Sygn. akt KIO 184/21
WYROK
z dnia 12 lutego 2021 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie: Przewodniczący: Piotr Kozłowski
Protokolant: Szymon Grzybowski
po rozpoznaniu na rozprawie 11 lutego 2021 r. w Warsz
awie odwołania wniesionego
13 stycznia 2021 r. do Prezesa Krajowe
j Izby Odwoławczej
przez
wykonawcę: Climatic sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w Michałowicach
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego pn. Roboty budowlane w formule
zaprojektuj-
zbuduj polegające na budowle żłobka i przedszkola w technologii modułowej na
osiedlu Budziwój w Rzeszowie wraz z zagospodarowaniem terenu w ramach zadań
inwestycyjnych: „Budowa żłobka na os. Budziwój w Rzeszowie”, „Budowa przedszkola na os.
Budziwój w Rzeszowie” (nr postępowania CZ-A.271.54.166.2020)
prowadzonym przez zamaw
iającego: Miasto Rzeszów
przy udziale wykonawcy: SOLKAN sp. z o.
o. z siedzibą w Rzeszowie – zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego
orzeka:
Uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu unieważnienie wyboru
najkorzystniejszej oferty, a w ramach powt
órzonych czynności w prowadzonym
postępowaniu wykluczenie SOLKAN sp. z o.o. z siedzibą w Rzeszowie z powodu
niewykazania spełniania warunków udziału w postępowaniu określonych
w rozdziale V pkt 1.3.1. tiret pierwsze i drugie
specyfikacji istotnych warunków
zamówienia.
W pozostałym zakresie oddala odwołanie.
3. K
osztami postępowania obciąża po połowie Zamawiającego i Odwołującego i:
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10000 zł 00 gr
(słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego
Sygn. akt KIO 184/21
tytułem wpisu od odwołania;
zasądza od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kwotę 6800 zł 00 gr
(słownie: sześć tysięcy osiemset złotych zero groszy) – odpowiadającą połowie
kosztów postępowania odwoławczego poniesionych przez Odwołującego z tytułu
uiszczonego wpisu od odwołania oraz jego uzasadnionych kosztów z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 579 i 580 ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. poz. 2019 ze zm.) w zw. z art. 92 ust. 2
ustawy z dnia 11 września
r. Przepisy wprowadzające ustawę ‒ Prawo zamówień publicznych (Dz. U. poz. 2020
ze zm.) na niniejszy wyrok
– w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga
za
pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego
w Warszawie.
Sygn. akt KIO 184/21
U z a s a d n i e n i e
Miasto Rzeszów {dalej: „Zamawiający”} prowadzi na podstawie ustawy z dnia 29
stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 poz. 1843 ze zm.) {dalej
również: „ustawa pzp” lub „pzp”} w trybie przetargu nieograniczonego postępowanie
o
udzielenie zamówienia publicznego na roboty budowlane pn. Roboty budowlane w formule
zaprojektuj-
zbuduj polegające na budowle żłobka i przedszkola w technologii modułowej
na osi
edlu Budziwój w Rzeszowie wraz z zagospodarowaniem terenu w ramach zadań
inwestycyjnych: „Budowa żłobka na os. Budziwój w Rzeszowie”, „Budowa przedszkola na os.
Budziwój w Rzeszowie” (nr postępowania CZ-A.271.54.166.2020).
Og
łoszenie o tym zamówieniu 30 lipca 2020 r. zostało zamieszczone w Biuletynie
Zamówień Publicznych pod nr 568049-N-2020.
Wartość przedmiotowego zamówienia nie przekracza kwot określonych w przepisach
wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy pzp.
8 stycznia 2021
r. Zamawiający zawiadomił drogą elektroniczną wykonawców
uczestniczących w powyższym postępowaniu o jego rozstrzygnięciu – wyborze jako
najkorzystniejszej oferty złożonej przez SOLKAN sp. z o.o. z siedzibą w Rzeszowie {dalej
również w skrócie: „Solkan” lub „Przystępujący”}.
13 stycznia 2021 r. Climatic sp. z o.o. sp. k.
z siedzibą w Michałowicach {dalej:
„Climatic” lub „Odwołujący”} wniósł w formie elektronicznej do Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej odwołanie od zaniechania wykluczenia z postępowania Solkany, a także
od zaniechania odrzucenia jego oferty.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu następujące naruszenia przepisów ustawy pzp
{lista zarzutów}:
1. Art. 24 ust. 1 pkt 12
– przez zaniechanie wykluczenia Solkanu, pomimo że nie wykazał
spełnienia warunków udziału w postępowaniu.
2. Art. 24 ust. 1 pkt 16
– przez zaniechanie wykluczenia Solkanu, który w wyniku
zamierzonego działania wprowadził Zamawiającego w błąd przy przedstawieniu
informacji, że spełnia warunki udziału w postępowaniu.
3. Art. 24 ust. 1 pkt 17
– przez zaniechanie wykluczenia Solkanu, pomimo że w wyniku
lekkomyślności i niedbalstwa przedstawił informacje wprowadzające w błąd
Zamawiającego, mogące mieć istotny wpływ na decyzje podejmowane przez niego
w
postępowaniu o udzielenie zamówienia.
W
związku z powyższymi zarzutami Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania
Sygn. akt KIO 184/21
i
nakazanie Zamawiającemu {lista żądań}:
Unieważnienia wyboru najkorzystniejszej oferty.
Wykluczenia Solkanu z postępowania.
3. P
onownej oceny ofert pod kątem przyjętych kryteriów oceny ofert.
Odwołujący sprecyzował powyższą listę zarzutów przez podanie następujących
okoliczności faktycznych i prawnych dla uzasadnienia wniesienie odwołania.
{ad pkt 1.-3.
listy zarzutów – okoliczności wspólne}
Z odwołania wynikają następujące okoliczności odnośnie przebiegu badania
spełniania przez Drogomax warunków udziału w postępowaniu.
Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia zawarty został w szczególności
w programie funkcjonalno-u
żytkowym {dalej: „PFU”}. W pkt 1.1. (w szczególności w pkt
1.1.1. i 1.1.1.2 oraz 1.1
.2. i 1.1.2.1.) PFU określono charakterystyczne parametry odnośnie
wielkości budynku i zakresu prac budowlanych, jak również podstawowe założenia
dotyczące budynku przedszkola oraz żłobka. Przewidziano m.in. zastosowanie technologii
modułowej opartej o moduły w konstrukcji stalowej o możliwie dużych gabarytach
segmentów oraz o wysokim stopniu prefabrykacji. Odnośnie konstrukcji modułów wskazano
na główną konstrukcję nośną, konstrukcję podłogi i konstrukcję dachu – jako stalowe ramy.
Z powyższymi wymogami dotyczącymi technologii realizacji robót korespondowały
warunki udziału w postępowaniu określone w rozdziale Vl SIWZ w następującym brzmieniu:
Wykonawca wykaże, że nie wcześniej niż w okresie ostatnich 5 lat przed upływem terminu
składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym okresie, wykonał
co najmniej jedno zamówienie na robotę budowlaną polegającą na budowie w technologii
modułowej stalowej o powierzchni zabudowy większej lub równej 750 m
- Wykonawca wyka
że, że nie wcześniej niż w terminie ostatnich 3 lat przed upływem terminu
składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym okresie wykonał
co najmniej jedną usługę polegającą na wykonaniu dokumentacji projektowej dotyczącej
bud
owy budynku w technologii modułowej stalowej o powierzchni zabudowy większej
lub
równej 750 m
Po rozpoznaniu
odwołania wniesionego przez Climatic 18.11.2020 r. Krajowa Izba
Odwoławcza wyrokiem z 4.12.2020 r. sygn. akt. KIO 3022/20 uwzględniła je i nakazała
Zamawiającemu unieważnić wybór najkorzystniejszej oferty i powtórzyć badanie i ocenę
ofert, w tym wezwać Solkan w trybie art. 26 ust. 4 ustawy pzp do wyjaśnienia, na czym
polega technologia modułowa stalowa w wykazanym przez Przystępującego doświadczeniu
Sygn. akt KIO 184/21
zawodowym i czy jest to technologia odpowiadająca technologii opisanej przez
Zamawiającego w pkt. 1.1.1 i 1.1.1.2 oraz 1.1.2 i 1.1.2.1 PFU oraz ewentualnie wezwać
Solkan w trybie art. 26 ust. 3 ustawy pzp
do uzupełnienia wykazu usług i wykazu robót
o
doświadczenie potwierdzające zaprojektowanie lub wykonanie usługi lub zamówienia
na
roboty budowlane dotyczące budowy budynku w technologii modułowej stalowej.
