Sygn. akt: KIO 3200/20
WYROK
z dnia 28 grudnia 2020 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Renata Tubisz
Protokolant: Konrad Wyrzykowski
po rozpoznaniu na rozprawie w Warszawie w dniu 23 grudnia
2020r. odwołania wniesionego do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 3 grudnia 2020 r. przez odwołującego: Wrocławskie
Przedsiębiorstwo Oczyszczania ALBA S.A., ul. Szczecińska 5, 54-517 Wrocław w postępowaniu
prowadzonym
przez zamawiającego: Gmina Miękinia, ul. Kościuszki 41, 55-330 Miękinia
przy udziale: Chemeko -
System Sp. z o.o. Zakład Zagospodarowania Odpadów, ul.
Jerzmanowska 6 A, 54-
519 Wrocław po stronie zamawiającego
orzeka:
Oddala odwołanie
kosztami postępowania obciąża Wrocławskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania ALBA S.A.,
ul. Szczecińska 5, 54-517 Wrocław i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15.000 zł 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Wrocławskie Przedsiębiorstwo
Oczyszczania ALBA S.A., ul. Szcz
ecińska 5, 54-517 Wrocław tytułem wpisu od
odwołania
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień publicznych
(j.t. Dz. U. z 2018 r., poz. 1986 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu
Okręgowego we Wrocławiu
Przewodniczący: ……………………………….
Uzasadnienie
Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego prowadzone jest przez zamawiającego w
trybie przetargu nieograniczonego pn. „Odbieranie i zagospodarowanie odpadów komunalnych z
nieruchomości zamieszkałych na terenie Gminy Miękinia" (ogłoszenie o zamówieniu opublikowane
zostało w Dz. Urz. UE w dniu 7 października 2020 r. pod nr 2020/S 195-472155, oznaczenie
sprawy KRO.ZP.271.13.2020)
Odwołanie z dnia 3 grudnia 2020 r.
Odwołujący na podstawie art. 179 ust. 1 p.z.p. w zw. z art. 180 ust. 1 p.z.p. ustawy z dnia 29
stycznia 2004 roku -
Prawo zamówień publicznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2019 r. poz. 1843,
dalej jako: „p.z.p."), złożył odwołanie w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego
prowadzonego przez zamawiającego wobec niezgodnych z przepisami ustawy czynności
Zamawi
ającego.
Odwołanie wniesiono wobec czynności i zaniechań Zamawiającego polegających na:
wyborze jako oferty najkorzystniejszej oferty złożonej przez przystępującego,
zaniechaniu wykluczenia wykonawcy przystępującego wobec złożenia przez niego fałszywego
oświadczenia o braku przynależności do jakiejkolwiek grupy kapitałowej,
zaniechanie odrzucenia oferty złożonej przez wykonawcę przystępującego jako oferty
zawierającej błąd w obliczeniu ceny,
zaniechaniu wezwania wykonawcy przystępującego do złożenia wyjaśnień w zakresie
zastosowania stawek VAT niezgodnych z ustawą o podatku od towarów i usług,
zaniechanie wyboru jako oferty najkorzystniejszej oferty Odwołującego.
Odwołujący zarzuca Zamawiającemu:
1. naruszenie art. 91 ust. 1 i 2 p.z.p. w zw. z art. 7 ust. 3 p.z.p. w zw. art. 89 ust. 1 pkt 6 p.z.p.
przez wybór niezgodnie z przepisami ustawy jako najkorzystniejszej oferty wykonawcy
przystępującego pomimo, że oferta tego wykonawcy zawierała błędy w obliczeniu ceny
wynikające z doliczenia preferencyjnej stawki VAT sprzecznej z przepisami ustawy o podatku
od towarów i usług, a w konsekwencji sprzecznej z kryteriami oceny ofert zawartymi w
Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (dalej „SIWZ");
naruszenie art. 7 ust. 1 p.z.p. przez prowadzenie postępowania w sposób naruszający zasady
uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców ubiegających się o udzielenie
zamówienia w sytuacji gdy Zamawiający porównał oferty nieporównywalne,
ponieważ sporządzone przy zastosowaniu różnych stawek VAT do tych samych usług
wch
odzących w skład zamówienia, przy czym tylko Odwołujący zastosował właściwe stawki VAT a
wybrana została oferta przystępującego wskazująca stawki VAT sprzeczne z powszechnie
obowiązującymi przepisami prawa podatkowego;
3. naruszenie art. 24 ust. 1 pkt 17 p.z.p. przez zaniechanie wykluczenia Wykonawcy
przystępującego z postępowania, pomimo tego, że przedstawił informacje wprowadzające w
błąd Zamawiającego co do braku przynależności do grupy kapitałowej, mogące mieć istotny
wpływ na decyzje podejmowane przez Zamawiającego w postępowaniu.
Podnosząc powyższe zarzuty, Odwołujący wnosi o uwzględnienie odwołania i nakazanie
Zamawiającemu dokonania następujących czynności:
unieważnienia wyboru najkorzystniejszej oferty,
wykluczenia wykonawcy przystępującego z postępowania o udzielenie zamówienia,
3. odrzucenia oferty wykonawcy
przystępującego,
dokonania ponownego badania i oceny ofert złożonych w postępowaniu, z pominięciem
oferty
przystępującego jako podlegającej odrzuceniu,
wyboru oferty Odwołującego jako oferty najkorzystniejszej.
Odwołujący wnosi o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z następujących dokumentów:
1. Zbiorcze zestawienie ofert w przetargu
2. Zawiadomienie o wyborze najkorzystniejszej oferty
Pismo Zamawiającego z dnia 3 listopada 2020 r. - wezwanie do złożenia wyjaśnień
przez
Odwołującego i przystępującego;
4. Oferta
Odwołującego.
5. Formularz cenowy
Odwołującego
6. Oferta
przystępującego
7. Formularz cenowy
przystępującego
Wyjaśnienia Odwołującego dot. stawki VAT
Wyjaśnienia przystępującego dot. stawki VAT
Oświadczenie przystępującego o braku przynależności do grupy kapitałowej
Skonsolidowane sprawozdanie z działalności grupy kapitałowej CHS Holding sp. z
o.o.
Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia
Wzór naklejek obowiązujący w Gminie Miękinia
14. Odpis KRS
przystępującego
Ponadto Odwołujący wnosi o obciążenie Zamawiającego kosztami postępowania odwoławczego,
w tym zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów zastępstwa procesowego
przed Krajową Izbą Odwoławczą.
Zachowanie terminu
Termin do wniesienia odwołania został zachowany.
Odwołujący otrzymał informację o wyborze najkorzystniejszej oferty w dniu 23 listopada 2020
roku. Również w tym dniu Zamawiający drogą elektroniczną przesłał Odwołującemu oferty
pozostałych wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia. W świetle przepisu art, 182
ust. 1 pkt 1 p.z.p. odwołanie wnosi się w terminie 10 dni od dnia przesłania informacji o czynności
Zamawiającego stanowiącej podstawę jego wniesienia, jeżeli zostały przesłane przy użyciu
środków komunikacji elektronicznej.
Tym samym termin na wniesienie odwołania wypada w dniu 3 grudnia 2020 roku.
Interes we wniesieniu odwołania
Odwołujący wskazuje, że w świetle przepisu art. 179 ust. 1 p.z.p. jest uprawniony do wniesienia
odwołania. Odwołujący złożył niepodlegającą odrzuceniu ofertę w przedmiotowym postępowaniu o
udzielenie zamówienia, która została sklasyfikowana na drugim miejscu w rankingu ofert według
klasyfikacji punktowej. Naruszenie przez Zamawiającego przepisów przywołanych w niniejszym
odwołaniu godzi w interes Odwołującego. Wykluczenie wykonawcy przystępującego i odrzucenie
jego oferty umożliwiłoby Odwołującemu uzyskanie przedmiotowego zamówienia. W wyniku
naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy Odwołujący może ponieść szkodę w postaci
nieuzyskania przedmiotowego zamówienia, a tym samym nieosiągnięcia spodziewanego zysku z
jego realizacji. W związku z powyższym uznać należy, że Odwołujący posiada legitymację do
wniesienia niniejszego środka ochrony prawnej.
Odwołujący oświadczył, że kopia odwołania zgodnie z dyspozycją przepisu art. 180 ust. 5 p.z.p.
została przesłana Zamawiającemu, na dowód czego w załączeniu przedłożył potwierdzenie.
Odwołujący uiścił wpis od niniejszego odwołania w wymaganej wysokości, na dowód czego w
załączeniu przedłożył potwierdzenie dokonania przelewu.
Odwołujący w uzasadnieniu odwołania przedstawił argumentację formalną i prawną.
Gmina Miękinia prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego pn. „Odbieranie i zagospodarowanie odpadów komunalnych z
nieruchomości zamieszkałych na terenie Gminy Miękinia". Wartość zamówienia przekracza kwoty
określone w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 p.z.p. W przetargu
oferty z
łożyło dwóch wykonawców, to jest przystępujący zwany też Chemeko-System oraz
odwołujący zwany też Alba. W dniu 3 lipca 2020 r. Zamawiający dokonał wyboru oferty złożonej
przez wykonawcę Chemeko-System jako najkorzystniejszej oferty.
Oferty złożone przez obydwu wykonawców różniły się pod względem stawek VAT podanych w
formularzu cenowym:
1. pozycja nr 45 -
wdrożenie i utrzymanie systemu RFID na terenie gminy Miękinia - stawka VAT
według Chemeko-System wynosi 8% a według ALBA 23%,
2. pozycja nr 48 -
wyposażenie urządzeń do zbierania odpadów- pojemników w naklejki
określające rodzaj zbieranych odpadów- stawka VAT według Chemeko-System wynosi 8% a
według ALBA 23%,
3. pozycja nr 49 -
wyposażenie urządzeń do zbierania odpadów- pojemników w transpondery
RFID (czipy) - stawka VAT
według Chemeko-System wynosi 8% a według WPO ALBA 23% ,
4. pozycja nr 50 -
wyposażenie w pojemniki do zbierania przeterminowanych leków- stawka VAT
według Chemeko-System wynosi 8% a według ALBA 23%,
5. pozycja nr 51 -
wyposażenie w pojemniki do zbierania zużytych baterii i akumulatorów
przenośnych - stawka VAT według Chemeko-System wynosi 8% a według ALBA 23%.
Przed dokonaniem wyboru oferty Zamawiający pismem z dnia 3 listopada 2020 r. wezwał obu
wykonawców do złożenia wyjaśnień w zakresie zastosowanej stawki VAT w powyższych pięciu
pozycjach zestawienia cenowego.
Chemeko-
System złożyło swoje wyjaśnienia pismem z dnia 6 listopada 2020 r., w którym
uzasadniało zastosowanie preferencyjnej stawki VAT wynoszącej 8% dla powyższych pozycji
formularza cenowego, n
atomiast ALBA złożyło swoje wyjaśnienia pismem z dnia 9 listopada 2020
r., zgodnie z którym powyższe usługi lub dostawy powinny być objęte podstawową stawką VAT
wynoszącą 23%. Mimo rozbieżności w stawkach VAT zaproponowanych przez obu wykonawców
dla poszcz
ególnych pozycji formularza cenowego, Zamawiający nie odrzucił żadnej z ofert i
przystąpił do wyboru najkorzystniejszej oferty spośród dwóch nieporównywalnych ofert.
Zaniechanie odrzucenia oferty złożonej przez Chemeko-System mimo błędnego obliczenia ceny
na skutek zastosowania stawki VAT niezgodnej z ustawą
W przedmiotowym postępowaniu obowiązkiem Wykonawcy było podanie w formularzu cenowym
ceny poszczególnych usług lub towarów uwzględniając właściwą dla nich na dzień złożenia oferty
stawkę podatku VAT. Zamawiający wskazał, że w formularzu cenowym wykonawca ma wpisać,
jaka stawka podatku VAT została uwzględniona przy obliczeniu łącznej ceny ofertowej brutto - dla
każdej pojedynczej usługi składowej z osobna. Oznacza to, że w niniejszym postępowaniu
us
talenie i wskazanie prawidłowej stawki VAT było obowiązkiem wykonawcy składającego ofertę.
Ponadto wykonawca miał obowiązek odnieść się do każdej pojedynczej usługi określonej w
formularzu cenowym, a nie podać stawkę VAT dla jednej obsługi kompleksowej.
Wykonawca Chemeko-
System zastosował do całości zamówienia stawkę preferencyjną 8% VAT
podając ją w formularzu cenowym, natomiast Odwołujący zróżnicował zastosowane stawki VAT
(8% VAT dla usług gospodarowania odpadami i 23% VAT dla innych usług lub dostaw
określonych w pozycjach 45, 48, 49, 50, 51 formularza cenowego).
Sąd Najwyższy w dwóch uchwałach z 20 października 2011 r. w sprawach o sygn. akt III CZP
52/11 i III CZP 53/11 stwierdził, że określenie w treści oferty wykonawcy błędnej stawki podatku
VAT oraz obliczenie w oparciu o tą stawkę podatku VAT, jako składnika ceny brutto, stanowi błąd
w obliczeniu ceny, o którym mowa w przepisie art. 89 ust. 1 pkt 6 p.z.p. Zamawiający na gruncie
przywołanego przepisu ma obowiązek weryfikacji zaoferowanej ceny pod kątem ustalenia, czy nie
zawiera ona błędu w obliczeniu ceny, w zakresie dotyczącym określenia właściwej stawki VAT.
Na Zamawiającym spoczywa obowiązek prawidłowego i zgodnego z przepisami przygotowania i
przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia, w celu dokonania wyboru oferty
najkorzystniejszej z zachowaniem zasad uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców
(art. 18 p.z.p.).
W przywołanych wyżej uchwałach Sąd Najwyższy wskazał, że w świetle art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z
dnia 5 lipca 2001 roku o cenach (obecnie art. 3 ust. 2 ustawy o informowaniu o cenach towarów i
usług) nie może budzić wątpliwości, że podatek VAT jest składnikiem ceny, stanowiącym element
cenotwórczy, co już na etapie składania ofert nakłada obowiązek obliczenia określonej w ofercie
ceny z uwzględnieniem właściwej stawki podatku VAT.
Dokonanie należytej oceny ofert, w tym również badanie prawidłowości zastosowanej stawki VA T,
jest obowiązkiem zamawiającego. Na ten obowiązek, jak również na konsekwencje, wynikające z
zastosowania niewłaściwej stawki podatku VAT w ofercie, zwracała wielokrotnie uwagę w swoich
orzeczeniach Krajowa Izba Odwoławcza (tak np., w wyroku z 10 stycznia 2012 r, sygn. akt: KIO
2794/11; wyroku z 16 kwietnia 2012 r., sygn. akt: KIO 639/12; wyroku z 10 kwietnia 2012 r. sygn.
akt KIO 588/12). W orzecznictwie podkreślano wielokrotnie, że cena oferty stanowi jedno z
podstawowych kryteriów oceny ofert i w związku z tym nie może być żadnych wątpliwości co do jej
wysokości czy też sposobu w jaki została ona obliczona. Jeżeli mówić o „ cenie" czy „ błędach w
obliczaniu ceny", to nie sposób przyjąć cenę - skoro ma to być cena brutto - z nieprawidłową
stawką podatku od towarowi usług, gdyż byłaby to ewidentnie cena błędnie obliczona. Trzeba
mieć na uwadze to, że o porównywalności ofert w zakresie oferowanej ceny można mówić
wyłączne w tych przypadkach, w których porównywane ceny zostały obliczone według tych
samych reguł. Zgodnie z przepisem art. 36 ust 1 pkt 12 ZamPubiU to na zamawiającym ciąży
obowiązek określenia w SIWZ opisu sposobu obliczenia ceny, a ten jest przecież wiążący dla
wykonawców. Tylko zatem oferty, które zawierają cenę obliczoną zgodnie ze sposobem
wskazanym w SIWZ, mogą być przedmiotem porównania przez zamawiającego w toku czynności
wyboru najkorzystniejszej oferty (tak też w Wyroku Sądu Okręgowego w Nowym Sączu sygn. akt
HI Ca 215/19) -
tak: Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 29 czerwca 2020 r. sygn. KIO
Stosownie do wyjaśnień złożonych Zamawiającemu przez Odwołującego należało ustalić stawkę
VAT wynoszącą 23% dla następujących pozycji formularza cenowego:
1. pozycja nr 45 -
wdrożenie i utrzymanie systemu RFID na terenie gminy Miękinia,
2. pozycja nr 48 -
wyposażenie urządzeń do zbierania odpadów- pojemników w naklejki
określające rodzaj zbieranych odpadów,
3. pozycja nr 49 -
wyposażenie urządzeń do zbierania odpadów- pojemników w transpondery
RFID (czipy),
4. pozycja nr 50 -
wyposażenie w pojemniki do zbierania przeterminowanych leków,
5. pozycja nr 51 -
wyposażenie w pojemniki do zbierania zużytych baterii i akumulatorów
przenośnych, które to stawki wynikają z ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów
i usług (dalej: ustawa o VAT).
Zgodnie z poz. 7.3 Zasad Metodycznych Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług zawartych w
załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej
Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) - dalej: „PKWiU", zaliczanie danego produktu lub usługi do
odpowiedniego grupowania jest obowiązkiem producenta czy usługodawcy. Usługodawca posiada
wszystkie informacje niezbędne do właściwego zaliczenia produktu do odpowiedniego grupowania
PKWiU, tj. informacje dotyczące rodzaju użytego surowca, technologii wytwarzania, konstrukcji i
przeznaczenia wyrobu lub charakter
u usługi. Dokonana przez producenta usługodawcę
klasyfikacja nie może naruszać zasad budowy i logiki struktury PKWiU. Z zasad budowy i logiki
struktury PKWiU wynika jednoznacznie, że wcześniej wymienione usługi określone w formularzu
cenowym, tj.:
1. pozycja nr 45 -
wdrożenie i utrzymanie systemu RFID na terenie gminy Miękinia,
2. pozycja nr 48 -
wyposażenie urządzeń do zbierania odpadów- pojemników w naklejki
określające rodzaj zbieranych odpadów,
3. pozycja nr 49 -
wyposażenie urządzeń do zbierania odpadów- pojemników w transpondery
RFID (czipy,)
4. pozycja nr 50 -
wyposażenie w pojemniki do zbierania przeterminowanych leków,
5. pozycja nr 51 -
wyposażenie w pojemniki do zbierania zużytych baterii i akumulatorów
przenośnych
nie są usługami związanymi ze zbieraniem, przetwarzaniem i unieszkodliwianiem odpadów (38.
PKWiU), bowiem stanowią zupełnie odrębną kategorię usług, do wykonywania których nie są
wymagane żadne zezwolenia odpadowe - usługi te może wykonać każdy podmiot niezależnie od
usług polegających na odbieraniu odpadów.
Wdrożenie i utrzymanie systemu RFID stanowi czynność z dziedziny informatyki i techniki, a nie z
dziedziny gospodarowania odpadami, systemy RFID nie są systemami dedykowanymi dla usług
gospodarowania odpadami, bowiem stosowane są one przede wszystkim w handlu. Natomiast
oklejanie pojemników wydrukowanymi naklejkami jest usługą o charakterze poligraficznym, w
szczególności że naklejki stosowane w gminie Miękinia nie zawierają nawet logo firmy zajmującej
się zagospodarowaniem odpadów. Zatem odnośnie pozycji 45 i 49 (RFID) oraz 48 (wyposażenie
urządzeń w naklejki) nie można uznać tych usług również za usługi pomocnicze względem usługi
odbierania i zagospodarowania odpadów rozumianej jako usługa kompleksowa, gdyż:
usługi te mogą zostać wykonywane niezależnie od odbioru odpadów,
usługi te mogą być wykonywane przez każdy inny podmiot niż odbierający, który to podmiot
nie musi posiadać zezwoleń odpadowych,
bezpośrednim celem tych usług nie jest odbiór i zagospodarowanie odpadów.
Dowód: wzór naklejek na pojemniki na odpady wymagane przez Zamawiającego
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z
2020 r. poz. 106), zwanej dalej „ustawą o VAT", opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług
podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Zgodnie z art. 146 aa ust 1 w zw. z art. 41 ust. 13 ustawy o VAT podstawowa stawka podatku, o
której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%, natomiast stawka 8%
możliwa jest do zastosowania wyłącznie w stosunku do usług wymienionych w załączniku nr 3
ustawy o VAT. Usługi i dostawy towarów określone w punktach 45, 48, 49, 50, 51 formularza
cenowego nie są wymienione w Załączniku nr 3 ustawy o VAT, dlatego nie mogą być
opodatkowane według stawki 8% VAT.
Usługi wymienione w punktach 45,48,49,50,51 formularza cenowego nie mogą zostać
opodatkowane obniżoną stawką VAT 8% również dlatego, że nie są integralną częścią
świadczenia złożonego bez której świadczenie główne (odbiór i zagospodarowanie odpadów) nie
mogłoby być wykonane.
Zgodnie z obowiązującą wykładnią i opiniami wydawanymi przez Dyrektorów Izb Skarbowych
świadczenie złożone (kompleksowe) ma miejsce wówczas, gdy relacja poszczególnych czynności
(świadczeń) wykonywanych na rzecz jednego nabywcy dzieli je na świadczenie podstawowe i
świadczenia pomocnicze, tzn. takie, które umożliwiają skorzystanie ze świadczenia
podstawowego lub są niezbędne dla możliwości skorzystania ze świadczenia podstawowego.
Jeżeli jednak świadczenia te można rozdzielić, także nie zmieni to ich charakteru ani wartości z
punktu widzenia nabywcy, wówczas świadczenia takie powinny być traktowane jako świadczenia
niezależnie opodatkowane. Tym samym o świadczeniu złożonym możemy mówić, jeśli istnieje
funkcjonalny związek pomiędzy poszczególnymi elementami świadczenia na tyle ścisły, by nie
można było wydzielić z tego świadczenia jego poszczególnych elementów i potraktować ich jako
świadczeń odrębnych. Muszą one stanowić jedną nierozerwalną całość. Świadczenia określone w
pozycjach 45, 48, 49, 50, 51 formularza cenowego powinny być traktowane jako świadczenia
odrębne.
Potwierdza to:
a) wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 06,12.2013 r., sygn. akt: I FSK 1758/12
odnoszący się do kwestii możliwości potraktowania usług ujętych w pakiecie jako jednej usługi
kompleksowej, gdzie wskazano, że w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE
pojedyncza usługa traktowana jest jak element usługi kompleksowej wówczas, gdy cel
świadczenia usługi pomocniczej jest zdeterminowany przez usługę główną oraz nie można
wykonać lub wykorzystać usługi głównej bez usługi pomocniczej. Co do zasady zaś każde
świadczenie powinno być traktowane jako odrębne i niezależne: „Ocena, czy w danych
ok
olicznościach mamy do czynienia z jedną usługą kompleksową, czy też z szeregiem
jednostkowych usług winna odbywać się w oderwaniu od treści umowy łączącej strony, a jedynie
w oparciu o to, czy dokonywane przez podatnika czynności (świadczenia) wykazują ze sobą tak
ścisłe powiązanie, że w sensie gospodarczym tworzą jedną całość, której rozdzielenie miałoby
sztuczny charakter. Sama wola stron umowy, że celem transakcji jest nabycie usługi
kompleksowej, a nie poszczególnych wyodrębnionych świadczeń, nie decyduje o zakresie
opodatkowania podatkiem od towarów i usług."
b) wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 19 kwietnia 2016 r. sygn. KIO 503/16 „Jeżeli
świadczenia można rozdzielić tak, że nie zmieni to ich charakteru ani wartości z punktu widzenia
nabywcy
, wówczas świadczenia takie powinny być raczej traktowane jako dwa niezależnie
opodatkowane świadczenia. (...) W sytuacji gdy na rynku istnieją firmy zajmujące się wyłącznie
pracami czerpalnymi, jak i firmy zajmujące się wyłącznie usługami z zakresu badań gruntu, to
należy przyjąć, że świadczenia te, w aspekcie ekonomicznym, teoretycznie mogłyby być zlecone
samodzielnie i mogłyby zostać zrealizowane niezależnie."
