwości, aby Drogomex zrealizował przedmiot zamówienia w 14 miesięcy, uwzględniając
wszystkie wymogi
dla realizacji tego zamówienia. W tych nadzwyczajnie sprzyjających
okolicznościach, które w praktyce nie są możliwe do spełnienia, minimalny okres realizacji
zamówienia wyniósłby 16 miesięcy.
Powyższe prowadzi do wniosku, że Drogomex zaoferował świadczenie niemożliwe, co
uzasadnia postawiony zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 8 w zw. z
art. 14 ust. 1 PZP i art. 387 k.c.
Zgodnie bowiem z art. 387 §1 k.c.: Umowa o świadczenie niemożliwe jest nieważna.
Każda próba urealnienia terminu, poprzez między innymi:
uwzględnienie przerw, np. przerwy zimowej, przerwy w pracy w związku z wypadającym
na okres realizacji zamówienia świętami;
uwzględnienie zatwierdzania dokumentacji przez Zamawiającego w terminie 10 dni
roboczych i prawa Wykonawcy do ich uwzględnienia w terminie kolejnych 10 dni; powodują,
w zależności od przyjętych wariantów i założeń, wydłużenie czasu realizacji zamówienia o
kolejne miesiące (ok 5-6 miesięcy), co prowadzi do wniosku, że realne terminy realizacji
zamówienia to co najmniej 22 miesiące, czyli właśnie takie terminy, jakie po zmianie SIWZ
zaoferowali wszyscy inni wykonawcy,
którzy dokładnie przeanalizowali dokumentację
projektową, i potrafili oszacować minimalny czas, potrzebny dla realizacji zamówienia.
J
ak już to zostało wcześniej zasygnalizowane, Odwołujący realizuje inny kontrakt dla
Zamawiającego, w obrębie tego samego lotniska i wie, że z uwagi na schemat organizacyjny
Zamawiającego, stopień złożoności projektu i równoczesne prowadzenie innych inwestycji,
wymagających koordynacji, nie sposób uwzględniać minimalnych terminów na dokonywanie
uzgodnień przez Zamawiającego. Praktyka pokazuje, że ciężko dotrzymać nawet
maksymalnych, 10-
dniowych terminów na dokonywanie uzgodnień.
Nie ma zatem możliwości, by Drogomex był w stanie wykonać przedmiot zamówienia w
sposób uwzględniający wszystkie warunki SIWZ dla tego zadania w terminie 14 miesięcy.
Jednoczesne zaoferowanie przez 14-
miesięcznego terminu realizacji (jako jedynego
wykonawcę), połączone z najniższą ceną, prowadzi do wniosku, że Drogomex nie dostrzegł
istotnych okoliczności i elementów, które winny zostać uwzględnione przy szacowaniu
czasu, jak i w cenie ofertowej, co uzasadnia stawiany zarzut naruszenia przez
Zamawiającego przepisu art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp. Twierdzenia co do nieobjęcia ofertą
wszystkich elementów SIWZ znajdują potwierdzenia także w tym, że Wykonawca nie
uwzględnił w swojej ofercie ryzyka obowiązku zapłaty kilkumilionowej kary umownej z tytułu
zwłoki w dochowaniu deklarowanego terminu realizacji.
Cena oferty jest stała i nie podlega zmianom przez cały okres realizacji przedmiotu
zamówienia, za wyjątkiem sytuacji opisanych wprost w umowie. Cena miała przy tym
obejmować wszelkie koszty, o czym stanowi wyraźnie rozdział XIV ust. 3 zd. drugie SIWZ,
W kontekście zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp, jeśli chodzi o istotne z punktu
widzenia realizacji kontraktu okoliczności i elementy, które winny zostać uwzględnione
zarówno przy szacowaniu czasu realizacji, jak i w cenie ofertowej, a które Wykonawca być
może pominął, to Odwołujący zwraca uwagę w szczególności na następujące kwestie:
Czas na wykonanie prac przygotowawczych:
Zgodnie z
zapisami dokumentacji m.in. art, 6 ust 1 wzoru Umowy, przed przystąpieniem do
robót Wykonawca ma obowiązek opracować projekt wykonawczy, który musi zostać
zatwierdzony przez Zamawiającego, w dalszej kolejności Wykonawca musi przedstawić do
zatwierdzenia s
zereg innych dodatkowych dokumentów takich jak np. Szczegółowe
Specyfikacje Techniczne (dalej jako „SST”) będące uzupełnieniem projektu oraz Programy
Zapewnienia Jakości tworzone na podstawie SST. Ten zakres prac przygotowawczych oraz
wniesienie ewentualny
ch korekt i ostateczne skierowanie dokumentów do realizacji potrwa
około 2 miesiące, czego Drogomex mógł nie doszacować.
Opracowanie aktualnej mapy do celów realizacji Projektu Wykonawczego:
Zgodnie zapisami (str. 6) PFU: Wykonawcy zobowiązani są do koordynacji punktów styku
pomiędzy poszczególnymi projektami i robotami budowlanymi wchodzącymi w zakresy
zadań inwestycyjnych, tak aby opracowania były powiązane i stanowiły spójną całość pn. „
Rozbudowa Portu Lotniczego Radom-
Sadków ", Należy zwrócić szczególną uwagę na
układy wysokościowe map do celów projektowych oraz zaprojektowanych rzędnych
wysokościowych, ponieważ poszczególne inwestycje mogą być opracowane na różnych
układach, tj. Kronsztad 60 i Kronsztad 86.
Zapis ten nie bez powodu znalazł się w PFU i powinien być uwzględniony przy
uwzględnianiu przede wszystkim czasu realizacji zamówienia, a skutki jego pominięcia mogą
w przyszłości skutkować niemożnością uzgodnienia Projektu Wykonawczego bądź
znacznym wydłużeniem czasu takiego uzgodnienia.
Opracowa
nie aktualnej mapy do celów realizacji dokumentacji Projektu Wykonawczego z
rozpoznania terenowego jest kluczowe dla realizacji całego zadania. Opracowana nowa
mapa z pomiarów ma wpływ na aktualizację usytuowania wszelkiego rodzaju sieci,
przeszkód budowlanych, stanowi uszczegółowienie pomiaru wysokościowego całego terenu
całość stanowi cenne źródło dla Projektanta przy opracowaniu rozwiązań w Projekcie
Wykonawczym. N
owy terminal oraz udostępniona przez Zamawiającego i wskazana w
Projekcie budowlanym mapa
do celów projektowych została opracowana w układzie
geodezyjnym Kronsztad 60, natomiast punkty styku z inwestycją Drogi Startowej
(konstrukcja drogi, sieci itd.) zostały opracowane w układzie Kronsztad 86. Pominięcie tego
faktu i nieuwzględnienie pewnych przeliczników na styku układów geodezyjnych może
doprowadzić do bardzo dużych komplikacji na połączeniu z innymi już zrealizowanymi
Inwestycjami (przykład: duże różnice w wysokości na styku z innymi konstrukcjami
dochodzące do 5-7cm). Mapa w dokumentacji Zamawiającego została sporządzona w
układzie geodezyjnym Kronsztad 60, który jest już obecnie bardzo rzadko stosowany.
Wykonawca powinien więc zabezpieczyć przy planowaniu zadania odpowiedni czas (co
najmniej 2 tygodnie -
1 miesiąc) na dokonanie aktualizacji map do celów realizacji
dokumentacji Projektu Wykonawczego, czego Drogomex najpewniej nie uczynił.
Czas na uzgodnienie Projektu Wykonawczego:
Projekty Wykonawcze są wskazane przez Zamawiającego jako obligatoryjne do wykonania
w procesie budowlanym (art. 6 ust. 1 p. 3 i
8 ust. I wzoru Umowy). Stanowią podstawę do
wykonania robót, uszczegóławiają rozwiązania wskazane w Projekcie Budowlanym. Proces
zatwierdzenia został opisany w warunkach umowy w art. 6 i 8 i określony na 10 dni
roboczych (14 dni kalendarzowych)
Wykonawca na wprowadzenie uwag Zamawiającego i
ponowne złożenie poprawionej dokumentacji do zatwierdzenia. Z uwagi na szczegółowość
tej dokumentacji i dużą liczbę punktów styku z innymi branżami, w tym sanitarna, elektryczna
i teletechniczna, proce
s powstawania tej dokumentacji jest długi i skomplikowany, podobnie
jak proces sprawdzania przez osoby odpowiedzialne za realizację inwestycji ze strony
Zamawiającego. Bardzo często pojawiają się liczne i wielokrotnie nowe uwagi ze strony
Zamawiającego z uwagi na liczne styki z innymi Inwestycjami, w z tym Projektem Terminala,
które determinują wielokrotnie poprawianie i składnie ponowne dokumentacji. Pomimo
zapisów umowy art. 8 i 6, w której wskazano termin 10 dniowego zatwierdzenia
dokumentacji, w rzeczyw
istości proces ten z całą pewnością się wydłuży (Odwołujący, na
bazie własnych doświadczeń wie, że może to zająć nawet do 99 dni), co każdy Wykonawca
powinien uwzględnić przy obliczaniu terminu realizacji zamówienia. Zdaniem Odwołującego,
takich założeń nie poczynił Drogomex, który najpewniej nie uwzględniał nawet 10-dniowych
terminów na dokonywanie uzgodnień.
Czas na uzgodnienie Szczegółowych Specyfikacji Technicznych SST— branża drogowa:
SST stanowią wskazania technologii wykonania robót i uszczegóławiają STWIORB
wskazane w dokumentacji (art. 8 ust. 1 Umowy). P
roces złożenia do zatwierdzenia SST dla
danej branży jest powiązany ściśle z zatwierdzeniem dokumentacji Projektu Wykonawczego
danej branży. Brak jest możliwości wyprzedzenia tych działań - SST każdorazowo zostaje
zatwierdzone w drugiej kolejności bezpośrednio po zatwierdzeniu Projektu Wykonawczego.
Podobnie jak przy zatwierdzaniu Projektu Wykonawczego, także i tu Zamawiający, zgodnie z
art. 8 i 6 umowy, ma 10 dni roboczych na zatwierdzenie SST lub wniesienie uwagi. Z uwagi
na szczegółowość projektu i rozwiązań technologicznych na styku z innymi Inwestycjami
(styk Inwestycja Terminal) wykonawca powinien liczyć się z długim procesem zatwierdzania
dokumentacji SST. Dla przykładu, w ramach zrealizowanej już inwestycji Droga Startowa
Radom (lata realizacji 2019-
2020), realizowanej dla tego Zamawiającego, zatwierdzanie SST
dla branży drogowej procedowano w skrajnym przypadku przez 44 dni. Drogomex nie może
liczyć, że proces zatwierdzania dokumentacji SST przez Zamawiającego będzie
nadzwyczajnie krótki.
Czas na uzyskanie akceptacji Programu Zapewnienia Jakości:
Program Zapewnienia Jakości stanowi ostatni element umożliwiający prowadzenie robót
budowalnych. Obowiązek jego opracowania wynika z art. 6 ust. 1 pkt 20 umowy i jak w
przypadku Projektu Wykonawczego czy omówionych powyżej SST, termin jego
zatwierdzenia przez Zamawiającego wynosi 10 dni. Podobnie jak w przypadku pozostałych
uzgodnień, Wykonawca nie powinien zakładać, że Program Zapewnienia Jakości zostanie
zatwierdzony przez Zamawiającego w krótszym czasie.
Czas na „Odhumusowanie” terenu:
Kwestia nieuwzględnionych kosztów utylizacji nadmiaru materiału z nasypów bądź
nieuwzględnienia kosztów jego zakupu (w zależności od założeń Drogomex) została już
omówiona wcześniej. W tym miejscu Odwołujący odnosi się przede wszystkim do
niedoszacowanego przez Drogomex czasu na zrealizowanie tego obowiązku.