W uzasadnieni
u odwołania Izba wskazała, że w odniesieniu do zamówienia, na które
powoływał się Solkan dla wykazania spełnienia warunków udziału w postępowaniu, zarówno
w zakresie robót budowalnych, jak i dokumentacji budowlanej – Budowa zaplecza
technicznego do obsługi taboru w zajezdni autobusowej – hali napraw i diagnostyki
z zapleczem magazynowo-soc
jalnym, budynku automatycznej myjni, elementów komunikacji
wewnętrznej, infrastruktury technicznej, przy al. Wyzwolenia w Rzeszowie w formule
„zaprojektuj-wybuduj” dla Związku Gmin Podkarpacka Komunikacja Samochodowa –
skutecznie została podważona wiarygodność oświadczenia wynikającego z referencji
przedłożonych przez Solkan, wobec tego wskazane przez Solkan doświadczenie
nie
potwierdza spełniania warunków udziału w postępowaniu.
Zgodnie z ww. wyrokiem Izby Zamawiający pismem z 15.12.2020 r. wezwał Solkan
d
o złożenia wyjaśnień, na czym polega technologia modułowa stalowa w wykazanym przez
wykonawcę doświadczeniu, czy jest to technologia odpowiadająca technologii opisanej przez
Zamawiającego pkt 1.1.1. i 1.1.1.2 oraz 1.1.2 i 1.1.2.1. PFU, ewentualnie do złożenia
nowych dokumentów, w szczególności wykazu usług i robót. Przy czym Zamawiający
zaznaczył, że warunki udziału „muszą być zgodne z ww. wyrokiem Izby i ściśle z nim
powiązane”, zaś wykonawca składając nowy wykaz usług i robót wraz z referencjami winien
po
twierdzić, że posiada doświadczenie zawodowe polegające na wykonaniu usług i robót
dotyczących budynków w technologii modułowej stalowej, odpowiadającej technologii
opisanej przez Zamawiającego w powyższych punktach PFU.
W odpowiedzi Solkan pismem z 21.12
.2020 r. złożył nowy wykaz usług i robót wraz
z
dokumentami potwierdzającymi ich należyte wykonanie, w którym ujęte były następujące
usługi i roboty.
[poz. 1
. wykazów]
Nazwa zamówienia: „Budowa zaplecza technicznego do obsługi taboru w zajezdni
autobusowej
– hali napraw i diagnostyki z zapleczem magazynowo-socjalnym, budynku
automatycznej myjni, elementów komunikacji wewnętrznej, infrastruktury technicznej, przy al.
Wyzwolenia w Rze
szowie w formule „zaprojektuj-wybuduj”.
Data wykonania: luty-listopad 2019, w tym opracowanie dokumentacji projektowej
w okresie luty-maj 2019.
Podmiot, na rzecz którego usługa została wykonana: Związek Gmin Podkarpacka
Sygn. akt KIO 184/21
Komunikacja Samochodowa.
Do wykazu Solkan załączył referencje wystawione przez Związek Gmin Podkarpacka
Komunikacja
Samochodowa, w których wskazano, że Solkan zrealizował inwestycję
polegającą na (…) {jw w nazwie zamówienia}”.
Przedmiot umowy obejmował:
- opracowanie kompletnej dokumentacji projektowej dla przedmiotowego zadania,
obejmującej w szczególności projekt budowlany, projekty wykonawcze wszystkich branż,
specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót, przedmiary robót wraz z kosztorysami
inwestorskimi,
budowę hali napraw wraz z myjnią w technologii stalowej modułowej o powierzchni
użytkowej 753,93 m
- bud
owę budynku zaplecza magazynowo-socjalnego w technologii tradycyjnej
o
powierzchni użytkowej 249,54 m
- do
stawę wyposażenia zaplecza technicznego hali napraw.
[ poz. 2
. wykazów]
Nazwa zamówienia: „Budowa budynku produkcyjno-magazynowego o powierzchni
zabudowy 3100 m
w technologii stalowej modułowej, obejmująca opracowanie
dokumentacji projektowej, wykonanie budynku o konstrukcji stalowej opartej na ramach
nośnych stalowych oraz innych robót budowlanych i wykończeniowych”.
Data wykonania: listopad 2017 - czerwiec 2018.
Podmiot, na rzecz którego usługa została wykonana: ITCmetalcon.
Do wykazu Solkan załączył referencje wystawione przez ITCmetalcon, w których
wskazano, że Solkan zrealizował inwestycję polegającą na budowie hali producyjno-
magazynowej o powierzchni zabudowy 3.100 m
w miejscowości Cottbus w Niemczech oraz
że zadania wchodzące w skład inwestycji wykonane przez Solkan polegały m.in. na:
- opracowaniu dokumentacji projektowej hali,
- wykonaniu konstrukcji stalowej hali,
montażu elementów prefabrykowanych z gotową konstrukcją hali,
montażu płyt elewacyjnych, okien, brak i innych elementów tworzących gotowy budynek.
W referencjach wskazano również, że budynek hali został zaprojektowany i wykonany
w technologii stalowej modułowej, z głównymi konstrukcjami powtarzalnymi:
konstrukcja nośna budynku jako rama stalowa spawana,
konstrukcja ryglówki jako elementy stalowe spawane,
- konstrukcja dachu stalowa.
Następnie, Zamawiający pismem z dnia 30.12.2020 r. wezwał Solkan do złożenia
wyjaśnień w zakresie przedłożonego wykazu tj. odnośnie tego:
Sygn. akt KIO 184/21
- w jakim zakresie zaprojektowana technologia wykonania budynku wykazanego w pkt 2.
wykazu usług i robót odpowiada technologii opisanej w ogłoszeniu o zamówieniu, SIWZ
i PFU (w ww. punktach) ,
- pod jakim
dokładnie adresem zrealizowano roboty wskazane w wykazie robót.
W odpowiedzi z 5.01.2021 r. Solkan
wyjaśnił, że konstrukcja budynku została złożona
z prefabrykatów, w tym ram stalowych spawanych jako konstrukcja nośna spięta spawaną
ryglówką stalową oraz stalową konstrukcją dachu. Wskazał, że cala konstrukcja
zrealizowanego budynku jest oparta na konstrukcji stalowej, w szczególności podłoga
budynku, konstrukcja nośna oraz dach zostały oparte na ramach stalowych. Dodał, że dla
konstrukcji nośnych była to rama stalowa ze słupkami stalowymi, a dla konstrukcji podłogi
rama stalowa składającą się z belek stalowych, zaś dla dachu rama stalowa wzmocniona
belkami i dźwigarami.
Zamawiający pismem z 8.02.2021 r. poinformował o ponownym wyborze oferty
Solkanu jako najkorzystniejszej.
{ad pkt 1. listy zarzutów}
W odn
iesieniu do pierwszej inwestycji z wykazu usług i robót Odwołujący powołał się
na to, co
orzekła już Izba w wyroku w sprawie o sygn. akt KIO 3022/20, co powyżej
zrelacjonowano.
W odniesieniu do drugiej inwesty
cji z tego wykazu Odwołujący podniósł, że zgodnie
z
art. 45 ust. 2 ustawy o rachunkowości z dnia 29.09.1994 r. (t.j. Dz. U. 2019 poz. 351)
sprawozdanie finansowe składa się z m.in. informacji dodatkowej, obejmującej
wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz dodatkowe informacje i ob
jaśnienia.
Natomiast zgodnie z z
ałącznikiem nr 1 do tej ustawy, określającym zakres informacji
wykazywanych w sprawozdaniu finansowym, o którym mowa w art. 45 ustawy, dla jednostek
innych niż banki, zakłady budżetowe i zakłady reasekuracji dodatkowe informacje obejmują
w szczególności strukturę rzeczowa (rodzaje działalności) i terytorialna (rynki geograficzne)
przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów, w zakresie, w jakim te rodzaje i rynki
istotnie różnią się od siebie, z uwzględnieniem zasad organizacji sprzedaży produktów
i
świadczenia usług. Oznacza to, że jeżeli firma dokonuje transakcji zagranicznych,
w
sprawozdaniu finansowym powinna wskazać na fakt prowadzenia takiej działalności, przez
wskazanie ww. struktury rzeczowej i terytorialnej (rynki geograficzne).
Odwołujący podał, że z zamieszczonych na stronie internetowej www.ekrs.ms.gov.pl
sprawozdań finansowych Solkanu nie wynika jednak, że dokonywał on tego typu transakcji
w okresie sprawozdawczym obejmu
jącym termin realizacji wykazanej inwestycji na rzecz
Sygn. akt KIO 184/21
ITCmetalcomu, tj. ani w 2017 i 2018, ani nawet w 2019.