Usługa ujęta w pozycjach 45 i 49 dotycząca systemu RFID oraz w pozycji 48 (wyposażenie
po
jemników w naklejki) nie figuruje w załączniku nr 3 do ustawy o VAT, oraz nie jest usługą
pomocniczą i częścią usługi kompleksowej tak więc nie ma do niej zastosowanie obniżonej stawki
VAT.
Co do pozycji 48 i 49 (ponownie) oraz 50 i 51 dotyczą one de facto przekazania towarów
Zamawiającemu (naklejek na pojemniki już ustawione na terenie gminy), pojemników na
przeterminowane leki i zużyte baterie i akumulatory przenośne), czyli dostawy towarów. Zapis
SIWZ dotyczący czujników RFID (czipów) Rozdział III Opis Przedmiotu Zamówienia pkt 12 w
brzmieniu „Po dniu 31.12.2021 r. wszystkie zamontowane znaczniki RFID Wykonawca przekaże
nieodpłatnie Zamawiającemu a jego koszt będzie uregulowany w miesięcznych ratach w terminie
od 01.01.2021 do 31.12.2021 r. jednozna
cznie wskazuje, iż pozycja 49 dotyczy sprzedaży -
dostawy w rozumieniu ustawy o VAT. Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT przez dostawę
towarów rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do
jego przedsiębiorstwa.
Sugeruje to również odpowiedź Zamawiającego z dnia 19 października 2020 r. o treści:
„ Odpowiedź nr 1: Zapłata za montaż czipów RFID będzie należna wykonawcy po faktycznym
wykonaniu zlecenia montażu czipów RFID i uregulowana będzie w miesięcznym wynagrodzeniu
Wykonawcy, po uwzględnieniu ilości zamontowanych czipów x ceny jednostkowej wskazanej w
formularzu cenowym. Na koniec umowy, po dniu 31.12.2021 r. dane czipy zostaną „przekazane
nieodpłatne,, Zamawiającemu. „Przekazanie nieodpłatnie" czyli zinwentaryzowane w zakresie
ilości faktycznie zamontowanych czipów w ciągu roku z uwzględnieniem ich faktycznego stanu na
dzień 31.12.2020 r'
Jeśli chodzi pozycje 50 i 51 formularza cenowego postanowienie Rozdziału VI pkt. 5 SIWZ Odbiór i
zagospodarowanie odpad
ów zbieranych selektywnie z miejsc ogólnodostępnych również
jednoznacznie wskazuje na dostawę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług: „5.
Pojemniki o których mowa w pkt 3 przekazane zostaną bezpłatnie na własność Gminy Miękinia w
ostatnim dniu ob
owiązywania umowy w formie protokołu zdawczo-odbiorczego określającego ilość
pojemników oraz ich stan techniczny."
Mimo, że Zamawiający zaznacza nieodpłatny charakter przekazania w świetle obowiązujących
przepisów, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług - co do zasady - podlega każde nawet
nieodpłatne przekazanie towarów należących do przedsiębiorstwa, z którym wiąże się
przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Powyższe pozycje należy więc
traktować jako dostawę opodatkowaną stawką 23%. Jak wynika z przepisów ustawy o VAT
zasadą jest opodatkowanie odpłatnej dostawy i odpłatnego świadczenia usług według stawki
podstawowej.
Wszelkie obniżone stawki i zwolnienia od podatku należy interpretować ściśle i wyłącznie w
sytuacjach dokładnie określonych w przepisach.
Zarzut zastosowania nieporównywalnych cen różniących się stawkami VAT naruszając zasady
uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców
Zgodnie z wyrokiem Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 6 lipca 2017 r. sygn. KIO 1248/17 oferty,
dla których w tych samych okolicznościach faktycznych i prawnych zastosowano różne stawki
podatku VAT są nieporównywalne. Stąd ustalenie prawidłowej stawki podatku VAT jest istotne dla
zachowania zasady równego traktowania wykonawców.
Obaj wykonawcy Chemeko-
System i Odwołujący złożyli odmienne wyjaśnienia w kwestii
zastosowania stawek VAT dla pozycji 45, 48, 49, 50, 51 formularza cenowego. Zamawiający nie
zakwestionował podanych przez nich stawek, mimo że Chemeko-System wskazywało że pozycje
45, 48, 49, 50, 51 formularza cenowego wchodzą w skład kompleksowej usługi odbioru i
zagospodarowania odpadów podczas gdy ALBA wyjaśniało, że usługi te nie wchodzą w skład
usługi kompleksowej, ponieważ nie są na tyle blisko związane z głównym przedmiotem
świadczenia, by podatnik mógł zastosować preferencyjną stawkę VAT, ani też nie są one wyraźnie
wskazane w załączniku nr 3 ustawy o VAT, ani też nie stanowią usług w rozumieniu ustawy o
VAT, lecz dostawę. Przy takiej rozbieżności stanowisk Zamawiający powinien zweryfikować, która
ze stawek VAT w świetle przepisów powszechnie obowiązującego prawa powinna mieć
zastosowanie. Nie jest żadnym novum, że zamawiający weryfikują we własnym zakresie
stosowane stawki VAT, ponieważ zgodnie z art. 89 ust. 1 ustawy o VAT obowiązkiem
Zamawiającego jest odrzucenie oferty zawierającej błędy w obliczeniu ceny.
Odwołujący ponownie przywoła orzecznictwo Sądu Najwyższego (sygn. akt III CZP 52/11 i III CZP
53/11), które wielokrotnie było podstawą orzekania przez Krajową Izbę Odwoławczą, w którym
jasno przedstawiono podstawowe tezy związane z błędnym zastosowaniem stawek VAT;
Jeżeli zamawiający opisując w SIWZ sposób obliczenia ceny nie zawarł żadnych wskazań
dotyczących stawki podatku VAT, wówczas oferta zawierająca stawkę podatku VAT niezgodną
z obowiązującymi przepisami podlega odrzuceniu na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy.
Oferty, dla których w tych samych okolicznościach faktycznych i prawnych zastosowano różne
stawki podatku VAT są nieporównywalne. Stąd ustalenie prawidłowej stawki podatku VAT jest
istotne
dla
zachowania
zasady
równego
traktowania
wykonawców.
Jak stwierdził Sąd Najwyższy w uchwale z 20.10.2011 r. (sygn.. III CZP 52/11) o
porównywalności ofert, w zakresie zaproponowanej ceny, można mówić dopiero wówczas,
gdy określone w ofertach ceny, mające być przedmiotem porównywania, zostały obliczone
przez wykonawców zabiegających o uzyskanie zamówienia publicznego z zachowaniem
tych samych reguł. Stąd - w ocenie SN - „przy wykonywaniu przez zamawiającego
obo
wiązku zbadania, czy oferty wykonawców nie zawierają błędów w obliczeniu ceny, przy
równoczesnym braku w ustawie przedmiotowych ograniczeń przy dokonywaniu przez niego
takiej kontroli, ocenie zamawiającego musi także podlegać przyjęcie przez wykonawcę
praw
idłowej stawki podatku VAT, ponieważ podatek ten jest bez wątpienia elementem
cenotwórczym."
Natomiast według wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z 25 kwietnia 2017 r., sygn..
XXIII Ga 365/17, Legalis tylko oferty zawierające skalkulowane przez wykonawców ceny
netto stają się porównywalne, o ile ostateczną wartość (cenę brutto) uzyskano przy
zastosowaniu jednolitej, obiektywnie sprawdzalnej, bo wynikającej z obowiązujących
przepisów, stawce podatku VAT. Bez znaczenia przy tym pozostaje, czy zastosowanie
błędnej stawki podatku VAT było działaniem intencjonalnym wykonawcy, czy też jedynie
efektem błędu w dokonaniu interpretacji przepisów podatkowych. Wskazanie w ofercie przez
wykonawcę niższej, niż wynikająca z obowiązujących przepisów, stawki podatku VAT i w
e
fekcie uzyskanie niższej ceny brutto, może doprowadzić do wyboru oferty takiego
wykonawcy, jako oferty najkorzystniejszej. Nie budzi wątpliwości, że w takiej sytuacji
doszłoby do naruszenia wynikającego z art. 7 obowiązku przestrzegania zasad uczciwej
konk
urencji i równego traktowania wykonawców.
Z wyżej opisaną sytuacją mamy do czynienia w niniejszym postępowaniu, bowiem
Chemeko-
System w sposób sprzeczny z ustawą o VAT zastosowało preferencyjną stawkę
VAT dla usług niepozostających w ścisłym związku z usługą odbioru i zagospodarowania
odpadów, a Zamawiający nie odrzucił tej oferty, mimo sprzeczności stawki VAT podanej
przez Chemeko -
System z ustawą VAT i dokonał wyboru spośród nieporównywalnych ofert
(wyraźnie różniących się stawkami VAT). Zatem doszło do przeprowadzenia postępowania w
sposób naruszający zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców
ubiegających się o udzielenie zamówienia.
Nawet jeśli obliczenie w ofercie Chemeko-System ceny dokonane z zastosowaniem
nieprawidłowej stawki podatku VAT, nie było elementem świadomej manipulacji ze strony
tego wykonawcy zmierzającego takim, nagannym sposobem, do uzyskania zamówienia
publicznego, a tylko rezultatem błędnej interpretacji przepisów określających stawki tego
podatku, to i tak nie uch
yla to wystąpienia błędu w obliczeniu ceny. Wskazanie w ofercie
przez wykonawcę niższej, niż wynikająca z obowiązujących przepisów, stawki podatku VAT i
w efekcie uzyskanie niższej ceny brutto, może doprowadzić do wyboru oferty takiego
wykonawcy, jako ofer
ty najkorzystniejszej. Nie budzi wątpliwości, że w takiej sytuacji
doszłoby do naruszenia wynikającego z art. 7 obowiązku przestrzegania zasad uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców (tak: uchwała Sądu Najwyższego Izba
Cywilna z dnia 20 października 2011 r., sygn. III CZP 53/11 wyrok Sądu Okręgowego w
Warszawie z 25 kwietnia 2017 r., sygn. XXIII Ga 365/17).
Zarzut wprowadzenia Zamawiającego w błąd poprzez złożenie wprowadzającego w błąd
oświadczenia o przynależności do grupy kapitałowej, która to informacja mogła mieć istotny
wpływ na decyzje podejmowane przez Zamawiającego w postępowaniu o udzielenie
zamówienia (art. 24 ust. 1 pkt. 17 p.z.p.)
Oświadczenie o przynależności do grupy kapitałowej zostało złożone przez Chemeko-
System dnia 2 listopa
da 2020 r. o godz. 14.58, czyli po otwarciu ofert, które miało miejsce
tego dnia o godz. 12.00. W chwili składania oświadczenia Chemeko-System miało
świadomość, że ofertę złożył inny oferent, dlatego Chemeko-System powinno zachować
należytą staranność i złożyć oświadczenie o przynależności do grupy kapitałowej CHS
Holding zgodnie ze stanem faktycznym. Chemeko-
System złożyło jednak oświadczenie o
treści: Niniejszym oświadczamy, że nie należymy do żadnej grupy kapitałowej.
Oświadczenie to jest oczywiście nieprawdziwe, co potwierdza skonsolidowane sprawozdanie
finansowe i skonsolidowane sprawozdanie z działalności grupy kapitałowej CHS Holding sp.
z o.o. sporządzone na dzień 31 grudnia 2019 r., zgodnie z którym Chemeko-System jest
spółką zależną w wyżej wskazanej grupie kapitałowej. Powyższe poświadcza chociażby
fragment sprawozdania z działalności grupy kapitałowej w brzmieniu: Jednostka dominująca
CHS Holding sp. z o.o. (...) Spółki zależne, wchodzące w skład konsolidacji: CHEMEKO
SYSTEM SP. Z O.O., J.KING SP Z O.O., VIDA VEIS SP. Z O.O., CENTRUM
NARCIARSTWA ZŁOTY GRON SP Z O.O."
Dowód: sprawozdanie z działalności CHS Holding sp. z o.o.
Skoro ustawa p.z.p. nie definiuje pojęcia grupy kapitałowej, pojęcie to należy rozumieć w
sposób określony w ustawie z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów.
Zgodnie z definicją zawartą w art. 4 pkt 14 powyższej ustawy przez grupę kapitałową należy
rozumieć wszystkich przedsiębiorców, którzy są kontrolowani w sposób bezpośredni lub
pośredni przez jednego przedsiębiorcę, w tym również tego przedsiębiorcę, z czym mamy do
czynienia w przypadku spółki Chemeko-System będącej spółką zależną CHS Holding sp. z
o.o.
Skoro Zamawiający przyjął oświadczenie wykonawcy Chemeko-System o braku
przynależności do jakiejkolwiek grupy kapitałowej w postępowaniu, w którym ofertę złożył
więcej niż jeden podmiot, a Zamawiający nie zgłosił żadnych uwag do treści tego
oświadczenia, ani nie wykluczył tego wykonawcy, oznacza to, że Zamawiający przyjął
oświadczenie Chemeko-System jako prawdziwe i oparł się o nie dokonując wyboru
najkorzystniejszej oferty. Ewidentnym jest, że fałszywe oświadczenie Chemeko- System
mogło mieć negatywny wpływ na decyzję Zamawiającego, który wprowadzony w błąd przez
wykonawcę nie zweryfikował, czy oświadczenie to jest prawdziwe. Oświadczenie to jest
weryfikowalne w bardzo łatwy i powszechnie dostępny sposób, a mianowicie poprzez dostęp
do dokumentów finansowych spółek za pośrednictwem Portalu Ministerstwa Sprawiedliwości
https://ekrs.ms.aov.pl/. jak również wynika z odpisu KRS spółki Chemeko-System. Fałszywe
oświadczenie Chemeko-System mogło choćby potencjalnie wywołać skutek w postaci
wybrania przez Zamawiającego oferty innego podmiotu z grupy kapitałowej, do której
wykonawca ten należy, co ma niewątpliwie istotny wpływ na decyzje podejmowane przez
Zamawiającego w postępowaniu o udzielenie zamówienia.
Normy prawne obejmujące obowiązek złożenia oświadczenia o przynależności do grupy
kapitałowej (art. 24 ust. 11 p.z.p.) są powiązane z procedurą oceny braku podstaw do
wykluczenia, tj. mechanizmów mających na celu ochronę uczciwej konkurencji (art. 24 ust. 1
pkt 23 p.z.p.) -
powinny być zatem oceniane i wykładane ze względu na cel, dla jakiego
zostały wprowadzone do systemu prawnego.
Dla rozważań dotyczących przesłanki wykluczenia z art. 24 ust 1 pkt 17 ustawy z dnia 29
stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych istotne jest jedynie zachowanie wykonawcy i
treść informacji (mogącej mieć wpływ na decyzje zamawiającego), natomiast stan wiedzy
czy zachowanie zamawiającego nie ma żadnego znaczenia. W szczególności nie ma
znaczenia czy zamawiający został skutecznie wprowadzony w błąd na skutek czego podjął
jakiekolwiek decyzje czy wykonał jakiekolwiek czynności. Nawet gdyby zamawiający w
powołaniu na wypracowane notorium (uwzględniając stan wiedzy posiadanej przez
zamawiającego) zachowałby ostrożność w podejmowaniu decyzji, to samo podanie
informacji nieprawdziwej wypełnia przesłankę wykluczenia z postępowania o udzielenie
zamówienia.
Przesłanki z art. 24 ust. 1 okt 16 i 17 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych są przesłankami obligatoryjnymi wykluczenia na gruncie ustawy krajowej co
oznacza że zamawiający nie może odstąpić od czynności wykluczenia wykonawcy, który
przedstawił informacje wprowadzające w błąd. Przy czym przy niedbałym przedstawieniu
wprowadzających w błąd informacji ocena jego istotności jest uzależniona od tego czy mógł,
a nie czy miał wpływ na decyzje w sprawie udzielenia zamówienia. Wystarczające jest dla
wykluczenia wykonawcy to aby p
odana informacja mogła jedynie potencjalnie wpłynąć na
decyzje zamawiającego. Przyjęcie stanowiska, że ocena istotnego wpływu jest zależna od
stanu wiedzy zamawiającego rodzi niebezpieczne skutki, gdyż uzależnia ocenę kłamstwa od
tego czy zamawiający dał się okłamać, czy też nie. Każde kłamstwo świadczy o
nierzetelności wykonawcy, a przyjęcie, że nie można wykluczyć wykonawcy, którego
kłamstwo wykrył zamawiający, prowadziłoby do przerzucania na zamawiających
odpowiedzialności, za informacje podawane przez wykonawców. - tak wyrok Krajowej Izby
Odwoławczej z dnia 3 lutego 2020 r., sygn. KIO 104/20.
Składając fałszywe oświadczenie w omawianym zakresie Chemeko-System mogło mieć na
celu wyeliminowanie obowiązku wyjaśnienia, czy relacje istniejące pomiędzy wykonawcami
nie doprowadziły do naruszenia uczciwej konkurencji w postępowaniu. Dlatego informacje te
mogły mieć istotny wpływ na decyzje Zamawiającego w postępowaniu, a zachowanie jakiego
dopuściło się Chemeko-System nie daje rękojmi należytego wykonania zamówienia.
W świetle powyższego orzecznictwa KIO wykonawca Chemeko-System, który złożył
Zamawiającemu wyraźnie fałszywe oświadczenie o braku przynależności do grupy
kapitałowej, mimo że formularz oświadczenia przewidywał inne możliwości odpowiedzi,
powinien zost
ać wykluczony z postępowania, a jego oferta uważana za odrzuconą.
Mając na uwadze powyżej przedstawione okoliczności Odwołujący wnosi jak na wstępie.
Załączniki:
Informacja odpowiadająca odpisowi z rejestru przedsiębiorców KRS dla WPO ALBA
S.A.
Odpis
pełnomocnictwa od WPO ALBA S.A.
Dowód uiszczenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa
Dowód uiszczenia wpisu
Dowód przesłania kopii odwołania Zamawiającemu
Zbiorcze zestawienie ofert w przetargu
Zawiadomienie o wyborze najkorzystniejszej oferty
Pismo Zamawiającego z dnia 3 listopada 2020 r.
Oferta Wrocławskiego Przedsiębiorstwa Oczyszczania ALBA S.A.
Formularz cenowy WPO ALBA S.A.
Oferta Chemeko-
System Sp. z o.o. Zakład Zagospodarowania Odpadów
Formularz cenowy Chemeko-Syste
m Sp. z o.o. Zakład Zagospodarowania Odpadów
Wyjaśnienia WPO ALBA S.A.
Wyjaśnienia Chemeko-System
Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia
Odpis KRS Chemeko-System
Oświadczenie Chemeko-System o braku przynależności do grupy kapitałowej
Skonsolidowane sprawozdanie z działalności grupy kapitałowej CHS Holding sp. z
o.o.
Wzór naklejek
Stanowisko Przystępującego z dnia 6 listopada 2020r. na wezwanie
zamawiającego
Chemeko-
System stoi na stanowisku, że zasadne jest zastosowanie stawki 8% VAT ze
względu na kompleksowość usługi zagospodarowania odpadów świadczonej na rzecz
Zamawiającego, na którą składają się wskazane czynności ujęte w zestawieniu cenowym.
Przystępujący następująco wyjaśnił swoje stanowisko.
Świadczenia kompleksowe
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna
dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Kierując się wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej również jako: TSUE
z dnia 25 lutego 1999 r. w sprawie C-
349/96 należy przyjąć, że co do zasady każde
świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno być
traktowane jako odrębne i niezależne, jednak nierzadko zdarza się, że w ramach określonej
trans
akcji gospodarczej należy wykonać szereg świadczeń, których realizacja prowadzi do
jednego, wspólnego celu, aby zrealizować daną usługę. Takie świadczenia określa się
mianem świadczeń kompleksowych.
Pomimo faktu, że Ustawa nie wyróżniła świadczeń kompleksowych jako odrębnego
przedmiotu opodatkowania, to świadczenia takie rzeczywiście funkcjonują w obrocie
gospodarczym. Brak legalnej definicji świadczenia kompleksowego w przepisach Ustawy
niejednokrotnie powoduje powstawanie wątpliwości co do ujmowania takich transakcji na
potrzeby podatku od towarów i usług, jednak nie wykluczenia uznania ich za takie.
W tym miejscu pomocna okazuje się utrwalona linia orzecznicza Trybunału Sprawiedliwości
Unii Europejskiej, która definiuje pojęcie świadczenia kompleksowego oraz formułuje
przesłanki rozpoznania świadczeń kompleksowych, a także wskazuje sposób kwalifikacji
takiego świadczenia na potrzeby podatku od towarów i usług. Składają się na nią wyroki
TSUE wydawane m.in. w przytoczonej sprawie C-349/96 Card Protection Plan Ltd, w
sprawie C111/05 Aktiebolaget NN oraz w sprawie C-231/94 Faaborg-Gelting Linien.
Definicja świadczenia kompleksowego
Jak stanowi wyrok TSUE z 27 października 2005 r. w sprawie C-41/04 w przypadku
świadczenia szeregu usług związanych z sobą, tworzących obiektywną całość w
ramach określonej transakcji gospodarczej, nie należy sztucznie ich rozdzielać dla
celów podatkowych. Jeśli usługa nie stanowi celu samego w sobie, ale jest środkiem
do lepszego wykorzystania usługi zasadniczej, należy ją traktować, jako usługę
pomocniczą, opodatkowując ją według zasad właściwych dla usługi zasadniczej.
W przytoczonym wyroku, TSUE wskazuje również, że istotne jest określenie istoty
świadczeń z uwzględnieniem wszystkich okoliczności danej sprawy. Ważne jest więc
ustalenie czy
świadczenia są ze sobą ściśle związane w taki sposób, że samodzielnie nie
przynoszą wymaganej praktycznej korzyści z punktu widzenia odbiorcy świadczenia.
Tożsame stanowisko zaprezentowano w wyroku TSUE z dnia. 21 lutego 2008 r. w sprawie
C425/06 Ministero dell'Economia e delle Finanze przeciwko Part Service Srl, w którym
sformułowano kryteria przesądzające o tym, kiedy występuje świadczenie złożone. TSUE
ponownie potwierdził, że ma ono miejsce w sytuacji, gdy:
świadczenie pomocnicze nie stanowi celu samego w sobie, lecz stanowi środek do
korzystania na jak najlepszych warunkach z usługi podstawowej,
poszczególne czynności są ze sobą tak ściśle związane, że ich rozdzielenie miałoby
charakter sztuczny.
Powyższe poglądy znajdują również potwierdzenie w wyrokach w sprawie C-88/09 Graphic
Procede TSUE oraz w sprawie C-2/95 Sparekassernes Datacenter- (SDC).
W tym miejscu należy zaznaczyć, że Trybunat Sprawiedliwości Unii Europejskiej dokonuje
interpretacji przepisów dotyczących podatku od towarów i usług, który to podatek powinien
być zharmonizowany na terytorium wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej.
Sposób rozumienia pewnych pojęć zaprezentowany przez TSUE powinien być więc wspólny
we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej.
Usługa główna oraz usługi pomocnicze
W praktyce wykształciło się założenie, że w ramach świadczenia kompleksowego można
wyróżnić usługę główną, która ma charakter wiodący oraz usługi pomocnicze, które mają
charakter wtórny i wspomagający dla usługi głównej. Potwierdzają to wyroki TSUE
wydawane na przestrzeni lat m.in. wyrok TSUE z dnia 10 listopada 2016 r. sprawie C-432/15
oraz wyrok TSUE z dnia 11 lutego 2010 r. w sprawie C-88/09.
Jak wskazuje pierwszy z przytoczonyc
h wyroków: „Jedna transakcja występuje w
szczególności wtedy, gdy dwa lub więcej elementów albo dwie lub więcej czynności,
dokonane przez podatnika, są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie tylko
jedno niepodzielne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter
sztuczny. Mamy również do czynienia z jedną usługą w przypadku, gdy kilka elementów
powinno zostać uznanych za konstytutywne dla usługi głównej, podczas gdy, przeciwnie,
jedna lub więcej usług powinny być postrzegane jako jedna lub więcej usług pomocniczych,
dzielących w zakresie opodatkowania los prawny usługi głównej".