Pierwszą czynnością niezbędną do prowadzenia robót jest odhumusowanie terenu oraz
wykonanie rozbiórek istniejącej infrastruktury. Równocześnie mogą być prowadzone roboty
związane z wykonywaniem wykopów oraz nasypów i budową kanalizacji deszczowej. W
przypadku robót ziemnych należy zwrócić szczególną uwagę, że sposób prowadzenia robót
musi być zgodny z SST. Należy zwrócić uwagę na sposób i organizację prowadzenia robót,
umiejętne oddzielenie gruntów nieprzydatnych od gruntów przydatnych do budowy nasypu,
prawidłowo odwodnić miejsce. Postęp robót ziemnych jest ściśle związany z robotami
ziemnymi w zakresie branży sanitarnej (wykopu/nasypy) w lokalizacji głębokich wykopów
pod kanalizację deszczową. Należy uwzględniać pracę ludzi w wykopie i możliwość
oddziaływania sprzętu wibracyjnego stosowanego do zagęszczeń warstw ziemnych nasypu i
powierzchni. Przy ilościach ponad 60 000 m3 odhumusowania, blisko 121 100m3 wykopów
(ok 7 400 kursów samochodu) i 46 800m3 nasypów prace te będą trwały kolejne 2 miesiące .
Technologia wykonania nawierzchni betonowej:
W przypadku wykonywania warstwy wzmocnienia podłoża gruntowego należy przestrzegać
terminów rozpoczęcia robót dla warstw zalegających bezpośrednio nad nim, których z
przyczyn technologicznych nie da się skrócić. Należy od daty końca wykonania wzmocnień
gruntu stabilizacją odczekać co najmniej 14 dni z uwagi na proces wiązania spoiwa i
uzyskania normowych wymagań dla tej warstwy i dopiero po spełnieniu wymagań rozpocząć
prace ułożenia kolejnej warstwy. W tym etapie nie należy wykonywać zagęszczenia
dynamicznie tej warstwy. Proces zagęszczania i odbioru należy rozpocząć łącznie po 21
dniach od wykonania wzmocnienia gruntu rodzimego.
Na powierzchniach sąsiadujących,
gdzie warstwy konstrukcyjne różnią się od siebie, należy przewidzieć właściwą kolejność
wykonywania warstw, aby zachować ciągłość pomiędzy nawierzchniami docelowymi i
osiągnąć ich właściwe parametry podlegające ostatecznej ocenie (tak samo jak
poszczególne warstwy konstrukcji). Minimalny czas na niezbędny dla prawidłowego
wykonania tych robót uwzględniający powyższe uwarunkowania to około 5 miesięcy.
Wszystkie
te elementy muszą być uwzględnione przy określaniu czasu na realizację
zamówienia. Z uwagi na czas realizacji zaoferowany przez Drogomex, Wykonawca mógł nie
uwzględnić tych czynników związanych z technologią wykonania nawierzchni betonowych.
Czas na wykonanie nawierzchni bitumicznej:
W przypadku wykonania warstw nawierzchni, które są na styku z konstrukcjami betonowymi,
zakres ich wykonania jest ściśle związany z technologią robót dla warstw betonowych. W
pierwszej kolejności w zakresie każdorazowego wyjazdu lub wjazdu urządzenia do
rozkładnia mieszanki betonowej na kierunku betonowania północ - południe (inny układ
niemożliwy ze względu na realizowany terminal pasażerski) wymagany będzie odcinek
startowy dla maszyny o długości około 30-35 mb od styku konstrukcji. Każdorazowo roboty
towarzyszące wykonaniu nawierzchni betonowej (demontaż szalunków, uzupełnienie warstw
konstrukcyjnych z kruszywa, obcięcia końcówek na wyjazdach działek roboczych - cięcie
wykonywane na całości krawędzi po ułożeniu wszystkich pasków, dojrzewanie betonu w
polach przerw technologicznych na styku z ww. konstrukcjami) determinować będą termin 14
dni na rozpoczęcie układania wymienionej konstrukcji, licząc od daty ostatniego wykonania
nawierzchni betonowej.
Wydłużony czas na wykonanie robót na styku branżowym:
Budowa warstw konstrukcyjnych nawierzchni drogowych jest zasadniczym elementem robót.
R
ozpoczęcie musi zostać poprzedzone przygotowawczymi pracami ziemnymi oraz pracami
branżowymi polegającymi na umieszczeniu wszystkich elementów infrastruktury podziemnej
pod nawierzchniami kanalizacja deszczowa, kanalizacja elektroenergetyczna.
W
przypadku oświetlenia projektorowego i wymaganego montażu masztów oświetleniowych
ze względów technologicznych związanych z bezkolizyjnym przejazdem rozkładarek do
betonu i bitumu oraz ze względu na warunki bezpieczeństwa operacji lotniczych montaż
masztów oświetleniowych - musi być związany z równoczesnym uruchomieniem oświetlenia
przeszkodowego usytuowanego na maszcie.
W przypadku zaś wymaganego montażu kabli
oświetleniowych, ze względów montażowych i technologicznych ułożenie kabli zasilających
maszty można wykonać najwcześniej po montażu studni i wykonaniu kanalizacji kablowej.
T
e okoliczności ograniczają z przyczyn technologicznych możliwości zaoszczędzenia czasu i
szybszej w porównaniu z pozostałymi wykonawcami realizacji inwestycji przez Drogomex.
Czas na uzyskanie pozwolenia na użytkowanie;
Z uwagi na OPZ i
art. 2 ust. 1 p. 10 oraz art. 6 ust. 1 p. 26 Umowy użytkowanie inwestycji
możliwe będzie po decyzji o pozwoleniu na użytkowanie. W tym celu niezbędne jest:
Powiadomienie organów, które mają 14 dni na zajęcie stanowiska;
Złożenie wniosku o wydanie pozwolenia na użytkowanie;
Przeprowadzenie przez organ kontroli w terminie 21 dni od
złożenia wniosku;
Oczekiwanie na wydanie decyzji.
N
awet przyjmując, że wydanie decyzji nastąpi niezwłocznie, najkrótszy termin, na
przeprowadzenie tej procedury, to 35 dni. W praktyce organ wydaje decyzję o pozwoleniu na
użytkowanie dopiero po kilku dniach od przeprowadzenia kontroli.
Wykonawca, składając ofertę 31 lipca 2020 r., powinien uwzględnić zmianę art. 57
ustawy Prawo budowlane, która weszła w życie 31 lipca 2020 r. Zgodnie z art. 57 ust. 1 pkt 5
do wniosku o pozwolenie na użytkowanie należy dołączyć dokumentację geodezyjną,
zawierającą wyniki geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej, w tym mapę, o której mowa
w art. 2 pkt 7b ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne, oraz informację o zgodności
usytuowania obiektu budowlanego z projektem z
agospodarowania działki lub terenu lub
odstępstwach od tego projektu sporządzone przez osobę posiadającą odpowiednie
uprawnienia w dziedzinie geodezji i kartografii.
To
oznacza, że wnioskując o wydanie pozwolenia na użytkowanie, nie jest wystarczające
spor
ządzenie inwentaryzacji robót, ale wyniki inwentaryzacji muszą być zweryfikowane przez
ośrodek geodezyjny i opatrzone klauzulą urzędową stanowiącą potwierdzenie przyjęcia do
państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego zbiorów danych lub dokumentów
a
lbo zawierać oświadczenie wykonawcy prac geodezyjnych o uzyskaniu pozytywnego
wyniku weryfikacji.
Wykonawca, deklarując termin realizacji, powinien uwzględnić dokonanie
tych czynności, które wydłużają procedury odbiorowe. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że
zmiana ta nie została uwzględniona przy szacowanym czasie na realizację zadania.
S
zczegółowa analiza SIWZ oraz dokumentacji przetargowej nakazuje przyjąć, że
uwzględniając cały przedmiot zamówienia, w zakres którego wchodzi m.in.: opracowanie i
Uzyskanie zatwierdzenia na bazie Projektu Budowlanego, SIWZ, STWIORB i PFU,
szczegółowej dokumentacji wielobranżowych Projektów Wykonawczych, SST, wykonanie
robót budowlanych i uzyskanie Pozwolenia na Użytkowanie dla całej Inwestycji) Drogomex
nie jest w stanie zr
ealizować zadanie w zadeklarowanym przez siebie 14- miesięcznym
terminie. Przyjęcie nawet całkowicie nierealnych założeń eliminujących całkowicie ryzyko
dotyczące: terminu zatwierdzenia dokumentów przez Zamawiającego, warunków
pogodowych w tym okresów zimowych, pracy w okresie świątecznym, pracy innych
wykonawców na tym samym terenie budowy, ograniczenia powierzchni terenu budowy,
działania organów administracji publicznej etc. wskazuje na najkrótszy termin realizacji
inwestycji na poziomie 16 miesięcy. Z uwagi na skomplikowany charakter wielobranżowych
robót, które nawzajem się przenikają, są od siebie uzależnione i często następują
bezpośrednio po sobie bez możliwości ich przyśpieszenia, a także z uwagi na odpowiedni
proces technologiczny, administracyjne
terminy na działania organów administracji, a także
proces uzgadniania elementów z Zamawiającym, nie ma możliwości, aby Wykonawca
dochował zadeklarowanego przez siebie terminu, co rodzi podejrzenie, że nie uwzględnił w
swojej ofercie wszystkich wymagań, co powinno skutkować odrzuceniem oferty jako
niezgodnej z SIWZ. Na powyższe wskazuje zresztą niska cena, jaką zaoferował
Wykonawca.
Alternatywnie, przyjmując, że Drogomex uwzględnił wszystkie wymagane elementy, czego
efektem będzie niemożność wykonania przedmiotu zamówienia w terminie 14 m-cy,
Odwołujący zwraca uwagę, że Drogomex powinien w ofercie i w wyliczeniach ceny
uwzględnić karę za niedotrzymanie terminu realizacji zamówienia. Zamawiający zastrzegł w
razie
niedotrzymania przez wykonawcę terminu realizacji Przedmiotu osiągnięcia kamieni
milowych opisanych w art. 3 umowy
karę umowną w wysokości 0,05% wynagrodzenia brutto
za każdy rozpoczęty dzień zwłoki. Skoro wysokość kary umownej to 0,05% wartości brutto
za każdy rozpoczęty dzień zwłoki, kara umowna za każdy dzień zwłoki wyniesie: 58 938,39
zł (0,05% x 117 876 777,77 zł brutto= 58 938.39 zł / dzień).
Według najlepszej wiedzy Odwołującego i doświadczenia w realizacji inwestycji na terenie
portu lotniczego w Radomiu (zakładając pracę we wszystkie dni tygodnia ze świętami
włącznie, w godzinach dopuszczonych przez DUŚ, bez jakichkolwiek ryzyk związanych z
czynnika
mi atmosferycznymi takimi jak opady deszczu, śniegu, temperatura, wilgotność
powietrza, czy ryzyk związanych z awariami sprzętu, przerw w dostawie materiałów i innymi
zdarzeniami, które stanowią normalne ryzyko Wykonawcy), można stwierdzić, że minimalny
cz
as realizacji kontraktu, zakładający maksymalne skrócenie procedur zatwierdzania
dokumentów i odbiorów do 1 dnia (co, jak wskazane zostało powyżej, nie jest możliwe),
wynosi 16 m-cy. W
ydłużenie terminu o 2 m-ce w stosunku do deklarowanego przez
Drogomex po
woduje naliczenie kar w wysokości 61 dni* 8 938,39zł/dzień = 3 595 241,79 zł.