Według Odwołującego oznacza to, że powoływanie się na realizację usług lub robót,
w których kontrahentem jest podmiot zagraniczny (niemiecka firma ITCmetalcom), w sytuacji
braku wykazania w dokumentach finansowych Solkanu dokonywania transakcji
zagranicznych, czyni złożony przez Solkan wykaz usług i robót niewiarygodnym.
Odwołujący nadmienił, że jeżeli wykaz robót i usług został rzetelnie sporządzony
i
zawiera faktycznie zrealizowane przez Solkan zamówienia, prowadziłoby do wniosku,
że Solkan dopuszcza się uchybień w kwestii sprawozdań finansowych.
Niezależnie od powyższego według Odwołującego nie można uznać, że inwestycja
w Cottbus odpowiada warunk
om udziału w postępowaniu przy jednoczesnym nawiązaniu
do
wymagań postawionych w PFU. Zgodnie z wymogami dotyczącymi przedmiotu
zamówienia budynki przedszkola i żłobka powinny być bowiem wykonane w technologii
modułowej stalowej.
Odwołujący wyjaśnił, że jest to technologia wykonywania obiektów kubaturowych
z
modułów – przestrzennych, trójwymiarowych (wolumetrycznych) segmentów o stalowej
konstrukcji nośnej, stalowej konstrukcji podłogi i stalowej konstrukcji dachu. Moduły
te
charakteryzują się dużym stopniem prefabrykacji tj. są produkowane jako fabrycznie
gotowe elementy konstrukcyjne, które dostarcza się na miejsce i montuje jako duże elementy
objętościowe lub jako istotne elementy budynku, takie jak całe pomieszczenia, części
pomieszczeń lub oddzielne jednostki o wysokim poziomie użyteczności, takie jak toalety
lub
windy. Zbiór oddzielnych modułów tworzy samonośną konstrukcję lub, w przypadku
wysokich budynków, może opierać się na niezależnej ramie konstrukcyjnej. Przez połączenie
modułów powstaje budynek modułowy definiowany jako produkt budowlany i projektowany
jako trójwymiarowa konstrukcja, możliwy do przetransportowania na miejsce
w
trójwymiarowych lub płaskich opakowaniach, szybko zapewniający powłokę odporną na
działanie czynników atmosferycznych, który może być poddawany ostatecznemu
dostosowaniu do działania czynników atmosferycznych, spajaniu budynków (modułów) lub
łączeniu budynków (modułów) z fundamentami.
Przy czym,
jak wskazał projektant, który wykonał dokumentację projektową
przedmiotowego po
stępowania (p. T. K. z firmy KKAD): PFU przedszkola i żłobka na osiedlu
Budziwój w Rzeszowie (...) zakłada realizację budynku w oparciu o moduły, czyli
wielkogabarytowe przestrzenne, trójwymiarowe segmenty o stalowej konstrukcji nośnej takie,
gdzi
e szkielet konstrukcji stanowią trójwymiarowe „klatki” stalowe, które są odpowiednio
„obudowywane” w przegrody na zakładzie wytwórcy oraz wyposażone w instalacje. Cechą
charakterystyczną jest także wysoki stopień prefabrykacji. (...) W takim module wykonywane
są gotowe pomieszczenia lub ich części, produkowane poza terenem budowy, a sam moduł
Sygn. akt KIO 184/21
stanowi samonośną strukturę. Budownictwo prefabrykowane jest dużo szerszym pojęciem i
odno
si się do wszystkich prefabrykatów np. prefabrykowanych slupów, płyt, belek, ścian,
stropów. Nie jest to technologia równoznaczna z technologią modułową. W technologii
modułowej mówimy o kliku bardzo ważnych cechach – przede wszystkim jest to prefabrykat
przestrzenny (3D) realizowany w
całości o konstrukcję stalową – czyli strop podłoga i ściany
są integrowane w jednym segmencie – module. Druga bardzo ważna cecha to wysoki
stopień prefabrykacji – instalacje i część prac wykończeniowych wykonywane są jeszcze w
zakładzie wytwórcy. Kolejną cechą jest łatwa możliwość przetransportowania
sprefabrykowanego modułu.
Odwołujący wywiódł, że wobec tego za wykonane w technologii modułowej
nie
można uznać obiektów, które charakteryzują się powtarzalnością wymiarową modułów
płaskich, takich jak np. stalowe hale modułowe, których szkielet opiera się na powtarzalności
wymiarowej modułów w postaci ram płaskich lub przestrzennych.
Odwołujący powołał się na to, że Izba w wyroku z 4.12.2020 r. wskazała,
że w przedmiotowym postępowaniu rozstrzygające znaczenie dla interpretacji technologii
modułowej stalowej, o której mowa w warunku udziału w postępowaniu, należy nadać treści
opisu przedmiotu zamówienia w zakresie technologii wykonania.
Odwołujący stwierdził, że analizując charakterystykę budynku w Cottbus
przedstawioną przez Solkan, należy dojść do wniosku, że budynek ten nie spełnia kryteriów
powyżej opisanej technologii modułowej stalowej, gdyż Solkan nie wskazał w wyjaśnieniach,
czy kons
trukcja tego obiektu składała się z modułów przestrzennych i wysokiej
jednorodności technologicznej konstrukcji i metod wykonania, co – jak wyżej wykazano – jest
właśnie charakterystyczne dla technologii modułowej stalowej. Natomiast wykonanie
konstrukcji stalowej nośnej z ram np. stalowych ram nie potwierdza jeszcze, że mamy
do
czynienia z technologią modułową przewidzianą przez Zamawiającego. Przeciwnie,
stosowanie poszczególnych elementów lub zespołów elementów np. słupów, belek, czyli
prefabrykatów wskazuje na obiekt prefabrykowany, a nie modułowy, pomimo tego, że każdy
prefabrykat może być definicyjnie uznany za swego rodzaju moduł, czyli element pełniący
ustaloną funkcję. Nie każdy jednak prefabrykat jest przestrzennym, trójwymiarowym,
wolumet
rycznym elementem, który po wbudowaniu tworzy obiekt modułowy.
Odwołujący podsumował, że wobec tego na podstawie przedłożonych przez Solkan
informacji nie można z pewnością stwierdzić, że obiekt w Cottbus to budynek wykonany
w
wymaganej technologii modułowej stalowej. Z podanej przez Solkan charakterystyki
wynika jedynie
, że jest to stalowa hala modułowa, a nie obiekt w technologii modułowej
w rozumieniu PFU. Tym samy
na podstawie informacji przedłożonych przez Solkan nie
można uznać, że wykazał się spełnianiem warunku udziału w postępowaniu.
Sygn. akt KIO 184/21
Odwołujący dodał, że ponieważ Solkan był już raz wezwany do uzupełnienia
dokumentów (wykazu) na podstawie art. 26 ust. 3 pzp to Zamawiający nie jest uprawniony
do dokonywania kolejnego wezwania. W związku z powyższym, niezależnie od wystąpienia
przesłanek wykluczenia na podstawie art. 24 ust 1 pkt 16 i 17 pzp, powinien zostać również
wykluc
zony na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 12, w związku z brakiem wykazania spełniania
w
arunków udziału w postępowaniu
{ad pkt 2
. listy zarzutów}
Według Odwołującego zakładając, że Solkan dokłada należytej staranności przy
sporządzaniu
sprawozdań
finansowych
zgod
nie
z
obowiązującymi
przepisami
rachunkowości, nasuwa się uzasadnione przypuszczenie, że wykaz usług i robót zawiera
informacje nieprawdziwe, wprowadzające w błąd Zamawiającego i mające na celu tylko
i
wyłącznie uzyskanie zamówienia, bez względu na to, czy Solkan rzeczywiście dysponuje
wymaganym doświadczeniem i spełnia warunki udziału w postępowaniu.
Jak stwierdził Sąd Okręgowy w Krakowie w wyroku z 5.12.2014 r. sygn. akt XII Ga
złożenie nieprawdziwych informacji polega na rozbieżności pomiędzy treścią,
dokumentu złożonego przez wykonawcę, a rzeczywistym stanem rzeczy. A zatem,
wykonawca musi wiedzieć, że nie spełnia danego warunku, a pomimo to składa
wprowadzające w błąd oświadczenie, że warunek ten spełnia.
Zdaniem Odwołującego taka właśnie sytuacja miała miejsce w przedmiotowym
postępowaniu. Solkan wiedział, że nie spełnia warunku dotyczącego wymaganego
doświadczenia (czego dowodzi fakt, że takiego doświadczenie nie wykazywał
w
dokumentach finansowych), a pomimo to złożył wykaz, w którym ujęte były realizacje
wskazujące na fakt spełniania tego warunku.
