Sygn. akt KIO 257/21
Sygn. akt: KIO 257/21
WYROK
z dnia 2 marca 2021 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Renata Tubisz
Protokolant:
Mikołaj Kraska
po rozpoznaniu na rozprawie w Warszawie w dniu 25 lutego 2021r. w sprawie odwołania
wnies
ionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 22 stycznia 2021r. przez
odwołującego M. K. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Budmar M. K.,
Pośrednik 15, 62-862 Iwanowice w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego
Regionalna Dyrek
cja Ochrony Środowiska w Poznaniu ul. Jana Henryka Dąbrowskiego 79,
529 Poznań
orzeka
Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności
unieważnienia postępowania
Kosztami postępowania obciąża Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w
Poznaniu ul. Jana Henryka Dąbrowskiego 79, 60-529 Poznań
i
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15.000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez M. K.
prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Budmar M. K., Pośrednik 15, 62-
862 Iwanowice
tytułem wpisu od odwołania
Sygn. akt KIO 257/21
zasądza od Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Poznaniu ul. Jana
Henryka Dąbrowskiego 79, 60-529 Poznań kwotę 18.600 zł 00 gr (słownie:
osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy) na rzecz M. K. prowadzący
działalność gospodarczą pod firmą Budmar M. K., Pośrednik 15, 62-862
Iwanowice
stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu
wpisu od odwołania i wynagrodzenia pełnomocnika odwołującego.
Stosownie do art. 579 ust. 1 i art. 580 ust.1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2019 ze zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 14
dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie
Przewodniczący: ………………………………..
Sygn. akt KIO 257/21
Uzasadnienie
odwołanie złożono wobec czynności zamawiającego unieważnienia postępowania o
udzielenie zamówienia na wykonanie zabiegów z zakresu ochrony czynnej w obszarze
Natura 2000 Pojezierze Gnieźnieńskie PLH300026 polegających na wycince drzew i
krzewów (znak postępowania zamawiającego ZP.261.111.2020.DU), w którym
zamawiającym jest Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Poznaniu.
[ogłoszenie o zamówieniu nr 2020/S 192-463154 z 2 października 2020 r.)
Zaskarżonej czynności zamawiającego zarzucono, iż została dokonana z naruszeniem:
art. 93 ust. 1 pkt 7 prawa zamówień publicznych [2004 r.] z uwagi na brak zaistnienia
którejkolwiek z łącznych przesłanek unieważnienia postępowania określonych w tym
artykule,
art. 93 ust. 1 pkt 7 prawa zamówień publicznych [2004 r.] w związku z art. 146 ust. 6
prawa zamówień publicznych [2004 r.] z uwagi na brak zaistnienia wskazanej tam przesłanki
kwestionowania ważności umowy.
Odwołania do ustawy prawo zamówień publicznych [2004 r.] dotyczą ustawy mającej
zastosowanie w niniejszym postępowaniu o udzielenie zamówienia tj. ustawy prawo
zamówień publicznych z dnia 29 stycznia 2004 r. (zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy z dnia 11
września 2019 r. Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo zamówień publicznych).
W związku z podniesionym zarzutem oraz charakterem wskazanych naruszeń, które miały
istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia odwołujący wniósł o:
uwzględnienie odwołania,
nakazanie zamawiającemu unieważnienia czynności unieważnienia postępowania o
udzielenie zamówienia z 12 stycznia 2020 r.
również o zasądzenie od zamawiającego kosztów postępowania odwoławczego, w tym
wpisu w wys
okości 15 000 zł oraz wynagrodzenia pełnomocnika w wysokości 3 600 zł.
Zaskarżona czynność unieważnienia postępowania została zamieszczona na stronie
internetowej postępowania oraz przekazana odwołującemu 12 stycznia 2021 r.
Tym samym zgodnie z art. 515 us
t. 1 pkt 1 p.z.p. termin na wniesienie niniejszego odwołania
upływa 22 stycznia 2021 r.
Sygn. akt KIO 257/21
Odwołujący posiada interes w uzyskaniu zamówienia oraz może ponieść szkodę na skutek
wadliwej czynności zamawiającego wyboru najkorzystniejszej oferty. Korzystne
rozstr
zygnięcie zarzutów odwołania wobec czynności zamawiającego spowodowałoby, iż
oferta odwołującego byłaby najkorzystniejsza w postępowaniu. Powyższe wynika z
czynn
ości zamawiającego wystosowania do odwołującego wezwania na podstawie art. 26
ust. 1 prawa zamówień publicznych [2004 r.] w dniu 8 grudnia 2020 r.
Grożąca odwołującemu szkoda to utracone korzyści w postaci zysku z realizacji zamówienia,
którego nie uzyskałby, gdyby w obrocie pozostała wadliwa czynność zamawiającego.
Uzasadnienie
I.
Braki w samej czy
nności unieważnienia postępowania
Zamawiający podjął czynność unieważnienia postępowania 12 stycznia 2021 r.
Przedmiotowa czynność unieważnienia postępowania została dokonane praktycznie bez
uzasadnienia.
Co do uzasadnienia prawnego -
zamawiający wskazał jedynie, że unieważnił postępowanie
o udzielenie zamówienia publicznego, gdyż jest ono obarczone niemożliwą do usunięcia
wadą uniemożliwiającą zawarcie niepodlegającej unieważnieniu umowy w sprawie
zamówienia publicznego, czyli zacytował jedynie treść art. 93 ust. 1 pkt 7 prawa zamówień
publicznych [2004 r.].
Co do uzasadnienia faktycznego -
znalazło się tam jedno zdanie: „zamawiający
nieprecyzyjnie określił możliwość korzystania z pojazdów przy wywozie biomasy".
Zamawiający nie odniósł się do poniższych kwestii:
jaka podstawa prawna miałaby stanowić o konieczności unieważnienia umowy w
sprawie zamówienia publicznego jaka zawarta zostałaby w wyniku postępowania. Dla
potrzeb prowadzenia argumentacji w niniejszym odwołaniu odwołujący przyjmuje, iż chodzi o
za
stosowanie podstawy określonej w art. 146 ust. 6 prawa zamówień publicznych [2004 r.],
jednak nie wynika to w żadnej mierze z treści pisma czy nawet z opisu stanu faktycznego
sprawy w uzasadnieniu faktycznym;
jakie konkretne braki precyzji pojawiły się w opisie przedmiotu zamówienia w zakresie
możliwości korzystania z pojazdów przy wywozie biomasy - opis ten dla odwołującego jest
zrozumiały, co więcej podobny opis zawarty był we wcześniej skutecznie przeprowadzanych
postępowaniach i udzielanych zamówieniach,
dlaczego te braki precyzji nie dają się wyjaśnić lub uzupełnić przy zastosowaniu
zwykłych zasad wykładni,
Sygn. akt KIO 257/21
dlaczego te braki precyzji miałyby stanowić nie tylko zwykłą wadę opisu przedmiotu
zamówienia, ale wadę tego rodzaju i kalibru, że powodowałaby ona konieczność
unieważnienia umowy w sprawie zamówienia publicznego jaka zawarta zostałaby w wyniku
postępowania.
Należy podkreślić, iż to na zamawiającym spoczywa ciężar wykazania istnienia przesłanek
unieważnienia postępowania, co wielokrotnie było przypominane w orzecznictwie Krajowej
Izby Odwoławczej.
wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 24 kwietnia 2012 roku (sygn. akt KO 767/12)
Przepisy ustawy Pzp określają wprost okoliczności obligujące Zamawiającego do podjęcia
takiej czynności jak unieważnienie postępowania, jednak każdy z ustawowych warunków
podlegać powinien wnikliwej analizie i interpretacji, stosownie do szczegółów i okoliczności
towarzyszących konkretnemu przypadkowi (...)
Izba stwierdziła, że ciężar dowodu co do zaistnienia powyższych okoliczności spoczywa w
niniejszej sprawie na Zamawiającym, jako na podmiocie, który wywodzi skutki prawne
zgodnie z art. 6 kc oraz art. 190 ust. 1 ustawy Pzp. W związku z powyższym, aby udowodnić
zasadność unieważnienia postępowania, Zamawiający musiałby wykazać w sposób nie
budzący żadnych wątpliwości, że nastąpiła taka wada niemożliwa do usunięcia powodująca
możliwość unieważnienia zawieranej między stronami umowy w sprawie udzielenia
zamówienia publicznego.
Wykazanie powinno objąć wszystkie przesłanki powoływanej podstawy unieważnienia
postępowania. W niniejszej sprawie zamawiający nie wykazał żadnej z nich. W tej mierze
jako nieprecyzyjne można raczej traktować uzasadnienie czynności unieważnienia
postępowania, a nie sam opis możliwości korzystania z pojazdów przy wywozie biomasy.
Powyższe, z jednej strony, oznacza, iż zamawiający nie miał podstaw do dokonania
czynności unieważnienia postępowania. Z drugiej zaś utrudnia dalsze rozwinięcie
argumentacji przez odwołującego ponad stwierdzenie jasnego faktu o nieadekwatności
uzasadnienia dokonanej czynności.