Co najmniej taką kwotę, powinien więc Drogomex zarezerwować w swojej kalkulacji cenowej
w ramach ryzyk kontraktowych na wypadek niedotrzymania terminu realizacji umowy, czego
(ja
k należy zakładać po zaoferowanej cenie) najpewniej nie uczynił.
Mając powyższe na uwadze, uznać należy, że w odniesieniu do oferty Drogomex są
podstawy do jej odrzucenia na podstawie art, 89 ust. 1 pkt 2 lub 4 lub 8 Pzp.
Co więcej, zdaniem Odwołującego, zaoferowanie przez Drogomex 14- miesięcznego terminu
realizacji zamówienia, jako obiektywnie niemożliwego do dotrzymania, wypełnia znamiona
czynu nieuczciwej konkurencji. Zgodnie bowiem z art. 3 ust. 1 uznk: Czynem nieuczciwej
konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub
narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.
Przepis ten posługuje się bowiem klauzulą generalną, która wyznacza kategorię czynów
nieuczciwej konkurencji poprzez odwołanie się nie tylko do sprzeczności czynu z prawem,
ale także z dobrymi obyczajami oraz stawia wymóg, aby czyn zagrażał lub naruszał interes
innego przedsiębiorcy lub klienta. Co więcej, w orzecznictwie SN przesądzono już, że
przepis art. 3 ust. 1 uznk może stanowić samodzielną podstawę uznania określonego
zachowania za czyn nieuczciwej konkurencji (wyrok SN z 9 czerwca 2009 r., sygn. akt: II
CSK 44/09, LEX 738478).
Jak wskazuje się w orzecznictwie Izby: „Dobre obyczaje, na które się powołuje w cytowanym
przepisie, wskazują na działanie, które może prowadzić do zniekształcenia określonych
interesów i zachowań gospodarczych w przeciętnych warunkach praktyki rynkowej, które
jednocześnie prowadzi do pogorszenia sytuacji innego przedsiębiorcy na tym
konkurencyjnym rynku, poprzez narusze
nie w tym zakresie jego interesu. Niewątpliwie jest
naruszeniem interesów innych wykonawców biorących udział w przedmiotowym
postępowaniu przez wyznaczenie tak krótkiego terminu, który nie pozwala na uczciwą
rywalizację w innych kryteriach.” (KIO 2091/16, LEX nr 2163261).
Niewątpliwie zaoferowanie przez Drogomex niemożliwego do dochowania terminu realizacji
jest sprzeczne z dobrymi obyczajami. Bez znaczenia dla stawianego zarzutu jest przy tym to,
czy ostatecznie Drogomex uzyskał jakąkolwiek korzyść np. w postaci większej punktacji. W
ocenie Odwołującego do tego właśnie zmierzały działania Wykonawcy, który zaoferował tak
krótki termin realizacji zamówienia. Co więcej, działanie Wykonawcy, polegające na
nienaturalnym skróceniu terminu realizacji zamówienia, zagraża interesom pozostałych
wykonawców, bowiem może spowodować niebezpieczną tendencję na rynku do zaniżania
terminów realizacji zamówienia, także w przypadku innych postępowań.
Z tego względu za zasadny należy uznać również zarzut naruszenia przez Zamawiającego
przepisu art. 89 ust. 1 pkt 3 Pzp.
V
Wprowadzenie Zamawiającego w błąd
Niezależnie od wcześnie formułowanych wątpliwości dotyczących oferty Drogomex,
Odwołujący zwraca jeszcze uwagę na kwestię warunków udziału w postępowaniu, jakie
Wykonawca powi
nien spełnić, chcąc ubiegać się o zamówienie.
W rozdziale V SIWZ Zamawiający określił warunki udziału w Postępowaniu, w tym między
innymi warunki w zakresie zdolności technicznej i zawodowej wykonawcy.
Jednym z tych warunków było wskazanie przez wykonawcę, że dysponuje i skieruje do
realiza
cji zamówienia zgodnie rozdziałem V ust. 1 pkt 2 lit. b SIWZ - osoby wymienione w pkt
Pismem z dnia 23 października 2020 r. Zamawiający zwrócił się do Wykonawcy z
prośbą o przesłanie aktualnych na dzień złożenia oświadczeń lub dokumentów, w tym
między innymi wykazu osób (sporządzonego wg załączonego wzoru), spełniających
wymagania opisane w rozdziale V ust. 1 pkt 2 lit. b SIWZ wraz z opisem kwalifikacji.
/…/ oświadczamy, Ze dysponujemy osobami zdolnymi do wykonania zamówienia,
spełniającymi warunek opisany w pkt V.1.2) b) SIWZ. (Tu wykaz)
Z
załączonego Wykazu osób i wskazanych w nich zadań wynika, że Pan R. B. ma zaledwie
24 miesiące doświadczenia i 115 dni, czyli łącznie ok 28 miesięcy doświadczenia, czyli nie
ma wymaganego przez Zamawiającego 6-letniego doświadczenia. Nie jest więc prawdą, że
Pan R. B. posiada 7-
letnie doświadczenie, jak oświadczył Wykonawca.
Następnie, Drogomex, jak poniżej: 3.Wymiana systemu DGS na Lotnisku Chopina w
Warszawie. Prace prowadzone w latach czerwiec 2018 -listopad 2018- KIEROWNIK
BUDOWY KIEROWNIK ROBÓT ELEKTRYCZNYCH. Wykonawca oświadczył, że Pan P. K.
(wg informacji
na dokumencie potwierdzającym uprawnienia-R. P. K.) ma 10 lat
doświadczenia. Należy uznać, że oświadczenie odnoszące się do 10 lat doświadczenia
Pana P. K., to 10-
letnie doświadczenie na stanowisku kierownika robót.
Tymczasem, z załączonego Wykazu wynika, że Pan K., nawet licząc miesiące
doświadczenia z miesiącami skrajnymi, posiada 23 miesiące doświadczenia, a bez miesięcy
skrajnych zaledwie 17 miesięcy. Nie ma wymaganego 2-letniego (24 miesiące)
doświadczenia na stanowiska kierownika robót. Nie jest więc prawdą, że posiada 10-letnie
doświadczenie, jak oświadczył Wykonawca.
Dalej
, Drogomex oświadczył, /…/ 10 A. B. /…/
Z
Wykazu osób i zadań wynika, że Pan B., nawet licząc miesiące doświadczenia z
miesiącami skrajnymi, posiada 20 miesięcy doświadczenia, a bez miesięcy skrajnych
zaledwie 14 miesięcy. Nie ma wymaganego 2-letniego (24 miesiące) doświadczenia na
stanowiska kierownika robót i posiada 4-letnie doświadczenie, jak oświadczył Wykonawca.
O
świadczenie Drogomex zawarte w Wykazie osób (w odniesieniu do wyżej wymienionych
osób) było informacją wprowadzająca Zamawiającego w błąd.
Oświadczenia Wykonawcy dotyczące doświadczenia jego personelu, poprzedzone wyraźną
deklaracją, że osoby te spełniają warunki udziału w Postępowaniu, wskazują na
jednoznaczne przypisanie sobie przez Wykonawcę kompetencji (dysponowanie
odpowiednim personelem), mających spełniać stawiane przez Zamawiającego warunki
udziału w Postępowaniu, których w istocie Wykonawca nie spełnia.
Odwołujący wskazuje, że w niniejszej sprawie może być mowa nawet o celowym
wprowadzeniu Zamawiającego w błąd, bowiem mówimy o personelu, którym Wykonawca
dysponuje jako zasób własny. Stąd też miara należytej staranności Wykonawcy jest tu
jeszcze bardziej podniesiona. Warunki udziału w Postępowaniu w zakresie doświadczenia
osób są przy tym jasno sformułowane i nie mogą budzić wątpliwości co do intencji
Zamawiającego. Co więcej, Odwołujący zwraca uwagę, że oświadczenia Wykonawcy
dotyczące doświadczenia osób przekraczały warunki stawiane przez Zamawiającego, a
jednocześnie, zawarte w Wykazie osób zadania, nie potwierdzały nawet spełniania
minimalnych wymogów stawianych przez Zamawiającego.
Wykonawca oświadczył nieprawdę, składając oświadczenie, w którym oświadczył
nieistniejące fakty. Odwołujący w pierwszej kolejności stawia najdalej idący zarzut dotyczący
wprowadze
nia przez Wykonawcę (w wyniku zamierzonego działania lub rażącego
niedbalstwa) w błąd Zamawiającego przy przedstawianiu informacji, że nie podlega
wy
kluczeniu. Sankcją, jest więc sankcja wykluczenia w oparciu o art. 24 ust. 1 pkt 16 Pzp.
Alternatywnie, Od
wołujący wskazuje, że zachowanie Wykonawcy wypełniało co najmniej
znamiona lekkomyślności lub niedbalstwa, w wyniku których Wykonawca przedstawił
informacje wprowadzające w błąd Zamawiającego, mogące mieć istotny wpływ na decyzje
podejmowane przez zamawiaj
ącego w postępowaniu o udzielenie zamówienia. Informacje
podane przez wykonawcę powinny być rzetelne i przedstawiać prawdziwy stan faktyczny.
Przepisy Pzp nie przewidują bowiem żadnej możliwości sanowania nieprawdziwej informacji
i nie zawierają obowiązku zamawiającego do wzywania wykonawcy, który przedstawił
informacje nieprawdziwe do złożenia informacji niewadliwych. Informacje wprowadzające w
błąd to informacje nieprawdziwe lub błędne. Znaczenie ma więc różnica pomiędzy stanem
faktycznym, a informacjami
przedstawionymi przez wykonawcę. Podobnie wygląda sytuacja
w przypadku zmanipulowania sposobu przekazu prawdziwych informacji. Wykonawca w
takiej sytuacji uważnie dobiera wybrane do przedstawienia informacje lub dokonuje takiego
jej przedstawienia. by wywo
łać u zamawiającego wyobrażenie, iż podane przez niego
informacje odpowiadają wymaganiom zamawiającego, podczas gdy w rzeczywistości
informacja nieprzetworzona w ten sposób przez wykonawcę wskazywałaby na niespełnianie
wymagań stawianych w określonym postępowaniu. W związku z tym, że błędne informacje
dotyczą warunków udziału w postępowaniu, należy zakładać, że gdyby Zamawiający miał
rzetelne informacje w tym zakresie, nie mógłby uznać oferty Wykonawcy za
najkorzystniejszą, a zastosowałby sankcję wykluczenia go z postępowania na podstawie art.
24 ust. 1 pkt 1 Pzp, względnie podjąłby działania mające na celu uzyskanie stosownych
wyjaśnień w tym zakresie.
M
inimalną sankcją, jaką powinien zastosować w takiej sytuacji Zamawiający, była, zdaniem
Odwołującego, sankcja wykluczenia wykonawcy w oparciu o art. 24 ust. 1 pkt 17 Pzp.
Dyspozycja wskazanego przepisu powinna być bowiem zastosowana zawsze, gdy
wykonawca ubiegający się o udzielenie zamówienia publicznego, nie wykazując
profesjonalizmu wymaganego od uczestnika
rynku zamówień publicznych, przedstawia
informacje niezgodne z rzeczywistością, które mogą mieć wpływ na decyzje podejmowane w
ramach postępowania przez zamawiającego. przepis ma bowiem na celu ochronę uczciwej
konkurencji i sprzyja wykonawcom zachowującym należyta staranność. Dla przypisania
wykonawcy odpowiedzialności na podstawie rzeczonego przepisu wystarczającym jest
możliwość przypisania mu winy nieumyślnej. Działanie lub zaniechanie nieumyślne może
być przypisane wykonawcy, który nie dochował należytej staranności. Skoro Wykonawca
wskazuje doświadczenie własnego personelu, to nieprawidłowości dotyczące informacji o
wskazanych w Wykazie osobach, są działaniem wskazującym co najmniej na niedbalstwo.