Stanowisko prezentowane przez TSUE wskazuje na to, że świadczenia pomocnicze
podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na takich samych zasadach jak
świadczenie główne, natomiast świadczeniem pomocniczym jest takie świadczenie, które
służy lepszemu wykorzystaniu świadczenia głównego (wyrok TSUE w sprawie C-349/96).
Tożsamy pogląd wyraża się również w polskim orzecznictwie. W interpretacji indywidualnej
Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 5 lutego 2019 r. o sygn.
0114KDlP4.4012.795.2018.2.RK, organ podatkowy podkreślił, że z ekonomicznego punku
widzenia usługi nie powinny być dzielone dla celów podatkowych wówczas, gdy tworzyć
będą jedną usługę kompleksową, obejmującą kilka świadczeń pomocniczych: Określił
również przestanki do stwierdzenia czy dana usługa stanowi usługę złożoną:
…) stwierdzić należy, że ze świadczeniem usługi złożonej (kompleksowej) mamy do
czynienia wówczas, gdy świadczenie usługodawcy jest rozbudowane i obejmuje dwie lub
więcej pojedynczych czynności (świadczeń), będących elementami częściowego
zobowiązania strony transakcji, Jednocześnie usługa taka, jeśli może zostać uznana za
usługę o charakterze złożonym, podlega opodatkowaniu jednolitą stawką podatku od
towarów i usług, właściwą dla świadczenia podstawowego, głównego.
Przedmiotem rozważań organu w przedstawionej interpretacji indywidualnej było
zastosowanie 8% stawki VAT dla kompleksowej usługi w zakresie usuwania i obróbki
odpadów. Organ podatkowy zaznaczył, że w ramach zamówienia Wnioskodawca będzie
wykonywał szereg czynności, m.in. oznaczenie prób odpadów, transport odpadów,
unieszkodliwienie odpadów oraz ochrona terenu prac. Zaznaczył, że wszystkie te
czynności prowadzą do wykonania konkretnej usługi, która w tym przypadku jest
usługą unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych lub innych niż niebezpieczne.
Czynności te tworzą jedną całość, a ich podział na odrębne usługi miałby charakter
sztuczny
Pr
zesłanki uznania świadczenia za świadczenie kompleksowe
Podsumowując, na podstawie Dyrektyw Unii Europejskiej, a także na podstawie
orzecznictwa Trybunatu Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz orzecznictwa krajowego
można sformułować przesłanki, które wskazują kiedy dane świadczenie należy potraktować
jako świadczenie kompleksowe:
Transakcja składa się z wielu elementów składowych.
Jak bowiem wskazuje ugruntowana linia orzecznicza, jedna transakcja występuje w
wypadku, gdy dwa lub więcej elementów albo dwie lub więcej czynności dokonane przez
podatnika, są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie tylko jedno niepodzielne
świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny (wyroki TSUE: z
dnia 27 października 2005 r. w sprawie C-41/04 Levob Verzekeringen i OV Bank, Zb. Orz. s.
1-9433; z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie C-111/05 Aktiebolaget NN, Zb. Orz. s. 1-2697).
Jeden z elementów transakcji stanowi świadczenie główne
Oprócz orzecznictwa Trybunatu Sprawiedliwości Unii Europejskiej, również w wyroku WSA w
Gdańsku z dnia 6 lutego 2018 r., sygn. akt I SA/Gd 1727/17 sąd podkreślił, iż o
kompleksowości świadczeń można mówić, gdy czynności są tak ściśle związane, że tworzą
obiektywnie tylko jedno nierozerwalne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie
miałoby sztuczny charakter, albo gdy co najwyżej jeden element stanowi świadczenie
główne, podczas gdy przeciwnie, jedno lub więcej świadczeń jest postrzegane jako jedno lub
więcej świadczeń pomocniczych dzielących los świadczenia głównego.
Wyjaśnienie zastosowanej stawki VAT dla poszczególnych pozycji w zestawieniu cenowym
Wyjaśnienie dotyczące pozycji 45, 48, 49 zestawienia cenowego na potrzeby Przetargu
Wskazane w Wezwaniu pozycje 45, 48 oraz 49 są bezpośrednio związane z systemem
RFID, który wspiera proces zarządzania gospodarowania odpadami oraz dotyczą
odpowiednio:
poz. 45 -
wdrożenia i utrzymania systemu RFID na terenie gminy Miękinia,
poz. 48 -
wyposażenia urządzeń do zbierania odpadów-pojemników w naklejki określające
rodza
j zbieranych odpadów,
poz. 49 -
wyposażenia urządzeń do zbierania odpadów-pojemników w transpondery RFID
(czipy).
System RFID (ang. Radio-
Frequency Identification) to technika wykorzystująca fale radiowe
do przesyłania danych oraz zasilania elektronicznego układu stanowiącego etykietę obiektu
przez czytnik w celu identyfikacji obiektu. W gospodarowaniu odpadami funkcjonalność tego
systemu polega przede wszystkim na efektywnym zarządzaniu i kontrolowaniu gospodarki
odpadami oraz procesu recyklingu.
W związku z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z 29 grudnia 2016 r. w sprawie
szczegółowego sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów, po stronie
gmin powstała potrzeba identyfikowania oraz kontrolowania odpadów, a także ich wytwórców
w celu zast
osowania się do ujednoliconych standardów selektywnego zbierania odpadów.
System RFPD stanowi więc narzędzie służące do monitorowania rodzajów odpadów, których
pozbywają się mieszkańcy nieruchomości, zdefiniowania poprawności prowadzonej
segregacji odpadów oraz kontroli poprawnego wykonywania usługi odbioru odpadów przez
wykonawców.
W kontekście 8% stawki VAT zastosowanej dla pozycji 45, 48 oraz 49 należy wskazać, że
usługi zawierające się w wymienionych pozycjach stanowią usługi pomocnicze dla usługi
głównej polegającej na gospodarowaniu odpadami, która zgodnie z poz. 27 i nast.
Załącznika nr 3 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług została
objęta preferencyjną stawką 8%. Stanowią one swoiste wsparcie procesu gospodarowania
odpadami
oraz służą optymalizacji tego procesu.
Gmina Miękinia w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (dalej również jako: SIWZ)
określiła, że przetarg przeprowadzony jest pn. „Odbieranie i zagospodarowanie odpadów
komunalnych z nieruchomości zamieszkałych na terenie gminy Miękinia w 2021 roku” co
może determinować rozumienie przedmiotu Przetargu właśnie jako „odbieranie i
zagospodarowanie odpadów komunalnych”. Wdrożenie oraz korzystanie z systemu RFID
bynajmniej nie stanowi celu samego w sobie, a jedynie służy optymalizacji oraz wspiera
zarządzanie procesem gospodarowania odpadów.
W wyroku z dnia 13 stycznia 2015 r. w sprawie I FSK 1913/13 Naczelny Sąd Administracyjny
wskazał, że w szczególności świadczenie należy uznać za dodatkowe w stosunku do
świadczenia głównego, jeżeli nie stanowi ono dla klienta celu samo w sobie, lecz służy
skorzystaniu w jak najlepszy sposób ze świadczenia głównego. Przenosząc przedstawione
stanowisko na grunt rozpoznawanej sprawy należy wskazać, że zarówno usługi wykazane w
pozycji 4
5, jak i w pozycji 48 oraz 49 zestawienia cenowego stanowią jedynie usługi
wspomagające działania związane z gospodarowaniem odpadów, a nie usługę główną
świadczoną na rzecz gminy. Wdrożenie systemu RFID jedynie na potrzeby samego jego
wdrożenia nie generowałoby dla odbiorcy żadnej wartości, ponieważ system ten służy
zarządzaniu innymi procesami i ma w stosunku do nich charakter pomocniczy.
Również w wyroku Wojewódzkiego Sądy Administracyjnego z dnia 20 lutego 2019 r. w
sprawie III SA/Wa 1077/18 pojawiła się kwestia usługi głównej oraz pomocniczej, gdzie WSA
zaznaczył, że dla poprawnego ich określenia pod uwagę należy wziąć podstawową potrzebę
odbiorcy, Uznanie za usługę kompleksową świadczenia polegającego na termicznym
przekształceniu odpadów wraz z innymi działaniami Sąd argumentował następująco:
„Reasumując, opis zdarzenia przyszłego zdaniem sądu pierwszej instancji wskazuje, że
podstawową potrzebą odbiorcy w zakresie inwestycji a tym samym najistotniejsza z
gospodarczego punktu widzenia nabywcy jest usługa termicznego przekształcania odpadów
a nie usługa obejmująca serwisowanie i utrzymanie instalacji. Z perspektywy
Zamawiającego,
celem
wiodącym
Przedsięwzięcia
(świadczeniem
zasadniczym,
dominującym) jest termiczne przetworzenie odpadów z odzyskiem energii. Natomiast
wykonanie przez partnera prywatnego pozostałych czynności wschodzących w skład Obsługi
będzie mieć wartość funkcjonalną dla Zamawiającego wyłącznie pod takim warunkiem, że
czynności te będą realizowane łącznie ze świadczeniem zasadniczym (dominującym), jakim
jest termiczne przetwarzanie odpadów. Z punktu widzenia Zamawiającego, aktywności
dodatkowe (tj. inne niż świadczenie zasadnicze w postaci termicznego przetwarzania
odpadów) realizowane przez Wykonawcę w Okresie Obsługi albo (jak czynności
utrzymania/zarządzania i konserwacji Instalacji) będą środkiem do lepszego wykonania
usługi zasadniczej w postaci termicznego przetwarzania odpadów, albo (jak odzysk energii)
podwyższą jakość, w szczególności, standard ekologiczny tej usługi. "
Dodatkowo W
SA orzekł, że z uwagi na to, że ww. usługi potraktowano jako usługę
kompleksową to dla wszystkich z nich właściwe będzie zastosowanie stawki podatku w
wysokości 8%.
Odnosząc argumentację wyrażoną w powyższym wyroku odpowiednio do pozycji 45, 48 oraz
49 zes
tawienia cenowego wskazać należy, że zarówno wdrożenie i utrzymanie systemu
RFID, wyposażenie urządzeń do zbierania odpadów-pojemników w naklejki określające
rodzaj zbieranych odpadów oraz wyposażenie urządzeń do zbierania odpadów-pojemników
w transpondery
RFID (czipy) nie będą mieć dla Zamawiającego wartości funkcjonalnej, jeśli
nie będą służyć usłudze głównej. Wymienione działania pomocnicze będą tworzyć wartość
dla Zamawiającego jedynie w przypadku wspierania i połączenia z usługą główną, którą jest
zago
spodarowanie odpadów.
W orzeczeniu w sprawie C-
41/04 Levob Verzekeringen, TSUE analizował problem związany
z dostarczeniem nabywcy typowego, standardowego oprogramowania oraz -
jednocześnie
usługi jego dostosowania do indywidualnych potrzeb klienta, przy czym klient otrzymywał od
dostawcy od razu oprogramowanie dostosowane do jego potrzeb. Powstała więc wątpliwość
czy takie świadczenie na rzecz podatnika miało charakter jednorodny. W celu określenia, czy
mamy do czynienia z usługą kompleksową należy - wg TSUE poszukiwać elementów
charakterystycznych dla rozpatrywanej usługi celem określenia, czy podatnik dostarcza
konsumentowi kilka odrębnych świadczeń głównych, czy też jedno świadczenie. We
wskazanym orzeczeniu TSUE wskazał na konieczność dokonania analizy charakteru
transakcji także z punktu widzenia nabywcy.
Zarówno w omawianym wyroku, jak i w przedmiotowej sprawie to właśnie perspektywa
nabywcy powinna być podstawą do ustalenia, jaki jest rzeczywisty charakter świadczenia.
Trybunat podkreślił fakt, iż w rozpatrywanej przez niego sprawie: nabycie przez klienta
samego standardowego oprogramowania nie było w żaden sposób użyteczne”, Również w
kontekście Przetargu wdrażany przez Wykonawcę system RFlD-dla Zamawiającego będzie
wartością dopiero po przystosowaniu systemu i jego infrastruktury (pojemniki, naklejki, chipy)
do potrzeb Gminy w bezpośrednim połączeniu z usługą gospodarowania odpadami przez
Wykonawcę, a nie w momencie wdrożenia systemu samego w sobie. System RFID bez
powiązania go z usługą główną nie spełnia swojego celu, którym jest optymalizacja oraz
zarządzanie procesem zagospodarowania odpadów.
Potwierdzeniem prawidłowości stanowiska Wykonawcy jest również interpretacja
indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej dnia 7 marca 2019 r.
sygn. 0115-KDlT1-
1.4012.923.2018.2.RH. O wydanie interpretacji indywidualnej zwróciła się
Gmina, która zamierzała przeprowadzić postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
na transport i
unieszkodliwienie nielegalnie zmagazynowanych odpadów. W SIWZ
wskazano, że przedmiot zamówienia będzie obejmował szereg czynności polegających na
oznaczaniu próbek odpadów (określaniu kodów odpadów oraz ich składu), transporcie
odpadów z miejsca magazynowania do miejsca unieszkodliwienia oraz przygotowaniu
odpadów do transportu, unieszkodliwieniu odpadów płynnych (w tym niebezpiecznych) oraz
na zabezpieczeniu miejsca magazynowania. Wątpliwości Gminy dotyczyły ustalenia czy
wymienione usługi stanowić będą usługę kompleksową czy też każda z usług wchodzących
w skład zamówienia powinna zostać opodatkowana odrębnie, właściwą dla niej stawką.
W niniejszej interpretacji organ podatkowy kierując się orzecznictwem TSUE prawidłowo
ocenił stanowisko Gminy, w którym Gmina uznała, że będzie miała do czynienia z usługą
kompleks
ową i przychylił się do opodatkowania tej usługi jednolitą stawką VAT wynoszącą
8%. Swoje stanowisko Gmina argumentowała tym, że „wszystkie wymienione w umowie
czynności, które będą realizowane przez wyłonionego w drodze przetargu Wykonawcę są
niezbędne i wymagane do zakończenia usługi. Wnioskodawca wskazuje, iż bez zbadania
próbek i sklasyfikowania odpadów, nie można dokonać kolejnych czynności w zakresie
zagospodarowania lub unieszkodliwienia. Następnie, nie ma możliwości wykonania
przedmiotowej usługi bez transportu odpadów do wyspecjalizowanego w zakresie
gospodarowania odpadami przedsiębiorstwa wykonawcy. Również usługa ochrony całego
procesu likwidacji składowiska (m.in. ochrona przed kradzieżą sprzętu, maszyn, złomu,
ochrona przed podpaleniem czy niek
ontrolowanym wstępem osób nieupoważnionych) jest
niezbędnym i nierozłącznym elementem w procesie likwidacji nielegalnego składowiska.
Na podstawie orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, analizy dotyczącej
świadczeń kompleksowych oraz stanowisk wyrażonych w orzeczeniach Sądów
Administracyjnych należy stwierdzić, że odpowiednio:
• poz. 45 - wdrożenia i utrzymania systemu RFID na terenie gminy Miękinia,
• poz. 48 - wyposażenia urządzeń do zbierania odpadów-pojemników w naklejki określające
rodzaj zbieranych odpadów,
poz. 49 -
wyposażenia urządzeń do zbierania odpadów-pojemników w transpondery RFID
(czipy),
stanowią usługi pomocnicze dla usługi głównej polegającej na gospodarowaniu odpadami, w
związku z czym podlegają opodatkowaniu stawką właściwą dla usługi głównej tj. stawką 8%
zgodnie z poz. 27 i nast. Załącznika nr 3 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od
towarów i usług.
Wyjaśnienie dotyczące pozycji 50 i 51 zestawienia cenowego na potrzeby Przetargu
W myśl art. 3 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i
porządku w gminach zadaniem gminy jest zapewnienie czystości i porządku na swoim
terenie oraz
stworzenie warunków niezbędnych do ich utrzymania, a w szczególności
tworzenie punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych w sposób zapewniający
łatwy dostęp dla wszystkich mieszkańców gminy, które zapewniają przyjmowanie co
najmniej takich odpadów komunalnych jak m.in. przeterminowane leki, zużyte baterie i
akumulatory.
Wskazane w Wezwaniu pozycje
50 oraz 51 dotyczą odpowiednio:
•
Poz. 50 -
wyposażenia w pojemniki do zbierania przeterminowanych leków,
•
Poz. 51
— wyposażenia w pojemniki do zbierania zużytych baterii i akumulatorów
przenośnych.
Powyższe pozycje odzwierciedlają część obowiązków nałożonych na gminę w zakresie
administrowania, przechowywania, gospodarowania oraz przygotowania do dalszego
transportu odpadów zbieranych selektywnie. Stanowią również przedmiot zamówienia w
Przetargu.
Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach przez gospodarowanie
odpadami rozumie się zbieranie, transport, przetwarzanie odpadów, łącznie z nadzorem nad
tego rodzaju działaniami, jak również późniejsze postępowanie z miejscami
unieszkodliwiania odpadów oraz działania wykonywane w charakterze sprzedawcy odpadów
tub pośrednika w obrocie odpadami, natomiast zgodnie z ust, 6 odpadami są wszystkie
substancje lub przedmioty, których posiadacz się pozbywa, zamierza się pozbyć lub do
których pozbycia się jest obowiązany.
W SIWZ wskazano, że przedmiot zamówienia obejmuje odpowiednio odbieranie, zbieranie,
transport i zagospodarowanie odpadów komunalnych powstałych i zebranych nie tylko na
wszystkich nieruchomościach położonych w granicach administracyjnych Gminy Miękinia,
ale również z punktów ogólnodostępnych oraz z punktu selektywnego zabierania odpadów
komunalnych (dalej również jako: PSZOK), czyli punktów w których składowane są m.in.
odpady, o których mowa w pozycji 50 oraz 51 tj. przeterminowane leki, zużyte baterie i
akumulatory przenośne.
Maj
ąc na uwadze obowiązki jakie nakłada na gminę ustawa o odpadach, ustawa o
utrzymaniu czystości i porządku, a także Rozporządzenie Ministra Środowiska z 29 grudnia
2016 r. w sprawie szczegółowego sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji
odpadów, wskazać należy, że pozycje 50 oraz 51 zestawienia cenowego stanowią
nieodłączne elementy usługi związanej z gospodarowaniem odpadami, a tym samym
bezpośrednio przekładają się na realizację obowiązków gminy i zapewniają kompletność ich
wykonania.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 12 lutego 2018 r.
sygn. 0114-KDlP1-
1.4012.624.2017.2.KBR wyraził stanowisko tożsame ze stanowiskami
TSUE wcześniej prezentowanymi w niniejszym Wyjaśnieniu. Organ podatkowy wskazał, że:
W konsek
wencji, jeżeli podatnik wykonuje więcej niż jedno świadczenie na rzecz klienta i są
one ze sobą powiązane tak, że z ekonomicznego punktu widzenia tworzą jedną całość, którą
jedynie sztucznie można byłoby podzielić to te elementy lub świadczenia - dla celów podatku
od towarów i usług - stanowią jedną czynność O świadczeniu złożonym można więc mówić,
jeśli istnieje funkcjonalny związek pomiędzy poszczególnymi elementami świadczenia na tyle
ścisły, by nie można było wydzielić z tego świadczenia jego poszczególnych elementów i
potraktować ich jako świadczeń odrębnych. Muszą one stanowić jedną nierozerwalną całość.
Za potraktowaniem pozycji 50 i 51 jako usług pomocniczych dla gospodarowania odpadami
może przemawiać również fakt, że wykonywaniem wszystkich tych czynności zgodnie z
warunkami Przetargu zajmie się jeden podmiot. Odmienna sytuacja została przedstawiona
np. w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 6 sierpnia 2020 r. w sprawie KIO 1558/20
gdzie wskazano, że odbiorem odpadów z punktów selektywnego zbierania odpadów
komunalnych i odbiorem pozostałych odpadów zajmują się różne podmioty co wyklucza
uznanie, że usługa transportu odpadów z PSZOK ma charakter służebny w stosunku do
usługi odbioru odpadów od mieszkańców. W związku z tym nie można ich uznać za jedną
usługę o charakterze kompleksowym oraz zastosować jednolitej stawki podatku od towarów i
usług.
Mając na uwadze przedstawione przepisy prawa, orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości
Unii Europejskiej oraz stanowiska organów podatkowych wyrażonych w wydawanych
interpretacjach indywidualnych należy stwierdzić, że odpowiednio:
•
poz. 50 -
wyposażenie w pojemniki do zbierania przeterminowanych leków,
•
poz. 51
— wyposażenie w pojemniki do zbierania zużytych baterii i akumulatorów
przenośnych,
stanowią usługi pomocnicze dla usługi głównej polegającej na gospodarowaniu odpadami, w
związku z czym podlegają opodatkowaniu stawką właściwą dla usługi głównej tj. stawką 8%
zgodnie z poz. 27 i nast. Załącznika nr 3 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od
towa
rów i usług.
Podsumowanie
Wszystkie czynności będące przedmiotem niniejszego Wyjaśnienia należy traktować jako
element jednego świadczenia kompleksowego wykonywanego na rzecz Zamawiającego,
które służy osiągnięciu wspólnego celu oraz pomoc przy wypełnianiu obowiązków Gminy w
zakresie gospodarowania odpadami. Każda ze wskazanych pozycji służy wykonaniu
przedmiotu Przetargu oraz stanowi czynność pomocniczą, która służy wyłącznie wykonaniu
czynności głównej.
Zastosowanie jednolitej stawki podatku od towarów i usług w odniesieniu do czynności
wskazanych w niniejszym Wyjaśnieniu jest działaniem prawidłowym w kontekście
potraktowania ich jako świadczenia kompleksowego. Odpowiednio wdrożenie i utrzymanie
systemu RFID na terenie gminy Miękinia (poz. 45), wyposażenie urządzeń do zbierania
odpadów-pojemników w naklejki określające rodzaj zbieranych odpadów (poz. 48),
wyposażenie urządzeń do zbierania odpadów-pojemników w transpondery RFID (czipy)
(poz. 49), wyposażenie w pojemniki do zbierania przeterminowanych leków (poz. 50) oraz
wyposażenie w pojemniki do zbierania zużytych baterii i akumulatorów przenośnych (poz.
51) stanowią świadczenia pomocnicze dla gospodarowania odpadami i służą jemu
najlepszemu wykonaniu.
Wymienione czynności tworzą obiektywnie jedno nierozerwalne świadczenie gospodarcze i
podzielają los świadczenia głównego, co przesądza o opodatkowaniu ich jednolitą stawką
podatku od towarów i usług odpowiednią dla usługi gospodarowania odpadami, która
zgodnie z poz. 27 i nast. Załącznika nr 3 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od
towarów i usług została opodatkowana preferencyjną stawką 8% VAT.
Co do zarzutu dotyczącego przedstawienia informacji wprowadzających w błąd
Zamawiającego
Co więcej, zdaniem Przystępującego, formułowany przez Odwołującego zarzut naruszenia
przez Zamawiającego art. 24 ust. 1 pkt 17 Pzp jest przejawem skrajnego formalizmu
Odwołującego, a stawiany zarzut pozostaje w całkowitym oderwaniu od celu zarówno
przepisu art. 24 ust. 1 pkt 17 Pzp, jak i art. 24 ust. 1 pkt 23 Pzp.
Celem
przepisu art. 24 ust. 1 pkt 17 Pzp jest bowiem ochrona zamawiającego przed
nieuczciwym, nierzetelnym i nieprofesjonalnym działaniem wykonawców. Takiego
zachowania nie sposób jednak przypisać Przystępującemu.
Jak wskazano w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 27 sierpnia 2019 r.: „Formalizm
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego nie jest zaś jego celem. Taki również nie
jest cel art. 24 ust. 1 pkt 17 ustawy Pzp. Służy on bowiem do eliminowania z postępowania
wykonawców, którzy przekazali informacje wprowadzające zamawiającego w błąd co do
istotnych elementów postępowania przetargowego.” (zob. wyrok Krajowej Izby Odwoławczej
z dnia 27 sierpnia 2019 r., sygn. akt: KIO 1576/19, LEX nr 2738640).
