Sygn. akt KIO 249/21
WYROK
z dnia 23 lutego 2021 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Andrzej Niwicki
Protokolant:
Aldona Karpińska
po rozpatrzeniu na rozprawie 22 lutego 2021
r. w Warszawie odwołania wniesionego do
Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej 22 stycznia 2021 r. przez wykonawcę ATF sp. z o.o.
sp. k. z siedzibą w Chojnicy, poczta Mirosławiec w postępowaniu prowadzonym przez
Gminę Łobez,
przy udziale wykonawcy
Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Sp. z o.o., ul.
Niepodległości 19a, 73-150 Łobez zgłaszającego przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
oddala odwołanie.
kosztami postępowania obciąża wykonawcę ATF sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w
Chojnicy, poczta Mirosławiec i zalicza w poczet kosztów postępowania
odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero
groszy) uiszczoną przez tego wykonawcę tytułem wpisu od odwołania.
2.1. z
asądza od ATF sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w Chojnicy, poczta
Mirosławiec na rzecz Gminy Łobez kwotę 3 898 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące
osiemset dziewięćdziesiąt osiem złotych zero groszy) tytułem uzasadnionych
kosztów wynagrodzenia pełnomocnika oraz kosztów przejazdu na posiedzenie.
Stosowni
e do art. 580 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. poz. 2019 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 14 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt KIO 249/21
Uzasadnienie
Zamawiający Gmina Łobez, ul. Niepodległości 13, 73-150 Łobez prowadzi w trybie przetargu
nieograniczonego postępowanie na usługę pn. „Odbiór i zagospodarowanie odpadów
komunalnych od
właścicieli nieruchomości zamieszkałych z terenu miasta i gminy Łobez” o
wartości szacunkowej powyżej kwot określonych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy pzp z 29
stycznia 2004 r. (Dz. U. z 2019 r. poz. 1843). Ogłoszenie o postępowaniu zamieszczono
9.09.2020 r. w DUUE 2020/S 175-423061
Odwołujący ATF sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w Chojnicy poczta Mirosławiec wniósł odwołanie
wobec czynności odrzucenia jego oferty dnia 13 stycznia 2021 r. oraz dokonania czynności
wyboru oferty najkorzystniejszej 19 stycznia 2021 r.
Odwołujący Zamawiającemu zarzuca naruszenie;
Art. 89 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 87 ust. 1 pzp i art. 66 k.c. przez dokonanie odrzucenia
oferty odwołującego w sytuacji, gdy oferta Spółki odpowiada treści siwz, z oferty i wyjaśnień
spółki - wbrew stanowisku Zamawiającego w uzasadnieniu decyzji o odrzuceniu oferty - nie
wynika, że oferta obejmuje wyłącznie obsługę (administracyjną) funkcjonującego PSZOKu, a
nadto Odwołujący składając ofertę wyraził zgodę na zawarcie umowy o treści wskazanej
przez Zamawiającego, w ramach której gotowy jest zobowiązać się do wykonywania
obowiązków i zadań wskazanych w zakresie prowadzenia PSZOK zawartych w § 5, a także
w Szczegółowym OPZ zał. nr 1 do umowy (w tym r. XII dotyczącego eksploatacji
(prowadzenia) PSZOK
oraz odbioru i transportu odpadów gromadzonych w punkcie, bowiem
oświadczył, że zapoznał się ze siwz i nie wnosi do niej zastrzeżeń; nadto Zamawiający
dokonał zniekształcenia oświadczenia woli odwołującego, jakim jest oferta; nadto w sytuacji,
gdy Zamawiający dokonał nieprawidłowego wezwania do złożenia wyjaśnień na podstawie
art. 87 ust. 1 pzp z uwagi na zobowiązanie Spółki do udzielenie odpowiedzi na zagadnienia
nie dotyczące kwestii objętych dokumentacją przetargową.
Art. 92 ust. i 1 i 2 w zw. z art. 91 ust. 1 pzp przez dokonanie wyboru oferty
przyst
ępującego, w rezultacie niewłaściwie podjętej uprzednio czynności odrzucenia oferty
Odwołującego, a zatem dokonania wyboru oferty, która zgodnie z rankingiem ofert nie była
najkorzystniej
sza, w sytuacji, w której oferta Skarżącej Spółki została w sposób prawidłowy
złożona tj. zgodnie z warunkami przedstawionymi w dokumentacji przetargowej; podczas
gdy oferta PUK Sp. z o.o. z siedzibą w Łobzie nie stanowi oferty najkorzystniejszej na
podsta
wie kryteriów oceny ofert określonych w siwz.
Art. 91 ust. 1 ustawy pzp przez niedokonanie przez Zamawiającego wyboru oferty
Odwołującego, pomimo że zaoferowana cena była najniższa, warunki udziału w
postępowaniu zostały spełnione, a oferta jest zgodna z treścią SIWZ.
Art. 7 ust. 1 i 3 pzp przez prowadzenie postępowania z naruszeniem zasad,
nielogicznej oceny wyjaśnień Odwołującego, a także sformułowania zapytań nieadekwatnych
do wymagań stawianych w dokumentacji przetargowej dotyczących etapu składania ofert.
II.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu:
Unieważnienia czynności odrzucenia oferty z jednoczesnym unieważnieniem
czynności wyboru najkorzystniejszej oferty z 19 stycznia 2021 roku.
Dokonanie czynności badania i oceny ofert, a następnie wyboru najkorzystniejszej
oferty zgodnie z rankingiem ofert.
Czynność wyboru najkorzystniejszej oferty wykonawcy z pozycji drugiej pozbawia
Odwołującego możliwości uzyskania zamówienia. Uzasadniając zarzuty i żądania
odwołujący wskazał, co następuje.