Odwołujący może podnosić merytoryczne argumenty jedynie w kontrze do merytorycznych
argumentów zamawiającego. Brak jasnego i pełnego uzasadnienia czynności
zamawiającego powoduje, że odwołujący może przedstawić kompletną argumentację
jedynie w odniesieniu do tych twierdzeń zamawiającego, które zostały ujawnione w
uzasadnieniu czynności unieważnienia postępowania.
Sygn. akt KIO 257/21
II.
Wybór wykonawcy jako cel postępowania, unieważnienie jako naruszenie zasad
postępowania
Cele
m postępowania o udzielenie zamówienia jest zawarcie umowy z wybranym
wykonawcą, a unieważnienie postępowania jest instytucją o charakterze wyjątkowym, która
przekreśla ten cel.
Zgodnie z wyrokiem Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 17 marca 2016 r. KIO 314/16 -
„Katalog przesłanek unieważnienia procedury udzielenia zamówienia publicznego ma
charakter zamknięty, a samą instytucję unieważnienia należy traktować jak wyjątek".
Szersze odniesienie do tej kwestii zawierają poniższe wyroki Izby:
wyrok Krajowej Izby
Odwoławczej z dnia 3 lipca 2013 r. (sygn. akt KIO 1420/13)
Zasadą jest, że wszczęte postępowanie ma doprowadzić do wyłonienia najkorzystniejszej
oferty; a nie zakończyć się unieważnieniem. Możliwości unieważnienia postępowania z
powołaniem się na wpływ tych nieprawidłowości na zawartą umowę, zostały przez
ustawodawcę znacząco ograniczone, co wskazuje na konieczność daleko idącej ostrożności
przy powoływaniu się na inne, niż wskazane w art. 146 ust 1 ustawy podstawy podlegania
umowy unieważnieniu. Niedopuszczalna jest wykładnia rozszerzająca klauzuli generalnej
przepisu art. 146 ust. 6, która pozwalałby zamawiającym na unieważnienie postępowania z
powołaniem się na jakiekolwiek wady prowadzonych przez nich postępowań.
wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 24 kwietnia 2012 roku (sygn. akt KO 767/12)
Zauważyć należy, iż czynność unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego uznać można za najbardziej radykalną w postępowaniu. Czynność ta stanowi
wyjątek od ogólnej reguły prowadzenia postępowania w celu zawarcia umowy z wykonawcą,
który złożył najkorzystniejszą ofertę. Zgodnie ze stanowiskiem doktryny i orzecznictwa
zamknięty katalog podstaw unieważnienia postępowania nie podlega regułom wykładni
rozszerzającej.
Zamawiający zobowiązany jest unieważnić postępowanie o udzielenie zamówienia w
sytuacjach określonych w art. 93 ust. 1 p.z.p., jednak równocześnie nie ma prawa
unieważnić postępowania, jeśli nie zachodzi żadna z podstaw unieważnienia postępowania.
Co więcej z przywoływanej w orzecznictwie Izby zasady można wysnuć wniosek, iż w razie
wątpliwości czy okoliczności sprawy stanowią podstawę do unieważnienia postępowania czy
też nie, zamawiający nie ma prawa do unieważnienia postępowania o udzielenie
zamówienia.
Sygn. akt KIO 257/21
To dalsze prowadzenie postępowania i jego rozstrzygnięcie jest celem postępowania.
Unieważnienie postępowania nie pełni roli szansy na jego ponowne przeprowadzenie w
lepszy sposób tj. z pominięciem postrzeganych przez zamawiającego błędowi Jest tak
dlatego, że ta czynność przekreśla dotychczasowe starania wykonawców o uzyskanie
zamówienia. Zamawiający nie ma podstaw w prawie zamówień publicznych do traktowania
unieważnienia jako dobrego sposobu na „poprawienie" postępowania.
Warto przypomnieć ważną prawdę, iż w wielu sprawach (również i tej to nie wybór
najkorzystniejszej oferty prowadziłby do naruszenia prawa zamówień publicznych, a
unieważnienie i następnie powtórzenie postępowania o udzielenie zamówienia. Realne
ryzyko naruszenie zasady prowadzenia postępowania w sposób zapewniający zachowanie
uczciwej konkurencji zostało dobrze zobrazowane w poniższym wyroku Izby:
wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 18 maja 2015 r. (sygn. akt KIO 912/15}
Rozumiejąc intencje Zamawiającego, który podkreślał chęć ponownego przeprowadzenia
przetargu, przy
bardziej precyzyjnie opisanym już kryterium eksploatacji, należy podkreślić,
że decyzja mająca w przekonaniu Zamawiającego służyć równemu traktowaniu
wykonawców, mogła w tej sprawie przynieść skutki przeciwne. Jeżeli bowiem dany
wykonawca dołożył starań, by dostosować się do istoty treści specyfikacji, sporządził ofertę,
oparł wyliczenia tej oferty na wymogach podanych mu przez zamawiającego, to
unieważnienie postępowania z uwagi na to, że inni wykonawcy nie dołożyli ewentualnie
starań w tym zakresie bądź ich oferty pomijają wymogi specyfikacji i wyrażone w niej intencje
Zamawiającego, jawi się dla tego wykonawcy, jako naruszenie zasady równego traktowania,
a nie jako działanie nakierowane na realizację tej zasady.
Odwołujący chciałby, by zamawiający zaakceptował sens powyższych słów, które jego
zdaniem dobrze ilustrują sytuację w niniejszym postępowaniu. Wprowadzenie zmian w opisie
przedmiotu zamówienia przez zakończenie niniejszego postępowania i ogłoszenie nowego,
wynikające z dobrych intencji, może okazać się rozwiązaniem nie tylko niewłaściwym, ale w
tej konkretnej sytuacji bezprawnym.
Powyższe zresztą jasno wynika nie tylko z samej ustawy prawo zamówień publicznych.
Unieważnienie postępowania „na wyrost" tj. bez zaistnienia sytuacji faktycznej opisanej w
ustawie skutkującej obowiązkiem unieważnienia postępowania jest takim samym
naruszeniem ustawy, jak brak unieważnienia postępowania w sytuacji zaistnienia takiej
sytuacji faktycznej. Zgodnie z art. 17 ust. 3 ustawy odpowiedzialności za naruszenie
dyscypl
iny finansów publicznych z dnia 17 grudnia 2004 r. (tj. Dz.U. z 2019 r. poz. 1440):
„naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest unieważnienie postępowania o udzielenie
Sygn. akt KIO 257/21
zamówienia publicznego z naruszeniem przepisów o zamówieniach publicznych,
określających przesłanki upoważniające do unieważnienia tego postępowania".
III.
Brak istnienia wady postępowania
Nie znając w pełni argumentów zamawiającego, jedynie na podstawie wskazania fragmentu
opisu przedmiotu zamówienia, gdzie zamawiający dopatruje się nieprecyzyjności,
odwołujący odniesie się do przywoływanej podstawy faktycznej unieważnienia.
Zdaniem odwołującego:
A.
na brak wady wskazuje fakt wcześniejszego przeprowadzenia i rozstrzygnięcia przez
zamawiającego innych postępowań z bardzo zbliżonym opisem przedmiotu zamówienia w
problemowym zakresie, a następnie ich realizacja na podstawie tegoż opisu,
B.
na brak wady wskazuje fakt, iż sam zamawiający długo tak uważał na etapie
przygotowania postępowania i jego prowadzenia; co więcej, braku precyzji nie dostrzegli
sami wykonawcy uczestniczący w postępowaniu,
C.
powoływana wada nie istnieje, opis przedmiotu zamówienia jest zgodny z wymogami
ustawy w tym zakresie.
Ad A
Bardzo zbliżone postanowienia dotyczące używania pojazdów przy realizacji zamówień na
wyko
nywanie zabiegów z zakresu ochrony czynnej w obszarze Natura 2000 Pojezierze
Gnieźnieńskie
PLH300026
zamawiający
zawierał
we
wcześniejszych
swoich
postępowaniach. Jako przykład można przywołać tu poniższe postępowania:
Wykonanie zabiegów ochrony czynnej w obszarze Natura 2000 Pojezierze
Gnieźnieńskie PLH300026 polegających na wycince drzew i krzewów z płatów siedlisk
przyrodniczych (nr referencyjny : WOP.261.47.2018.DU),
tożsame fragmenty opisu przedmiotu zamówienia:
lit. g OPZ: "Prace związaną z wycinką należy wykonać ręcznie bez użycia ciężkiego
sprzętu. Na potrzeby wywozu biomasy istnieje możliwość skorzystania np. z ciągnika i
przyczepy"
lit i OPZ: "Wycinka odbędzie się w płatach siedlisk przyrodniczych, będących
przedmiotami ochrony w obsza
rze Natura 2000 Pojezierze Gnieźnieńskie PLH 300026.