W analizowanym stanie faktycznym istotnym elementem dl
a Postępowania jest zbadanie,
czy Przystępujący podlega wykluczeniu z udziału w postępowaniu na podstawie art. 24 ust. 1
pkt 23 Pzp. Tymczasem odpowiedź na to pytanie jest jednoznaczna Przystępujący nie
podlega wykluczeniu z Post
ępowania na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 23 Pzp, co dla
Zamawiającego było wręcz oczywiste.
Godzi się bowiem przypomnieć, że zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 23 Pzp z postępowania o
udzielenie zamówienia wyklucza się wykonawców, którzy należąc do tej samej grupy
kapitałowej, w rozumieniu ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i
konsumentów (Dz. U. z 2019 r. poz. 369, 1571 i 1667), złożyli odrębne oferty, oferty
częściowe lub wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, chyba że wykażą, że
istniejące między nimi powiązania nie prowadzą do zakłócenia konkurencji w postępowaniu
o udzielenie zamówienia.
A zatem podstawa wykluczenia, o której mowa w art. 24 ust. 1 pkt 23 Pzp wystąpi wówczas,
gdy w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego odrębne oferty, oferty częściowe
lub wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu złożyli wykonawcy, należący do tej
samej grupy kapitałowej, w rozumieniu ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie
konkurencji i konsumentów. Tymczasem w postępowaniu zostały złożone tylko dwie oferty.
budziło wątpliwości Zamawiającego, zwłaszcza w kontekście innych dokumentów, jakie w
toku Postępowania zostały złożone przez tych wykonawców (np. KRS Przystępującego czy
oświadczenie dotyczące przynależności do grupy kapitałowej, jakie złożył Odwołujący).
Skoro tak, to nie można mówić o spełnieniu względem Przystępującego przesłanek, o
których mowa w art. 24 ust. 1 pkt 17 Pzp. Zamawiający nie mógł zostać wprowadzony przez
Przystępującego w błąd co do braku podstaw do wykluczenia go z Postępowania, bowiem
takich podstaw rzeczywiście nie ma i nie budziło to wątpliwości Zamawiającego. Poza tym
okoliczność pozostawania przez Przystępującego w grupie kapitałowej (nie obejmującej
Odwołującego) wynika wprost z dokumentu rejestrowego Przystępującego, który był przecież
złożony Zamawiającego w trybie art. 26 ust. 1 Pzp. W świetle powyższego złożona przez
Przystępującego informacja dotycząca pozostawania w grupie kapitałowej pozostaje bez
znaczenia dla wyniku Postępowania.
Mając powyższe na uwadze nie sposób stawianego przez Odwołującego zarzutu naruszenia
art. 24 ust. 1
pkt 17 Pzp za zasadny, zwłaszcza że Odwołujący nie wykazał spełnienia
przesłanek tego artykułu, w szczególności możliwości wprowadzenia w błąd Zamawiającego
i istotnego wpływu tych informacji na decyzje podejmowane przez Zamawiające w
Postępowaniu.
Odpowiedź na odwołanie zamawiającego z dnia 22.12.2020 r.
Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania w całości uznając, że po zapoznaniu się z
odwołaniem jak i dokumentacją postępowania, dokonał prawidłowego wyboru
najkorzystniejszej oferty.
Zamawiający pokreślił, że nie narzucił w SIWZ, ani też nie wskazał w udzielonych
odpowiedziach, właściwej stawki podatku VAT, jaką winni przyjąć wykonawcy. W związku z
tym wykonawcy winni byli ustalić stawkę podatku VAT i zastosować ją przy obliczeniu ceny
oferty, wiedząc, że w razie błędnego jej określenia, Zamawiający nie dokona jej poprawy na
podstawie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2019 r., poz. 1843), zwana dalej pzp.
W odniesieniu do zarzutu Odwołującego naruszenia przez Zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt
6 ustawy pzp należy w pierwszej kolejności dokonać analizy problemu świadczenia
kompleksowego. W tym zakresie wskazać należy, że aby móc sklasyfikować daną usługę
jako usługę złożoną (kompleksową) na gruncie podatku od towarów i usług, należy ustalić
czy usługa ta składa się z różnych świadczeń, których wykonanie prowadzi do realizacji
jednego
zamówienia.
W tym miejscu należy podkreślić, że Zamawiający miał świadomość, że co do zasady każde
świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno być
traktowane jako odrębne i niezależne. Jednakże w sytuacji, gdy jedna usługa obejmuje z
ekonomicznego punktu widzenia kilka świadczeń, usługa ta nie powinna być sztucznie
dzielona dla celów podatkowych. Pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy
jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas gdy inny lub
inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady
opodatkowania, co do usługi zasadniczej. Stanowisko takie przedstawił w szczególności
Trybunat Sprawiedliwości Unii Europejskiej - dalej: TSUE - w wyroku z dnia 25 lutego 1999 r.
w sprawie C-349/96 Card Protection Plan
Ltd (CPP), ECU:EU:C: 1999:93, stwierdzając, iż:
"Pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części
składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas gdy inny lub inne elementy traktuje
się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do
usługi zasadniczej. Usługę należy uznać za usługę pomocniczą w stosunku do usługi
zasadniczej, jeśli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem do
lepszego wykorzystania usługi zasadniczej".
Nie sposób zatem nie zwrócić uwagi, że pozycje nr 48 i 49 w formularzu ofertowym
dotyczące wyposażenia urządzeń do zbierania odpadów — pojemników - w naklejki
określające rodzaj zbieranych odpadów oraz wyposażenie urządzeń do odpadów
pojemników w transpondery RAD (czipy) są nierozerwalnie związane z czynnością odbioru
odpadu. Zapisy w Il części SIWZ Opisu Przedmiotu Zamówienia Rozdział III pkt 4,5
jednoznacznie wskazują, że świadczenie jest integralną częścią usługi zasadniczej.
"Przedmiot zamówienia obejmuje: wyposażenie urządzeń do zbierania odpadów-pojemników
w transpondery RFID (czipy) oraz ich geolokalizacja w terenie poprzez przypisanie
pojemników do punktów wywozowych (...). Oklejanie urządzeń nowych odbywać się będzie
podczas wykonywanej
usługi oczipowania pojemników oraz Wykonawca będzie prowadził
bieżący przegląd pojemników podczas realizacji odbioru i w razie konieczności dokona
naklejenia nowych Oklejanie pojemników naklejkami na zgłoszenie od Zamawiającego
odbywać się będzie podczas najbliższego wywozu odpadów danej frakcji.”
Zatem, za nietrafiony zarzut ze strony Odwołującego należy uznać, że usługa ta może być
wykonywana nawet przez każdy podmiot niezależnie od usług polegających na odbieraniu
odpadów i nie jest częścią świadczenia złożonego. Ponadto podkreślić należy, że w Il części
SIWZ Opis Przedmiotu Zamówienia w pkt 2 Rozdziału V poświęconemu odbieraniu odpadów
komunalnym Zamawiający wskazał, że wyposażenie pojemników w transpandery RFID
(czipy) jest ściśle połączone z odbiorem odpadu, a nawet stanowi podstawę do jego
dokonania.
"W zakresie odbierania odpadów komunalnych Wykonawca zobowiązany jest do: odbierania
— 0dpadów wyłącznie z „pojemników oczipowanych i - objętych gminnym systemem zbiórki”
W ocenie Zamawiającego powyższe elementy pozycji 48 oraz 49 formularza ofertowego to
jedne z materiałów do świadczenia usługi zasadniczej, samodzielnie nie przynoszą
wymaganej praktycznej korzyści z punktu widzenia odbiorcy świadczenia.
Z punktu widzenia dalszych rozważań na temat świadczenia kompleksowego pytanie brzmi,
czy wdrożenie i utrzymanie systemu RFID na terenie gminy Miękinia (pozycja nr 45
określające rodzaj zbieranych odpadów oraz wyposażenie urządzeń do odpadów
pojemników w transpondery RFID (czipy) są nierozerwalnie związane z czynnością odbioru
odpadu. Zapisy w Il części SIWZ Opisu Przedmiotu Zamówienia Rozdział III pkt 4,5
jednoznacznie wskazują, że świadczenie jest integralną częścią usługi zasadniczej.
"Przedmiot zamówienia obejmuje: wyposażenie urządzeń do zbierania odpadów-
pojemników w transpondery RFID (czipy) oraz ich geolokalizacja w terenie poprzez
przypisanie pojemników do punktów wywozowych (...). Oklejanie urządzeń nowych odbywać
się będzie podczas wykonywanej usługi oczipowania pojemników oraz Wykonawca będzie
pro
wadził bieżący przegląd pojemników podczas realizacji odbioru i w razie konieczności
dokona naklejenia nowych Oklejanie
pojemników naklejkami na zgłoszenie od
Zamawiającego odbywać się będzie podczas najbliższego wywozu odpadów danej frakcji.”
Zatem, za ni
etrafiony zarzut ze strony Odwołującego należy uznać, że usługa ta może być
wykonywana nawet przez każdy podmiot niezależnie od usług polegających na odbieraniu
odpadów i nie jest częścią świadczenia złożonego. Ponadto podkreślić należy, że w Il części
SIW
Z Opis Przedmiotu Zamówienia w pkt 2 Rozdziału V poświęconemu odbieraniu odpadów
komunalnym Zamawiający wskazał, że wyposażenie pojemników w transpandery RFID
(czipy) jest ściśle połączone z odbiorem odpadu, a nawet stanowi podstawę do jego
dokonania.
"W z
akresie odbierania odpadów komunalnych Wykonawca zobowiązany jest do:
odbierania
—0dpadów wyłącznie z pojemników oczipowanych i-objętych gminnym systemem
zbiórki” W ocenie Zamawiającego powyższe elementy pozycji 48 oraz 49 formularza
ofertowego to jedne z m
ateriałów do świadczenia usługi zasadniczej, samodzielnie nie
przynoszą wymaganej praktycznej korzyści z punktu widzenia odbiorcy świadczenia.
Z punktu widzenia dalszych rozważań na temat świadczenia kompleksowego pytanie brzmi,
czy wdrożenie i utrzymanie systemu RFID na terenie gminy Miękinia (pozycja nr 45
zamówienia, Zamawiający zawarł jednak szereg innych świadczeń składających się na
przedmiot zamówienia, których realizacja ma służyć lepszemu i pełnemu wykorzystaniu
świadczenia głównego. Jednym z takich elementów zapewnia system RFID jako narzędzie
do: monitorowania rodzajów odpadów, których pozbywają się mieszkańcy nieruchomości,
zdefiniowania poprawności prowadzonej segregacji odpadów oraz kontroli wykonywania
usługi odbioru odpadów przez wykonawców. Zamawiający stoi na stanowisku, że wskazane
w poz. 45 formularza ofertowego wdrożenie i utrzymanie systemu RFID stanowią swoiste
wsparcie procesu gospodarowania odpadami i służą optymalizacji tego procesu.
W wyroku z dnia 13 stycznia 2015 r. w sprawie I FS
K 1913/13 Naczelny Sąd Administracyjny
wskazał, że świadczenie należy uznać za dodatkowe w stosunku do świadczenia głównego,
jeśli nie stanowi ono celu samego sobie, lecz służy skorzystaniu w jak najlepszy sposób ze
świadczenia głównego. W ocenie Zamawiającego, realizacja świadczenia jednostkowego w
postaci wdrożenia systemu RFID jedynie na potrzeby samego jego wdrożenia nie miałoby w
omawianym stanie faktycznym sensu ze względu na brak wartości funkcjonalnej. W jakim
bowiem innym celu niż wykorzystanie w odbieraniu i zagospodarowaniu odpadów
komunalnych Zamawiający miałby wdrożyć i utrzymywać technikę wykorzystującą fale
radiowe do przesyłania danych oraz zasilania elektronicznego układu stanowiącego etykietę
obiektu przez czytnik w celu jego identyfikacji.
Podział tych elementów prowadziłby do
sztuczności i wypaczałby ekonomiczny i faktyczny cel zamówienia,
W myśl art. 3 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i
porządku w gminach zadaniem gminy jest zapewnienie czystości i porządku na swoim
terenie oraz stworzenie warunków niezbędnych do ich utrzymania, a w szczególności
tworzenie punktów selektywnego zbierana odpadów komunalnych w sposób zapewniający
łatwy dostęp dla wszystkich mieszkańców gminy, które zapewniają przyjmowanie co
najmniej takich odpadów komunalnych, jak m.in. przeterminowane leki, zużyte baterie i
akumulatory. W SIWZ wskazano, że przedmiot zamówienia obejmuje odpowiednio
odbieranie, zbieranie, transport i zagospodarowanie odpadów komunalnych, powstałych i
zebran
ych nie tylko na wszystkich nieruchomościach położonych w granicach
administracyjnych gminy Miękinia, ale również z punktów ogólnodostępnych, czyli punktów w
których składowane są m.in. odpady, o których mowa w pozycji 50 oraz 51 tj.
przeterminowane leki,
zużyte baterie i akumulatory przenośne.
Mając na uwadze obowiązki, jakie nakłada na gminę ustawa o odpadach, ustawa o
utrzymaniu czystości i porządku, a także Rozporządzenie Ministra Środowiska z 29 grudnia
2016 r. w sprawie szczegółowego sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji
odpadów wskazać należy, że pozycje 50 oraz 51 zestawienia cenowego stanowią
nieodłączne elementy usługi związanej z gospodarowaniem odpadami, a tym samym
bezpośrednio przekładają się na realizację obowiązków gminy i zapewniają kompletność ich
wykonania.
Enumeratywne wskazanie poszczególnych świadczeń w formularzu cenowym sugeruje, że
Zamawiający dokona płatności za konkretnie zrealizowane świadczenie. Zamawiający w
odpowiedzi na zapytanie Wykonawcy do Specyfikacji Istotnych W
arunków Zamówienia w
dniu 19 października br. doprecyzował, że „zapłata za montaż czipów RFID będzie należna
Wykonawcy po faktycznym wykonaniu zlecenia montażu czipów RFID i uregulowana będzie
w miesięcznym wynagrodzeniu Wykonawcy, po uwzględnieniu ilości zamontowanych czipów
x ceny jednostkowej wykazanej w formularzy cenowym” .
Samo sformułowanie „przekazanie nieodpłatne" pojawia się tylko w stosunku do
protokolarnego przekazania czyli zinwentaryzowania w zakresie ilości faktycznie
zamontowanych czipów w ciągu roku, z uwzględnieniem ich faktycznego stanu na dzień
31.12.2020 r.
Podobna sytuacja, jak opisana powyżej ma mieć miejsce w przypadku wyposażenia w
pojemniki do zbierania przeterminowanych leków oraz wyposażenia w pojemniki do
zbierania zużytych baterii i akumulatorów przenośnych.
W wyroku Krajowa Izba Odwoławcza z dnia 17 stycznia 2020 r., sygn. KIO 2655/19, KIO
2656/19 zwróciła uwagę, "że analiza orzecznictwa pozwala na wskazanie m.in.
następujących aspektów zagadnienia świadczeń kompleksowych:
1) potrz
eb konsumenta (nabywcy świadczenia)
W doktrynie i orzecznictwie podkreśla się, że - rozpatrując problematykę świadczeń
złożonych na daną sytuację należy spojrzeć z perspektywy nabywcy (konsumenta, odbiorcy
świadczenia) i ocenić, czy w danym przypadku mamy do czynienia z zaspokojeniem jednej
potrzeby konsumenta, czy też jest ich wiele i są one względnie niezależne od siebie.
Wskazuje się zatem, że jeżeli z punktu widzenia odbiorcy określonego świadczenia istnieje
jeden istotny przedmiot świadczenia, a pozostałe mają charakter wtórny lub pomocniczy,
mamy do czynienia ze świadczeniem złożonym, którego podział prowadziłby do sztuczności i
wypaczałby ekonomiczny oraz faktyczny cel dokonywania transakcji.
Istotne jest to, czy występuje jedno świadczenie złożone z punktu widzenia ekonomicznego.
niepogorszenie jakości świadczeń cząstkowych
Świadczenie można uznać za niezależne i stanowiące odrębne przedmioty opodatkowania
(a nie za świadczenia pozostające ze sobą w nierozerwalnym związku) wówczas, gdy każde
z tyc
h świadczeń - jeśli w takich samych okolicznościach było dostarczane odrębnie -
miałoby taką samą jakość i charakter dla nabywcy. Natomiast jeśli dostarczenie części
świadczeń jednostkowych ma sens i zachowuje swoją wartość dla nabywcy jedynie
wówczas, gdy będą one dokonywane wyłącznie razem ze świadczeniem głównym, to
należałoby uznać dostarczane w jednym czasie i przez tego samego dostawcę świadczenia
za jedno świadczenie złożone (kompleksowe);
(brak wartości) świadczeń dodatkowych
Nierozerwalność związku między świadczeniami przejawia się w tym, że w przypadku ich
rozdzielenia część z tych świadczeń nie miałaby dla nabywcy żadnej wartości. W takiej
sytuacji świadczenia dodatkowe jako takie nie zaspokajają żadnej potrzeby nabywcy.
Samodzielnie nie prz
edstawiają one wartości, pomiędzy poszczególnymi usługami istnieje
związek oraz występuje komplementarności poszczególnych czynności, tj. czynności są ze
sobą tak ściśle powiązane, że ich rozdzielenie miałoby charakter sztuczny.”
jak podkreślają organy administracji skarbowej, jest kryterium ekonomiczne. Wynika to z
faktu, że przedmiotem VAT są określone stany i zdarzenia, które należy postrzegać raczej
jako zjawiska o charakterze ekonomicznym, a nie czynności konwencjonalne. Podkreśla się,
że VAT nie jest podatkiem od umów, tylko podatkiem od zdarzeń ekonomicznych, Przy
kwalifikacji danego zdarzenia gospodarczego należy więc przeanalizować przede wszystkim
ekonomiczną istotę transakcji, a nie wyłącznie jej ramy i charakter prawny.
Przenosząc przedstawione stanowisko na grunt rozpoznawanej sprawy o wiarygodności
tego argumentu przemawia wielkość spornych świadczeń, gdyż jest minimalna w stosunku
do całości zamówienia.
W konsekwencji, za bezzasadny należy uznać zarzut Odwołującego naruszenia przez
Zamawiającego również art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Prawo zamówień publicznych w zw. z art.
7 ust. 1 pzp. Wobec braku stwierdzenia podstawy do odrzucenia oferty Wykonawcy
przystepujacego, brak jest podstawy do uznania, że zachodzi podstawa do odrzucenia oferty
tego Wyko
nawcy na podstawie ww. artykułu. Wykonawca ten składając ofertę z
preferencyjną stawką podatku VAT dla całego przedmiotu zamówienia (w sytuacji, gdy nie
wykazano, że stawka ta nie jest prawidłowa) nie naruszył interesu Odwołującego.
Zamawiający w toku badania i oceny ofert dokonał ustalenia stawki podatku uznając, że
właściwą jest stawka obniżona 8%. W związku z tym, że zastosowanie stawki podstawowej
jest każdorazowo dozwolone, pomimo, że możliwe było zastosowanie przepisów
względniejszych dla Wykonawcy, Zamawiający w toku badania i oceny ofert uznał, że w
kwestii pozycji 45, 48, 49, 50, 51 w formularzu ofertowym zarówno Wykonawca, który
zastosował stawkę obniżoną, jak i stosujący stawkę podstawową złożyli ważne oferty, nie
obarczone błędami w cenie. Jak zauważyła Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 31
marca 2014 r., KIO 489/14, „oceniając zasadność stanowiska odwołującego co do
wskazanej stawki VAT, wskazać należy, że skoro ustawa o podatku od towarów i usług oraz
inne ustawy regulujące odpowiedzialność podatników nie wiążą z zastosowaniem stawki
podstawowej żadnych ujemnych konsekwencji, a negatywny skutek dla podatnika ma
wyłącznie podwyższenie ceny jego oferty poprzez niezastosowanie stawki preferencyjnej, to
taka sama reguła powinna obowiązywać również przy wykładni przepisów ustawy Prawo
zamówień publicznych, w szczególności art. 89 ust. 1 pkt 6 PZP (por. wyrok z dnia 20 marca
2014 r., KIO 430/14).
W ocenie Zamawiającego hipotetycznie dopiero podanie w cenie oferty nieprawidłowej
stawki podatku od to
warów i usług godziłoby w uczciwą konkurencję zgodnie z art. 7 ust. 1
pzp, natomiast zastosowanie przez Odwołującego stawki podstawowej VAT nie może być
uznane za niekonkurencyjne w stosunku do innych wykonawców. Podanie w ofercie wyższej
stawki podatku VA
T powoduje, że oferta tego wykonawcy staje się relatywnie droższa, a tym
samym mniej konkurencyjna dla tego Wykonawcy.
Krajowa Izba Odwoławcza zgodziła się także z poglądem wyrażonym w uzasadnieniu
wyroku z dnia 6 listopada 2012 r., KIO 2294/12, „że w ratio legis art. 89 ust. 1 pkt 6 Pzp nie
mieści się odrzucenie oferty, w sytuacji przyjęcia podstawowej stawki podatku VAT, nawet
jeśli zastosowanie mogłaby znaleźć stawka preferencyjna,
Zamawiający stanął na stanowisku, że Wykonawca przystępujący prawidłowo określił stawkę
VAT co do wszystkich świadczeń ujętych przez Zamawiającego w formularzu ofertowym na
poziomie 8 proc., jako świadczenie kompleksowe, w ramach którego odbieranie i
zagospodarowanie odpadów komunalnych z nieruchomości zamieszkałych na terenie gminy
Miękinia w 2021 roku jest świadczeniem głównym. Pozostałe świadczenia są pomocnicze.
W związku z powyższym na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy pzp oferta złożona przez
przystępującego została wybrana przez Zamawiającego Gminę Miękinia jako
najkorzystn
iejsza w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego.
Wobec trzeciego zarzutu naruszenia przez Zamawiającego art. 24 ust. 1 pkt 17 pzp przy
zaniechaniu wykluczenia Wykonawcy przystępującego z postępowania Zamawiający zwraca
uwagę, że na podstawie art. 24 ust. 11 Pzp Wykonawca, w terminie 3 dni od dnia
zamieszczenia na stronie internetowej informacji, o której mowa w art. 86 ust. 5 Pzp, jest
obowiązany przekazać Zamawiającemu oświadczenie o przynależności lub braku
przynależności do tej samej grupy kapitałowej, o której mowa w art. 24 ust. 1 pkt 23 Pzp.
W przedmiotowym postępowaniu zarówno Wykonawca przystępujący w dniu 02.11.2020 r.
oraz Odwołujący w dniu 04.12.2020 r. złożyli pisemne oświadczenia o braku przynależności
do tej samej grupy kapitałowej. Po analizie dokonanej przez Zamawiającego jednoznacznie
wynika, że nie mają miejsca określone powiązania kapitałowe pomiędzy wykonawcami
rzeczywiście konkurującymi o dane zamówienie, o którym mowa w art. 24 ust. 11 ustawy
Pzp. Tym samym nie zachodzi w st
osunku do żadnego z wykonawców przesłanka
wykluczenia, określona w art. 24 ust. 1 pkt 23 ustawy Pzp,
Zamawiający wskazuje, że przepis art. 24 ust. 1 pkt 17 ustawy Pzp, z postępowania o
udzielenie zamówienia wyklucza się Wykonawcę, który w wyniku lekkomyślności lub
niedbalstwa przedstawił informacje wprowadzające w błąd Zamawiającego, mogące mieć
istotny wpływ na decyzje podejmowane przez Zamawiającego w postępowaniu o udzielenie
zamówienia. Z przepisu wynika, że podstawą wykluczenia Wykonawcy jest wprowadzenie
Zamawiającego w błąd, przy czym nie musi być ono wynikiem działania umyślnego, ale
wystarczające jest dopuszczenie się przez Wykonawcę lekkomyślności lub niedbalstwa.