Zamawiający zawiadomił Odwołującego odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2
pzp, wskazując, że obowiązkiem wykonawcy jest utworzenie PSZOKu, a następnie jego
prowadzenie jako zadania własnego Gminy Łobez, a utworzenie PSZOKu jest natomiast
obwarowane uzyskaniem szeregu decyzji administracyjnych. Zamawiający wskazał, iż z
wyjaśnień Odwołującego wynika, że „złożona oferta obejmuje wyłącznie obsługę
(administracyjną) funkcjonującego PSZOKu (pismo z 28 grudnia 2020 roku cyt. „Wykonawca
jest got
owy do obsługi PSZOK w imieniu i na rzecz Wykonawcy (Zamawiającego) zbędnej
zwłoki wskazując, że uzyskanie decyzji administracyjnej przez Wykonawcę nie jest zgodnie z
przepisami prawa wymagane". Nadto zamawiający wskazał, że „biorąc pod uwagę
wyjaśnienia złożone przez ww. wykonawcę 28 grudnia 2020 r. oraz uwarunkowania prawne
związane z utworzeniem PSZOKu i opisane w SIWZ (w tym brak możliwości zastosowania
art. 45 ust. 1 pkt 11 ustawy o odpadach) należy uznać, że wykonawca ten nie rozpoznał w
sposób prawidłowy zakresu swojego zobowiązania, a w konsekwencji nie zaoferował
wykonania umowy (w zakresie dot. PSZOKu) zgodnie z wymogami określonymi w SIWZ -
pomimo tego, że w toku postępowania przed KIO przedstawił on interpretację zakresu ww.
zobowiązania, pokrywającą się z tą wynikającą ze Specyfikacji Istotnych Warunków
Zamówienia".
Z decyzją i argumentacją nie zgadza się Odwołujący, wskazując, że działanie
Zamawiającego narusza szereg zapisów ustawy pzp i pozostaje w sprzeczności z celami i
zasadami kierującymi postępowaniem o udzielenie zamówienia. Argumenty, które
zaprezentował Zamawiający w uzasadnieniu skarżonej decyzji są niezasadne/niesłuszne, a
zacytowana przez Zamawiającego treść wyjaśnień Odwołującego nie pokrywa się ze
złożonymi przez Spółkę wyjaśnieniami z 28 grudnia 2020 r. Odwołujący w wyjaśnieniach z
28 grudnia 2020 r.
wskazał, ze zgodnie z ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w
gminach, do zadań gminy należy tworzenie PSZOK w sposób umożliwiający łatwy dostęp dla
wszystkich mieszkańców gminy, które zapewniają przyjmowanie poszczególnych frakcji
odpadów komunalnych, zaś na podstawie przepisów ustawy o odpadach, gmina jest
zwolniona z obowiązku uzyskania odpowiednio zezwolenia na zbieranie odpadów lub
zezwolenia na przetwarzanie odpadów w przypadkach określonych w art. 45 ust. 1 pkt 11 -
tj. w przypadku prowadzenia PSZOK. Nadto Spółka wskazała, że uzyskanie decyzji
administracyjnej w zakresie zbierania odpadów - jeśli byłoby niezbędne może nastąpić w
terminie wynikającym z przepisów art. 35 ustawy z dnia 14 czerwca 1963 roku KPA. Zatem
Zamawiający w sposób wybiórczy ocenił treść wyjaśnień Odwołującego, które co należy
zaznaczyć, odnosiły się do wezwania nienależycie sformułowanego, bowiem odnoszącego
się do zapytań niedotyczących treści złożonej przez skarżącą oferty.
Zamawiający nie tylko pominął istotne fragmenty złożonych na piśmie wyjaśnień, ale także
zniekształcił ich sens. Zamawiający podejmując decyzję o odrzuceniu oferty i uzasadniając
swoją decyzję, wydaje się ignorować treść wyjaśnień Odwołującego na wcześniejszym
etapie postępowania tj. wyjaśnień z 21 października 2020 r., z których także wprost wynika,
że Odwołująca prawidłowo rozeznała zakres swoich obowiązków dotyczących PSZOK, a
złożona oferta nie ogranicza się, jak twierdzi Zamawiający, do obsługi administracyjnej
funkcjonującego PSZOK-u, lecz uwzględnia realizację szeregu czynności i całości zadań
związanych z funkcjonowaniem PSZOK.
W przywołanych wyjaśnieniach złożonych Zamawiającemu (pismo Spółki z 21.10.2020 r.
oraz z 28.12.2020 r.)
Odwołująca w sposób czytelny wskazała między innymi jakiego rodzaju
czynności będzie podejmować w zakresie organizacji i eksploatacji PSZOK, jakiego rodzaju
inwestycje zostaną w związku z tym zadaniem zrealizowane, a także wyjaśniła, że
„organizacja i eksploatacja PSZOK, w tym zbieranie odpadów na nieruchomości będącej
własnością Gminy Łobez i jego obsługa przez Wykonawcę, będzie możliwa niezwłocznie po
zawarciu umowy o zamówienie publiczne, wydaniu nieruchomości przez Zamawiającego
oraz po zabezpieczeniu c
zasu niezbędnego na działania operacyjne w zakresie
zorganizowania infrastruktury niezbędnej dla działania punktu takiej np. jak posadowienie
kontenera socjalnego, dostarczenie pojemników i kontenerów służących do gromadzenia
odpadów, instalacji wagi najazdowej i inne." Dodatkowo Odwołująca wskazała, że „uzyskanie
decyzji administracyjnej w zakresie zbierania odpadów przez Wykonawcę - o ile w
kontekście przepisów ustawy o odpadach oraz zapisów SIWZ byłoby uznane za niezbędne
może nastąpić w terminie wynikającym z przepisów art. 35 ustawy kpa."