Zamawiający bezwzględnie wymaga, aby podczas realizacji prac terenowych nie dopuścić
Sygn. akt KIO 257/21
do zniszczenia siedlisk przyrodniczych. Niedopuszczalne jest korzystanie z ciężkiego sprzętu
w granicach siedliska prz
yrodniczego, który mógłby spowodować szkody w siedlisku
przyrodniczym lub jego zniszczenie."
Usługa wykonania zabiegów ochrony czynnej w obszarze Natura 2000 Pojezierze
Gnieźnieńskie PLH300026 polegających na wycince drzew i krzewów (nr referencyjny:
WOP.261.107.2019.DU),
tożsame fragmenty opisu przedmiotu zamówienia:
lit. f OPZ: "Prace związaną z wycinką należy wykonać ręcznie (siekiera, piła
ręczna/spalinowa, sekator itp.) bez użycia ciężkiego sprzętu. Na potrzeby wywozu biomasy
istnieje możliwość skorzystania np. z ciągnika i przyczepy “
lit. i OPZ: "Wycinka odbędzie się w płatach siedlisk przyrodniczych, będących
przedmiotem ochrony w obszarze Natura 2000 Pojezierze Gnieźnieńskie PLH 300026.
Zamawiający bezwzględnie wymaga, aby podczas realizacji prac terenowych nie dopuścić
do zniszczenia podłoża, w szczególności runi łąki. Niedopuszczalne jest korzystanie z
ciężkiego sprzętu, który mógłby spowodować ww. zniszczenia
Postępowania te zostały rozstrzygnięte, a więc zamawiający nie dopatrzył się wówczas w
tych opisach jakiegokolwiek braku precyzji.
Jednocześnie pomiędzy tymi postępowaniami a obecnym nie została dokonana żadna
istotna zmiana opisu przedmiotu zamówienia, co potwierdza, że wcześniej zamawiający
uznawał wskazywany opis za precyzyjny (lub przynajmniej wystarczająco precyzyjny).
W postępowaniach tych przewijają się wykonawcy, którzy złożyli również oferty w niniejszym
postępowaniu: sam odwołujący, Eco-Future T. M. oraz Arbotrek P. O. . Oferty tych dwóch
pierwszy
ch wykonawców były zaś wybierane jako najkorzystniejsze.
Powyższe pokazuje, że również na etapie realizacji powyższych zamówień nie pojawiły się
wątpliwości co do wymogów opisu przedmiotu zamówienia w zakresie możliwości
stosowania pojazdów (takowe prowadziłyby zapewne ze strony wykonawców do zadawania
pytań w obecnym postępowaniu, a ze strony zamawiającego do doprecyzowania opisu
przedmiotu zamówienia w niniejszym postępowaniu).
Wątpliwości te nie istnieją również teraz.
Ad B
Skoro zamawiający wykreował opis przedmiotu zamówienia na potrzeby niniejszego
postępowania to znaczy, że na etapie jego przygotowania, weryfikacji i zatwierdzenia przez
Sygn. akt KIO 257/21
kierownika zamawiającego nie pojawiły się wątpliwości co do precyzji opisu możliwości
korzystania z pojazdów przy wywozie biomasy.
Wątpliwości te nie istniały jeszcze 8 grudnia, kiedy do odwołującego skierowano wezwanie
na podstawie art. 26 ust. 1 p.z.p. [2004 r.], co oznacza, że uznawano w tym momencie jego
ofertę za najwyżej ocenioną, a postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego za
nieobarczone jakąkolwiek istotną wadą.
Dopiero 12 stycznia 2021 r. wątpliwości te stały się podstawą do podjęcia czynności
unieważnienia niniejszego postępowania. Zamawiający dostrzegł wadę, której wcześniej
przez tyle czasu nie widzia
ł.
Podobnie, przed terminem składania ofert braku precyzji opisu przedmiotu zamówienia w
postępowaniu nie dostrzegli sami wykonawcy uczestniczący w postępowaniu. Domniemany
brak precyzji opisu przedmiotu zamówienia nie stał się przedmiotu żadnego wniosku o
wyjaśnienie specyfikacji istotnych warunków zamówienia określonego w art. 38 ust. 1 p.z.p.
[2004 r.]
W orzecznictwie zarówno sądowym, jak i Krajowej Izby Odwoławczej wielokrotnie, zwłaszcza
w ostatnich latach, powtarzano tezę o konieczności zachowania przez wykonawców
należytej staranności wedle jej profesjonalnego miernika np. „Należy podkreślić też to, że
wykonawca jest profesjonalistą, przedsiębiorcą, prowadzącym działalność gospodarczą i jest
zobowiązany do zachowania należytej staranności" (wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z
dnia 10 kwietnia 2015 r. sygn. akt KIO 604/15) oraz „w danych okolicznościach składanego i
przyjmowanego zamówienia publicznego oraz wątpliwości występujących po stronie
wykonawcy, art. 38 ZamPublU stanowi w związku z art. 354 § 2 KC nie tylko uprawnienie,
ale także obowiązek wykonawcy zwrócenia się do zamawiającego o wyjaśnienie treści
SIWZ" (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2014 r., sygn. akt IV CSK 626/13).
Skoro zaś żaden z wykonawców nie zwrócił się z podobnym wnioskiem, to znaczy, że nawet
jeśli rzeczywiście brakowało precyzji w opisie przedmiotu zamówienia, to nie stanowiło to
przeszkody do przygotowania i złożenia oferty przez każdego z zainteresowanych
wykonawców. Tym samym trudno uznać, iż domniemany brak precyzji mógł mieć
rzeczywisty wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia.
Ad C
Odnosząc się do uzasadnienia wskazującego na wady opisu możliwości korzystania z
pojazdów przy wywozie biomasy należy zbadać jak wyglądał ten opis. Zamawiający wskazał:
Sygn. akt KIO 257/21
pkt 5 pp
kt 6 OPZ “Prace związane z wycinką należy wykonać ręcznie (siekiera, piła
ręczna/spalinowa, sekator itp.) bez użycia ciężkiego sprzętu. Na potrzeby wywozu biomasy
istnieje możliwość skorzystania np. z ciągnika i przyczepy."
pkt 5 ppkt 9 OPZ "Wycinka odbędzie się w płatach siedlisk przyrodniczych, będących
przedmiotem ochrony w obszarze Natura 2000 Pojezierze Gnieźnieńskie PLH 300026.
Zamawiający bezwzględnie wymaga, aby podczas realizacji prac terenowych nie dopuścić
do zniszczenia podłoża, w szczególności runi łąki. Niedopuszczalne jest korzystanie z
ciężkiego sprzętu, który mógłby spowodować ww. zniszczenia."
W ocenie odwołującego zamawiający w załączniku nr 1 do SIWZ - opisie przedmiotu
zamówienia precyzyjnie i jasno określił warunki korzystania z pojazdów przy wywozie
biomasy, które przedstawiają się następująco:
użycie pojazdów przy wywozie biomasy jest możliwe tylko w przypadku tych
pojazdów, które nie spowodują zniszczenia podłoża podczas prac,
nie jest możliwe użycie pojazdów będących ciężkim sprzętem, gdyż może to
spowodować zniszczenia podłoża podczas prac,
istnieje możliwość skorzystania z ciągnika z przyczepą przy wywozie biomasy.
Zasady te obowiązują łącznie to znaczy, iż pojazdy niebędące ciężkim sprzętem mogą być
wykorzystywane przy wyw
ozie biomasy, ale nadal muszą spełniać warunek niepowodowania
zniszczeń podłoża podczas prac. Na tej samej zasadzie istnieje możliwość skorzystania z
ciągnika z przyczepą przy wywozie biomasy - nadal muszą one spełniać warunek
niepowodowania zniszczeń podłoża podczas prac.
Z treści przytoczony fragmentów opisu przedmiotu zamówienia jasno wynika, iż
najważniejsza zasada, która ma bezwzględne znaczenie dla zamawiającego to wymóg
niedopuszczenia do zniszczenia podłoża, w szczególności runi łąki.
Już ta jedna, jedyna zasada precyzyjnie i bez niejasności określa zasady wykorzystania
pojazdów przy wywozie biomasy - nie mogą one niszczyć podłoża.
Mój klient realizował już zamówienia o podobnych charakterze - tj. wycinkę na terenach
obszaru Natura 2000 -
i często napotykał zbliżone lub bardzo podobne podłoża, co do
których istniał wymóg ochrony podczas realizacji zamówienia.
W niniejszym zamówieniu wywóz biomasy z płatów siedlisk przyrodniczych planowany jest
przy pomocy własnego zestawu ciągnika i przyczepy cechującego się bardzo niskim
Sygn. akt KIO 257/21
naciskiem w kilogramach na koło, którego nacisk jest porównywalny do wagi dorosłego
człowieka ręcznie wynoszącego urobek. Ten zestaw to ciągnik iseki TM 3185 AL o wadze
510 kg oraz przyczepa model Country t30 o wadze 330 kg w razie po
trzeby wyposażone w
gąsienice na koła. Ciągnik oraz przyczepa wymieniona wyżej ze względu na bardzo małą
masę własną nie spowodują uszkodzenia gruntu czy runi łąki przy wywozie powstałego
urobku.