{ad pkt 3. listy zarzutów}
Odwołujący wywiódł, że przede wszystkim informacje przedstawione przez Solkan
wprowadziły Zamawiającego w błąd co do samego faktu realizacji inwestycji na rzecz firmy
zagranicznej.
Po drugie, niewątpliwie miały istotny wpływ na decyzje podejmowane przez
Zamawiającego, bo gdyby Solkan nie złożył nieprawdziwej informacji w zakresie spełniania
war
unku udziału w postępowaniu, zostałby wykluczony z postępowania, a tym samym jego
oferta nie zostałaby wybrana jako najkorzystniejsza.
Po trzecie, z
achowanie wykonawcy polegające na przedstawieniu informacji
Sygn. akt KIO 184/21
wprowadzających w błąd Zamawiającego i mogących mieć wpływ na decyzje podejmowane
przez niego
należy oceniać cywilistycznie, czyli pod kątem dochowania przez wykonawcę
wymaganej od uczestnika postępowania o udzielenie zamówienia. Do takich wniosków
doszła Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z 12.05.2017 r. sygn. akt KIO 782/17. Ponadto
Izba w wyroku z 17.06.2017 r. sygn. akt KI
O 1004/17 zaznaczyła, że wskazana przesłanka
uzależnia wykluczenie wykonawcy od tego, czy można mu przypisać winę we wprowadzeniu
w błąd Zamawiającego. Przy czym winę na gruncie prawa cywilnego dzieli się na umyślną,
czyli polegającą na działaniu lub zaniechaniu, bądź winę nieumyślną, cechującą się
niedo
łożeniem należytej staranności – niedbalstwem lub lekkomyślnością. Jak natomiast
wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20.03.2004 r. (IV CK 151/03) przypisanie określonej
osobie niedbalstwa jest uzasadnion
e tylko wtedy, gdy osoba ta zachowała się w określonym
miejscu i czasie w sposób odbiegający od właściwego dla niej miernika należytej
staranności. Tym samym Izba stwierdziła, że o tym, czy na tle konkretnych okoliczności
można danej osobie postawić zarzut braku należytej staranności w dopełnieniu obowiązków,
decyduje jednak nie tylko niezgodność jej postępowania z wyznaczonym modelem, lecz
także empirycznie uwarunkowana możliwość oraz powinność przewidywania odpowiednich
następstw zachowania. Działania wykonawcy składającego ofertę wykonania zamówienia
należy zatem oceniać przez pryzmat profesjonalnego charakteru wykonywanej przez niego
działalności, a w związku z tym należy oczekiwać od niego podwyższonej staranności.
Według Odwołującego działaniom Solkanu można przypisać co najmniej niedbalstwo,
polegające na działaniu w sposób niestaranny, bez dbałości o dokładność, rzetelność czy
zgodność z wymaganiami prawnymi i formalnymi, gdyż zaprezentował doświadczenie, które
nie zostało ujęte w dokumentach finansowych, pomimo że powinno się w nich znaleźć, w
sytuacji gdyby rzeczywiście takowe posiadał.
Do postępowania odwoławczego w tej sprawie przystąpił po stronie Zamawiającego
Solkan
, wnosząc o oddalenie odwołania.
Zamawiający nie uwzględnił odwołania.
Po
nieważ odwołanie nie zawierało braków formalnych, a wpis od niego został
uiszczony
– podlegało rozpoznaniu przez Izbę.
W toku czynności formalnoprawnych i sprawdzających Izba nie stwierdziła,
aby
odwołanie podlegało odrzuceniu na podstawie przesłanek określonych w art. 528 nowej
ustawy
pzp. Nie zgłaszano w tym zakresie odmiennych wniosków.
Z uwagi na brak podstaw do odrzucenia odwołania lub umorzenia postępowania
Sygn. akt KIO 184/21
odwoławczego sprawa została skierowana do rozpoznania na rozprawie, podczas której
Odwołujący podtrzymał dotychczasowe stanowisko.
Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania, następująco to uzasadniając.
Zdając sobie sprawę z tego, że technologia, w której ma być wykonany przedmiot
tego zamówienia, nie jest rozpowszechniona na krajowym rynku, celowo nie zdefiniował
w
ramach warunku udziału, co rozumie przez moduł. Według wiedzy zamawiającego
odwołujący jest największym, o ile nie dominującym, wykonawcą w zakresie technologii
modułowej, a innych wykonawców jest bardzo niewielu.
Co prawda dla Zamawi
ającego było pewnym zaskoczeniem zinterpretowanie
warunku przez pryzmat PFU, a nie przy uwzględnieniu zasady, że wątpliwości należy
tłumaczyć na korzyść wykonawców, tym niemniej zastosował się do orzeczenia Izby
z poprzedniej sprawy.
Według Zamawiającego Izba uznała za istotne dla oceny spełnienia
warunku, czy konstrukcja nośna budynku jest stalowa.
W przekonaniu Z
amawiającego w uzupełnionym wykazie i wyjaśnieniach uzyskał
potwierdzenie spełnienia warunku w rozumieniu wyinterpretowanym w poprzednim wyroku
Izby. Co więcej, zamawiający wystąpił pismem z 18.01.21 r. do ITCmetalcon o potwierdzenie
zarówno faktu zrealizowania przez Solkan budynku opisanego w wykazie, jak i tego,
że został on wykonany w technologii stalowej modułowej, z odniesieniem do postanowień
PFU, i uzyskał takie potwierdzenie w piśmie z 02.02.21 r.
Przystępujący zajął zbieżne stanowisko z Zamawiającym.
Podkreślił, że w poprzednim wyroku Izba zinterpretowała warunek i uznała za istotne
dla jego spełnienia, czy konstrukcja składa się ze stalowych ram, natomiast nie uznała za
konieczne, aby były to elementy przestrzenne, które zostały określone jako kontenery.
Zwrócił uwagę, tak jak uczynił to w wyjaśnieniach złożonych Zamawiającemu,
że obecnie powoływane doświadczenie wykonawcy dotyczy inwestycji analogicznej do tej,
która została uznana przez Izbę w poprzedniej sprawie za prawidłową w kontekście
doświadczenia kierownika.
Zauważył, że choć Odwołujący prawidłowo przytacza treść przepisu ustawy
o
rachunkowości, nie dostrzega, że wynika z niego konieczność wyodrębnienia przychodów
zagranicznych wyłącznie w przypadku, kiedy inny rynek istotnie różni się, co nie zachodzi
w
przypadku działania na rynku wewnątrzunijnym, w tym w Niemczech czy Słowacji, gdzie
również działa Solkan. Dokumentacja finansowa jest sporządzana przez odrębny podmiot,
a
ponadto sprawozdania były przedmiotem badania byłego rewidenta, który nie miał do niej
zastrzeżeń pod względem zgodności z przepisami ustawy o rachunkowości.
Sygn. akt KIO 184/21
Po przeprowadzeniu rozp
rawy z udziałem Stron i Przystępującego, uwzględniając
zgr
omadzony materiał dowodowy, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia
i
stanowiska wyrażone ustnie na rozprawie i odnotowane w protokole, Izba ustaliła
i
zważyła, co następuje:
Zaznaczyć należy, że z uwagi na datę wniesienia rozpoznawanego odwołania
do
postępowania odwoławczego w tej sprawie, zgodnie z art. 92 ust. 2 ustawy dnia 11
września 2019 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U.
poz. 2020 ze zm.), znajdują zastosowanie przepisy ustawy z dnia 11 września 2019 r. –
Prawo zamówień publicznych (Dz. U. poz. 2019 ze zm.) {dalej: „nowa ustawa pzp”
lub
„npzp”}.
Z
art. 505 ust. 1 npzp wynika, że legitymacja do wniesienia odwołania przysługuje
wykonawcy, jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu zamówienia oraz poniósł lub może
ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy.
W ocenie Izby Odwołujący wykazał, że ma interes w uzyskaniu przedmiotowego
zamówienia, gdyż złożył ofertę w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego.
Je
dnocześnie Odwołujący może ponieść szkodę w związku z zarzucanymi Zamawiającemu
naruszeniami przepisów ustawy pzp, gdyż zaniechanie wykluczenia Solkanu lub odrzucenia
jego oferty uniemożliwia Climaticowi uzyskanie przedmiotowego zamówienia, na co mógłby
w
przeciwnym razie liczyć.
Ponieważ wszystkie zarzuty odwołania oparte są na tych samych okolicznościach
faktycznych,
uzasadnia to ich łączne rozpoznanie.