Po drugie, za informacje wprowadzające w błąd zamawiającego uważa się takie informacje,
które nie są zgodne z rzeczywistością, istniejącym stanem faktycznym. Są więc to informacje
nieprawdziwe, oddające fałszywie stan faktyczny. który ma znaczenie dla daneeo
postępowania. Na skutek podania takich informacji zamawiający pozostaje w błędzie, czyli
ma mylne wyobrażenie o rzeczywistości lub też brak jakiegokolwiek wyobrażenia o niej (taką
definicję błędu podaje Z. Radwański [w:] System Prawa Prywatnego, red. Z. Radwański, t. 1,
Prawo cywilne -
część ogólna, red. M. Safian, Warszawa 2008, s. 397) (W. Dzierżanowski,
Prawo zamówień publicznych. Komentarz, wyd. VII, LEX 2018). Istotna jest sama treść
informacji i to, jaki skutek mogły one wywołać w świadomości zamawiającego, niezależnie od
okoliczności czy wprowadzenie w błąd rzeczywiście nastąpiło. Przekładając powyższe na
analizowany stan faktyczny, wskazać należy, że podstawowa deklaracja Wykonawcy
dotycząca doświadczenia osób, mogła wywołać u Zamawiającego wrażenie, że Wykonawca
dysponuje tak doświadczonym personelem, jak to wynika z SIWZ. a w konsekwencji, że
Wykonawca spełnia warunki udziału w Postępowaniu.
Po trzecie, niezgodne z rzeczywistością informacje, którymi posługuje się dany wykonawca,
powinny być informacjami „mogącymi mieć wpływ na decyzje podejmowane w
postępowaniu” , co jak słusznie przypomina się w literaturze przedmiotu oznacza, iż: „ (...)
nie chodzi tu o istotne decyzje (czyli np. wybór oferty, wykluczenie wykonawcy, odrzucenie
oferty itp.) lecz o istotny wpływ na wszelkie decyzje zamawiającego. W dodatku
wprowadzające w błąd informacje nie musiały wywrzeć takiego wpływu; wystarczy, że
zaistniała potencjalna jego możliwość. Założeniem przepisu jest zapewne wyeliminowanie
przypadków, kiedy niezamierzone działanie wykonawcy może zagrażać podejmowaniu
właściwych decyzji przez zamawiającego, w szczególności w stosunku do tego wykonawcy"
(J. Pieróg, Prawo zamówień publicznych. Komentarz, Legalis 2018). W kontekście
analizowanego stanu faktycznego, ciężko wyobrazić sobie istotniejsze informacje niż
decydu
jące o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu. Dokonując pewnego
uogólnienia, zawsze, choć nie wyłącznie, informacjami mogącymi mieć wpływ na decyzje
Zamawiającego podejmowane w toku postępowania będą te, stanowiące podstawę do
wyboru oferty najkorzystniejszej, wykluczenia wykonawcy czy odrzucenia jego oferty.
Odwołujący wskazuje przy tym, że zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Izby informacji
nieprawdziwych, wprowadzających Zamawiającego w błąd nie można zastąpić, w trybie art.
26 ust. 3 Pzp, informac
jami prawdziwymi. W przypadku więc, gdyby Izba uznała, że zarzuty
podniesione przez Odwołującego w zakresie wprowadzenia w błąd są zasadne, to brak
byłoby podstaw do zobowiązania Zamawiającego do zastosowania przepisu art. 26 ust. 3
Pzp i wezwania Drogomex
do wyjaśnienia ujawnionych wątpliwości dotyczących informacji
zawartych w Wykazie osób.
Jedynie z ostrożności, na wypadek niemożności stwierdzenia, że Wykonawca wprowadził
lub wprowadzić Zamawiającego w błąd, Odwołujący wnosi o zobowiązanie Zamawiającego
do zwrócenia się do Drogomex z wnioskiem o udzielenie wyjaśnień w zakresie
deklarowanego doświadczenia osób, jakie Wykonawca zamierza skierować do realizacji
zamówienia.
VI
Warunek udziału w Postępowaniu dotyczący doświadczenia Wykonawcy
Zgodnie z rozdziałem V ust. 1 pkt 2 lit. a SIWZ o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się
wykonawcy którzy wykażą, że w okresie ostatnich 10 lat przed upływem terminu składania
ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie, wykonali:
co najmn
iej dwa zamówienia polegające na budowie lub przebudowie drogi co
najmniej klasy „G” według podziału wprowadzonego przez Rozporządzenie Ministra
Transportu i Gospodarki Morskiej w sprawie warunków technicznych jakim powinny
odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz,U, z 1999 r. Nr 43,poz. 430), o łącznej
wartości nie mniejszej niż 50 000 000 zł. brutto, oraz
co najmniej jedno zamówienie polegające na opracowaniu dokumentacji
wykonawczej dotyczącej remontu, budowy lub przebudowy nawierzchni lotniskowych z
betonu asfaltowego lub cementowego o łącznej powierzchni co najmniej 40 000 m2.
W złożonym w odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego z dnia 23 października 2020 r.
Wykazie zamówień, w odniesieniu do zadań polegających na budowie lub przebudowie,
Drog
omex wskazał 4.
Szczegółowa analiza referencji, jakie Wykonawca przedłożył celem potwierdzenia spełnienia
warunków udziału w postępowaniu opisanego w rozdziale V ust. 1 pkt 2 lit a SIWZ poprzez
należyte wykonanie usług i robót budowlanych w okresie ostatnich 10 lat przed upływem
składania ofert, ujawniła pewne wątpliwości co do możliwości deklarowania rzez
Wykonawcę, że dysponuje on wymaganym przez Zamawiającego doświadczeniem, które
winny być bezwzględnie przedmiotem wyjaśnień ze strony Wykonawcy.
I tak:
Zadanie wskazane w pkt 1 Wykazu zamówień zostało zrealizowane przez
konsorcjum
pięciu podmiotów: Eurovia Polska SA, Eurovia Verkehrsbau Union GmbH,
Warbud SA, Przedsiębiorstwo Usługowo-Tranportowe „OL-TRANS” O. H. i Drogomex Sp. z
o.o. Mając na uwadze linię orzeczniczą w zakresie doświadczenia nabywanego przez
członków konsorcjum, w tym orzeczenie Trybunału C-387/14 Esaprojet, Zamawiający
powinien ustalić, jaką część robót wykonywał Drogomex, przynajmniej pod względem
wartości;
W przypadku zadania w pkt 2 Wykazu
, ponownie zadanie było realizowane przez
konsorcjum, co powinno skutkować wezwaniem Wykonawcy do wyjaśnień w zakresie
zakresu i wartości robót wykonanych przez poszczególnych konsorcjantów. Zamawiający
powinien też wyjaśnić, czy zadanie określone jako „odbudowa drogi” polegało na
budowie/przebudowie drogi (jak tego wymaga warunek), a nie np.
na remoncie, na co może
wskazać zakres zadania;
Analogicznie w przypadku zadania wskazanego w pkt 3 Wykazu -
Zamawiający
powinien był wezwać Wykonawcę do wyjaśnień w zakresie wartości i zakresu robót
wykonanych przez poszczególnych konsorcjantów;
W przypadku pkt 4 Wykazu
— Zamawiający winien zobowiązać Wykonawcę do
wyjaśnień co do zakresu robót wykonanych w ramach rzeczonej inwestycji. Przedłożone
przez Wykonawcę referencje dotyczą bowiem robót nawierzchniowych. Zamawiający nie
wymagał wykonania robót nawierzchniowych, a zamówienia polegającego na budowie lub
przebudowie drogi co najmniej klasy „G”. Wg Odwołującego, wykonanie elementów robót
składających się na budowę drogi nie jest równoznaczne z wykonaniem drogi, na realizację
której składają się także dodatkowe roboty takie jak: roboty ziemne, wzmocnienie podłoża,
warstwy mrozoochronne podbudowy z kruszywa, roboty odwodnieniowe i in. C
ałość tych
robót składa się na przebudowę lub budowę drogi. Zdaniem Odwołującego, wykonanie
wyłącznie robót nawierzchniowych nie potwierdza spełniania warunku.
Mając na uwadze wskazane powyżej wątpliwości, które są kluczowe z punktu widzenia
oceny, czy Wykonawca,
którego oferta została przez Zamawiającego uznana za
najkorzystniejszą, spełnia postawione przez Zamawiającego warunki udziału w
Postępowaniu. Wskazane okoliczności powinny być co najmniej przedmiotem wyjaśnień ze
strony Drogomex. W związku z powyższym za zasadny należy uznać zarzut naruszenia
przez Zamawiającego art. 26 ust. 3 w związku z art. 25 ust. 1 Pzp i art. 24 ust, 1 pkt 12 Pzp.
Wobec powyższego wniósł o uwzględnienie odwołania w całości.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie oświadczył, że uwzględnia wszystkie zarzuty
przedstawione w odwołaniu.
Przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego zgłosiło
Konsorcjum: "Drogomex" Sp. z o.o.; ROBOZ P. P.
, ul. S. Bryły 4, 05-800 Pruszków. Wobec
uwzględnienia odwołania przez zamawiającego przystępujący zgłosił sprzeciw na
posiedzeniu Krajowej Izby Odwoławczej.
Wniósł o pozostawienie bez rozpoznania, jako wniesionych po terminie zarzutów
dotyczących naruszenia: art. 8 pzp w zw. z art. 11 ust. 2 znku, art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art
7 oraz art 90 ust. 3 w zw. z art 90 ust. 2 i w zw. z art 7, art. 89 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 7 ust.
1, art. 89 ust. 1 pkt 3 Pzp w zw. z art. 3 ust. 1 uznk, art. 89 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 14 ust. 1
Pzp i art. 387 Kc, ewentualnie w przypadku brak
u do pozostawienia tych zarzutów bez
rozpoznania, o ich oddalenie.
Wniósł o oddalenie odwołania w zakresie pozostałych zarzutów dotyczących naruszenia art.
24 ust. 1 pkt 16 , art. 24 ust. 1 pkt 17, art. 26 ust. 3 w zw. z art. 25 ust. 1 i art. 24 ust. 1 pkt
12,art. 26 ust. 3 w zw. z art. 25 ust. 1 i art. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp.
Uzasadniając wniosek formalny o pozostawienie bez rozpoznania zarzutów wniesionych po
terminie wskazał, że odwołujący dopiero dnia 2 listopada 2020 r. tj. po przeprowadzeniu
kolejnych c
zynności polegających na zbadaniu, czy Drogomex nie podlega wykluczeniu i
spełnia warunki do udziału w postępowaniu, a także zawiadomieniu o wyborze
najkorzystniejszej oferty, złożył wniosek o udostępnienie pełnej korespondencji, jaką
wymienił z przystępującym konsorcjum. Przystępujący stwierdził, że badanie skuteczności
zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa miało miejsce znacznie wcześniej i uznał, że termin
do zaskarżenia czynności winien być liczony najpóźniej od dnia 5 października 2020 r., czyli
od d
aty powzięcia informacji, iż zamawiający uznał po zbadaniu dokumentów, iż wykonawca
spełnia warunki udziału w postępowaniu, a złożona przez niego oferta nie podlega
odrzuceniu.
Przypomniał wymóg wykazania, a nie udowodnienia zasadności zastrzeżenia tajemnicy
przedsiębiorstwa i stwierdził, że sam odwołujący w swoich wyjaśnieniach rażąco niskiej ceny
z dnia 15 października 2020 r. posługuje się analogiczną techniką.