Jednocześnie planowane jest obserwowanie wpływu ciągnika i przyczepy na stan podłoża,
tak by nie dopuścić do żadnych jego uszkodzeń. Wykonawca ma świadomość, iż nadrzędną
dyrektywą zamawiającego jest zachowanie stanu podłoża.
Powyższy sposób realizacji zamówienia odpowiada opisowi przedmiotu zamówienia, który
jest
dla wykonawcy precyzyjny w stopniu umożliwiającym realizację zamówienia bez sporów
na linii wykonawca - za
mawiający.
Warto też zwrócić uwagę, iż poziom precyzji opisu przedmiotu zamówienia może być różny -
co nie jest jego wadą. Ustawodawca nie wymaga by każdy parametr został opisany w
sposób dokładnie skwantyfikowany i oznaczony. Tym samym nie było konieczne
wskazywanie konkretnych parametrów nacisku osi na podłoże wykorzystywanych pojazdów
czy masy pojazdów.
Zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 1 p.z.p. [2004 r.
1 zamawiający może opisać przedmiot
2amówienia przez określenie wymagań dotyczących funkcjonalności. Tym samym
wystarczające byłoby samo określenie typu: ..Zamawiający bezwzględnie wymaga,
aby podczas realizacji prac terenowych nie dopuścić do zniszczenia podłoża, w
szczególności runi łąki", nawet bez dodatkowego zakazu używania ciężkiego sprzętu.
Pozostawia ono przed wykonawcą jasną wytyczną funkcjonalną, do której wykonawca sam
ma dobrać metodę realizacji zamówienia i sprzęt.
W tym podejściu zamawiający nie określa szczegółowo metody realizacji zamówienia,
a jedynie cel jaki ma osiągnąć wykonawca. Ten cel jest jasny również w opisie
przedmiotu niniejszego zamówienia. Jasna jest dyrektywa postępowania nakazująca
niedopuszczenie do zniszczenia podłoża.
O bra
ku precyzji przedmiotu zamówienia nie decyduje również fakt, iż opis ten mógł zostać
inaczej zrozumiany przez zamawiającego i przez któregoś z wykonawców czy przez kilku
różnych wykonawców. Brak precyzji musi wynikać z wykładni tekstu opisu przedmiotu
zamówienia. Jeśli po przeprowadzeniu wykładni jego treści pozostają nie dające się usunąć
wątpliwości to dopiero wówczas można mówić o braku precyzji. Dopiero wówczas można
zacząć zastanawiać się w ogóle czy ten brak precyzji miał wpływ na wynik postępowania.
Sygn. akt KIO 257/21
Inny wykonawca w niniejszym postępowaniu - Arobtrek P. O. - wprost wskazał, iż
zamierza realizować zamówienie przy użyciu ciężkiego sprzętu tj. zrywkę z
wykorzystaniem ciągnika leśnego Valtra N143 (masa własna 5 450 kg) oraz przyczepy
Palms 84
0 (masa własna 2 450 kg). Zamysł ten nie wskazuje jednak na wady opisu
przedmiotu zamówienia, a na wolę realizacji zamówienia przez tegoż wykonawcę
niezgodnie z opisem przedmiotu zamówienia.
IV.
Brak jakiegokolwiek wykazania wpływu domniemanej wady na wynik postępowania
W kontekście prawdopodobnej skonkretyzowanej podstawy unieważnienia postępowania
wyrażonej w art. 93 ust. 1 pkt 7 p.z.p. [2004] t.j stosowanego w związku z art. 146 ust. 6
p.2.p. [2004 r.1 (zamawiający nie skonkretyzował jaka podstawa prawna miałaby stanowić o
konieczności unieważnienia umowy w sprawie zamówienia publicznego jaka zawarta
zostałaby w wyniku postępowania) kluczowe jest zaistnienie przesłanki wpływu „błędu"
zamawiającego na wynik postępowania. Do tej kwestii uzasadnienie czynności
zamawiającego w ogóle się nie odnosi, choć jest to element wymaganych do wykazania
przesłanek unieważnienia postępowania.
dokonania czynności z naruszeniem przepisu ustawy, które miało lub mogło mieć wpływ na
wynik postępowania".
Stanowisko zamawiającego o błędzie w czynności opisu przedmiotu zamówienia mogłoby
być jedynie zaczątkiem wykazania istnienia podstaw do unieważnienia postępowania.
Zamawiający w niniejszym postępowaniu nie przeprowadził (albo nie udokumentował
przeprowadzenia nie uzasadniając swojej czynności w tym zakresie) analizy wpływu
postrzeganej przez siebie wady opisu przedmiotu zamówienia na przebieg i wynik
postępowania o udzielenie zamówienia. Wpływ ten, zgodnie z orzecznictwem Izby powinien
mieć istotny charakter. Warto tu przywołać poniższe orzeczenia:
wyrok Krajowej toby Odwoławczej z dnia 8 marca 2012 r. (sygn. akt KIO 393/12)
Nie każde naruszenie przepisów ustawy, nawet jeśli - ze względu na etap, w którym znajduje
się postępowanie - nie jest możliwe do usunięcia, stanowi okoliczność uzasadniającą
unieważnienie umowy na podstawie art 146 ust 6 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówień publicznych (tj. Dz.U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.), a zarazem
unieważnienie postępowania na podstawie art 93 ust 1 pkt 7 tej ustawy. Okolicznością taką
jest jedynie niezgodna z ustawą czynność lub zaniechanie, które miało lub mogło mieć
wpływ na wynik postępowania. Wykazanie takiego wpływu obciąża zamawiającego.
Podkreślenia wymaga, że nie może być to wpływ bliżej nieokreślony i
nieuprawdopodobniony.
Sygn. akt KIO 257/21
wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 3 lipca 2013 roku (sygn. akt KIO 1420/13)
Truizmem jest stwierdzenie, że w toku prowadzonych postępowań o udzielenie zamówień
publicznych Zamawiający popełniają błędy, naruszając przy tym przepisy ustawy. Tym
bardziej niedopuszczalna jest wykładnia rozszerzająca klauzuli generalnej przepisu art 146
ust 6, która pozwalałby Zamawiającym na unieważnienie postępowania z powołaniem się na
jakiekolwiek wady prowadzonych przez nich postępowań. Mogłoby to wprost prowadzić do
zagrożenia przestrzegania zasady prowadzenia postępowania z zachowaniem uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców, szczególnie w sytuacji, gdy stwierdzenie
wad postępowania miało miejsce już po ujawnieniu listy wykonawców, którzy mogą uzyskać
dane zamówienie. Stąd stwierdzona przez Zamawiających wada postępowania musi być nie
tylko niemożliwa do usunięcia, ale wskazywać na dokonanie czynności lub zaniechanie jej
dokonania w tym postępowaniu z naruszeniem przepisu ustawy, które miało lub mogło mieć
wpływ na jego wynik. (...)
Uchybienia w zakresie opisu sposobu spełnienia warunków udziału w postępowaniu oraz w
zakresie żądania dokumentów / oświadczeń w celu potwierdzenia spełnienia warunków
udziału w postępowaniu nie stanowią przyczyn unieważnienia postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego (art. 93 ust. 1 pkt 7)
Zgodnie z art. 93 ust. 1 pkt 7 p.z.p. [2004 r.] „Zamawiający unieważnia postępowanie o
udzielenie zamówienia, jeżeli postępowanie obarczone jest niemożliwą do usunięcia wadą
uniemożliwiającą zawarcie niepodlegającej unieważnieniu umowy w sprawie zamówienia
publicznego".
Zgodnie zaś z art. 146 ust. 6 p.z.p. [2004 r.j „Prezes Urzędu może wystąpić do sądu o
unieważnienie umowy w przypadku dokonania przez zamawiającego czynności lub
zaniechania
dokonania czynności z naruszeniem przepisu ustawy, które miało lub mogło
mieć wpływ na wynik postępowania".
Stanowisko zamawiającego o błędzie w czynności opisu przedmiotu zamówienia mogłoby
być jedynie zaczątkiem wykazania istnienia podstaw do unieważnienia postępowania.
Zamawiający w niniejszym postępowaniu nie przeprowadził (albo nie udokumentował
przeprowadzenia nie uzasadniając swoiei czynności w tym zakresie! analizy wpływu
postrzeganej przez siebie wady opisu przedmiotu zamówienia na przebieg i wynik
postępowania o udzielenie zamówienia. Wpływ ten, zgodnie z orzecznictwem Izby powinien
mieć istotny charakter. Warto tu przywołać poniższe orzeczenia:
wyrok Krajowej toby Odwoławczej z dnia 8 marca 2012 r. (sygn. akt KłO 393/12)
Sygn. akt KIO 257/21
Nie każde naruszenie przepisów ustawy, nawet jeśli - ze względu na etap, w którym znajduje
się postępowanie - nie jest możliwe do usunięcia, stanowi okoliczność uzasadniającą
unieważnienie umowy na podstawie art 146 ust 6 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówień publicznych (tj. Dz.U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.), a zarazem
unieważnienie postępowania na podstawie art 93 ust 1 pkt 7 tej ustawy. Okolicznością taką
jest jedynie niezgodna z ustawą czynność lub zaniechanie, które miało lub mogło mieć
wpływ na wynik postępowania. Wykazanie takiego wpływu obciąża zamawiającego.