Dodatkowo ustawodawca wymaga, aby wprowadzenie w błąd Zamawiającego mogło mieć
istotn
y wpływ na decyzje podejmowane przez Zamawiającego w postępowaniu o udzielenie
zamówienia, co oznacza, że wprowadzenie w błąd musi dotyczyć takich czynności
Zamawiającego, które wpływają na sytuację Wykonawcy w postępowaniu, tj. na jego
wykluczenie z postępowania, odrzucenie jego oferty bądź na jego szansę w uzyskaniu
zamówienia (pozycję w rankingu ofert). Wszystkie ww. przesłanki muszą być spełnione
łącznie, aby możliwe było wykluczenie Wykonawcy na podstawie ww. przepisu.
Z kolei zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 16 ustawy Pzp zawiera w swojej treści kilka elementów,
których spełnienie jest wymagane do stwierdzenia jego naruszenia. Po pierwsze należy
wykazać, iż Wykonawca miał wprowadzić Zamawiającego w błąd; po drugie wprowadzenie
Zamawiającego w błąd było wynikiem podania nieprawdziwych informacji związanych z
przesłankami wykluczenia Wykonawcy z postępowania, spełniania warunków udziału w
postępowaniu lub w wyniku zatajenia określonych informacji; po trzecie należy wykazać, że
działanie Wykonawcy było wynikiem zamierzonego działania lub rażącego niedbalstwa.
Podstawa wykluczenia określona w art. 24 ust. 1 pkt 16 ustawy Pzp może być zastosowana
wtedy, gdy Wykonawca zamierza wprowadzić Zamawiającego w błąd, a więc jego działanie
cechuje wina umyślna, zarówno w zamiarze bezpośrednim, jak i ewentualnym,
W analizowanym stanie faktycznym Zamawiający uznał, że skoro wykonawcy nie należą do
tej samej grupy kapitałowej, w rozumieniu ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie
konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2019 r. poz. 369, 1571 i 1667) to brak jest podstaw do
stwierdzenia zasadności wykluczenia wykonawcy na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 23. Tym
samym nie została spełniona przesłanka konieczna do zastosowania art. 24 ust. 1 pkt 16 czy
Wykonawca nie wprowadził Zamawiającego w błąd przy przedstawieniu informacji, że
nie podlega wykluczeniu, ani też nie przekazał Zamawiającemu informacji mających istotny
wpływ na decyzje podejmowane przez Zamawiającego w postępowaniu o udzielenie
zamówienia. Tym samym brak jest również podstaw do uznania, iż przystępujący podlega
wykluczeniu na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 16 czy 17 ustawy pzp.
Mając na uwadze powyżej przedstawione okoliczności Zamawiający wnosi jak we wstępie.
Pismo procesowe przystępującego po stronie zamawiającego z dnia 22 grudnia
2020r.
Działając w imieniu Przystępującego do postępowania, w oparciu o udzielone
pełnomocnictwo (w aktach sprawy), odnosząc się do zarzutów podniesionych w odwołaniu z
dnia 3 grudnia 2020 r. niniejszym wnoszę o jego oddalenie jako oczywiście bezzasadnego,
wskazując, jak poniżej.
I. Zarzuty dotyczące błędu w obliczeniu ceny
1. Zgodnie z zapisami rozdz
iału VI ust. 1 i 2 Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia
(dalej jako „SIWZ”) przedmiotem niniejszego zamówienia jest usługa odbierania i
zagospodarowanie odpadów komunalnych z nieruchomości zamieszkałych na terenie gminy
Miękinia w 2021 roku.
W części II SIWZ, Zamawiając zawarł Opis przedmiotu zamówienia (dalej jako
„OPZ”), który wskazuje na zakres przedmiotowej usługi. I tak, zgodnie z zapisami pkt III OPZ
przedmiot niniejszego zamówienia obejmuje:
1. Odbieranie, zbieranie, transport i zagospodarow
anie odpadów komunalnych powstałych i
zebranych:
na wszystkich nieruchomościach, na których zamieszkują mieszkańcy, położonych w
granicach administracyjnych Gminy Miękinia, objętych gminnym systemem zbiórki odpadów,
zgodnie z art. 6c ust. 1 ustawy z dni
a 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach (tj. Dz. U. 2020 r., poz. 1439);
z punktów ogólnodostępnych — Zał. 3;
z punktu selektywnego zbierania odpadów komunalnych tzw. PSZOK.
Wyposażenie właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy w worki do
selektywnego zbierania odpadów komunalnych frakcji: „Papier" —szacunkowa ilość w
okresie realizacji zamówienia wyniesie 144.000 szt. i „Metale i tworzywa sztuczne” —
szacunkowa ilość w okresie realizacji zamówienia wyniesie 360.000 szt.
Wyposażenie urządzeń do zbierania odpadów —pojemników w transpondery RFID (czipy)
oraz ich geolokalizacja na terenie poprzez przypisanie pojemników do punktów wywozowych
— szacunkowa ilość w okresie realizacji zamówienia wyniesie 600 sztuk.
Wyposażenie urządzeń do zbierania odpadów (pojemników) w naklejki określające rodzaj
zbieranych odpadów. Projekt nadruku musi zostać zaakceptowanych przez Zamawiającego.
Oklejenie urządzeń nowych odbywać się będzie podczas wykonywanej usługi oczipowania
pojemników oraz Wykonawca będzie prowadził bieżący przegląd pojemników podczas
realizacji odbioru i w razie konieczności dokonania naklejenia nowych. Szacunkowa ilość w
okresie realizacji zamówienia wyniesie 700 sztuk.
Oklejenie pojemników naklejkami na zgłoszenie od Zamawiającego odbywać się będzie
podczas najbliższego wywozu odpadów danej frakcji.
Wykonawca w okresie zamówienia dokonywać będzie geolokalizacji (parowania)
urządzeń do zbierania odpadów w Punktach wywozowych.
7. Poprzez geolokal
izację urządzeń do zbierania odpadów w punktach wywozowych należy
rozumieć przyporządkowanie ich do poszczególnych punktów wywozowych z określeniem
współrzędnych geograficznych punktów wywozowych w oparciu o współrzędne
poszczególnych pojemników do nich przypisanych. Geolokalizacja obejmuje również
przesyłanie w czasie rzeczywistym zaktualizowanych danych do systemu, poprzez interfejs
wymiany danych.
8. Wykonawca
jest zobowiązany do weryfikowania i uzupełniania listy punktów gromadzenia
odpadów w trakcie procesu geolokalizacji oraz do przekazywania zweryfikowanych danych
do wdrożonego systemu.
Dane rejestrowane z systemu monitoringu GPS muszą być w pełni zintegrowane w skład
wdrożonego oprogramowania komputerowego.
Przesył danych z urządzeń pokładowych do wdrożonego oprogramowania musi odbywać
się online w czasie rzeczywistym z jednoczesnym przesyłem danych z systemu monitoringu
GPS. Wszystkie zarejestrowane zdarzenia (załadunek, wyładunek, identyfikacja, ważenie,
rejestracja i inne) muszą być rozszerzone o dokładną datę i czas zgodny z uniwersalnym
czasem koordynowanym UTC (PL)/ oraz współrzędne geograficzne zdarzeń wyznaczone na
podstawie systemu GPS.
Rejestrowanie, w trakcie realizacji usługi, danych pochodzących z systemów ważenia i
identyfikacj
i pojemników oraz przesyłanie tych danych do wdrożonego oprogramowania,
poprzez interfejs wymiany danych służącego do gromadzenia i analizy danych i informacji
pozyskiwanych z systemów monitoringu Wykonawcy.
12. Po dniu 31.12.2021 r. wszystkie zamontowane znaczniki RF
ID Wykonawca przekaże
nieodpłatnie Zamawiającemu a jego koszt będzie uregulowany w mięsięcznych ratach w
terminie od 01.01.2021 r. do 31.12.2021 r.
Świadczenie usługi odbierania i zagospodarowania odpadów komunalnych
pochodzących od właścicieli nieruchomości na terenie gminy Miękinia winno rozpocząć się
od 1
stycznia 2021 r. i zakończyć do 31 grudnia 2021 r.
Ilość wytwarzanych na terenie gminy odpadów jest w przeciągu roku nierównomierna.
Ostateczna rzeczywista ilość odpadów będzie znana w wyniku realizacji zadania. Zapłata za
wykonanie zamówienia będzie odbywać się na podstawie rzeczywistych odebranych i
zagospodarowanych ton odpadów komunalnych przekazanych do instalacji przetwarzania.
Wykonawca jest zobowiązany do uwzględnienia w kosztach wykonania usługi wpływu z
tytułu uzyskanych zysków ze sprzedaży zebranych surowców wtórnych.
16.W razie zmian w systemie informatycznym gminy wykonawca dostosuje się w ciągu 14
dni do rozszerzonych / zmienionych metod wymiany danych.
17. Zbierane p
rzez Wykonawcę dane informatyczne stanowią własność Zamawiającego.
3. W ocenie Przystępującego już sam opis przedmiotu zamówienia wskazuje jednoznacznie,
że wszystkie powyższe obowiązki, jakie spoczywać będą na wykonawcy, składają się na
jedną usługę — odbierania i zagospodarowania odpadów komunalnych z terenu
nieruchomości zamieszkałych na terenie Gminy Miękinia, tworząc usługę kompleksową. To z
kolei uzasadniało zastosowanie 8%-owej stawki podatku VAT na wszystkich pozycjach
ujętych w formularzu cenowym, stanowiącym załącznik do oferty Przystępującego, w tym
również w odniesieniu do następujących pozycji:
1) Poz. 45 -
wdrożenie i utrzymanie systemu RFID na terenie gminy Miękinia;
2) Poz. 48 -
wyposażenie urządzeń do zbierania odpadów-pojemników w naklejki
określające rodzaj zbieranych odpadów;
3) Poz. 49 -
wyposażenie urządzeń do zbierania odpadów-pojemników w transpondery RFID
(czipy);
4) Poz. 50 -
wyposażenie w pojemniki do zbierania przeterminowanych leków;
5) Poz. 51
— wyposażenie w pojemniki do zbierania zużytych baterii i akumulatorów
przenośnych.
4. Zdaniem Przystępującego, argumentacja Odwołującego, stanowi próbę sztucznego i
nieuzasadnionego podzielenia jednej kompleksowej usługi na kilka pomniejszych, choć
oczywistym jest, że wszystkie kwestionowane przez Odwołującego pozycje cenowe
(obowiązki spoczywające na wykonawcy), składają się na jedną usługę i stanowią
świadczenia pomocnicze względem czynności głównej, jaką w tym przypadku jest odbiór i
zagospodarowanie odpadów komunalnych.
5. Jak przy tym p
odkreśla się w oficjalnych interpretacjach wydawanych przez Krajową
Informację Skarbową, których ogólne założenie można odnieść również do niniejszej sprawy.
I tak,: „co do zasady każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i
usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne, jednak w sytuacji gdy jedna usługa
obejmuje z ekonomicznego punktu widzenia kilka świadczeń, usługa ta nie powinna być
sztucznie dzielona dla celów podatkowych. Zatem, z ekonomicznego punktu widzenia usługi
nie
powinny być dzielone dla celów podatkowych wówczas, gdy tworzyć będą jedną usługę
kompleksową, obejmującą kilka świadczeń pomocniczych. Jeżeli jednak w skład
świadczonej usługi wchodzić będą czynności, które nie służą wyłącznie wykonaniu czynności
głównej, zasadniczej, lecz mogą mieć również charakter samoistny, to wówczas nie ma
podstaw dla traktowania ich jako elementu usługi kompleksowej. Nie ma znaczenia
subiektywny punkt widzenia dostawcy lub odbiorcy świadczenia. Istnienie jednego
świadczenia złożonego nie wyklucza zastosowania do poszczególnych jego elementów
odrębnych cen. Jeżeli dwa lub więcej niż dwa świadczenia (czynności) dokonane przez
podatnika na rzecz konsumenta są tak ściśle związane, że obiektywnie tworzą w aspekcie
gospodarczym jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter, to wszystkie te
świadczenia lub czynności stanowią jednolite świadczenie do celów stosowania przepisów
ustawy o podatku od towarów i usług. Jeżeli jednak w skład świadczonej usługi wchodzić
będą czynności, które nie służą wyłącznie wykonaniu czynności głównej, zasadniczej, lecz
mogą mieć również charakter samoistny, to wówczas nie ma podstaw dla traktowania ich
jako elementu czynności kompleksowej.” (zob. pismo z dnia 7 marca 2019 r. Dyrektora
Krajowej Informacji Skarbowej 0115-KDITl-
l.4012.923.2018.2.RH, Stawka VAT dla usług
związanych z realizacją zadania publicznego, LEX nr 489483).
Wbrew twierdzeniom pozycji 45,48,49, 50 i 51 formularza cenowego nie należy
wyodrębniać i oceniać indywidualnie.
7. Pozy
cje 45, 48 oraz 49 są bezpośrednio związane z systemem RFID, który wspiera
przecież proces zarządzania gospodarowania odpadami. Pozycje te dotyczą odpowiednio:
1) poz. 45 -
wdrożenia i utrzymania systemu RFID na terenie gminy Miękinia;
2) poz. 48 -
wyposażenia urządzeń do zbierania odpadów-pojemników w naklejki określające
rodzaj zbieranych odpadów;
3) poz. 49 -
wyposażenia urządzeń do zbierania odpadów-pojemników w transpondery RFID
(czipy).
W związku z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z 29 grudnia 2016 r. w sprawie
szczegółowego sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów, po stronie
gmin powstała potrzeba identyfikowania oraz kontrolowania odpadów, a także ich wytwórców
w celu zastosowania się do ujednoliconych standardów selektywnego zbierania odpadów.
System RFID (technika wykorzystująca fale radiowe do przesyłania danych oraz zasilania
elektronicznego układu stanowiącego etykietę obiektu przez czytnik w celu identyfikacji
obiektu) stanowi więc narzędzie służące do monitorowania rodzajów odpadów, których
pozbywają się mieszkańcy nieruchomości, zdefiniowania poprawności prowadzonej
segregacji odpadów oraz kontroli poprawnego wykonywania usługi odbioru odpadów przez
wykonawców.
W kontekście 8% stawki VAT zastosowanej dla pozycji 45, 48 oraz 49 należy wskazać, że
usługi zawierające się w wymienionych pozycjach stanowią usługi pomocnicze dla usługi
głównej polegającej na gospodarowaniu odpadami, która zgodnie z poz. 27 i nast.
Załącznika nr 3 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług została
objęta preferencyjną stawką 8%. Stanowią one swoiste wsparcie procesu gospodarowania
odpadami oraz służą optymalizacji tego procesu. Wdrożenie oraz korzystanie z systemu
RFID bynajmniej nie stanowi celu samego w sobie, a jedynie służy optymalizacji oraz
wspiera zarządzanie procesem gospodarowania odpadów. Nie może być zatem oceniane w
oderwaniu od usługi głównej.
W wyroku z dnia 13 stycznia 2015 r. w sprawie I FSK 1913/13 Naczelny Sąd
Administracyjny wskazał, że w szczególności świadczenie należy uznać za dodatkowe w
stosunku do świadczenia głównego, jeżeli nie stanowi ono dla klienta celu samo w sobie,
lecz służy skorzystaniu w jak najlepszy sposób ze świadczenia głównego. Przenosząc
przedstawione stanowisko na grunt rozpoznawan
ej sprawy należy wskazać, że zarówno
usługi wykazane w pozycji 45, jak i w pozycji 48 oraz 49 formularza cenowego stanowią
jedynie usługi wspomagające działania związane z gospodarowaniem odpadów, a nie usługę
główną świadczoną na rzecz gminy. Wdrożenie systemu RFID jedynie na potrzeby samego
jego wdrożenia nie generowałoby dla odbiorcy żadnej wartości, ponieważ system ten służy
zarządzaniu innymi procesami i ma w stosunku do nich charakter pomocniczy. Wdrażany
przez wykonawcę system RFID dla Zamawiającego będzie wartością dopiero po
przystosowaniu systemu i jego infrastruktury (pojemniki, naklejki, chipy) do potrzeb
Zamawiającego w bezpośrednim połączeniu z usługą gospodarowania odpadami przez
wykonawcę, a nie w momencie wdrożenia systemu samego w sobie. System RFID bez
powiązania go z usługą główną nie spełnia swojego celu, którym jest optymalizacja oraz
zarządzanie procesem zagospodarowania odpadów.
. Podobnie, w przypadku dwóch kolejnych pozycji formularza cenowego. W myśl art. 3 ust.
2 pkt 6 ustawy z d
nia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
zadaniem gminy jest zapewnienie czystości i porządku na swoim terenie oraz stworzenie
warunków niezbędnych do ich utrzymania, a w szczególności tworzenie punktów
selektywnego zbierania odp
adów komunalnych w sposób zapewniający łatwy dostęp dla
wszystkich mieszkańców gminy, które zapewniają przyjmowanie co najmniej takich odpadów
komunalnych jak m.in. przeterminowane leki, zużyte baterie i akumulatory. Kwestionowane
przez Odwołującego pozycje nr 50 i 51 formularza cenowego dotyczą odpowiednio:
1) Poz. 50 -
wyposażenia w pojemniki do zbierania przeterminowanych leków;
2) Poz. 51
— wyposażenia w pojemniki do zbierania zużytych baterii i akumulatorów
przenośnych
12. Pozycje 50 i 51 formularza ce
nowego odzwierciedlają część obowiązków nałożonych na
gminę w zakresie administrowania, przechowywania, gospodarowania oraz przygotowania
do dalszego transportu odpadów zbieranych selektywnie. Wchodzą również w zakres
niniejszego zamówienia.
13. Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach przez
gospodarowanie odpadami rozumie się zbieranie, transport, przetwarzanie odpadów, łącznie
z nadzorem nad tego rodzaju działaniami, jak również późniejsze postępowanie z miejscami
unieszkodliwia
nia odpadów oraz działania wykonywane w charakterze sprzedawcy odpadów
lub pośrednika w obrocie odpadami, natomiast zgodnie z ust. 6 odpadami są wszystkie
substancje lub przedmioty, których posiadacz się pozbywa, zamierza się pozbyć lub do
których pozbycia się jest obowiązany. W SIWZ wskazano, że przedmiot zamówienia
obejmuje odpowiednio odbieranie, zbieranie, transport i zagospodarowanie odpadów
komunalnych powstałych i zebranych nie tylko na wszystkich nieruchomościach położonych
w granicach administracyj
nych Gminy Miękinia, ale również z PSZOK, czyli punktów w
których składowane są m.in. odpady, o których mowa w pozycji 50 oraz 51 tj.
przeterminowane leki, zużyte baterie i akumulatory przenośne.
Mając na uwadze obowiązki jakie nakłada na gminę ustawa o odpadach, ustawa o
utrzymaniu czystości i porządku w gminach, a także Rozporządzenie Ministra Środowiska z
29 grudnia 2016 r. w sprawie szczegółowego sposobu selektywnego zbierania wybranych
frakcji odpadów, wskazać należy, że pozycje 50 oraz 51 zestawienia cenowego stanowią
nieodłączne elementy usługi związanej z gospodarowaniem odpadami, a tym samym
bezpośrednio przekładają się na realizację obowiązków gminy i zapewniają kompletność ich
wykonania. Wymienione świadczenia stanowią czynności pomocnicze dla usługi głównej tj.
gospodarowania odpadami i wskazują na spójny, zintegrowany charakter całego systemu
gospodarowania odpadami. Zgodnie dominującym stanowiskiem organów podatkowych nie
należy wymienionych czynności poddawać sztucznym podziałom, gdyż w istocie są
wykonywane w jednym, wspólnym celu zapewnieniu kompleksowości wykonania zlecenia
polegającego na gospodarce odpadami.
15. Poza tym, czynności te wykonuje jeden podmiot — wykonawca, nie są zlecane do
wykonania w odrębnym postępowaniu, co tym bardzie przemawia za uznaniem pozycji 50 i
51 jako usług pomocniczych dla gospodarowania odpadami.
16. Dodatkowo o pomocniczym charakterze tych czynności świadczy ich wartość w
odniesieniu do całego przedmiotu zamówienia, która jest minimalna.
Dowód: symulacja wykonana przez Odwołującego obrazująca, jaki wplyw na ostateczną
cenę usługi miałoby zastosowanie w kwestionowanych pozycjach 23% stawki podatku na
okoliczność minimalnego znaczenia pozycji dla całego zamówienia, potwierdzenia ich
pomocniczego charakteru.
Mając na uwadze powyższe wyjaśnienia należy dojść do przekonania, że wszystkie
czynności wchodzące w zakres pozycji 45, 48, 49, 50 i 51 winny być traktowane jako
element jednego świadczenia kompleksowego wykonywanego na rzecz Zamawiającego.
Czynności te służą bowiem osiągnięciu wspólnego celu oraz umożliwiają Zamawiającemu
wypełnianie spoczywających na niej obowiązków w zakresie gospodarki odpadami. Każda
ze wskazanych pozycji służy wykonaniu przedmiotu Przetargu oraz stanowi czynność
pomocniczą, która służy wyłącznie wykonaniu czynności głównej.
Skoro tak, to zastosowanie przez Przystępującego jednolitej stawki podatku VAT w
odniesieniu do pozycji 45, 48, 49, 50 i 51 było działaniem prawidłowym w kontekście
potraktowania ich jako świadczenia kompleksowego. Wymienione czynności tworzą
obiektywnie jedno świadczenie gospodarcze, są z nim bezpośrednio związane, co przesądza
o opodatkowaniu ich jednolitą stawką podatku od towarów i usług odpowiednią dla usługi
gospodarowania odpadami, która zgodnie z poz. 27 i nast. Załącznika nr 3 do ustawy z dnia
1 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług została opodatkowana preferencyjną stawką
8% VAT.
19. Powyższe potwierdza zresztą treść opinii doradców podatkowych, o którą wystąpił
Przystępujący, która potwierdza poprawność działań Przystępującego.
Dowód: opinia doradców podatkowych z TAXAdvisors Group Sp. z o. o. z dnia 5 listopada
2020 r. na okoliczność prawidłowości zastosowanej przez Przystępującego stawki podatku
VAT i możliwości uznania usługi za świadczenie kompleksowe.
20. W związku z powyższym za niezasadny należy uznać podniesiony przez Odwołującego
zarzut naruszenia art. 91 ust. 1 i 2 Pzp w zw. z art. 7 ust. 3 Pzp w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 6
Pzp, bowiem oferta Przystępującego nie zawiera błędu w obliczeniu ceny.
21. Jak podkreśla się w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej: „Błąd w obliczeniu ceny
zachodzi, jeśli cena oferty została obliczona w sposób niezgodny ze sposobem jej obliczenia
podanym w dokumentacji przetargowej lub np. w cenie oferty uwzględniono niewłaściwą
stawkę podatku VAT.” (zob. wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 17 września 2020 r.,
sygn. akt: KIO 1885/20, LEX nr 3071543).
Tymczasem oferta Przystępującego spełnia wymogi postawione przez Zamawiającego w
rozdziale XVI SIWZ (Opis sp
osobu obliczenia ceny ofertowej), a Przystępujący, co zostało
wykazane we wcześniejszych punktach niniejszego pisma procesowego, był uprawniony do
zastosowania preferencyjną stawki - 8% VAT.
W tych warunkach Zamawiający słusznie uznał ofertę Przystępującego za
najkorzystniejszą.
Wobec powyższego, stawiany przez Odwołującego zarzut naruszenia art. art. 91 ust. 1 i
2 Pzp w zw. z art. 7 ust. 3 Pzp w zw. z art. 89 ust. 1
pkt 6 Pzp nie potwierdził się.
II.
Zarzuty dotyczące przeprowadzenia postępowania w sposób naruszający zasady uczciwej
konkurencji
Nie zasługuje również na uwzględnienie stawiany przez Odwołującego zarzut naruszenia
przez Zamawiającego art. 7 ust. 1 Pzp.