Podkreślił, że wykazał w odniesieniu do wyróżnionych przez siebie informacji, że stanowią
on
e tajemnicę przedsiębiorstwa zgodnie z znku. Za taki uznaje zbiór informacji, w
szczególności wskazywane elementy kalkulacji ceny, nazwy podwykonawców oraz
zestawienie towarów lub usług oraz cen jednostkowych stanowiących treść ofert
podwykonawców, mające charakter techniczny, technologiczny i organizacyjny – określają
bowiem przyjęte przez wykonawcę sposoby realizacji poszczególnych elementów
przedmiotu zamówienia i koszty z tym związane mając wartość gospodarczą stanowiąc o
przewadze konkurencyjnej. Co pr
awda część informacji mogłaby być uznana za znaną w
branży (np. nazwy firm wykonujących określone roboty, czy dostarczających określone
materiały), to zebranie tych informacji w określonym zestawieniu tworzy nową, wymierną
wartość gospodarczą, składającą się na know-how wykonawcy i jako takie mogą zostać
zastrzeżone jako poufne. Wskazał nadto na swoje doświadczenie w podobnych realizacjach,
gdzie wypracował autorskie metody kalkulacji ceny dzięki którym był w stanie złożyć
konkurencyjną ofertę.
Odnośnie zarzutu zaniechania odrzucenia oferty z braku wyjaśnień w zakresie rażąco
niskiej ceny, niezależnie od twierdzenia, iż jest spóźniony, wskazał, że zarzut nie jest
uzasadniony.
Przystępujący opierając się na posiadanym doświadczeniu zoptymalizował koszty realizacji
zadania uwzględniając je w kalkulacjach poszczególnych elementów ceny. Podkreślił, że nie
zawsze przyjęcie rozwiązań szczegółowych czy zamiennych wymaga zmian do projektu
podstawowego. Odnosząc się do kwestii kosztów podstawowych materiałów dla całego
zadania zauważa, że wskazana przez odwołującego kwota 63.700 zł netto nie została
wykazana w jakimkolwiek kosztorysie lub choćby wyliczeniu, zatem nie wiadomo jakie
elementy w niej uwzględniono i dlaczego koszt ich zakupu ma tyle właśnie wynosić.
Odwołujący wychodząc od wielkości w postaci łącznej ceny tzw. materiałów podstawowych
wnosi o zaniżeniu przez konsorcjum pozostałych kosztów. Błędne założenie nie mogło dać
poprawnego wyniku. Również twierdzenia dot. kosztów zakupu betonu, organizacji zaplecza
b
udowy, czy wywozu nadmiaru materiału zdają się świadczyć o niekompetencji autora
zarzutów, gdy oczywiste jest, że profesjonalny wykonawca wszystkie z wymienionych
elementów musiał przeanalizować i uwzględnić w swojej ofercie.
Wskazał na funkcje kary umownej, która co do zasady nie może być z góry wkalkulowana w
cenę stanowiącą wynagrodzenie wykonawcy. W rzeczywistości odwołujący nie kwestionuje
zaoferowanej przez przystępującego ceny jako ceny rynkowej, co zresztą jest zrozumiałe,
skoro cena odwołującego jest ceną zbliżona. Spośród pięciu wykonawców dopuszczonych
do II aukcji elektronicznej, oferty aż czterech mieszczę się w różnicy od +1,07% do -2,34%
średniej arytmetycznej złożonych ofert, cena zaś odwołującego jest wyższa od oferty
konsorcjum jedynie o 0,02%. (117 876
777,77 zł i 117 900 100 zł).
Przystępujące konsorcjum wskazuje, że partnerzy nie tylko legitymują się dużym
doświadczeniem w realizacji zadań lotniskowych, ale mają w swoim portfelu zadania, których
realizacja wymagała nie standardowych rozwiązań, bardzo wysokiego poziomu organizacji i
dyscypliny pracy czy zastosowani wysokiego reżimu technologicznego. Przypomniał prace w
Porcie lotniczym Gdańsk im. Lecha Wałęsy, Porcie Lotniczym im. Jana Pawła II w Krakowie.
W podsumowaniu dot. zarzutu
stwierdził, że odwołujący de facto nie tylko nie podniósł
zarzutu z art. 89 ust. 1 pkt 4 pzp, ale nie podjął nawet próby wykazania, że złożone przez
przystępującego wyjaśnienia są niewystarczające dla stwierdzenie, że oferowana cena nie
jest rażąco niska. Przystępujący składał w sprawie wyjaśnienia odpowiednio 24 sierpnia
2020 r. i kolejno w dniu 14 września 2020 r. W drugim z wyjaśnień udzielił odpowiedzi na
pytania:
Z czego wynika różnica w wysokości oferty Knauber z dnia 21.07.2020 r. (20.975.000 zł
netto), a przedstawioną w załączniku nr 6 (Tabela wyliczenia części składowych oferty po
licytacji..) w pozycji nr 8 kwotą 15 527 073,34 zł?
2/ Prosimy o wyjaśnienie, czego dotyczy przypis w zał nr 3 tj. pod „tabelą porównawczą ceny
jednostkowej /…/”, cyt.: „brak wzmocnienia podłoża”?
Zatem w ocenie zamawiającego wyjaśnienia wymagały na tym etapie dwie kwestie. W
kolejnym wyjaśnieniu na wezwanie (skierowane 9 października 2020 r. do wszystkich
wykonawców po II aukcji) przystępujący złożył wyjaśnienie i jednocześnie wykazał, że oferta
jednego z dostawców została obniżona do poziomu, który de facto pokrywa różnicę
pomiędzy ceną zaoferowaną w ramach I aukcji i ceną z II licytacji. Wyjaśnienia wystarczają
do uznania, że cena ma charakter rynkowy i nie nosi znamion rażąco niskiej.
Odnośnie zarzutów dotyczących zaoferowanego terminu realizacji zamówienia,
p
rzystępujący stwierdził, że nie podzielał obaw innych wykonawców w kwestii konieczności
wydłużenia terminu realizacji zamówienia uznając wg swego doświadczenia i najlepszej
wiedzy, że możliwa jest realizacja w terminie założonym i oferowanym. Wbrew twierdzeniom
odwołującego, zamawiający w żadnym momencie postępowania nie wskazał na niemożność
dochowania terminu 14 miesięcy, jak również pierwotnie oznaczonego maksymalnego
terminu na wykonanie zadania. Konkluzji takiej nie można wywodzić z samego faktu zmiany
treści siwz. Zamawiający nawet po zmianie siwz z 14 lipca 2020 r. określił jedynie
maksymalny termin wykonania przedmiotu zamówienia w wymiarze 24 miesięcy,
r
ównocześnie czyniąc termin wykonania jednym z kryteriów oceny ofert i punktując jego
skrócenie. Nie określił przy tym najkrótszego terminu wykonania przedmiotu umowy, który
miałby być naruszony ofertą konsorcjum; trudno nazwać ofertę za sprzeczną z siwz.
Na marginesie przystępujący wskazał, że zamawiający w innym postępowaniu dotyczącym
tego samego obiektu, w którym są podobne termin realizacji, w siwz wskazał, że podstawę
do wykluczenia
stanowi zaoferowanie terminu krótszego nie z minimalny wskazany przez
zamawiającego. (Budowa układu drogowego wraz z włączeniem i przebudową ul. Lubelskiej
/…/ stanowiąca cz. zadania pn. Rozbudowa Portu Lotniczego Radom – Sadków) w formule
„projektuj i buduj”, gdzie w przypadku zaoferowania terminu krótszego iż 18 miesięcy oferta
wykonawcy zostanie odrzucona na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy pzp.
Odnosząc się natomiast do przedstawionych przez odwołującego symulacji związanych z
terminem realizacji zadania, przystępujący zauważa, że mogą być one jedynie punktem
odnie
sienia do oceny organizacji pracy w jego przedsiębiorstwie. Wg Konsorcjum, prace
ujęte w pkt 1-6 na stronach 32-35 odwołania, można zrealizować w terminie 3 miesięcy od
podpisania umowy. Pozostałe roboty wykonuje się równolegle (potokowo); sama konstrukcja
betonowa może być wykonana w 3 miesiące. Odwołujący mija się z prawdą twierdząc, że
wykonanie nawierzchni betonowych warunkuje wykonanie nawierzchni bitumicznych, prace
te wykonuje się niezależnie, przy czym bitumiczne wykonuje się szybciej niż betonowe.
Pozostałe roboty budowlane, przy właściwej organizacji pracy są możliwe w nadchodzącym
sezonie budowlanym do grudnia 2021 r.
Wg odwołującego na uzgodnienie projektu wykonawczego potrzebne jest 99 dni, a
przystępujący z doświadczenia stwierdza, że w 79 dni jest możliwe opracowanie projektu
wykonawczego z pozostałymi dokumentami, uzgodnienie go z zamawiającym, zatwierdzenie
kart materiałowych, wykonanie zaplecza i robót przygotowawczych. Należy tylko przedstawić
zamawiającemu kompletny projekt wykonawcy z koniecznymi dokumentami.
Prze potokowe ustawienie realizacji robót można prowadzić roboty w zasadzie na wszystkich
frontach. Wg założeń projektowych wszystkie branże mogą prowadzić prace równocześnie,
a tylko w miejscach, w których występują kolizje wymagać będą koordynacji. Przy tym
odwołujący nie wykazał metody liczenia.
Przystępujący nie przewiduje też długich przerw w prowadzeniu prac, gdyż znacznie
podnoszą one koszty. Z doświadczenia także z zamawiającym wynika, że nie zaleca się przy
pracach na lotniskach wykonywanie prac w kresach zimowych oraz w dni wolne. Sam
zamawiający jest zainteresowany dotrzymaniem terminu umownego i doświadczenia wynika,
że dokumentacja uzgadniana jest niezwłocznie.
Pierwszy przestój zimowy, w którym odwołujący przewiduje przestój przystępujący
wykorzysta na opracowanie projektu wykonawczego, uzgodnienia wszelkich dokumentów,
wykonanie zaplecza budowy, dróg technicznych oraz ogrodzenia tymczasowego,
odhumusowania i innych robót przygotowawczych. Zakłada też zgromadzenie materiałów.
Drugi sezon zimowy przeznacza na uzyskanie stosownych zgód i pozwoleń. Mając na
uwadze projekt budowlany można założyć, że prace będzie można rozpocząć, niemalże po
podpisaniu umowy.
Sezon budowlany w Polsce rozpoczyna się w marcu i trwa do końca
grudn
ia, co gwarantuje odpowiednią ilość czasu na wykonanie wszelkich robót budowlanych.
W założonym czasie przewiduje wykonanie właściwych opracowań geodezyjnych.
Uznaje wg własnego doświadczenia, że realizacja w terminie 14 miesięcy jest jak najbardziej
realn
a przy właściwej organizacji pracy.
Wskazał przykład własnej realizacji przebudowy płyty postojowej samolotów z terminem
umownym 16 miesięcy, które to roboty zakończono w październiku 2020 r. po 10 miesiącach
o podpisania umowy.
Nie uznaje twierdzenia o
czynie nieuczciwej konkurencji, skoro każdy z wykonawców w
kryterium terminu uzyskał maksymalną liczbę punktów.
Nieważność oferty w świetle postanowień kodeksu cywilnego dotyczących świadczenia
niemożliwego. W tym zakresie przystępujący wskazał za wyrokiem SN z 22 kwietnia 2010 r.
V CSK 379/09 że czym innym jest niemożność zachowania terminu dla określonego w
umowie świadczenia, a czym innym – niemożność w ogóle spełnienia takiego świadczenia
(niemożność natury substancjonalnej), gdy przepis art. 387 § 1 kc odnosi się jedynie do
niemożliwości w drugim znaczeniu.