C
ałość udzielonych wyjaśnień i stanowisko prezentowane przed KIO, nie dają podstaw do
uznania, iż treść złożonej oferty nie odpowiada treści siwz.
Spółka spełnia warunki udziału w postępowaniu i nie podlega wykluczeniu; złożyła ofertę w
ramach, której zobowiązała się do realizacji zadań objętych przedmiotem zamówienia, w tym
zobowiązała się prowadzić punkt selektywnej zbiórki odpadów komunalnych zgodnie z
treścią siwz.
Istotne jest, że opis przedmiotu zamówienia został skonstruowany przez Zamawiającego w
sposób precyzyjny. Zał nr 1 do SIWZ - rozdz. XII zawiera zobowiązanie wykonawcy do
prowadzenia punktu selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK) z terenu
gminy i miasta Łobez. Zatem Zamawiający powierzył wykonawcy zadanie polegające na
eksploatacji PSZOK -
co oznacza, że wśród obowiązków wykonawcy mieści się zbiórka
odpadów w PSZOK poza podstawowym zadaniem polegającym na odbiorze odpadów
bezpośrednio od właścicieli nieruchomości zamieszkujących gminę i miasto Łobez.
Zadanie powierzone w rozdz. XII zał. nr 1 do SIWZ zostało w sposób szczegółowy,
niedyskryminujący opisane, pozwala wykonawcy na dokonanie wyboru w przedmiocie
miejsca zorganizowania PSZOK na terenie gminy Łobez - przy czym Odwołująca się
udzielając odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego wskazała, że zorganizuje PSZOK na
terenie będącym własnością Gminy Łobez ujętym w treści SIWZ. Organizacja i prowadzenie
PSZOK zostało szczegółowo określone również (poza zał. nr 1 do SIWZ rozdz. XII) w § 5
zał. nr 9 do SIWZ (wzór umowy) , a Odwołująca oświadczyła w ofercie, że zapoznała się z
SIWZ i nie składa do niej jakichkolwiek zastrzeżeń, a zatem podejmie się realizacji
powierzonych dokumentacją przetargową zadań.
Niezgodność treści oferty z treścią siwz w rozumieniu art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy pzp polega
na niezgodności zobowiązania, które wykonawca wyraża w swojej ofercie i przez jej złożenie
na siebie przyjmuje, z zakresem zobowiązania, które zamawiający opisał w siwz i którego
przyjęcia oczekuje.
W okolicznościach przedmiotowej sprawy sytuacja niezgodności pomiędzy treścią SIWZ a
treścią oferty nie wystąpiła. Oferta Spółki została złożona zgodnie z SIWZ, zawiera
zobowiązanie Odwołującej się do realizacji zadań określonych w dokumentacji przetargowej,
a nadto ofert
a nie wymagała dokonania przez Zamawiającego poprawek.
W przedmiotowej sprawie SIWZ w zakresie PSZOKu pozostawił kwestię jego lokalizacji do
doprecyzowania po podpisaniu umowy w sprawie zamówienia publicznego. Podobnie
kwestię uzyskania odpowiednich zezwoleń Zamawiający pozostawił wybranemu wykonawcy
do uzyskania po podpisaniu umowy w sprawie udzielenia zamówienia publicznego.
Podkreślić przy tym trzeba, że Zamawiający w dokumentacji przetargowej nie wskazał
obowiązku posiadania decyzji na zbieranie odpadów dla nieruchomości położonej na terenie
Gminy Łobez na dzień 8 stycznia 2021 roku (co wskazał w wezwaniu do złożenia wyjaśnień
z dnia 6 grudnia 2020 roku). Odwołująca podnosi, iż z uwagi na specyfikę rozpoczęcia
działalności
PSZOKu,
w
tym
konieczność
uzyskania
odpowiednich
decyzji
administracyjnych, Zamawiający powinien stworzyć warunki zorganizowania PSZOKu w
odpowiednim terminie. Wynika to nie tylko z poszczególnych terminów (dat) wskazanych w
dokumentacji przetargowej, ale także całości prowadzonego postępowania, w tym przede
wszystkim wcześniejszych czynności Zamawiającego (unieważnienie postępowania) oraz
treści zajmowanych przez Zamawiającego stanowisk w toku podejmowania czynności i
procedury odwoławczej.
Takie stanowisko Zamawiającego jest nielogiczne, sprzeczne z treścią dokumentacji
przetargowej i stanowi próbę manipulowania wynikiem postępowania oraz wprowadzenia
Wykonawcy w błąd.
Po pierwsze, Zamawiający wskazał, że formułowanie wobec podmiotów ubiegających się
dopiero o zamówienie, wymogu posiadania zezwolenia na zbieranie odpadów stanowiłoby
naruszenie zasad uczciwej konkurencji.
Po drugie, Zamawiający przewidział możliwość zorganizowania PSZOK na działce
będącej jego własnością.
Po trzecie, Zamawiający przewidział uregulowanie kwestii przekazania tytułu prawnego do
tej nieruchomości w terminie 7 lub 11 stycznia 2021 r. tj. już po zawarciu umowy o
zamówienie. Po czwarte, Zamawiający ma świadomość, że warunkiem koniecznym dla
uzyskania decyzji administracyjnej w zakresie zbierania odpadów jest posiadanie tytułu
prawnego do nieruchomości, (dowód: strona 2 zawiadomienia o unieważnieniu
postępowania z dnia 13.11.2020 r.).