Podkreślenia wymaga, że nie może być to wpływ bliżej nieokreślony i
nieuprawdopodobniony.
wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 3 lipca 2013 roku (sygn. akt KIO 1420/13)
Truizmem jest stwierdzenie, że w toku prowadzonych postępowań o udzielenie zamówień
publicznych Zamawiający popełniają błędy, naruszając przy tym przepisy ustawy. Tym
bardziej niedopuszczalna jest wykładnia rozszerzająca klauzuli generalnej przepisu art 146
ust 6, która pozwalałby Zamawiającym na unieważnienie postępowania z powołaniem się na
jakiekolwiek wady prowadzonych przez nich postępowań. Mogłoby to wprost prowadzić do
zagrożenia przestrzegania zasady prowadzenia postępowania z zachowaniem uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców, szczególnie w sytuacji, gdy stwierdzenie
wad postępowania miało miejsce już po ujawnieniu listy wykonawców, którzy mogą uzyskać
dane zamówienie. Stąd stwierdzona przez Zamawiających wada postępowania musi być nie
tylko niemożliwa do usunięcia, ale wskazywać na dokonanie czynności lub zaniechanie jej
dokonania w tym postępowaniu z naruszeniem przepisu ustawy, które miało lub mogło mieć
wpływ na jego wynik. (...)
Uchybienia w zakresie opisu sposobu spełnienia warunków udziału w postępowaniu oraz w
zakresie żądania dokumentów / oświadczeń w celu potwierdzenia spełnienia warunków
udziału w postępowaniu nie stanowią przyczyn unieważnienia postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego (art. 93 ust. 1 pkt 7 ustawy), bowiem nie miały one wpływu na wynik
postępowania - Zamawiający nie wykazał jaki mogły mieć wpływ lub miały wpływ na wynik
postępowania. Nie wszystkie uchybienia w postępowaniu stanowią podstawę jego
unieważnienia. W rozpoznanej sprawie w postępowaniu zostało złożonych pięć ofert na
porównywalnym poziomie finansowym co wskazuje na jednoznaczne rozumienie opisu
przedmiotu zamówienia, znajomość przedmiotu postępowania oraz wykonanie wszystkich
obowiązków jakie nałożył Zamawiający w tym dokonanie wizji lokalnej oraz niepodleganie
wykluczeniu z postępowania. Zamawiający nie wykazał (zgodnie z art. 6 Kc oraz art. 190 ust
1 ustawy) w sposób nie budzący wątpliwości, że podniesione przez Zamawiającego wady
Sygn. akt KIO 257/21
skutkować muszą unieważnieniem postępowania, unieważnienie postępowania stanowić
powinno ostateczną decyzję.
wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 23 listopada 2017 r. (sygn. akt KIO 2357/17)
Stanowisko Zamawiającego można podzielić jedynie co do tego, że w postępowaniu
wystąpiła wada, której nie można na tym etapie usunąć, gdyż po otwarciu ofert nie jest
ob
iektywnie niemożliwe uzgodnienie treści ogłoszenia i specyfikacji lub uzupełnienie treści
tych dokumentów.
Nie oznacza to jednak, że nie można i nie należy ustalić, jaka była ostatecznie treść
warunków, których spełnienia można wymagać od wykonawców. W ocenie Izby
konsekwencją uchybienia we wprowadzeniu fakultatywnego warunku lub fakultatywnej
podstawy, czy to z powodu rozbieżności treści pomiędzy ogłoszeniem a specyfikacją, czy też
z uwagi na brak zażądania stosowanych dokumentów, jest brak możliwości egzekwowania
od wykonawców spełnienia wadliwie zastrzeżonych wymagań. W szczególności należy
zauważyć, że z art. 22 ust 2 pkt 1 ZamPublU wprost wynika, że ograniczenie możliwości
ubiegania się o zamówienie do wykonawców zatrudniających osoby niepełnosprawne musi
wynikać z ogłoszenia o zamówieniu.
Reasumując, o ile nawet zaistniała w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego
wada jest nieusuwalna, o tyle nie jest ona na tyle istotna, aby mogła być podstawą do
uznania, że umowa w sprawie tego zamówienia publicznego zawarta z Konsorcjum N.
podlegałaby unieważnieniu.
VII. Zakończenie
Z uwagi na powyższe argumenty odwołującego należy uznać, iż czynność unieważnienia
przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia została dokonana bez podstawy
prawnej -
gdyż nie spełnia warunków określonych w art. 93 ust. 1 pkt 7 p.z.p. [2004 r.] - i jako
taka powinna zostać usunięta z obrotu.
Nakazanie zamawiającemu przez Izbę unieważnienia czynności unieważnienia
postępowania o udzielenie zamówienia z 12 stycznia 2020 r. przywróci stan zgodności
prowadzonego postępowania z przepisami ustawy prawo zamówień publicznych [2004 r.].
Zamawiajacy
pismem z dnia 1 lutego 2021 r. złożył odpowiedź na odwołanie wnosząc o
jego oddalenie w całości.
Sygn. akt KIO 257/21
Jednocześnie wniosł o przeprowadzenie niżej wymienionych dowodów oraz wskazanych w
treści uzasadnienia na okoliczności tam opisane:
Dowodów z dokumentów niniejszego postępowania: Opisu Przedmiotu zamówienia a
także pisma ARBOTREK P. O. z dnia 9 grudnia 2020 r., na okoliczność że Wykonawcy mieli
uzasadnione wątpliwości, co do jasności zapisów w Opisie Przedmiotu Zamówienia,
wskazujących na brak możliwości stosowania pojazdów typu Forwarder przy usuwaniu
biomasy.
Dowodów z dokumentów postępowania WOP.261.40.2018.ŁD (SIWZ i protokół
odbioru), na okoliczność nieprecyzyjnych zapisów w Opisie Przedmiotu Zamówienia.
Dowodów w dokumentów wydruków z poradnika ochrony siedlisk: 7210 Torfowiska
nakredowe (Cladietum marisci, Caricetum buxbaumii, Schoenetum nigricantis) i 6410
Zmiennow
ilgotne łąki trzęślicowe (Molinion) na okoliczność warunków i możliwości
wykonywania prac.
Dowodu z porozumienia z Krajowym Ośrodkiem Wsparcia Rolnictwa na okoliczność
ograniczonych możliwości prowadzenia prac.
Przesłuchania w charakterze świadka:
Pana P. O.
— Arbotrek P. O., na okoliczność, nieprecyzyjnych zapisów w Opisie
Przedmiotu Zamówienia.
pana D. L.
— wezwanie na adres RDOŚ w Poznaniu na okoliczność, że wykonawcy
mieli uzasadnione wątpliwości, co do treści SIWZ, poprzednich postępowań, a także na
okoliczność warunków siedliskowych i konieczności ręcznego prowadzenia prac.
Ponadto wniesiono o zasądzenie uzasadnionych kosztów postępowania odwoławczego, w
tym kosztów wynagrodzenia pełnomocnika w wysokości 3600 zł.
Krajowa Izba Odwo
ławcza ustaliła i zważyła
Odwołujący składając odwołanie zarzucił zamawiającemu naruszenie następujacych
przepisów ustawy pzp (ustawy dotychczasowej z 2004r. – ogłoszenie o zamówieniu
opublikowano w 2020r.).
1) art. 93 ust. 1 pkt
7 z uwagi na brak zaistnienia którejkolwiek z łącznych przesłanek
unieważnienia postępowania określonych w tym artykule oraz w związku z art. 146 ust. 6 z
uwagi na brak zaistnienia wskazanej tam przesłanki kwestionowania ważności umowy.
Sygn. akt KIO 257/21
Odwołania do ustawy prawo zamówień publicznych [2004 r.] są zgodne z art. 90 ust. 1
ustawy z dnia 11 września 2019 r. Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo zamówień
publicznych (Dz.U.2019r. poz.2020).
O
dwołujący wniósł o:
uwzględnienie odwołania,
nakazanie zamawiającemu unieważnienia czynności unieważnienia postępowania o
udzielenie zamówienia z 12 stycznia 2020 r.
również o zasądzenie od zamawiającego kosztów postępowania odwoławczego, w tym
wpisu w wysokości 15 000 zł oraz wynagrodzenia pełnomocnika w wysokości 3 600 zł.
Co do warunków formalnych wniesionego odwołania
Zamawiający ogłosił informację o unieważnieniu postępowaniu w dniu 12 stycznia 2021 roku,
a tym samym zgodnie z art. 515 ust. 1 pkt 1 p.z.p. 10 dniowy
termin na wniesienie odwołania
upływa 22 stycznia 2021 r., w którym to dniu odwołujący wniósł na Epuap odwołanie.