W ocenie przystępującego odwołujący poza symulacjami i przy braku dowodów w sporze
nie wykazał nierealności terminu oferowanego.
Odnośnie zarzutów dotyczących doświadczenia osób, które wykonawca zamierza skierować
do realizacji zamówienia przystępujący wskazał na złożenie, na wezwanie , wykazu osób
skierowanych do realizacji zamówienia opisanych w pkt V.1.2b siwz. Nie określono
obowiązku opisu lub udokumentowania kwalifikacji, czy wykazania wszystkich
poszczególnych doświadczeń osób kierowanych do realizacji zadania oraz ich uprawnień.
Nie było wzoru takiego wykazu. Przystępujący przedłożył wykaz osób za danymi osobowymi,
rodzajem i numerem uprawnień oraz podstawą dysponowania, a także złożył każdorazowo
oświadczenie co do okresu doświadczenia danej osoby. Ponadto wyspecyfikował wybrane
projekty realizowane przez poszczególne osoby, które mogły mieć znaczenie dla
zamawiającego przy ocenie rodzaju inwestycji, w ramach których osoby te nabywały
doświadczenie. W wykazie nie wskazywano, iż wymienione projekty stanowią całkowite
doświadczenie danej osoby, zaś okres posiadanego doświadczenia wskazany w 4 kolumnie
wykazu miałby być sumą czasu trwania poszczególnych inwestycji.
Nie miało zatem miejsca zarzucane wprowadzenie w błąd z art. 24 ust 1 pkt 16 pzp.
Konsorcjum przygotowało wykaz wg wymagań siwz i wezwania. Z tego względu w kol. 4
dotyczącej doświadczenia każdorazowo wskazano, zgodnie z nagłówkiem kolumny okres
posiadanego doświadczenia w latach oraz ewentualnie inne informacje np.; doświadczenie w
projektach o określonej wartości, bądź rodzaju. Ponadto dodatkowo, przykładowe projekty
realizowane przez poszczególne osoby, podobne do przedmiotu zamówienia. Z ostrożności
również kopie uprawnień. Tym samym nie było nieprawdziwych informacji i w ocenie
przystępującego przedstawiony wykaz osób czyni zadość wymaganiom i potwierdza
spełnienie warunku udziału w postępowaniu. Wobec powyższego brak było także podstaw
do wezwania wykonawcy do złożenia wyjaśnień w zakresie spełniania warunków udziału w
postępowaniu (art. 26 ust. 3 w zw. z art. 25 ust. 1 i art. 24 ust. 1 pkt 12 pzp) skoro wykaz
zawierał wymagane i wystarczające informacje.
Z ostrożności dodatkowo przystępujący wskazał, że zakwestionowany przez odwołującego
p. B.
wskazany do pełnienia funkcji Kierownika projektu, zgodnie z pkt V.1.2b tiret trzecie
siwz powinien posiadać wyższe wykształcenie techniczne oraz co najmniej 6 letnie
doświadczenie w prowadzeniu projektów dotyczących budowy lub przebudowy obiektów
infrastruktury transportowej o łącznej wartości 100 000 000 zł, w tym co najmniej jeden
projekt o wartości min. 30 mln zł dot. budowy, przebudowy lub remontu nawierzchni
lotniskowych. Z tego względu przystępujący w poz. 5 tabeli wykazu osób wskazał istotne
informacje dot. pana B.
tj. wykształcenie, 7 letnie doświadczenie oraz wskazał istotne z
punktu widzenia przedmiotu zamówienia, zadania realizacji projektów wg wyżej wskazanych
wymogów. Oprócz wymienionych wg kryteriów wartościowych, projektów, pan B. pełnił też
funkcję kierownika kontraktu w szeregu innych pracach (wskazano na 7 realizacji).
Odnośnie pana K. wskazanego do pełnienia funkcji kierownika robót elektrycznych (V.1.2b
tiret ósme siwz) wymagano uprawnienia do sprawowania samodzielnej funkcji technicznej w
budownictwie w specjalności elektroenergetycznej oraz co najmniej 2 letnie doświadczenie
na stanowisku kierownika robót. W poz. 9 tabeli wskazano istotne informacje dot. pana R. P.
K. tj. uprawnienia z nume
rem. Oświadczenie o 10-letnim doświadczeniu oraz wybrane 3
realizacje z udziałem ww pana związane z pracami lotniskowymi. To były informacje
niewymagane. Poza wskazanymi ww pełnił funkcję kierownika robót elektrycznych na
szeregu inwestycjach, których wymieniono i opisano 7.
Trzecia osoba, której doświadczenie podważono to wskazany na stanowisko kierownika
robót teletechnicznych M. B. (w tabeli jako A.) Zgodnie z pkt V.1.2.b tiret dziewiąte siwz
wymóg to uprawnienia do sprawowania samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie w
specjalności elektroenergetycznej w specjalności telekomunikacyjnej oraz co najmniej 2
letnie doświadczenie na stanowisku kierownika robot. W poz. 10 tabeli – wykazu wskazano
istotne informacje dot. ww pana tj
. rodzaj uprawnień, oświadczenie o 4 letnim doświadczeniu
i wybrane 4 realizacje z udziałem pana B., co zresztą jak wyżej, nie było wymagane.
Przystępujący wskazał dodatkowo na dwa inne zamówienia.
W świetle powyższego ew. naruszenie art. 26 ust. 3 zarzucane w odwołaniu nie ma i nie
mogło mieć wpływu na wynik postępowania przetargowego.
Odnośnie zarzutu dotyczącego warunku udziału w postępowaniu w zakresie doświadczenia
wykonawcy przystępujący przypomniał warunek określony w R V.1.2a siwz wskazujący na
wykazanie, przez wykonawców, że okresie ostatnich 10 lat wykonali co najmniej dwa
zamówienia polegające na budowie lub przebudowie drogi co najmniej klasy „G” wg podziału
wprowadzonego przez rozp. Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w spraw
ie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz.U. z 1999 r.
Nr 43, poz. 430), o łącznej wartości nie mniejszej niż 50 mln zł brutto. Celem wykazania
wykonawca obowiązany był złożyć na wezwanie wykaz usług i robót budowlanych oraz
dowody potwierdzające tj. referencje lub inne dokumenty.
Przystępujący wskazuje, że złożone przez niego dokumenty należy oceniać w świetle
powołanego warunku, przez pryzmat przedmiotu zamówienia oraz proporcjonalności do
niego oraz celu pos
tawienia tego warunku. Zamawiający nie wymagał wykonania
szczegółowo określonych pojedynczych elementów, lecz wymagał ogólnego doświadczenia
w budowie dróg klasy minimum „G”. Przystępujący przedstawił wykaz, w którym wskazał
cztery wybrane inwestycje w zak
resie budowy lub przebudowy, z czego dwie dotyczyły
realizacji klasy S oraz dwie klasy G.
Wobec kwestionowania rodzaju prac, przystępujący zwraca uwagę na art. 3 pkt 6 ustawy
prawo budowlane, gdzie definicja budowy obejmuje także odbudowę, rozbudowę,
nad
budowę obiektu budowlanego. Budowa i przebudowa drogi zostały też zdefiniowane w
art. 4 pkt 17 i pkt 18 ustawy o drogach publicznych, gdzie za budowę drogi uznaje się
wykonywanie połączenia drogowego między określonymi miejscami lub miejscowościami, a
także jego odbudowę i rozbudowę, zaś przebudowa drogi rozumiana jest jako wykonywanie
robót, w których wyniku następuje podwyższenie parametrów technicznych i
eksploatacyjnych istniejącej drogi, niewymagających zmiany granic pasa drogowego (pkt
18). Wskazał, że w orzecznictwie administracyjnym przyjmuje się, że już samo utwardzenie
terenu, drogi gruntowej np. płytami betonowymi, tłuczniem kamiennym, w taki sposób, że
wykonana nawierzchnia umożliwia wykorzystanie jaj jako szlaku komunikacyjnego dla
samochodów i innych pojazdów stano wykonanie obiektu spełniającego funkcję drogi tj.
rozumiane jest jako budowa drogi. Także jednym ze sposobów przebudowy drogi jest
metoda „w górę” polegająca na wykonaniu nakładki (jednej lub kilku warstw) o grubości
wynikającej z koniecznego wzmocnienia konstrukcji. (Katalog przebudów i remontów
nawierzchni podatnych i półsztywnych KPRNPP-2013 GDDKiA Instytut Badawczy Dróg i
Mostów).
W powyższym kontekście nie ma podstaw do kwestionowania robót wykonanych przez
Drogomex poz. 4 wykazu.
P
rzystępujący stwierdza także, że zamówienie z poz. 2 wykazu nie było remontem drogi lecz
budowę drogi w rozumieniu art. 3 pkt 6 pr. Bud i art. 4 pkt 17 ustawy o drogach publ.
Powyższe pozycje potwierdzają spełnienie przedmiotowego warunku podmiotowego.
Poz
ostałe zadania Drogomexu stanowią wskazanie doświadczenia dodatkowego
nadprogowego. Ich ewentualne badanie i ocena pozostałyby bez wpływu na wynik
postępowania.
Przystępujący zgadza się z twierdzeniem, że wykonawca nie nabywa realnego
doświadczenia przez sam fakt bycia członkiem grupy wykonawców co stoi w zgodnie z
orzeczeniem znanym potocznie jako Esaprojekt.
Reasumując przystępujący stwierdził, że złożonymi dokumentami potwierdził spełnienie
warunków udziału w postępowaniu i brak jest podstaw do stosowania procedury z art. 26 ust.
3 ustawy pzp.
W toku rozprawy strony przedstawiły stanowiska.
Odwołujący odkreślił, że zarzuty dotyczą ceny oferty i z nim powiązanego terminu realizacji.
Zauważył, że Przystępujący w odpowiedzi przedstawił dodatkowe uzasadnienie zastrzeżenia
tajemnicy przedsiębiorstwa, a nie odniósł się merytorycznie do wyjaśnień w zakresie ceny.
Złożył własne opracowanie (oś czasu) na poparcie zarzutu dotyczących terminu wykonania.
Wskaz
ał na wymogi w zakresie wykonawstwa w różnych branżach np. elektrycznych,
sanitarnych. Z
łożył graficzne przedstawienie przekroju poprzecznego nawierzchni w
przedmiocie zamówienia zgodnej z PFU stwierdzając, że poszczególne elementy muszą być
realizowane z zachowaniem reżimy kolejności technologicznej i czasowej (pobocza, drogi
kołowa, płaszczyzna postoju samolotów, płaszczyzna do odladzania). Złożył mapę z
zaznaczeniem obszarów realizacji przedmiotu zamówienia (zielone) i innych równocześnie
prowadzonych kontraktów ze wskazaniem wymogu wzajemnej koordynacji, co zostało
stwierdzone w PFU.