Izba ustaliła następujące okoliczności jako istotne:
Zgodnie z określonymi w rozdziale V pkt 1.3.1. tiret pierwsze i drugie specyfikacji
istotnych warunków zamówienia {dalej: „specyfikacja” lub „s.i.w.z.”} warunkami udziału w tym
postepowaniu
wykonawca miał wykazać, że:
- po pierwsze
– nie wcześniej niż w okresie ostatnich 5 lat przed upływem terminu składania
ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym okresie, wykonał
co naj
mniej jedno zamówienie na roboty budowlane polegające na budowie w technologii
modułowej stalowej o powierzchni zabudowy większej lub równej 750 m
- po drugie
– nie wcześniej niż w terminie ostatnich 3 lat przed upływem terminu składania
ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym okresie, wykonał
Sygn. akt KIO 184/21
co
najmniej jedną usługę polegającą na wykonaniu dokumentacji projektowej dotyczącej
bud
owy budynku w technologii modułowej stalowej o powierzchni zabudowy większej
lub
równej 750 m
Kluczowe znacz
enie w kontekście rozpatrywanego zarzutu ma ustalenie znaczenia
użytego w treści powyżej przywołanego warunku sformułowania „budowa w technologii
modułowej stalowej”, gdyż pomiędzy Odwołującym a Zamawiającym i Przystępującym
sporne było, jak należy je rozumieć, biorąc pod uwagę wyrok w poprzedniej sprawie, który
nie został zaskarżony i stał się prawomocny, a obie strony sporu deklarowały, że ich
st
anowisko uwzględnia wykładnię powyższych warunków dokonaną w ramach uzasadnienia
tego wyroku (na str. 37-39).
Konieczne jest zatem
w pierwszej kolejności przybliżenie, co wynikało w tej mierze
z
ustaleń Izby w sprawie o sygn. akt KIO 3022/21.
P
onieważ Zamawiający nie określił na potrzeby oceny spełniania warunku odrębnej
definicji tego terminu, według Izby należało je zinterpretować w kontekście opisu przedmiotu
zamówienia zawartego w PFU, co jest zgodne z art. 22 ust. 1a pzp, gdyż pozwala odnaleźć
punkt odniesienia,
względem którego musiał być kształtowany warunek udziału przez
Zamawiającego. Właśnie z art. 22 ust. 1a ustawy pzp wynika bowiem, że zamawiający
określa warunki udziału w postępowaniu oraz wymagane od wykonawców środki dowodowe
w
sposób proporcjonalny do przedmiotu zamówienia oraz umożliwiający ocenę zdolności
wykonawcy do należytego wykonania zamówienia, w szczególności wyrażając je jako
minimalne poziomy zdolności. Oznacza to, że wykładni treści warunku należy dokonywać
z
uwzględnieniem opisu przedmiotu zamówienia jako punktu wyjścia dla kształtowania
warunku udziału. Przy czym oczywistym jest, że warunek nie musi odzwierciedlać w stu
procentach opisu prz
edmiotu zamówienia, gdyż powinien być do tego opisu w takiej
proporcji
, która jest wystarczająca uznania wykonawcy za zdolnego do wykonania
zamówienia, ale jednocześnie nie jest oderwana od przedmiotu zamówienia.
Według Izby świadomość tego miał także zamawiający, który choć oczekuje
wykonania
przedmiotu zamówienia w formule „zaprojektuj i wybuduj żłóbek i przedszkole”,
w
wyjaśnieniach z 7 sierpnia 2020 r., odpowiadając na pytanie nr 1, dopuścił doświadczenie
w zaprojektowan
iu lub wybudowaniu także innych obiektów, niebędących obiektami
użyteczności publicznej. Zamawiający dopuścił również doświadczenie dotyczące dużo
mniejszej
powierzchni zabudowy niż określona dla przedmiotu zamówienia (budynek
przedszkola 1140 m
, budynek szkoły 1510 m
Zdaniem Izby
oznaczało to, że również przy konstruowaniu warunku w odniesieniu
do technologii
Zamawiający brał pod uwagę, w jaki sposób oczekuje wykonania przedmiotu
zamówienia. Izba zwróciła w szczególności uwagę na to, że Zamawiający przewidział w PFU
Sygn. akt KIO 184/21
(pkt 1.1.1.2. i 1.1.2.1.)
zastosowanie technologii modułowej, opartej o moduły w konstrukcji
stalowej, o mo
żliwie dużych gabarytach segmentów oraz o wysokim stopniu prefabrykacji,
przy wymiarach modu
łu dostosowanych do układu funkcjonalnego budynku. Przy czym
Zamawiający wskazał także, co rozumie przez konstrukcję modułów: główna konstrukcja
nośna – stalowa rama spawana + słupki narożne i ewentualnie słupki pośrednie, konstrukcja
podłogi – stalowa rama złożona z belek głównych obwodowych oraz belek poprzecznych,
konstrukcja dachu
– stalowa rama obwodowa i poprzeczne stalowe belki lub dźwigary.
Jednocześnie Zamawiający odpowiadając 7 sierpnia 2020 r. na pytanie nr 2
do s.i.w.z.
– dotyczące wysokiego stopnia prefabrykacji (wykonania konstrukcyjnych
elementów stalowych wykończonych wewnątrz i wyposażonych w instalacje), czyli tego,
czy
moduł musi stanowić przestrzennie zamkniętą jednostkę przygotowaną technicznie
do
transportu ostatecznego montażu oraz przeprowadzania tzw. resztkowych prac
wykończeniowych – wskazał, że nie określa sposobu montażu poszczególnych elementów
obiektu.
Stąd Izba uznała, że nawet dla przyszłego przedmiotu zamówienia zamawiający
nie wyma
gał, aby na plac budowy przyjeżdżały gotowe segmenty – moduły wymagające
tylko posadowienia na fundamentach
oraz robót wykończeniowych. Tym samym w ocenie
Izby Z
amawiający przez „technologię modułową stalową” rozumiał przede wszystkim
konstrukcje
modułów składające się ze stalowych ram, w których osadzone zostaną ściany,
okna, drzwi i
połacie dachowe, dopuszczając również wykonanie zamówienia przez dostawę
gotowych kontenerów.
W aktualnie rozpatrywanej sprawie Zama
wiający i Przystępujący powyżej
przedstawione rozumienie „technologii stalowej modułowej” sprowadzili do wykonania
konstrukcji budynku z elementów będących stalowymi ramami, przechodząc do porządku
dziennego nad tym, że konstrukcja docelowych budynków miała się opierać
na przestrzennych
modułach (o możliwie dużych gabarytach, wymiarach odpowiadających
układowi funkcjonalnemu docelowego budynku i wysokim stopniu prefabrykacji), których
konstrukcja składa się z połączonych ze sobą stalowych ram tworzących jego boki, górę
i
dół, czyli modułów stanowiących prostopadłościenne klatki, konstrukcje kontenerowe bez
pełnych ścian. Innymi słowy w technologii stalowej modułowej budynek wykonany jest
na
bazie trójwymiarowych stalowych modułów, składających się z konstrukcji nośnej, dachu
i
podłogi. Natomiast w udzielonych wyjaśnieniach Zamawiający przesądził, że nie jest
konieczne, aby dostarczyć moduły w postaci gotowych kontenerów ze ścianami i oknami
oraz
zamontowanymi wewnątrz instalacjami, które na placu budowy podlegałyby jedynie
osadzeniu na
fundamentach, połączeniu ze sobą i pracom wykończeniowym w ramach
powstałego w ten sposób gotowego budynku. Tym samym Zamawiający odstąpił jedynie
od
wymagania, aby przestrzenne moduły cechowały się wysokim stopniem prefabrykacji
Sygn. akt KIO 184/21
w
zakresie ścian, podłóg, sufitów i wewnętrznych instalacji, gdyż dopuścił zamontowanie
tych elementów budynku na placu budowy.
Co istotne, jeszcze w treści skierowanych do Solkanu wezwań (do odpowiednio
wyjaśnienia lub uzupełnienia oraz wyjaśnienia z odpowiednio 15 i 30 grudnia 2020 r.)