Ogłoszenie o zamówieniu opublikowano w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej nr
2020/S 192-463154 w dniu
2 października 2020 r.
O
dwołanie złożono wobec czynności zamawiającego polegających na unieważnieniu
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego
Przedmiotem prowadzonego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego było
wykonanie zabiegów z zakresu ochrony czynnej w obszarze Natura 2000 Pojezierze
Gnieźnieńskie PLH300026 polegających na wycince drzew i krzewów (znak postępowania
zamawiającego ZP.261.111.2020.DU),
Odwołujący posiada interes w uzyskaniu zamówienia oraz może ponieść szkodę na skutek
wadliwej czynności zamawiającego unieważnienia prowadzonego postępowania o udzielenie
z
amówienia publicznego. Zamawiający na etapie unieważnienia postępowania, nie dokonał
wyboru najkorzystniejszej oferty. Wobec powyższego każdy uczestniczący wykonawca w
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, ma interes w uzyskaniu zamówienia, a
t
ym samym ma prawo złożenia odwołania, wobec niweczącej czynności zamawiającego
unieważnienia postępowanie.
Zamawiający przedstawił w złożonej odpowiedzi na odwołanie uwarunkowania
charakterystyczne
dla prowadzonego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego,
szczegółowo je opisując jak poniżej.
Sygn. akt KIO 257/21
Obszary Natura 2000 to najmłodsza z form ochrony przyrody, wprowadzona w 2004 r. w
Polsce jako jeden z obowiązków związanych z przystąpieniem naszego kraju do Unii
Europejskiej. Obszary te powstają we wszystkich państwach członkowskich tworząc
Europejską Sieć Ekologiczną obszarów ochrony Natura 2000.
Głównym celem funkcjonowania Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 jest
zachowanie określonych typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków, które uważa się za
cenne i zagrożone w skali całej Europy. Drugim jej celem jest ochrona różnorodności
biologicznej.
Podstawą funkcjonowania programu jest między innymi dyrektywa siedliskowa (dyrektywa
Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz
dzikiej fauny i flory), która ustala zasady ochrony gatunków zwierząt i roślin oraz siedlisk
przyrodniczych, a także procedury ochrony obszarów szczególnie ważnych przyrodniczo.
Każdy kraj członkowski Unii Europejskiej ma obowiązek zapewnić siedliskom przyrodniczym
i gatunkom, wymienionym w załącznikach dyrektywy siedliskowej, warunki sprzyjające
ochronie lub zadbać o odtworzenie ich dobrego stanu m.in. poprzez zaplanowanie i właściwe
wykonanie działań ochronny czynnej.
Na podstawie art. 13
1 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu
informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o
ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2020 r. poz. 283, z późn. zm.) ochrona i
zarządzanie obszarami Natura 2000 należy do zadań regionalnego dyrektora ochrony
środowiska. Realizuje się to m.in. poprzez sporządzenie planu zadań ochronnych i
wykonanie niezbędnych działań ochronnych.
Niniejsza sprawa dotyczy obszaru Natura 2000 Pojezierze Gnieźnieńskie PLH300026.
Zgodnie z zarządzeniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Bydgoszczy i
Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Poznaniu z dnia 7 kwietnia 2014 r. w
sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Pojezierze )
Gnieźnieńskie PLH300026 (Dz. Urz. Woj. 2014 poz. 2383), zmienionego zarządzeniem*
Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Poznaniu z dnia 2 września 2015 r. (Dz.
Urz.
Woj. 2015 poz. 5276) jednym z celów działań ochronnych jest poprawa stanu ochrony
siedlisk przyrodniczych: 6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion) oraz 7210
Torfowiska nakredowe (Cladietum marisci, Caricetum buxbaumii, Schoenetum nigricantis),
poprzez
selektywne wycinanie drzew i krzewów wraz z ich usuwaniem poza powierzchnie
siedliska.
Siedlisko 6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion) obejmuje bogate w gatunki łąki, o
wielowarstwowej strukturze, należące do najcenniejszych półnaturalnych zbiorowisk Polski i
Sygn. akt KIO 257/21
Europy środkowej, rozwijające się na glebach o zmiennym poziomie wody gruntowej, często
okresowo zalewane. Wymagają one tradycyjnego użytkowania ekstensywnego z późnym,
jesiennym koszeniem, nie niższym niż na wysokości 10 cm, najlepiej co kilka lat. Zbyt częste
lub zbyt niskie koszenie, rozjeżdżanie lub przeorywanie może negatywnie wpłynąć na
strukturę przestrzenną tego siedliska i przyczyniać się do ubożenia jego składu
gatunkowego. Całkowite zaniechania koszenia łąki trzęślicowej może z kolei prowadzić do jej
zabagnienia lub zarastania drzewami lub krzewami. W t
akim przypadku działaniem
ochronnym jest usunięcie tych drzew i krzewów, ale w taki sposób, aby nie spowodować
zniszczenia runi łąki.
Siedlisko 7210 Torfowiska nakredowe (Cladietum marisci, Caricetum buxbaumii,
Schoenetum nigricantis) to siedlisko zależne od wód miejscowego pochodzenia, które
wykształca się w strefie litoralu zbiorników wodnych oraz na miejscu zlądowionych jezior z
pokładem kredy jeziornej (gytii wapiennej) pokrytej pokładem torfu o różnej miąższości i
uwilgotnieniu. Lustro wody występuje z reguły ponad powierzchnią terenu i podlega
wahaniom sezonowym. W Polsce torfowiska nakredowe należą do siedlisk bardzo rzadkich i
są nierównomiernie rozmieszczone. Siedlisko to często objęte jest tylko ochroną bierną,
czasem może wymagać ochrony czynnej polegającej m.in. na usuwaniu nalotu drzew lub
ekstensywnym koszeniu. Podłoże torfowe jest szczególnie wrażliwe na osuszanie,
wydeptywanie i rozjeżdżanie.
Realizując swoje ustawowe zadania Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Poznaniu
przeprowadził postępowanie w sprawie zamówienia publicznego na usługę polegającą na
wykonaniu zabiegów ochrony czynnej w obszarze Natura 2000 Pojezierze Gnieźnieńskie
PLH300026 polegających na doświetleniu ww. siedlisk przyrodniczych poprzez wycinkę
niektórych drzew i krzewów.
Zadanie, którego dotyczy zamówienie jest częścią projektu POIS.02.04.00-000108/16-00
"Ochrona siedlisk i gatunków terenów nieleśnych zależnych od wód”. Projekt jest
współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach
Programu Operacyjnego Infrastruktura i Srodowisko 2014-
2020, Oś priorytetowa Il „Ochrona
środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu”, Działanie 2.4 Ochrona przyrody i edukacja
ekologiczna.
Zamawiający stwierdza, że Postępowanie zostało unieważnione z powodu
niepr
ecyzyjnych zapisów — Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia w zakresie
używania pojazdów, co jest przedmiotem niniejszego postępowania odwoławczego.
Określając warunki realizacji zamówienia dopuszczono użycie ciągnika i przyczepy do
wywózki ściętych drzew, nie doprecyzowano jednak takich aspektów jak: rodzaj ciągnika,
Sygn. akt KIO 257/21
rodzaj napędu (kołowy czy gąsiennicowy), jego maksymalna dopuszczalna masa i sposób
poruszania się po płatach siedliska. Są to aspekty kluczowe, których pominięcie może
doprowadzić do sytuacji, że wykonanie działań ochronnych doprowadzi do pogorszenia
stanu ochrony siedliska, zamiast do poprawy. Jak wspomniano powy
żej oba analizowane
siedliska przyrodnicze charakteryzują się znacznym uwodnieniem podłoża — stałym lub
okresowym, co powoduje
że są one niezwykle wrażliwe na fizyczne uszkodzenia podłoża i
runi związane z rozjeżdżaniem, w szczególności pojazdami gąsiennicowymi jakim jest
Forwarder.
Izba
odnosząc się do tej części odpowiedzi na odwołanie przede wszystkim stwierdza, że
zamawiający określił warunki wykonania prac polegające na wycince drzew i krzewów na
obszarze Natura 2000 nakazując co do zasady wykonanie ręczne prac opisując je w
załączniku nr 1 do SIWZ – opis przedmiotu zamówienia w punkcie 6 o treści:
„Prace związane z wycinką należy wykonać ręcznie (siekiera, piła ręczna/spalinowa, sekator
itp.) bez u
życia ciężkiego sprzętu. Na potrzeby wywozu biomasy istnieje możliwość
skorzystania np. z ciągnika i przyczepy.
Sposób wykonania oraz warunki wykonania zostały przedstawione przez zamawiającego w
Za
ł. nr 1 w nastepujacy sposób:
„ Załącznik nr 1 do SIWZ — Opis Przedmiotu Zamówienia
Przedmiotem zamówienia jest wykonanie zabiegów ochrony czynnej w obszarze
Natura 2000 r Pojezierze Gnieźnieńskie PLH300026 polegających na doświetleniu siedlisk
przyrodniczych poprzez wycinkę niektórych drzew i krzewów.