W myśl art. 7 ust. 1 Pzp: Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o
udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji i równe
traktowanie wykonawców oraz zgodnie z zasadami proporcjonalności i przejrzystości.
W orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej podkreśla się, że: „Naruszenie zasady
równego traktowania wykonawców będzie miało miejsce, gdy działania podejmowane w
stosunku do wykonawcy będą powodowały inną, nierówną w postępowaniu sytuację
pozostałych wykonawców lub wykonawcy. Granicą dopuszczalności działań Zamawiającego
odnośnie danego wykonawcy zawsze będzie naruszenie zasady / zasad w odniesieniu do
innego wykonawcy. Zasady Prawa zamówień publicznych - w tym wypadku równego
traktowania
wykonawców - nie są dane tylko jednemu wykonawcy, a ich ocena dokonywana
w danym postępowaniu oraz podejmowane przez Zamawiającego czynności bądź
zaniechania czynności oceniane w kontekście zasad muszą być dokonywane z
uwzględnieniem interesów wszystkich wykonawców.” (zob. wyrok Krajowej Izby
Odwoławczej z dnia 9 lipca 2020 r., sygn. akt: KIO 1286/20, LEX nr 3051323).
28. Z taką sytuacją nie mamy do czynienia na gruncie przedmiotowej sprawy. Zamawiający,
dostrzegając różnice w zakresie stawki VAT podanych w kilku pozycjach formularza
cenowego, pismem z dnia 3 listopada 2020 r. wezwał obu wykonawców do wyjaśnień w
zakresie zastosowanej stawki VAT co do pięciu pozycji zestawienia cenowego. Jest to
okoliczność bezsporna, potwierdzoną w treści samego odwołania.
29. Zarówno Odwołujący, jak i Przystępujący odpowiedzieli na wezwanie Zamawiającego i
przedstawili
stosowne wyjaśnienia. Nie doszło więc tutaj do jakiegokolwiek różnicowania
sytuacji dwóch wykonawców. To, że ostatecznie Zamawiający dokonał wyboru oferty
Przystępującego jako oferty najkorzystniejszej, świadczy wyłącznie o tym, że Zamawiający
podzielił stanowisko Przystępującego w zakresie zastosowanej stawki podatku VAT, zgodził
się z przedstawioną argumentacją, a wyjaśnienia Odwołującego okazały się
nieprzekonujące. W tych warunkach trudno więc mówić o prowadzeniu przez
Zamawiającego Postępowania w sposób naruszający zasady uczciwej konkurencji.
30. Przystępujący zwraca również uwagę, na błędną konstrukcję stawianego przez
Odwołującego zarzutu. Jak bowiem podkreśla się w orzecznictwie: „Z naruszeniem art. 7 ust.
1 p.z.p. mamy do czynienia wówczas, gdy dochodzi do zróżnicowania przez podmiot
zamawiający działań wobec wykonawców znajdujących się w identycznej sytuacji prawnej
lub faktycznej. W przypadku opisu przedmiotu zamówienia nie zawsze dochodzi do
naruszenia art. 7 ust. 1 p.z.p. Taka sytuacja ma bowiem
miejsce wówczas, gdy określona
konstrukcja tego opisu stawia w uprzywilejowanej sytuacji poszczególnych wykonawców
kosztem innych (dyskryminacja podmiotowa bezpośrednia) lub określone produkty lub
rozwiązania technicznej (dyskryminacja przedmiotowa - pośrednia). Jest to konsekwencją
tego, że co do zasady art. 7 ust. 1 p.z.p. nie może stanowić samodzielnego zarzutu i winien
być on dopełniony treścią innego - szczegółowego przepisu z jednoczesnym wykazaniem
zróżnicowania sytuacji poszczególnych wykonawców znajdujących się w tożsamej sytuacji
podmiotowej.” (zob. np. wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 8 września 2017 r., sygn.
akt: KIO 1790/17, LEX nr 2398347).
31. Pomimo niekwestionowanego znaczenia dla całego systemu zamówień publicznych
zasad udzielania
zamówień publicznych, ze względu na ich ogólny charakter nie mogą one
stanowić samodzielnej podstawy zarzutów kierowanych względem zamawiającego.
Tymczasem Odwołujący formułuje wyłącznie zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 7
ust. 1 Pzp. Przypomnieć przy tym należy, że Izba jest związana zarzutami podniesionymi w
odwołaniu, co wynika wprost z przepisu art. 192 ust. 7 Pzp.
32. Przystępujący zaznacza również, że Izba uwzględnia odwołanie wyłącznie w sytuacji, w
której ewentualne naruszenie przepisów ustawy miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na
wynik
postępowania o udzielenie zamówienia. Z taką sytuacją nie mamy do czynienia w
niniejszej sprawie, bowiem to oferta Przystępującego winna być uznana za najkorzystniejszą
w Postępowaniu.
III.
Zarzuty
dotyc
zące
przedstawienia
informacji
wprowadzających
w
błąd
Zamawiającego
Co więcej, zdaniem Przystępującego, formułowany przez Odwołującego zarzut
naruszenia przez Zamawiającego art. 24 ust. 1 pkt 17 Pzp jest przejawem skrajnego
formalizmu Odwołującego, a stawiany zarzut pozostaje w całkowitym oderwaniu od celu
zarówno przepisu art. 24 ust. 1 pkt 17 Pzp, jak i art. 24 ust. 1 pkt 23 Pzp.
Celem przepisu art. 24 ust. 1 pkt 17 Pzp jest bowiem ochrona zamawiającego przed
nieuczciwym, nierzetelnym i nieprofesj
onalnym działaniem wykonawców. Takiego
zachowania nie sposób jednak przypisać Przystępującemu.
Jak wskazano w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 27 sierpnia 2019 r.:
„Formalizm postępowania o udzielenie zamówienia publicznego nie jest zaś celem samym w
sobie. Taki również nie jest cel art. 24 ust. 1 pkt 17 ustawy Pzp. Służy on bowiem do
eliminowania z postępowania wykonawców, którzy przekazali informacje wprowadzające
zamawiającego w błąd co do istotnych elementów postępowania przetargowego.” (zob.
wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 27 sierpnia 2019 r., sygn. akt: KIO 1576/19, LEX nr
36. W analizowanym stanie faktycznym istotnym elementem dla Postępowania jest
zbadanie, czy Przystępujący podlega wykluczeniu z udziału w postępowaniu na podstawie
art. 24 ust. 1 pkt 23 Pzp. Tymczasem odpowiedź na to pytanie jest jednoznaczna
Przystępujący nie podlega wykluczeniu z Postepowania na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 23
Pzp, co dla
Zamawiającego było wręcz oczywiste.
Godzi się bowiem przypomnieć, że zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 23 Pzp z postępowania o
udzielenie zamówienia wyklucza się wykonawców, którzy należąc do tej samej grupy
kapitałowej, w rozumieniu ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i
konsumentów (Dz. U. z 2019 r. poz. 369, 1571 i 1667), złożyli odrębne oferty, oferty
częściowe lub wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, chyba że wykażą, że
istniejące między nimi powiązania nie prowadzą do zakłócenia konkurencji w postępowaniu
o udzielenie zamówienia.
38. A z
atem podstawa wykluczenia, o której mowa w art. 24 ust. 1 pkt 23 Pzp wystąpi
wywczas, gdy w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego odrębne oferty, oferty
częściowe lub wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu złożyli wykonawcy,
należący do tej samej grupy kapitałowej, w rozumieniu ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o
ochronie konkurencji i konsumentów. Tymczasem w Postepowaniu zostały złożone tylko
dwie oferty.
budziło wątpliwości Zamawiającego, zwłaszcza w kontekście innych
dokumentów, jakie w toku Postępowania zostały złożone przez tych wykonawców (np. KRS
Przystępującego czy oświadczenie dotyczące przynależności do grupy kapitałowej, jakie
złożył Odwołujący).
Skoro tak, to nie można mówić o spełnieniu względem Przystępującego przesłanek, o
których mowa w art. 24 ust. 1 pkt 17 Pzp. Zamawiający nie mógł zostać wprowadzony przez
Przystępującego w błąd co do braku podstaw do wykluczenia go z Postępowania, bowiem
takich podstaw rzeczywiście nie ma i nie budziło to wątpliwości Zamawiającego. Poza tym
okoliczność pozostawania przez Przystępującego w grupie kapitałowej (nie obejmującej
Odwołującego) wynika wprost z dokumentu rejestrowego Przystępującego, który był przecież
złożony Zamawiającego w trybie art. 26 ust. 1 Pzp. W świetle powyższego złożona przez
Przystępującego informacja dotycząca pozostawania w grupie kapitałowej pozostaje bez
znaczenia dla wyniku Postępowania.
Mając powyższe na uwadze nie sposób stawianego przez Odwołującego zarzutu
naruszenia art. 24 ust. 1 pkt 17 Pzp za zasadny
, zwłaszcza że Odwołujący nie wykazał
spełnienia przesłanek tego artykułu, w szczególności możliwości wprowadzenia w błąd
Zamawiającego i istotnego wpływu tych informacji na decyzje podejmowane przez
Zamawiające w Postępowaniu.
IV Podsumowanie
W świetle powyższych twierdzeń i argumentów uznać należy, że Zamawiający
słusznie uznał ofertę Przystępującego za najkorzystniejszą w Postępowaniu.
Zarzuty podniesione w odwołaniu nie potwierdziły się, w związku z czym
przystępujący wnosi o jego oddalenie.
K
rajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła co następuje
Izba rozważając zarzuty odwołania, na podstawie zgromadzonego materiału
dowodowego w sprawie oraz argumentacji formalnej i prawnej
odwołania, odpowiedzi
na
odwołanie oraz pisma procesowego przystępującego i wyjaśnień złożonych przez
przystępującego w dniu 6 listopada 2020r. na wezwanie zamawiającego, nie znalazła
podstaw do ich uwzględnienia, zarówno co do naruszenia art.89 ust.1 pkt 6 ustawy
(zastosowanie stawki podstawowej vat
– 8 % do całości zadania) jak i art. 24 ust.1 pkt
17 ustawy
(co do oświadczenia o przynależności do grupy kapitałowej w sytuacji
dwóch ofert w postępowaniu to jest oferty odwołującego i przystępującego po stronie
zamawiającego) w związku z art.7 ust.1 i ust.3 ustawy jak i art.91 ust.1 i ust.2 ustawy.
Izba w pełni podziela stanowisko zamawiającego i przystępującego po jego stronie,
zaprezentowane powyżej w uzasadnieniu (odpowiedź na odwołanie i pismo procesowe
przystępującego, obydwa pisma z dnia 22 grudnia 2020r. jak i argumentację wyjaśnień
przystępującego z dnia 6 listopada 2020r.
W tym stanie rzeczy odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Krajowa Izba Odwoławcza przyjmuje za własną argumentację formalną i prawną
zamawiającego i przystępującego przedstawioną powyżej.
W postępowaniu złożono dwie oferty:
wykonawca wybrany/przystępujący po stronie zamawiającego z ceną oferty w kwocie
490,56 złotych.
odwołujący z ceną oferty w kwocie 4 748 772,30 złoych.
W dniu
3.11. 2020r. Zamawiający wezwał w trybie art. 87 ust. 1 Pzp obu wykonawców do
złożenia wyjaśnień w zakresie zastosowanej stawki VAT w pięciu pozycjach zestawienia
cenowego:
pozycja nr 45 -
wdrożenie i utrzymanie systemu RFID na terenie gminy Miękinia,
pozycja nr 48 -
wyposażenie urządzeń do zbierania odpadów- pojemników w naklejki
określające rodzaj zbieranych odpadów
pozycja nr 49 -
wyposażenie urządzeń do zbierania odpadów - pojemników w
transpondery RFID (czipy)
pozycja nr 50 -
wyposażenie w pojemniki do zbierania przeterminowanych leków,
pozycja nr 51 -
wyposażenie w pojemniki do zbierania zużytych baterii i akumulatorów
przenośnych.
W dniu 23.11. 2020 Zamawiający poinformował o wyborze jako najkorzystniejszej oferty
przystępującego po stronie zamawiającego.
W piśmie z dnia 6.11.2020r. przystępujący po stronie zamawiającego wyjaśnił, że stoi na
stanowisku iż zasadne jest zastosowanie stawki 8% Vat ze względu na kompleksowość
usługi zagospodarowania odpadów świadczonej na rzecz zamawiającego, na którą składają
się wskazane czynności w zestawieniu cenowym.
Zarzuty odwołania dotyczyły
Odwołanie wniesiono wobec czynności i zaniechań zamawiającego polegających na:
wyborze jako oferty najkorzystniejszej oferty złożonej przez przystępującego,
zaniechaniu wykluczenia wykonawcy przystępującego wobec złożenia przez niego
fałszywego oświadczenia o braku przynależności do jakiejkolwiek grupy kapitałowej,
zaniechanie odrzucenia oferty złożonej przez wykonawcę przystępującego jako oferty
zawierającej błąd w obliczeniu ceny,
zaniechaniu wezwania wykonawcy przystępującego do złożenia wyjaśnień w zakresie
zastosowania stawek VAT niezgodnych z ustawą o podatku od towarów i usług,
zaniechanie wyboru jako oferty najkorzystniejszej oferty Odwołującego.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu:
4. naruszenie art. 91 ust. 1 i 2 p.z.p. w zw. z art. 7 ust. 3 p.z.p. w zw. art. 89 ust. 1 pkt 6
p.z.p. przez wybór niezgodnie z przepisami ustawy jako najkorzystniejszej oferty
wykonawcy przystępującego pomimo, że oferta tego wykonawcy zawierała błędy w
obliczeniu ceny wynikające z doliczenia preferencyjnej stawki VAT sprzecznej z
przepisami ustawy o podatku od towarów i usług, a w konsekwencji sprzecznej z
kryteriami oceny ofert zawartymi w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (dalej
„SIWZ");
5. naruszenie art. 7 ust. 1 p.z.p. przez prowa
dzenie postępowania w sposób naruszający
zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców ubiegających się o
udzielenie zamówienia w sytuacji gdy Zamawiający porównał oferty nieporównywalne,
ponieważ sporządzone przy zastosowaniu różnych stawek VAT do tych samych usług
wchodzących w skład zamówienia, przy czym tylko odwołujący zastosował właściwe stawki
VAT a wybrana została oferta przystępującego wskazująca stawki VAT sprzeczne z
powszechnie obowiązującymi przepisami prawa podatkowego;
6. naruszenie art. 24 ust. 1 pkt 17 p.z.p. przez zaniechanie wykluczenia wykonawcy
przystępującego z postępowania, pomimo tego, że przedstawił informacje
wprowadzające w błąd zamawiającego co do braku przynależności do grupy kapitałowej,
mogące mieć istotny wpływ na decyzje podejmowane przez zamawiającego w
postępowaniu.
Podnosząc powyższe zarzuty, odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie
zamawiającemu dokonania następujących czynności:
unieważnienia wyboru najkorzystniejszej oferty,
7. wykluczenia wykonaw
cy przystępującego z postępowania o udzielenie zamówienia,
odrzucenia oferty wykonawcy przystępującego,
dokonania ponownego badania i oceny ofert złożonych w postępowaniu, z
pominięciem oferty przystępującego jako podlegającej odrzuceniu,
10. wyboru oferty odw
ołującego jako oferty najkorzystniejszej.
Jak powyżej Izba zaznaczyła, nie podziela argumentacji odwołującego, przyznając za własne
stanowisko zamawiającego i przystępującego zaprezentowane powyżej. W szczególności
przywołuje następującą argumentację.
Pismo procesowe przystępującego po stronie zamawiającego z dnia 22 grudnia
2020r.
I. Zarzuty dotyczące błędu w obliczeniu ceny
1. Zgodnie z zapisami rozdziału VI ust. 1 i 2 Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia
(dalej jako „SIWZ”) przedmiotem niniejszego zamówienia jest usługa odbierania i
zagospodarowanie odpadów komunalnych z nieruchomości zamieszkałych na terenie gminy
Miękinia w 2021 roku.
W części II SIWZ, Zamawiając zawarł Opis przedmiotu zamówienia (dalej jako
„OPZ”), który wskazuje na zakres przedmiotowej usługi. I tak, zgodnie z zapisami pkt III OPZ
przedmiot niniejszego zamówienia obejmuje:
1. Odbieranie, zbieranie, transport i zagospodarowanie odpadów komunalnych powstałych i
zebranych:
1) na wszystkich nieruchomościach, na których zamieszkują mieszkańcy, położonych w
granicach administracyjnych Gminy Miękinia, objętych gminnym systemem zbiórki odpadów,
zgodnie z art. 6c ust. 1 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach (tj. Dz. U. 2020 r., poz. 1439);
) z punktów ogólnodostępnych — Zał. 3;
3) z punktu selektywnego zbierania odpadów komunalnych tzw. PSZOK.
2. Wyposażenie właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy w worki do
selektywnego zbierania odpadów komunalnych frakcji: „Papier" —szacunkowa ilość w
okresie realizacji zamówienia wyniesie 144.000 szt. i „Metale i tworzywa sztuczne” —
szacunkowa ilość w okresie realizacji zamówienia wyniesie 360.000 szt.
3. Wyposażenie urządzeń do zbierania odpadów —pojemników w transpondery RFID (czipy)
oraz ich geolokalizacja na terenie poprzez przypisanie pojemników do punktów wywozowych
— szacunkowa ilość w okresie realizacji zamówienia wyniesie 600 sztuk.
4. Wyposażenie urządzeń do zbierania odpadów (pojemników) w naklejki określające rodzaj
zbiera
nych odpadów. Projekt nadruku musi zostać zaakceptowanych przez Zamawiającego.
Oklejenie urządzeń nowych odbywać się będzie podczas wykonywanej usługi oczipowania
pojemników oraz Wykonawca będzie prowadził bieżący przegląd pojemników podczas
realizacji odb
ioru i w razie konieczności dokonania naklejenia nowych. Szacunkowa ilość w
okresie realizacji zamówienia wyniesie 700 sztuk.
5. Oklejenie pojemników naklejkami na zgłoszenie od Zamawiającego odbywać się będzie
podczas najbliższego wywozu odpadów danej frakcji.
6. Wykonawca w okresie zamówienia dokonywać będzie geolokalizacji (parowania)
urządzeń do zbierania odpadów w Punktach wywozowych.
7. Poprzez geolokalizację urządzeń do zbierania odpadów w punktach wywozowych należy
rozumieć przyporządkowanie ich do poszczególnych punktów wywozowych z określeniem
współrzędnych geograficznych punktów wywozowych w oparciu o współrzędne
poszczególnych pojemników do nich przypisanych. Geolokalizacja obejmuje również
przesyłanie w czasie rzeczywistym zaktualizowanych danych do systemu, poprzez interfejs
wymiany danych.
8. Wykonawca jest zobowiązany do weryfikowania i uzupełniania listy punktów gromadzenia
odpadów w trakcie procesu geolokalizacji oraz do przekazywania zweryfikowanych danych
do wdrożonego systemu.
9. Dane rej
estrowane z systemu monitoringu GPS muszą być w pełni zintegrowane w skład
wdrożonego oprogramowania komputerowego.
10. Przesył danych z urządzeń pokładowych do wdrożonego oprogramowania musi odbywać
się online w czasie rzeczywistym z jednoczesnym przesyłem danych z systemu monitoringu
GPS. Wszystkie zarejestrowane zdarzenia (załadunek, wyładunek, identyfikacja, ważenie,
rejestracja i inne) muszą być rozszerzone o dokładną datę i czas zgodny z uniwersalnym
czasem koordynowanym UTC (PL)/ oraz współrzędne geograficzne zdarzeń wyznaczone na
podstawie systemu GPS.
11. Rejestrowanie, w trakcie realizacji usługi, danych pochodzących z systemów ważenia i
identyfikacji pojemników oraz przesyłanie tych danych do wdrożonego oprogramowania,
poprzez interfejs wymiany da
nych służącego do gromadzenia i analizy danych i informacji
pozyskiwanych z systemów monitoringu Wykonawcy.
12. Po dniu 31.12.2021 r. wszystkie zamontowane znaczniki RFID Wykonawca przekaże
nieodpłatnie Zamawiającemu a jego koszt będzie uregulowany w mięsięcznych ratach w
terminie od 01.01.2021 r. do 31.12.2021 r.
13. Świadczenie usługi odbierania i zagospodarowania odpadów komunalnych
pochodzących od właścicieli nieruchomości na terenie gminy Miękinia winno rozpocząć się
od 1 stycznia 2021 r. i zakończyć do 31 grudnia 2021 r.
14. Ilość wytwarzanych na terenie gminy odpadów jest w przeciągu roku nierównomierna.
Ostateczna rzeczywista ilość odpadów będzie znana w wyniku realizacji zadania. Zapłata za
wykonanie zamówienia będzie odbywać się na podstawie rzeczywistych odebranych i
zagospodarowanych ton odpadów komunalnych przekazanych do instalacji przetwarzania.
15. Wykonawca jest zobowiązany do uwzględnienia w kosztach wykonania usługi wpływu z
tytułu uzyskanych zysków ze sprzedaży zebranych surowców wtórnych.
16.W razie zmian w systemie informatycznym gminy wykonawca dostosuje się w ciągu 14
dni do rozszerzonych / zmienionych metod wymiany danych.
17. Zbierane przez Wykonawcę dane informatyczne stanowią własność Zamawiającego.
3. W ocenie Przystępującego już sam opis przedmiotu zamówienia wskazuje jednoznacznie,
że wszystkie powyższe obowiązki, jakie spoczywać będą na wykonawcy, składają się na
jedną usługę — odbierania i zagospodarowania odpadów komunalnych z terenu
nieruchomości zamieszkałych na terenie Gminy Miękinia, tworząc usługę kompleksową. To z
kolei uzasadniało zastosowanie 8%-owej stawki podatku VAT na wszystkich pozycjach
ujętych w formularzu cenowym, stanowiącym załącznik do oferty Przystępującego, w tym
również w odniesieniu do następujących pozycji:
1) Poz. 45 -
wdrożenie i utrzymanie systemu RFID na terenie gminy Miękinia;
2) Poz. 48 -
wyposażenie urządzeń do zbierania odpadów-pojemników w naklejki
określające rodzaj zbieranych odpadów;
3) Poz. 49 -
wyposażenie urządzeń do zbierania odpadów-pojemników w transpondery RFID
(czipy);
4) Poz. 50 -
wyposażenie w pojemniki do zbierania przeterminowanych leków;
5) Poz. 51
— wyposażenie w pojemniki do zbierania zużytych baterii i akumulatorów
przenośnych.
4. Zdaniem Przystępującego, argumentacja Odwołującego, stanowi próbę sztucznego i
nieuzasadnionego podzielenia jednej kompleksowej usługi na kilka pomniejszych, choć
oczywistym jest, że wszystkie kwestionowane przez Odwołującego pozycje cenowe
(obowiązki spoczywające na wykonawcy), składają się na jedną usługę i stanowią
świadczenia pomocnicze względem czynności głównej, jaką w tym przypadku jest odbiór i
zagospodarowanie odpadów komunalnych.
5. Jak przy tym podkreśla się w oficjalnych interpretacjach wydawanych przez Krajową
Informację Skarbową, których ogólne założenie można odnieść również do niniejszej sprawy.