Zamawiający prawidłowo przytoczył brzmienie pkt 1.1.1.2. i 1.1.2.1. PFU, który Izba uznała
za istotny w kontekście interpretacji rozumienia użytego w treści warunku terminu
„technologia stalowa modułowa”. Jednakże na skutek otrzymanych wyjaśnień, w których
wybiórczo potraktowano interpretację warunku zawartą w uzasadnieniu poprzedniego
wyroku Izby,
Zamawiający de facto odstąpił od zbadania przez pryzmat opisu istoty
konstrukcji modułu, czy Solkan spełnił warunki udziału w postępowaniu. Tymczasem
paradoksalnie z załączonych do uzupełnień wykazu referencji wystawionych przez
ITCmetalcon jako odbiorcy hali w
Cottbus jednoznacznie wynika, że jej konstrukcja nie
opiera się na tak skonstruowanych modułach, a na odrębnych ramach stalowych, z których
wykonano odpowiednio boki i dach. Co znamienne, w ramach tego opisu
w ogóle
nie wspomniano
o podłodze, a zatem należało uznać, że stanowi osobny element
konstrukcyjny, co w samo w sobie przekreśla wykazanie wykonania tej hali
z pro
stopadłościennych modułów, o których mowa w PFU.
Dla uwypuklenia tej zasadniczej
różnicy warto zestawić ze sobą brzmienie
postanowienia zawartego zarówno w pkt 1.1.1.2., jak i pkt 1.1.2.1. PFU z korespondującym
z nim fragmentem referencji wystawionych przez ITCmetalcon 25
października 2020 r. oraz
dodatkowo 2 lutego 2021 r. {uzyskanych
przez Zamawiającego we własnym zakresie
po
wniesieniu odwołania i złożonych jako dowód na rozprawie}:
[PFU]
Przewidziano zastosowanie technologii modułowej opartej o moduły w konstrukcji stalowej,
o
możliwie dużych gabarytach segmentów oraz o wysokim stopniu prefabrykacji; wymiary
modułu dostosowane do układu funkcjonalnego budynku. (...)
Konstrukcja modułów
główna konstrukcja nośna – stalowa rama spawana + słupki narożne i ewent. słupki
pośrednie,
konstrukcja podłogi: stalowa rama złożona z belek głównych obwodowych oraz belek
poprzecznych,
konstrukcja dachu: stalowa rama obwodowa i poprzeczne stalowe belki/ dźwigary;
wymiary i rozstaw
elementów według projektu konstrukcji opracowanego przez dostawcę
systemu na etapie projektu budowlanego.
[referencje z 25.10.2020]
Budynek hali został zaprojektowany i wykonany w technologii stalowej modułowej,
Sygn. akt KIO 184/21
z
głównymi elementami powtarzalnymi:
konstrukcja nośna budynku jako rama stalowa spawana,
- konstrukcja
ryglówki jako elementy stalowe spawane,
- konstrukcja dachu stalowa,
(…)
wymiary i rozstaw
elementów według projektu konstrukcji opracowanego przez dostawcę
systemu na etapie projektu budowlanego.
[referencje z 2.2.2021]
Budy
nek został wykonany w technologii stalowej modułowej, tj. opartej o modułach
o konstrukcji stalowej
, możliwie dużych gabarytów segmentów i modułów oraz wysokim
stopniu prefabrykacji.
Główna konstrukcja nośna budynku, konstrukcja podłogi oraz konstrukcja modułu dachu
zostały wykonane jako ramy stalowe, w tym:
konstrukcja nośna – stalowa rama spawana + stalowe słupki,
- konstrukcja
podłogi – stalowa rama złożona z belek obwodowych oraz poprzecznych,
- konstrukcja dachu
– stalowa rama obwodowa, poprzeczne belki i dźwigary stalowe.
Jak widać, również w treści tych ostatnich referencji – pomimo usilnego posługiwania
się sformułowaniami jak najbardziej zbliżonymi do brzmienia opisu zawartego w PFU –
występuje ta zasadnicza różnica. Podmiot, na rzecz którego wykonano halę, nie twierdzi
bowiem, że jej konstrukcja oparta została na prostopadłościennych modułach z ram
stalowych, a jedynie wskazuje, że odpowiednio konstrukcja nośna hali, konstrukcja podłogi
i konstrukcja dac
hu składa się z powtarzalnych elementów w postaci ram stalowych.
Natomiast termin „moduł” został sztucznie użyty wyłącznie na potrzeby jak największego
upodobnienia do opisu z PFU, ale
odnosi się do czegoś innego. W pierwszym zdaniu
nazwano tak elementy wykonane z ramy stalowej
, przy czym jednocześnie odróżniono tak
rozumiany „moduł” od „segmentu”, które w PFU są użyte zamiennie. W drugim zdaniu, jeżeli
ma być ono odczytane spójnie z poprzednim, wyjaśnia się, że z tak rozumianych modułów
składa się konstrukcja nośna, konstrukcja podłogi i konstrukcja dachu – zatem każda
z
innych modułów, służących odpowiednio do konstruowania ścian, podłogi i dachu.
O
dnośnie hali napraw wraz z myjnią w Rzeszowie przypomnieć należy, że Izba już
w po
przedniej sprawie stwierdziła, że jej zaprojektowanie i wykonanie nie potwierdza
spełnienia powyżej przywołanych warunków udziału, co spowodowało uwzględnienie
odwołania.
Ponieważ złożone Zamawiającemu po wydaniu tego wyroku przez Solkan
wyjaśnienia z 21 grudnia 2020 r. nic nie wniosły w zakresie wykazania, że została ona
zaprojektowana i wykonana w technologii modułowej stalowej w powyżej ustalonym
znaczeniu
(w szczególności nie wynika to również z załączonej uzupełniającej prywatnej
Sygn. akt KIO 184/21
opinii technicznej Wydziału Budownictwa, Inżynierii Środowiska i Architektury Politechniki
Rzeszowskiej), już z tego względu Zamawiający nie mógł wziąć pod uwagę poz. 1.
uzupełnionych wykazów.
Przede wszystkim skoro Solkan zdecydował się na wskazanie innego niż dotychczas
przedsięwzięcia, tym samym musiał zrezygnować ze zgłaszania na poczet spełniania
warunków udziału zamówienia, którego negatywna ocena legła u podstaw wezwania
do
uzupełnienia wykazów usług i robót. Otóż z art. 26 ust. 3 pzp wynika, że warunkiem sine
qua non
uprawniającym zamawiającego do wezwania wykonawcy do uzupełnienia
lub
poprawienia złożonych przez niego oświadczeń i dokumentów, o których mowa w art. 25
ust. 1 pkt 1 pzp, jest to, że nie potwierdzają one spełniania warunków udziału
w
postępowaniu. A contrario, jeżeli pierwotnie złożone oświadczenia i dokumenty
potwierdzają spełnianie warunków udziału w postępowaniu, art. 26 ust. 3 pzp nie znajduje
w
ogóle zastosowania. Gdyby Solkan stanowczo obstawał przy dotychczasowym sposobie
wykazania doświadczenia, włącznie z wniesieniem odwołania na czynność Zamawiającego,
nie byłby uprawniony do uczynienia zadość temu alternatywnemu wezwaniu do uzupełnienia
dokumentów w tym zakresie.
Należy podkreślić, że skoro w aktualnie rozpoznawanej sprawie nie było lub wręcz
nie mogło być sporne (wobec niezaskarżenia przez Zamawiającego i Przystępującego
wyroku w
poprzedniej sprawie, którą w mającym znaczenie dla tej sprawy zakresie
przegrali)
, że: po pierwsze – zarówno budynek przedszkola, jak i żłobka mają być wykonane
w
technologii modułowej stalowej, która została sprecyzowana w PFU, po drugie –
warunkiem udziału w tym postępowaniu było posiadanie doświadczenia w projektowaniu
i
wykonaniu w takiej technologii, której istotą jest wykonanie budynku z modułów
przestrzennych składających się z połączonych na trwałe ram stalowych – nie sposób
zalicz
yć na poczet spełniania tych warunków przedsięwzięć zgłaszanych przez Solkan, które
nie dotyczyły budynków wykonanych w tej technologii.
Reasumując, Izba w pełni podziela interpretację warunku de facto przesądzoną
już w poprzedniej sprawie odwoławczej, według której żadne z dwóch przedsięwzięć
wskazanych w
uzupełnionych wykazach nie potwierdza nabycia zdolności, które były istotą
tego warunku, czyli wiedzy i doświadczenia w budowie w technologii stalowej modułowej.
Niezależenie od powyższego zauważyć należy, że obiektywne ustalenie istoty
budownictwa modułowego możliwe jest chociażby dzięki istnieniu europejskich wytycznych
dotyczących aprobat technicznych, wydawanych przez Europejską Organizację ds. Oceny
Technicznej (EOTA
), grupującej jednostki upoważnione przez państwa członkowskie UE
do
udzielania europejskich ocen technicznych na zasadach określonych w rozporządzeniu
Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r. ustanawiającego
Sygn. akt KIO 184/21
zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyr
obów budowlanych i uchylającego
dyrektywę Rady 89/106/EWG. Przy czym zgodnie z art. 66 ust. 3 tego rozporządzenia
wytyczne do europejskich aprobat technicznych, opublikowane przed 1 lipca 2013 r. zgodnie
z art. 11 dyrektywy 89/106/EWG, mogą być stosowane jako europejskie dokumenty oceny.