Po piąte, Zamawiający jako podmiot opierający swoją działalność o zasady wyrażone w
przepisach kpa
, a także jako podmiot działający racjonalnie, ma świadomość, że procedura
uzyskania decyzji administracyjnej wymaga zabezpieczenia odpowiedniego czasu, a zatem
powinien stworzyć warunki zorganizowania PSZOKu.
Wobec przytoczonych okoliczności faktycznych przedmiotowej sprawy obecne stanowisko
Zamawiającego polegające na uznaniu, że oferta Odwołującej się jest niezgodna z
postanowieniami SIWZ jest bezpodstawne i dalece niezrozumiałe, bowiem oferta
Odwołującej jest jasna, nie uległa modyfikacji, spełnia wszelkie wymogi merytoryczne i
form
alne stawiane przez Zamawiającego.
Na marginesie Odwołująca podnosi, powołując się na swoje doświadczenie i mając na
uwadze specyfikę działalności PSZOKu, a także różnorodność form w jakich eksploatacja
tego rodzaju punktów jest możliwa i praktykowana, że stanowisko Zamawiającego jakoby
przepisy art. 45 ust 1 pkt 11 nie znajdowały w przedmiotowym przypadku zastosowania, jest
błędne, bowiem mogą znaleźć zastosowanie w zależności o sposobu działania obranego
przez Zamawiającego. Gminy jako gospodarze systemów gminnych, często korzystają ze
zwolnienie
w
zakresie
uzyskiwania
pozwolenie
na
zbieranie
odpadów
(formalnie/administracyjnie pozostają prowadzącym PSZOK), a jednocześnie powierzają
zadanie polegające na eksploatacji punktu (organizacja punktu, wyposażenie w pojemniki i
kontenery, prowadzenie przyjmowania i odbioru odpadów itp.) podmiotom wyłonionym w
postępowaniach przetargowych. Czasem zdarza się tak, że gmina chce skorzystać ze
zwolnienia i nie uzyskuje decyzji na zbieranie to formalnie (administracyjnie, prawnie) jest
prowadzącym PSZOK, ale fizycznie, operacyjnie, sprzętowo itd. eksploatującym PSZOK jest
firma. Zatem firma wykonuje wszelkie obowiązki związane z prowadzeniem PSZOKu:
podstawia kontenery, wymienia je, waży odpady, prowadzi ewidencję, zajmuje się
klasyfikacją odpadów i ich przyjmowaniem od ludzi itd., ale wykonuje to na zlecenie gminy.
Zatem ta firma nie jest w rozumieniu ustawy zbierającym odpady - zbierającym odpady jest
gmina i ona korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w art. 45 ust 1 pkt 11 ustawy o
odpadach. Odwołująca podkreśla, że jest to jeden ze sposobów dopuszczonych w praktyce i
podała tenże schemat jako przykład rozwiązania kwestii PSZOKu z jakim spotkała się w
trakcie prowadzenia działalności.
Stąd Odwołujący raz jeszcze wskazuje, iż Zamawiający próbuje manipulować wynikiem
postępowania - próbuje dokonać niekorzystnej dla wykonawcy, którego oferta okazała się
najkorzystniejsza, wykładni zapisów jego oferty na podstawie wadliwej interpretacji wyjaśnień
uzyskanych w ramach nieprawi
dłowo sformułowanych zapytań w ramach wezwania na
podstawie art. 87 ust. 1 pzp. Już sama treść wezwania jest zdaniem Odwołującej się
niedopuszczalna, bowiem nie dotyczy treści oferty, lecz dotyczy kwestii, które nie zostały
dostatecznie sprecyzowane w SIWZ
, a możliwość ich rozstrzygnięcia pojawi się dopiero po
podpisaniu umowy w sprawie przedmiotowego zamówienia, tj. na etapie realizacji
zamówienia.
O wątpliwych intencjach Zamawiającego świadczy treść pytań nr 2 i 3 w wezwaniu z dnia 16
grudnia 2020 roku, g
dzie Odwołująca się została zobowiązana do udzielenia informacji:
„2. Informacji czy posiada on zezwolenia wymagane na gruncie ww. przepisów prawa
niezbędne do prowadzenia PSZOKu, w szczególności w zakresie dotyczącym miejsca
magazynowania odpadów (jakim jest bezspornie PSZOK) - obowiązujące najpóźniej z dniem
8 stycznia 2021 roku;
Jeżeli odpowiedź na pytanie nr 2 okaże się negatywna - wskazania do kiedy
wykonawca jest w stanie uzyskać przedmiotowe zezwolenia (których obowiązek posiadania
wynika wprost z
ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach), a które są niezbędne
do prowadzenia PSZOKu i tym samym należytego wykonywania zamówienia publicznego (w
terminach określonych w SIWZ - do czego zobowiązał się Wykonawca w złożonej przez
siebie ofercie)".
Przytoczone zapytania dotyczą decyzji, do których posiadania na etapie ubiegania się o
zamówienie, nie został na mocy dokumentacji przetargowej, zobowiązany wykonawca -
Odwołująca się. Stąd podnieść należy, że Zamawiający pomimo nienałożenia na
wykonawców obowiązku posiadania określonych decyzji administracyjnych w czasie
składania ofert - przed podpisaniem umowy w sprawie udzielenia zamówienia publicznego,
wezwał do wyjaśnienia kwestii nie dotyczących oferty powołując się na art. 87 ust. 1 p.z.p.,
który dotyczy możliwości wyjaśnienia treści złożonych ofert. Kwestie poruszone w wezwaniu
z 16 grudnia 2020 r.
powinny być rozpatrywane w ramach realizacji umowy w sprawie
udzielenia zamówienia publicznego w przedmiotowej sprawie i na podstawie jej
postanowień, a nie na etapie prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia - na
etapie badania ofert. Wezwanie ski
erowane do Spółki nie stanowi zatem skutecznego
żądania od wykonawcy złożenia wyjaśnień dotyczących złożonej oferty, bowiem nie dotyczy
treści oświadczenia woli składającego się na ofertę.