Przedmiot zamówienia obejmuje usunięcie drzew i krzewów o średnicy dolnej w korze
do 7 cm z płatów siedlisk przyrodniczych: 6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion)
oraz 7210 Torfowiska nakredowe (Cladietum marisci, Caricetum buxbaumii, Schoenetum
nigricantis) wraz z usunięciem biomasy.
Przedmiot zamówienia jest realizacją działania ochronnego wynikającego z planu
zadań ochronnych dla obszaru NATURA 2000 Pojezierze Gnieźnieńskie PLH300026 Dz.
Urz. Woj. Wielkopolskiego z 2014 r., poz. 2383 ze zm.), wykonywanego w ramach projektu
POIS.02.0400-00-
0108/16 pn. Ochrona siedlisk i gatunków terenów nieleśnych zależnych od
wód.
Obszar przedmiotowej wycinki o łącznej powierzchni 20,43 ha zlokalizowany jest na
działkach ewidencyjnych w obrębie Skorzęcin: 80, 86, 68, 65; w obrębie Skorzęcin
Nadleśnictwo: 96/1; oraz w obrębie Wiekowo: 175, 177/3 w gminie Witkowo a także w
Sygn. akt KIO 257/21
obrębie Powidz, w gminie Powidz: 815/1 . Szczegółową lokalizację przedmiotu zamówienia
przedstawia załącznik nr 1, 2 i 3 do OPZ
Zakres i charakterystyka wycinki:
Wycince podlegają wszystkie drzewa i krzewy o wymiarach średnicy dolnej w korze
do 7 cm rosnące w płatach siedlisk przyrodniczych. Szczegółowy obszar wycinki zostanie
oznakowany w terenie przez zamawiającego.
Wskazana w zał. nr 1, 2 i 3 powierzchnia stanowi powierzchnię siedliska
przyrodniczego, jednak nie jest tożsama z powierzchnią zajętą przez drzewa i krzewy
podlegające wycince.
W obrębie działek drzewa i krzewy przeznaczone do usunięcia stanowią kępy wśród
łąk i szuwarów, nalot drzew i krzewów o luźnym zwarciu oraz skraje gęstych zarośli. Wśród
gatunków podlegających wycince występują głównie głogi Crategus sp., śliwy Prunus sp.,
dereń świdwa Cornus sanguinea, kruszyna pospolita Frangula a/nus, wierzby Salix sp. oraz
brzozy Betula sp.
W związku z tym, że drzewa i krzewy przeznaczone do usunięcia rosną w
rozproszeniu, zaleca się wizję terenową w celu poznania obszaru objętego wycinką.
Wycink
ę należy przeprowadzić możliwie najniżej powierzchni ziemi — pniaki mogą
wystawać maksymalnie do wysokości 3 cm. Usuwanie postaci młodocianych może być
wykonane poprzez ręczne wyrywanie.
Prace związane z wycinką należy wykonać ręcznie (siekiera, piła ręczna/spalinowa,
sekator itp.) bez użycia ciężkiego sprzętu. Na potrzeby wywozu biomasy istnieje możliwość
skorzystania np. z ciągnika i przyczepy.
W ramach realizacji przedmiotu zamówienia wykonawca jest zobowiązany do
usunięcia całkowitej biomasy powstałej na skutek wycinki oraz obumarłych części drzew i
krzewów (konary, gałęzie) zalegających pod nimi, jednakże bez możliwości wykorzystania jej
w działalności gospodarczej oraz bez możliwości wprowadzenia jej do obrotu na rynku.
Obszar realizacji przed
miotu zamówienia charakteryzuje się różnym stopniem
uwilgotnienia z licznymi suchymi wyniesieniami i obniżeniami terenu, w których stagnuje
woda.-
Z uwagi na bliskie sąsiedztwo- jezior (d. Skorzęcińskie/Niedzięgiel) wszystkie płaty
siedlisk mogą być miejscami silnie uwilgotnione, szczególnie podczas wysokiego poziomu
wód gruntowych lub wysokiego poziomu wody w jeziorze. Również w okresach z długo
utrzymującymi się opadami deszczu może dojść do zalania znacznych powierzchni terenu.
Sygn. akt KIO 257/21
Wycinka odbędzie się w płatach siedlisk przyrodniczych, będących przedmiotem
ochrony w obszarze Natura 2000 Pojezierze Gnieźnieńskie-PLH300026-.- Zamawiający
bezwzględnie wymaga, aby podczas realizacji prac terenowych nie dopuścić do zniszczenia
podłoża, w szczególności runi łąki. Niedopuszczalne jest korzystanie z ciężkiego sprzętu,
który mógłby spowodować ww. zniszczenia.
Wykonawca ma obowiązek prowadzenia prac w sposób uniemożliwiający
zanieczyszczenie gleby i wody szkodliwymi substancjami: paliwem, olejem itp.
11. Przed
miot zamówienia jest działaniem ochronnym wynikającym z planu zadań
ochronnych dla obszaru Natura 2000 Pojezierze Gnieźnieńskie PLH300026 (Dz. Urz. Woj.
Wielkoplski z 2014 r., poz. 2383 ze zm.), zatem w myśl art. 83f ust. 1 pkt. 12 ustawy o
ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. (Dz.U. z 2018 r., poz. 1614 ze zm.) na potrzeby
realizacji niniejszej usługi nie jest wymagane zezwolenie, o którym mowa w art. 83 ust. 1 ww.
ustawy.
W celu prawidłowej oceny możliwości technicznych wykonawcy oraz obiektywnej
wyceny kosztu realizacji niniejszej usługi zaleca się przeprowadzenie wizji terenowej
przedmiotowych działek ewidencyjnych przed złożeniem oferty.
Zamawiający zastrzega sobie prawo bieżącej kontroli realizacji przedmiotu
zamówienia w terenie.
III. Te
rmin wykonania zamówienia:
Przedmiot zamówienia należy wykonać w terminie od 1 grudnia 2020 r. do 31 marca 2021 r.”
Tak jak powyżej przedstawiono brzmi opis przedmiotu zamówienia.
Zamawiający przyznaje się do błędu w opisaniu przedmiotu zamówienia, ponieważ w jego
ocenie uczynił to nie dość precyzyjnie. Jak wyjaśnia, wiedzę na temat niezbyt precyzyjnego
opisu przedmiotu zamówienia co do sposobu jego wykonania powziął, w związku z
wyjaśnieniani złożonymi przez jednego z wykonawców w zakresie rażąco niskiej ceny (pismo
z dnia 9 grudnia 2020r.
– w aktach sprawy). Wykonawca ten jak podaje zamawiający
wskazal sprzęt do realizacji zamówienia, które jest sprzętem ciężkim zabronionym przez
siwz. W ocenie zamawiającego dlatego zaistniala potrzeba doprecyzowania w tym zakresie.
Należy domniemywać, że zamawiający zamierza określić rodzaje sprzętu, jaki można użyć
do wywozu biomasy, czyli usuniętych drzew i krzewów. Wskazuje na to następujący
fragment odpowiedzi na odwolanie powyżej cytowany: „Określając warunki realizacji
zamówienia dopuszczono użycie ciągnika i przyczepy do wywózki ściętych drzew, nie
doprecyzowano jednak takich aspektów jak: rodzaj ciągnika, rodzaj napędu (kołowy czy
Sygn. akt KIO 257/21
gąsiennicowy), jego maksymalna dopuszczalna masa i sposób poruszania się po płatach
si
edliska. Są to aspekty kluczowe, których pominięcie może doprowadzić do sytuacji, że
wykonanie działań ochronnych doprowadzi do pogorszenia stanu ochrony siedliska, zamiast
do poprawy”.
W ocenie Izby
obawy zamawiającego są nieusprawiedliwione chociażby w świetle powyżej
zacytowanego opisu przedmiotu zamówienia, w szczególności w nastepujacych jego
fragmentach:
4. W związku z tym, że drzewa i krzewy przeznaczone do usunięcia rosną w rozproszeniu,
zaleca się wizję terenową w celu poznania obszaru objętego wycinką.
Prace związane z wycinką należy wykonać ręcznie (siekiera, piła ręczna/spalinowa,
sekator itp.) bez użycia ciężkiego sprzętu. Na potrzeby wywozu biomasy istnieje możliwość
skorzystania np. z ciągnika i przyczepy.
8. Obszar realizacji przedmiotu z
amówienia charakteryzuje się różnym stopniem
uwilgotnienia z licznymi suchymi wyniesieniami i obniżeniami terenu, w których stagnuje
woda.-
Z uwagi na bliskie sąsiedztwo- jezior (d. Skorzęcińskie/Niedzięgiel) wszystkie płaty
siedlisk mogą być miejscami silnie uwilgotnione, szczególnie podczas wysokiego poziomu
wód gruntowych lub wysokiego poziomu wody w jeziorze. Również w okresach z długo
utrzymującymi się opadami deszczu może dojść do zalania znacznych powierzchni terenu.