I tak,: „co do zasady każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i
usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne, jednak w sytuacji gdy jedna usługa
obejmuje z ekonomicz
nego punktu widzenia kilka świadczeń, usługa ta nie powinna być
sztucznie dzielona dla celów podatkowych. Zatem, z ekonomicznego punktu widzenia usługi
nie powinny być dzielone dla celów podatkowych wówczas, gdy tworzyć będą jedną usługę
kompleksową, obejmującą kilka świadczeń pomocniczych. Jeżeli jednak w skład
świadczonej usługi wchodzić będą czynności, które nie służą wyłącznie wykonaniu czynności
głównej, zasadniczej, lecz mogą mieć również charakter samoistny, to wówczas nie ma
podstaw dla traktowania
ich jako elementu usługi kompleksowej. Nie ma znaczenia
subiektywny punkt widzenia dostawcy lub odbiorcy świadczenia. Istnienie jednego
świadczenia złożonego nie wyklucza zastosowania do poszczególnych jego elementów
odrębnych cen. Jeżeli dwa lub więcej niż dwa świadczenia (czynności) dokonane przez
podatnika na rzecz konsumenta są tak ściśle związane, że obiektywnie tworzą w aspekcie
gospodarczym jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter, to wszystkie te
świadczenia lub czynności stanowią jednolite świadczenie do celów stosowania przepisów
ustawy o podatku od towarów i usług. Jeżeli jednak w skład świadczonej usługi wchodzić
będą czynności, które nie służą wyłącznie wykonaniu czynności głównej, zasadniczej, lecz
mogą mieć również charakter samoistny, to wówczas nie ma podstaw dla traktowania ich
jako elementu czynności kompleksowej.” (zob. pismo z dnia 7 marca 2019 r. Dyrektora
Krajowej Informacji Skarbowej 0115-KDITl-
l.4012.923.2018.2.RH, Stawka VAT dla usług
związanych z realizacją zadania publicznego, LEX nr 489483).
6. Wbrew twierdzeniom pozycji 45,48,49, 50 i 51 formularza cenowego nie należy
wyodrębniać i oceniać indywidualnie.
7. Pozycje 45, 48 oraz 49 są bezpośrednio związane z systemem RFID, który wspiera
przecież proces zarządzania gospodarowania odpadami. Pozycje te dotyczą odpowiednio:
1) poz. 45 -
wdrożenia i utrzymania systemu RFID na terenie gminy Miękinia;
2) poz. 48 -
wyposażenia urządzeń do zbierania odpadów-pojemników w naklejki określające
rodzaj zbieranych odpadów;
3) poz. 49 -
wyposażenia urządzeń do zbierania odpadów-pojemników w transpondery RFID
(czipy).
8. W związku z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z 29 grudnia 2016 r. w sprawie
szczegółowego sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów, po stronie
gmin powstała potrzeba identyfikowania oraz kontrolowania odpadów, a także ich wytwórców
w celu zastosowania się do ujednoliconych standardów selektywnego zbierania odpadów.
System RFID (technika wykorzystująca fale radiowe do przesyłania danych oraz zasilania
elektronicznego układu stanowiącego etykietę obiektu przez czytnik w celu identyfikacji
obiektu) stanowi więc narzędzie służące do monitorowania rodzajów odpadów, których
pozbywają się mieszkańcy nieruchomości, zdefiniowania poprawności prowadzonej
se
gregacji odpadów oraz kontroli poprawnego wykonywania usługi odbioru odpadów przez
wykonawców.
9. W kontekście 8% stawki VAT zastosowanej dla pozycji 45, 48 oraz 49 należy wskazać, że
usługi zawierające się w wymienionych pozycjach stanowią usługi pomocnicze dla usługi
głównej polegającej na gospodarowaniu odpadami, która zgodnie z poz. 27 i nast.
Załącznika nr 3 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług została
objęta preferencyjną stawką 8%. Stanowią one swoiste wsparcie procesu gospodarowania
odpadami oraz służą optymalizacji tego procesu. Wdrożenie oraz korzystanie z systemu
RFID bynajmniej nie stanowi celu samego w sobie, a jedynie służy optymalizacji oraz
wspiera zarządzanie procesem gospodarowania odpadów. Nie może być zatem oceniane w
oderwaniu od usługi głównej.
10. W wyroku z dnia 13 stycznia 2015 r. w sprawie I FSK 1913/13 Naczelny Sąd
Administracyjny wskazał, że w szczególności świadczenie należy uznać za dodatkowe w
stosunku do świadczenia głównego, jeżeli nie stanowi ono dla klienta celu samo w sobie,
lecz służy skorzystaniu w jak najlepszy sposób ze świadczenia głównego. Przenosząc
przedstawione stanowisko na grunt rozpoznawanej sprawy należy wskazać, że zarówno
usługi wykazane w pozycji 45, jak i w pozycji 48 oraz 49 formularza cenowego stanowią
jedynie usługi wspomagające działania związane z gospodarowaniem odpadów, a nie usługę
główną świadczoną na rzecz gminy. Wdrożenie systemu RFID jedynie na potrzeby samego
jego wdrożenia nie generowałoby dla odbiorcy żadnej wartości, ponieważ system ten służy
zarządzaniu innymi procesami i ma w stosunku do nich charakter pomocniczy. Wdrażany
przez wykonawcę system RFID dla Zamawiającego będzie wartością dopiero po
przystosowaniu systemu i jego infrastruktury (pojemniki, naklejki, chipy) do potrzeb
Zamawiającego w bezpośrednim połączeniu z usługą gospodarowania odpadami przez
wykonawcę, a nie w momencie wdrożenia systemu samego w sobie. System RFID bez
powiązania go z usługą główną nie spełnia swojego celu, którym jest optymalizacja oraz
zarządzanie procesem zagospodarowania odpadów.
11. Podobnie, w przypadku dwóch kolejnych pozycji formularza cenowego. W myśl art. 3 ust.
2 pkt 6 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
zadaniem gminy jest zapewnienie
czystości i porządku na swoim terenie oraz stworzenie
warunków niezbędnych do ich utrzymania, a w szczególności tworzenie punktów
selektywnego zbierania odpadów komunalnych w sposób zapewniający łatwy dostęp dla
wszystkich mieszkańców gminy, które zapewniają przyjmowanie co najmniej takich odpadów
komunalnych jak m.in. przeterminowane leki, zużyte baterie i akumulatory. Kwestionowane
przez Odwołującego pozycje nr 50 i 51 formularza cenowego dotyczą odpowiednio:
1) Poz. 50 -
wyposażenia w pojemniki do zbierania przeterminowanych leków;
2) Poz. 51
— wyposażenia w pojemniki do zbierania zużytych baterii i akumulatorów
przenośnych
12. Pozycje 50 i 51 formularza cenowego odzwierciedlają część obowiązków nałożonych na
gminę w zakresie administrowania, przechowywania, gospodarowania oraz przygotowania
do dalszego transportu odpadów zbieranych selektywnie. Wchodzą również w zakres
niniejszego zamówienia.
13. Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach przez
gospodarowanie odpadami rozumie się zbieranie, transport, przetwarzanie odpadów, łącznie
z nadzorem nad tego rodzaju działaniami, jak również późniejsze postępowanie z miejscami
unieszkodliwiania odpadów oraz działania wykonywane w charakterze sprzedawcy odpadów
lub pośrednika w obrocie odpadami, natomiast zgodnie z ust. 6 odpadami są wszystkie
substancje lub przedmioty, których posiadacz się pozbywa, zamierza się pozbyć lub do
których pozbycia się jest obowiązany. W SIWZ wskazano, że przedmiot zamówienia
obejmuje odpowiednio odbieranie, zbie
ranie, transport i zagospodarowanie odpadów
komunalnych powstałych i zebranych nie tylko na wszystkich nieruchomościach położonych
w granicach administracyjnych Gminy Miękinia, ale również z PSZOK, czyli punktów w
których składowane są m.in. odpady, o których mowa w pozycji 50 oraz 51 tj.
przeterminowane leki, zużyte baterie i akumulatory przenośne.
14. Mając na uwadze obowiązki jakie nakłada na gminę ustawa o odpadach, ustawa o
utrzymaniu czystości i porządku w gminach, a także Rozporządzenie Ministra Środowiska z
29 grudnia 2016 r. w sprawie szczegółowego sposobu selektywnego zbierania wybranych
frakcji odpadów, wskazać należy, że pozycje 50 oraz 51 zestawienia cenowego stanowią
nieodłączne elementy usługi związanej z gospodarowaniem odpadami, a tym samym
bezpośrednio przekładają się na realizację obowiązków gminy i zapewniają kompletność ich
wykonania. Wymienione świadczenia stanowią czynności pomocnicze dla usługi głównej tj.
gospodarowania odpadami i wskazują na spójny, zintegrowany charakter całego systemu
gospodarowania odpadami. Zgodnie dominującym stanowiskiem organów podatkowych nie
należy wymienionych czynności poddawać sztucznym podziałom, gdyż w istocie są
wykonywane w jednym, wspólnym celu zapewnieniu kompleksowości wykonania zlecenia
polegającego na gospodarce odpadami.
15. Poza tym, czynności te wykonuje jeden podmiot — wykonawca, nie są zlecane do
wykonania w odrębnym postępowaniu, co tym bardzie przemawia za uznaniem pozycji 50 i
51 jako usług pomocniczych dla gospodarowania odpadami.
Mając na uwadze powyższe wyjaśnienia należy dojść do przekonania, że wszystkie
czynności wchodzące w zakres pozycji 45, 48, 49, 50 i 51 winny być traktowane jako
element jednego świadczenia kompleksowego wykonywanego na rzecz Zamawiającego.
Czynności te służą bowiem osiągnięciu wspólnego celu oraz umożliwiają Zamawiającemu
wypełnianie spoczywających na niej obowiązków w zakresie gospodarki odpadami. Każda
ze wskazanych pozycji służy wykonaniu przedmiotu Przetargu oraz stanowi czynność
pomocniczą, która służy wyłącznie wykonaniu czynności głównej.
20. W związku z powyższym za niezasadny należy uznać podniesiony przez Odwołującego
zarzut naruszenia art. 91 ust. 1 i 2 Pzp w zw. z art. 7 ust. 3 Pzp w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 6
Pzp, bowiem oferta Przystępującego nie zawiera błędu w obliczeniu ceny.
22. Tymczasem oferta Przystępującego spełnia wymogi postawione przez Zamawiającego w
rozdziale XVI SIWZ (Opis sposobu obliczenia ceny ofertowej), a Przystępujący, co zostało
wykazane we wcześniejszych punktach niniejszego pisma procesowego, był uprawniony do
zastosowania preferencyjną stawki - 8% VAT.
23. W tych warunkach Zamawiający słusznie uznał ofertę Przystępującego za
najkorzystniejszą.
28. Z taką sytuacją nie mamy do czynienia na gruncie przedmiotowej sprawy. Zamawiający,
dostrzegając różnice w zakresie stawki VAT podanych w kilku pozycjach formularza
cenowego, pismem z dnia 3 listopada 2020 r. wezwał obu wykonawców do wyjaśnień w
zakresie zastosowanej stawki VAT co do pięciu pozycji zestawienia cenowego. Jest to
okoli
czność bezsporna, potwierdzoną w treści samego odwołania.
29. Zarówno Odwołujący, jak i Przystępujący odpowiedzieli na wezwanie Zamawiającego i
przedstawili stosowne wyjaśnienia. Nie doszło więc tutaj do jakiegokolwiek różnicowania
sytuacji dwóch wykonawców. To, że ostatecznie Zamawiający dokonał wyboru oferty
Przystępującego jako oferty najkorzystniejszej, świadczy wyłącznie o tym, że Zamawiający
podzielił stanowisko Przystępującego w zakresie zastosowanej stawki podatku VAT, zgodził
się z przedstawioną argumentacją, a wyjaśnienia Odwołującego okazały się
nieprzekonujące. W tych warunkach trudno więc mówić o prowadzeniu przez
Zamawiającego Postępowania w sposób naruszający zasady uczciwej konkurencji.
III.
Zarzuty
dotyczące
przedstawienia
informacji
wprowadzających
w
błąd
Zamawiającego
Co więcej, zdaniem Przystępującego, formułowany przez Odwołującego zarzut
naruszenia przez Zamawiającego art. 24 ust. 1 pkt 17 Pzp jest przejawem skrajnego
formalizmu Odwołującego, a stawiany zarzut pozostaje w całkowitym oderwaniu od celu
zarówno przepisu art. 24 ust. 1 pkt 17 Pzp, jak i art. 24 ust. 1 pkt 23 Pzp.
Celem przepisu art. 24 ust. 1 pkt 17 Pzp jest bowiem ochrona zamawiającego przed
nieuczciwym, nierzetelnym i nieprofesjonalnym działaniem wykonawców. Takiego
zachowania nie sposób jednak przypisać Przystępującemu.
Jak wskazano w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 27 sierpnia 2019 r.:
„Formalizm postępowania o udzielenie zamówienia publicznego nie jest zaś celem samym w
sobie. Taki również nie jest cel art. 24 ust. 1 pkt 17 ustawy Pzp. Służy on bowiem do
eliminowania z postępowania wykonawców, którzy przekazali informacje wprowadzające
zamawiającego w błąd co do istotnych elementów postępowania przetargowego.” (zob.
wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 27 sierpnia 2019 r., sygn. akt: KIO 1576/19, LEX nr
36. W analizowanym stanie faktycznym istotnym elementem dla Postępowania jest
zbadanie, czy Przystępujący podlega wykluczeniu z udziału w postępowaniu na podstawie
art. 24 ust. 1 pkt 23 Pzp. T
ymczasem odpowiedź na to pytanie jest jednoznaczna
Przystępujący nie podlega wykluczeniu z Postepowania na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 23
Pzp, co dla Zamawiającego było wręcz oczywiste.
37. Godzi się bowiem przypomnieć, że zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 23 Pzp z postępowania o
udzielenie zamówienia wyklucza się wykonawców, którzy należąc do tej samej grupy
kapitałowej, w rozumieniu ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i
konsumentów (Dz. U. z 2019 r. poz. 369, 1571 i 1667), złożyli odrębne oferty, oferty
częściowe lub wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, chyba że wykażą, że
istniejące między nimi powiązania nie prowadzą do zakłócenia konkurencji w postępowaniu
o udzielenie zamówienia.
38. A zatem podstawa wykluczenia, o której mowa w art. 24 ust. 1 pkt 23 Pzp wystąpi
wywczas, gdy w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego odrębne oferty, oferty
częściowe lub wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu złożyli wykonawcy,
należący do tej samej grupy kapitałowej, w rozumieniu ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o
ochronie konkurencji i konsumentów. Tymczasem w Postepowaniu zostały złożone tylko
dwie oferty.budziło wątpliwości Zamawiającego, zwłaszcza w kontekście innych
dokumentów, jakie w toku Postępowania zostały złożone przez tych wykonawców (np. KRS
Przystępującego czy oświadczenie dotyczące przynależności do grupy kapitałowej, jakie
złożył Odwołujący).
39. Skoro tak, to nie można mówić o spełnieniu względem Przystępującego przesłanek, o
których mowa w art. 24 ust. 1 pkt 17 Pzp. Zamawiający nie mógł zostać wprowadzony przez
Przystępującego w błąd co do braku podstaw do wykluczenia go z Postępowania, bowiem
takich podstaw rzeczywiście nie ma i nie budziło to wątpliwości Zamawiającego. Poza tym
okoliczność pozostawania przez Przystępującego w grupie kapitałowej (nie obejmującej
Odwołującego) wynika wprost z dokumentu rejestrowego Przystępującego, który był przecież
złożony Zamawiającego w trybie art. 26 ust. 1 Pzp. W świetle powyższego złożona przez
Przystępującego informacja dotycząca pozostawania w grupie kapitałowej pozostaje bez
znaczenia dla wyniku Postępowania.
Mając powyższe na uwadze nie sposób stawianego przez Odwołującego zarzutu
naruszenia art. 24 ust. 1 pkt 17 Pzp za zasadny, zwłaszcza że Odwołujący nie wykazał
spełnienia przesłanek tego artykułu, w szczególności możliwości wprowadzenia w błąd
Zamawiającego i istotnego wpływu tych informacji na decyzje podejmowane przez
Zamawiające w Postępowaniu.
Stanowisko Przystępującego z dnia 6 listopada 2020r. na wezwanie
zamawiającego
Chemeko-
System stoi na stanowisku, że zasadne jest zastosowanie stawki 8% VAT ze
względu na kompleksowość usługi zagospodarowania odpadów świadczonej na rzecz
Zamawiającego, na którą składają się wskazane czynności ujęte w zestawieniu cenowym.
Przystępujący następująco wyjaśnił swoje stanowisko.
Świadczenia kompleksowe
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna
dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Kierując się wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej również jako: TSUE
z dnia 25 lutego 1999 r. w sprawie C-
349/96 należy przyjąć, że co do zasady każde
świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno być
traktowane
jako odrębne i niezależne, jednak nierzadko zdarza się, że w ramach określonej
transakcji gospodarczej należy wykonać szereg świadczeń, których realizacja prowadzi do
jednego, wspólnego celu, aby zrealizować daną usługę. Takie świadczenia określa się
miane
m świadczeń kompleksowych.
Pomimo faktu, że Ustawa nie wyróżniła świadczeń kompleksowych jako odrębnego
przedmiotu opodatkowania, to świadczenia takie rzeczywiście funkcjonują w obrocie
gospodarczym. Brak legalnej definicji świadczenia kompleksowego w przepisach Ustawy
niejednokrotnie powoduje powstawanie wątpliwości co do ujmowania takich transakcji na
potrzeby podatku od towarów i usług, jednak nie wykluczenia uznania ich za takie.
W tym miejscu pomocna okazuje się utrwalona linia orzecznicza Trybunału Sprawiedliwości
Unii Europejskiej, która definiuje pojęcie świadczenia kompleksowego oraz formułuje
przesłanki rozpoznania świadczeń kompleksowych, a także wskazuje sposób kwalifikacji
takiego świadczenia na potrzeby podatku od towarów i usług. Składają się na nią wyroki
TSUE wydawane m.in. w przytoczonej sprawie C-349/96 Card Protection Plan Ltd, w
sprawie C111/05 Aktiebolaget NN oraz w sprawie C-231/94 Faaborg-Gelting Linien.
Definicja świadczenia kompleksowego
Jak stanowi wyrok TSUE z 27 p
aździernika 2005 r. w sprawie C-41/04 w przypadku
świadczenia szeregu usług związanych z sobą, tworzących obiektywną całość w
ramach określonej transakcji gospodarczej, nie należy sztucznie ich rozdzielać dla
celów podatkowych. Jeśli usługa nie stanowi celu samego w sobie, ale jest środkiem
do lepszego wykorzystania usługi zasadniczej, należy ją traktować, jako usługę
pomocniczą, opodatkowując ją według zasad właściwych dla usługi zasadniczej.
W przytoczonym wyroku, TSUE wskazuje również, że istotne jest określenie istoty
świadczeń z uwzględnieniem wszystkich okoliczności danej sprawy. Ważne jest więc
ustalenie czy świadczenia są ze sobą ściśle związane w taki sposób, że samodzielnie nie
przynoszą wymaganej praktycznej korzyści z punktu widzenia odbiorcy świadczenia.
Tożsame stanowisko zaprezentowano w wyroku TSUE z dnia. 21 lutego 2008 r. w sprawie
C425/06 Ministero dell'Economia e delle Finanze przeciwko Part Service Srl, w którym
sformułowano kryteria przesądzające o tym, kiedy występuje świadczenie złożone. TSUE
ponownie potwierdził, że ma ono miejsce w sytuacji, gdy:
świadczenie pomocnicze nie stanowi celu samego w sobie, lecz stanowi środek do
korzystania na jak najlepszych warunkach z usługi podstawowej,
poszczególne czynności są ze sobą tak ściśle związane, że ich rozdzielenie miałoby
charakter sztuczny.
Powyższe poglądy znajdują również potwierdzenie w wyrokach w sprawie C-88/09 Graphic
Procede TSUE oraz w sprawie C-2/95 Sparekassernes Datacenter- (SDC).
W tym miejscu należy zaznaczyć, że Trybunat Sprawiedliwości Unii Europejskiej dokonuje
interpretacji przepisów dotyczących podatku od towarów i usług, który to podatek powinien
być zharmonizowany na terytorium wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej.
Sposób rozumienia pewnych pojęć zaprezentowany przez TSUE powinien być więc wspólny
we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej.
Usługa główna oraz usługi pomocnicze
W praktyce wykształciło się założenie, że w ramach świadczenia kompleksowego można
wyróżnić usługę główną, która ma charakter wiodący oraz usługi pomocnicze, które mają
charakter wtórny i wspomagający dla usługi głównej. Potwierdzają to wyroki TSUE
wydawane na przestrzeni lat m.in. wyrok TSUE z dnia 10 listopada 2016 r. sprawie C-432/15
oraz wyrok TSUE z dnia 11 lutego 2010 r. w sprawie C-88/09.
Jak wskazuje pierwszy z przytoczonych wyroków: „Jedna transakcja występuje w
szczególności wtedy, gdy dwa lub więcej elementów albo dwie lub więcej czynności,
dokonane przez podatnika, są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie tylko
jedno niepodzielne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter
sztuczny. Mamy również do czynienia z jedną usługą w przypadku, gdy kilka elementów
powinno zostać uznanych za konstytutywne dla usługi głównej, podczas gdy, przeciwnie,
jedna lub więcej usług powinny być postrzegane jako jedna lub więcej usług pomocniczych,
dzielących w zakresie opodatkowania los prawny usługi głównej".
Stanowisko prezentowane przez TSUE wskazuje na to, że świadczenia pomocnicze
podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na takich samych zasadach jak
świadczenie główne, natomiast świadczeniem pomocniczym jest takie świadczenie, które
służy lepszemu wykorzystaniu świadczenia głównego (wyrok TSUE w sprawie C-349/96).
Tożsamy pogląd wyraża się również w polskim orzecznictwie. W interpretacji indywidualnej
Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 5 lutego 2019 r. o sygn.
0114KDlP4.4012.795.2018.2.RK, organ podatkowy podkreślił, że z ekonomicznego punku
widzenia usługi nie powinny być dzielone dla celów podatkowych wówczas, gdy tworzyć
będą jedną usługę kompleksową, obejmującą kilka świadczeń pomocniczych: Określił
również przestanki do stwierdzenia czy dana usługa stanowi usługę złożoną:
(…) stwierdzić należy, że ze świadczeniem usługi złożonej (kompleksowej) mamy do
czynienia wówczas, gdy świadczenie usługodawcy jest rozbudowane i obejmuje dwie lub
więcej pojedynczych czynności (świadczeń), będących elementami częściowego
zobowiązania strony transakcji, Jednocześnie usługa taka, jeśli może zostać uznana za
usługę o charakterze złożonym, podlega opodatkowaniu jednolitą stawką podatku od
towarów i usług, właściwą dla świadczenia podstawowego, głównego.
Przedmiotem rozważań organu w przedstawionej interpretacji indywidualnej było
zastosowanie 8% stawki VAT dla kompleksowej usługi w zakresie usuwania i obróbki
odpadów. Organ podatkowy zaznaczył, że w ramach zamówienia Wnioskodawca będzie
wykonywał szereg czynności, m.in. oznaczenie prób odpadów, transport odpadów,
unieszkodliwienie odpadów oraz ochrona terenu prac. Zaznaczył, że wszystkie te
czynności prowadzą do wykonania konkretnej usługi, która w tym przypadku jest
usługą unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych lub innych niż niebezpieczne.
Czynności te tworzą jedną całość, a ich podział na odrębne usługi miałby charakter
sztuczny
Przesłanki uznania świadczenia za świadczenie kompleksowe
Podsumowując, na podstawie Dyrektyw Unii Europejskiej, a także na podstawie
orzecznictwa Trybunatu Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz orzecznictwa krajowego
można sformułować przesłanki, które wskazują kiedy dane świadczenie należy potraktować
jako świadczenie kompleksowe:
Transakcja składa się z wielu elementów składowych.
Jak bowiem wskazuje ugruntowana linia orz
ecznicza, jedna transakcja występuje w
wypadku, gdy dwa lub więcej elementów albo dwie lub więcej czynności dokonane przez
podatnika, są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie tylko jedno niepodzielne
świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny (wyroki TSUE: z
dnia 27 października 2005 r. w sprawie C-41/04 Levob Verzekeringen i OV Bank, Zb. Orz. s.
1-9433; z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie C-111/05 Aktiebolaget NN, Zb. Orz. s. 1-2697).