Odwołująca się nie została wykluczona z postępowania, dlatego powołany w zawiadomieniu
ust. 2 art. 92 pzp nie znajduje zastosowania.
Zarzut naruszenia art. 91 ust. 1 ustawy p.z.p.
Oferta Spółki została złożona zgodnie z
wymaganiami przewidzianymi w dokumentami przetargowej.
Odwołująca podnosi, iż
Zamawiający odrzucił prawidłowo skonstruowaną ofertę Odwołującej się. Takie działanie
Zamawiającego stanowi szkodę dla Odwołującej i jest niezgodne z zapisami ustawy p.z.p.
W odpowiedzi na odwołanie zamawiający wniósł o oddalenie odwołania.
Uzasadniając stanowisko wskazał, co następuje.
Zgodnie z treścią SIWZ do zadań wykonawcy przedmiotowego zadania należy m.in.
utworzenie i prowadzenie (eksploatacja) Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów
Komunalnych. Treść specyfikacji była znana wykonawcom na etapie składania ofert i nie
była kwestionowana. Zamawiający powziął wątpliwości co do treści oferty Odwołującego. Z
tego względu 14 września 2020 r zwrócił się do niego w trybie art 87 ust. 1 pzp o wyjaśnienie
treści oferty w zakresie dotyczącym utworzenia PSZOKu, w szczególności zaś, czy
wykonawca dokonując kalkulacji oferty w części dotyczącej utworzenia (eksploatacji) PSZOK
miał wiedzę, iż Zamawiający nie prowadzi rzeczonego punktu, a jedynie dysponuje terenem
pod jego utworzenie.
21 października 2020 roku Odwołujący ustosunkował się do wezwania wskazując, iż ma
wiedzę, że w ramach ceny ofertowej będzie zobowiązany do eksploatacji (prowadzenia)
PSZOK w imieniu Zamawiającego oraz że Zamawiający jako podmiot zwolniony z obowiązku
uzyskania zezwolenia na zbieranie odpadów, na podstawie art. 45 ust, 1 pkt 11 ustawy z
dnia 14 grudnia 2012 roku o odpadach nie posiada zezwolenia na prowadzenie PSZOK - co
zostało przez niego uwzględnione w cenie ofertowej.
Na skutek złożonych wyjaśnień Zamawiający powziął wątpliwości co do poprawności
sporządzenia opisu przedmiotu zamówienia, w szczególności pod kątem jego zgodności z
art. 29 ustawy pap. i z tej przyczyny unieważnił ww. postępowanie, lecz w wyniku wyroku
KIO z 30.11.2020 r. z
amawiający ponowił czynność badania ofert, w pierwszej kolejności
z
wracając się do Odwołującego o wyjaśnienie treści oferty (w trybie art. 87 ust. 1 pzp) w n/w
zakresie:
określenia miejsca, w którym Odwołujący zamierza prowadzić Punktu
Selektywnego Zbie
rania Odpadów Komunalnych („PSZOK) to jest przez wskazanie miejsca
na
terenie gminy Łobez w którym przedmiotowy punkt ma być prowadzony; informacji czy
posiada on zezwolenia wymagane na gruncie ww. przepisów prawa niezbędne do
prowadzenia PSZOKu, w szczególności w zakresie dotyczącym miejsca magazynowania
odpadów (jakim jest bezspornie PSZOK) — obowiązujące najpóźniej z dniem 8 stycznia
2021 roku;
jeżeli odpowiedź na pytanie numer 2 okaże się negatywna - wskazanie do
kiedy Wykonawca jest w stanie uzyskać przedmiotowe zezwolenia (których obowiązek
posiadania wynika wprost
z ustawy o odpadach oraz ustawy o utrzymaniu czystości i
porządku w gminach), a które są niezbędne do prowadzenia PSZOKu i tym samym
należytego wykonania zamówienia publicznego (w terminach określonych w SIWZ — do
czego zobowiązał się Wykonawca w złożonej przez siebie ofercie).
W odpowiedzi na wezwanie Odwołujący podtrzymał swoje stanowisko co do możliwości
skorzystania przez Gminę Łobez ze zwolnienia wynikającego z art. 45 ustawy o odpadach
oraz podtrzymując, iż zgodnie ze wzorem umowy Zamawiający przekaże mu działający
PSZOK, który będzie przez niego prowadzony. Ze złożonych wyjaśnień wynika, że
Odwołujący błędnie zidentyfikował zakres rzeczowy swojego zobowiązania (w konsekwencji
zaś błędne skalkulował cenę ofertową), a ponadto nie podjął żadnych czynności
przygotowawczych niezbędnych do utworzenia PSZOK-u.