Z kolei
p
odstawowym zadaniem EOTA jest koordynowanie prac związanych
z
opracowywaniem Europejskich Dokumentów Oceny oraz koordynowanie współpracy
jednostek przy wydawaniu europejskich ocen technicznych.
Jak
trafnie zauważył Odwołujący, „Europejskie wytyczne dotyczące aprobat
technicznych dla p
refabrykowanych modułów budynku ETAG 023” zawierają definicję,
zgodnie z którą „moduł budynku” to moduł, definiowany jako produkt budowlany
i projektowany
jako trójwymiarowa konstrukcja, możliwy do przetransportowania na miejsce
w trójwymiarowych lub płaskich opakowaniach, szybko zapewniający powłokę odporną
na
działanie czynników atmosferycznych, który może być poddawany ostatecznemu
dostosowaniu na działanie czynników atmosferycznych, spajaniu modułów, łączeniu
modułów z połączeniami fundamentów.
W tym kontekście warto zwrócić uwagę, że autor PFU sporządzonej na potrzeby tego
zamówienia, na pytanie o to, jak należy rozumieć określoną w pkt 1.1.1.2. i 1.1.2.1.
technologię modułową i jakie są jej cechy charakterystyczne, odróżniające ją od innych
technologii, w tym prefabrykowanej i mieszanej
, nie tylko odpowiedział w sposób, który został
powyżej zacytowany przy relacjonowaniu treści uzasadnienia odwołania. Z jego pisemnej
wypowiedzi wyn
ika również, że literatura naukowa, artykuły w prasie ogólnej,
jak i
opracowywana przez jego biuro dokumentacja jednoznacznie definiują technologię
modułową jako taką, która przede wszystkim zakłada realizację budynku w oparciu o moduły,
czyli wielkogabary
towe, przestrzenne, trójwymiarowe segmenty, gdzie strop, podłoga i ściany
są zintegrowane w jednym module. Przy czym w tym przypadku przyjęto, że będą one oparte
o stalową konstrukcję nośną, gdzie szkielet konstrukcji stanowią trójwymiarowe klatki
stalowe,
podkreślając, że pojedynczy moduł stanowi samonośną strukturę {niedatowane
pismo w odpowiedzi na pismo Climatic z 22 grudnia 2020 r.
– oba złożone na rozprawie
przez Odwołującego}.
Co więcej znajduje to odzwierciedlenie w literaturze przedmiotu, w której
za
budownictwo modułowe uważa się realizację obiektów z prefabrykatów przestrzennych,
czyli modułów, które najczęściej mają metalowy szkielet przestrzenny, rzadziej stosowane są
moduły żelbetowe. Natomiast obiekty wykonane w technologii modułowej nazywane są
budynkami modułowymi {por. pkt 3. „Prefabrykaty przestrzenne – budownictwo modułowe”
z
artykułu pt. „Ewolucja budownictwa prefabrykowanego w Polsce”, zamieszczonego w nr 10
z 2020 r.
miesięcznika „Przegląd budowlany” oraz ostatnią str. artykułu pt. „Budownictwo
Sygn. akt KIO 184/21
innowacyjne
– technologie prefabrykowane i modułowe w budownictwie mieszkaniowym”
zamieszczonego w magazynie „Builder” z grudnia 2017 r. – przy czym w obu przypadkach
autorami są pracownicy naukowi z Instytutu Techniki Budowlanej w Warszawie (w skrócie:
„ITB”), który polskie władze notyfikowały do udzielania europejskich ocen technicznych, co
umożliwiło uzyskanie statusu członka rzeczywistego EOTA – złożonych na rozprawie przez
Odwołującego}.
Zgodnie z art. 534 ust. 1 npzp strony i uczestnicy pos
tępowania odwoławczego są
obowiązani wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne.
Przy czym
według art. 535 npzp dowody na poparcie swoich twierdzeń lub odparcie
twierdzeń strony przeciwnej strony i uczestnicy postępowania odwoławczego mogą
przedstawiać aż do zamknięcia rozprawy. W postępowaniu odwoławczym w tej sprawie
inicjatywę dowodową przejawiał niemal wyłącznie Odwołujący, na którym – jako stronie
atakującej – spoczywał w tym zakresie ciężar dowodu. Jednakże w sytuacji, w której
Odwołujący przedstawił wiarygodne dowody na poparcie swoich twierdzeń co do jednolitego
rozumienia technologii modułowej budownictwa, na Zamawiającego i Przystępującego
przeszedł ciężar udowodnienia, że tak nie jest, a za takie budownictwo jest również uważana
technologia, w
jakiej wykonano halę w Cottbus. Jednakże żadnych dowodów w tym zakresie
nie przedstawili, nie licząc złożenia przez Zamawiającego dodatkowych referencji
ITCmetalcon, które – jak to powyżej już opisano – okazały się być dowodem na okoliczność
korzystną dla Odwołującego.
Przy czym zaznaczyć należy, że zamówione przez strony sporu opinie („Opinia
techniczna dotycząca zrealizowanych inwestycji budowlanych pod kątem ich kwalifikacji jako
technologii modułowej” Wydziału Budownictwa, Inżynierii Środowiska i Architektury
Politechniki Rzeszowskiej z 27 listopada 2020 r. wraz z uzupełnieniem z 18 grudnia 2020 r.
na zlecenie Przystępującego) czy opracowania („Określenie definicji budownictwa
modułowego i jego specyfiki na bazie aktualnej wiedzy technicznej oraz klasyfikacja
obiektów Solkan w kontekście tej definicji” Wydziału Inżynierii Lądowej Politechniki
Warszawskiej z grudnia 2020 r.
na zlecenie Odwołującego), zostały potraktowane jako
uszczegółowienie prezentowanych stanowisk, gdyż ani żadna ze stron sporu nie
wnioskowała o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego, ani też Izba nie stwierdziła, że dla
ustalenia stanu faktycznego sprawy konieczne jest zasięgnięcie wiadomości specjalnych.
Natomiast taka czy inna treść informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego
Solkanu oczywiście nie może stanowić dowodu na to, że w ogóle nie wykonał on hali
w Cottbus w Niemczech, jak
chciałby Odwołujący. Zwłaszcza w sytuacji, gdy o czymś
przeciwnym wprost świadczą referencje wystawione przez ITCmetalcon, a Odwołujący nie
Sygn. akt KIO 184/21
był w stanie przedstawić żadnych dowodów bezpośrednich na poparcie swojego twierdzenia,
choć to na nim jako stawiającym taki zarzut – jak to już powyżej wskazano – spoczywał
ciężar dowodu.
Tym samym Odwołujący nie wykazał również, że oświadczenie przez Solkan,
że zaprojektował i wykonał halę w Cottbus stanowi podanie nieprawdziwej
lub
wprowadzającej w błąd informacji.
Z kolei z o
dwołania nie wynika jednoznacznie, na czym miałoby polegać
wprowadzenie w błąd Zamawiającego przez Solkan, który w uzupełnionym wykazie usług
i
robót dla wykazania warunków udziału powołał się na przedsięwzięcie zrealizowane
w
Cottbus, przedstawiając również referencje wystawione przez ITCmetalcon.
Niezależnie od tego nie sposób pominąć okoliczności, że w piśmie przewodnim z 21
grudnia 2020 r., do
którego zostały załączone powyższe oświadczenia i dokumenty, Solkan
wprost wskazał, że dotyczą one wykazania warunków zinterpretowanych przez niego jako
wymagające jedynie wykazania, że zaprojektowany i wykonany budynek został oparty
konstrukcyjnie na ramie stalowej. Zatem Solkan,
który opacznie zinterpretował uzasadnienie
wyroku Izby w poprzedniej sprawie,
pomimo prawidłowej treści wezwania sformułowanego
przez Zamawiającego, sam tkwił w błędzie co do tego, w jaki sposób może wykazać
spełnienie warunków. Jednocześnie Solkan przedstawił w ten sposób informacje, które
w
połączeniu z przywołaną powyżej treścią referencji pozwalały na zweryfikowanie,
czy
rzeczywiście wykazał spełnianie warunków udziału w tym postępowaniu. Jednakże
Zamawiający – pomimo otrzymania informacji, z których wynikało, że warunek w rozumieniu
uwzględniającym pkt 1.1.1.2. oraz 1.1.2.1. PFU, do których sam się odwołał w treści
wezwania
, nie został spełniony – błędnie zinterpretował warunek w dokładanie taki sposób,
jak
to sugerował Solkan, choć mógł i powinien dokonać odmiennej oceny.