Wycinka odbędzie się w płatach siedlisk przyrodniczych, będących przedmiotem
ochrony w obszarze Natura 2000 Pojezierze Gnieźnieńskie-PLH300026-.- Zamawiający
bezwzględnie wymaga, aby podczas realizacji prac terenowych nie dopuścić do zniszczenia
podłoża, w szczególności runi łąki. Niedopuszczalne jest korzystanie z ciężkiego sprzętu,
który mógłby spowodować ww. zniszczenia.
6. W celu prawidłowej oceny możliwości technicznych wykonawcy oraz obiektywnej wyceny
kosztu realizacji niniejszej usługi zaleca się przeprowadzenie wizji terenowej
przedmiotowych działek ewidencyjnych przed złożeniem oferty.
Zamawiający zastrzega sobie prawo bieżącej kontroli realizacji przedmiotu
zamówienia w terenie.
W ocenie Izby zacytowane ponownie fragmenty opisu
przedmiotu zamówienia nie tylko dają
wykona
wcom wskazania jak wykonać zamówienie, pod względem sprzętu ale zwracają
uwagę na uwarunkowania wodne nawierzchni łąk, zalecają wizje lokalne, celem oceny
Sygn. akt KIO 257/21
możliwości technicznych, a przede wszytkim nie dopuszczenia do zniszczenia podłoża, w
szczególności runi łąki oraz prawo zamawiającego do bieżącej kontroli wykonywania prac.
Tak dokonany opis przedmiotu zamówienia zabezpiecza zamawiającego przed nienależytym
wykonaniem zamówienia wskazując na niedopuszczalnośc zniszczenia podłoża, w
szczególności runi łąki, wskazuje jaki sprzet można użyć do wycinki oraz wywozu biomasy.
Natomiast zapis:
„Wycinka odbędzie się w płatach siedlisk przyrodniczych, będących przedmiotem ochrony w
obszarze Natura 2000 Pojezierze Gnieźnieńskie-PLH300026-.- Zamawiający bezwzględnie
wymaga, aby podczas realizacji prac terenowych nie dopuścić do zniszczenia podłoża, w
szczególności runi łąki. Niedopuszczalne jest korzystanie z ciężkiego sprzętu, który mógłby
spowodować ww. zniszczenia”,
daje swobodę profesjonalistom ale także po ich stronie odpowiedzialność (a nie po stronie
zamawiającego) w zakresie wyboru sposobu wykonania prac, pod warunkiem
niedopuszczenia do zniszczenia podłoża, w szczególności runi łąki.
Zamawiający w siwz zdecydował się określając przedmiot zamówienia do opisu
funkcjonalności wykonywanej usługi to jest do nie dopuszczenia do zniszczenia podłoża, w
szczególności runi łąki. Natomiast co do sposobu wykonania zastrzegł, że wycinka drzew i
krzewów ma się odbyć ręcznie wskazując przykładowo narzędzia z zastrzeżeniem zakazu
użycia sprzętu ciężkiego. Z kolei dla wywozu biomasy (wycięte krzewy i drzewa) może być
użyty ciągnik z przyczepą. Niemniej w zarówno przy pracach wycinki jak i wywozu
wykonawca odpowiada za niedopuszczenie do zniszczenia podłoża, w szczególności runi
łąki i zakaz uzycia sprzętu ciężkiego.
W ocenie Izby tak sformułowane warunki siwz nie naruszają zasad opisu przedmiotu
zamówienia sformułowanych w art. 30 ustawy prawo zamowień publicznych.
To d
o zamawiającego należy ocena, czy wskazany w wyjaśnieniach rażąco niskiej ceny
przez jednego z wykonawców sprzęt jest sprzętem ciężkim, czy nie i czy powoduje to
oferowanie przedmio
tu zamówienia niezgodnego z treścią siwz, czy też nie.
Natomiast powyższa sytuacja nie może stanowić podstawy do unieważnienia postępowania,
ponieważ zamawiający jak podnosi zamierza w przyszłości precyzyjniej opisać sposób
wykonania wycinki jak i wywozu biomasy.
W celu
wykazania słuszności unieważnienia postępowania, zamawiający wnioskował o
przeprowadzenie dowodów z przesłuchania w charakterze świadków pracownika, jak i
jednego z wykonawców, który składał wyjaśnienia do zarzutu rażąco niskiej ceny, jak
Sygn. akt KIO 257/21
również dowodów z materiałów poglądowych opisujących warunki glebowe i wodne realizacji
wycinki i wywozu biomasy na terenie Natura 2000, dla
których Izba nie znalazła podstaw do
uwzględnienia. Bowiem jak wyjaśnia w odpowiedzi na odwołanie zamawiający, zamierza
do
precyzować sprzęt jakim ma być wykonana usługa.
Izba podziela stanowisko odwołującego, że w Zał. nr 1 do siwz – opis przedmiotu
zamówienia, zamawiający określił nie tylko sposób wykonania usługi (wycinka ręcznie ze
wskazanym przykładowo sprzętem bez sprzętu ciężkiego a wywóz biomasy przy użyciu
ciągnika i przyczepy, a w każdym etapie usługi nie dopuszcza się zniszczenia podłoża, w
szczególności runi łąki oraz zakazuje się użycia sprzętu ciężkiego). Izba nie wyklucza, że
zamawiający mógłby dokładniej, precyzyjniej określić narzędzia i sprzęt do wykonania usługi,
z zastrzeżeniem przestrzegania zasady uczciwej konkurencji i równego traktownia
wykonawców. Niemniej opis przedmiotu zamówienia dokonany w zał. nr 1 do siwz - opz, w
ocenie Izby nie uprawnia zamawiającego do unieważnienia postępowania zgodnie z art.93
ust.1 pkt 7 ustawy.
Odnosząc się do wskazanej podstawy prawnej unieważnienia
postępowania to Izba nie stwierdza, że opis wykonania zamówienia jest wadliwy, że
zawarcie oraz wykonanie umowy według dokonanego opisu przedmiotu zamówienia, może
stanowić podstawę prawną dla Prezesa Urzędu Zamówien Publicznych do jej unieważnienia
na drodze sądowej w rozumieniu art.146 ust.6 ustawy pzp. Poza sporem pozostaje, że w
niniejszej sprawie nie zachodzi żadna z przesłanek unieważnienia umowy przewidziana w
art.146 ust.1 ustawy prawo zamówien publicznych. W ocenie Izby zarzuty zamawiającego co
do braku precyzyjnego według niego opisu możliwości korzystania z pojazdów przy wywozie
biomasy, nie stanowi naruszenia przepisów ustawy pzp, to jest w tym przypadku art.30
ustawy pzp opisu
przedmiotu zamówienia. Bowiem zamawiający określił, że usługa wycięcia
drzew i krzewów oraz wywóz biomasy ma być tak wykonana, że nie uszkodzone zostanie
podłoże, w tym runia łąki, co w ocenie Izby jest wystarczające do opisu przedmiotu
zamówienia. Bowiem każda ingerencja zamawiającego co do sposobu, metody wykonania
opisanego przedmiotu zamówienia musi być uzasadniona szczególnymi okolicznościami,
służącymi spełnieniu rezultatu i nie może naruszać zasady równego traktowania
wykonawców, uczciwej konkurencji, jak i zasady proporcjonalności w ingerowanie
profesjonal
izmu wykonawców, ale również ich odpowiedzialności za należyte wykonanie
usługi (art.7 ust.1 ustawy pzp).
Izba dopuściła dowód zgłoszony przez zamawiającego z Porozumienia nr
WOP.0710.1.2020.MPR z dnia 24.07.2020r. pomiędzy zamawiającym a Krajowym
Ośrodkiem Wsparcia Rolnictwa – Oddziałem Terenowym w Poznaniu. Niemniej Izba nie
stwierdza aby postanowienia zawartego Porozumienia, służyły wyjaśnieniu w tym
Sygn. akt KIO 257/21
zasadności unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego przez
zamawiającego.
W tym st
anie rzeczy Izba uwzględnia odwołanie, bowiem naruszenie art.93 ust.1 pkt 7
ustawy pzp przez zamawiającego, w związku z unieważnieniem postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, miało wpływ na wynik postępowania w rozumieniu art.192 ust.2
ustawy pzp, a nie znajduje usprawiedliwienia w formule art.146 ust.6 ustawy prawo
zamowień publicznych.
Na podstawie § 7 ust. 1 pkt 1) w zw. z § 5 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w
sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania z dnia 30 grudnia 2020 r. (Dz.U. z 2020
r. poz. 2437) oraz art.557 i art.574
ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2019 ze zm.)
zasądzono na rzecz odwołującego od
zamawiającego kwotę 18.600,00 złotych tytułem zwrotu wpisu od odwołania i
wynagrodzenia pełnomocnika odwołującego, na podstawie złożonej faktury vat do akt
sprawy.
Przewodniczący: ………………………………..