Odwołujący stoi jednak konsekwentnie na stanowisku iż przedmiotem zamówienia jest
wyłącznie prowadzenie (obsługa) już istniejącego PSZOKu prowadzonego samodzielnie
przez Zam
awiającego, który korzysta ze zwolnienia wynikającego z art 45 ust 1 pkt 11
ustawy o odpadach. Wykonawca podnosił powyższe w złożonych przez siebie
wyjaśnieniach z 21 października 2020 r. oraz 28 grudnia 2020 roku, a także w odwołaniach
złożonych dotychczas do Prezesa KIO. Co znamienne, Odwołujący w żadnym z pism nie
odnosi się co do obowiązku utworzenia PSZOKu i konsekwentnie pomija tę materię
milczeniem,
W kontekście powyższego należy ustalić (w sposób niebudzący wątpliwości i to na dzień
składania ofert) zakres rzeczowy zobowiązania, w szczególności to, czy z treści siwz (tak jak
twierdzi Odwołujący) wynikało, iż utworzenie i prowadzenie PSZOKu odbywa się z
uwzględnieniem zwolnienia z art. 45 ustawy o odpadach, który dotyczy wyłącznie gmin.
Odwołujący bez podania uzasadnienia faktycznego bądź prawnego jednostronnie twierdzi,
iż Gmina Łobez posiada swój własny PSZOK i korzysta z opisanego powyżej zwolnienia.
Zważywszy na argumenty i zarzuty podniesione przez Odwołującego, a także podniesioną
przez niego interpretację zakresu zobowiązania należy zaznaczyć, iż przedmiotem sporu w
niniejszym postępowaniu jest treść oferty i zakres zobowiązania wykonawcy na tle
interpretacji SIWZ (tj. interpretacja t
reści SIWZ w zakresie dot. opz oraz z uwzględnieniem
przepisów prawa.
W ocenie Zamawi
ającego w zaistniałym stanie faktycznym nie ulega żadnej wątpliwości iż
Odwołujący błędnie zidentyfikował zakres swojego zobowiązania.
Zgodnie z r.
III ust. 2 pkt 3 SIWZ (odnoszącym się do opisu przedmiotu zamówienia)
jednym z elementów składających się na przedmiot zamówienia jest świadczenie przez
wykonawcę usługi polegającej na organizacji i obsłudze (prowadzeniu) punktu selektywnej
zbiórki odpadów komunalnych. Z samej treści Specyfikacji wynika więc jednoznacznie, ze
na zakres przyszłego świadczenia - wbrew twierdzeniom Odwołującego - składa się
organizacja i prowadzenie punktu selektywnego zbierania odpadów komunalnych (dalej:
Innymi słowy Zamawiający wymaga, aby od dnia zawarcia umowy wybrany wykonawca
prowadził PSZOK. W tym tez celu, jako jedna z warunków przystąpienia do postępowania
przetargowego została wskazana konieczność posiadania przez niego uprawnienia do
zbierania odpadów (co jest niezbędne dla prowadzenia PSZOK),
Zamawiający w precyzyjny sposób określił, iż jego celem jest to aby wykonawca utworzył
PSZOK. Co więcej, stanowisko to ulega wzmocnieniu w toku dalszej analizy treści SIWZ,
którą należy intepretować przez pryzmat „ustaw odpadowych".
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i
porządku w gminach (dalej, „u.c.p.g) w sprawach dotyczących postępowania z odpadami
komunalnymi, w zakresie nieuregulowanym w niniejszej ustawie, stosuje się przepisy ustawy
z dnia 14 grudnia 20h2 roku o odpadach (dalej: Przepisy ustawy o utrzymaniu czystości i
porządku w gminach wskazują (w dużym uproszczeniu), że utworzenie PSZOKu mieści się
W katalogu zadań własnych gminy, wchodzących w skład szerzej pojmowanego zadania
polegającego na utrzymaniu czystości i porządku na terenie danej gminy. Z tego względu
c
elem pełnego przedstawienia zasad, na jakich działają PSZOIŚ niezbędnym jest sięgnięcie
do przepisów ustawy o odpadach. Należy zauważyć, iż od dnia ogłoszenia przetargu do dnia
dzisiejszego Odwołujący nie podjął żadnych działań zmierzających do uzyskania
przewidzianych prawem decyzji. W
wyjaśnieniach oraz w treści odwołania Odwołujący
wskazywał, że to obowiązkiem Zamawiającego jest przewidzenie odpowiednego czasu na
uzyskanie decyzji administracyjnych dot. prowadzenia PSZOK.
W ocenie Zamawiającego
jest to d
odatkowe potwierdzenie faktu, że Wykonawca nie podjął przygotowań, aby
przygotować się wykonania urnowy jednocześnie przerzucając odpowiedzialność w tym
zakresie na Zamawiającego. Wykonawcą jako profesjonalista oferujący wykonanie
zamówienia, ma obowiązek podjęcia wszelkich niezbędnych działań w celu przygotowania
się do wykonania umowy z chwilą jej zawarcia.
Warto nadmienić, iż w postępowaniu tym wykonawca sam podnosił, że zorganizowanie i
uruchomienie PSZOK ze względu na obowiązujące regulacje prawne jest przedsięwzięciem
trwającym kilka miesięcy nawet przy zachowaniu najwyższej staranności po stronie
wykonawcy
wskazując, że warunkiem uruchomienia PSZOK jest pozyskanie nieruchomości i
zakończenie przez wykonawcę wszelkich prac związanych z budową lub adaptacją
nieruchomości dla potrzeb PSZOK, co powinno zostać potwierdzone uzyskaniem przez
wykonawcę stosownych zezwoleń, zgód lub zgłoszeń. Termin pomiędzy zawarciem umowy
a rozpoczęciem funkcjonowania PSZOK powinien być odpowiednio długi, gdyż utworzenie
PSZO
K wymaga podjęcia szeregu czasochłonnych Reasumując nawet przy jednoczesnym
wszczęciu procedury uzyskania decyzji środowiskowej i zezwolenia na zbieranie odpadów
decyzje administracyjne w tym zakresie, z uwagi na skomplikowanie sprawy, zostaną
wydane w okr
esie około 2-3 miesięcy okres ten może ulec wydłużeniu, co powinno zostać
uwzględnione przy planowaniu uruchomienia PSZOK. Kolejny okres czasu jest niezbędny na
przygotowanie terenu nieruchomości (zagospodarowanie) j wyposażenie jej w odpowiednie
urządzenia i instalacje Tym samym realny okres niezbędny na przygotowanie i uruchomienie
PSZOK wynosi około 6 miesięcy,
Istotną częścią przygotowania pszok jest opracowanie dokumentacji projektowej
Kluczowymi elementami będą tu projekt budowlany i wykonawczy, kosztorysy i przedmiary i
specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót. Wskazało szczegółowe wymogi.