W tych okolicznościach zarzut dotyczący niewykazania spełniania warunków udziału jest
zasadny, a zarzuty dotyczące wprowadzenia w błąd Zamawiającego są niezasadne.
Z art. 24 ust. 1 pkt 12 w zw. z art. 26 ust. 3 ustawy pzp wynika, że z postępowania
o
udzielenie zamówienia wyklucza się wykonawcę, który nie wykazał spełnienia warunków
udziału, pomimo wezwania go w tym zakresie do uzupełnienia oświadczeń i dokumentów.
Ponieważ, jak to powyżej ustalono, w przypadku Solkanu doszło do wypełnienia
hipotezy powyżej wyprowadzonej normy prawnej, zgodnie z jej dyspozycją Przystępujący
powinien zostać przez Zamawiającego wykluczony z prowadzonego postępowania
o
udzielenie zamówienia.
Sygn. akt KIO 184/21
Z kolei w art. 24 ust. 1 pkt 16 i 17
ustawy pzp określono, że z postępowania
o
udzielenie zamówienia wyklucza się wykonawcę, który w wyniku:
– zamierzonego działania lub rażącego niedbalstwa wprowadził zamawiającego w błąd przy
przedstawieniu infor
macji, że nie podlega wykluczeniu, spełnia warunki udziału
w
postępowaniu lub obiektywne i niedyskryminacyjne kryteria, zwane dalej „kryteriami
selekcji”, lub który zataił te informacje lub nie jest w stanie przedstawić wymaganych
dokumentów {pkt 16};
– lekkomyślności lub niedbalstwa przedstawił informacje wprowadzające w błąd
zamawiającego, mogące mieć istotny wpływ na decyzje podejmowane przez zamawiającego
w postępowaniu o udzielenie zamówienia {pkt 17}.
Przy czym p
owyższe przepisy stanowią implementację do krajowego porządku
prawnego określonych w art. 57 ust. 4 lit. h oraz i (in fine) Dyrektywy Parlamentu
Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych,
uchylającą dyrektywę 2004/18/WE (Dz. U. UE L 94, 28.3.2014, p. 65–242) podstaw
wykluczenia w następujących sytuacjach:
– jeżeli wykonawca był winny poważnego wprowadzenia w błąd przy dostarczaniu informacji,
które wymagane były do weryfikacji braku podstaw wykluczenia lub do weryfikacji spełnienia
kryteriów kwalifikacji, zataił te informacje lub nie jest w stanie przedstawić dokumentów
potwierdzających wymaganych na mocy art. 59 {lit. i};
– jeżeli wykonawca podjął kroki, aby wskutek zaniedbania przedstawić wprowadzające
w
błąd informacje, które mogą mieć istotny wpływ na decyzje w sprawie wykluczenia,
kwalifikacji lub udzielenia zamówienia {lit. h in fine}
W poprzednim
stanie prawnym istniała jedna podstawa wykluczenia wykonawcy
z
powodu składania nieprawdziwych informacji. Według nieobowiązującego już art. 24 ust. 2
pkt 3 pzp z postępowania o udzielenie zamówienia wykluczało się wykonawców, którzy
złożyli nieprawdziwe informacje mające wpływ lub mogące mieć wpływ na wynik
prowadzonego postępowania. Przepis ten stanowił z kolei implementację art. 45 ust. 2 lit. g
dyrektywy 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 marca 2004 r. w sprawie
koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy
i
usługi (Dz. U. UE L z 30 kwietnia 2004 r.). Zgodnie z tym przepisem z udziału w zamówieniu
można było wykluczyć każdego wykonawcę, który jest winny poważnego wprowadzenia
w
błąd w zakresie przekazania lub nieprzekazania informacji. W odróżnieniu od przepisu
krajowego hipoteza przepisu dyrektywy obejmowała zatem zarówno złożenie,
jak i
niezłożenie informacji wymaganych w postępowaniu o udzielenie zamówienia,
przy
czym w obu przypadkach miało to prowadzić do wprowadzenia w błąd. Z kolei
przesłankę wpływu nieprawdziwych informacji na wynik postępowania z art. 24 ust. 2 pkt 3
Sygn. akt KIO 184/21
pzp można było uznać za odpowiednik poważnego wprowadzenia w błąd zamawiającego, o
którym mowa w przepisie dyrektywy.
Pomimo zachodzących zmian i różnic należy przyjąć, że obecnie obowiązujące
przepisy, tak jak poprzednio obowiązujący art. 24 ust. 2 pkt 3 pzp, nie ustalają jakiegoś
szcze
gólnego rozumienia „prawdy” lub „nieprawdy” w odniesieniu do informacji składanych
przez wykonawców w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Wobec tego
adekwatny pozostaje
pogląd Sądu Najwyższego {na który Krajowa Izba Odwoławcza
wskazała już w uzasadnieniu wyroku z 6 kwietnia 2010 r. sygn. akt KIO/UZP 372/10},
wyrażony w uzasadnieniu wyroku z 5 kwietnia 2002 r. sygn. akt II CKN 1095/99
(opubl.
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna rok 2003, nr 3, poz. 42): Pojęcia
„prawda”, „prawdziwy”, bądź ich zaprzeczenia występują w Prawie prasowym w art. 6 ust. 1,
art. 12 ust. 1 pkt 1, art. 31 pkt 1 i
art. 41, a także wielokrotnie w innych aktach
normatywnych, a
wśród nich w kodeksie cywilnym (np. art. 780 § 1, art. 834, 815 § 3),
w k
odeksie postępowania cywilnego (np. art. 3, 103 § 2, art. 252, 253. 254 § 1 i 2, art. 268,
304, 333 § 2, art. 339 § 2, art. 485 § 2, art. 913 § 2, art. 1045), w kodeksie karnym (np. art.
132, 213 § 1, 2 i 3, art. 303 § 1, art. 312) oraz w kodeksie postępowania karnego
(np. art. 2
§ 2, art. 188 § 1 i art. 190 § 1). We wszystkich tych przypadkach pojęcie „prawda”
rozumiane jest tak, jak w
języku potocznym, a więc jako zgodność (adekwatność) myśli
(wypowiedzi
– w znaczeniu logicznym) z rzeczywistością (z „faktami” i „danymi”). Odpowiada
to
– na gruncie filozoficznym – tzw. klasycznej koncepcji prawdy. W tym sensie wypowiedź
o
rzeczywistości jest prawdziwa tylko wtedy, gdy głosi tak, jak jest w rzeczywistości.
W ustalonych po
wyżej okolicznościach, ponieważ Solkan nie przedstawił
nieprawdziwych ani wprowadzających w błąd informacji w ramach drugiej próby wykazania
spełniania warunków udziału w postępowaniu, nie została wypełniona ani hipoteza normy
z art. 24 ust. 1 pkt 16 pzp, ani hipoteza normy z art. 24 ust. 1 pkt 17 pzp. W konsekwencji
zarzuty, że Zamawiający naruszył te przepisy przez zaniechanie wykluczenia na ich
podstawie Solkanu, należy uznać za niezasadne.
Mając powyższe na uwadze, Izba stwierdziła, że naruszenie przez Zamawiającego
art. 24 ust. 1 pkt 12
ustawy pzp miało wpływ na wynik prowadzonego przez niego
postępowania o udzielenie zamówienia, wobec czego – działając na podstawie art. 554 ust.
1 pkt 1, ust. 2 i ust. 3 pkt 1 lit. a oraz b nowej ustawy pzp
– orzekła, jak w pkt 1. sentencji,
w
pozostałym zakresie oddalając odwołanie – jak to wskazano w pkt 2. sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego w tej sprawie, na które złożył się uiszczony
wpis oraz koszty zastępstwa przez Izbą Odwołującego (potwierdzone złożonym
do
zamknięcia rozprawy rachunkiem), orzeczono stosownie do jej wyniku na podstawie art.
Sygn. akt KIO 184/21
557 nowej ustawy
pzp w zw. z § 5 pkt 1 i 2 lit. b oraz § 7 ust. 2 pkt 1, ust. 3 pkt 1 i 2, ust. 5
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych
rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu
pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. poz. 2437) – obciążając nimi po połowie
Odwołującego i Zamawiającego, w szczególności uznając, że waga zarzutu uwzględnionego
jest równa łącznej wadze zarzutów nieuwzględnionych.