Złożył 4 scenariusze realizację robót (harmonogramy) oparte na
wymogach PFU z alternatywnymi okresami realizacji na dowód niemożliwości dochowania
terminu z oferty Przystępującego. Przypomina art. 6.4.3. wzoru umowy -10 dni roboczych na
zatwierdzanie dokumentacji przez Zamawiającego. Wskazał, że Przystępujący na str. 18
pisma twierdzi, iż zoptymalizował koszty realizacji, natomiast brak jest konkretnych danych w
tym zakresie. Przypomina ciężar dowodu dot. ceny. Złożył zestawienie materiałów i ich
wycenę w celu porównania z wyceną Przystępującego, zestawienie kosztów organizacji
zaplecza poniesionych przez siebie na budowie sąsiedniej, 2 opinie dot. niedoszacowania
projektu budowl
anego w zakresie robót ziemnych. Neguje walor dowodowy prac
referencyjnych na s. 24 i wyjaśnienie na str. 25 o obniżeniu ceny dostawy od jednego
dostawcy o 10 mln zł, co wynika z ceny po drugiej aukcji. Z referencji wynika brak wykonania
robót ziemnych, gdyż DROGOMEX wykonywał nawierzchnię z mieszanek mineralno-
asfaltowych podobno jak w pozycji 2 wykazu, co wynika z pozycji wykazu, a także pozycji 3
wykazu oraz 4. Zakres prac Przystępującego opisany jest w umowach konsorcjum oraz
referencjach. Wskazuje na dokumenty złożone przez Przystępującego niezwiązane z
przedmiotem sporu i niedotyczące zarzutów w związku, z czym nie powinny być one brane
pod uwagę.
Przystępujący przypomniał tezę o zarzutach, które powinny być uznane za spóźnione.
Odwołujący powiązał ściśle zarzut dot. ceny oferty z oferowanym terminem realizacji. Wobec
porównywalności cen Odwołujący nie sfomułował wprost zarzutu rażąco niskiej ceny, choć
wskazał także na art. 89 ust. 1 pkt 4. Zauważył, że szereg kosztów realizacji zamówienia
może być obniżony z uwagi na krótszy termin wykonywania prac. W toku postępowania
Odwołujący również zastrzegał informację, jako zawierające tajemnicę przedsiębiorstwa,
tożsame z zastrzeżonymi przez Przystępującego. Nowo przedstawione doświadczenie i
realizację wskazano jedynie z ostrożności, jako, że spełnienie warunku udziału w
postępowaniu niespornie wykazał w toku postępowania. Stwierdził, iż wykonanie pierwszej
warstwy jezdni powinno być traktowane, jako położenie kilku warstw konstrukcyjnych.
Przypomina art. 4 pkt 16 i 17 ustawy o drogach oraz art. 3 ust. prawa budowlanego. N
iektóre
zadania wykonywał wspólnie z innymi i ma prawo powołać się na doświadczenie uzyskanie
w tych realizacjach. Prace z wykazu były wykonywane w konsorcjach, zakres i wartość jest
udokumentowana a także, jako podwykonawca (pozycja 4). Wnioskowany dowód z zeznań
ma służyć wykazaniu realności terminu, który jest kwestionowany przez Odwołującego z
wykorzystaniem dowodów złożonych na rozprawie. Neguje opracowanie harmonogramu osi
czasu stwierdzając, że niektóre prace mogą być wykonywane równolegle, natomiast
szczegółowe odniesienie się do tych dokumentów byłoby możliwe w razie odroczenia
rozprawy, o co wnioskuje. Zauważył, że w złożonym sprzeciwie odniósł się do wszystkich
zarzutów odwołania i w takim zakresie przedstawiono stanowisko. Nie ma możliwości do
odniesienia się do nowej argumentacji przedstawionej w toku rozprawy wraz z dokumentami
przygotowanymi przez Odwołującego.
Krajowa Izba Odwoławcza po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem stron i uczestnika, na
podstawie zebranego materiału dowodowego w sprawie, w tym w szczególności treści
złożonych ofert i dokumentacji postępowania, z uwzględnieniem stanowisk przedstawionych
na piśmie oraz do protokołu posiedzenia i rozprawy, ustaliła i zważyła, co następuje.
Odnośnie wniosku o pozostawienie bez rozpoznania zarzutów odwołania z uwagi na
przekroczenie terminu do ich wniesienia Izba uznaje wniosek za niezasadny. Wobec
opisania w stanowisku przystępującego kolejności kolejnych zdarzeń w toku postępowania,
opatrzonych datami i niespornych, począwszy od dnia otwarcia ofert powtórzenie ich jest
zbędne. Zauważając, że przepisy prawa nie ustalają początku biegu terminu na wniesienie
odwołania od zaniechania przez zamawiającego udostępnienia zastrzeżonych informacji w
ofertach, należy wskazać, że termin taki uzależniony jest od zachowania zamawiającego,
który w toku badania i oceny ofert bada także zasadność zastrzeżenia przez wykonawcę
informacji stanowiących zdaniem wykonawcy tajemnicę przedsiębiorstwa. Ocena
zamawiającego dokonana w tym zakresie i przedstawiona wykonawcom (wykonawcy)
stanowi o
początku biegu terminu na wniesienie odwołania. Nie jest przy tym wykluczone, że
zakończenie oceny jest co do terminu tożsame z zakończeniem oceny ofert i ustaleniem
wyniku postępowania. W sprawie rozpatrywanej wykonawca nie uzyskał przed datą wyboru
oferty najkorzystniejszej
treści oferty konkurencyjnej w części zastrzeżonej jako zawierającej
tajemnicę przedsiębiorstwa.
Analizując stan faktyczny skład orzekający uznaje, że odwołanie dotyczące zaniechania
ujawnie
nia treści oferty zostało złożone w terminie, który wykonawca ustalił poprawnie. W
szczególności termin taki nie rozpoczął biegu z dniem otwarcia ofert, ani z dniem ustalenia
wykazu wykonawców dopuszczonych i zaproszonych do udziału w aukcji elektronicznej.
Twierdzenie, iż odwołujący powinien z faktu zaproszenia do udziału w aukcji wywodzić
okoliczność, że ofertę należy odtajnić, a wykonawca z zachowaniem staranności i w celu
uniknięcia ewentualnego zarzutu spóźnienia zaniechał żądania udostępnienia, nie ma
podstaw w przepisach prawa. Brak jednoznacznego oświadczenia zamawiającego o
odmowie udostępnienia dokumentów oznacza, że nie miała miejsce ani odmowa, ani
zaniechanie czynności obowiązkowej, jako zachowania podlegające skutecznemu
zaskarżeniu. Tym samym, wobec braku innych okoliczności, termin zaskarżenia zastrzeżeń
tajemnicy przedsiębiorstwa jest tożsamy z terminem zaskarżenia decyzji o wyniku
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, czyli w sprawie rozpatrywanej, wyboru
oferty najkorzystniejszej.
Właśnie w tym dniu zamawiający zdecydował, jaka część oferty nie
została odtajniona i rozpoczął bieg termin do złożenia odwołania.
Rozpoznając odwołanie w granicach podniesionych w nim zarzutów, w ustalonym stanie
faktycznym, Izba uznała, że odwołanie nie podlega uwzględnieniu.
W ocenie składu orzekającego zastrzeżenie wykonawcy – przystępującego dotyczące
zaoferowanej ceny nie zostały opatrzone przekonującym uzasadnieniem zastrzeżenia treści
ich jako zawierających tajemnicę przedsiębiorstwa z uwagi na jego lakoniczność i
ogólnikowość sprowadzającą się do wskazania jedynie na związek z przepisami prawa
definiującymi tajemnicę przedsiębiorstwa. Niezależnie od faktu, że zastrzeżenia wyjaśnień są
analogiczne i formułowane co do metody w sposób zbliżony do czynności innych
wyko
nawców (w tym odwołującego) należy stwierdzić, że wykonawca nie sprostał wymogom
procedury z art. 90 ust. 3 ustawy pzp z jednoczesnym naruszeniem
zasady jawności z art. 8
ustawy
, jako że uzasadnienie zastrzeżenia tajemnicy nie podlega, co do zasady,
zastrzeżeniu wobec nie zawierania w swej treści informacji taki charakter mających. Ocena
powyższa pozostaje jednak bez wpływu na wynik postępowania wskazany w sentencji
orzeczenia i w zgodzie z art. 192 ust. 1 i 2 ustawy pzp, jako że Izba uznała za niezasadne
zarzuty pozostałe.
Odnośnie zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp przez zaniechanie
odrzucenia oferty Drogomex w sytuacji, gdy Wykonawca jako jedyny zaoferował 14
miesięczny termin realizacji zamówienia, pomimo tego że sam Zamawiający dostrzegł
nie
możność dochowania tego terminu, co prowadzi do wniosku, że Drogomex nie uwzględnił
w ofercie wszystkich elementów wchodzących w skład przedmiotu zamówienia, a których
uwzględnienie winno znaleźć swoje odzwierciedlenie w cenie i terminie realizacji
zamówienia, skład orzekający stwierdza, że zarzut nie został dowiedziony. W szczególności
dotyczy to twierdzenia o niemożności dochowania terminu realizacji zamówienia
zaoferowanego przez przystępującego. Zauważyć należy, że również zamawiający w toku
postępowania nie stwierdził takiej okoliczności, a dokonana zmiana w zakresie kryterium
pozacenowego dotyczącego terminu realizacji została wprowadzona w wyniku
uwzględnienia wniosków wykonawców zainteresowanych uzyskaniem korzystnej punktacji
za
realizację w terminie, który można określić jako bezpieczny. Jednocześnie opis
przedmiotowego kryterium wskazuje na zainteresowanie zamawiającego w uzyskaniu
zamówienia w terminie możliwie krótkim, a przy tym bez określenia terminu minimalnego
jako dopuszczalnego.
Mając zatem na uwadze treść postanowień specyfikacji istotnych
warunków zamówienia brak jest podstaw do stwierdzenia niezgodności oferty wykonawcy w
zakresie zaoferowanego terminu realizacji zadania z treścią siwz, co oznacza, że art. 89 ust.
1 pkt 2 ustawy pzp przez zaniechanie jego zastosowania przez zamawiającego w stosunku
do oferty przystępującego, nie został naruszony.
Omówiona wcześniej okoliczność faktyczna, jaką jest zaoferowanie realizacji zamówienia w
terminie
14 miesięcy stanowi, w ocenie odwołującego przesłankę zastosowania wobec oferty
przystępującego przepisu art. 89 ust. 1 pkt 3 Pzp w zw. z art. 3 ust. 1 ustawy o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji wobec zaniechani
a jego zastosowania przez czynność odrzucenia
oferty,
pomimo tego że jej złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji. Skład orzekający
nie podziela takiego stanowiska.
Należy zauważyć, że zaoferowany termin pozostaje bez
jakiegokolwiek wpływu na wzajemne relacje wszystkich wykonawców, w tym w
szc
zególności uczestników postępowania, ich ustalone pozycje w rankingu i w żaden sposób
nie zaburza konkurencji w przedmiotowym postępowaniu.
Odnośnie samej wysokości ceny, co do której zarzut podniesiony został łącznie
kwestionowanym terminem realizacji za
mówienia, jednakże rzeczywiście wymieniony przez
wskazanie przepisu art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy pzp skład orzekający zauważa dodatkowo, że
cena zaoferowana ma charakter rynkowy dla rynku właściwego rozumianego jako całość
ofert w przedmiotowym postępowaniu. Jak wskazano wcześniej w opisie porównania cen,
różnice między cenami wskazanymi przez wykonawców są nieznaczne, w tym między
odwołującym a przystępującym różnica jest wręcz znikoma.
W zarzucie kolejnym odwołujący zarzuca zamawiającemu naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 8 w
zw. z art. 14 ust. 1 ustawy pzp i art. 387 kodeksu cywilnego przez zaniechanie odrzucenia
oferty w sytuacji, gdy Drogomex, oferując 14-miesięczny termin realizacji, nie ma możliwości
zrealizowania zamówienia w takim terminie, a zatem zaoferował świadczenie niemożliwe.
Mając na uwadze przepis kodeksu cywilnego, którego naruszenie jest źródłem zarzutu Izba
uznaje, że przystępujący nie zaoferował zawarcia umowy o świadczenie niemożliwe. Wg art.