Mając na uwadze powyższe należy uznać, że Zamawiający nie zamierzał powierzyć
podmiotowi trzeciemu (wykonawcy) świadczenia usługi polegającej na obsłudze
(prowadzeniu) PSZOK tub jego prostej organizacji poprzez zlokalizowanie na nim
dodatkowych kontenerów.
Biorąc pod uwagę uwarunkowania prawne związane z prowadzeniem punktu selektywnego
zbierania odpadów komunalnych w kontekście treści specyfikacji istotnych warunków
zamówienia dla przedmiotowego zadania oraz wyjaśnienia złożone przez Odwołującego w
dniu 28 grudnia 2020 roku (a także złożone uprzednio pismem z 21 października 2020 roku)
należy uznać, że nie rozpoznał on w sposób prawidłowy zakresu swojego zobowiązania, co
oznacza, że złożona przez niego oferta nie odpowiada treści SIWZ.
O tym, że Odwołujący błędnie rozpoznał zakres oczekiwań Zamawiającego (a zarazem
zakres swojego przyszłego zobowiązania) świadczy również jego stanowisko wyrażone
przed w postepowaniu o KIO 2941/20, w
którym podniósł iż: „ma wiedzę, że w ramach
zaproponowanej ceny ofertowej będzie zobowiązany do eksploatacji (prowadzenia) PSZOK
w imieniu Zamawiającego oraz, że Zamawiający jako podmiot zwolniony z obowiązku
uzyskania z
ezwolenia na zbieranie odpadów na podstawie przepisów art. 45 ust, 1 pkt 11
ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, nie posiada zezwolenia na prowadzenie
PSZOK.
Odwołujący potwierdził, że uwzględnił w cenie za realizację zamówienia wszystkie
koszty
związane z eksploatacją PSZOK i złożył wyliczenia kosztów. Powyższe przesądza w
sposób jednoznaczny, że Odwołujący nigdy nie zamierzał utworzyć PSZOKu w ramach
realizacji zamówienia publicznego dla Gminy Łobez — warto raz jeszcze zwrócić uwagą że
Odwołujący konsekwentnie pomija wszelkie kwestie faktyczne i prawne związane z
utworzeniem PSZOK, narzucając Zamawiającemu wykładnię dokumentacji zamówienia,
która w sposób oczywisty jest niezgodna z obowiązującymi przepisami prawa oraz celem,
jaki zamierza osiągnąć Zamawiający.
Odwołujący nie zaoferował wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymogami
określonymi w SIWZ dla ww. zadania (w zakresie dot. PSZOKu), przez co jego oferta nie
odpowiada wymogom jasno określonym w dokumentacji postępowania (które były znane
oferentom na każdym etapie postępowania). Co więcej, w zaistniałych okolicznościach
faktycznych Odwołujący na dzień składania ofert (jak i podpisania umowy) nie jest w stanie
wykonać przedmiotu zamówienia zgodnie z obowiązującymi przepisami prawą co stanowi
samodzielną przesłankę odrzucenia oferty na podstawie art 89 ust 1 pkt 2 p zp
W zaistniałych okolicznościach oferta Odwołującego musi podlegać odrzuceniu na podstawie
art, 89 ust 1 pkt 2 p.zp., co obligowało Zamawiającego do wyboru jako najkorzystniejszej
oferty złożonej przez drugiego z wykonawców.
Zarzut Odwołującego dot. naruszenia przez Zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 2 zw. z art. 87
ust. 11 pzp oraz art. 66 k,c,
— w świetle powyższego należy uznać za chybiony. Pozostałe
zarzuty podniesion
e przez Odwołującego tj. naruszenia przez Zamawiającego art. 92 ust, 1 i
2 w zw. z art. 91 ust. 1, art. 91 ust. 1
oraz art. 7 ust. 1 i 3 pzp jako skorelowane w sposób
nierozerwalny z zarzutem nieuzasadnionego odrzucenia oferty Odwołującego, należy uznać
również za bezzasadne. Z uwagi na obowiązek odrzucenia oferty Odwołującego
Zamawiający był zobowiązany do wyboru drugiej oferty na liście rankingowej
Odnosząc się do terminu utworzenia PSZOKu, pod względem należy zwrócić uwagę, Ze
jest to proces długotrwały, który wynosi min. 4-6 miesięcy. Jest to fakt znany Izbie z urzędu,
notoryjny, który znajduje potwierdzenie w wielu wyrokach izby.
Mając na uwadze, że ogłoszenie postępowania miało miejsce 9 września 2020 roku, to w
sytuacji, gdyby Odwołujący podjął jakiekolwiek próby utworzenia PSZOKu lub zwolnienia z
obowiązku uzyskania decyzji administracyjnych na zbieranie odpadów, niniejsze
post
ępowanie byłoby bezprzedmiotowe.
Przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego zgłosił wykonawca
Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Sp. z o.o., ul. Niepodległości 19a, 73-150 Łobez.
Wniósł o pozostawienie bez rozpoznania zarzutów dotyczących naruszenia art. 87 ust. 1
ustawy pzp z 2004 r., jako podniesionych po upływie terminu ustawowego oraz
oddale
nie odwołania w pozostałym zakresie z uwagi na bezzasadność zarzutów.
Krajowa
Izba
Odwoławcza
rozpoznając
odwołanie
na
rozprawie
z
uwzględnieniem materiału dowodowego w sprawie, na który składają się w szczególności
postanowienia specyfikacji istotnyc
h warunków zamówienia, w tym opis przedmiotu
zamówienia, wzór umowy, treść ofert złożonych zamawiającemu przez odwołującego oraz
przystępującego, a także treść wyjaśnień udzielonych zamawiającemu w toku badania i
oceny ofert,
mając nadto na względzie stanowiska stron i uczestnika przedstawione na
piśmie oraz do protokołu rozprawy, ustaliła i zważyła co następuje.
Izba stwierdziła, że odwołujący legitymuje się interesem we wniesieniu środka ochrony
prawnej,
jako że w razie potwierdzenia zasadności zarzutów odwołujący miałby możliwość
uzyskania zamówienia, a w związku z tym na poniesienie w tym zakresie wymiernej szkody
w odmiennej sytuacji, tj. w razie
udzielenia przez zamawiającego zamówienia innemu niż
On, wykonawcy.
Rozpoznając odwołanie w granicach podniesionych w nim zarzutów Izba uznała, że
nie podlega ono uwzględnieniu.
Izba podziela wskazanie przystępującego, że zarzuty naruszenia przez zamawiającego art.
87 ust. 1 ustawy pzp zostały w odwołaniu podniesione z naruszeniem terminu ustawowego,
co nie po
zwala na ich rozpatrzenie, jakkolwiek czynności zamawiającego i odwołującego
podjęte w procedurze wyjaśnień treści oferty mają istotne znaczenie dla ocenie treści oferty,
a w konsekwencji jej zgodności z postanowieniami siwz.
Jak wynika ze stanowisk stron
, co do zasady nie jest kwestionowany fakt, że w zakres
przedmiotu zamówienia wskazany w postanowieniach opz oraz wzoru umowy, stanowiącego
załącznik do siwz wchodzić ma prowadzenie punktu selektywnego zbierania odpadów
komunalnych (powszechnie nazywanego
PSZOK). Wątpliwości zamawiającego w tym
zakresie zostały objęte dwukrotnie wyjaśnieniami Odwołującego w dniu 28 grudnia 2020 r.
oraz wcześniej pismem z 21 października 2020 roku. Zauważyć jednak należy, że
odwołujący nie potwierdzał wprost zorganizowania i prowadzenia takiego punktu, lecz
sugerował odmienny od wynikającego z treści siwz, sposób działania, co najmniej w
pierwszym okresie wykonywania umowy. Złożone wyjaśnienia, z uwzględnieniem także
wykładni ich treści w zgodzie z art. 66 kc, jednoznacznie wskazują, że wykonawca od
początku udziału w postępowaniu zakładał, że PSZOK nie będzie przez niego prowadzony
lege artis
formalnie), lecz będzie on działał w zastępstwie gminy, która nie musi posiadać
zezwolenia na zbieranie odpadów na podstawie przepisów art. 45 ust. 1 pkt 11 ustawy z
dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach. O
dwołujący na żadnym etapie postępowania (w tym
post
ępowań odwoławczych) nie wykazał w jaki sposób doszedł do takiej interpretacji, co
więcej nie podjął on żadnych czynności zmierzających do utworzenia PSZOKu, mimo iż wie
ze może być do tego zobowiązany (co wynika wprost ze złożonych przez niego w dniu 28
grudnia 2020 roku wyjaśnień). Odwołujący potwierdził, że uwzględnił w cenie za realizację
zamówienia wszystkie koszty związane z eksploatacją PSZOK i złożył wyliczenia kosztów.
Pomimo wiedzy o takiej konieczności, odwołujący odpowiadając na pytania, konsekwentnie
pomijał deklarację, że utworzy PSZOK, co było jednoznacznie czynnością niezbędną do
podjęcia i świadczenia usługi podstawowej. Izba nie podziela w tym kontekście poglądu
odwołującego, iż treść oferty nie uchybia treści siwz. Skoro oferta jako oświadczenie woli i
wyjaśnienia jej treści nie zawierają potwierdzenia, iż oferent wykona zamówienie zgodnie z
wymogami sprecyzowanymi w
siwz i umowie, czyli pozwolą na rzeczywiste wykonanie
umowy, to twierdzenie o prawidłowości oferty w opisanej części, ma charakter pozorny.
Biorąc pod uwagę, że wskazane uchybienie odwołującego jest nieusuwalne w toku
postępowania w zgodzie z przepisami prawa, czynność odrzucenia oferty na podstawie art
89 ust 1 pkt 2 pzp
była uzasadniona i potwierdzonymi okolicznościami faktycznymi.
W konsekwencji zarzuty wadliwego wyboru oferty przystępującego i niezasadnego
odrzucenia oferty złożonej przez odwołującego, w okolicznościach rozpatrywanej sprawy, nie
potwierdziły się.
Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 575
ustawy
z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. poz. 2019 ze zm.)
oraz § 8 ust. 2 zdanie pierwsze rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia
2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich
rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu wysokości wpisu od odwołania (Dz.
U. poz. 2437).
Przewodniczący: ……………………..