Jeden z elementów transakcji stanowi świadczenie główne
Oprócz orzecznictwa Trybunatu Sprawiedliwości Unii Europejskiej, również w wyroku WSA w
Gdańsku z dnia 6 lutego 2018 r., sygn. akt I SA/Gd 1727/17 sąd podkreślił, iż o
kompleksowości świadczeń można mówić, gdy czynności są tak ściśle związane, że tworzą
obiektywnie tylko jedno nierozerwalne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie
miałoby sztuczny charakter, albo gdy co najwyżej jeden element stanowi świadczenie
główne, podczas gdy przeciwnie, jedno lub więcej świadczeń jest postrzegane jako jedno lub
więcej świadczeń pomocniczych dzielących los świadczenia głównego.
Wyjaśnienie zastosowanej stawki VAT dla poszczególnych pozycji w zestawieniu cenowym
Wyjaśnienie dotyczące pozycji 45, 48, 49 zestawienia cenowego na potrzeby Przetargu
Wskazane w Wezwaniu pozycje 45, 48 oraz 49 są bezpośrednio związane z systemem
RFID, który wspiera proces zarządzania gospodarowania odpadami oraz dotyczą
odpowiednio:
poz. 45 -
wdrożenia i utrzymania systemu RFID na terenie gminy Miękinia,
poz. 48 -
wyposażenia urządzeń do zbierania odpadów-pojemników w naklejki określające
rodzaj zbieranych odpadów,
poz. 49 -
wyposażenia urządzeń do zbierania odpadów-pojemników w transpondery RFID
(czipy).
System RFID (ang. Radio-Frequency Identification) to te
chnika wykorzystująca fale radiowe
do przesyłania danych oraz zasilania elektronicznego układu stanowiącego etykietę obiektu
przez czytnik w celu identyfikacji obiektu. W gospodarowaniu odpadami funkcjonalność tego
systemu polega przede wszystkim na efekty
wnym zarządzaniu i kontrolowaniu gospodarki
odpadami oraz procesu recyklingu.
W związku z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z 29 grudnia 2016 r. w sprawie
szczegółowego sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów, po stronie
gmin powstała potrzeba identyfikowania oraz kontrolowania odpadów, a także ich wytwórców
w celu zastosowania się do ujednoliconych standardów selektywnego zbierania odpadów.
System RFPD stanowi więc narzędzie służące do monitorowania rodzajów odpadów, których
pozbywają się mieszkańcy nieruchomości, zdefiniowania poprawności prowadzonej
segregacji odpadów oraz kontroli poprawnego wykonywania usługi odbioru odpadów przez
wykonawców.
W kontekście 8% stawki VAT zastosowanej dla pozycji 45, 48 oraz 49 należy wskazać, że
usługi zawierające się w wymienionych pozycjach stanowią usługi pomocnicze dla usługi
głównej polegającej na gospodarowaniu odpadami, która zgodnie z poz. 27 i nast.
Załącznika nr 3 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług została
objęta preferencyjną stawką 8%. Stanowią one swoiste wsparcie procesu gospodarowania
odpadami oraz służą optymalizacji tego procesu.
Gmina Miękinia w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (dalej również jako: SIWZ)
określiła, że przetarg przeprowadzony jest pn. „Odbieranie i zagospodarowanie odpadów
komunalnych z nieruchomości zamieszkałych na terenie gminy Miękinia w 2021 roku” co
może determinować rozumienie przedmiotu Przetargu właśnie jako „odbieranie i
zagospodarowanie odpadów komunalnych”. Wdrożenie oraz korzystanie z systemu RFID
bynajmniej nie stanowi celu samego w sobie, a jedynie służy optymalizacji oraz wspiera
zarządzanie procesem gospodarowania odpadów.
W wyroku z dnia 13 stycznia 2015 r. w sprawie I FSK 1913/13 Naczelny Sąd Administracyjny
wskazał, że w szczególności świadczenie należy uznać za dodatkowe w stosunku do
świadczenia głównego, jeżeli nie stanowi ono dla klienta celu samo w sobie, lecz służy
skorzystaniu w jak najlepszy sposób ze świadczenia głównego. Przenosząc przedstawione
stanowisko
na grunt rozpoznawanej sprawy należy wskazać, że zarówno usługi wykazane w
pozycji 45, jak i w pozycji 48 oraz 49 zestawienia cenowego stanowią jedynie usługi
wspomagające działania związane z gospodarowaniem odpadów, a nie usługę główną
świadczoną na rzecz gminy. Wdrożenie systemu RFID jedynie na potrzeby samego jego
wdrożenia nie generowałoby dla odbiorcy żadnej wartości, ponieważ system ten służy
zarządzaniu innymi procesami i ma w stosunku do nich charakter pomocniczy.
Również w wyroku Wojewódzkiego Sądy Administracyjnego z dnia 20 lutego 2019 r. w
sprawie III SA/Wa 1077/18 pojawiła się kwestia usługi głównej oraz pomocniczej, gdzie WSA
zaznaczył, że dla poprawnego ich określenia pod uwagę należy wziąć podstawową potrzebę
odbiorcy, Uznanie za usługę kompleksową świadczenia polegającego na termicznym
przekształceniu odpadów wraz z innymi działaniami Sąd argumentował następująco:
„Reasumując, opis zdarzenia przyszłego zdaniem sądu pierwszej instancji wskazuje, że
podstawową potrzebą odbiorcy w zakresie inwestycji a tym samym najistotniejsza z
gospodarczego punktu widzenia nabywcy jest usługa termicznego przekształcania odpadów
a nie usługa obejmująca serwisowanie i utrzymanie instalacji. Z perspektywy
Zamawiającego,
celem
wiodącym
Przedsięwzięcia
(świadczeniem
zasadniczym,
dominującym) jest termiczne przetworzenie odpadów z odzyskiem energii. Natomiast
wykonanie przez partnera prywatnego pozostałych czynności wschodzących w skład Obsługi
będzie mieć wartość funkcjonalną dla Zamawiającego wyłącznie pod takim warunkiem, że
czynności te będą realizowane łącznie ze świadczeniem zasadniczym (dominującym), jakim
jest termiczne przetwarzanie odpadów. Z punktu widzenia Zamawiającego, aktywności
dodatkowe (tj. inne niż świadczenie zasadnicze w postaci termicznego przetwarzania
odpadów) realizowane przez Wykonawcę w Okresie Obsługi albo (jak czynności
utrzymania/zarządzania i konserwacji Instalacji) będą środkiem do lepszego wykonania
usługi zasadniczej w postaci termicznego przetwarzania odpadów, albo (jak odzysk energii)
podwyższą jakość, w szczególności, standard ekologiczny tej usługi. "
Dodatkowo WSA orzekł, że z uwagi na to, że ww. usługi potraktowano jako usługę
kompleksową to dla wszystkich z nich właściwe będzie zastosowanie stawki podatku w
wysokości 8%.
Odnosząc argumentację wyrażoną w powyższym wyroku odpowiednio do pozycji 45, 48 oraz
49 zestawienia cenowego wskazać należy, że zarówno wdrożenie i utrzymanie systemu
RFID, wyposażenie urządzeń do zbierania odpadów-pojemników w naklejki określające
rodzaj zbieran
ych odpadów oraz wyposażenie urządzeń do zbierania odpadów-pojemników
w transpondery RFID (czipy) nie będą mieć dla Zamawiającego wartości funkcjonalnej, jeśli
nie będą służyć usłudze głównej. Wymienione działania pomocnicze będą tworzyć wartość
dla Zamawi
ającego jedynie w przypadku wspierania i połączenia z usługą główną, którą jest
zagospodarowanie odpadów.
W orzeczeniu w sprawie C-
41/04 Levob Verzekeringen, TSUE analizował problem związany
z dostarczeniem nabywcy typowego, standardowego oprogramowania oraz -
jednocześnie
usługi jego dostosowania do indywidualnych potrzeb klienta, przy czym klient otrzymywał od
dostawcy od razu oprogramowanie dostosowane do jego potrzeb. Powstała więc wątpliwość
czy takie świadczenie na rzecz podatnika miało charakter jednorodny. W celu określenia, czy
mamy do czynienia z usługą kompleksową należy - wg TSUE poszukiwać elementów
charakterystycznych dla rozpatrywanej usługi celem określenia, czy podatnik dostarcza
konsumentowi kilka odrębnych świadczeń głównych, czy też jedno świadczenie. We
wskazanym orzeczeniu TSUE wskazał na konieczność dokonania analizy charakteru
transakcji także z punktu widzenia nabywcy.
Zarówno w omawianym wyroku, jak i w przedmiotowej sprawie to właśnie perspektywa
nabywcy powinna być podstawą do ustalenia, jaki jest rzeczywisty charakter świadczenia.
Trybunat podkreślił fakt, iż w rozpatrywanej przez niego sprawie: nabycie przez klienta
samego standardowego oprogramowania nie było w żaden sposób użyteczne”, Również w
kontekście Przetargu wdrażany przez Wykonawcę system RFlD-dla Zamawiającego będzie
wartością dopiero po przystosowaniu systemu i jego infrastruktury (pojemniki, naklejki, chipy)
do potrzeb Gminy w bezpośrednim połączeniu z usługą gospodarowania odpadami przez
Wykonawcę, a nie w momencie wdrożenia systemu samego w sobie. System RFID bez
powiązania go z usługą główną nie spełnia swojego celu, którym jest optymalizacja oraz
zarządzanie procesem zagospodarowania odpadów.
Potwierdzeniem prawidłowości stanowiska Wykonawcy jest również interpretacja
indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej dnia 7 marca 2019 r.
sygn. 0115-KDlT1-
1.4012.923.2018.2.RH. O wydanie interpretacji indywidualnej zwróciła się
Gmina, która zamierzała przeprowadzić postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
na transport i unieszkodliwienie nielegalnie zmagazynowanych odpadów. W SIWZ
wskazano, że przedmiot zamówienia będzie obejmował szereg czynności polegających na
oznaczaniu próbek odpadów (określaniu kodów odpadów oraz ich składu), transporcie
od
padów z miejsca magazynowania do miejsca unieszkodliwienia oraz przygotowaniu
odpadów do transportu, unieszkodliwieniu odpadów płynnych (w tym niebezpiecznych) oraz
na zabezpieczeniu miejsca magazynowania. Wątpliwości Gminy dotyczyły ustalenia czy
wymienio
ne usługi stanowić będą usługę kompleksową czy też każda z usług wchodzących
w skład zamówienia powinna zostać opodatkowana odrębnie, właściwą dla niej stawką.
W niniejszej interpretacji organ podatkowy kierując się orzecznictwem TSUE prawidłowo
ocenił stanowisko Gminy, w którym Gmina uznała, że będzie miała do czynienia z usługą
kompleksową i przychylił się do opodatkowania tej usługi jednolitą stawką VAT wynoszącą
8%. Swoje stanowisko Gmina argumentowała tym, że „wszystkie wymienione w umowie
czynności, które będą realizowane przez wyłonionego w drodze przetargu Wykonawcę są
niezbędne i wymagane do zakończenia usługi. Wnioskodawca wskazuje, iż bez zbadania
próbek i sklasyfikowania odpadów, nie można dokonać kolejnych czynności w zakresie
zagospodarowania l
ub unieszkodliwienia. Następnie, nie ma możliwości wykonania
przedmiotowej usługi bez transportu odpadów do wyspecjalizowanego w zakresie
gospodarowania odpadami przedsiębiorstwa wykonawcy. Również usługa ochrony całego
procesu likwidacji składowiska (m.in. ochrona przed kradzieżą sprzętu, maszyn, złomu,
ochrona przed podpaleniem czy niekontrolowanym wstępem osób nieupoważnionych) jest
niezbędnym i nierozłącznym elementem w procesie likwidacji nielegalnego składowiska.
Na podstawie orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, analizy dotyczącej
świadczeń kompleksowych oraz stanowisk wyrażonych w orzeczeniach Sądów
Administracyjnych należy stwierdzić, że odpowiednio:
• poz. 45 - wdrożenia i utrzymania systemu RFID na terenie gminy Miękinia,
• poz. 48 - wyposażenia urządzeń do zbierania odpadów-pojemników w naklejki określające
rodzaj zbieranych odpadów,
poz. 49 -
wyposażenia urządzeń do zbierania odpadów-pojemników w transpondery RFID
(czipy),
stanowią usługi pomocnicze dla usługi głównej polegającej na gospodarowaniu odpadami, w
związku z czym podlegają opodatkowaniu stawką właściwą dla usługi głównej tj. stawką 8%
zgodnie z poz. 27 i nast. Załącznika nr 3 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od
towarów i usług.
Wyjaśnienie dotyczące pozycji 50 i 51 zestawienia cenowego na potrzeby Przetargu
W myśl art. 3 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i
porządku w gminach zadaniem gminy jest zapewnienie czystości i porządku na swoim
terenie oraz stworzenie warunków niezbędnych do ich utrzymania, a w szczególności
tworzenie punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych w sposób zapewniający
łatwy dostęp dla wszystkich mieszkańców gminy, które zapewniają przyjmowanie co
najmniej takich odpadów komunalnych jak m.in. przeterminowane leki, zużyte baterie i
akumulatory.
Wskazane w Wezwaniu pozycje 50 oraz 51 dotyczą odpowiednio:
•
Poz. 50 -
wyposażenia w pojemniki do zbierania przeterminowanych leków,
•
Poz. 51
— wyposażenia w pojemniki do zbierania zużytych baterii i akumulatorów
przenośnych.
Powyższe pozycje odzwierciedlają część obowiązków nałożonych na gminę w zakresie
administrowania, przechowywania, gospodarowania oraz przygotowania do dalszego
transportu odpadów zbieranych selektywnie. Stanowią również przedmiot zamówienia w
Przetargu.
Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach przez gospodarowanie
odpadami rozumie się zbieranie, transport, przetwarzanie odpadów, łącznie z nadzorem nad
tego rodzaju działaniami, jak również późniejsze postępowanie z miejscami
unieszkodliwiania odpadów oraz działania wykonywane w charakterze sprzedawcy odpadów
tub pośrednika w obrocie odpadami, natomiast zgodnie z ust, 6 odpadami są wszystkie
substancje lub przedmioty, których posiadacz się pozbywa, zamierza się pozbyć lub do
których pozbycia się jest obowiązany.
W SIWZ wskazano, że przedmiot zamówienia obejmuje odpowiednio odbieranie, zbieranie,
transport i zagospodarowanie odpadów komunalnych powstałych i zebranych nie tylko na
wszystkich nieruchomościach położonych w granicach administracyjnych Gminy Miękinia,
ale również z punktów ogólnodostępnych oraz z punktu selektywnego zabierania odpadów
komunalnych (dalej również jako: PSZOK), czyli punktów w których składowane są m.in.
odpady, o których mowa w pozycji 50 oraz 51 tj. przeterminowane leki, zużyte baterie i
akumulatory przenośne.
Mając na uwadze obowiązki jakie nakłada na gminę ustawa o odpadach, ustawa o
utrzymaniu czystości i porządku, a także Rozporządzenie Ministra Środowiska z 29 grudnia
2016 r. w
sprawie szczegółowego sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji
odpadów, wskazać należy, że pozycje 50 oraz 51 zestawienia cenowego stanowią
nieodłączne elementy usługi związanej z gospodarowaniem odpadami, a tym samym
bezpośrednio przekładają się na realizację obowiązków gminy i zapewniają kompletność ich
wykonania.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 12 lutego 2018 r.
sygn. 0114-KDlP1-
1.4012.624.2017.2.KBR wyraził stanowisko tożsame ze stanowiskami
TSUE wcze
śniej prezentowanymi w niniejszym Wyjaśnieniu. Organ podatkowy wskazał, że:
W konsekwencji, jeżeli podatnik wykonuje więcej niż jedno świadczenie na rzecz klienta i są
one ze sobą powiązane tak, że z ekonomicznego punktu widzenia tworzą jedną całość, którą
jedynie sztucznie można byłoby podzielić to te elementy lub świadczenia - dla celów podatku
od towarów i usług - stanowią jedną czynność O świadczeniu złożonym można więc mówić,
jeśli istnieje funkcjonalny związek pomiędzy poszczególnymi elementami świadczenia na tyle
ścisły, by nie można było wydzielić z tego świadczenia jego poszczególnych elementów i
potraktować ich jako świadczeń odrębnych. Muszą one stanowić jedną nierozerwalną całość.
Za potraktowaniem pozycji 50 i 51 jako usług pomocniczych dla gospodarowania odpadami
może przemawiać również fakt, że wykonywaniem wszystkich tych czynności zgodnie z
warunkami Przetargu zajmie się jeden podmiot. Odmienna sytuacja została przedstawiona
np. w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 6 sierpnia 2020 r. w sprawie KIO 1558/20
gdzie wskazano, że odbiorem odpadów z punktów selektywnego zbierania odpadów
komunalnych i odbiorem pozostałych odpadów zajmują się różne podmioty co wyklucza
uznanie, że usługa transportu odpadów z PSZOK ma charakter służebny w stosunku do
usługi odbioru odpadów od mieszkańców. W związku z tym nie można ich uznać za jedną
usługę o charakterze kompleksowym oraz zastosować jednolitej stawki podatku od towarów i
usług.
Mając na uwadze przedstawione przepisy prawa, orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości
Unii Europejskiej oraz stanowiska organów podatkowych wyrażonych w wydawanych
interpretacjach indywidualnych należy stwierdzić, że odpowiednio:
•
poz. 50 -
wyposażenie w pojemniki do zbierania przeterminowanych leków,
•
poz. 51
— wyposażenie w pojemniki do zbierania zużytych baterii i akumulatorów
przenośnych,
stanowią usługi pomocnicze dla usługi głównej polegającej na gospodarowaniu odpadami, w
związku z czym podlegają opodatkowaniu stawką właściwą dla usługi głównej tj. stawką 8%
zgodnie z
poz. 27 i nast. Załącznika nr 3 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od
towarów i usług.
Podsumowanie
Wszystkie czynności będące przedmiotem niniejszego Wyjaśnienia należy traktować jako
element jednego świadczenia kompleksowego wykonywanego na rzecz Zamawiającego,
które służy osiągnięciu wspólnego celu oraz pomoc przy wypełnianiu obowiązków Gminy w
zakresie gospodarowania odpadami. Każda ze wskazanych pozycji służy wykonaniu
przedmiotu Przetargu oraz stanowi czynność pomocniczą, która służy wyłącznie wykonaniu
czynności głównej.
Zastosowanie jednolitej stawki podatku od towarów i usług w odniesieniu do czynności
wskazanych w niniejszym Wyjaśnieniu jest działaniem prawidłowym w kontekście
potraktowania ich jako świadczenia kompleksowego. Odpowiednio wdrożenie i utrzymanie
systemu RFID na terenie gminy Miękinia (poz. 45), wyposażenie urządzeń do zbierania
odpadów-pojemników w naklejki określające rodzaj zbieranych odpadów (poz. 48),
wyposażenie urządzeń do zbierania odpadów-pojemników w transpondery RFID (czipy)
(poz. 49), wyposażenie w pojemniki do zbierania przeterminowanych leków (poz. 50) oraz
wyposażenie w pojemniki do zbierania zużytych baterii i akumulatorów przenośnych (poz.
51) stanowią świadczenia pomocnicze dla gospodarowania odpadami i służą jemu
najlepszemu wykonaniu.
Wymienione czynności tworzą obiektywnie jedno nierozerwalne świadczenie gospodarcze i
podzielają los świadczenia głównego, co przesądza o opodatkowaniu ich jednolitą stawką
podatku od towarów i usług odpowiednią dla usługi gospodarowania odpadami, która
zgodnie z poz. 27 i nast. Załącznika nr 3 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od
towarów i usług została opodatkowana preferencyjną stawką 8% VAT.
Co do zarzutu dotyczącego przedstawienia informacji wprowadzających w błąd
Zamawiającego
Co więcej, zdaniem Przystępującego, formułowany przez Odwołującego zarzut naruszenia
przez Zamawiającego art. 24 ust. 1 pkt 17 Pzp jest przejawem skrajnego formalizmu
Odwołującego, a stawiany zarzut pozostaje w całkowitym oderwaniu od celu zarówno
przepisu art. 24 ust. 1 pkt 17 Pzp, jak i art. 24 ust. 1 pkt 23 Pzp.
Celem przepisu art. 24 ust. 1 pkt 17 Pzp jest bowiem ochrona zamawiającego przed
nieuczciwym, nierzetelnym i nieprofesjonalnym działaniem wykonawców. Takiego
zachowania nie sposób jednak przypisać Przystępującemu.
Jak wskazano w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 27 sierpnia 2019 r.: „Formalizm
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego nie jest zaś jego celem. Taki również nie
jest cel art. 24 ust. 1 pkt 17 ustawy Pzp.
Służy on bowiem do eliminowania z postępowania
wykonawców, którzy przekazali informacje wprowadzające zamawiającego w błąd co do
istotnych elementów postępowania przetargowego.” (zob. wyrok Krajowej Izby Odwoławczej
z dnia 27 sierpnia 2019 r., sygn. akt: KIO 1576/19, LEX nr 2738640).
W analizowanym stanie faktycznym istotnym elementem dla Postępowania jest zbadanie,
czy Przystępujący podlega wykluczeniu z udziału w postępowaniu na podstawie art. 24 ust. 1
pkt 23 Pzp. Tymczasem odpowiedź na to pytanie jest jednoznaczna Przystępujący nie
podlega wykluczeniu z Postępowania na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 23 Pzp, co dla
Zamawiającego było wręcz oczywiste.
Godzi się bowiem przypomnieć, że zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 23 Pzp z postępowania o
udzielenie zamówienia wyklucza się wykonawców, którzy należąc do tej samej grupy
kapitałowej, w rozumieniu ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i
konsumentów (Dz. U. z 2019 r. poz. 369, 1571 i 1667), złożyli odrębne oferty, oferty
częściowe lub wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, chyba że wykażą, że
istniejące między nimi powiązania nie prowadzą do zakłócenia konkurencji w postępowaniu
o udzielenie zamówienia.
A zatem podstawa wykluczenia, o której mowa w art. 24 ust. 1 pkt 23 Pzp wystąpi wówczas,
gdy w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego odrębne oferty, oferty częściowe
lub wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu złożyli wykonawcy, należący do tej
samej grupy kapitałowej, w rozumieniu ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie
konkurencji i konsumentów. Tymczasem w postępowaniu zostały złożone tylko dwie oferty.
budziło wątpliwości Zamawiającego, zwłaszcza w kontekście innych dokumentów, jakie w
toku Postępowania zostały złożone przez tych wykonawców (np. KRS Przystępującego czy
oświadczenie dotyczące przynależności do grupy kapitałowej, jakie złożył Odwołujący).
Skoro tak, to nie można mówić o spełnieniu względem Przystępującego przesłanek, o
których mowa w art. 24 ust. 1 pkt 17 Pzp. Zamawiający nie mógł zostać wprowadzony przez
Przystępującego w błąd co do braku podstaw do wykluczenia go z Postępowania, bowiem
takich podstaw rzeczywiście nie ma i nie budziło to wątpliwości Zamawiającego. Poza tym
okoliczność pozostawania przez Przystępującego w grupie kapitałowej (nie obejmującej
Odwołującego) wynika wprost z dokumentu rejestrowego Przystępującego, który był przecież
złożony Zamawiającego w trybie art. 26 ust. 1 Pzp. W świetle powyższego złożona przez
Przystępującego informacja dotycząca pozostawania w grupie kapitałowej pozostaje bez
znaczenia dla wyniku Postępowania.
Mając powyższe na uwadze nie sposób stawianego przez Odwołującego zarzutu naruszenia
art. 24 ust. 1 pkt 17 Pzp za zasadny, zwłaszcza że Odwołujący nie wykazał spełnienia
przesłanek tego artykułu, w szczególności możliwości wprowadzenia w błąd Zamawiającego
i istotnego wpływu tych informacji na decyzje podejmowane przez Zamawiające w
Postępowaniu.
W tym stanie rzeczy orzeczono jak w sentencji wyroku.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku na podstawie
art. 192 ust. 9 i 10 ustawy, a także w oparciu o przepisy § 3 rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. z 2018 r. poz. 972) zaliczając w poczet postępowania odwoławczego koszt wpisu od
odwołania, uiszczony przez odwołującego w kwocie 15.000,00 zł.
Przewodniczący:
………………………………