387 kc umowa o świadczenie niemożliwe jest nieważna, a regulacja ta dotyczy okoliczności
określanej jako niemożliwość pierwotna, a przy tym, z reguły, znanej przynajmniej jednej ze
stron. W ocenie składu orzekającego umowa w formule „zaprojektuj i buduj”, jest szczególną
odmianą kodeksowych umów nazwanych tj. umowy o dzieło i umowy o roboty budowlane, a
termin
jest dodatkowym składnikiem umowy. Z punktu widzenia wyłącznie formalnego
termin, jakkolwiek istotny dla stron, nie jest elementem stanowiącym o ważności umowy. W
konsekwencji uchybienie terminu świadczenia niepieniężnego realizowanego w ramach
um
owy nie skutkuje jej nieważnością niezależnie od innych następstw wynikających z zasad
odpowiedzialności regulowanej przepisami prawa lub postanowieniami umowy. W sprawie
rozpatrywanej samo założenie stanowiące tezę odwołującego o niemożności dochowania
terminu, nie zostało udowodnione. Odwołujący przedstawił na poparcie jej szereg
argumentów wynikających zarówno ze specyfiki i zakresu przedmiotu zamówienia,
wymogów technicznych i technologicznych wykonania wszystkich rodzajów prac, w tym
projektowych i budowlanych w różnych branżach. Wskazał także na wymogi formalne
niezbędne do zachowania, a wynikające z postanowień umowy i przepisów prawa. W
oparciu o powyższe opracował w formie graficznej i opisowej kilka symulacji planowanych
prac na osi czasu, na podstawie czego uznał, że kwestionowany termin wskazany przez
przystępującego nie może być dochowany.
W ocenie składu orzekające wskazane opracowania wskazują ze znaczącym
prawdopodobieństwem, że istotnie realny termin wykonania przedmiotowego zadania okaże
się dłuższy od deklarowanego w ofercie przystępującego. Nadal jednak stanowisko takie nie
może być uznane za udowodnione. W szczególności, w ocenie składu brak jest dowodu co
do niemożności realizacji poszczególnych elementów zamówienia, zarówno o charakterze
formalnym, jak i rzeczowym w termin
ach krótszych niż zakładane w opracowaniach
odwołującego.
Ponownie przy
tym stwierdzić należy, że kwestionowany termin nie ma wpływu na wysokość
ceny, zaburzenie ko
nkurencyjności, ani ocenę ważności oferty. Jedynie na zasadzie
domniemań można zauważyć, że mimo racjonalności stanowiska odwołującego, nie byłyby
pozbawione racji ewentualne rozważania o wpływie skrócenia terminu realizacji robót na
obniżenie kosztów, w szczególności kosztów stałych, utrzymania obiektów, opłat
eksploatacyjnych, administracyjnych, wynagrodzeń pracowników.
Kolejne zarzuty odwołania dotyczą spełniania warunków udziału w postępowaniu przez
przystępującego z żądaniem nakazania wykluczenia wykonawcy z postępowania lub
nakazania przeprowadzenia procedury z art. 26 ust. 3 celem uzupełnienia dokumentów
potwierdzających spełnienie warunków udziału określonych w postanowieniach specyfikacji
istotnych warunków zamówienia. W ocenie odwołującego wykonawca wprowadził
Zamawiającego w błąd przy przedstawianiu informacji, że nie podlega wykluczeniu, spełnia
warunki udziału dotyczące doświadczenia osób skierowanych przez niego do realizacji
zamówienia, przedstawił informacje wprowadzające w błąd co do doświadczenia osób
skierowanych do realizacji, mogące mieć istotny wpływ na decyzje Zamawiającego, a
zamawiający naruszył także art. 26 ust. 3 w zw. z art. 25 ust. 1 i art. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp
przez zaniechanie wezwania Drogomex do uzupełnienia dokumentów potwierdzających
wymagane doświadczenie osób, które Wykonawca zamierza skierować do realizacji
zamówienia i art. 26 ust. 3 w zw. z art. 25 ust. 1 i art. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp przez zaniechanie
wezwania Drogomex do wyjaśnień w zakresie spełnienia warunków udziału dotyczących
doświadczenia zakresu i wartości prac poszczególnych konsorcjantów realizujących zadania,
charakteru robót wykonywanych przez Wykonawcę.
Jak wynika z dokumentacji postępowania, przystępujący złożył na wezwanie zamawiającego
wykaz osób skierowanych do realizacji zamówienia opisanych w pkt V.1.2b siwz. Wykaz
zawierał dane osobowe, rodzaje uprawnień, wskazanie podstawy dysponowania osobami i
oświadczenie co do okresu doświadczenia danej osoby. Ponadto wskazano na wybrane
projekty realizowane pr
zez poszczególne osoby. Jak wynika z informacji przystępującego, w
wykazie nie wskazywano, iż wymienione projekty stanowią całkowite doświadczenie danej
osoby, a okres posiadanego doświadczenia wskazany w 4 kolumnie wykazu miałby być
sumą czasu trwania poszczególnych wskazanych inwestycji.
Izba uznaje za poprawne wyjaśnienie przystępującego, że nie miało miejsca wprowadzenie
w błąd z art. 24 ust 1 pkt 16 pzp. Konsorcjum przygotowało wykaz wg wymagań siwz i
wezwania. Z tego względu w kol. 4 dotyczącej doświadczenia każdorazowo wskazano,
zgodnie z nagłówkiem kolumny okres posiadanego doświadczenia w latach oraz ewentualnie
inne informacje np.; doświadczenie w projektach o określonej wartości, bądź rodzaju. Tym
samym nie było nieprawdziwych informacji i w ocenie przystępującego przedstawiony wykaz
osób czyni zadość wymaganiom i potwierdza spełnienie warunku udziału w postępowaniu.
Wobec powyższego brak było także podstaw do wezwania wykonawcy do złożenia
wyjaśnień w zakresie spełniania warunków udziału w postępowaniu w procedurze
przewidzianej w art. 26 ust. 3 ustawy pzp skoro wykaz zawierał wymagane i wystarczające
informacje.
Zakwestionowany przez odwołującego p. B. wskazany do pełnienia funkcji Kierownika
projektu, zgodnie z pkt V.1.2b tiret trzecie siw
z powinien posiadać wyższe wykształcenie
techniczne oraz co najmniej 6 letnie doświadczenie w prowadzeniu projektów dotyczących
budowy lub przebudowy obiektów infrastruktury transportowej o łącznej wartości
000 zł, w tym co najmniej jeden projekt o wartości min. 30 mln zł dot. budowy,
przebudowy lub remontu nawierzchni lotniskowych. Z tego względu przystępujący w poz. 5
tabeli wykazu osób wskazał istotne informacje dot. pana B. tj. wykształcenie, 7 letnie
doświadczenie oraz wskazał istotne z punktu widzenia przedmiotu zamówienia, zadania
realizacji projektów wg wyżej wskazanych wymogów. Oprócz wymienionych wg kryteriów
wartościowych, projektów, pan B. pełnił też funkcję kierownika kontraktu w szeregu innych
pracach (wskazano na 7 realizacji).
Odnośnie pana K. wskazanego do pełnienia funkcji kierownika robót elektrycznych (wymóg z
R.
V.1.2b tiret ósme siwz) wymagano uprawnienia do sprawowania samodzielnej funkcji
technicznej w budownictwie w specjalności elektroenergetycznej oraz co najmniej 2 letnie
doświadczenie na stanowisku kierownika robót. W poz. 9 tabeli wskazano istotne informacje
dot. pana R. P. K.
. Oświadczenie o 10-letnim doświadczeniu oraz wybrane 3 realizacje z
udziałem ww pana związane z pracami lotniskowymi. To były informacje niewymagane.
Poza wskazanymi ww pełnił funkcję kierownika robót elektrycznych na szeregu inwestycjach,
których wymieniono i opisano. Trzecia osoba, której doświadczenie podważono to wskazany
na stanowisko kierownika robót teletechnicznych M. B. (w tabeli jako A.) Zgodnie z pkt
V.1.2.b tiret dziewiąte siwz wymóg to uprawnienia do sprawowania samodzielnej funkcji
technicznej w budownictwie w specjalności elektroenergetycznej w specjalności
telekomunikacyjnej oraz co na
jmniej 2 letnie doświadczenie na stanowisku kierownika robot.
W poz. 10 tabeli
– wykazu wskazano istotne informacje dot. ww pana tj. rodzaj uprawnień,
oświadczenie o 4 letnim doświadczeniu i wybrane 4 realizacje z udziałem pana B., co
zresztą jak dla wcześniejszych osób, nie było wymagane.
Wobec wskazanych ustaleń stanu faktycznego brak jest podstaw do twierdzenia o
naruszeniu art. 26 ust. 3
ustawy pzp, jako że zbędne jest jego zastosowanie.
Odnośnie zarzutu dotyczącego warunku udziału w postępowaniu w zakresie doświadczenia
wykonawcy
spór dotyczy spełnienia warunku określonego w R V.1.2a siwz, gdzie wskazuje
się na wykazanie przez wykonawców, że okresie ostatnich 10 lat wykonali co najmniej dwa
zamówienia polegające na budowie lub przebudowie drogi co najmniej klasy „G” wg podziału
wprowadzonego przez rozp. Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz.U. z 1999 r.
Nr 43, poz. 430), o łącznej wartości nie mniejszej niż 50 mln zł brutto. Celem wykazania
wykonawca obowiązany był złożyć na wezwanie wykaz usług i robót budowlanych oraz
dowody potwierdzające tj. referencje lub inne dokumenty.
Zamawiający wymagał zatem doświadczenia w budowie dróg klasy minimum „G”.
Przystępujący przedstawił wykaz, w którym wskazał cztery wybrane inwestycje w zakresie
budowy lub przebudowy, z czego dwie dotyczyły realizacji klasy S oraz dwie klasy G.
Skład orzekający uznaje za uzasadnione przy ocenie przedmiotowego doświadczenia, z
uwagi na rodzaj prac referencyjnych,
branie pod uwagę przepisów ustawowych
odnoszących się do definicji drogi, budowy i przebudowy. Zgodnie z art. 3 pkt 6 ustawy
prawo budowlane budowa
obejmuje także odbudowę, rozbudowę, nadbudowę obiektu
budowla
nego. Budowa i przebudowa drogi zostały też zdefiniowane w art. 4 pkt 17 i pkt 18
ustawy o drogach publicznych, gdzie za budowę drogi uznaje się wykonywanie połączenia
drogowego między określonymi miejscami lub miejscowościami, a także jego odbudowę i
rozb
udowę, zaś przebudowa drogi rozumiana jest jako wykonywanie robót, w których wyniku
następuje podwyższenie parametrów technicznych i eksploatacyjnych istniejącej drogi,
niewymagających zmiany granic pasa drogowego (pkt 18). W tym kontekście nie ma
podstaw
do kwestionowania robót wskazanych w wykazie uwzględniając, w szczególności
co najmniej poz. 2 i 4 przez fak
t budowy oraz przebudowy drogi zgodnie z definicją
ustawową i wymogiem siwz. Tym samym złożonymi na wezwanie z art. 26 ust. 1 ustawy pzp
dokumentam
i przystępujący wykonawca potwierdził spełnienie warunków udziału w
postępowaniu i brak jest podstaw do stosowania procedury z art. 26 ust. 3 ustawy pzp.
W świetle dokonanych ustaleń orzeczono jak w sentencji.
O kosztach
postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Pzp, stosownie
do wyniku postępowania, oraz w oparciu o przepisy § 5 ust. 3 pkt 2
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postepowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238 ze zm.) z uwzględnieniem
udokumentowanych rachunkiem poniesionych uzasadnionych kosztów.
Przewodniczący:
………………………………
……………………………….
……………………………….